Het romantische leven van
een filmster
i
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Plaats dan een „Omroeper"
voor 80.000 gezinnen
Huil keert zich
tegen geweld
I
Kathe von Nagy kreeg
haar zin
De allegorische
optocht
DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1938
Na het feestje!
Rij niet onder invloed van alcohol
DE ZIEKE IEPENBOOMEN
Hoe de ziekte zich verspreidt
Meisje verleende geen
voorrang
Werd 16 meter door auto
meegesleurd
Een wandelpier te
Zandvoort
Gevonden voorwerpen
DUIVENSPORT
H. A. K.
HONKBAL
NEDERLAND—BELGIË
CRICKET
-MILL
INGELSE'S ELFTAL-
HILL PARK
BOERDERIJBRAND
TE SCHAGEN
De bewoners konden zich ter
nauwernood redden
U hebt géén voorrang
ais u bij wegkruis+ngen
dezen rooden driehoek
voor u zietdan nadert
«i namelijk een voor-
rangsweg!
als u bij smalle bruggen
dit ronde, roode bord
met 1 zwarten (links) en
1 rooden (rechts) pijl
ziet: verkeer van over
zijde gaat dan voor.
(Berichten reeds geplaatst in een deel
onzer vorige oplaag)
Amerika moet samenwerken met
de volkeren, die zich tegen
wetteloosheid verzetten
Na het overlijden var»
Mgr. Hlinka
Letland, het land zond^*
werkloozen
^lllllllliimimiiiiilinilllllllllllllllillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
STA
Een vertegenwoordiger van een groote maat
schappij had te Heemstede een afscheidsfuiije
van een collega bijgewoond en natuurlijk had
men er niet op een droogje gezeten. Scheid'en
doet zeer en als een pleister op die wonde had
men er eens flink op geklonken. Zoo was de
bittere pil wel verzoet maar de zure nasmaak
zou nog komen. De vertegenwoordiger was in
een vroolijke stemming gekomen, niet direct ge
schikt om behoorlijk een auto te kunnen bestu
ren. Zes borrels en 2 whisky's waren door zijn
keelgat gegleden en hadden zijn blik ietwat
schemerachtig gemaakt. Vandaar dat hij op weg
naar Amsterdam een lichtpaaltje te laat ont
dekte, dat de hebbelijkheid heeft om midden
op den weg te staan als waarschuwing voor de
weggebruikers. Hier in dit geval werd het nut
tige voorwerp slachtoffer van zijn beroep. Want
de automobilist reed er tegen op, waardoor het
paaltje niet mooier werd, maar de auto even
min. De lampen hiervan geraakten stuk en bo
vendien werd de auto van voren ingedeukt,
kreeg dus een geschonden neus. Desondanks
reed de vertegenwoordiger verder, echter zonder
precies te weten hoe de middellijn van den weg
ergens liep, met het gevolg, dat hij rare slin
geringen maakte. Achter hem kwamen een an
dere automobilist aan wien de uitwijkingen van
de rechte lijn, door zijn voorrijder bedreven,
maar matig bevielen. Hij kon heel moeilijk pas-
seeren en toen hij den ingedeukten neus zag,
sloeg hij aan het deduceeren en combineeren
en waarschuwde de politie. Eerst die van Half
weg, maar die hield blijkbaar niet van nacht
werk en gaf hem te verstaan, dat hij zich maar
tot de Haarlemsche ordebewaarders moest wen
den. Hetgeen hij ook deed. Een Haarlemsche
politie-agent ging den dronken automobilist in
een auto achterna en arresteerde hem. De ver
tegenwoordiger zal toen op slag zijn vroolijkheid
wel kwijt geraakt zijn want een bezoek aan een
politiebureau is doorgaans niet van aangenomen
aard, zeker niet in die omstandigheden. Hij werd
tenslotte per taxi naar huis gebracht en alle
pogingen van hem om de zaak, zooals men dat
noemt door afkoop te „sussen", baatten niet. De
Haarlemsche rechtspraak is niet gemakkelijk
voor automobilisten, die de wijsheid in de kan
laten nademaal de wijn in den man is gevaren.
En zoo moest hij zich voor den kantonrechter
verantwoorden, aan wien hij het geval toegaf.
De ambtenaar van het O. M. eischte een week
hechtenis met een jaar intrekking van het rij
bewijs. De verdediger mr. J. Hoog, wees erop,
dat de vertegenwoordiger een correcte houding
na de arrestatie had aangenomen en de schade
aan den lichtpaal ad 115 had vergoed. Boven
dien heeft de directie van de maatschappij hem
verboden den auto nog langer voor zich per
soonlijk te gebruiken, wat hem nieuwe kosteh
heeft gebracht en tenslotte heeft diezelfde di
rectie elk alcoholgebruik aan haar vertegen
woordigers verboden. De verdediger vond dus,
dat een herhaling van het misdrijf niet gevreesd
behoefde te worden en verzocht daarom een
voorwaardelijke veroordeeling.
Maar de rechter is over dronken automobi
listen nooit goed te spreken en legde de week
hechtenis onvoorwaardelijk op. Het rijbewijs
wilde hij den man niet ontnemen omdat hem
dat broodeloos zou maken.
De vertegenwoordiger heeft in December een
week vacantie nog te goed. Dat kan hij dan
prachtig gebruiken om de week hechtenis uit
te zitten. Prettige vacantie! Het afscheidsfuifje
zal hem wel blijven heugen om diverse re
denen....
In ons vorig artikeltje over de ook in Haar
lem nog altijd heerschende iepenziekte hebben
wjj beschreven hoe een zieke boom er uit ziet.
De bladen zijn in den aanvang van de ziekte
geel, verdrogen en vallen ten slotte af, terwijl
dan de topblaadjes van een tak verdroogd en
omgebogen als een vaantje er aan blijven zit
ten. Treedt de ziekte al vroeg in het jaar op
dan kunnen talrijke takken plotseling verwel
ken. Later in het jaar gaat het niet meer zoo
snel, maar verkleuren en verdrogen de bladen
geleidelijk; de boom staat dan midden in den
zomer al in herftstint. In beide gevallen lijdt
de boom aan watergebrek. Wanneer men een
tak van zoo'n boom afsnijdt, ziet men in het
hout een bruine verkleuring juist op de plaat
sen, waar de z.g. „vaten" zitten, waardoor wa
ter en voedsel van de wortels naar de bladeren
worden vervoerd. Deze vaten blijken geheel ver
stopt en opgevuld te zijn met eenbruine massa.
Hoe meer vaten er verstopt zijn, hoe minder
water de boom kan krijgen. Wetenschappelijk
onderzoek heeft nu aangetoond, dat de oorzaak
van deze verstopte vaten een zwam is, die te
vens de verwekker der ziekte is.
Hoe wordt de zwam nu van den eenen naar
den anderen boom overgebracht? Dit is, zooals
reeds in het vorige artikeltje werd aangeduid
het werk van de iepenspintkevers.
De wijfjes leggen haar eieren in de schors
van zieke en doode iepen. Wanneer deze eieren
uitkomen, vreten de larven zich verder gangen
door de schors en de buitenste lagen van het
hout waarin ze zich verpoppen. Zij raken be
smet met de zwam en, wanneer in het voorjaar
en den zomer de jonge kevers uitkomen, nemen
deze de zwam of ziektekiem mede.
De kevers vliegen nu om zich te voeden naar
jonge takjes van flink groeiende boomen. Ze
vreten van de oksels van deze takjes en bren
gen zoo de zwam in den boom. Het is duidelijk,
dat de iepenziekte zich op deze wijze snel kan
Verspreiden.
Men begrijpt nu ook, waarom het zoo nood
zakelijk is de schors van de gerooide boomen
te vernietigen of de boomen onder water te
brengen. Wanneer dit niet gebeurt, leven de
kevers verder in de schors en zij verspreiden
de ziekte weer het volgende jaar.
Er zijn enkele vijanden van de iepenspint
kevers bekend, die meehelpen aan het oprui
men van deze dieren. Een hiervan is de specht.
Deze pikt de larven en poppen uit de schors
van de aangetaste boomen. Wanneer een boom
door spechten bewerkt is, ligt de schors onder
den stam op den grond.
Ook zijn er eenige sluipwespen, die tot de
vjjanden van den spintkever behooren. Zij leg
gen haar eieren naast de keverlarven. Deze
worden dan later, door de sluipwespenlarven
leeg gezogen. Op deze manier worden heel wat
spintkevers vernietigd, maar er blijven er toch
nog steeds veel te veel over.
Men heeft nu gezocht naar andere methoden
tot bestrijding van de kevers. Zoo heeft men
deze door bespmtmg met allerlei giftige stoffen
trachten te verdelgen, maar dit alles heeft geen
gunstig resultaat opgeleverd.
Wel heeft men succes gehad met het zoeken
van een iep, die niet door de ziekte wordt aan
getast. Ten einde hun vatbaarheid na te gaan,
werden daartoe verschillende iepensoorten met
behulp van een spuitje besmet met de zwarn,
die de ziekte veroorzaakt.
Toen nu iepensoorten uit alle deelen van ae
wereld zoo werden behandeld, bleek, dat er
enkele zeer ziek werden, maar andere daaren
tegen volkomen gezond bleven.
De iepen, die gezond bleven, waren echtei
niet alle geschikt voor aanplanting langs de
wegen en in de polders.
Aan dezen eisch voldoet tot dusverre het best
een iep, afkomstig van een groep zaailingen uit
Spanje en behoorende tot den Europeeschen
veldiep. Deze iep kreeg den naam iep „Christine
Buisman" (Nr. 24). ÜTm. kan nu dus weer in-
plaats van den Hollandschen iep, die erg vat
baar is voor de ziekte, een anderen iep pocen.
Toch is het niet raadzaam, dezen nieuwen iep
reeds op eenigszins groote schaal aan te plan
ten, aangezien de opgedane ervaring nog te
gering is.
Om het rooien van de boomen en de ver
nietiging van de schors algemeen plaats te doen
vinden is, zooals reeds in een vorig artikel werd
vermeld, het Koninklijk Besluit van 14 Sept.
1935 uitgevaardigd. Op grond van dit besluit
kunnen de eigenaars worden verplicht, de zieke
boomen, die van rijkswege zijn opgespoord en
gemerkt, vóór 1 April te rooien. Wanneer de
eigenaar in gebreke blijft dit te doen, wordt
proces-verbaal opgemaakt en de boom- boven
dien op kosten van den eigenaar gerooid. Dit
laatste moet zooveel mogelijk worden voorko
men en dit kan, wanneer iedereen tijdig zijn
gemerkte boomen rooit en voor onder water
brengen van de stammen of ontschorsing en
verbranding van de schors zorg draagt.
Laat een ieder in zijn eigen belang, zoowel
als in dat van anderen, medewerking verleenen
bij de bestrijding van de iepenziekte door de
voorgeschreven maatregelen stipt op te volgen.
Alleen dan bestaat er kans, dat wij althans
nog een gedeelte van onze fraaie en voor het
Hollandsche landschap zoo karakteristieke
iepenbeplantingen behouden.
Om 7 uur gisterenavond werd te Heemstede
een 17-jarig Zandvoortsch meisje op den hoek
van de Adriaan Pauwlaan en de laan van
Roozenburg, doordat zij geen voorrang ver
leende aan het verkeer van rechts, door een
auto 16 meter meegesleurd en tenslotte tegen
een lantaarnpaal geslingerd.
Het slachtoffer bekwam eenige vrij ernstige
hoofdwonden, schaafwonden aan handen, ar
men en beenen, terwijl de schok bovendien ver
moedelijk een hersenschudding tengevolge heeft
gehad.
Een dokter verleende de eerste hulp. Per
auto is het meisje naar haar woning te Zand-
voort vervoerd.
Zal Zandvoort evenals Scheveningen ook een
Wandelpier in zee krijgen? vraagt De Maasbode
en meent, dat het er alleszins naar uitziet. De
plannen daartoe beginnen althans reeds vasten
vorm aan te nemen.
Architect A. Koster uit Haarlem heeft een
ontwerp voor een Zandvoortsch Wandelhoofd
vervaardigd, waarbij hij voor de oplossing van
technische problemen werd bijgestaan door ir.
O. Jelsma uit Den Haag.
Een vennootschap is in oprichting om de
plannen, die reeds de instemming hebben van
de direct daarbij betrokken autoriteiten, uit
te voeren.
De bouwkosten zullen circa 1 millioen be
dragen, en, naar men aan het blad mededeelde,
zou het grootste gedeelte van dit bedrag reeds
verzekerd zijn door eenige Amsterdamsche bank
instellingen.
Van de zijde van het departement van De
fensie is te kennen gegeven, dat er met het oog
op defensiebelangen geen bezwaar bestaat te
gen uitvoering van het ontwerp van architect
Koster, terwijl de gemeentelijke autoriteiten de
verwezenlijking van het plan zeer zouden toe
juichen als attractie voor de badplaats, als ob
ject van werkverruiming zoowel bij den bouw
als bij de exploitatie en ten slotte ook in ver
band met het in exploitatie brengen van ge
meentelijke terreinen in de nabijheid van het
Casino.
De Wandelpier is namelijk geprojecteerd vóór
het Casino.
Zooals de plannen op het oogenblik zijn ont
worpen, zal er van het Casino-terras over den
Boulevard en het strand een ongeveer 20 meter
breede brug worden gebouwd. Boven het strand
zal deze brug rusten op een platform, dat op ge
lijk niveau ligt als de Boulevard en de Pier, die
rechthoekig op het strand in zee steekt.
Van de brug daalt men langs een trap op de
Pier; van het platform is de toegang gelijk-
vloersch.
De Pier krijgt van den Boulevard af een leng
te van 375 meter en een breedte van 12 meter.
In het midden vertoont het Pierproject een
ellipsvormige verbreeding tot ongeveer 60 meter.
Aan het einde is een rotonde van eveneens
60 meter doorsnee ontworpen, waarop een pa
viljoen van drie verdiepingen zal worden ge
bouwd. De begane-grond-verdieping daarvan
wordt ingericht voor café en concertzaal, de
eerste verdieping voor cabaret en de tweede
voor restaurant, waar men een prachtig gezicht
zal hebben over zee en land.
De verbinding tusschen de verschillende ver
diepingen zal door middel van twee liften wor
den onderhouden.
Het geheele Pierproject, zoowel de pijlers als
het bovendek, zal in beton worden uitgevoerd.
Een glasscherm, aan weerszijden waarvan een
doorloopende bankenreeks zal worden geplaatst,
zal de Pier over de geheele lengte in tweeën
deelen. Ook op het ellipsvormige middenterras
zullen glasschermen en banken worden ge
plaatst.
De mogelijkheid wordt onderzocht, of deze
Pier buiten het seizoen ook nog als aanlegstei
ger voor de kustscheepvaart zal kunnen worden
benut.
Het ligt in de bedoeling, om de uitvoering
van het plan spoedig ter hand te nemen, zoodat
de Zandvoortsche badgasten reeds in het vol
gend seizoen „ter Piere" zouden kunnen gaan.
Bij informatie konden wij van dit bericht geen
bevestiging krijgen. Niet alleen het gemeente
bestuur van Zandvoort wist van de plannen
niets af, maar ook de eigenares van het Casino
niet.
Inlichtingen aan het Bureau van Politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Boek „Het Buitenland", Spiekerman, Groote
Houtstraat 151bril in etui, De Haan,. Hooger-
woerdstraat 20; muziekboek (Engel), Weber,
p.a. Van Es, Kleverlaan 76; twee boeken en foto
album, De Bondt, Saenredamstraat 58zw.; bad
pak en handdoek, Bijvoets, Esschilderstraat 71
rood; blauwe ceintuur, Meeuweszen, Willem de
Zwijgerlaan 48; doos inh. koopwaar, Verhagen,
Wijde Geldeloozepad 14; autodop, Van Ling,
Slachthuisstraat 18; hondenhalsband met pen
ning 0152, Verdinius, Westerhoutstraat 8; hand
kar (gev. op 28 Mei 1938), Politiebureau, Smede
straat; damesarmbandhorloge, Fokker, Vijfhee-
renstraat 10, te Heemstede; overall, De Haan,
Hoogerwoerdstraat 20; portemonnaie met inh.,
Van Mares, Kedoestraat 5; portemonnaie, Beek,
Fijnboomstraat 67; rijwielplaatje in etui, v. d.
Berg, Engelszstraat 29; autowiel met band, Po
litiebureau, Smedestraat; zeiltje van kinder
wagen, Jans, Allard Piersonstraat 14.
Bovengenoemde vereeniging hield een wed
vlucht met jonge duiven van Ciney, afstand 234
K.M.
De uitslag was als volgt: G. Stouten 1, 5, 15,
16. 29; Joh. Smit 2, 3, 7, 12, 20, 31, J. Heer
schap, 4, 6, 9, 10, 13, 19, 22, 23, C. Koning
8, 24, S. Heitslager 11, 18, 28, A. Breeuwer 14,
J. v. d. Walle 17, 21, J. Terhorst 25, C. v. d.
Lee 26, C. Schuurhuizen 27, A. Allerliefst 30.
H. J. Petter 32, F. Bottelier 33.
Eerst getoonde duif 3 uur 45 min. 12 sec.
Zondag wordt op het E.D.O.-terrein te Haar
lem de honkballandenwedstrijd Nederland--
Helgië gespeeld.
Het Nederlandsche negental is voor nezen
wedstrijd als volgt samengesteld;
Werper: De Mon (Haarlem), eerste honk:
van Heeswijk (Blauw Wit), achtervanger; Baas
(HHC), tweede honkSchijvenaar (EDO), korte
stop: Wilders (Blauw Wit), derde honk: Van
der Schalie (EDO), linksvelder; Hunik (Haar
lem), middenvelder; Hartog (HHC). rechtsvel-
der: Van der Putten (EDO).
Reserves zijn: Blomvliet en Beumer (Ajax) en
Boscher (Blauw Wit).
De wedstrijd begint om half drie.
De tweede wedstrijd, weken Ingelse's elftal op
zijn Engelsche tournee vandaag speelde, is in
een draw geëindigd. En dan mag Mill Hill Park
nog blij zijn, want het was vader tijd, die een
Engelsche nederlaag voorkwam.
Wederom won Ingelse den toss en koos, ge
zien het snelle wicket batten. Stolk en Bouvy
speelden het zuiver bowlen heel zorgvuldig, op
37 kwam de scheiding, toen Stolk voor een
rustige 15 gebowld werd. Hierna trad een col
lapse in. Op 53 waren 4 wickets neer, waarna
Bouvy en Barry de 100 opbrachten. Bouvy werd
toen voor een geduldige 49 gevangen en spoedig
daarop sneuvelde Barry voor een nuttige 24.
Wederom vielen de wickets snel, doch aanvoer
der Ingelse hield taai stand, zoodat het totaal
nog op 148 sloot, waarbij Ingelse 26 n.o. scoorde.
Bowlingcijfers Mill Hill Park: Howarth 4—34,
Turner 5—35, Smith 1—24, Hatfield 1—26.
Hatfield en Head (resp. 38 en 17) begonnen
goed voor de gastheeren, zoodat het er bij den
stand 72 voor 3 weinig rooskleurig voor onze
landgenooten uitzag, maar Stolk (6—39) en
Terwiel (449) kregen hierna de overhand. De
Engelschen zaten toen heel krap, maar bij den
stand 13410 (er werd 12 tegen 12 gespeeld)
was de tijd om. Mc. Rae scoorde een fraaie
115 n.o.
Kathe von Nagy heeft haar film-loopbaan
eigenlijk te danken aan een romantische
ontvoeringsgeschiedenis, een incident uit
haar jeugd, hetwelk zelf een episode uit een
film zou kunnen zijn. Uitingen van talent, wel
ke als een voorspelling van het latere beroep
konden worden opgevat, waren niet te bespeu
ren. Alles kwam geheel onverwachts, was meer
het gevolg van een plotselingen inval. Kathe
von Nagy vertelt dat zelf aldus in de Brussel-
sche Standaard:
„In Szatmar ben Ik geboren, maar daar mijn
ouders reeds een jaar later naar Maria- There-
siopel verhuisden, herinner ik me natuurlijk
niets van mijn geboorteplaats. Artistieke nei
gingen, waaruit men een zekere begaafdheid
had kunnen opmaken, bezat niemand in onze
familie.
Het grootste gedeelte van mijn kinderjaren
heb ik doorgebracht in een kleine badplaats. De
eerste poging om op eigen beenen te staan on
dernam ik in het kantoor van mijn vader. Ik
voerde zijn briefwisseling'. De brieven, welke ik
in het Duitsch moest schrijven, krioelden echtei
zoo van de fouten, dat mijn onbekwaamheid als
secretaresse maar al te duidelijk bleek. Toen
ondernam ik een poging als schrijfster. Aan een
dagblad te Boedapest stuurde ik een novelle,
welke ook werd opgenomen. Toen ik echter het
dagblad doorzag, bleek het, dat men het eerste
product van mijn geest in het kinder-bijblacl
had geplaatst. Daarop schreef ik een vertelling
„Laatste Zwaluw", welke in een plaatselijk blad
van Maria-Theresiopel verscheen. Toen ik mijn
derde bijdrage „Pan en ik" afleverde, zeide de
redacteur: ,,U is weliswaar begaafd, maar er
moet aan Uw werk nog heel wat worden ge
vijld" en met een vriendelijk lachje gaf hij mij
mijn manuscript terug. Deze afwijzende houding
verontwaardigde me zoo, dat ik er ernstig over
nadacht een ander beroep te kiezen. Plotseling
kwam de gedachte bij me op, filmspeelster te
worden. Ik vertelde mijn moeder van mijn
nieuwste plan.
Zij besprak de aangelegenheid met mijn va
der en deze reisde met mij naar een filmregis
seur te Boedapest, die ook een filmschool leid
de, ten einde een proef-opname te laten maken,
Mijn vader had, naar ik later vernam, den re
gisseur medegedeeld: „Wees zoo goed, hoe ook
de proef-opname uitvalt, aan mijn dochter te
zeggen, dat zij geen talent heeft." De regisseur
deed hem dit genoegen echter niet, maar verze
kerde, dat ik geschikt voor de film was. Ik ge
loof intusschen, dat het er den regisseur min
der op aankwam mijn talent vast te stellen,
dan een nieuwe leerling te winnen. Mijn vader
was diep geroerd, toen hij zijn dochter op het
witte doek zag en gaf mij zijn toestemming te
Boedapest te blijven.
Een nieuwe wereld opende zich voor mij.
Ik kwam in aanraking met kunstenaarskringen.
Ik leerde het milieu der coulissen kennen. Ik
voelde de atmospheer van de groote stad. Na
twee maanden zou mij de eerste kleine filmrol
worden toevertrouwd. Ik deelde dit met geest
drift aan mijn ouders mede. Twee dagen later
verscheen mijn moeder om mij te zeggen, dat
daar geen sprake van kon zijn. Filmonderwijs,
dat ging nog. Daar was niets tegen te zeggen.
Moeder en vader hadden gedacht, da^ het al
leen een gril van me was en dat ik er spoedig
genoeg van zou hebben. Maar hun kind als film
diva, dat was absoluut onmogelijk.
Ik moest terug naar huis en voelde me dood
ongelukkig in de kleine stad. Ik zocht middelen
en wegen om den eens betreden weg verder te
bewandelen. Op dat tijdstip leerde ik een jour
nalist kennen, die het juiste inzicht voor mijn
toestand had en mij beloofde mij te zullen hel
pen. Hoe dat echter moest geschieden, zagen
wij beiden nog niet in. Mijn ouders ontdekten
natuurlijk onze vriendschap en verboden mij el-
ken omgang met dien verdachten man. Toen
kreeg ik een idee: De journalist moet met me
trouwen, dan hebben mijn ouders me niets meer
voor te schrijven. Dit huwelijksplan werd echter
glad van de hand gewezen, met het gevolg, dat
ik geen stap alleen meer buiten huis mocht' zet
ten. Er bleef ons niets anders over dan elkaar
te schrijven, maar niet over de post. Wij schre
ven kleine briefjes, welke wij in schillen van
appelsienen verborgen en onder de tuindeur
schoven. Zoo bleven wij met elkaar in verbin
ding. wij maakten een plan op om te ontvluch
ten en te trouwen.
De kunstenaar Herman Moerkerk schrijft in
den oficieelen feestgids voor de feesten ter ge
legenheid van het 40-jarig regeeringsjubileum
van H. M. de Koningin het volgende:
Het zou niet moeilijk zijn om een lange rij
van interessante persoonlijkheden uit de Haar
lemsche Geschiedenis in schilderachtige groe
peering te doen voorbijtrekken en herinnerin
gen op het wekken aan een groot verleden.
Een oorspronkelijke gedachte zou het echter
niet zijn. Bij zulke historische optochten komt
men licht tot herhaling van hetgeen elders ver
toond werd en zij, die deze feeststoeten gezien
hebben, merken telkens weer dezelfde costumee-
ringen en kleurstellingen op.
Het „Centrum-Comité" van de Vereeniging
Koninginnedag wenschte iets origineels. Met de
voldoening, die zulk een vrije opdracht geeft
heb ik mij aan 't werk gezet om iets waarlijk
oorspronkelijks voor Haarlem te ontwerpen.
Het feestvierende Nederlandsche volk huldigt
zijn „Koningin", om haar verheven persoonlijk
heid groepeert het zich met zeldzaam enthou
siasme. Het is niet de liefde voor vaderland en
Oranje alleen, die de begeestering zoo hoog op
voert. Sympathie voor de Koningin zelve en ge
hechtheid aan haar persoonlijkheid geven er
een dieperen zin aan.
De optocht moet düs worden één groote hul
diging van de Koninklijke Jubilaresse door het
trouwe Haarlemsche volk.
Na de klaroenstooten der Herauten en den
trommelslag der tamboers komt de eerste praal
wagen met de symbolen der regeeringsdeugden
van Hare Majesteit Koningin Wilhelmina: haar
wijsheid en beleid, haar kracht en streng geloof.
Rond deze zegekar jubelt Haarlems vrouwelijke
jeugd zooals zij zich bij iederen volgenden praal
wagen bewegen zal.
Dan komt een rijke oogstgroep de vrucht
baarheid der regeering van Koningin Wilhel
mina symboliseeren, gevolgd door het blijde volk,
dat met zang en dans aan zijn vreugde over het
zegenrijke bestuur uiting geeft. Zangers, min-
streelen en narren betrekken het publiek in de
feestvreugde in een lachende, vroolijke groep,
tcrwijllandlieden met hun gouden schoven, hun
■veldbloemen en hun vee de oogstgroep afsluiten.
De volksvreugde stijgt ten top in den praal
wagen der Oranjezon, waarop musiceerende fi
guren in wit-gouden gewaden den jubel bege
leiden.
Maar het volk heeft ook den zwarten „Nood"
leeren kennen.
Een sombere figuur volgt den zonnewagen met
vele armen en bedelaars in haar stoet. De Ko
ninklijke hulpvaardigheid strooit echter oranje-
bloemen op hun weg en steunt de beproefden
op hun moeilijken tocht.
De kunstzin van Koningin Wilhelmina wordt
herdacht in een zegekar waarop Haarlems
grootste kunstenaars rondom den zetel van
Frans Hals gezeten zijn, terwijl diens „Zingende
nar" en Hille Babbe als bekende stadstypen door
de jeugd geplaagd worden met gouden koren
aren en pauweveeren.
Daar is een niet genoeg te prijzen eigenschap,
waardoor het leven onzer Koningin geteekend
wordt: de vredelievendheid. Heel het volk heeft
daarvan de zegeningen ondervonden.
Nu treedt dc „Vrede" nader, gevolgd door zin
gende vrouwen met gouden palmen en een zege
wagen, waarop de Nederlandsche vlag op 't in
nigst vereenigd wordt met het wit en goud, de
kleuren van den vrede.
Hei Oranje is in iedere groep tusschen de
andere kleuren gevlochten als symbool van den
sterken band, die Koningin en volk tezamen
bindt. Hot omkranst de wapens, het klimt langs
de guirlandes tegen de praalwagens op en ver
mengt zich met de kleuren der tulpen, narcissen
en hyacinten, die in de slotgroep door tien
tallen meisjes worden uitgebeeld.
In een roes van purper, brandend rood, feeste
lijk geel en zacht groen dansen de meisjes rond
den praalwagen van Haarlems trouw aan
Oranje, waarop de stedemaagd op een groenen
heuvel gezeten bescherming zoekt onder een
gouden Oranjeboom. Trouw aan Oranje, trouw
aan de Koningin wordt door dezen wagen in
beeld gebracht.
En terwijl de meisjes bloemen strooien voor
het volk, dat den stoet omringt, zingt een koor
van twaalf minstreelen vaderlandsche liederen.
Zoo is de gedachte, waarop de stoet is ge
vormd. Licht en sierlijk, kleurig, vroolijk bewe
gend moet hij door de stad trekken, als een
feestklank moet hij wegruischen en zijn sym
boliek moge medewerken om de liefde voor
vaderland en Oranje te bevestigen in de dank
bare erkenning van de voortreffelijke hoeda
nigheden der Koninklijke jubilaresse: Konin
gin Wilhelmina.
Kathe von Nagy
Op dit tijdstip nam ik geregeld schermlessen,
waar mijn moeder mij gewoonlijk heenbracht,
om me een uur later weer af te halen. Op den
dag, waarop de ontvluchting zou plaats vinden,
bracht mijn moeder mij weer naar de scherm
les. Aan den ingang nam zij, niets kwaads ver
moedend, afscheid van mij. Ik was echter in de
gang blijven staan en wachtte een paar minu
ten, waarop ik naar huis snelde, het dienst
meisje onder een voorwendsel wegstuurde, snel
mijn gereed liggende kleeren inpakte en me naar
de afgesproken plaats begaf. De journalist
wachtte reeds op me met een gehuurden auto.
welke ons naar het eerste buiten de stad gelegen
spoorwegstation bracht. Daar namen wij den
trein naar Ragusa. Zeer vergenoegd kwamen
wij in de mooie Dalmatijnsche badplaats aan.
Ik had echter mijn vader onderschat. Ik had
me trouwens de gansche zaak te eenvoudig
voorgesteld. Nog geen drie dagen later klopte
's ochtends iemand aan de deur van mijn hotel
kamer. Een agent van politie trad binnen en
vroeg, of ik misschien Kathe von Nagy was. Ik
antwoordde natuurlijk ontkennend. Hij stelde
zich met dit antwoord echter niet tevreden, maar
begon mijn bagage te onderzoeken. Het eerste
wat in zijn handen viel, was het taschje met
bezoekkaartjes, waarop ,,Kathe von Nagy"
stond. „Die zijn natuurlijk niet van U. Ik be
grijp het", zeide hij ironisch en noodigde mij met
een handbeweging uit hem te volgen. Buiten
wachtte een tweede agent met den ontvoerder
van de minderjarige. Tezamen moesten wij naar
het politiebureau wandelen. Hij werd in de man
nen-cel, ik in de vrouwen-cel opgesloten. De
twee eerste nachten bleef ik alleen. In den der
den nacht kreeg ik gezelschap: Een vrouw, die
gevochten had. Mijn gemoedstoestand was niet
de beste, dat zal men willen gelooven! Toen
verscheen mijn vader en haalde mij af. De jour
nalist werd later uit Joegoslavië uitgewezen.
Mijn vader was zeer bleek. Ik had werkelijk
medelijden met hem. „Waarom hebt ge dat ge
daan?" vroeg hij. Omdat ik trouwen wil!"
antwoordde ik. „Gij wilde toch filmspeelster
worden?" riep hij uit. Hij had zijn besluit geno
men: Liever naar de film dan een dergelijk hu
welijk' Zoo verwierf ik de toestemming verder
te trachten een filmkunstenares te worden.
Mijn vader reisde met mij naar Berlijn, huur
de in de wijk Charlottenburg een kamer en gaf
mij eenige aanbevelingen voor filmverhuurders,
waarmede hij in zakenverbinding stond. Ik liep
van het eene filmbureau naar het andere, dooi
de gansche Friedrichstrasse. Overal kreeg ik een
paar vriendelijke woorden te hooren. Overal
troostte men mij maar dat was alles. Einde
lijk kon ik een tweede proef-opname maken en
deze viel goed in den smaak. Een paar weken
gingen weer voorbij, toen deelde men mij mede,
dat de „Deulig" een speelster zocht voor een
kleine rol in de film „Mannen vóór het huwe
lijk." Ik moest me maar onmiddellijk melden.
Ik trok naar die firma, vond daar nog twaalf
mededingsters. Men bekeek ons met kritischen
blik en zeide ons, dat men ons de beslissing zou
laten weten, ik had niet de minste hoop en was
daarom des te verbaasder, toen ik een paar da
gen later bij de film-onderneming werd ontbo
den. De producent zeide: „U bevalt me zeer
goed. Maar Uw naam is onmogelijk." Hij dacht
een oogenblik na en stelde toen voor, dat ik mij
„Marion Marie" zou noemen. Maar ten slotte
kon ik mijn eigen naam toch behouden. Ik
werd aangenomen, kreeg mijn eerste rol en een
vergoeding van 60 Mark per dag. Ik was meer
dan gelukkig. De eerste voorstelling vond plaats
in het „Ufa-Paleis" te Berlijn in 1927. Ik vond
mezelf afschuwelijk maar het publiek was
klaarblijkelijk van een andere meening, want
toen ik op het tooneel verscheen, oogstte'ik ge
weldigen bijval. Het gevolg was, dat ik een con
tract kon sluiten en 1500 Mark salaris per maand
kreeg. Met goed succes had ik mijn eerste schre
den op den weg gezet. Van dit oogenblik ging
het voorwaarts van film tot film!"
Gistermorgen 9 uur is door hooibroei brand
ontstaan in de boerderij van T. B. Verduik te
Eurgerbrug, nabij Schagen. De brand greep,
aangewakkerd door den feilen wind, zoo snel
cm zich heen, dat de bewoners zich ternauwer
nood konden redden. De boerderij is geheel af
gebrand. De wintervoorraad en landbouwwerk
tuigen gingen verloren. Verzekering dekt de
schade.
WASHINGTON, 16 Aug. (Reuter) De
Amerikaansche staatssecretaris Cordell Huil
heeft hedenavond voor de radio een rede
voering uitgesproken, waarin hij een waar
schuwing uitsprak tegen internationale
wetteloosheid en tegen het vertrouwen op
wapengeweld.
Huil begon met nadruk te verklaren, dat het
eerste belang voor alle naties gelegen is ih
vrede, met rechtvaardigheid en economische
welvaart, met stabiliteit.
De staatssecretaris drong er bij alle regee-
ringen en volken op aan waakzaam te zijn
tegen zekere ontwikkelingen, die genoemde
doeleinden in gevaar brengen. Heden ten dag®
vormen invallen in het gebied van souvereine
staten, vernieling van wettig gevormde regee
ringen, gewelddadig in beslag nemen van tot
dusverre onafhankelijke politieke eenheden, in
grijpen in de binnenlandsehe aangelegenheden
van andere naties, schending op groote schaal
van vaststaande verdragsverplichtingen, en po
gingen om internationale geschillen te beslech
ten met wapengeweld, evenzooveie bewijzen voor
een verval, dat ernstig de grondslagen zelve van
onze beschaving aantast.
Wij, Amerikanen, aldus Huil, willen vcede:
vooruitgang en welvaart voor ons zelf en voor
alle naties. Wij gelooven in en geven steun aan
economischen wederopbouw, als grondslag van
een stabiele, internationale welvaart; eerbied en
inachtneming der verdragen zoowel als wijziging
van die verdragen, wanneer dat noodig js, i°
een geest van hulpvaardigheid en aanpassing;
zelfbeheersching bij het nastreven van een
politiek van niet-inmenging in de binnenland
sehe aangelegenheden van andere naties; re
geling van geschillen door vreedzame onder
handelingen; internationale samenwerking en
een zoo vrij mogelijk intellectueel verkeer, zoo
dat door wederzijdsch begrip de problemen van
anderen en de problemen, die zich voor allen
gemeenschappelijk voordoen, op vreedzame en
snellere wijze geregeld kunnen worden.
Wij bevelen deze zaken allen naties aan. Te
vens zijn wij er van overtuigd, dat geen ander
program op den langen duur een hinderpaal
kan opwerpen tegen, en een ommekeer teweeg
kan brengen in het huidige, noodlottige afdrij
ven in de richting van internationale anarchie
en van een gewapend conflict op een reus
achtige schaal.
De ontwikkelingen van iederen dag. zoo
vervolgde Huil, maken het feit steeds dui
delijker, dat onze eigen toestand diep aan
getast wordt door hetgeen elders ter wereld
geschiedt. Daarom is het noodzakelijk, dat
wij, als natie, steeds vastberadener worden
in ons verlangen en steeds doeltreffender
in onze pogingen om tezamen met de an
dere volkeren altijd binnen het kader
van onze traditioneele politiek van „gsen
verwikkelingen" steun te verleenen aan
het eenige program, dat het getij der wet
teloosheid kan keeren, en dat de wereld
hecht kan plaatsen op den eenen en eenigen
weg, die leiden kan naar een duursamen
vrede en naar veiligheid.
Aangezien meer en meer naties dit program
aanvaarden en den wil toonen te werken aa*1
een herstel van gezonde economische betrekkih'
gen, een gezonde internationale moraal en Se'
zonde beginselen voor volkenrecht en recht
vaardigheid, zal het, zelfs voor de naties. die
thans verklaren uitsluitend te vertrouwen otJ
een politiek van wapengeweld, duidelijker wor
den, dat de overweldigende meerderheid dei
menschheid den vasten wil heeft te leven
een wereld, waar de "wetteloosheid niet wordt
geduld en waarin vreedzame, economische etl
cultureele betrekkingen niet worden geschonden*
ROSENBERG, 17 Aug. (Havas) Gehe?}
Slowakije rouwt om Mgr. Hlinka. Tot in d
meest afgelegen dorpen in het gebergte zij11
rouwvlaggen op de huizen geheschen.
Vanmiddag zal het stoffelijk overschot valJ
Mgr. Hlinka naar de kerk worden gebracht.
„orels" zullen in hun uniformen van de KathO'
lieke Slowaaksche jeugd de doodenwacht bij
geopende kist houden, terwijl de bevolking voo1'
bij de kist zal trekken om den overleden leide
een laatsten groet te brengen.
Zoodra de dood van Mgr. Hlinka te Praag l>e*
kend werd, werd de radio-uitzending onderbi'0'
ken. De geheele pers wijdt lange artikelen aa
den overledene.
PRAAG, 17 Augustus (Havas). Bevestig
wordt, dat de leiding van de Slowaaksche Volk^
partij toevertrouwd zal worden aan een direC
torium, bestaande uit vier afgevaardigden er
twee senatoren. De voorzittersplaats zou
den opengelaten. Deze oplossing is, naar he'
schijnt, in gemeenschappelijk overleg aahfS®
nomen om een scheuring te voorkomen t,u
schen de oudere gematigden en de radicale J01^
geren. Het directorium zal Donderdag in
constitueerende vergadering bijeenkomen,
het politieke testamenent Tan Hlinka zal
den voorgelezen.
RIGA, 17 Aug. (Reuter). Alle staats- en
meenteambtenaren in Letland, die zelf land
c^'
zitten, of familieleden willen helpen bij
binnenhalen van den oogst, krijgen extra va1
tie, aangezien er een tekort aan werkkrach
is. Letland kent geen werkloosheid en ieder
komen duizenden landarbeiders uit Polen
Litauen in den zomer naar Letland om °P 1
land te werken,
