Indië's luchtvaart in den
Volksraad besproken
V
Noodweer teisterde het oosten
des lands
[wee menschen
I op den weg
Mr^j.
AUSTRALIË-LIJN
VERLIESGEVEND
TAL VAN BOERDERIJEN
AFGEBRAND
Kerkelijk leven
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1938
e regeering acht geen aanleiding
oanwezig voor samensmelting
van KLN.I.L.M. en K.L.M.
Waarvoor de subsidie
noodig is
het
Meening van directeur
Luchtvaartdienst
VOOR DE VERDEDIGING
VAN NED.-INDIë
Tanks en mitrailleurs-compagnieën
Y\\
U V
Economen bezoeken
onze Oost
Een studiereis van zes a acht
weken
VLIEGVELD EELDE KRIJGT
NACHTVERLICHTING
Installatie 1 October gereed
KOMENDE MUTATIES
IN INDIË
A.N.W.B.-GRENSKIOSKEN
HEBBEN HET DRUK
Paters Augustijnen
Benoemingen in het provin
ciaal kapittel
ABBÉ J. VAN DER POL
WINKELSLUITING OP
R. K. FEESTDAG
Oproep aan winkeliers en koopers
JONGE VROUW DOOD-
GEREDEN
Ongeval in de gemeente Beilen
STERFTE DOOR MOND- EN
KLAUWZEER
IN ZEE VERDRONKEN
Vooral boven het Land van Raven-
stein woedde een schrik
wekkend onweer
Hagelslag richt schade
te Arnhem aan
Watergebrek verhinderde
blussching
Treinverkeer heeft vertraging
Tien varkens verbrand
Noodweer boven N.W. Arnhem
Landbouwer loopt ver
wondingen op
Boerderijbrand bij Twello
UIT DE STAATSCOURANT
Eervol ontslag
Onderscheidingen
Rijks H. B. S.
Marine-mutaties
HULBERT FOOTNER
regeeringsgemachtigde voor het departe
ment van Verkeer en Waterstaat deelde in
Clen Volksraad namens de regeering o.m. het
v°lgende mede
Inderdaad is het een feit, dat, waar de re
aring m de Memorie van Antwoord meende
Q 'noeten volstaan met de mededeeling, dat de
derhandelingen omtrent de wijze, waarop de
hè Ik!' aan de Australid-verbinding zal deel-
then en omtrent hare verhouding tot de
N. i. l. m. nog niet zijn geëindigd, de mi-
ster van Koloniën ongeveer te zelfder tijd
®h de Tweede Kamer blijkbaar reeds eenige
^wijzingen heeft gegeven omtrent enkele be
dingen, welke hierbij voorzitten.
Indien de bedoelingen, waarvan de minister
v>an Koloniën heeft doen blijken, inderaaad
°rden verwezenlijkt, kan de deelneming van
K. l. M. aan de Australië-lijn', welke lijn
orshands als verliesgevend zal moeten wor-
®h beschouwd, voor Indië uit een financieel
Spunt voorshands niet anders dan gunstig
Jn- Immers ligt het in de bedoeling, dat elke
aatschappij haar eigen uitgaven betaalt en
at de inkomsten zullen worden verdeeld in
«•houding van de aantallen door elk der maat-
ahappijen op deze lijn gevlogen kilometers.
Waar erop moet worden gerekend, da: de
"Saven de inkomsten voorshands zulen over
zetten, beteekent de voorgenomen constructie
t It practisch, dat de helft van het te verwach-
exploitatie-tekort door de K. L. M. zal wor-
gedragen.
Thans de principieele beteekenis van de deel-
eihing door de K. L. M. aan de Australië-lijn
beschouwing nemend, wil spr. op den voor-
®°hd stellen, dat de regeering geheel instemt
*et die leden, die in deze verbinding een voor-
'aam Indisch luchtvaartbelang zien.
Het kan evenwel niet worden ontkend, dat
eze verbinding ook voor de belangen van de
°°t-Nederlandsche luchtvaart in haar geheel
T" Waarbij uiteraard ook Indië nauw betrokken
van groot e beteekenis moet worden ge-
ent. Een en ander heeft ten slotte geleid tot
et voornemen, den dienst op Australië te doen
hderhouden door de combinatie K. L. M.
j N- I. L. M., met dien verstande, dat.de di
ctie van den dienst zal worden uitgeoefend
0°t de K. N. I. L. M.
Als enkele direct aanwijsbare voordeeien van
6 luchtvaart ten bate van de inheemsche be
cking wil spr. noemen de mogelijkheid tot
^belie kaarteering uit de lucht ten behoeve van
*Moratie en kolonisatie, de intensiveering van
bestuur en de daarmede gepaard gaande
^zekering van orde, rust en veiligheid, de
/^gelijkheid tot het verleenen van snelle hulp
h ePidemieën.
Nog is de verhouding van de
KLM tot de KNILM ter sprake ge
bracht, waarbij de kwestie van
eVentueele insmelting van laatstge-
hoemde maatschappij in eerstge-
"oemde is aangeroerd. De regeeiing
erkent de wenschelijkheid van een
krachtig, zelfstandig Indisch lucht
vaartbedrijf en zij acht derhalve voor
e®n insmelting, als zoo juist bedoeld,
Seen aanleiding aanwezig.
Ter verkrijging van eenzelfde mate van vei
lheid als op de regelmatige diensten zou het
"oodig Zijn, alle routen, waarlangs incidenteele
vhichten kunnen voorkomen, in dezelfde mate
van veiligheidsmaatregelen te voorzien als
2u'ks op de geregeld bevlogen lijnen geschiedt,
het zal geen betoog behoeven, dat dit voorloo-
w8 tot de onmogelijkheden behoort.
Welke invloed op de mate van veiligheid te
srwachten is bij gemis van de op de regelma
te luchtlijn gebruikelijke veiligheidsmaat-
Jëelen, kan worden afgeleid uit vergelijkende
ptistische gegevens betreffende het aantal ge
ssen kilometers per ongeval, zoowel op regel
matige diensten als bij incidenteele vluchten.
Mede in verband met de reeds eerder bespro-
eh financieele consequenties meent de regee-
tg, in het belang van een voorspoedige ont-
'hkeling van het burgerlijke luchtverkeer
Z1 het algemeen, te naanzien van incidenteel
bui-
Serlijk luchtverkeer voorloopig groote voor-
^htigheid te moeten betrachten.
n het bedrijf van de K. N. I. L. M. was ge-
'delijk pp het gebied van materieel en perso-
®el eenige achterstand ontstaan, welke drin-
Xnd voorziening behoefde. Voorts werd het
noodzakelijk geacht op eenige expansiemoge
lijkheid te rekenen. De thans voorgestelde
subsidie is grootendeels_ noodig, om de koster,
van deze aanvullingen van materieel en perso
neel te dekken. Daarnaast moet zij tevens die
nen als tegemoetkoming in te verwachten ex
ploitatietekorten op nieuwe lijnen, waaronder
de Australiëlijn.
Met het K.L.M.-vliegtuig „Gier", bestuurd
door gezagvoerder Moll, is Donderdagmiddag
de directeur van den Luchtvaartdienst, de heer
H. Ch. E. van Ede van der Pais, van een kort
verblijf in Ned.-Indië op Schiphol teruggekeerd.
Doel van deze reis, waarvoor hij 23 Juni
naar Indië was vertrokken, aldus vertelde ons
de heer Van Ede van der Pais, was, kennis te
maken met het Indische bedrijf van de K.L.M.
en inzicht te krijgen in het werk van de K.N.I.
L.M., alsmede contact te zoeken met de In
dische luchtvaartautoriteiten.
Wat den algemeenen indruk van deze reis be
treft, meende de directeur van den Luchtvaart
dienst, dat in Indië de grondslagen van het
luchtverkeer, de zorg voor de veiligheid, voor
de service van de passagiers, enz., zeker niet
onderdoen voor wat wy in Nederland op dit
gebied gewend zijn. De toestand van de vlieg
velden ten opzichte van de thans in gebruis
zijnde vliegtuigtypen is in het algemeen zeer
goed te noemen en het Indische departement
van Verkeer en Waterstaat streeft er voort
durend naar, wenschen, die ter kennis van het
departement worden gebracht, zooveel mogelijk
te verwezenlijken.
Wat de route tusschen Nederland en Ned.-
Indië betreft, voldoet de organisatie, die de
K.L.M. heeft opgebouwd, zoowel uit technisch
oogpunt als voor de passagiers aan de hoogste
eischen. Ook aan de niet-Nedenandsche vlieg
velden wordt met kracht gewerkt om deze aan
de eischen van het moderne luchtverkeer te
laten voldoen en om gereed te zijn met de
noodige outillage voor toekomstig nachtverkeer
op deze lyn.
De indrukken, die wel gewekt worden over
het bestaan van ernstige tegenstellingen tus
schen K.L.M. en K.N.I.L.M., zijn in zooverre
onjuist, dat er van persoonlijke tegenstellingen
geen sprake is men heeft de grootste waar
deering voor elkanders werk terwijl de za
kelijke tegenstelling veel minder groot is dan
men door sommige publicaties wel eens zou
denken.
In een groot gedeelte van een vorige editie
meldden wy, dat na de gunstige resultaten,
bereikt bij de proefafdeeling voor vechtwagens,
tot aanschaffing van een groot aantal nieuwe
tanks zal worden overgegaan, schrijft het A.I.D.
van 5 Augustus.
Deze uitbreiding impliceert dat het proef-
karakter der afdeeling wordt omgezet in defi
nitief karakter.
De bestelling zal dezer dagen uitgaan en
hopelijk binnen niet te langen tijd, zullen de
nieuwe tanks arriveeren.
Wij vernemen voorts, dat binnenkort de
tanks voor het eerst zullen deelnemen aan
oefeningen, waarbij zij in grooter verband haar
taak te velde zullen verrichten.
De vechtwagen-afdeeling staat onder inspec
tie van den chef der infanterie.
Naar hetzelfde blad verder verneemt, zullen
in 1939 de vier afdeelingen mitrailleurs en in-
fanteriegeschut, welke zijn toegevoegd aan d»
vier regimenten te Batavia, Bandoeng, Mage-
lang en Malang, worden opgeheven en ver
vangen door mitrailleur-compagnleen. Aan elk
bataljon zal dan een mitrailleurcompagnie, be
staande uit twee secties en elke sectie weer uit
drie brigades van 2 stukken, worden toege
voegd.
Het ligt in de bedoeling voor de encadreering
van de nieuw op te richten mitrailleur-com
pagnieën o.m. te bestemmen de uit Nederland
verwachte reserve-officieren der infanterie
Naar men weet, komen er 15 Infanterie-offi-
vieren, 15 artillerie-officieren en 5 officieren
der genie, die allen uiterlijk in September hier
te lande worden verwacht.
Als de hotelportier vrij-af heeft.,,.
BATAVIA, 11 Aug. (Aneta) Hedenmorgen
arriveerde met de „Johan van Oldenbarnevelt"
te Batavia mr. Hart van het departement van
Koloniën, vroeger directeur van het departe
ment van Economische Zaken, de heer J. de
Waard van het ministerie van Economische Za
ken, vroeger secretaris van de Handelsvereeni-
ging te Medan, alsmede prof, Kaag, van de R.K.
Handelshoogeschool te Tilburg. Zooals bekend,
zijn deze drie heeren naar Indië gegaan ten
behoeve van economische oriëntatie.
Zij werden bij aankomst begroet door den hr.
van Mook, directeur van het departement van
Economische Zaken, benevens door eenige hoofd
ambtenaren van dit departement. Ook waren
aanwezig de president van den Indischen On-
dernemersbond en de voorzitter van het Alge
meen Landbouw Syndicaat, alsmede eenige le
den van het corps consulaire.
Mr. Hart verzocht uitdrukkelijk niet te willen
spreken van een „delegatie" uit Nederland, aan
gezien deze benaming onjuist zou zijn en eerst
in Indië een commissie zal worden gevormd.
Het verblijf in Indië zal 6 a 8 weken duren.
Tevens kwam met de „Johan van Oldenbar
nevelt" aan prof. mr. A. N. Molenaar, bijzonder
hoogleeraar in het arbeidsrecht te Leiden en
secretaris van het Verbond van Nederlandsche
Werkgevers.
De heer Molenaar zal eenige weken in Indië
verblijven voor bestudeering van toestanden en
oriëntatie.
In de Donderdag gehouden vergadering van
den Raad van Bestuur van de N. V. Luchtvaart
terrein voor Noord-Nederland is besloten tot
het aanleggen van een volledige nachtverlieh-
tings-installatie, welke 1 October gereed zal zijn.
Als voorbeeld is gekozen de installatie van
het vliegveld „Welschap" te Eindhoven, dat
door alle piloten, ook door buitenlandsche,
wordt geroemd als de meest moderne verlichting
van Europa te hebben.
Te Eelde zullen buitendien nog eenige ver
beteringen worden toegepast. De K. L. M. heeft
toezegging gedaan, gedurende de wintermaan
den voorloopig te blijven doorvliegen en het
van de resultaten te laten afhangen of de
dienst op Eelde permanent kan blijven bestaan.
Naar de Javabode verneemt zal in de plaats
van den in November a.s. aftredenden vice-
president van den Raad van Indië, den heer
C. van den Bussche, naar alle waarschijnlijk
heid worden voorgedragen mr. H. J. Spit, lid
van dezen Raad.
Jn de vacature van mr. Spit zal dan worden
voorgedragen de heer G. F. de Bruyn Kops,
directeur van Financiën, terwijl tot directeur
van Financiën zal worden benoemd de heer
L. Götzen, thesaurier-generaal op het depar
tement van Financiën.
De grenskiosken, welke de Kon. Ned. Toeris
tenbond A.N.W. B. in den loop van de maand
Juli op drie verschillende punten aan de grens
in gebruik heeft gesteld, zijn thans enkele we
ken in bedrijf, zoodat een voorloopig overzicht
kan worden verkregen omtrent de bereikte re
sultaten.
In den betrekkelijk korten tijd na hun in-
dienststelling hebben deze drie kiosken ruim
2000 bezoekers gehad, waarvan Wernhout er de
meeste had, n.l. 1016, Eysden 697 en Beek 294.
Dezen behoorden tot niet minder aan 39 na
tionaliteiten.
Dat er in die weinige dagen reeds 173. Ame-
vikaansche touristen de kiosken bezochten, wijst
er wel op, dat „dear little Holland" weer op
het reisprogramma staat van velen, die uit de
Vereenigde Staten Europa komen „doen".
In het provinciaal kapittel der Paters Augus
tijnen zijn benoemd: tot prior en rector van
het R. K. Gymnasium Augustinianum te Eind
hoven de hoogeerw. pater drs. Nicolaus de Wit;
tot prior van het St. Thomas-college te Venlo
p. drs. Carus ter Haar; tot rector aldaar p. drs.
Aurelius Vogels; tot prior van het convent
van den H. Augustinus te Utrecht p. Laurentius
Tijburg; tot prior van het lyceum te Haarlem
p. Stanislaus Bannenberg; tot prior van het
conventN te Chulumani (Bolivia) p. Lambertus
Gielen; tot prior van het convent te Irupana
p. Matthaeus Suiker; tot magister der fraters
te Nijmegen p. dr. Marcus Meyer; tot magister
der fraters te Culemborg p. Prosper Jansen;
tot diens socius p. Didacus van Meegeren; tot
missie-procurator p. Prosper Jansen; tot vica
ris van den provinciaal voor de missie in Boli
via p. Lambertus Gielen.
Aan p. Irenaeus Otsen werd opdracht gege
ven de stichting van een nieuw huis in La Paz
(Bolivia) voor te bereiden.
Verder werden geplaatst:
In het klooster te Eindhoven de paters Jo-
sephus Kok en Ludger van der Borg;
in het klooster te Witmarsum de paters Rad-
bodus de Groot en Fabianus Hennes;
op het lyceum te Haarlem p. Aemilius de
Rooy;
op het St. Thomas-college te Venlo p. Po-
lycarpus den Hartog;
op het gymnasium te Eindhoven p. Renatus
Former;
in het klooster te Culemborg de paters Li-
beratus Snijders en Jacobus Nollen.
Werden aangewezen voor de missie in Boli
via de paters Simplicius Sjamaar en Weren-
fiidus Strieker.
Op voordracht van den hoogeerw. p. Provin
ciaal heeft Z.H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, bis
schop van Haarlem, met ingang van 19 Augus
tus a.s. eervol ontslag verleend aan p. Ludger
van der Borg als assistent van de parochie van
de H. Rita te Amsterdam en in zijn plaats be
noemd p. Eugenius Ruys.
Naar wij vernemen, is de weleerw. heer J. v.
d. Pol (uit Den Haag)die 3 Juli te Auch (Gers)
Frankrijk, de H. Priesterwijding heeft ontvan
gen, tot kapelaan benoemd van de kerk van den
H. Paulus te Auch (Frankrijk).
Men verzoekt ons opneming van het vol
gende:
De hoofdbesturen van den Ned. R.K. Mid
denstandsbond en den Ned. R.K. Bond van
Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden „St,
Franciscus van Assisië" doen opnieuw een ge
zamenlijk beroep op de katholieke winkeliers
om hun zaken overeenkomstig den wensch hun
ner Kerkelijke Overheid op 15 Augustus, feest
dag van O. L. Vr. ten Hemelopneming, welke
als Zondag is te vieren, te sluiten en op de
niet-katholieke winkeliers om het katholieke
personeel in de gelegenheid te stellen zijn plicht
na te komen dien dag als Zondag te vieren.
Genoemde besturen doen eveneens een drin
gend beroep op de katholieken, maar speciaal
op de katholieks vrouwen, om dien dag niet
„extra" te besteden aan het doen van inkoo-
pen, doch zich als katholieken daarvan te ont
houden.
Waar het katholieke winkelbedrijf het offer
weet te brengen om aan het verlangen van de
Kerkelijke Overheid te voldoen, spreken de or
ganisaties het vertrouwen uit, dat de geloofs-
genooten zulks op prijs zullen stellen, wat niet
het geval schijnt, wanneer men op 15 Augustus
de gesloten zaken voorbijgaat en de geopende
winkels bezoekt om zijn inkoopen te doen.
Donderdagmiddag liep de 30-jarige onge
huwde dochter van den landbouwer Braam te
Laaghalerveen, gemeente Beilen, van het ert
den verkeersweg op, juist op het oogenblik, dat
een personenauto, bestuurd door den heer U.
D. R. uit Hoogezand, voorbij kwam. De vrouw
werd gegrepen en tegen den weg gesmakt.
Met een ernstige hoofdwonde werd zij opge
nomen en naar het ziekenhuis te Assen ge
bracht, waar zij kort na aankomst is overleden.
Den bestuurder van den auto treft geen
schuld aan het ongeval.
Tengevolge van mond- en klauwzeer stierven
in de week van 31 Juli t/m. 6 Augustus 18 run
deren, 15 kalveren, 12 varkens en biggen, 2
schapen en 1 geit.
In totaal zijn tot dusver sedert de week van
19—26 September 1937 gestorven 3254 runderen,
4152 kalveren, 3118 varkens en biggen, 253 scha
pen en 64 géiten.
In den laten middag waren vijf jongens, die
verpleegd worden in de Van den Berghstichting
te Noordwijk, te Katwijk aan Zee op het Noor-
derstrand aan het baden. Plotseling kwamen
twee hunner in verdrinkingsgevaar te verkee-
ren. De eene jongen kon worden gered, doch
de andere, de ongeveer 18-jarige Van U., ver
dween in de diepte. Het lyk was Donderdag
avond nog niet aangespoeld.
Donderdagmiddag is het Maas-
kantgebied in Noord-Brabant op
nieuw geteisterd door een ontzettend
en schrikwekkend onweer, dat vooral
woedde boven het Land van Raven-
stein.
Omstreeks drie uur knetterde de
donder en flitste de bliksem on~op-
houdelijk achter elkaar, gepaard met
hevige regen- en hagelbuien.
Spoedig werd op een paar plaatsen brand
waargenomen. Zoo was de bliksem o.m. gesla
gen in de kapitale boerderij van den heer Jac.
Peeters, landbouwer en expediteur te Deursen,
gemeente Ravenstein. Het geheele boerderijbe-
drijf stond weldra in lichter laaie. Aan blus-
schen viel niet meer te denken. De geheele in
boedel werd een prooi der vlammen, alsmede
de nieuwe oogst, welke eerst een paar dagen
geleden was binnengebracht en waardevolle
landbouwgereedschappen. De plaatselijke brand
weer moest zich beperken tot het beschermen
van de omliggende boerderijen, welke zy na
veel moeite wist te behouden. Verzekering dekt
slechts gedeeltelijk de schade.
Inmiddels luidde ook te Herpen de brand
klok. Hier was de bliksem geslagen in een vier
tal boerderijen, waarvan drie lichte schade op
liepen, doch de vierde, die van den heer N. van
Santen, aan de Broekstraat, in brand geraakte
en kort daarna in lichter laaie stond. De plaat
selijke brandweer stond machteloos bij gebrek
aan water. Behalve de inboedel ging ook hier
een kostbare vborraad haver, rogge en hooi
verloren, alsmede eenige karren, dorschmachi-
nes en andere landbouwwerktuigen.
■Een groot aantal boomen werd door het he
melvuur geveld.
In 't nabijgelegen Huisseling werd de 14-
jarige jongen van den landbouwer Stoots
door den bliksem getroffen en ter aarde ge
slagen. Aanvankelijk vreesde men, dat hy
was gedood, doch den onmiddellijk gewaar-
schuwden geneesheer, dr. Huiter uit Raven
stein, gelukte het met veel moeite de le
vensgeesten op te wekken. De toestand van
den jongen is naar omstandigheden vrij
soed.
Te Wychen ging de landbouwerswoning var,
de weduwe Thonens, na door den bliksem ge
troffen te zijn, geheel in vlammen op. De in
boedel, de inventaris van de stallen en de nieu
we oogst gingen verloren.
Van een landbouwer, die met een gespan on
der Wychen op den weg reed, werd het paard
door den bliksem getroffen en gedood.
Te Overasselt sloeg de bliksem met zulk een
hevigheid in de boerderij van den landbouwer
O. van Uden, dat in een oogwenk de vlammen
aan alle kanten uitsloegen en het gezin ijlings
een goed heenkomen moest zoeken. De voor
raad hooi, rogge en gerst ging met den inboe
del verloren.
Donderdagmiddag omstreeks drie uur sloeg
te Steenderen tydens een hevig onweer de
bliksem in de boerderij van de weduwe H.
Wijers, bewoond door de familie Hissink. Boer
derij en inboedel werden een prooi der vlam
men. Wegens gebrek aan water kon men niet
blusschen. Huis en inboedel waren verzekerd.
Donderdagavond ruim kwart voor zeven is
vermoedelijk ten gevolge van blikseminslag een
draad van de electrische bovenleiding van de
spoorlyn tusschen Delft en Schiedam afgebro
ken. Tengevolge hiervan moest het treinverkeer
in beide richtingen over één spoor geleid wor
den, hetgeen op dit drukke traject een vrij
aanzienlijke vertraging met zich medebrengt.
Onmiddellijk werd een ploeg uitgezonden om
de breuk te herstellen, waarmede eenige uren
waren gemoeid.
Tijdens hevig onweer is Donderdag te Beek
(gem. Bergh) de bliksem geslagen in de groote
boerderij, eigendom van douairière Van K;ppel
en bewoond door het gezin B. Verhoeven. Van
de varkens kwamen er tien in de vlammen om.
Ook de oogst ging gedeeltelijk verloren.
Te Stokkum sloeg de bliksem in een hooi
schuur bij de groote boerderij van den heer P.
Krebber. In deze schuur was de geheele oogst
geborgen.
In het kantoor van de gemeentelijke arbeids
beurs te Lengel sloeg de bliksem het electrisch
licht defect.
Ook op verschillende andere plaatsen geraakte
door blikseminslag het licht onklaar, zond°r dat
brartd ontstond.
Donderdagmiddag sloeg de bliksem in de
boerderij van den heer Hiemstra, aan de Nieu
we Vaart te Appelscha.
De botrderij brandde tot den grond toe af.
Verzekering dekt de schade.
Terwijl het in de benedenstad van Arnhem
nauwelijks regende, ontlastte zich boven het
Noord-Westelyk gedeelte van de Geldersche
hoofdstad een ontzettend noodweer, waarbij
hevige hagelslag groote schade aanrichtte. De
trambaan van lijn 2 op den Bakenbergschen weg
werd onderspoeld, zoodat het tramverkeer moest
worden gestaakt, in tal van tuinen sloegen
bloemen en planten kapot of plat en op rij
wegen en voetpaden mbest het plaveisel het
ontgelden.
De vele wandelaars in Sonsbeek moesten
overhaast hun toevlucht in de theeschenkerij
zoeken.
Ook in andere hooggelegen gedeelten van de
stad heeft men met het noodweer kennis ge
maakt.
Donderdagavond omstreeks zeven uur ont
lastte zich een hevig onweer boven Oldemark
(Ov.). De bliksem sloeg in de groote boerderij,
bewoond door en eigendom van den landbou
wer W. van Beek. Het geheele complex brand
de tot den grond toe af. Bij een peging, nog
iets uit de vlammen te redden, werd de heer
Van Beek zoodanig gewond, dat hij in het zie
kenhuis te Heerenveen moest worden opgeno
men.
De geheele inboedel, landbouwgereedschap en
opslag gingen verloren. Verzekering dekt de
schade.
Tydens een kort, hevig onweer sloeg Donder
dagmiddag om half drie de bliksem in het boer
derijtje, bewoond door de wed. Veldhoen in den
Wilpschen Achterhoek bij Twello. Het perceel
brandde geheel af. De inboedel, alsmede de
rogge- en hooioogst, gingen verloren. Het vee
kon gered worden. De schade, die ongeveer
5000 bedraagt, wordt door verzekering gedekt.
By K.B. van 3 Augustus is met ingang van
den datum van benoeming tot geneesheer bij
het provinciaal ziekenhuis naby Santpoort aan
den officier van gezondheid der le klasse P.
van der Esch, op zyn verzoek eervol ontslag uit
den zeedienst verleend en is hy benoemd bij de
koninklijke marine-reserve tot officier van ge
zondheid der le klasse.
Is met ingang van 1 September 1938 aan den
schout-by-nacht titulair J. J. Dikkers, op zijn
verzoek, wegens langdurigen dienst, eervol ont
slag uit den zeedienst verleend, onder dankbe
tuiging voor de goede diensten door hem aan
den lande bewezen.
Is met ingang van 17 Augustus de kapitein
luitenant ter zee D. C. M. Hetterschij eervol
ontheven van de waarneming der betrekking
van commandant der maritieme middelen te
Amsterdam en deze betrekking opgedragen aan
den kapitein ter zee N. A. Rost van Tonningen,
H. Ms. adjudant in buitengewonen dienst.
Toegekend deaan de Orde van Oranje-Nas-
sau verbonden eere-medaille, in zilver aan:
A. J. Wormgoor, touwbaas, bij de N.V. katoen
en linnenweverij vJi. A. J. ten Hoopen Zoon,
te Neede; in brons aan: H. J. Holtstege, blee-
ker, J. W. Busch, wever, G. J. ter Braak, wever,
B. Nijland, stukkenmeter en H. ten Hoopen,
wever, allen werkzaam bij de N.V. katoen- en
linnenweverij v.h. A. J. ten Hoopen Zoon te
Neede.
Wederom tijdelijk benoemd tot leeraar aan
de Rijks Hoogere Burgerschool te Aimeloo, W.
Sjoerdsma.
Met 1 September 1938 de kolonel der mari
niers C. J. O. Dorren, eervol ontheven van de
betrekking van chef van het korps mariniers
te Rotterdam.
De luitenant-kolonel der mariniers H. F. J.
M. A. von Frijtag Drabbe is belast met de
betrekking van chef van het korps mariniers te
Rotterdam.
zonk neer aan haar knieën en omhelsde
ar nogmaals.
Lief oud moedertje! riep hij. Wat ben ik
h -id een zorg voor je geweest. Nu is 't jouw
Urt om het goed te hebben!
t Het is genoeg, dat je weer thuis bent, fluis-
R- zij-
'i danste weer door de kamer.
deT Hoe lang denk ie te bUjven? vroeg de moe"
kwam naast haar staan.
Ik ga niet meer terug, 't Is een vreeselyk
d. nu ga voor u zorgen en voor de klein-
0 c^- Ik ben nu een man! Lach niet! Ik heb
dervinding opgedaan.
'i spreidde haar armen weer uit.
I? Vertel, m'n jongen, fluisterde zij.
le*rt ging op den grond zitten naast haar en
Sde zijn hoofd tegen haar knie. Daar, tegen-
r het vuur, terwijl de zon onderging, ver-
e hy haar de geschiedenis.
Toen Garth wegreed en Rina en mij ach-
uet, zei hij, op dat punt gekomen, wist ik
niet precies wat er gebeurd was. Maar Rina is
een goede verpleegster en den dag daarna had
zij mij weer opgeknapt. Dienzelfden dag trokken
de jongens van de Crossing op; Jim Plaskett,
de politieman en drie anderen. Jim had zijn
drie gezellen overgehaald mee te gaan, zoodra
hij de geschiedenis vernam. Jim is een pracht
kerel, een van die rustige sterke boys, waar je
op rekenen kunt!
Zij wilden mij laten blijven om uit te rus
ten tot zij terug zouden komen. Maar Rina en
ik wilden niet achterblijven. Wij reden den ge-
heelen dag door en kampeerden slechts vijftien
mijl van de Death River. Onderweg vonden wij
de beenderen van Garth's paard, totaal uitge-
knaagd en het teeken dat hij had achtergela
ten op de plek waar hij rust had gehouden. Je
had Jim Plaskett moeten hooren over de dap
perheid van Garth en Jim kan meepraten
hoor.
We kwamen in de bergpas aan. Niets
dan hooge kale rotsen, afschuwelijk hard en
koud om te zien. Het leek mij alsof we in een
onafzienbaar graf waren gekomen.
Er liep een gevaarlijk klein pad naar be
neden. Over de rivier was een opening in den
rotsketen. Daar zagen we een hut en een tent,
maar geen menschen. Enkele riepen, dat zij een
lichaam ïn het ravijn zagen liggen, maar ja kon
niet zien wie het was.
Charley zweeg even en rilde.
O! het was verschrikkelijk! fluisterde hij.
Toen wij naar beneden gingen zagen we Mary
Co-que-wasa over de rotsblokken klimmen. Zij
torstte en sleurde onder haar arm een lichaam
mee. Het was Nick Grylls. Hij scheen dood!
We riepen haar en zij keek plotseling op.
Ik zag, dat haar gezicht niet blij of verrast
keek alleen dom als bij een kleurling. Zij
bleef niet eens staan. Zij stapte van een rots
blok af in het diepe water met den man op
haar rug; en zij verdwenen uit het gezicht en
enkele borrelende kringen verschenen aan de
oppervlakte.
Charley hield op en keek in het vuur. Zijn
moeder drukte hem aan haar oorsr.
O! mijn jongen, hoe verschrikkelijk!
Mary was een gesloten natuur, zei Charley.
Je wist niets van haar. Ik heb haar nooit een
woord hooren zeggen.
We daalden af naar het water. Jim Plas
kett trok zijn jas uit en dook onder. Tevergeefs.
De stroom nam hen mee en het water was te
koud, om er langer dan een paar minuten in
te blijven. We hebben Mary noch Grylls ooit
weer terug gezien.
Jim zwom naar den overkant en bracht
ons het vlot dat daar lag en wij staken allen de
rivier over. Niemand was in de tenten. De de
kens lagen verward, alsof de slapers plotseling
opgesprongen waren. Toen gingen we verder
om de ravijn in te gaan. Er hing inderdaad een
lichaam tusschen de steenen. Het was Mabyn.
Rina wds bij hem voor iemand van ons hem
zag. Hij was nog niet dood, maar had een kogel
door beide beenen.
O! die plaats was vol verschrikking. Het
stonk er naar geweerpoeder en een lichte rook
wolk hing tusschen de rotsen. Ik was radeloos
bij de gedachte, wat er van Garth en Natalie
zou geworden zijn. Wij riepen naar alle kan
ten en eindelijk hoorden wij een zwak ant
woord. Ik klom een rots op als een kat, en vond
hen achter een groot rotsblok. Garth, geheel be
bloed lag op den grond uitgestrekt. Natalie
trachtte zijn jas uit te trekken, maar zij kon
niet. Zij keek naar mij op met een gezicht zoo
wit als krijt, gaf een schreeuw als een klein
kind en viel neer. O! het was zielig. Ik bracht
haar naar beneden. Niemand mocht haar aan
raken.
Om kort te gaan: wij besloten om de ri
vier af te zakken op het vlot tot aan Fort
Ochre. Garth had een kogel in zijn linker
schouder en een gekwetste hand en Mabyn was
klein als een kind en zwaar ziek.
We maakten een nieuw vlot en vertrok
ken den volgenden morgen. Jim Plaskett, Ma
byn en Rina gingen op het eerste, en Sandy
Arkess, Garth, Natalie en ik volgden op het
tweede. De twee andere boys moesten de paar
den over de prairie naar huis brengen.
Dat was nog eens een tocht. Garth genas
snel en wij voelden ons allen best.
Bij het fort heerschte drukte. Daar was
de bisschop met zyn gevolg, gereed om naar
huis te vertrekken en nooit heb ik iemand zoo
verbaasd zien kijken als de bisschop, toen hij
Garth uit de andere richting zag komen en
mevrouw ontving Natalie als een moeder.
Het gezelschap was genoodzaakt, direct te
vertrekken uit vrees, dat de rivier hen zou af
sluiten en Garth drong aan, dat Natalie met de
oude dame zou meegaan. Zij verzette er zich
tegen, hem gewond achter te laten en ik smeek
te hem haar te laten blijven, maar hij zei, dat
het moest voor haar goeden naam. Ik begreep
het niet goed want wie Natalie kende!
maar ik denk, dat hij wel wist wat hij doen
moest.
Garth en ik en Mabyn bleven te Fort
Ochre. De inspecteur kwam de rivier af en
stelde een officieel onderzoek in. Prachtig ging
dat. Kolonel Whinyates is een groote kerel en
een klein kind. Maar een rechtschapen boy. Ik
werd beste vrienden met hem.
Garth vertelde zijn avonturen, ik de mijne
en Rina en Plaskett de hunne. Alles was in
orde, maar Garth liet Mabyn halen om te ge
tuigen. Hij werd gebracht op een draagbaar.
Hij vertelde de waarheid. Rina had hem dag
en nacht bewaakt. Geen oogenblik was zij van
hem weg geweest.
Het onderzoek eindigde feestelijk, zooals
Garth het noemde. De oude kolonel drukte ons
de hand en zei, dat wij helden waren, waar
achtig! Garth wilde niet, dat Mabyn vervolgd
werd. Het was ook niet noodig, want Mabyn, die
geen weerstandsvermogen had, was er slecht
aan toe. De koorts had hem stevig te pakken en
enkele dagen later stierf hij.
We hebben hem begraven, daar, waar hij
gestorven is.
Intusschen viel de winter in, de rivier
vroor dicht en Garth en ik konden voorloopig
niet meer vertrekken. We richtten zoo goed en
kwaad het ging een winterkamp in en heele
dagen praatten we over Natalie.
Rina had intusschen over de prairie haar
stam weer opgezocht. Garth dankte haar har
telijk voor haar goede zorgen en troostte haar
over het verlies van Mabyn, een verlies, dat na
alles, wat er gebeurd was, haar niet bijzonder
zwaar viel.
Ik vergat nog te vertellen, dat Mabyn's
moeder intusschen gestorven was. Het bericht
bereikte Mabyn nog voor hij stierf. Het goede
mensch wist gelukkig niets van den ellendigen
toestand van haar zoon.
De eerste mail kwam in Januari aan en
bracht Garth nieuws van Natalie.
Garth schreef haar, dat zij sinds Kerstmis vrij
was, nu Mabyn gestorven was. Met de volgende
mail, nu zes dagen geleden, gingen wy weer
terug en zoo zie je me hier. Garth wacht op
mij aan het station. Ik wilde, dat hij mee zou
gaan naar u, maar hij stond er op, dat ik even
alleen met m'n lief moedertje zou zijn.
Maar nu moet ik mij haasten, want m'n
trein gaat om half zeven.
Maar waar ga je-dan nu weer naar toe?
vroeg de oude vrouw hevig onthutst.
Charley kuste haar en zei:
Naar Millerton, naar de bruiloft. Ik kom
binnen twee weken terug.
Och, wat jammer.
Maar moeder. Ik ga naar den besten man,
die ik ken. Bij het geluk van die twee goeie
menschen wil ik zijn. Tot ziens hoor!
EINDE
