Japanners verjagen Russen
bij Tsjangkoefeng
Brand op „Jaffa"
WANDGEDIERTE
Het nieuws van heden
Rechtsgelijkheid
voor Bulgarije
WANDGEDIERTE
„SINT PETRUS"
VERLIEZEN AAN BEIDE
ZIJDEN
Een spoorwegramp
op Jamaica
Fa. H. V. LOON Tel. 23037
IVEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 1 AUGUSTUS 1938 - AVONDBLAD
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
VIER EN ZESTICSTE JAARGANG No. 21303
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM j
Hét middenterrein van de ma-
chinefabriek te Utrecht
was een laaiende
vlammenzee
„RADICAAL"
Medicijnflesch jes als
Loodsen totaal verbrand
„Brandglas" de oorzaak
De ruïne, die de brand op de terreinen van de Machinefabriek „Jaffa" te Utrecht
Zondagmiddag veroorzaakte
Wij hebben Mandsjoerijsch
gebied bezet en verlangen
&EEDE nu koeler weer
VERWACHT
mets meer'
Japansch protest te
Moskou
-aa»Marine, Campinchi, braeM-ieBrest een bezoek
aande vloot
Konoye confereert
Moskou ontkent
De toestand ernstig
De Russische lezing
Vijftig personen gedood
en tachtig gewond
De vermiste Hawaii
Clipper
Men geeft de hoop nog niet op
Hitier bezoekt een
sportfeest
Défilé duurde drie uren lang
Het Weer illllllllllllllllllllllllilJIIIIIIIIIIIIIIlllllllll^
Balkanstaten schrappen bepalin
gen van Neuilly, met toe
stemming der groote
mogendheden
Oprichting van een
Balkanbond
Ds. Niemoeller nog in
een concentratiekamp
Tal van predikanten in een
moeilijke positie
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
ZONNIG WEER
en dan een Zonbril van KEIP
GROOTE HOUTSTRAAT 137
Elf mijnwerkers om het
leven gekomen
Zuiveraars y. Rijks- en Gemeentegebouwen
brandglas
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
-- - - - de kleine annonces „Omroepers zie de rubriek
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
Wij garandeeren U absolute verdelging
onder geheimhouding en schriftel. garantie,
volgens speciale beproefde methode.
ZUIVERINGSONDERNFMING
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
HAARLEM
Tegen vier uur bemerkten enkele bewoners
een vrij groote rookontwikkeling op het midden
terrein van de fabriek en wel daar waar de
modellenloods en de houtopslagplaats gelegen
zijn. Onmiddellijk is men toen naar de fabriek
getrokken, doch bij aankpmst sloegen de vlam
men reeds hoog op. In een oogwenk was het
geheele terrein tusschen de plaatwerkerij en de
constructiewerkplaats een laaiende vlammenzee,
waarvan de hitte zoo sterk was, dat de brand
haard bijna niet te bereiken was.
Direct werd de brandweer te hulp geroepen,
die vrij spoedig' met veel materiaal arriveerde
en onder leiding van den onder-commandant,
den heer J. H. Priester, met het blusschings-
werk aanving. Vele bewoners van nabij gelegen
woningen verleenden assistentie.
Uit voorzorg werden uit de kantoorgebouwen
de belangrijkste boeken en papieren gehaald en
in veiligheid gebracht en in allerijl moest uit
de constructie-werkplaats een hoeveelheid zuur
stof- en acetyleenflesschen, alsmede vaten olie
en benzine verwijderd worden, om ontploffingen
te voorkomen.
Aan redding van de loodsen viel niet te den
ken. De opgeslagen voorraad bestond uit houten
modellen voor de gieterij en ook de houtcpslag-
plaats was vrijwel gevuld. Door de warmte van
de laatste dagen was alles kurkdroog. De lood
sen zijn dan ook geheel verbrand, letterlijk
niets is er van overgebleven.
Het vuur sloeg over op de houtzagerij, die ook
voor een groot gedeelte in vlammen opging.
O.a. verbrandde een cirkelzaag, die eerst
kortgeleden was aangekocht en ongeveer 3000
Waarde had.
De brandweer richtte de grootste aandacht op
de belendende fabrieksgebouwen, vooral de
reeds genoemde constructie-werkplaats en de
"plaatwerkerij. Door voortdurend nat houden
heeft men uitbreiding van het vuur naar de
overige fabrieksgedeelten weten tegen ta
houden.
De brand werd het eerst waargenomen bij het
il.H.B.O.-huisje, dat achter de modellenloods
staat. Dit gebouwtje is ook het eerst geheel ver
brand.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
hier de brand ontstaan is, doordat enkele
van de medicijnfleschjes als „brandglas" ge
werkt hebben. Een andere oorzaak zou kun
nen zijn, dat er broeiing ontstaan was in de
verbandstoffen.
Vanzelfsprekend wekte deze brand groote be
langstelling. Van heinde en ver kwamen de
tnenschen naar Jaffa, doch de politie, die ook
te Paard aanwezig was, hield de vele kijklusti-
£en op een behoorlijken afstand.
°P het terrein waren aanwezig prof. ir. d.
Dresden, een der directeuren van de fabriek,
C*,G Persoonlijk aan het blusschingswerk deel-
Ijarn< en mr. D. Hamoen, commissaris van
politie,
,'t Is natuurlijk niet mogelijk, tijdens of on-
«nddelüjk na een brand de juiste grootte van
ae schade vast te stellen. Wel is zeker, naar
Prof. Dresden ons mededeelde, dat de schade
aanzienlijk is. Waarschijnlijk zal echter slechts
gering aantal arbeiders hun gewone werk-
«-arnheden eenigen tijd niet kunnen verrichten.
^Eenige malen moest medische hulp verleend
ri°!"den, daar verschillende brandweerlieden
door
de warmte bevangen werden.
eert'^011''3 weersverwachtingen in Europa, zal
ieicj„,0Otstane afkoeling zich waarschijnlijk ge-
te in naar het Zuiden uitbreiden en de warm-
t N°ord-Duitschiand en onze omgeving spoe-
'emperen.
TOKIO, 1 Aug. (Havas). Het
Kwantoeng-Ieger deelt mede, dat de
Japansche troepen, na de Russische
artillerie en tanks te hebben terugge
slagen, de heuvels van Tsjangkoefeng
en Sjatsauping Zondagmorgen her
overd hebben en op die wijze al
dus de mededeeling de integriteit
van het Mandsjoerijsche grondgebied
hebben hersteld.
Tijdens de herovering van de heu
vels bedroegen de Russische verlie
zen ongeveer 200 man, van wie der
tig werden gedood, die achter
gelaten werden op het slagveld.
De Japanners maakten zich meester van 11
tanks, 2 stukken berggeschut, een anti-tankka
non, twee mitrailleurs en twee gasmaskers. De
Japanners leden aanzienlijke verliezen, o.m, ver
scheidene officieren.
Volgens te Tokio ontvangen telegrammen ging
de Russische artillerie tegen zeven uur des mor
gens voort de Koreaansche dorpen Kojo en
Sozan te bombardeeren.
Majoor Akiyama, de woordvoerder van het
Japansche leger, heeft op vragen van een ver
tegenwoordiger van Havas het volgende ver
klaard:
„Voor ons is hiermede de zaak ten einde.
Wy hebben Mandsjoerijsch gebied met ge
weld opnieuw bezet en wij wenschen niets
meer. Wij kennen de Russische bedoelingen
niet, maar wanneer zü trachten deze stel
lingen te hernemen, moeten zij verwachten
nog harder te worden aangepakt."
Majoor Akiyama onthulde voorts, dat het be
sluit om tot den tegenaanval op de Russen,
die Tsjangkoefeng en Sjatsauping bezet hiel
den, over te gaan, ter plaatse is genomen door
den Japanschen bevelvoerder, die alle bevoegd
heden om dit te doen bezat, zonder dat bij To
kio behoefde te raadplegen.
De Japansche tegenaanval is des nachts om
twee uur ontketend. Het Japansche ministerie
van Oorlog, aldus de woordvoerder, beschouwt
het bombardeeren van Koreaansche dorpen
door de Russen als uiterst ernstig.
Tenslotte verklaarde de woordvoerder, dat de
verantwoordelijkheid voor de ontketening van
het gevecht op de Russen berust.
Daar wegens den Zondag verschillende mi
nisters niet bereikt konden worden, is de mi
nister-conferentie, die Zondagavond te Tokio
in allerijl zou worden gehouden, vervangen
door persoonlijke besprekingen van Konoye met
de te Tokio aanwezige ministers.
De minister-president heeft achtereenvolgens
den minister van Oorlog, Itagaki, en den mi
nister van Buitenlandsche Zaken, generaal
Oegaki, ontvangen. De kabinetschef van minis
ter-president Konoye bepaalde er zich bij de
ontvangst van de pers toe, te verklaren, dat
Oegaki met betrekking tot de incidenten van
Tsjangkoefeng en Sjatsauping „den interna
tionalen horizon geheel Is langs gegaan".
Na besprekingen tusschen Oegaki en
prins Konoye heeft het Japansche ministe
rie van Buitenlandsche Zaken besloten den
Japanschen ambassadeur te Moskou, Sjige-
mitsoe, opdracht te geven, ten scherpste te
protesteeren bij den Sovjet-Russischeiï
volkscommissaris voor Buitenlandsche Za
ken, Litwinoff, wegens het incident van Za
terdag aan de Mandsjoerijsch-Sovjet-Russi-
sche grens.
Het agentschap Havas meldt met betrekking
tot de opdracht aan Sjigemitsoe nog, dat deze
opdracht heeft ontvangen er met nadruk op
te wijzen, dat de Sovjet-Russische troepen ver
antwoordelijk zijn voor het uitbreken van het
incident, daar zij in den nacht van den Sisten
Juli het eerst tot den aanval zijn overgegaan.
Men spreekt te Moskou de berichten te
gen, volgens welke bij het gevecht aan de
Mandsjoerijsch-Sovjet-Russische grens ge
bruik zou zijn gemaakt van tanks en zware
artillerie.
Verder wordt het bericht tegengespro
ken, dat het aan een Japansch-Mandsjoe-
rijsche afdeeling gelukt zou zijn de door
de Sovjet-Russen bezette heuvels te her
overen.
Volgens een uit Hsinking ontvangen Domei-
bericht, stellen de Japanners alle pogingen in
het werk om het grensincident langs diplo-
matieken weg te regelen. Waarnemers verkla
ren, dat, ondanks de gebeurtenissen van Zon
dagnacht, er geen enkele wijziging in deze hou
ding zal komen, op voorwaarde „dat de Sovjet-
Russische autoriteiten blijk geven van op
rechtheid".
De tamelijk onverwachte keer welke in
de situatie bü Tsjangkoefeng is gekomen,
aldus meldt Havas uit Tokio, heeft voor
den eersten keer sinds het uitbreken der
Chineesch-Japansc.he vijandelijkheden een
zeer ernstig karakter gekregen.
Te Tokio krijgt men den indruk, dat de ernst
van den toestand op verscheidene elementen
berust:
1. De kwestie Tsjangkoefeng was, zoowel door
Moskou als door Tokio, in handen der diplo
maten gesteld. Het treffen van Zondagnacht
schijnt er op te wijzen, dat de militairen de
zaak weer in handen hebben genomen.
2. In deze affaire speelt de kwestie van het
prestige een belangrijke rol, welke meer en
meer aan het licht treedt: voor de Russen
schijnt het thans moeilijk toe te geven, dat de
Japanners een gebied hebben bezet, waar Mos
kou rechten op beweerde te hebben en daar
van op groote schaal mededeeling deed.
Volgens inlichtingen, ontvangen uit de
streek; waar zich het incident heeft voorge
daan, zouden zich daar belangrijke strijd
krachten bevinden. Er zou geen enkele twij
fel bes'aan over de hevigheid van den strijd,
welke zich Zondagochtend heeft afgespeeld.
Uit Moskou meldt Tass: Op 31 Juli jl.
hebben Japansche troepen de grens tus
schen de Sovjet-Unie en Mandsjoekwo ge
schonden, ten Westen van het Khassanmeer.
Gedurende den nacht hebben de Japansche
troepen onverwacht artillerievuur geopend
op de Russische grenstroepen. De Japan
ners hebben vier kilometer van het gebied
der Sovjet-Unie bezet.
Het gevecht duurde verscheidene uren. De
Japansche troepen ontmoetten hevigen tegen-
Koning Leopold van België bracht een bezoek aan Mechelen, om deel te nemen aan
de plechtigheden ter eere van O. L. Vrouw van Hauswyck. Bij zijn aankomst werd
hij begroet door den gouverneur van de prpvincie en den burgemeester
van Mechelen
stand en zij leden groote verliezen aan men-
schen en materiaal. De verliezen van de Rus
sische troepen zijn gering.
De Japansche minister van Binnenlandsche
Zaken heeft de Japansche pers verboden iets
te publiceeren over het incident te Tsjangkoe
feng.
Te Tokio gaat het gerucht, dat zich een nieuw
gevecht zou hebben ontwikkeld bij Tsjangkoe
feng.
Prins Kanin. de chef van den Japanschen
generalen staf, heeft in verband met het
incident aan de Mandsjoekwo-Russische
grens zijn vacantie onderbroken en is naar
Tokio teruggekeerd.
Het Japansche ministerie van Oorlog
heeft medegedeeld, dat Zondag te vijf uur
in den middag 300 man Sovjet-Russische
troepen een tegenaanval hebben gedaan op
Sjatsaoping, gesteund door twee vecht-
wagens.
Zij werden evenwel door de Japansche artil
lerie gedwongen terug te trekken. Een uur later
vielen de Russen wederom aan, gesteund door
het vuur van de artillerie, doch zij werden
wederom teruggeslagen. Zij verloren 30 man.
KINGSTON, 1 Aug. (Reuter.) Een personen
trein is Zondagmiddag nabij Balaclava op Ja
maica ontspoord. De machinist en de stoker,
benevens den treinconductuur, werden gedood.
In totaal heeft de ramp aan vijftig personen
het leven gekost.
Tachtig personen werden gewond.
MANILLE, 1 Aug. Hoewel de ontdekking
van een olievlek op ongeveer 60 mijl van de
plaats, waar de Hawaii Clipper voor de laatste
maal zijn positie opgaf, slechts weinig hoop
laat, blijven de Pan American Airways rekening
houden met de mogelijkheid, dat de Hawaii
Clipper op het water heeft moeten neerstrijken
en olie uitgestort heeft, om den golfslag minder
hevig te maken. Het vliegtuig zou dan afgedre
ven moeten zijn. Men blijft dan ook voort-
zoeken.
BRESLAU, 1 Aug'. (D. N. B.) Hitler is
Zondag te Breslau aangekomen ter deelneming
aan den laatsten dag van het Duitsche turn
en sportfeest.
Op het station werd hij verwelkomd door
Goebbels, Himmler en rijkssportleider Von
Tschammer und Osten.
Het défilé der Duitsche turners voor den
Fiihrer op het slotplein heeft drie uren ge
duurd.
150.000 mannen en vrouwen trokken in drie
groepen van 5 tot 7 kilometer lengte in rijen
van twaalf voorbij.
De leiders der delegaties werden door Hitier
ontvangen. Ook de vier Duitschers, die den
Noordelijken wand van den Eiger hebben be
klommen, werden door den Führer ontvangen.
1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen, 1
j= Noordelijke tot Noord-Oosteiijken wind,
helder tot licht of half bewolkt, droog
weer, minder warm, vooral in 't Noorden.
Hoogste barometerstand: 770.9 te Shields.
Laagste barometerstand:
751.2 te Seydisfjord.
Zon op 5.20 - onder 8.51 - Licht op 9.21
Maan op v.m. 12.26 onder nam. 10.43
3 Augustus E. K.
ATHENEi 1 Aug. (Havas.) Zondag is te
Saloniki tusschen den Griekschen premier,
Metaxas, en de ministers der Balkanstaten
eenerzijds, en den Bulgaarschen premier,
Kiosseivanoff, anderzijds, een gemeenschap
pelijke verklaring onderteekend, waarin de
militaire clausules en die, welke betrekking
hebben op luchtvaart- en vlootzaken, uit
het verdrag van Neuilly worden geschrapt,
d. w. z. dat aan Bulgarije rechtsgelijkheid
wordt toegekend ten aanzien van bewape
ningszaken.
De groote mogendheden, die in hoofdzaak
hierbij betrokken zijn, Frankrijk, Engeland en
Italië zijn op de hoogte gehouden van de
onderhandelingen, die thans ten einde zijn ge
voerd, en hebben geen bezwaren gemaakt.
Omtrent de overeenkomst verluidt in po
litieke kringen te Saloniki, dat tusschen de
partijen een pact zal worden onderteekend,
waardoor de vroegere Balkan-entente ver
anderd wordt in een Balkanbond, waarin
Bulgarije opgenomen zal zijn.
Waarschijnlijk zal verder aan Bulgarije een
economische uitweg' naar de Aëgeïsche Zee ver
leend worden.
Heden zullen te Sofia vertegenwoordigers aan
komen van verscheidene Fransche banken, die
met de Bulgaarsohe regeering besprekingen zul
len openen over verleening van een handels-
crediet ten bedrage van omstreeks 300 millioen
francs aan Bulgarije.
BERLIJN, 1 Aug. (Havas.) Ds. Martin Nie
moeller bevindt zich nog steeds in een concen
tratiekamp, evenals ds. Schneider en een predi
kant uit Oldenburg.
Zes andere geestelijken, o.w. vier uit Dort
mund bevinden zich in preventieve hechtenis.
83 predikanten van de belijdeniskerk zijn thans
uit hun functie ontheven, 41 mogen niet predi
ken/terwijl een veertigtal predikanten een ver
blijfplaats is aangewezen.
De Japanners verjoegen met geweld de
Russen van Tsjangkoefeng; aan beide
zijden werden ernstige verliezen geleden.
LJit Birma worden nieuwe ongeregeldhe-
den gemeld.
Met goedkeuring van de groote mogend
heden hebben de Balkanstaten de rechts
gelijkheid van Bulgarije erkend.
Dwars door Frankrijk wordt een strate
gische olieleiding aangelegd.
De aanval op het Noorsche s.s. „Tir-
tanna".
Britsche politietroepen raakten slaags
met Arabische terroristen in Palestina.
Te Haifa werd wederom een bomaanslag
gepleegd.
Te Salamanca werd verklaard, dat
Franco geen buitenlandsche hulp noodig
heeft voor een overwinning.
Een spoorwegramp op Jamaica kostte
vijftig personen het leven.
In een Duitsche potaschmijn zijn elf mijn
werkers om het leven gekomen.
Hitier verleende Ford een hooge onder
scheiding.
In te Avignon gehouden redevoeringen
verlangden Lebrun en Daladier discipline
van het Fransche volk.
De Spaansche nationalisten zetten een
tegenoffensief aan het Ebro-front in.
Onthulling van Belgisch monument te
Venlo.
De regeling in zake hulpverleening aan
kleine boeren is voor 1938 met twee
maanden verlengd.
Zondag is een viertal personen bij het
baden omgekomen.
Benoemingen bij de Paters Jezuieten.
Derde-Orde-Studiedagen te Katwijk.
Brand op de terreinen van de Machine
fabriek „Jaffa" te Utrecht.
De Nationale Hanzebond van Sigaren
winkeliers heeft te Utrecht zijn 20-jarig
bestaan herdacht.
De Vereeniging tot Behoud van Natuur
monumenten heeft het Fochtelooërveen
aangekocht.
Bosch- en heidebrand onder Wychen.
Van Vliet algemeen sprintkampioen,
Ooms en Peperkamp resp. bij amateurs
en onafhankelijken Poursuite-titel voor
Pijnenburg.
Nationale katholieke athletiekkampioen-
schappen te Hilversum. Verschillende
records verbeterd.
De Italiaan Bartali wint de Ronde van
Frankrijk.
Nederlandsche roeikampioenschappen
Velds zegeviert in het skiffnummer.
Engelsche dames blinken uit bij interna
tionale athletiekwedstrijden te Amster
dam.
o
BERLIJN, 1 Aug. (Havas.) In de potasch
mijn „Kaiser Roda" te Merkers in Thürin-
gen zijn tengevolge van ontsnappend gas
elf mijnwerkers om het leven gekomen.
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
MARNIXSTRAAT no. 116 - HAARLEM
Zondagmiddag heeft een vrij hevige uit
slaande brand gewoed op de terreinen van
de Machinefabriek Jaffa, aan den Vleufsn-
scheweg te Utrecht Een modellenloods en
een houtopslagplaats heeft het vuur geheel
vernietigd.
