m
- KM
Zeevaartdag en vlootschouw
te Scheveningen
Vrouw vermoord
te Amsterdam
Roosevelt's rede
te Kingston
Het nieuws van heden
HODZA BIJ RUNCIMAN
SAMENSTELLING VAN
HET PROGRAMMA
AUTOBUS REED TEGEN
EEN BOOM
DE BAROMETER
"J
Pavilion Riche - Zandvoort
SCHOENEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1938 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATE
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21333
Een conferentie der groote
mogendheden
V JA
Als voorproef van wat de Amsterdamme rs in de komende weken te zien zullen
krijgen, in verhand met de a.s. feesten, heeft een gedeelte van de verlichting op
de Keizersgracht proefgebrand
Het Weer
BUIIG WEER EN AFKOELING
De demonstraties van de marine
zullen ongetwijfeld een inte
ressant schouwspel bieden
Vastgesteld op Zaterdag
3 September
Door den vliegenden
pater" gered
De vliegramp in Italië
Zestien gewonden bij ongeval
te Madioen
Ridder van Rappard
is minder goed
De koorts iets toegenomen
Twpe personen om het
leven gekomen
37 bandieten gedood in
den strijd bij Akkro
Ook in België worden manoeuvres ge houden. De buitenlandsche officieren
toornen een groote belangste lling voor een veldkeuken
Ernstig motor-ongeluk in Duitsche
gemeente nabij Kerkrade
Weer een incident in
T s jecho-Slowakije
Vier personen gewond bij betoo
gingen te Brüx
Drie Duitschers
terechtgesteld
Beschuldigd van spionnage
Een 29-jarige moeder van vier
kinderen door haar man
gedood
(Zie vervolg elders in dit blad)
Engelsche pers is van meening, dat
duidelijke woorden thans veel
goed kunnen doen
Rome blijkt ontstemd
GROOT WELDADIGHEIDSFEEST
GALA CA8ARET DANSANT
T egenwoordigheid
van geest
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
MIJNWERKERS STAKEN
Het betere
merk
NIEUWE KAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regei 30 et., Inaez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
«Jo kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PRAAG, 19 Aug. (Reuter). Hodza heeft van
ochtend een bezoek gebracht aan lord Runci-
ftian. Zonder twijfel zal Runciman de regee
ring hebben aangespoord haar pogingen om een
overeenkomst tot stand te brengen tot een
maximum op te voeren. In welingelichte krin
gen is van meening, dat de regeering een wei
nig verder kan gaan in détailkwesties, zooals
het vraagstuk der taal en de macht van de
Plaatselijke autoriteiten. Men ziet evenwel nog
niet in, hoe de kloof kan worden overbrugd,
zonder tegemoetkoming van de Sudeten-Duit-
schers, waarvan tot nu toe nog niets te mer
ken is.
Het einde der week zal vermoedelijk geen
belangrijke feiten brengen, aangezien de meeste
ministers voornemens zijn de begrafenis van
Hlinka bij te wonen.
Vooral in Duitsche kringen wcrdt gesproken
over een mogelijke conferentie van de groote
mogendheden.
M
1 VERWACHTING: Krachtige, tijdelijk E
matige, Zuid-Westelijke tot Westelijken
E wind, betrokken tot zwaar bewolkt met Er
E tijdelijke opklaringen, regenbuien, iets
koeler in het Noorden, in het Zuiden
koeler.
E Hoogste barometerstand: 761.8 te Weenen. Er
Laagste barometerstand: 734.8 te Abisko.
EE Zon op 5.49 - onder 8.17 - Licht op 8.48
E Maan op nam. 11.53 onder nam. 3.16 EE
25 Augustus N. M. EE
1 STORMWAARSCHUWINGSDIENST §j
Geseind hedenmorgen 10.05 uur aan de
=E posten van Hoek van Holland tot de EE
Belgische grens: „Weest op uw hoede." Er
Voor morgen mag buiig weer worden verwacht
met, vooral in het zuiden en zuidoosten van ons
land, een vrij belangrijke afkoeling. Bij meest
zwaarbewolkte lucht komen tijdelijke opklarin
gen voor. De wind ruimt naar het noorden en
neemt tijdelijk iets in kracht af.
Onder auspiciën van het Comité voor de
luisterrijke viering van het 40-jarig règeerings-
jubileum van H. M. de Koningin te 's-Graven-
hage, wordt Zaterdag 3 September te Scheve-
hingen een zeevaartdag en vlootschouw ge
houden, waarover de heer D. W. Bettmeyer,
voorzitter van de Commissie Zeevaartdag, aan
de pers eenige mededeelingen heeft gedaan in
tegenwoordigheid van gep. generaal-majoor J.
C. Wagner, den heer L. P. van der Heyden,
onderscheidenlijk voorzitter en secretaris van
het comité, en luitenant ter zee Kruys, dien de
Marinestaf aan de Commissie Zeevaartdag
heeft toegevoegd.
Om twee uur begint in de groote Kurzaal
een Marine-bijeenkomst.
Daar zullen het woord voeren de chef van
den Marinestaf, vice-admiraal J. Th. Pürstner,
de vice-voorzitter van de Nederlandsche Ree-
dersvereeniging, de heer J. E. G. Wesselink.
Het matrozenkoor, onder leiding van den heer
Th. van Elferen, zal Nederlandsche zeeliede
ren zingen en er zal een film over de Marine
Vertoond worden.
Om kwart over drie is deze bijeenkomst afge-
loopen.
Aan den Minister van Economische Zaken, mr.
M. P. L. Steenberghê, is gevraagd het woord
te willen voeren van de muziektent van het
Kurhausterras uit tot het publiek over de be-
teekenis van de Nederlandsche Marine.
Om half vier vangt op den Scheveningschen
Boulevard het défilé aan.
Aan het défilé nemen deel adelborsten met
Vaandel, mariniers met vaandel, matrozen en
de Koninklijke Marinekapel. Het staat onder
Commando van den luitenant-kolonel der
hiariniers, F. Lugt.
Hierachter sluiten aan o.m. de leerlingen
Van de Zeevaartscholen te Vlissingen en te
Scheveningen en de jongens van het oplei
dingsschip „Pollux".
De troepen trekken over den boulevard en
defileeren ter hoogte van het monument voor
Land- en Zeemacht voor de autoriteiten.
Om vier uur vangen de demonstraties van
de vloot en de marinevliegtuigen aan. Hier
aan nemen deel:
Hr. Ms. fiottieljeleider „Tromp", Hr. Ms.
kruiser „Sumatra", de onderzeebooten O 8,
11, O. 12, O. 15, O. 16, de torpedobooten
2. 6 en Z. 7, Hr. Ms. kanonneerboot „Brinio",
A®r Ms. mijnenlegers „Douwe Aukes" en
••Hydra", Hr. Ms. mijnenvegers „Willem van
Leuwijk" „Pieter Floriszcon", „Jan van Gel
der" en „Abraham van der Hulst", twee nevel-
Vliegtuigen, twee torpedovliegtuigen, een de-
hicnstratiegroep marinevliegtuigen, bestaande
dit twee T 4 toestellen, 3 C 11 W, en 5 C 7 W
^stellen.
Het geheel staat onder leiding van den ka-
Mtein ter zee L. A. C. M. Doorman, comman-
öa«t van Hr. Ms. „Tromp".
ïn de Noordzee wordt ter hoogte van Sche
veningen een betonning gelegd, waarmede om-
streeks 20 Augustus een aanvang wordt ge
blaakt.
He schepen komen precies 4 uur bij de zui
delijkste ton ter hoogte van Seinpost, uit het
^Uidwesten, varende in kiellinie. Voorop de Z-
b°oten, dan de 4 mijnenvegers, vervolgens de
"Brinio", de „Douwe Aukes" en de „Hydra",
Vervolgens de 5 onderzeebooten en ten slotte de
"Sumatra" en de „Tromp."
2ij varen vervolgens langs de kust tot aan
de noordelijkste ton. Daar draaien de Z-booten,
de mijnenvegers, de „Brinio", de „Hydraen de
"Douwe Aukes" dwars af naar zee.
De onderzeebooten gaan achter elkaar in diep
JVater duiken. De schepen varen met een snel-
°id van ongeveer 10 mijl.
De „Tromp" en de „Sumatra" beschrijven te
gen half vijf een bocht en komen weer terug
langs de kust in de richting van de pier. Zij
schieten daarop vijf volsalvo's af. Zoodra de
„Sumatra" en de „Tromp" voor de pier zijn,
komen de onderzeebooten terug van de duik-
demonstraties, waarop de schepen voor de kust
voor anker gaan.
Om kwart over vijf komen uit zee twee ne
velvliegtuigen, waarop de luchtdoelartillerie in
werking komt.
Nadat zij over land gevlogen zijn, gaan zij
een nevelscherm leggen om de „Tromp" en de
„Sumatra". Dan komt de torpedogroep vlieg
tuigen, om torpedo's^ op de schepen te lancee-
ren.
Om half zes komt de groote demonstratie-
groep eveneens recht uit zee naar land, waarop
de luchtdoelartillerie op den boulevard in wer
king treedt.
Bij gunstig weer zal men in dat gedeelte van
het programma o.m. strijken en dalen van vlieg
tuigen zien.
Om klokslag zes uur is dit deel der demon
straties afgeloopen.
Met zonsondergang illumineeren de schepen,
die voor de kust blijven liggen en die, zooals
bijv. de „Sumatra", een prikkabel hebben. Om
negen uur wordt van het programma, zooals
dat overdag verloopen is, in de openlucht een
filmreportage vertoond op het terras van het
Kurhaus, welke reportage ook van den boule
vard af zichtbaar is.
Om half tien vangt dan het zoeklichtspel aan
van boord van de oorlogsschepen. Intusschen
is de verlichting van boulevard en pier ge
doofd en worden van kwart voor tien tot tien
uur van boord van de „Sumatra" en de „Tromp"
lichtgranaten en lichtspoormunitie afgeschoten.
Bij de lichtgranaten, die met een tijdbuis van
2000 meter worden afgeschoten, straalt bij de
ontploffing een sterke magnesiumzon, die den
achtergrond in een helder licht stelt.
Van tien uur tot kwart over tien komen vlieg
tuigen. Zij zullen o.m. parachute-flares uitwer
pen en bij gunstig weer in het licht van de
door hen uitgeworpen fakkels landen.
Van kwart over tien tot half elf wordt van
boord van de „Sumatra" en de „Tromp" vuur
werk afgestoken.
Om elf uur is de zeevaartdag ten einde.
De schepen zullen om elf uur naar Amster
dam terugvaren, waar zij Zondagochtend 7 uur
verwacht kunnen worden.
Uit Ottawa wordt gemeld, dat Pater Paul
Schulte, de bekende „vliegende pater van den
Poolcirkel" met zijn mechanicien Fr. Beaudoin
800 mijl naar het. Noorden is gevlogen, waar hij
den zwaar zieken missionaris pater Couchard
gehaald heeft; in Chesterfield Inlet kon de
pater in een ziekenhuis worden opgenomen.
VARESE, 19 Aug. (Havas) Omtrent de vlieg
ramp bij Varese, waarbij dertien personen om
het leven zijn gekomen, wordt nog nader ge
meld, dat het ongeluk een half uur na het ver
trek van het vliegtuig gebeurde.
Het toestel stortte brandend neer bij Mar-
mago. De brandweer van Varese, welke onmid
dellijk werd gewaarschuwd, kon den inzittenden
geen hulp bieden en moest zich beperken tot het
blusschen van het brandende toestel.
Woensdagavond werd in het Haus der Fl ieger een officieele ontvangst gehouden
ter eere van den chef van de Fransche luchtmacht, generaal Vuillemin. Van
links naar rechts: de rector van de technische hoogeschool te Berlijn, prof. Von
Arnim, de Fransche generaal d'Astier, generaal Milch, generaal Kesselring, ge
neraal Vuillemin, de Fransche ambassadeur te Berlijn, Frangois Poncet, rechts
achter dezen, de Fransche militaire attaché generaal Renondau en geheel rechts
de chef van de Duitsche militaire luchtmacht, luitenant-generaal Stumpff
MADIOEN, 19 Aug. (Aneta) Door het
onklaar raken van het stuur is nabij Ma
dioen een autobus tegen een boom gereden
en omgeslagen. Hierbij zijn zestien inzit
tenden gewond, waarvan zes ernstig, De
autobus werd vrijwel geheel vernield.
Omtrent den toestand van den Nederlandschen
gezant in Berlijn, Ridder van Rappard, is op
het departement van Buitenlandsche Zaken
medegedeeld, dat deze hedenochtend minder
goed was; de koorts was iets toegenomen.
De doktoren zien den toestand nog niet ho
peloos in, doch wel zeer ernstig.
soldaten, een officier en zeven minderen wer
den gewond.
In de omgeving van JaffaTel Aviv is een
Arabische politieman door bandieten gedood,
omdat hij weigerde zijn gew'eer aan de bandie
ten te geven, toen zij den autobus, waarmede hij
reisde, aanhielden. Een Joodsche jongen is
overleden, tengevolge van de kwetsuren, welke
hij heeft opgeloopen bij het ontploffen van een
bom in de omgeving van Jaffa.
JERUSALEM, 19 Aug. (Reuter) In den
strijd bij Akkro zijn gisteravond 37 bandieten
gedood, 27 hiervan werden döor de luchtmacht
omgebracht. Aan Britsche zijde sneuvelden twee
In den vroegen avond van Donderdag heeft
zich in de Duitsche gemeente Würselen een
zéér ernstig motorongeluk voorgedaan, waarbij
twee persönen om het leven zijn gekomen.
Door nog onverklaarbare oorzaak is de 59-
jarige motorrijder M. J. Scheilen, woonachtig
te Kerkrade, met zeer groote snelheid tegen
een boom gereden. Zoowel de bestuurder van
het motorrijwiel als de op de duo gezeten
vrouw werden op slag gedood. Aangezien deze
vrouw, die waarschijnlijk een Duitsche is, geen
papieren bij zich droeg, kon haar identiteit tot
op heden nog niet worden vastgesteld.
De stoffelijke resten der slachtoffers zijn naar
het lijkenhuisje van würselen overgebracht.
PRAAG, 19 Aug. (Havas). Ter gelegenheid
van de ambtsaanvaarding /an den nieuwen
Sudeten-Duitschen burgemeester van Most.
(Brüx) in Noord Bohemen, waren Dinsdag ter
plaatse feestelijkheden georganiseerd. Er wer
den redevoeringen gehouden en hei feest ein
digde met een fakkeloptocht.
Tijdens den optocht kwam het tot tegenbeto
gingen, waarbij vier personen werden gewond.
In een bericht van het bureau dér Sudeten-
Duitsche partij wordt van dit incident melding
gemaakt. De Sudeten-Duitsche bladen beweren
op grond van dit incident, dat de werkelijke
gevoelens van het Tsjechische volk tegenge
steld zijn aan de verzoeningsgezinde bedoelin
gen der regeering.
BERLIJN, 19 Aug. (D.N.B.) Drie Duit
schers, Karl Wieshoff, Peter Heinz en Wilhelm
Braun, die door den Krijgsraad wegens land
verraad ter dood veroordeeld waren, zijn van
ochtend terecht gesteld. Zij hadden uit geld
zucht betrekkingen aangeknoopt met een bui
tenlandschen inlichtingendienst,
Vanochtend kwart voor twaalf
heeft zich in de Koestraat te Amster
dam een drama afgespeeld, waar
van een 29-jarige vrouw het slacht
offer is geworden.
Een ongeveer 36-jarige man heeft
zijn 29-jarige vrouw, met wie hij in
onmin leefde en niet meer samen
woonde, tijdens een twist met een
mes dermate gewond, dat zij onmid
dellijk overleed. Het slachtoffer was
moeder van vier jeugdige kinderen.
De dader heeft zich na zijn daad bij
de politie aangemeld.
Volgens latere mededeelingen wilde de vrouw
hedenmorgen verhuizen. De gescheiden man
was hierover kwaad en zocht ruzie met haar.
Hij greep plotseling een mes en stak haar in
de hartstreek, tengevolge waarvafi zij bijna on
middellijk dood was. Het stoffelijk overschot
is naar het Binnengasthuis overgebracht.
De dader is gearresteerd en per politieauto
overgebracht naar het bureau aan de Warmoes
straat. Het onderzoek wordt geleid door inspec
teur De Vries Humel. De officier van justitie
en het parket waren weldra ter plaatse.
De omliggende straten moesten worden af
gezet, daar een groote menigte op het bericht
van den moord samenstroomde.
KINGSTON, 19 Aug. Zooals gemeld, heeft
Roosevelt van zijn verblijf op Canadeesch grond
gebied gebruik gemaakt om de Brug der Dui
zend Eilanden in te wijden, welke Canada en
de Vereenigde Staten verbindt over de St.
Lawrence.
Bij gelegenheid van de opening van de brug
heeft de Canadecsche premier, Mackenzie King,
de rede van Roosevelt beantwoord en verklaard,
dat het Canadecsche volk buitengewoon dank
baar is voor de uitingen van internationale
vriendschap en goeden wil. Deze brug, zoo zeide
de eerste minister, is het symbool van inter
nationale eenheid. Wanneer men nadenkt over
de grensgeschillen, welke in andere deelen van
de wereld den vrede bedreigen, dan kunnen wij
niet anders dan constateeren, dat de plechtig
heid, waaraan wij op het oogenblik deelnemen,
in een zekere mate ook van beteekenis voor de
wereld is.
De Engelsche pers ontvangt met warmte de
rede, welke president Roosevelt heeft gehouden.
De „Daily Telepraph" beschouwt de rede als een
bewijs van gewijzigde inzichten en als een bij
drage tot stabiliteit op een oogenblik, dat dui
delijke woorden veel goed kunnen doen. De
Daily Herald" is van meening, dat de rede
geschiedkundige beteekenis heeft voor Enge
land.
De „Daily Express" noemt de rede een be
langrijke bijdrage in de wereldpolitiek. Indien
Roosevelt erin slaagt den steun van het Ameri-
kaansche volk te verkrijgen en indien Amerika
besluit eventueel in Europa in te grijpen, dan
moet Engeland zijn politiek herzien, omdat hier
door het geheele vraagstuk zou worden gewij
zigd.
De „Daily Mail" schrijft, dat de rede den
grootsten bijval zal vinden in Engeland, doch
het Amerikaansche volk heeft nog niet zijn
standpunt opgegeven om zich buiten alle con
flicten te houden, waarin andere landen ge
wikkeld zouden kunnen worden.
Te Rome beschouwt men de rede van presi
dent Roosevelt als een inmenging van de Ver
eenigde Staten aan de zijde van de democra
tische mogendheden tegen de totalitaire staten
en deze plechtige verklaring van overeenkomst
tusschen groote democratieën verwekt hier een
zekere onrust. Men wijst erop, dat Mussolini
iederen keer, dat hij over de buitenlandsche
politiek heeft gesproken, den emstigen wil te
kennen heeft gegeven den vrede te bewaren.
Hetzelfde is het geval met den Ftihrer. Men
verlangt hier dus, dat indien de Vereenigde
Staten hun isolement willen verlaten en zich wil
len mengen in de Europeesche zaken, zij ook be
zield zullen zijn van een geest van samenwer
king zonder een partijdigheid, waarvan de Ame
rikaansche politici tot nu toe maar al te veel
het bewijs hebben geleverd.
ZATERDAG 20 AUGUSTUS A.S.
ten bate van het Badhuis „ZEEDUIN"
Herstellingsoord voor minvermogenden van
alle gezindten.
Voorzitter: de Heer H. VAN ALPHEN,
Burgemeester van Zandvoort.
met medewerk, van de „NELSON REVUE"
Avond- en nachtvoorstelling!!
Entrée 1.25 incl. bel.
DE CABARETNUMMERS WORDEN AFGE
WISSELD DOOR DANSEN OM FRAAIE
PRIJZEN
Engelsche pers zeer yoldaan over Roo^-
velts rede te Kingston; Rome toont zich
ontstemd.
Hodza heeft hedenmorgen wederom een
onderhoud gehad met Runciman.
Tijdens betoogingen te Brüx (Tsjecho-
Slowakije) heeft zich een incident voor
gedaan, waarbij 4 personen werden ge
wond.
Duitsche gezant in Mexico naar Berlijn
ontboden-
Engelsche troepen in Palestina hebben in
den strijd bij Akkro 37 bandieten ge
dood.
De toestand van onzen gezant te Berlijn,
Ridder van Rappard, was hedenmorgen
iets minder goed.
Bij een motorongeluk in een Duitsche
gemeente nabij Kerkrade zijn twee per
sonen omgekomen, onder wie eer Ne
derlander.
Zestien gewonden bij autobus-ongeluk te
Madioen (Ned. Indië).
Het programma voor den zeevaartdag en
vlootschouw te Scheveningen op Zater
dag 3 September is vastgesteld.
Vrouw vermoord te Amsterdam.
Vrijstelling van stempelen en vrijlating
van inkomsten op den nationalen feest
dag.
Rangeerder bij de Ned. Spoorwegen te
Amsterdam doodgedrukt.
Doodelijk ongeval op den onbewaakten
overweg tusschen Oudenbosch en Zegge.
IJmuider reeders hebben bezwaren aan
de regeering kenbaar gemaakt inzake de
aanwerving van Nederlandsche visschers
voor de Duitsche trawlervloot.
Verschillende bijzonderheden betreffen
de den Katholiekendag te Nijmegen.
Nieuwe indeeling van Tractiegroepen bij
de Ned. Spoorwegen.
Opgravingen in het domein Soestdijk.
De Hongaarsche radio-omroep zal een
speciale uitzending wijden aan het re-
geeringsjubileum van H. "M- de Koningin.
De herinneringspostzegels bij gelegen
heid van het regeeringsjubileum worden
van 27 Augustus af verkrijgbaar gestald.
BALTIMORE, 19 Augustus De vroegere
worstelaar John Siejack heeft de tegenwoor
digheid van geest gehad een vijfjarig meisje,
dat uit een raam op de derde verdieping van
?en huis viel, in zijn armen op te vangen. Het
kind kreeg geen letsel.
Sinds een paar dagen weigeren 3000 mijn
werkers, die de mijnen bij Ruóa (Polen) bezet
houden, voedsel. Zij protesteeren tegen een
loonsverlaging.
tl^1 I vvwi r A//P
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.
Vorige stand 751.9
751