De Wapenschouw te Den Haag
Ongekend militair schouwspel
China meldt overwinningen;
maar Japan ook
Nederlands weermacht, te land, te water
en in de lucht, defileert langs
onze jubileerende Vorstin
Ruim 13.000 man marcheeren voorbij
de Koninklijke Familie
Het nieuws van heden
VEEL BELANGSTELLING
IN DE RESIDENTIE
Fransch kabinet
bijeen
SOESOENG HEROVERD,
ZEGT HANKAU
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1938 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 2IVi ct. per week.
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21350
Infanterie marcheert. Cavalerie draaft langs. Caissons, kanonnen, rups
pantserwagens ratelen voorbij, motoren van transportauto's zoemen, motor
rijwielen roffelen tot ook de lucht zich vult met den daver der vliegtuigen,
die, eskader na eskader, overvliegen. En dit gerucht, dreigend en onheilspel
lend, de gescandeerde pas der soldatenlaarzen, het hoefgetrappel, de dreu
nende gang der zware kanonnen, het gonzen en ronken der gemotoriseerde
afdeelingen verstilt slechts dan, als een bij uitstek vaderlandsche groep pas
seert: de bataljons wielrijders, die geruischlpos voorbij glijden over den
gladden asphaltweg.
Zoo hebben de strijdkrachten van leger, vloot en luchtmacht Maandag
middag te 's-Gravenhage in een massale wapenschouw hulde gebracht aan
Hare Majesteit de Koningin bij Haar veertigjarig regeeringsjubilé: een mili
tair krachtvertoon der herboren Nederlandsche weermacht, zooals onze
historie nog niet heeft gekend.
659 officieren, 12.631 onderofficieren, korporaals en manschappen,
1817 paarden, 115 kanonnen, 40 caissons, 245 personen- en vrachtauto's,
30 pantserwagens en rupspantserwagens, 8 zoeklichten, 231 motorfietsen,
558 rijwielen en eindelijk 87 vliegtuigen hebben aan de wapenschouw deel
genomen. Anderhalf uur onafgebroken duurde het défilé.
Feestelijk bevlagde en versierde
stad leeft heel het ge
beuren mee
Alles vlot en ordelijk
verloopen
Het Weer
rvmsw?
Een uitgebrand bankgebouw in Hebron. Voor het gebouw een Britsche politie-
pantserwagen, die door de Arabische opstandelingen onklaar werd gemaakt
Voorbereiding van de besprekin
gen in den volledigen
ministerraad
It aliaansch-J apansch
handelsverdrag
Ook Mandsjoekwo erbij betrokken
Japansche colonnes naderen
Hankau in een omsingeling,
meldt Tokio
Japans begrooting
wordt hooger
Dagorder commandant
van het veldleger
Oostenrijk moet zich
zelf voorzien
Walter Darré over het
voedselvraagstuk
De havenstaking te
Marseille
Arbeiders toonen zich nog niet
tevreden.
Besmettelijke ziekte in
kazerne
Een zestigtal gevallen van
dysenterie te Utrecht
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., (ngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
do kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
(Van onzen specialen verslaggever)
Fuitengewoon groot is de belangstelling
geweest voor dit bijzonder gebeuren. In de
duinen rondom de van Alkemadelaan,
langs de straten en wegen, die naar het
defileerpunt voerden, stonden tienduizen
den reeds lang te voren opgesteld. En de
groote drukte aan de stations bewees, dat
niet alleen uit Den Haag, maar ook uit
wijde omgeving zeer velen zijn gekomen,
om in de feestelijke Residentie getuige te
kunnen zijn van deze demonstratie van
Neerlands weerbaarheid, die op allen groo-
ten indruk heeft gemaakt.
Het was dan ook een schouwspel om niet
licht te vergeten. Het Nederlandsche publiek
is niet bijster verwend met militaire parades,
het ziet doorgaans weinig van onze weermacht
Groot militair vertoon kent het feitelijk slechts
van het filmbeeld uit het buitenland. En daar
rukt opeens een macht van meer dan 13.000
man, modern bewapend en uitgerust, met dis
cipline en volmaakte orde door de eigen
straten.
Was het wonder dat men de oogen
uitkeek naar die schier eindelooze
gelederen, die rijen na rijen, onafzien
baar, van groene helmen en blin
kende bajonetten, dat men met stil
ontzag de cavalerie zag naderen in
wolken van stof, met deinende
berenmutsen en flitsende degens,
dat men zich beklemd voelde toen
het leger van vandaag, de gemoto
riseerde en gemechaniseerde een
heden, somber en grimmig langs
schoven met den sterken reuk van
verbrandingsgas, als iets van hun
eigen wezen. De vroolijke marsch-
muziek, die ononderbroken weer
klonk, harmonieerde nauwelijks meer
met dit oorlogsapparaat, dat eigen
lijk slechts door het ronken en rof
felen van den motor, het knarsen der
raderen en rupsbanden, op de eenig
juiste wijze wordt begeleid-
Dit monotone, strakke en dreigende in het
uiterlijk van het hedendaagsche leger onder
gingen zjj het sterkst, die nel verst van de
Koninklijke Loge en de offlcieele tribunes ver
wijderd waren. Op de Van Alkemadelaan,
waar het langs den weg schitterde en flonker
de van gala-uniformen, gevederde kolbakken
en steken, waar de weermacht van adelborsten
stond opgesteld en de militaire kapel met
blinkende schelleboomen en feestelijke muziek
elkaar afwisselden, was het een beeld vol leven,
kleur en gloed als in de romantische dagen
van voorheen.
Ook het komen en gaan der Koninklijke
Familie in een open calèche, bespannen
met vier paarden, was indrukwekkend als
steeds. De Koningin was in zeegroen toilet
met bruine bont, de Prinses in het wit met
witte bont, in het gelaat nog licht ge
bruind van het Zuidelijke vacantiezon-
netje. Prins Bernhard droeg het groot
tenue van kapitein der grenadiers. Eén
open rijtuig volgde met den chef van het
Militaire Huis der Koningin, vice-admiraal
Bauduin en twee hofdames. Toen de
Koninklijke Familie in het Vorstelijk
Paviljoen had plaats genomen, werd aan
een mast terzijde de Koninklijke stan
daard geheschen.
In het koninklijk paviljoen hadden zich de
leden van H. Ms. Militair Huis opgesteld en ook
de chef van den generalen staf, luitenant-ge
neraal Reynders en de chef van den marine
staf, vice-admiraal Furstner. Naast het pavil
joen had H. Ms. eerste stalmeester, jhr. Ver-
heyen, den koninklijken stoet afgewacht.
De tribunes voor de genoodigden boden,
zooals wij reeds schreven, een kleurrijken
aanblik. De Indische zelfbestuurders wa
ren, voor zoover zij niet een rang in het
leger bekleedden, in hun inheemsche hof-
gewaden gestoken. De sultan van Pontia-
nak reed in een groote glanzende limousine
met een gouden pajong voor en had ieders
belangstelling. Ook vele leden van het corps
diplomatique, militaire en marine-attaché's
woonden de wapenschouw bij.
Op de tribune der autoriteiten bevonden zich
o.m. de ministers dr. H. Colijn, van Dijk, Wei
ter, Patijn, Goseling, Slotemaker de Bruine, de
Wilde, van Buuren, Steenberghe en Romme, de
deken en tal van leden van het Corps Diplo
matique, de Ned. Gezant te Parijs, jhr. dr. J.
Loudon, vice-president en leden van den Raad
van State, president, vice-presidenten en leden
van den Hoogen Raad, Procureur-Generaal en
Advocaten-generaal bij den Hoogen Raad, de
voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, oud-ministers, de com
missaris der Koningin in de provincie Zuidhol
land, jhr. mr. dr. van Karnebeek, de commis
sarissen der Koningin in de provincies Lim
burg, Noordbrabant en Utrecht, verscheidene
opperofficieren en oud-opperofficieren, o.w. ge
neraal Snijders, vlagofficieren, leden van de
hofhouding, de burgemeesters van Amsterdam,
Rotterdam, 's Gravenhage, Utrecht en van ver
scheidene andere groote gemeenten, leden van
den Raad van Defensie, Kamerleden, wethou
ders, Staten- en raadsleden, secretarissen-gene
raal van departementen van algemeen bestuur,
enz. de meesten vergezeld van hun dames.
Luitenant-generaal J. J. G. baron van Voorst-
tot Voorst, commandant van het défilé, die
met zijn staf de Koninklijke Familie had be
groet, nam na het laatste bevél plaats tus-
schen Koningin en Prinses.
(Voor vervolg zie pag. 2)
Bamboestokken als beschutting tegen bo maanvallen. Deze foto uit China laat
zien hoe een vijfvoudig bamboe-vlechtwerk een gebouw tegen beschadiging moet
behoeden
§f Verwachting: Meest matige wind uit
Noordelijke richtingen, nevelig tot be-
trokken of zwaar bewolkt, later op-
klarend, waarschijnlijk in den nacht nog
eenige regen, vooral in het Oosten,
overdag weinig of geen regen, iets koeler.
Verdere vooruitzichten.- Wind uit Noor-
H deiijke richtingen, mogelijk enkele lichte
regenbuien, koeler.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiml
't
'f. i&vl-
PARIJS, 29 Aug. (Havas). Vanmiddag is
de Fransche kabinetsraad bijeengekomen. Om
half zes vertrokken de vice-premier, Chautemps
de minister van Openbare Gezondheid, Mare
Rucart en de minister van P.T.T., Julien, naar
het gare de Lyon om daar den president der-
republiek, Lebrun, te verwelkomen, die terug
keerde van zijn vacantie. De kabinetsraad werd
in hun afwezigheid voortgezet.
Na Lebrun verwelkomd te hebben, zijn Chau
temps, Rucart en Julien teruggekeerd naar den
kabinetsraad.
Na de beraadslagingen is een communiqué
uitgegeven, luidende:
„De kabinetsraad heeft de problemen be
studeerd, die in de zitting van morgen het
onderwerp zullen vormen van besluiten van
den ministerraad.
ROME, 29 Aug. (Stefani). Het Italiaansche
staatsblad publiceert den tekst van het han
dels- en betalingsverdrag tusschen Italië, Japan
en Mandsjoekwo. Het verdrag is niet van toe
passing op de koloniën en bezittingen van
Italië, wel op die van Japan en op het geheeie
gebied van Mandsjoekwo.
LONDEN, 29 Aug. (Reuter) Een offi
cieel Chineesch telegram meldt de herove
ring van Soesoeng, op 40 K.M. ten Noor
den van Kioekiang.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
zijn de Japansche troepen te Hwdhgmei
geheel van de achterhoede afgesneden, nu
de Chineezen na Taihoe en Tsjensjan ook
Soesoeng hebben genomen.
De Chineesche troepen rukken van verschil
lende kanten op Hwangmei aan en de herove
ring van die stad kan van oogenblik tot oogen
blik verwacht worden. Door het succesvolle
tegenoffensief is de militaire toestand aan den
noordelijken oever van den Jangtse aanzien
lijk gewijzigd.
De Japanners hebben versterkingen ge
zonden naar Hofei, om een omsingelende
beweging tegen de Chineesche troepen in
het Zuidwesten van Anhwei te maken. De
Japanners trachten Matausjen te bereiken,
doch hun aanvallen zijn afgeslagen. Aan
het front langs de lijn Kioekiang—Nan -
tsjang is de toestand niet veranderd.
De Japansche pogingen om door te dringen
tot Fenglintoe aan de Gele Rivier zijn ver
ijdeld door een verrassenden Chineeschen aan
val. De Japanners verloren 1000 man dooden
en gewonden en vluchtten in verwarring. De
Japansche luchtmacht heeft Toengkwan ge
bombardeerd.
Volgens de berichten van het Japansche
persbureau Domei blijven de Japansche
troepen vanuit het Oosten en Noorden naar
Hankau oprukken. In de provincie Anhwei
zou een Japansche colonne zich meester
gemaakt hebben van Lioean, op 250 K.M.
van Hankau.
Een andere colonne meldt, dat zij zich op het
oogenblik op minder dan 2 K.M. van Hoesjan,
ongeveer 30 K.M. ten Z.W. van Hankau, be
vindt. Deze twee steden vormen belangrijke
bases aan den voet der bergen van Tapieh, die
de eerste verdedigingslinie van Hankau vor
men.
Ten Zuiden van den Jangtse rukken de Ja
panners eveneens op.
Volgens een ander telegram, dat echter nog
niet bevestigd is, zou een Japansche afdeeling,
die de provincie Hoepeh is binnengedrongen,
zich op slechts 140 K.M. Noordelijk van Han
kau bevinden.
Langs den spoorweg, die ten Zuiden van
Kioekiang loopt, bestoken de Japansche strijd
krachten de achterhoede van de Chineesche
troepen, die samengetrokken zijn op nog geen
2 K.M. ten Noorden van de stad Teian en 70
K.M. ten Noorden van Nantsjang, de hoofdstad
van Sjansi, die het eerstvolgende belangrijke
objectief aan dit front is.
De omsingeling van Hankau, aldus Do
mei, is zoo ver gevorderd, dat na drie da
gen van geslaagde operaties een halve cir
kel is gevormd rondom de stad.
De berichten in de Japansche bladen doen
verder uitkomen, dat de Japansche vloot ge
stadig stroomopwaarts trekt, en de belemme
ringen in den stroom opruimt, terwijl de Chi
neesche stellingen aan: beide kanten der rivier
tot zwijgen worden gebracht.
De stalen brug van Jintsjangjau op 35 K.M
ten Noorden van Kanton zou door Japansche
luchtaanvallen zijn vernield, waardoor de
spoorwegverbinding KantonHankau verbroken
is. Hankau zou thans van de buitenwereld ge
ïsoleerd zijn, omdat ook de luchtdiensten zijn
stopgézet na het gebeurde met het postvlieg
tuig op 24 Augustus j.l. tusschen Macao en
Kanton. T
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van Oorlog heeft het bericht, als
zouden de Chineezen Soesoeng in het Zuid
westen van Anhwei heroverd hebben, be
lachelijk genoemd.
De cholera-epidemie, die op 26 Juli te Kioe
kiang was uitgebroken, is volgens de „Asahi
Sjimboen" onderdrukt, dank zij de verplichte
inenting van 7500 Chineezen.
De „Asahi Sjimboen" meent, dat de Japan
sche begrooting voor het komende belasting
jaar, welke op het oogenblik in studie is, sterk
verhoogd zal worden, tengevolge van de uit
gaven voor de landsverdediging, in verband met
de spanning tusschen Japan en de Sovjet-
Unie en de versterking van de vloot van En
geland en de Vereenjgde Staten. Ook de uit
gaven, welke een gevolg zijn van de overstroo
mingen te Tokio en Kobe, zullen zwaar op de
.begrooting drukken.
Na afloop van het défilé der weer
macht heeft de luitenant-generaal Van
Voorst tot Voorst, adjudant in b. d. van
H. M. de Koningin, commandant van
het Veldleger, de volgende dagorder tot
de deelnemende troepen gericht:
„Officieren, onderofficieren, kor
poraals, matrozen en soldaten.
Hare Majesteit de Koningin droeg mij als
commandant van het Veldleger en belast met
het algemeen bevel over de onderdeelen, die
aan de wapenschouw deelnamen, op, aan alle
commandanten en onderdeelen Hoogstderzelver
groote ingenomenheid en buitengewone waardee
ring te betuigen voor de uitnemende wijze waar
op de onderdeelen van de Koninklijke Marine en
de Koninklijke Landmacht, zoo te land als in
de lucht, zoomede de Koloniale Reserve, ver
tegenwoordigende het Koninklijk Ned.-Indische
Léger, hebben gedefileerd.
Hare Majesteit verzocht mij daaraan toe
te voegen, dat de door de gezamenlijke troe
pen op zoo indrukwekkende wijze tot uiting
gebrachte hulde een onvergetelijk oogen
blik van Haar leven heeft gevormd. Ook
voor de uitvoering van de getroffen voor
bereiding, welke leidde tot een onberispe-
lijken voorbijmarsch had Hare Majesteit niets
dan lof.
Terwijl ik mij van deze hoogst eervolle op
dracht kwijt, noodig ik u uit u ten volle te
doordringen van de beteekenis voor ieder uwer
en voor de korpsen en de onderdeelen, welke
gij hebt vertegenwoordigd, van dezen op zoo
waardeerende wijze uitgesproken dank van Haar,
die gedurende veertig jaren aaneen op konink
lijke wijze het oppergezag over zee- en land
macht heeft gevoerd.
Verplaatst u, officieren, onderofficieren, kor
poraals, matrozen en soldaten, in gedachten te
zamen jiog eenmaal terug naar het oogenblik,
waarop gij ten aanschouwe van de hoogste
militaire en burgerautoriteiten en van duizenden
van ons volk op het defileerpunt uwe Koningin
uw eerbewijs bracht en vereenigt u dan in den
uitroep:
„Lang leve Hare Majesteit onze geëerbiedigde
Koningin".
Deze dagorder is voor het front der troepen
voorgelezen.
WEENEN, 29 Aug. (Havas) De Duitsche
minister van Landbouw, Walter Darré, heeft
gisteren te Wels een redevoering uitgesproken,
waarin hij de vraag besprak, of Oostenrijk in
voedingsopzicht Duitschland ten laste is. Hij
concludeerde, dat dit niet het geval is, maar
legde den nadruk op de noodzakelijkheid voor
Oostenrijk om volledig zijn landbouwmogelijk-
heden uit te buiten, zooals men dit in Duitsch
land zelf heeft gedaan. De minister liet ver
volgens het licht vallen op de ongerustheid,
die hij gevoelt ten aanzien van de ontvolking
van het platteland: „Ik ben er zeker van, al
dus spr., dat de gouwleider van Oostenrijk,
Buerckel, niets zal verwaarloozen om dit tegen
te gaan. Oostenrijk, zoo besloot Darré, moet
als eerste doel stellen zelve te voorzien in
eigen voedselvoorziening; het bezit de moge
lijkheid daartoe".
MARSEILLE, 29 Aug. (Havas) Vanochtend
hebben de havenarbeiders te Marseille een
groote vergadering gehouden op de kade. De
vergadering duurde een half uur en verliep
zonder incidenten.
Zooals gisteravond werd aangekondigd, werd
vanochtend normaal gewerkt. Toch blijven de
havenarbeiders zich verzetten tegen zekere
nieuwe wijzen van organisatie van het werk,
overeenkomstig het ministerieel decreet, en
derhalve zou vanmiddag niet op alle kaden
gewerkt worden.
De Fransche kabinetsraad hield een be
spreking.
Praag verwacht thans een initiatief van
Lord Runciman. Te Londen wordt druk
geconfereerd over de Tsjechische crisis.
De havenarbeiders te Marseille toonen
zich nog niet tevreden.
Zoowel de Chineezen als de Japanners
melden overwinningen in den strijd om
Hankau.
Z- Em. Kard. Piazza protesteert tegen
opvoering van een stuk van d'Annunzio
in Venetië.
Het rapport van de Britsche onder
zoekingscommissie over het bombar
dement op Algeciras is te Londen ont
vangen.
De groote Wapenschouw te 's Graven
hage.
Dysenterie-epidemie in kazerne te
Utrecht-
Radio-rede van minister Steenberghe
over de winkelweek van de vereeniging
„Nederlandsch Fabrikaat".
Voortgezette vergadering van de Alge-
meene Vereeniging voor Bloembollen
cultuur.
De staking onder de ijsventers van de
firma Jamin geëindigd.
Jubileerende ambtenaren en beambten
van het Vredespaleis gehuldigd.
Het gerechtelijk onderzoek naar de te
Buren opgehaalde kinderlijkjes heeft
uitgewezen, dat het hier kindermoord
betreft.
Vluchteling uit Cayenne in Rotterdam
als verstekeling aangekomen.
Beurs van New York: Druk van den
politieken toestand in Europa.
Nazomer
Elke levenszomer heeft zijn teleur
stellingen. Van eiken zomer verhopen
we dagen die niet komen als wij ze
verwachten. Deze zomer in 't bijzon
der heeft wel velen teleurgesteld. In-
tusschen bracht hij ons aan 't einde nog
mooie, heerlijke dagen. Deze leeren
ons, dat iedere zomer ons niet alge
heel teleurstelt. Elk zomertij houdt
mooie uren voor ons in en al mogen
aanvankelijk vele etmalen droevig ons
schijnen, te verblijdender zijn de
mooie nazomersche dagen die ons als
een vergoeding in het leven worden
gegeven. Laten we die in eere houden
en te dankbaarder genieten wat er
nog aan schoons in ons leven komt,
al is het ook ietwat laat en al zijn we
ontmoedigd door hetgeen eerst niet
kwam. Het kan in ons leven stormen
en kil zijn; aanvaarden we te erken-
telijker nog de oogenblikken waarin
de zon alles vermooit en de aarde den
hemel nadert.
Naar wij vernemen heerscht er momenteel een
dysenterie-epidemie onder de manschappen van
de derde batterij luchtdoelartillerie in de Hojel-
kazerne aan de Croeselaan te Utrecht.
Hoewel de patiënten er niet ernstig aan toe
zijn. heeft de epidemie toch aanleiding gegeven
om alle verloven in te trekken. In verband met
de besmettelijkheid van de ziekte zal de derde
batterij aan de parade op Koninginnedag haar
medewerking niet verleenen. Bovendien zal er
zeer waarschijnlijk van moeten worden afgezien
om aan den marine- en scheepvaartdag te Sche-
veningen op 3 September deel te nemen.
I V u inniiimiiiM jf f m -i//?
Stand op Dinsdag 1 uur v.m. 755.2
Vorige stand: 755.4