Duitsche manoeuvres wekken geen ongerustheid I Rijdend treinstel raakte onklaar Drama aan onze Oostgrens Chineezen overal in den aanval Het heden Bombardementen in Spanje DOCH WAAKZAAMHEID BLIJFT GEBODEN Elf mijnwerkers opgesloten Grensregeling bij Tsjangkoefeng nieuws van Acht slachtoffers van de terreur DE BAROMETER bi VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 16 AUGUSTUS 1938 - OCHTENDBLAD BUREAUX voor redactie en administratie, NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27rA ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21326 Door trekken aan de noodrem bleven ongelukken uit Spoorbaan bij Ede ontzet Britsche en Finsche schepelingen in de haven van Valencia getroffen Nieuwe vredesmissie van Lansbury li Er zou veel minder dan een millioen man zijn opgeroepen Runciman niet naar Hitier Het nationaliteiten-statuut Ingezetene van Overdinkel op barbaarsche wijze door Duitschers vermoord Zich op den verkeerde gewroken Duitsche mijn bij dynamiet- ontploffing ondergeloopen Spoedig zal met de samenstelling der commissie begonnen worden Het Weer Japansche opmarsch ten Zuiden van den Jangtse tot staan gebracht De bezetting van Nanking Het vliegongeluk bij Durbach Telegram van rouwbeklag van Goering Te weinig onderwijzers in Sovjet-Rusland DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Het blijft zoo Bomaanslagen in woelig Palestina T erechtgesteld NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT (tdvertentleprljzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor «To kleine annonces „OmroeDers" zie de rubriek Maandagmiddag omstreeks half Zes namen reizigers, die zich in het achterste treinstel van trein 534, komende uit Arnhem, bevonden, Waar, dat er iets niet in orde was. Onder de rijtuigen liet zich een, hevig gekraak hooren- Een der passagiers trok aan de noodrem, waarop de trein spoedig stil stond. Men bevond zich toen nabij het station Ede. Het onderzoek, dat het treinperso neel instelde, bracht aan het licht, dat een balk van een der truckstellen was afgebroken en in den grond was ge drongen. Het was het stooten en bon ken van dezen gebroken balk, dat de reizigers hadden gevoeld. Het defecte treinstel werd afgekoppeld en de reizigers, die zich hierin bevonden, werden zoo veel mogelijk in de voorste stellen onderge bracht, waarna de ingekorte trein met ver traging haar reis vervolgde. De passagiers, die geen plaats hadden kunnen 'inden, begaven zich te voet naar het slation Ede, waar zij wachtten op een inmiddels uit Arnhem ontboden extra-treinstel. Daar de losgeraakte balk de spoorbaan over een afstand van 1700 M. had ontzet, werd de extra-trein uit Arnhem over -het linkerspoor naar Ede gedirigeerd. Ook het verdere treinverkeer werd over een spoor onderhonden, hetgeen uiteraard vertraging in den dienst tengevolge had. Met man en macht is men doende het euvel te herstellen. Over de vertraging in den treindienst, ten ge volge van het rijden over enkel spoor nabij Ede, degens beschadiging van het andere spoor, ver hemen wij nog, dat deze slechts tien minuten bedraagt. Tusschen Ede en Wolfheze wordt over enkel Spoor gereden. Men rekent nog den geheelen dacht noodig te hebben voor het herstel van fle baan. Heden hoopt men het traject normaal kunnen berijden. VALENCIA, 15 Aug. (Havas) Vanochtend Vroeg heeft de luchtmacht van Franco Valencia tet vier keer toe gebombardeerd. Vier huizen Werden vernield. Een radiotelegrafist, Amery genaamd, lid van de bemanning van het Engelsche schip >»Hillfom", is aan de kade gedood. Voorts is een Britsche officier der niet-inmengings- contröle gewond aan boord van het Finsche s.s. „Fredavoro", evenals de gezagvoerder. Geen van beide genoemde schepen bekwam echter schade. Tijdens den luchtaanval is het Engelsche s-s. „Noemi Julia" onder de waterlijn getrof fen. Het schip verkeert in zinkenden toe stand. Niemand aan boord werd gewond. Vanochtend te drie uur hebben vijf Savoia- 'iiegtuigen de haven van Alicante gebombar deerd. Even later werden bommen geworpen op de Wijken Mernabua en Florida. Twee huizen wer den vernield. Het aantal slachtoffers is nog teetp bekend. Het dorpje Blanes aan de kust, op 50 K.M. ten Noorden van Barcelona, is gisteren om zes dur zwaar gebombardeerd. Vanmorgen op het zelfde tijdstip hebben verscheidene watervlieg tuigen het bombardement herhaald. Er werd VrÜ aanzienlijke schade aangericht. Gezaghebbende kringen denken, dat de Spaansche regeering de commissie van on derzoek, die te Toulouse is aangekomen, zal Verzoeken zich terstond naar Blanes te be seven. Volgens de gegevens van den generalen staf ah het leger van Franco zijn bij aanvallen door d® luchtmacht van de regeering op de steden atl het rechtsche Spanje ongeveer 19.000 per ken gedood en gewond. Van het begin van den Urgeroorlog tot 1 Juli van dit jaar zijn 375 ste- en in totaal 2000 maal gebombardeerd. d Th Asturië zijn elf steden 327 keer gebombar deerd, waarbij 9024 personen werden getroffen; j? he provincie Teruel werden 256 bombarde- Venten uitgevoerd, en in de provincie Huesca Saragossa werd 241 keer en Caceres 215 eer gebombardeerd. Londen, 15 Aug. (Reuter) De oud-voorzitter v d he Britsche Labour-partij, Lansbury, is naar dp v[asteland vertrokken voor een nieuwe vre- sniissie Hij zal achtereenvolgens Sofia, Boe- ^est, Belgrado en Boedapest bezoeken. Te Rangoon in Britsch-Indië kwant het dezer dagen tot bloedige botsingen tusschen Mohammedanen en Boeddhisten. Hierboven een demonstratie van Boeddhisten in Rangoons straten LONDEN, 15 Aug. (Reuter), De Duitsche herfstmanoeuvres, aldus de diplomatieke medewerker van Reuter, worden nauwkeurig waargenomen te Londen zoowel als te Parys. Er heerscht te Londen echter geen ongerustheid, evenmin als te Parijs. Terwijl het Duitsche recht om dergelijke manoeuvres te houden onbetwistbaar is, merkt, men te Londen op, dat. zij gekenmerkt warden door speciale trekken, die noodzakelijk een toestand van spanning moeten wekken m de naburige landen, en dit wordt veroordeeld m het belang van een Europeesche kalmeering, welke het doel vormt der Engelsche politiek. Tusschen vele min of meer juiste bijzonder! heden, die de laatste twee of drie dagen in de pers gepubliceerd zijn, komen schattingen voor van het aantal manschappen, dat voor den dienst in Duitschland is opgeroepen, welke ten zeerste overdreven zijn. Het totaal aantal, actieve troepen en reservisten tezamen, blijft een stuk beneden een millioen, volgens be trouwbare Engelsche berichten, en deze troepen zijn verspreid over verschillende streken. Volgens Havas echter blijven de Duitsche militaire voorbereidingen de Engelsche open bare meening bezig houden en een niet te mis kennen gevoel van ongerustheid wekken. De persoonlijkheden, wier taak het is de officieele opvattingen te vertolken, leggen in hun com mentaar een voorzichtigheid aan den dag. die ingegeven wordt door den wensc'n het Engel sche publiek niet te verontrusten. Achter deze reserve echter is het niet moeilijk de bezorgd heid aanwezig te zien, welke door de officieuze verzekeringen van Duitsche zijde niet geheel is weggenomen. Aangezien zij niet kunnen uitmaken, of de Duitsche regeering slechts een een voudige demonstratie wil geven van zijn oorlogsmacht, dan wel of zy zich voorbe reidt op de risico's, die haar politiek van druk op Tsjecho-Slowakije haar zouden kunnen doen loopen, warneer zij zoo ver ging, dat zy geweld gebruikte, zijn Engel sche politieke kringen van meening, dat het beste is de grootste waakzaamheid te toonen. De algemeen© belangstelling is veel meer op Berlijn gericht, waar men den waren sleutel ziet van het probleem van Centraal Europa dan op Praag. In een commentaar op de manoeuvres in Duitschland schrijft de „New York Times" dat Hitier thans door daden de alarmeerende ge ruchten, welke in Europa in de afgeloopen drie weken de ronde hebben gedaan, bevestigt. Het blad schrijft, dat nooit militaire manoeu vres zoo gevaarlijk en uitdagend zijn geweest, als thans in een zoo oververhitte internatio nale atmospheer. Het begin der herfstmanoeuvres van het Duitsche leger is heden ingezet met een troepenrevue en velddienstoefeningen op het oefenterrein van Jueterborg, op 60 K.M. ten Zuiden van Berlijn. Hitler was daarbij aan wezig. Vanochtend heeft Lord Runciman per auto de verblijfplaats van prins Ulrich Krinsky- Elalzoutte in het Sudetenland verlaten. Mén weet niet, of hij alleen een rit in de omgeving wil maken, ofwel dat hij een lange reis zal ondernemen. Ten aanzien van berichten, volgens welke Runciman een onderboud met Hitier zou hebben, meldt Havas, dat men te Berlijn voor het oogenblik geen onderhoud tus schen Runciman en Hitier verwacht. Offi cieele kringen verklaren, dat zij geenerlei kennis dragen van een voornemen van dien aard. De gedachte aan een dergelijk onder houd komt dezen kringen bovendien voor barig voor- Men moet, zoo zegt men hier, de resultaten afwachten van de zending van Runciman bij de Tsjecho-Slowaaksche leidende instanties. De instelling van „nationale afdeelingen", waarvan de nationaliteiten-ontwerpen der Tsjechb-Slowaaksche regeering melding maken, vormt een compromis tusschen het huidige sy steem en dat, welke instelling de Sudeten- Duitsche partij eischt. De stelling van Henlein is, dat een democratisch systeem, toegepast in staten, die uit verschillende nationaliteiten be staan, een onderdrukking van minderheden toelaat. Bijgevolg eischt de Sudeten-Duitsche party instelling van „nationale landdagen". Praag antwoordt op deze opvatting met er op te wijzen, dat een dergelijk systeem een ver zwakking van het centraal bestuur ten gevolge zou hebben, waardoor de eenheid des lands bedreigd zou worden. Bijgevolg heeft de regee ring een compromis gezocht. Men zou provin ciale landdagen in het leven kunnen roepen en binnen deze provinciale landdagen nationale afdeelingen scheppen. Deze afdeelingen zouden de zaken behandelen, die hun eigen nationali teit betreffen. De wetsontwerpen der regseiing bakenen de bevoegdheden dezer afdeelingen af. Zij voorzien ook in een systeem van afdeelingen. waardoor de door' deze afdeelingen genomen besluiten binnen het kader van haar bevoegd heid niet door den provincialen landdag, waar in de vertegenwoordigers der afdeeling een minderheid zouden vormen, verworpen kunnen worden. Zondagnacht is even over de grens, op Duitsch gebied, een moord gepleegd op den 41-jarigen H. F. W. Brinkbaumer, ingezetene van Overdinkel. De daders, Duitschers, zijn hierbij op zeer barbaarsche wijze te werk gegaan, aldus bericht Het Volk. Nadat zij B. tegen den grond geslagen hadden, namen zy het lijk op en gooiden het in het kreupel hout langs den weg, die van Duitsch gebied naar Overdinkel loopt. Hier werd het Zon dagmorgen door de Duitsche politie gevon den, deerlijk toegetakeld. Het in beslag ge nomen lijk is naar Gronau overgebracht. Zaterdagavond was B. over de grens gegaan om in een der café's een glas bier te drinken. Daar ontmoette B. ook Duitschers. Dezen hadden enkele weken geleden ruzie gehad met een Hol lander, die zeer veel gelijkenis vertoonde met B. In de meening verkeerende, aldus luiden de in lichtingen van het blad, dat B. de man was, die nog wel iets te goed had, hebben deze Duit schers hem in den nacht omstreeks half twee achtervolgd, om hem daarna te vermoorden. B. is dus het slachtoffer geworden van een per soonsverwisseling, die hem het leven heeft ge kost. Hy laat een vrouw en zes kinderen achter. B. was Duitscher van geboorte en zou zich over eenige dagen weer in Duitschland vestigen, of schoon hij reeds jaren in Nederland woonde. De daders zijn gearresteerd. CHEMNITZ, 15 Aug. (D.N.B.). In een mijn te Ehrenfriedersdorf is een ernstig ongeluk ge beurd. Op 150 meter diepte is het water een schacht binnengedrongen, toen men met dyna miet aan het werk was. Vyf en twintig arbeiders werden opgesloten. Tien mijnwerkers konden zichzelf redden; vier werden ongedeerd naar boven gebracht. De anderen geven klopteekens, zoodat men ze nog levend hoopt te kunnen bevrijden. De reddingspogingen worden met koorts achtige haast voortgezet. Een nijlpaard in den dierentuin te Tokio kon bijna niet meer eten, omdat zijn tanden te lang geworden waren. Zij moesten worden afgevijld, een gevaarlijk en moeilijk werk. Het nijlpaard liet zich echter geduldig behandelen. Het beest zal nu ten minste niet meer „met lange tanden" kunnen eten TOKIO, 15 Aug. (Domei). Naar te Tokio verluidt, zullen spoedig de onderhan delingen tusschen Litwinof en Sjigemitsoe beginnen betreffende de samenstelling van de grenscommissie, wier taak het zal zijn de grens bij Tsjangkoefeng af te bakenen. Haar taak zal beperkt blijven tot het omstre den gebied aan de Oostelijke grens tusschen Mandsjoekwo en de Sovjet-Unie. Wanneer deze commissie haar taak met succes ten uitvoer legt, zal men haar werkzaamheden uitbreiden tot andere deelen van de grens tusschen Mand sjoekwo en de Sovjet-unie, ofschoon daarom trent door Japan geen verbintenissen aanvaard zijn. Naar verluidt blijft Japan zich verzetten tegen het opnemen van een neutraal lid in de com missie, aangezien het dit niet noodig acht. Het Japansche ministerie van Oorlog heeft gemeld, dat de Japansche troepen op 13 Augus tus in den ochtend op den rechteroever van de Toemen op Koreaansch gebied teruggetrokken zijn. Geen enkel soldaat werd bij Tsjangkoefeng aan den linkeroever achtergelaten. De woordvoerder van het Japansche ministe rie van Buitenlandsche Zaken heeft verklaard, dat het jongste incident bij Tsjangkoefeng, waarbij de Russisclje en japansche troepen tot enkele meters tot elkaar genaderd waren en vervolgens teruggetrokken, van geen beteekenis was. De Japansche ambassadeur te Moskou heeft dienaangaande een onderhoud gehad met Lit winof. Sjigemitsoe verklaarde hierbij, dat de plaatselijke militaire commandanten, teneinde een botsing te vermijden, hun mannen reeds hebben teruggetrokken tot een afstand van tachtig meter van den top van den Tsjangkoe- feng-heuvel. De woordvoerder van het Japansche ministe rie van Oorlog, wien men de Vraag stelde, of de Japanners zich het recht hadden voorbehou den de streek van Tsjangkoefeng, die op 13 Augustus ontruimd is, opnieuw te bezetten, dan wel of zij den Sovjets gevraagd hadden zich te verbinden den heuvel niet zelf te bezetten, heeft hierop geantwoord, dat Japan vertrouwde, dat de Sovjets nauwkeurig den wapenstilstand van 11 Augustus zouden nakomen. De berichten omtrent de evacuatie door Japan hebben te Tokio verrassing gewekt, aangezien herhaaldelijk verklaard was, dat Tsjangkoefeng strategisch onmisbaar is voor Japan. In een mededeeling van het Japansche mi nisterie van Oorlog wordt gezegd, dat bij den stryd aan de grens van Sovjet-unie 158 man zijn gesneuveld en 740 gewond. VERWACHTING: Matige, later mogelyk krachtige westelijke tot zuidelijken wind, aanvankelijk gedeeltelijk bewolkt, later 5 toenemende bewolking, aanvankelijk weinig of geen regen, iets kouder in het noorden, in het zuiden zelfde tempera- ||j tuur. Verdere vooruitzichten: toenemende kans op regen. HUIIlllllllllllllllll HANKAU, 15 Aug. (Reuter) De Chinee zen verklaren den Japanschen opmarsch langs den Zuidelijken oever van den Jangtse, ten Oosten van Joeitsjang, tot staan te heb ben gebracht. De Chineezen hebben krach tige stellingen ingenomen in de heuvels buiten Joeitsjang. Japansche versterkingen worden in allerijl naar het Westen bij Joeitsjang gezonden, terwyl ook de Chineezen zich daar concentreeren. Men verwacht, dat het daar binnenkort tot een bot sing zal komen. Men gelooft, dat de Japanners bij de laatste gevechten zware verliezen geleden hebben; gis teren zijn minstens 4000 gewonden in verschei dene transporten stroomafwaarts gebracht. Aan den Noordelijken oever van den Jangtse ontwikkelt de toestand zich snel in het voordeel der Chineezen. De steden Tai-. hoe en Soesoeng ten Oosten van Hwangmei, zyn reeds heroverd. Een Japansch detache ment, dat bij Hwangmei is achtergebleven, is volkomen omsingeld; men gelooft, dat het lot van deze afdeeling bezegeld Is. Hoewel de Japanners nog niet de hoop heb ben opgegeven, langs den Noordelijken oever op te kunnen rukken, verwachten zy van pogin gen in die richting niet al te veel, in verband met de overstroomingen. Aan het front in Tsjekjang rukken de Chi- neesche troepen, die Foejang heroverd hebben, snel op; zy staan reeds 15 kilometer ten Zuid westen van Hangtsjau. Joehang wordt door de Chineezen belegerd. In de nabijheid van Hangtsjau wordt hevig gevochten. Een alge- meene aanval op de stad wordt tegemoet gezien. Ook in Sjantoeng zijn de Chineesche troepen uiterst bedrijvig. Twee detachement®11 hebpen bij verrassing een aanval op de hoofdstad Tsi- nan gedaan. Zij drongen op den avond van 12 Augustus de poorten binnen en leverden in de straten een verwoed gevecht. Zij trokken zich terug, toen de Japanners versterkingen kregen. De Chineezen zouden slechts 60 man aan doo- den en gewonden verloren hebben, tegen de Ja panners 200. Op verzoek van de internationale hulpcom missie te Sjanghai heeft dr. Smut, hoogleeraar aan de universiteit te Nanking, mededeelingen gedaan over de bezetting van Nanking door de Japanners. Naar zyn schatting zyn ongeveer 30.000 Chineesche burgers om het leven geko men, terwyl het materieele verlies 246 millioen dollar bedroeg. Ook vele vrouwen en kinderen zyn omgebracht. Het Chineesche ministerie van Buitenland sche Zaken heeft er bij de mogendheden tegen geprotesteerd, dat leden van het „bataljon des doods", die in het interneeringskamp der inter nationale nederzetting te Sjanghai de Chinee sche vlag hadden geheschen, door Russische vrijwilligers zyn doodgeschoten. De Britsche kanonneerboot „Scarad" Is voor Toengtsjau-eiland aangekomen om een onderzoek in te stellen naar het vast houden van de Britsche sleepboot „Victo ria", welke door een Japanner was gechar terd. De Britsche vlag werd toen omlaag gehaald en vervangen door de Japansche, waarna het schip In beslag werd genomen. De Britsche autoriteiten hebben geëischt, dat het schip onmiddellijk terug wordt gegeven. In de Fransche concessie te Sjanghai zijn vandaag de bijzondere maatregelen, getroffen ter gelegenheid van den eersten verjaardag van het uitbreken der vijandelijkheden, weer inge trokken, daar geen onmiddellijk gevaar meer aanwezig wordt geacht. De vrijwilligerscorpsen zijn gedemobiliseerd, doch enkele voorzorgen blijven gehandhaafd. PRAAG, 15 Aug. (Havas) Goering heeft in verband met het vliegtuigongeluk bij Dur bach den Tsjecho-Slowaakschen minister van Openbare Werken een telegram gezonden, waarin hij uit eigen naam en uit naam der Duitsche vliegers zijn leedwezen betuigt met het ongeluk. HELSINGFORS, 15 Aug. (Reuter) Volgens de „Isvestia" bestaat in de Sovjet-Unie, overeen komstig de officieele statistieken, een tekort van 33.000 onderwijzers. Voor het schooljaar 1938/39 heeft men bovendien nog 59.000 onderwijzers noodig voor het lager onderwijs en 64.000 voor het voortgezet onderwijs. Het blad vraagt zich af, waar men dit personeel vandaan zal halen. De Duitsche manoeuvres wekken geen ongerustheid. Runciman gaat voorloopig niet naar Hitier. De commissie ter regeling van de Rus sischMandsjoerijsche grens bij Tsjang koefeng zal spoedig worden samengesteld De Chineezen doen overal succesvolle aanvallen. Bij een mijnongeluk werden elf Duitsche mijnwerkers opgesloten. Het Prinselijk Paar te Aken aangekomen Ingezetene van Overdinkel door Duit schers vermoord. Trein bij Ede onklaar geraakt; spoor baan ontzet. Goedkoope radiotelefoongesprekken met Indië, ter gelegenheid van het Regeerings- jubileum van de Koningin. Beurs van New York: Politieke nervositeit brengt aarzelende stemming. Dirk Volkertszoon Coornhert schreef in de zestiende eeuw: „Onze voorvaders hebben geklaagd, wij klagen en onze nakomelingen zul len klagen, dat alle goede zeden be dorven zijn, dat alle menschelijke za ken verergeren en dagelijks slechter worden. Maar deze dingen staan alle op dezelfde plaats en zullen, een wei nig her- of derwaarts bewogen, altijd op die plaats blijven staan. Zooals de eene golf van de zee de andere, zoo drijft de eene gewoonte de andere. Wie vandaag den toom van de kuischheid verwerpt, zondigt; de overdaad van voedsel verricht morgen op schande lijke wijze het vaderlijk erf. Vandaag maakt het overmatig sieren van het lichaam het gemoed vol vlekken, mor gen leidt de verkeerd gebruikte vrij heid tot brooddronkenheid en verme telheid. Soms komt men tot allerlei wreedheid en tot de dolheid van bur gertwisten, waardoor alle dingen wor den geschonden." Het ligt niet aan den tijd, het ligt aan den menschl JERUZALEM, 15 Aug. (Havas) De ter roristen hebben vanmorgen wederom vijf slachtoffers min of meer ernstige verwon dingen toegebracht. Een mijn is tot ontploffing gekomen in Tellit- vinstki, waardoor drie Joden werden getroffen. Een der gewonden heeft ernstige kwetsuren be komen. Op den weg van Tel Aviv naar Richon- lesion is een schot gelost op een voorbij ry denden autobus, waardoor een reiziger ernstig gewond werd. Op de markt te Tel Aviv heeft een Ara bier aan een Jood een mand druiven verkocht, waarin een bom verborgen was. De bom ont plofte en verwondde t .1 vrouw. Nabij Hebron is een ploeg van 120 arbeiders, die arbeid verrichtte aan openbare werken, door een gewapende bende overvallen, die den man nen bevel gaf het werk te staken, op straffe des doods. De ingenieur en de werkbazen werden ontvoerd. Een Arabier, die door het militaire hof ter dood was veroordeeld, wegens het vervoeren van een bom op straat nabij de grens van Tel Aviv op 20 Juli j.l., is vandaag te Jeruzalem terecht gesteld. Drie Joden zyn gewond, toen een landmijn tot ontploffing kwam onder den vrachtwagen, waarin zij, nabij Herdera, vervoerd werden. Stand op Dinsdag 1 uur v.m.: 759,5 Vorige stand: 761

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1