Franco heeft vele bezwaren tegen de Britsche voorstellen NASSAULAAN 51 - TEM3866 - GIRO 22881 ^1 l i l|i|[T U t l D [11^ PÜ D UÏ De Karimata weer naar het wrak Fransche regeering wil geen nieuwe devaluatie van den franc Het nieuws van heden Fransche ministers treden af EEN RADIOREDE VAN DALADIER HIJ EISCHT DE RECHTEN VAN OORLOGVOERENDE DE PAUS WAARSCHUWT OPNIEUW MGR. HLINKA BEGRA VEN Spionneerde capt. Kendrïck? DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 22 AUGUSTUS 1938 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE, - - n nm mmmm mm m m vmm. m mrwiL M m VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21337 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor li 8 I I I W I IIII A III I 111 11 a li I I B tl II H M fl I P=, to,,.. so l.?.n Haarlem 25 cent per week; per kwartaal 1 I V f I I I V I W W W I mededelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent f3.25. Bil onze Aaenten 17lA. Ct. oer week, Pef regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor 1 -lt I r o co DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM a w per kwartaal t O.Oö do kleine annonces „OmroeDers" rte de rubriek Een nieuwe strook van den zee- bodem zal nu worden afgezocht Ongerustheid over de steeds toe nemende vermindering van het nationale inkomen Herstelmaatregelen aangekondigd Terugtrekking van even groot aan tal buitenlandsche vrijwilligers aan beide zijden als de eenige practische oplossing beschouwd Luchtvaart-controle is onaanvaardbaar Britsche pers teleurgesteld Tegen overdreven nationalisme Het Weer Gevolg der 'jongste rede van Daladier Koning Leopold vertoefde te Malmédy. De souverein legt bloemen neer bij het- monument voor, de dooden uit den wereldoorlog Duizenden Slowaken bewijzen hun leider de laatste eer Herderlijk schrijven van Mgr. Von Preysing De bisschop spoort de jeugd aan trouw aan het geloof te blijven Britsche consulaire agent thans vrijgelaten DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Noodweer in Noord Korea Vierhonderd menschen om het leven gekomen Na het verdrag van Saloniki Gedemilitariseerde zone bezet Generaal Vuillemïn uit Berlijn vertrokken Daladier heeft een radiorede gehouden, waarin hij verklaarde dat de regeering geen nieuwe devaluatie wenschte. Nadat de reparatie aan den in het ongereede geraakten emmerketting reeds vorige week her steld was, was het weer zoo veel slechter ge- Worden, dat ook na de reparatie de molen op de reede van Terschelling bleef, in afwachting Van beter weer. Zondag bleek het weer zoodanig gedraaid te Zijn, dat er geen enkel bezwaar was om zich Weer met het gevaarte op de Waddenzee te Wagen, zoodat in de vroegte besloten werd, dat de „Karimata" haar werk op zoek naar het Lutinegoud zal hervatten. Tegen elf uur werd de baggermolen dan ook door de sleepbooten van de firma Doeksen naar buiten gesleept en teruggebracht naar de plaats boven het Lutine-wrak, 75 meter achter de plaats, waar men het laatste gebaggerd heeft, om thans een nieuwe strook van den zeebodem, Waar men hoopt het achterschip met de Lutine- schatkamer te vinden, af te zoeken. Nader vernemen wij, dat de „Karimata" Zon dagavond het baggeren heeft hervat. Zondag is de leider der Slowaken, Mgr. Hlinka, te Ruzomberok (Rosenberg) begraven. Hierboven: leden der jeugdver eeniging van de Slowaaksehe Volkspartij hielden de eerewaeht bij de lijkbaar PARIJS, 21 Aug. (Havas). De Fransche minister-president Daladier heeft hedenavond een radiorede ge- LONDEN, 21 Aug. Franco's antwoord op de Britsche voorstellen inzake de terug trekking der vrijwilligers uit Spanje is thans gepubliceerd. De nationalistische regeering is bereid het aantal onmiddellijk terug te trekken buitenlandsche vrijwilligers tot tienduizend uit te breiden, op voorwaarde, dat maatregelen worden genomen, dat dit zal geschieden op basis van wederkeerig- heid van de zijde der republikeinsehe regee ring. Eerst zouden aan Franco echter de rech ten van oorlogvoerende moeten worden toe gekend. De nationalistische regeering biedt voorts aan de instelling te eerbiedigen van twee veilig heidshavens in de vijandelijke zone, een in het gebied van Catalonië, de andere in het kust gebied van de Middellandsche Zee, om den aanvoer van levensmiddelen onder passende Waarborgen mogelijk te maken. De regeering t'an Franco biedt aan samen te werken, bij de bepaling, wat verstaan moet worden onder „mi litair doel" bij luchtbombardementen. Het antwoord van Franco bevat vervolgens benige punten, welke, naar de meening der Rationalisten het plan der niet-inmengings- rornmissie zouden verbeteren. Omtrent de rechten van oorlogvoerende meent het antwoord, dat de toekenning daarvasn een recht is; de nationalistische regeering kan niet instemmen met toeken ning dezer rechten in den voorgestelden vorm. Zij verlangt dat deze volledig en zon der daaraan verbonden voorwaarden ver leend zullen worden. Wat de terugtrekking van vrijwilligers betreft, Ie de nota van meening, dat de voorgestelde evenredige terugtrekking zoodanige moeilijk heden biedt, dat het voorstel daardoor krach teloos en onvruchtbaar gemaakt wordt. Na drukkelijk wordt op de talrijke moeilijkheden Bewezen, die verbonden zijn aan het cellen der vrijwilligers, vooral van diegenen, die tijdelijk °f voorgoed bij de Spanjaarden ingelijfd zijn. kit geldt eveneens voor hen, die deel uitmaken van de non-interventie-commissie. Daarom stelt de nota als eenige practische oplossing de terugtrekking van een even groot Aantal buitenlanders aan beide zijden voor. De nationalistische regeering spreekt haar ^aardeering uit voor het plan ten aanzien van be versterking van het toezicht aan de land- Brenzen. Omtrent de controle ter zee legt zij evenwel terughouding aan den dag; zij verklaart, bat men doeltreffender te werk zou'gaan doo< ben controledienst van de nationalistische ha rens naar de plaatsen over te brengen, vanwaai be schepen vertrekken. De nadruk wordt er echter op gelegd, dat volledige toekenning van be rechten van oorlogvoerende een nog betere °Plossing van het vraagstuk zou bieden. Wat de controle op de luchtvaart betreft. *ordt het plan onaanvaardbaar geacht. ke rechtsche regeering behoudt zich het recht v°or, nog nadere bezwaren omtrent punten van Beringer belang te berde te brengen, waarvan meent, dat het voorloopig geen nut heeft ze 1(5 opperen, .alvorens haar gebleken is, dat de eeds genoerhde bezwaren bevredigend opgelost ^n. ke nota besluit met de opmerking, dat de 'eehtahe regeering nimmer zal toestemmen in "e kleinste verpanding van Spaanschcn grond het bedrijfsleven en verklaart, dat zij altijd grondgebied, de protectoraten en koloniën zal verdedigen, indien daar eenige aanval op zou worden ondernomen. De commentaren in de Britsche pers over Franco's antwoord zijn nogal pessimistisch. De twee voornaamste punten acht men het verzoek om eerst de rechten van oorlogvoeren de te erkennen en het voorstel aan beide zijden een gelijk aantal vrijwilligers terug te trekken. De „Times" schrijft, dat het antwoord teleur stellend is en de andere Waden verklaren, dat het antwoord zoo vol voorbehoud staat, dat het bijna een verkapte weigering is. Men is alge meen van oordeel, dat het verzoek van Franco op tegenstand zal stuiten en indien het 't laat ste woord is van Franco, dan staat de niet-in- mengingscommissie voor een moeilijk geval. De diplomatieke medewerker van de „Daily Telegraph" is van oordeel, dat het thans moei lijker dan ooit zal zijn om de Pyreneeën geslo ten te houden. CASTEL GANDOLFO, 21 Aug. (Havas). Vanochtend heeft Z. H. de Paus een bezoek gebracht aan de seminaristen, die hun zomer verblijf hebben betrokken on het college van de „Propaganda Fide", dat in de buurt van de Pauselijke residentie is gelegen. In Zijn toespraak waarschuwde de H. Vader Zijn hoorders voor een overdreven nationalisme. „Er is plaats voor een recht vaardig en gematigd nationalisme, verbon den met alle deugden, maar wacht u voor overdreven nationalisme als voor een wer- kelijken vloek. Ongelukkigerwijze komt het Ons voor, dat de feiten Ons gelijk geven, wanneer Wij zeggen werkelijken vloek, want het nationalisme is de oorzaak van de voort durende verdeeldheid en voor oorlog is weinig noodig". Na Zijn bezoek aan de seminaristen, dat twintig minuten duurde en het eerste van dezen aard was sinds de Paus op Castel Gandolfo verblijf houdt, keerde Hij naar Zijn residentie terug. Het stoffelijk overschot van onzen gezant te Berlijn, wijlen ridder van Rappard, passeert de grens te Clanerbrug. Duitsche tolbeambten brengen een laatsten groet jj= VERWACHTING: Zwakke tot matigen, Westelijke tot Zuidwestelijken wind, des nachts tijdelijk toenemende bewolking met kans op eenigen regen in het Noor- den, overdag meest half bewolkt, warmer. S Hoogste barometerstand 7G9.1 te Toulouse S Laagste barometerstand 751.8 te Röst S Licht op n.m. 8.30. Maan op v.m. 2 uur Zon op v.m. 5.54 onder n.m. 8.10 uur. onder n.m. 5.59. Nieuwe Maan 25 Aug. PARIJS, 22 Augustus (Reuter). Naar aanleiding van de radiorede van minister-president Daladier hebben de minister van Openbare Werken, Louis Frossard, en de minister van Arbeid, Paul Ramadier, hun ontslag ingediend. Beide ministers zijn lid van de Union Socialiste Républicaine. RUZOMBEROK, 21 Aug. Onder enorme be langstelling is vandaag de leider der Slowaak sehe Volkspartij, Mgr. Hlinka, begraven. Zestig duizend boeren uit geheel Slowakije waren te voet naar Ruzomberok gekomen. President Be- nesj was vertegenwoordigd door generaal Elias, de regeering door premier Hodza, Polen door zijn gezant Pape, de Sudeten-Duitsche partij door de Kamerleden Frank en Karmasin, ter wijl ook de andere nationaliteiten in Tsjecho- Slowakije delegaties hadden gezonden. Des ochtends kwam eerst de gemeenteraad in een rouwzitting bijeen. Daarbij deelde ds burgemeester mede, dat het groote plein in de stad den naam van Andreas Hlinka zou krijgen. Vervolgens werd In de kleine kerk van Ru zomberok een Requiemmis gecelebreerd. Rond de katafalk, die met talrijke kransen was be dekt, hielden Slovaken en vertegenwoordigers der Poolsche jeugdorganisatie de wacht. Om 4.30 werd de kist, voorafgegaan en ge volgd door geestelijken, naar het plein voor het stadhuis gedragen. Hodza had op het balkon plaats genomen en voerde van daar het woord. De premier zeide o.a.: „Waarde Hlinka, uw dood eischt van ons een geest van opoffering en verplicht ons steeds op onze plaats te zijn. getrouw te zijn aan de republiek en al onze krachtsinspanningen voor haar verdediging te reserveeren. Niemand kan zich aan deze ver plichting onttrekken. Wij allen moeten Slowa kije en de eenheid van Tsjecho-Slowakije ver sterken." Nadat verscheidene partijgenooten van Hlinka hadden gesproken werd het stoffelijk overschot van Mgr. Hlinka bijgezet op de begraafplaats te Ruzomberok. Alle organisaties hebben langs de baar, welke in een voorloopige crypte was geplaatst, gede fileerd. Op alle in de buurt liggende heuvels waren vuren ontstoken. BERLIJN, 21 Aug. (Havas). In alle katholie ke kerken te Berlijn is vanochtend een herder lijk schrijven van den Bisschop van Berlijn, Mgr Von Preysing, voorgelezen. In dezen brief, ge schreven in verband met den Duitschen katho lieken jeugddag op 4 September a.s., spoort de Bisschop de katholieke jeugd, zinspelend op aanvallen van zekere nationaal-socialistische kringen, aan trcuw te blijven aan haar geloof en in grooten getale den vierden September de kerkdiensten bij te wonen. Oók de ouders wor den aangespoord aan deze diensten deel te ne men en hun kinderen op te voeden in het ge loof, overeenkomstig het woord van den Apostel: ..Alles komt van God, alles bestaat door en voor Hem." houden, waarin hij zich sterk verzette tegen iedere nieuwe devaluatie of controle van den wisselkoers. Daladier zeide o.m.: De oorlogsconflicten en internationale geschillen vormen thans de grootste zorg der volken. De oorlog woedt in Spanje en in het Verre Oosten. In midden-Europa spreiden groote staten hun krachten ten toon. Voor hur. sol daten en reservisten is er geen werkelijke grens meer voor den duur van hun militairen dienst. Voor hun arbeiders is er geen grens meer voor hun werktijd. De meeste landen ter wereld geven een voor beeld van een intense activiteit. Het zijn alle feiten, die voor Frankrijk een waarschuwing zü'n. Ik heb u al eens eerder gezegd, cat ik niet geloofde aan de fataliteit van tien oorlog. Zooals alle oud-frontsoldaten ben ik vast be sloten alles in het werk te stellen om Europa te sparen voor een vernietiging der beschaving. Gij weet ook, dat wij ten dienste van onzen vredeswil, onze eigen strijdkrachten hebben ge organiseerd. Wij hebben deze zoo juist neg ge- perfectionneerd en hebben maatregelen geno men om ze uit te breiden. Niemand ter wereld denkt er aan de mate- r:eele en moreele macht van onze strijdkrach ten te onderschatten. Tenslotte kent gij de banden van vriendschap en solidariteit die Frankrijk vereenigen met de groote democra tieën die met dezelfde liefde voor de vrijheid zijn bezield als Frankrijk. Doch dat is niet voldoende Een vrede in eere, solidariteit met de democra tieën ter wereld kunnen wij slechts behouden wanneer wij den moed hebben iedere monetaire en financieele crisis uit den weg te gaan. Daladier verklaarde zich dan ook sters ge kant tegen Iedere nieuwe devaluatie of con trole van den wisselkoers. Iedere crisis op dit gebied zou door hen, die den oorlog willen, als een gunstige omstandigheid worden beschouwd. Spreker merkte op, dat de franc uit een tra- ditioneel technisch oogpunt een der sterkste muntsoorten ter wereld is. Tal van feiten, zoo als de terugkeer van verscheiden milharden aan kapitaal, Onthullen overigens het vertrou wen, dat Frankrijk in zijn lot heeft. Toch heerscht er de laatste dagen in Frankrijk weer een zekere ongerustheid. Waaraan moet dit worden toegeschreven? Aan het feit, dat het nationale inkomen sinds verscheidene jaren aanzienlijk is ver minderd: 22 milliard goudfranken in 1937 tegenover 38 milliard in 1914. Het nationale inkomen moet daarom, aldus Daladier, ver groot worden. Alle Franschen moeien daaraan medewer ken. Eerst moet de 40 urenwet worden aange past aan de nationale behoeften met het oog op den algemeenen toestand in Europa. Zoolang de internationale toestand zoo delicaat is, moet langer dan veertig uur kunnen worden gewerkt in ondernemingen, die voor de lands verdediging werken, in andere bedrijven zal een stelsel van betaalde overuren volgens een rede lijk tarief moeten worden toegepast. Na verklaard te hebben, dat ook var. de werkgevers offers zullen worden geëischt, deel de Daladier mede, dat de regeering een wetsontwerp in voorbereiding heeft, dat be oogt de buitengewone fiscale lasten, welke op de productie drukken, te verlichten. Hij zeide verder nog, dat de slaat aan het particuliere bedrijfsleven een ruimer deel in de inkomsten des lands wenscht te laten dan in het verleden het geval wtfs. Tenslotte verklaarde Daladier, dat hij over eenige dagen bijzonderheden zal medecieelen over een plan, waarvan hij vanavond siechts de algemeene richtlijnen had uiteengezet. WEENEN, 20 Aug. (Reuter). Vanmiddag is captain Kendrick vrijgelaten. Hij is in ztjn woning teruggekeerd, doch hij weigerde iets te zeggen. In officieele kringen te Londen heeft man nog geen nadere bijzonderheden ontvangen over de beschuldiging van spionnage, welke tegen hem is geuit en in Fritsche kringen acht men de beschuldiging zeer onwaarschijnlijk. Capt. Kendrick is per auto naar Engeland vertrokken. De leider van de pascentrale van het Biitsche consulaat-generaal te Weenen, kapitein Thomas Kendrick, volgens 't DNEi gearresteerd omdat men het bewijs had, dat hij had ge- .spionneerd. De Britsche ambassadeur, die inlichtingen had ingewonnen, heeft het verzoek ontvangen, zorg te dragen, dat kapitein Kendrick zoo spoedig mogelijk het Duitsche gebied zal heb ben verlaten. Engelsche diplomatieke kringen weigeven commentaar te leveren op de beschuldiging van spionnage, uitgesproken tegen capt. Kendrick. Het is echter duidelijk, dat, men uiterst sceptisch staat tegenover de waarde van de tegen den consulairen agent uitge sproken beschuldigingen. Men doet in ieder geval opmerken, dat, wan neer een diplomaat of consulair agent van En geland niet langer persona grata is bij een buitenlandsche regeering, het gebruik eischt, dat men zich tot de Britsche regeering wendt alvorens een actie te ondernemen. Voor het oogenblik weigert men te laten verluiden, of de zaak al dan niet gevolgen, zal hebben. De 34e conferentie van de Interpar lementaire Unie door minister Colijn geopend. Franco's antwoord op de Britsche voor stellen gepubliceerd. Speciale wet afgekondigd te Berlijn volgens welke autoriteiten van vroegere regeeringen in Oostenrijk gedagvaard kunnen worden. Nationaal-socialistische betoogingen te Boedapest; talrijke arrestaties. Herderlijk schrijven van Mgr. Von Preysing. De H- Vader waarschuwt in een toe spraak tot seminaristen tegen het over dreven nationalisme. Anti-Duitsche betoogingen in Polen. De „Karimata" weer in bedrijf gesteld. Benoemingen in het bisdom Haarlem en bij de Minderbroeders-Conventueelen. Prinselijk paar is op de tèrugreis naar ons land. Tarwe- en meelprijzen verhoogd tenge volge van te hooge monopolieheffingen. Uit protest zal de graanhandel heden, morgen en overmorgen, de beurzen niet bezoeken. Felle brand in houtloods te Delft- Windhoos boven Gouda; schade aan de kweekerijen. Scholen te Gouda gesloten in verband met de gevallen van kinderverlamming. Motor botst tegen tram te Heemstede; berijder doodelijk gewond. Juliana-dok naar Dantzig vertrokken TOKIO, 22 Aug. (D.N.B.) Uit Keijo wordt officieel gemeld, dat ten gevolge van het jongste noodweer in Noord Korea meer dan vierhonderd menschen om het leven zijn gekomen. Vijftig werden ernstig gewond. Bovendien worden 250 personen vermist. 2300 huizen werden wegge spoeld. ATHENE, 20 Aug. (Havas). Ter, uitvoering van het accoord van Saloniki, waarbij de mi litaire clausules van het verdrag vin Lausanne werden opgeheven, hebben de Grieksche troe pen de vroegere gedemilitariseerde zone van Evre-Maritza bezet. Alexandropolis, vroeger Dedeagatch, zal de zetel van het legercorps zijn. BERLIJN, 21 Aug. (Havas) Generaal Vuille- min is vanochtend per vliegtuig naar Parijs te ruggekeerd. Voor zijn vertrek liet hij zich zeer waardee- rend uit over de ontvangst van de zijde van het Duitsche volk en de autoriteiten. Een eere compagnie bracht de eerbewijzen. De generaals Milch, Stumpff, Von Kesselring, Von Witten- dorf en Udet waren bfj het vertrek aanwezig. Stand van Maandag n.m. 12 uur 762A Vorige stand 782.3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1