Midden-Europa het centrale punt van bezorgdheid I I I# MÊ Horthy's bezoek aan Duitschland Luchtgevechten bij Gandesa VAL VAN JOEITSJANG NIET TOEGEGEVEN DE SPANNING STIJGT VOORTDUREND Gebruikt Japan gifgas? Het nieuws van heden DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1938 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE, NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week. per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21344 Toespraken na de manoeuvres der Duitsche marine Linkschen beweren succes te heb ben met tegenaanvallen in' Estremadura Pijnlijke incidenten Danzig protesteert bij Polen Het einde van het incident is nog veraf De „zuivering" in Rusland 70 leden van den oppersten raad gearresteerd Heimelijke immigratie in België Regeering te Brussel neemt maatregelen Herfstkruistocht der Britsche thuisvloot Lord Halifax pleegt overleg met Simon, Watkin en den Fran schen zaakgelastigde Hooge verwachtingen van Simon's rede Runciman ontvangt Het Weer De luchtvaart boven China bedreigd Japansche „waarschuwing" aan buitenlandsche vliegtuigen De rede van Daladier en de communisten Volksfrontcomité bijeen De aanslag te Jenin Vermoedelijke dader op de vlucht neergeschoten Chineesche mededeelingen te Londen en Genève Zuid-Afrika en Engeland In tijd van oorlog moet de Unie het moederland bijstaan, zegt gen. Smuts Roofoverval in een slaapwagen Nationaliteiten-congres geopend De overstroomingen op Korea Het aantal slachtoffers nadert de duizend NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor kleine annonces „OmroeDers" zie de rubriek BERLIJN, 25 Aug. (D.N.B.) Na de manoeu vres der Duitsche marine heeft admiraal Horthy als vroegere vlootcommandant van de Oosten- rij ksch-Hongaarsche marine een zeer hartelijke toespraak gehouden. Hij zeide o.m.: „De groot- sche verandering, die de geschiedenis van het Duitsche volk ondergaan heeft, doet hopen, dat de koers gericht zal zijn op een gelukkige toe komst. In de wereld zien wij eindelijk de loute ring der meeningen en de herziening der op vattingen zeker voorwaarts schrijden. In den ouden koers zwenkt men echter door de beman teling der heldere feiten steeds nog gaarne terug. Wil de wereld den vrede, dan moet zij de rechtvaardigheid open in de oogen zien en de vrije baan kunnen betreden van de oprechtheid. Zij moet erkennen, dat er onder de volkeren op het gebied van het recht geenbevoorrechten kunnen zijn." De opperbevelhebber der Duitsche marine, ad miraal Raeder, antwoordde op deze toespraak met een rede, waarin hij o.m. zeide: „Ik zou u de verzekering willen geven, dat de Duitsche marine trotsch is op de haar thans gegeven taak om in de toekomst de groote traditie ook der Oostenrijksch-Hongaarsche marine te be hoeden en verder te dragen. Zij zal die taak ook vervullen in den zin van Uwe Doorluchtigheid, die den Duitschen marineofficieren steeds als lichtend voorbeeld van een moedig kruisercom mandant, en een in den oorlog tén hoogste be proefd vlootcommandant voor oogen zal staan." FRONT BIJ GANDESA, 25 Aug. (Havas). Een bijzondere correspondent meldt: Sinds drie dagen worden aan het Gandesa-front luchtgevechten geleverd, waaraan door tal rijke vliegtuigen, soms zelfs een vijftigtal, wordt deelgenomen. De toestellen der regee- ringsluchtmacht zijn altijd de geringste in aantal, maar zij zoeken den strijd. In twee dagen tijds hebben zij 33 rechtsche machi nes neergehaald. Al deze toestellen werden bestuurd door Ita- kaansche of Duitsche piloten. De rechtsche luchtmacht heeft vanmorgen bommen geworpen en mitrailleurvuur gericht °P het kustplaatsje Torrevieja, dat op 40 K.M. ten Zuidwesten van Alicante is gelegen. Er vie len 25 dooden en 70 gewonden. Aan het front in Estremadura zijn de regee- ïingstroepen overgegaan tot tegenaanvallen in den sector van Puebla de Alcocer. Zij herover den stellingen in de zone van Penal Sordo, o.m. den bergtop Bermeja. In den sector van Mo- hetrubio de la Serena hebben de regeerings- troepen hun opmarsch naar het station van Zujar voortgezet. Gisteravond hebben zij zich genesteld tegenover Alcantarilla. Op den auto van den Italiaanschen am bassadeur in het rechtsche Spanje zijn door een politiepatrouille te San Sebastian eenige schoten gelost. Het incident heeft zich, naar vernomen ^ordt, Maandagavond, j.l. voorgedaan. De echt- Senoote van den ambassadeur is gewond. Om de een of andere reden gehoorzaamde de chauf feur van den auto niet, toen de patrouille bevel 'ot stoppen gaf, en de politiemannen die niet opmerkten dat zij voor een diplomatieken auto stonden, openden het vuur en losten drie scho en, met het bovenvermelde gevolg. Aan de Spaansch-Fransche grens bij Hen- %ye heeft zich een tweede pijnlijk incident Voorgedaan. Drie Franschen zwommen in de grensrivier de Bidassoa eh schonken geen aan dacht aan de sommaties van den Spaaiischen grenswacht. Deze schoot daarop, met het gevolg, dat één der baders doodelijk werd getroffen. Later bleek dat de Spanjaard meende, dat hij te doen had gehad met deserteurs. Danzig, 25 Aug. (D.N.B.) De president van den Senaat te Danzig heeft in een nota ®an den diplomatieken vertegenwoordiger van p°len te Danzig geprotesteerd tegen ophitsende t'orgaderingen van het Poolsche Westverband te Gdingen, Graudenz en Thorn, alsmede tegen anti-Duitsche berichten in de Poolsche pers. Tijdens het, bezoek van den Hongaar- schen Rijksbestuurder, admiraal Horthy, aan Berlijn, is de Brandenburger Tor des avonds prachtig geïllumineerd HANKAU, 25 Aug. (Reuter). De Chinee- sche militairen verklaren, dat Joeitsjang nog in Chineesche handen is. Generaal Tsjoeteh, die het bevel voert over het achtste leger, heeft vandaag verklaard, dat in het afgeloopen jaar zijn troepen zeshonderd gevechten hebben ge leverd en de Japanners 34.000 dooden en ge wonden hebben doen verliezen, terwijl zij 2000 Japanners gevangen genomen hebben. De woordvoerder van het Japansche depar tement van Binnenlandsche Zaken heeft in een conferentie van provinciale politie-commissa- rissen van Oost-Japan een toespraak gehou den, waarin hij zeide: Het is volstrekt onmo gelijk het Chineesche incident te beëindigen, nu de verovering van Hankau ieder oogenblik ge schieden kan. Het is mogelijk, dat de verovering van Hankau een definitief stadium in de mili taire operaties beteekent, doch zoowel op poli tiek als economisch gebied zal een langdurig herstel- en opbouwwerk noodzakelijk zijn. De woordvoerder keurde 't af, dat er over gesproken wordt, dat wellicht vrede zal kunnen komen na de verovering van Han kau. De vooruitzichten voor een einde van het Chineesche incident zijn nog ver af. WARSCHAU, 25 Aug. (Pat.) De Poolsche pers bericht, dat naar aanleiding van de .debat ten in de laatste zitting van den oppersten raad der Sovjet-Unie 70 leden van dezen raad zijn gearresteerd, niettegenstaande zij de par lementaire immuniteit genieten. Deze arresta ties hebben veel opzien gebaard. BRUSSEL, 25 Aug. (Belga.) Het Belgische ministerie van Justitie deelt mede: „Men heeft geconstateerd, dat, niettegen staande het verscherpte toezicht aan de grens, de immigratie van vreemdelingen nog langzaam maar regelmatig en als het ware georganiseerd aan de Oostelijke grens blijft voortduren. De Belgische regeering kan niet toestaan, dat buiten en in weerwil van de ingemeenschap pelijk overleg door verschillende staten getrof fen maatregelen een heimelijke immigratie voortduurt. Zij heeft de noodige maatregelen genomen, om aan die immigratie een einde te maken en alle vreemdelingen, die onder on wettige omstandigheden in België zullen komen, naar de grens terug te leiden. Die maatregelen zullen van heden af in werking treden, i De regëering zal geen immigratie toestaan dan onder de voorwaarden en in de vormen, die door het internationale comité, dat te Londen zetelt, vastgesteld zijn." LQNDEN, 25 Aug. (Reuter). De Britsche admiraliteit heeft een mededeeling gepubli ceerd omtrent den geregelden herfsttocht van de thuisvloot. De vloot, bestaande uit vijf slag schepen, zes kruisers, drie vliegtuigmoeder schepen en drie flótilles torpedobootjagers, zal de Kruishavens op en na zes September ver laten. De meerderheid der bodems zal zich op 9 September te Invergordon bevinden, waar zij tot 17 October blijft. Vandaar begeeft zij zich naar Scapa, waar zij blijft van 26 October tot 14 November. De oorlogsschepen keeren naar de thuishavens terug op 17 November. LONDEN, 25 Aug. (Reuter). Naar ver luidt heeft Lord Halifax, alvorens naar Yorkshire terug te keeren, een onderhoud gehad met den Franschen zaakgelastigde in het Foreign Office. In Fransche kringen te Londen wijst men er op, dat met het oog op een nauwe Fransch-Engelsche samen werking een uitwisseling van gedachten op een oogenblik, waarop de toestand in Mid den-Europa en in Spanje zich meer en meer doet gevoelen, niet anders dan verwacht kan worden. Sir John Simon zal, zooals gemeld, Zaterdag te Lanark een redevoering uitspreken. In ge zaghebbende kringen verklaart men, dat hij van deze gelegenheid gebruik zal maken om te spreken over den toestand in Europa, in het licht van zijn recente besprekingen op het Fo reign Office. Vernomen wordt, dat de Britsche regeering, terwijl zij de te overwinnen moei lijkheden erkent, geenszins haar oorspronke lijk geloof laat varen, dat een oplossing de: minderhedenkwestie in Tsjecho-Slowakije ge vonden moet worden langs den weg van onder handelingen. Volgens Havas schrijft de „Evening Standard" over de rede van Simon: „In sommige kringen zegt men, dat de verkla ring van den minister van Financiën even veelbeteekenend zal zijn als de historische waarschuwing, die door Lloyd George werd uitgesproken toen eveneens minister van Financiën in het Mansion-HOuse tijdens de Agadir-crisis. De tekst van de rede zou gisteren zijn goed gekeurd tijdens de bijeenkomst in het Foreign Office van Sir John Simon, Lord Halifax en den eersten minister. In officieele kringen te Londen wordt er vandaag de nadruk op gelegd, dat zich te Praag niets heeft voorgedaan, dat een bezoek van Ashton G. Watkin aan Londen noodzake lijk zou hebben gemaakt. Men ontkent echter niet, dat het centrale punt van bezorgdheid te Londen de toe stand in Midden-Europa is. Ofschoon niets is gebeurd, waardoor deze toestand plotse ling is gewijzigd, erkent men toch, dat de spanning toeneemt, hoe langer een oplossing uitgesteld wordt. Het feit, dat Wat-kin vanmorgen een bezoek heeft gebracht aan Halifax en Simon, is, vol gens de hier heerschende opvatting, geenszins in strijd met dé onafhankelijkheid van Runci- mans missie, welker vorderingen uiteraard van groot belang zijn voor de Engelsche, zoowel als voor andere regeeringen. Men verwacht, dat Watkin over enkele dagen naar Praag zal te- rugkeeren. Vanochtend heeft de medewerker van Lord Runciman, Ashton G. Watkin, een bezoek ge bracht aan Halifax op het Foreign Office. Ook Sir John Simon is op het Foreign Office ont boden en woonde de besprekingen bij. Lord Halifax isdes middags naar Yorkshire vertrokken, waar hij zijn onderbroken vacantie -erder zal doorbrengen. Maandag- komt hij weer te Londen. Vanochtend half elf is een afvaardiging van drie leden van „Die Tat", den bond van de niet- Henleinistische Duitsche jeugd, in hotel Alcron door Runciman en zijn medewerkers ontvangen Dit is de tweede maal, dat vertegenwoordigers van „Die Tat" door Runciman werden ont vangen. Runciman heeft vanmiddag om half een den vroegeren voorzitter en oprichter van de Ka tholieke Volksunie van Reichenberg, Reichen- berger, ontvangen. De Katholieke Volksunie da teert van 1920. Zij omvatte omstreeks 50.000 leden. Na den Anschluss werd de Katholieke Volksunie onder den druk der Henleinistische organisaties gelijkgeschakeld, waarna Rei- chenberger, die bekend stond om zijn de mocratische opvattingen en zijn goede betrek kingen met het Vaticaan, het voorzitterschap van de door hem opgerichte unie moest opgeven. Runciman heeft heden bezoek ontvangen van de Hongaarsche autonomistische afgevaardig den Esterhazy en Jaross.. Dit bezoek werd op initiatief van Runciman zelf gebracht. De Tsjechische politie heeft vannacht huis zoeking' verricht in het Bruine Huis van Rybare nabij Karlsbad en heeft hier vlugschriften in beslag genomen. In deze vlugschriften werd de bevolking aangespoord een melkinrichtihg te boycotten, onder voorwendsel, dat dit een Joodsch-eommunistisehe instelling is en dat men er „Tsjechische melk" verkoopt. De bekende Duitsche hoogeschoolrijdster Micaela Busch ontving bij gelegenheid van haar huwelijk zes prachtige paarden ten geschenke. Hierboven Micaela met haar paarden 1 VERWACHTING: Meest matige Noor de- 1 lijke tot Noordwestelijken wind, gedeelte- sj lijk bewolkt, droog weer, koude nacht, H overdag warm. VERDERE VOORUITZICHTEN: Lang- 1 zaam krimpende wind, toenemende be- j= wolking, aanvankelijk nog droog. SJANGHAI, 25 Aug. (Reuter). De Japan sche woordvoerder te Sjanghai heeft heden be kend gemaakt, dat ieder vliegtuig, met inbe grip van toestellen der Imperial Airways en der Pan-American Airways, dat boven China vliegt, om welke oorzaak ook, en dat tracht te ontsnappen, de kans loopt neergeschoten te worden. Naar het Chineesche persbureau meldt, is een Amerikaansch oorlogsschip te Hongkong aangekomen met drie overlevenden van het door de Japanners bij Kanton gebombardeerde en vernielde Chineesche passagiersvliegtuig. Het Chineesche vliegtuig, dat door Japansche vliegtuigen is aangevallen, is volgens een Ja- pansch bericht uit Sjanghai door de Japan ners voor een bombardementsvliegtuig aange zien. Toen de militaire bestuurders hun fout inzagen, staakten zij bombardement. PARIJS, 25 Aug. (Havas) Het politieke bureau der Fransche communistische partij heeft een resolutie aangenomen, waarin bijeenroeping van het parlement wordt gevraagd. Voorts wil de resolutie een plechtige bevestiging van de on aantastbaarheid der wet op de veertigurenweek en van de sociale wetten. De resolutie eindigt met een oproep ten gunste van versteviging van het volksfront. Het nationaal volksfrontcomité is vanmid dag bijeengekomen. Na de vergadering las Vic tor Basch het volgende communiqué voor: „De besprekingen hebben doen blijken, dat het nationale comité eensgezind blijft in zijn wil tot handhaving van hqt volksfront tegen de reactie en tegen het fascisme. Het wil de on aantastbaarheid handhaven van de sociale wet ten, die aangenomen zijn door de republikein- sche meerderheid, en voorzien in de behoeften der landsverdediging en der onafhankelijkheid des lands. Het nationaal comité heeft besloten een delegatie te zenden naar den minister president." JERUZALEM, 25 Aug. (Reuter) Een gebochel de Arabier, die gearresteerd was als de ver moedelijke dader van den aanslag op den as sistent-commissaris van politie van het district Jenin, is vandaag neergeschoten, toen hü tracht te te ontvluchten, Deze jongeman uit Texas staat op het punt naar Alaska te vertrekken. Hij wil zijn groote bekwaamheid als handelsreiziger beioijzen door binnen drie maanden aan de Eskimo's honderd ijskasten te verkoopen LONDEN, 25 Aug. (Reuter). De Chi neesche ambassadeur te Londen heeft gis teren aan Halifax mededeelingen verstrekt over het gebruik van gifgassen door de Japansche troepen in het Noorden van Kiangsi. De Japanners zouden zich o.m. bediend heb ben van gifgassen op 22 Augustus j.l., in de omgeving van Hoetsjoeang in Kiangsi, om een Chineeschen aanval af te slaan. Alle officieren en soldaten der beide bataljons, die aan den aanval deelnamen, kwamen, op drie na, om het leven. De permanente gedelegeerde van China bij den Volkenbond heeft den secretaris-generaal ter inlichtingen van de leden van den Volken bondsraad en -vergadering een nota gezonden van gelijken inhoud als die, welke door den Londenschen ambassadeur aan Halifax is ver strekt betreffende het gebruik van gifgassen door de Japanners. De gedelegeerde herinnert aan de resolutie van den Volkenbondsraad, welke de leden uitnoodigt alle inlichtingen te verstrekken, die zij zouden bezitten over het gebruik van gifgassen in het ChineeschJa pansche conflict. KAAPSTAD, 25 Aug. (Reuter) Generaal Smuts heeft vanmiddag in het Zuid-Afri- kaansche parlement een rede uitgesproken, waarin hij o.m. zeide, dat naar zijn meening Zuid-Afrika Engeland zou moeten bijstaan, wanneer dit in gevaar verkeerde of werd aangevallen in tijd van oorlog. Smuts voegde hieraan toe, dat het een aan slag op eigen leven zou zijn, wanneer men toe stond, dat Engeland ten onder ging, zoolang het nog de behoeder is der onafhankelijkheid der Unie. Wanneer hij, generaal Smuts, lid was der regeering, die het parlement van advies moest dienen in dergelijke omstandigheden, zou hij er met klem bij Zuid-Afrika op aandringen samen te gaan met Engeland. Tijdens de zitting van heden heeft voorts Morris Kentridge, een op den voorgrond tredend aanhanger der regeering, er bij Hertzog op aan gedrongen, actieve stappen te ondernemen om het optreden te beteugelen van de nationaal- socialistische agenten in Zuidwest-Afrika. Spr. verklaarde, dat zich daar een toestand aan het ontwikkelen is, welke gelijk is aan dien in Tsjecho-Slowakije. BOEKAREST, 25 Aug. (Havas) Vannacht is in een slaapwagen van den exprestrein Ti- misoaraBoekarest een aanslag gepleegd op Jean Gaspar, den chef van het kabinet van Vajda Vojvoda, den Roemeenschen oud-premier en koninklijken raadsheer. Een bandiet drong binnen in den coupé van Gaspar, terwijl deze sliep. Gaspar ontwaakte en greep zijn revolver, die de bandiet hem echter ontwrong, waarop de schurk vuurde en Gaspar ernstig ver wondde. Voordat de bandiet uit den trein sprong, maakte hij zich nog meester van 450.000 lei, welk bedrag Gaspar bij zich had. STOCKHOLM, 25 Aug. (Hwas) De veer tiende conferentie van het Europeesche natio naliteitencongres is te Stockholm geopend on der voorzitterschap van den vroegeren Sloveen- schen afgevaardigde in het Italiaansche parle ment, Wilean. De conferentie wordt bijge woond door een vijftigtal gedelegeerden, die 13 staten vertegenwoordigen. O.m. is aanwezig een Sudeten-Duitsche delegatie, welke den leider van de juridische afdeeling der Sudeten-Duit sche partij, David, den leider der afdeeling voor minderheidsproblemen, Vogt, en nog twee Su- deteu-Duitsche afgevaardigden omvat, Na de manoeuvres der Duitsche marint hebben Horthy en admiraal Rader har telijke toespraken gewisseld. De situatie in Midden-Europa is het cen trale punt van bezorgdheid. De Japanners bedreigen alle luchtvaart boven China. Bij Gandesa worden luchtgevechten op groote schaal geleverd. Te Londen en Genève deed China mede deelingen over het gebruik van gifgassen door Japan. Tokio wil niet hooren van een beëindiging van het conflict in China- Generaal Smuts pleitte voor Zuid-Afri- kaansche hulp aan Engeland in tijd van oorlog. Rapport van de commissie, ingesteld door den Bond van Bedrijfsautohouders, voor auto-vervoer van personen. Voor een groot aantal autoriteiten zal vandaag te Den Haag de nationale film vertoond worden. Lijst van plaatsen, waar op den avond van 5 September vreugdevuren zullen worden ontstoken. Het onderzoek heeft uitgewezen, dat de op het landgoed Rhynauwen gevonden jongeman niet het slachtoffer van een misdrijf is. Verbeteringen te wachten voor de kort- verband-vliegers? De waarnemend directeur van de KN1LM is in ons land aangekomen. Overleden is dr. ir. J. Schroeder van der Kolk, oud-rijkshoofdingenieur van de Spoorwegen- De ontwerp-begrooting 1939 van 's Gra- venhage is verschenen. Het Bondselftal is voor den wedstrijd op 7 September tegen de Italiaansche kam- pioensploeg Juventus samengesteld. New-Yorksche beurs: Na lustelooze ope ning volgde aan het slot herstel voor vele fondsen. Nagenieten Sommige menschen kunnen niet na-genieten. Ze hebben alléén plezier in het oogenblikkelijk genot b.v. van een vacantiereis. Doch zoodra alles voorbij is, blijkt voor zulken ook alle pret voorbij. Dat is jammer voor hen. Want een schoone herinnering ver- mooit ons bestaan. Leer na-genieten. Immers zooveel schoons kunnen we voor ons oproepen en zooveel geluk kunnen we hervinden in de glan zende herinnering van al het geno- tene. Het geziene kunnen we waarde voller nog maken door ons over de geschiedenis er van te oriënteeren. Steden en monumenten ivorden als dan leerarende getuigenis van verle den en heden. Volken leeren we ver staan en vreemde toestanden begin nen we te begrijpen in hun oorzakelijk verband. Leer na-genieten'. KEIJO, 25 Aug. (Domei) Nu de verbin dingen hersteld zijn met het Noordoosten van Korea, waar twee provincies door rampspoedige overstroomingen zijn geteisterd, is eerst duide lijk geworden welke verwoestingen zijn aange richt. Tot hedenmiddag 12 uur had men vast gesteld, dat 943 personen zijn gedood en 10 gewond, terwijl nog 343 personen vermist worden. Niet minder dan 3050 huizen wer den vernield en weggespoeld, terwijl 17.463 huizen onder water kwamen te staan. 1 V VWWHwiimiiiDif if/j/y/j/yj Stand van Vrijdag v.m. 1 uur: 763.5 Vorige stand: 764.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1