Knap jij 't maar op,
IJeeves
Rijksmiddelen
Keuring koplampen van
Kerkelijk leven
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1938
M.s. Tjitjalengka te
water gelaten
Grootste schip der Java-China-
Japan-lijn
'n
MOTORRIJTUIGEN
Een belangrijke wijziging
Jubileumfilm in Indië
Eerste vertooning 5 September
in paleis Weltevreden
De raadsverkiezingen
in Indië
Onrechtmatig steun
getrokken
ONTHULLING VLIEGRAMP
MONUMENT
Een ontroerende plechtigheid
HET RECHTERLIJK PARDON
De zaak in Indië in onderzoek
UIT DE GLASINDUSTRIE
Fusie van „Leerdam" en de
Vereen. Glasfabrieken?
Erfenis van f 11.000 verzwegen
VERGADERING VAN DEN
VOLKSRAAD
De „kwestie-Van Lonkhuyzen"
in bespreking
Stijgende kosten van
levensonderhoud
Gegevens van het Centraal Bureau
voor de Statistiek
DE STERKE DALING DER
GRAANPRIJZEN
Telegram aan minister
Steenberghe
JUBILEUM BIJ HET HOF
J. Pollen onderscheiden
BOUW VAN VIADUCT BIJ
DORDRECHT
Waarom was de aanbesteding
vertraagd?
EMISSIE NIJMEGEN
Slechts een uiterst gering
percentage toegewezen
HET REGEERINGSJUBILEUM
Een speciaal nummer van
„Studiën" zal verschijnen
Gezinsvervoer door de lucht
Em.-Pastoor H. J. Vinke
Prof. B. Kuenen t
De opbrengst van Juli was
f 3.686.329 meer
dan de raming
NEDERLAND—DUITSCHLAND
Stand der clearing per 15 Augustus
IN ZWEMBAD VERDRONKEN
Landgoederen van de Koningin
blijven opengesteld
UIT DE STAATSCOURANT
Burgemeester
Onderscheidingen
Notariaat
Rechterlijke macht
Wereldtentoonstelling
te New-York
Dinsdagmiddag om vier uur is bü de N. V.
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij
te Amsterdam door mevrouw Quarles van
Ufford, echtgenoote van den directeur der
N.V. JavaChinaJapan-Lijn, de doop
plechtigheid verricht van het motorschip
Tjitjalengka, dat straks het grootste pas
sagiers- en vrachtschip van de JavaChina
—Japan-Lijn zal zijn, met een inhoud van
®a 10.500 bruto register ton.
Toen daarop de blokken werden wegge
slagen, teneinde het schip te water te laten,
bleef het op de helling zitten; hoewel men
aUe pogingen voor een vlotten stapelloop
in het werk stelde, werd het zeven uur voor-
bat het nieuwe schip te water gleed
De Tjitjalengka, die ontworpen is door het
ingenieursbureau M. A. Cornelissen, en gebouwd
^ordt onder de hoogste klasse van Lloyd's, zal
Plaats bieden aan 64 passagiers in de le klasse,
55 in de 2a en 100 in de 2b klasse, benevens
®an een groot aantal tusschendekpassagiers.
Het schip heeft een totale lengte van ca. 145
'beter, een breedte van 19.66 meter en een holte
'ah 11.74 meter, terwijl de geladen diepgang
■80 meter bedraagt.
De voortstuwing zal geschieden door een
^"Cylinder dubbelwerkenden 2-taks dieselmotor,
^elke dbor de machinefabriek Gebrs. Stork en
c°- N.V., Hengelo, vervaardigd wordt en door
Nederlandsche Dok-Maatschappij ingebouwd
^ordt en die een vermogen van 6000 a p.k. zal
bunnen ontwikkelen bü 115 omwentelingen van
be schroef per minuut. Hiermede zal op den
Proeftocht een snelheid bereikt kunnen worden
v®h 15 mijl per uur.
Aan de passagiersinrichting zal bijzonder veel
Jorg worden besteed. Alle hutten in de 1ste en
'a klasse worden ingericht met warm en koud
^toornend water, terwijl elke 1ste klasse hut
Van een privé-badkamer wordt voorzien.
Alle verblijven van passagiers en bemanning,
a!smede alle salons worden aangesloten op een
kunstmatig ventilatie-systeem met verstelbare
^osmonden, waarbij vermeld zü, dat in den
eetsalon 1ste klasse voor eiken passagier een
"Darte blaasmond aanwezig is. Ook de ruimten
v'oor de tusschendek-passagiers zullen op dit
Vpr>tilatie-systeem worden aangesloten.
Het schip zal voorzien worden van een inge
bouwd zwembad met bar op het promenadedek,
erWijl buiten de gewone deksalons en prome-
Ptbedekken, ook beschutte veranda's, kappers-
kbkm.s, etc. aanwezig zullen'zijn.
Voor het behandelen van de lading worden
masten van 2 5-tons, 6 3-tons, alsmede één
8-tons laadboom voorzien, die door 3 stuks
Htctrische lieren worden bediend, terwül bo-
^etidien hiervoor bij de luikhoeken een 8-tal
tons electrische draaikraantjes worden
°bgesteld. Ook de overige dekwerktuigen als
khkerlier, kaapstanders en sloepenlieren wor-
u®h electrisch aangedreven.
^oor de aan bederf Onderhevige proviand
y°rdt een koelruimte van totaal 235 M3 inhoud
bericht.
- Hoewel nog niet in dienst gesteld, heeft de
TÜtjalengka toch reeds een record op haar
P^am gevestigd; mede in verband met de
tewaterlating van het motorschip Oranje op
September a-s. door H.M. de Koningin, waar-
v°°r het gewenscht zal zijn om op de helling,
^aarop de Tjitjalengka zich tot dan bevond,
r^schouwerstribunes te cOnstrueeren, is de
P°üw van dit schip in zeer korten tüd geschied.
i6rst op 5 Maart werd de kiel gelegd, zoodat
?e hellingtij d nog geen 5)4 maand bedragen
heeft, hetgeen een bijzondere prestatie genoemd
!Vg worden, temeer waar ook de andere hel-
'hgen van de werf bezet zijn.
Tenslotte zij nog vermeld, dat de Tjitjalengka
dubbel opzicht een jubileumschip is. Zij is
j het twintigste schip, dat de JavaChina—
aPan-Lijn sinds haar oprichting in 1903 be
ulde en tevens het tiende schip, waarvan deze
Ppderij den bouw aan de Nederlandsche
°heepbouw-Maatschappij heeft opgedragen.
Door de reeds vermelde beschikking van den
j'hister van Waterstaat, d.d. 13 Augustus 1933,
1 ÖUs schrüft de K. N. A. C., is een zeer be-
.Ugrijke wüziging gekomen in de voorschrif-
t inzake de keuring der koplampen van mo-
tuigen.
Oorspronkelijk was bepaald, dat met in-
Rang van 1 Januari 1939 alle koplampen
Vatl een goedgekeurde soort dienden te
zÜn of dat daarop een door den Minister
Vastgesteld goedkeuringsmerk diende te
ziin aangebracht.
De genoemde datum is thans gewijzigd
1 Januari 1940, zoodat tot dan met on-
®ekeurde lampen mag worden gereden
Ij uitzondering daarop en dit is zeer
t, ahgrük vcor koopers van nieuwe motorrij-
tjj'8eh wordt gemaakt voor motorrijtuigen,
v ha 31 December 1938 ingevoerd of hier te
vervaardiSh worden. Voor deze blijft de
1{0 ®"hg bestaan, dat zij van goedgekeurde
P'ampen voorzien moeten zijn.
Wie dus na 31 December a.s. een nieuw mo-
torrijtuig koopt, invoert of vervaardigt, heeft
zorg te dragen, dat daarop goedgekeurde kop
lampen zün gemonteerd. Inmiddels verdient
het reeds thans aanbeveling bij den aankoop
van een nieuw motorrijtuig levering van goed
gekeurde koplampen te eischen.
Momenteel kan de datum van invoer van
een moterrijtuig blijken uit het nationalitcits-
bewüs.
Na invoering van de nieuwe Wegenverkeers
wet, hetgeen thans ieder oogenblik verwacht
kan worden, krijgt ieder motorrijtuig een
,,voertuigenbewijs", waaruit zün leefüjd kan
blüken.
BATAVIA, 16 Aug. (Aneta). In den avond
van 5 September zal in het paleis Weltevreden
de eerste vertooning zijn van de jubileumfilm
„Veertig Jaren". Hierbij zullen de Gouverneur-
Generaal en verschillende genoodigden aanwe
zig zijn.
BATAVIA, 16 Aug. (Aneta). Alle uitsla
gen van de gemeenteraadsverkiezingen zijn
thans bekend.
In Menado verkreeg het I.E.V., bü gemis aan
tegenstanders, alle 5 zetels, waardoor het ver
bond noch voor-, noch achteruit ging.
De uitslag in Semarang was als volgt: I.E.V.
6 (vroeger 7) zetels, V.C. 3 (3), I.K.P. 3 (3),
C S.P. 1 (2), Insulinde 2 (0).
SOERABAJA, 16 Aug. (Aneta). De ont
hulling van het grafmonument voor de bü de
ramp van het marine-vliegtuig T-13 omge
komenen, was hedenmorgen een ontroerende
plechtigheid.
De commandant der Marine hield een toe
spraak, waarin hij alle omgekomenen memo
reerde.
De eigenlijke onthulling van het monument
geschiedde door den heer B. P. de Bruyne, een
broer van den omgekomen overste De Bruyne.
Het monument is eenvoudig, doch maakt een
waardigen indruk.
Nadat het monument was onthuld, speelde
de Marine-kapel de Elégie van Dumonte.
Vervolgens voerde het woord kapitein-ter-zee
Doorman, die eenige woorden sprak namens
den commandant der zeemacht.
De heer De Bruyne sprak hierna namens de
familie, terwijl ten slotte nog spraken de com
mandant der Marine, Van de Sande la Coste,
die Osrikte voor de betoonde belangstelling.
De „Java-bode" schrijft:
Vele jaren reeds bestaat in Nederland het
z.g. „Rechterlijk pardon" volgens welk recht
beklaagden, die schuldig zijn verklaard, geen
straf opgelegd krijgen. Hiervan wordt vrijwel
uitsluitend door kantonrechters gebruik ge
maakt, daar het in hoofdzaak voor kleine over
tredingen wordt gebruikt.
Daar het reglement op de strafvordering hier
te lande van ouds afwijkt van de Nederland
sche wet op de strafvordering, is ook deze
kwestie in Indië eigenlük nooit ter sprake ge
komen
Nu is kortelings echter in den volksraad
van regeeringszijde het idee geopperd het z.g.
„Rechterlijk pardon" ook in Nederlandsch
Indië in te voeren.
Deze zaak wordt thans door het- departement
van Justitie ernstig in overweging genomen en
binnenkort zal hierover aan de rechterlijke
colleges om advies worden verzocht.
Daar aan de eventueele invoering diverse
consequenties vastzitten, zal deze aangelegen
heid van te voren minutieus worden bestu
deerd. Het valt niet te verwachten, dat zü op
korten termün zal worden afgehandeld.
Volgens de „Standaard" zijn er plannen tot
fusie van de Glasfabriek „Leerdam" en de
Vereenigde Glasfabrieken te Schiedam. Deze
plannen zün in een zeer ver gevorderd stadium
van voorbereiding en binnenkort kan een defi
nitieve beslissing ter zake worden tegemoet ge
zien. Over den aard daarvan kunnen nog geen
mededeelingen worden gedaan.
a' heb je ze gezien? Ik heb nog even rond
de™ ofmünheer Berkeley, die hier gelo
fte,? hecft, terwül JU weS was, nog iets had
hc^hggen; dan zou ik het hem nagestuurd
',t^aarom bemoei jü Je met zulk werk?"
tw ac<vinderswcrk", verklaarde hij. „Je mede-
kjj^ehen zooveel mogelijk vriendendiensten be-
k^ Is een verdienstelijk werk", zei ik goed-
'tq 0tlch doch ik had hem wel uit het raam wil-
Sri en- Het pak hield ik achter mü tegen
'hg geklemd en ik zon op een middel, om
<3at u kamer uit te krügen. Ik geloofde niet,
'i het gezien had.
ziq kamer is zoo ordelük genoeg naar mijn
'Va 2ei ik, „maar wil je mij nog een pleizier
'hoitu heem dan dat kistje sigaren mee naar de
i h anier en snüd er de puntjes af; het pun-
I'ooj.hUdertje staat op het rookstandaardje.
Iflj ventje, vlug een beetje.1'
hf'tu. Schcen er niet veel zin in te hebben, doch
*>iq ^n tenslotte toch met het kistje onder
Oogenblikkeljjk borg ik het pakket in een
lade, sloot haar af en stak den sleutel in mijn
broekzak. Oef! Wat een opluchting!
Toen ik beneden kwam en langs de rookka
mer ging, sprong Erwin op en holde mü ach
terna.
„Ik ben al druk bezig met puntjes afknippen,
maar er zitten twee gaatjes in het knippertje."
„Welk gaatje heb je gebruikt?"
„Het kleintje."
„Je moet de punten in het groote gaatje hou
den en netjes doen, hoor!"
„Ik zal er voor zorgen."
',Tot straks."
Ik slenterde de gang in en peinsde over het
geval. Florence had er zoo luchtig over gerede
neerd om het pak te vernietigen. Maar hoe
moest ik zoo'n groote massa papier midden in
den zomer in een vreemd huis vernietigen? Het
ging niet aan om te vragen, of ze den haard
in mijn slaapkamer wilden aanmaken, want de
thermometer stond op vier en tachtig. En als
ik dien papierrommel niet verbrandde, hoe
moest ik hem dan vernietigen? Ik had wel eens
gehoord, dat een ordonnans in den oorlog een
brief had opgegeten, om te voorkomen dat hij in
handen van den vijand zou vallen; maar als
ik de „Terugblik op een lang leven" van oom
Willighby naar binnen had moeten slaan, zou
het zeker een jaar duren, eer het laatste blad
aan mijn intérieur was toevertrouwd.
Ik moet eerlük bekennen, dat het probleem
mij onoplosbaar scheen en ik besloot daarom,
het vervloekte pakket maar in de lade te laten
en af te wachten Wat pr y.nn orphpnrpn
Een steuntrekker te Den Haag, die in 1928
een erfenis kreeg van ongeveer 1000 en in
1931 nog een van 10.000, heeft verzuimd hier
van aangifte te doen bü Maatschappelijk Hulp
betoon. Hij incasseerde rustig elke week zijn
steun en liet de rente van zijn kapitaal bij
schrijven. Desondanks moet hij een sober leven
hebben geleid, want bijna zijn totale vermogen
stond nog ingeschreven op een tweetal spaar
bankboekjes. Het Is de vraag, of de gemeente
Den Haag nadeel zal ondervinden van deze
fraude, want de thans in beslag genomen gel
den overtreffen verre het bedrag van 5700,
dat de schuldige sinds 1932 als steun van de
gemeente heeft geïnd.
Op de oplichting opmerkzaam gemaakt, heeft
een controleur van het bureau voor werkloo-
zensteun, af deeling georganiseerden, nagegaan
of de steuntrekker G. H., wonende aan de Hugo
Verrieststraat te Den Haag, inderdaad een
aanzienlijk bedrag tot zün beschikking had. H.
had zich, toen hij werkloos geraakte, via zijn
vakbond laten inschrijven bij Maatschappelük
Hulpbetoon, zonder gewag te maken van de
beide erfenissen die hem ten deel waren ge
vallen.
Maatschappelijk Hulpbetoon heeft tegen G.
H. een vervolging doen instellen.
De eigendom van H. bestond uit hypotheken
van 3000 en 5000 en 3000 in contanten.
BATAVIA, 16 Augustus. (Aneta). Bü de ope
ning van de vergadering van den Volksraad
van heden, stelde de voorzitter de „kwestie-
Van Lonkhuyzen" aan de orde.
De regeeringsgemachtigde voor Justitie, mr.
Enthoven, directeur van het departement van
Justitie, verklaarde, dat de regeering hobgen
prijs stelt op een gedachten wisseling in zeer
ruimen zin met den Volksraad en alle leden
over alle zaken die haar regardeeren, voor zoo
ver zij zich daartoe eenigszins leenen. Zij maakt
daarbij geen uitzondering voor zaken, waarbij
een lid persoonlijk door zün werkkring buiten
den Volksraad Of anderszins is betrokken.
De betoogtrant van den heer Van Lonkhuy
zen maakte ditmaal een debat onvruchtbaar en
dringt de regeering in een positie, waarin zü
niet behoort te staan. Het zal u en den Volks
raad duidelijk zijn, dat de regeering niet kan
dulden, dat zij in zulk een valsche positie
wordt gedrongen en dit is de reden, waarom
zij (zeer ongaarne) scherper moest zün dan
men van haar gewend is, aldus spr.
Wat nu het betrokken punt betreft, een lid
van den Volksraad kan en mag alleen in die
hoedanigheid in den Volksraad optreden. Dit
kan hij ook doen over zaken, waarbü hü in
andere hoedanigheid is betrokken. Hij kan ech
ter niet in die andere hoedanigheid in den
Volksraad spreken. De heer Van Lonkhuyzen
heeft dit echter kennelijk wel gedaan, waardoor
hij zich formeel blootstelde aan een afwijzing
door de regeering.
De regeering maakte van deze formeele situa
tie gebruik, omdat zij materieel van een debat
met den heer Van Lonkhuyzen over de K.P.M.-
kwestie niets verwachten kon.
De heer Van Lonkhuyzen antwoordde hierop,
dat hij alleen bezwaar gemaakt heeft, dat de
In onderstaand staatje zijn naast de index
cijfers van de kosten van levensonderhoud van
arbeidersgezinnen in Amsterdam en 's Graven-
hage, welke berekend en gepubliceerd worden
door de gemeentelijke statistische bureaux in
die plaatsen, de djfers opgenomen betreffende
de kosten van levensonderhoud van gezinnen
met een inkomen van minder dan 1800 per
Jaar in Tilburg, Dongen en Heerlen, welke bere
kend worden door het Centraal Bureau voor de
Statistiek.
De stijging der totale uitgaven van Maart tot
Juni 1938 bedraagt resp. in de vijf bovenge
noemde gemeenten: 1,8, 1,2, 1,9, 1,5 en 1,6 pet.,
terwijl deze stüging van Juni 1937 tot Juni 1938
Gemeenten
Uitgaven voor voeding
Amsterdam
's Gravenhage
Tilburg
Dongen
Heerlen
Totale uitgaven
Amsterdam
's Gravenhage
Tilburg
Dongen
Heerlen
regeering niet antwoordde. Hij achtte dit strij
dig met de staatsrechtelijke rechten van den
Volksraad en naar hü meende, was dit ook
een prestige-kwestie voor den Volksraad.
BATAVIA, 16 Aug. (Aneta.) De Volksraad
heeft de kwestie der werkloosheid en kolonisa
tie behandeld.
De motie-Doeve, betreffende het verleenen
van steun aan de melk-industrie, wordt met
31 stemmen voor en 19 tegen aangenomen.
Daarna neemt de Volksraad de geheele be
grooting van het departement van Economi
sche Zaken aan.
Het amendement-Soeroso, tot instelling van
een officiersopleiding in Nederlandsch-Indië,
wordt met 38 stemmen tegen en 13 voor ver
worpen.
Een motie van gelijke strekking, ingediend door
den heer Soetardjo, wordt met 36 stemmen
voor en 12 tegen aangenomen.
De motie-Soetardjo,' om de bevoegdheden be
treffende de verzorging van de algemeene Oos-
tersche radio-programma's over te dragen aan
de federatie van inheemsehe radio-vereenigin-
gen, wordt met 36 stemmen voor en 12 tegen
aangenomen.
Hierna wordt de geheele begrooting van het
departement van Verkeer en Waterstaat aan
genomen.
Ten slotte besluit de Volksraad om het pe
titie-voorstel, ingediend door den heer Van
Lonkhuyzen en betreffende een pensioen voor
Volksraadsleden, onmiddellük in behandeling te
nemen.
Zonder eenige discussie wordt dit voorstel met
25 stemmen voor en 21 tegen aangenomen.
Het bestuur van de vereeniging „De Beurs"
te Groningen heeft Dinsdag in verband met
de sterke daling der graanprüzen het volgende
telegram aan den minister van Economische
Zaken verzonden:
„Bestuur dar vereeniging „De Beurs" te
Groningen, met verontrusting constateerende,
dat handel gerst en rogge aan de Groninger
Beurs de laatste Dinsdagen vrijwel geheel
stagneert, daar de richtprijzen niet kunnen
worden betaald, in verband met de sterke prijs
daling op internationale graanmarkt, verzoekt
Uwe Excellentie dringend zoo spoedig moge
lijk bekend te maken, in welken tüd Uwe Ex
cellentie zich voorstelt maatregelen te tref
fen, waardoor landbouwers deze richtprijzen
betaald kunnen krijgen, opdat Groninger Beurs
haar functie als belangrijkste Beurs in ons
land, ter verhandeling van inlandsche granen
ten behoeve van landbouwers en graanhande
laren, zoo spoedig mogelijk kan hervatten."
De heer J. K. H. Pollen, tweede hofmeester
van H.M. de Koningin, herdacht Dinsdag het
feit, dat hij 25 jaar geleden in dienst van H.M.
de Koningin trad.
Dit jubileum werd in de officianten-eetzaal
van het paleis Noordeinde te 's Gravenhage op
feestelijke wijze gevierd.
De hofmaarschalk, mr. F. F. baron de Smeth,
heeft den jubilaris de gouden eeremedaille, ver
bonden aan de Huisorde van Oranje, welke
H.M. de Koningin hem heeft toegekend, met
eenige toepasselijke woorden overhandigd,
waarna kolonel jhr. W. C. M. de Jonge van
Ellemeet, adudant van H.M. de Koningin, nog
eenige woorden tot den heer Pollen sprak.
Van zün collega's heeft de jubilaris een ge
schenk ontvangen, terwül hem namens het
overige personeel bloemen werden aangeboden.
De echtgenoote en familieleden van den ju
bileerenden hofmeester waren bij deze feeste
lijkheid tegenwoordig.
.liartelijk dank
„uit naam van all*
„leden der groote
„hondenfamilie
„voor het trapje op
„uw voetrem, zoodat
„het leven van een
„mijner, soms erg
„roekelooze, neven
„niet voortijdig
„wordt afgesneden.
Het lid der IWeede Kamer, de heer Van
Sleen, heeft aan den minister van Waterstaat
de volgende vragen gesteld:
la. Is het waar, dat de aanbesteding van het.
viaduct over de Spoorweghaven te Dordrecht
met een dusdanige vertraging heeft plaats ge
vonden, dat het bedoelde kunstwerk waarschün-
lük niet voor Maart 1939 gereed zal zijn?
lb. Wil de minister de juiste data van aanbe
steding en oplevering mededeelen?
2. Zoo vraag la in bevestigenden zin beant
woord moet worden, is de minister dan niet
van oordeel, dat deze vertraging tengevolge zal
hebben, dat de nieuwe weg MoerdükDor
drecht. welke aansluiting zal krijgen op bedoeld
viaduct, nog tot aan het tijdstip van oplevering
voor het doorgaand verkeer van geringe betee-
kenis zal zijn?
3. Is de minister verder niet van meening, dat
een dergelijke vertraging, vooral ten aanzien
van een kunstwerk als dit, hetwelk een onmis
bare schakel vormt in een der belangrijkste
hoofdverkeerswegen tusschen België en Neder
land, vermeden had moeten worden?
4. Kan de minister mededeelen, waaraan deze
vertraagde aanbesteding met als gevolg her
nieuwd uitstel van de oplevering van weg en
kunstwerken tusschen Moerdijk en Zwijndrecht
is te wijten?
5. Wat denkt de minister te doen om in den
vervolge te voorkomen, dat de opleveringen van
verschillende deelen van eenzelfden hoofdver
keersweg met een dusdanig verschil aan tijd
ruimte als bij bedoelden weg aan den dag treedt,
plaats vinden?
Bij de Dinsdag gehouden inschrüving op de
5'i pet. obligatieleening ten laste der gemeente
Nijmegen, groot 3.302.000 a 99.20 pet., waar
van reeds een bedrag ad 2.250.000 op emissie-
voorwaarden was geplaatst, werd voor een dus
danig bedrag ingeschreven, dat slechts op de
groote inschrijvingen een uiterst gering percen
tage kon worden toegewezen.
1937
1938
grondslag
Juni
Sept.
Dec.
Maart
Juni
1911/13
100
129.3
128,6
129,9
128,4
134,1
1921
100
56,9
59,0
58.9
58,9
60,9
1935/36
100
108,3
108.3
109,7
108,9
115,2
1935/36
100
108,5
112,5
113,3
112,2
116,9
1935/36
100
109,0
112,5
114,1
112,0
116,1
1911/13
100
137,9
138,8
139,4
137,9
140,4
1921
100
67,2
68.3
68,0
67,7
68,5
1935/36
100
105,6
105,9
106,6
106,1
108,1
1935/36
100
105,1
107,4
107,9
107,2
108,8
1935/36
100
107,0
108,7
109,4
108,2
109,9
Bij het regeeringsjubileum van H. M. de
Koningin zal het tijdschrift „Studiën" in een
speciale editie verschünen. De hoofdredacteur,
dr. L. de Jonge, schrüft een inleiding. Verder
zullen er artikelen zijn van dr. J. Beuns over
„Vaderlandsliefde", pater K. J. Derks over
„Nederland en Oranje", mr. dr. Arn. Borret
over „Ons constitutioneel koningschap", mr. J.
A. M. Bruineman, lid van de Eerste Kamer,
over „Nederlandsch Oost-Indië", mr. dr. L. J.
van Haaren, burgemeester van Schiedam, over
„Suriname", den heer B. v. Slobbe, burgemees
ter van Breda, over „Curacao", dr. G. Gorris
over „Vrede, gelükheid en recht", dr. Hans
Nicolaas over „De schoonheid van onze natio
nale kleur" en dr. G. v. Woesik over „Het Wil
helmus".
Het secretariaat van „Studiën" is gevestigd
Houtlaan 4, Nijmegen.
Op een der eerstvolgende dagen heeft een ge
zin, bestaande uit vader, moeder en tien kinde
ren, passage geboekt op het K.L.M.-vilegtuig,
dat het traject Haamstede—Rotterdam vliegt.
Door de K.L.M. is voor deze vlucht een ste
wardess ingedeeld, die zich gedurende de reis
met de zorg voor ds> jongste kinderen zal be
lasten.
In het O. L. Vrouwe-pension te Zwolle is,
82 jaar oud, overleden de zeereerw. heer H. J.
Vinke, sinds 1936 em. pastoor van Cabauw.
Z.eerw. werd 26 Dec. 1855 te Winschoten ge
boren en ontving 10 Aug. 1881 de H. Priester
wijding, waarna hü achtereenvolgens werd be
noemd tot assistent te Nijkerk, kapelaan te
Denekamp, assistent te Terapel, pastoor te
Munstersclieveld, te Oude-Pekela en te Cabauw
28 Februari 1908.
Te Petropolis in Brazilië overleed de zeereerw.
heer B. J. M. Kuenen, professor aan 't groot
seminarie aldaar
Over de maand Juli hebben de Rijks
middelen f 35 768.750 opgebracht, het
geen f4.262.083 minder is dan over Juli
1937 en f 3.686.329 meer dan de
raming.
Over de eerste zeven maanden van dit
jaar was de opbrengst f 256.689.196.
Dit is f 3.856.635 meer dan over de
eerste zeven maanden van 1937. en
f6.307.946 meer dan zeven twaalfden
van de raming over 1938.
Algemeene Clearingrekening
1. Stortingen in Nederland 181.959.900
(8-8-'38: 177.463.100), waarvan bestemd voor:
a. Achterst, vorderingen ƒ701.400 (ƒ691.400);
b. Rentedienst Dawes- en Youngleening en
Stillhalte; Rentetransfer 3.525.000 (ƒ3.372.400);
c. Vrüe Rekening Reichsbank 18.273.000
17.780.200)d. Nieuwe onder de Clearing val
lende vorderingen 159.460.500 (ƒ155.619.100).
2. Stortingen in Duitschland (nieuwe vorde
ringen) 181.567.000 176.996.600).
3. Uitbetalingen in Nederland op nieuwe vor
deringen (l.d) 158.979.600 154.795.100).
Laatst uitbetaalde nummers van storting:
tegen guldensvorderingen: 618035a; tegen
Reichsmarkvorderingen68327/96009.
Speciale Verrekening:
Stortingen in Nederland tegen afgegeven reis-
cheques ƒ2.144.400 (ƒ2.040.700).
Uitbetalingen in Nederland 1.879.500
1.758.200).
Nog beschikbaar ƒ264.900 (ƒ282.500).
Dinsdagmorgen was de 24-jarige H. van der
Veen te Winschoten in het gemeentelijk zwem
bad gaan zwemmen.
Tegen den middag vond men zün kleeren aan
den kant van het bad liggen. Men vermoedde,
dat den jongeman een ongeluk was overtomen
en ging dreggen.
Daar dit geen resultaat opleverde, maakte
men gebruik van een treknet. In den namiddag
is hiermede het lük uit het bassin opgehaald
Niettegenstaande de aanwezigheid van H.M.
de Koningin in de residentie blüven de land
goederen van Hare Majesteit, gelegen onder
Wassenaar en Voorschoten, voor bezichtiging
opengesteld.
Aan F. A. J. baron van Hövell tot Wester-
flier, is op zün verzoek, met ingang van 16
Augustus 1938, eervol ontslag verleend als bur
gemeester der gemeente Escharen.
Aan D. J. van Wouw, kleermaker bü bet
Rijkskrankzinnigengesticht te Eindhoven, is de
zilveren eere-medaills verbonden aan de Orde
van Oranje-Nassau, toegekend.
Verleend is de eeremedaille, verbonden aan
de orde van Oranje-Nassau, in brons aan H.
Linssen. voorzanger bij het kerkelük zangkoor
St. Martinus, te Venlo.
Aan F. Wassenbergh is, op zün verzoek, met
ingang van den dag van indiensttreding van
zün opvolger, eervol ontslag verleend als no
taris te Kollum.
Aan mr. R. G. A. Höppener is op zün verzoek
eervol ontslag verleend als kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Roermond, on
der dankbetuiging voor de als zoodanig bewezen
diensten.
Aan het eere-comité voor de Nederlandsche
deelneming aan de in 1939 te New-York te
houden Wereldtentoonstelling is als lid toege
voegd de heer J. G. A. Fontein, voorzitter van
de Nederlandsche Reedersvereeniging te 's-Gra-
venhage.
Ik weet niet of een van mijn lezers er onder
vinding van heeft, maar indien niet, dan kan
ik hem de verzekering geven, dat het een ellen
dig iets is, een misdaad op z'n geweten te heb
ben. Ik had wel eens gelezen, dat een moorde
naar, die het lijk van zijn slachtoffer verborgen
had, telkens om de plaats heen dwaalde. Zoo
ging het ook mij, wel vier "of vijf maal werd ik
naar mijn slaapkamer getrokken, om mij te ver
gewissen, dat de lade, die het bewijs van mün
misdaad herbergde, nog op slot was. Wel twin
tigmaal moest ik mij geweld aandoen om niet
naar boven te gaan. Ik was zoozeer van den
ernst van mijn vergrijp doordrongen en pieker
de er zoo hevig over, dat ik het niet bemerkte,
toen mijn oom de rookkamer binnenkwam. Met
een ruk richtte ik mü op, toen hü een gewoon
praatje over het weer met mij begon en gedu
rende ons gesprek peinsde ik er over, hoe oom
zich zou aanstellen, wanneer hij het verlies
van het pakket zou bemerken. Volgens mijn
berekening kon dit niet zijn vóór Zaterdagmor
gen; dan eerst kon hij antwoord hebben van de
uitgevers. Doch Vrijdagavond ongeveer zeven
uur, toen ik langs zijn studeerkamer liep om
nog eens naar boven te gaan ten einde die ver
vloekte lade te probeeren, riep hij mü binnen.
Hij zag er vreeselijk zenuwachtig uit. „Bertie",
zei hij hij sprak altijd erg gewichtig „er
is iets vreeselü'ks gebeurd. Zooals je weet, heb
ik het manuscript van mijn boek gisteravond
naar de uitgevers Riggs en Ballinger gezonden.
Het had er dus met de eerste post vanmorgen
moeten zün. Hoe het nu kwam, weet ik niet,
maar ik voelde mii niet eerust over dat pakket
en daarom telefoneerde ik zooeven met de fir
ma Riggs en Ballinger, om zekerheid te hebben.
Tot mijn onbeschrüflijken schrik deelden zü
mij mede, dat zü mijn manuscript niet hadden
ontvangen.
„Dat is vreemd," verklaarde ik.
„Ik herinner mü duidelük, dat ik het op tijd
in de hal op tafel heb gelegd bij de andere
dingen, die naar het postkantoor moesten ge
bracht worden. Ik heb Oakshott er naar ge
vraagd en hij kan zich niet herinneren, het op
de tafel gezien te hebben, en hij beweert ten
stelligste, dat bü de stukken die hij op de post
heeft bezorgd, geen pakket was."
„Dat klinkt geheimzinnig oom," zei ik.
„Bertie, wil ik eens zeggen wat ik vermoed?"
„En?"
„Mijn vermoeden zal je natuurlük onaanne
melijk voorkomen, maar wü moeten oprdeelen
naar de feiten, die zich voordoen en ik hel zeer
sterk tot de meening over, dat het pakket is
gestolen."
„Maar, oom! Dat kan haast niet!"
„Laat mü eerst uitspreken. Ik heb er tot nu
toe met jou noch met iemand anders over ge
sproken maar het is een feit, dat er sedert
eenige weken een vrij groot aantal dingen van
meerdere en mindere waarde uit mijn huis ver
dwenen zijn. De conclusie, welke zich dienten
gevolge onweerstaanbaar aan mij opdringt is,
dat wij een kleptomaan in ons midden hebben.
En het is, zooals je' vermoedelijk wel zult we
ten, een eigenschap der kleptomanie, dat de
waarde der verduisterde voorwerpen daarbij ab
soluut geen rol speelt. De kleptomaan eigent
zich met dezelfde gretigheid een oude jas als
een diamanten ring toe en grijpt even begeerig
een oude tabakspijp als een gouden dames
beursje. Het feit, dat mün manuscript voor nie
mand eenige waarde heeft, geeft mij de over
tuiging, dat
„Maar, beste oom, wacht even; over die ge
stolen voorwerpen kan ik u wellicht iets mede
deelen. Dat heeft mijn huisknecht Meadows
gedaan; ik heb hem er op betrapt, toen hij mei
mün zijden sokken bezig was; dus op heeter-
daad!"
Oom was ontzettend onder den indruk.
„Je verbaast mü, Bertie. Laat dien man di
rect hierkomen, dan zullen wij hem in verhoor
nemen."
„Ja, maar hü is hier niet. Zoodra ik ontdek
te, dat hij oneerlük was, heb ik hem wegge
jaagd. Daarom ben ik naar Londen geweest
om een nieuwen knecht te huren."
„Aangezien die Meadows niet meer in huis is,
kan die het natuurlük niet gedaan hebben, 't
Is een onverklaarbare geschiedenis," zuchtte
oom, terwijl hij onrustig door de kamer üs-
beerde. Ik stak een sigaret op en al zuigende
kreeg ik een gevoel, als die mijnheer, waarvan
ik eens gelezen had; die had een kennis ver
moord en borg het lijk onder de tafel, waaraan
hij dienzelfden avond als gastheer met een ge
zelschap moest dineeren. Mijn geheim en mijn
misdaad drukten mij zoo geweldig, dat ik het
na eenige minuten niet meer kon uithouden.
Ik stak een nieuwe sigaret op en slenterde den
tuin in, om te bekoelen.
Het was een van die stille zomeravonden
men een slak zou kunnen hooren slikken. De
zon ging achter de heuvels onder, de muggen
dansten bij groepjes en alles in de natuur stem
de tot rust. Juist begon ik eenigszins tot kalmte
te komen toen ik plotseling mijn naam hoorde
noemen.
„Over Bertie."
Het was de vervelende stem van dien ellen-
digen Edwin! Eerst kon ik niet nagaan waar het
geluid vandaan kwam, doch opeens constateerde
ik, dat het uit oom z'n studeerkamer kwam. Ik
was al slenterende bü het open raam van zün
kamer genaderd.
Behoedzaam verborg ik mü tusschen een
groep heesters vlak bij het raam, zoodat ik elk
woord duidelük kon hooren.
„Over Bertie?" hoorde ik oom Willoughby
zeggen.
„Ja, over Bertie en uw pakket. Ik hoorde u
zoojuist met hem er over praten. Ik geloof, dat
hij het heeft weggenomen."
Als ik u vertel, dat juist op 't oogenblik toen
ik die vreeselüke woorden hoorde, er een ke
ver of spin of zoo'n kriebelig gedierte in mün
nekholte viel en ik het hart niet had, om dat
cheatuur van operatieterrein te doen verande
ren, dan zult u wel begrüpen, hoe prettig mijn
stemming was. Alles scheen tegen mü samen te
spannen.
„Wat bedoel je, aap?" riep mijn oom, „ik was
met Bertie juist over de verdwüning van het
manuscript aan het praten en hü was er even
ontdaan over als ik zelf."
(Wordt vervolgd)
