De nieuwe voorstellen van de
Praagsche regeering
Een typhoon over
Oost-Japan
SUDETEN KENNEN DIE
NOG NIET
De terreur woedt
voort
Aanval van het
Schwarze Korps"
De 40-urenweek
in Frankrijk
De gevechten in
Estremadura
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 1 SEPT. 1938 - OCHTENDBLAD
IUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten T7Vi ct. per week
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21354
Drukke beraadslagingen worden
te Praag en Londen
gehouden
Wat brengt Henderson
naar Berlijn?
Henderson vertrokken
Wederom verschillende slacht
offers in Palestina gevallen
Het Weer
Reactie op het Herderlijk Schrijven
der Duitsche Bisschoppen
van j.l. Zondag
Spoorwegenconflict
Polen-Danzig
Poolsche spoorwegambtenaren
besluiten Danzigsche collega's
te boycotten
Zware boschbranden
in Rusland
Dikke rookwolken drijven zelfs
over Zweden
Duitsche eer gekwetst
Protest van den consul te
Liverpool
Grondverschuiving in
Korea
66 arbeiders om het leven
gekomen
Parijsche vakvereenigingen ver
klaren Daladier's maatregelen
onwettig
De vliegtuigbouw in de
Ver. Staten
Productie, vooral van militaire
vliegtuigen, belangrijk
gestegen
Bérenger naar Londen
Als Fransche afgevaardigde in de
commissie voor politieke
vluchtelingen
Italiaansch Afrika
Eerste steen van het nieuwe
ministerie gelegd
Belangwekkende
vondst op Ceylon
Wervelstorm, de hevigste sinds
1905, dreigt een nationale
ramp te veroorzaken
Regeeringstroepen melden
successen
Kabinetswijziging in
T rans jordanië
Haar stem
Gerucht over generaal
Bluecher
In ongenade gevallen?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., tngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
do kleine annonces „OmroeDers" zie de rubriek
PRAAG, 31 Aug. (D.N.B.). De Sudeten-
Duitsche partij heeft vanmiddag medege
deeld, dat zjj officieel nog niet in het bezit
van de nieuwe voorstellen der Tsjecho-
Slowaaksche regeering is. Zij kan derhalve
haar standpunt ten aanzien van die voor
stellen nog niet bepalen. Alle berichten over
een afwijzing van den nieuwen grondslag
zijn dan ook geheel Onjuist, aldus de mede-
deeling.
Minister-president Hodza heeft hedenochtend
den Franschen gezant, Delacroix, ontvangen.
Het secretariaat van Lord Rüncïman deelt
mede:
„Lord Runciman heeft vanmorgen om elf
uur afgevaardigde Kundt, leider der Sude-
ten-Duitsche delegatie, die belast is met de
onderhandelingen met de regeering, ont
vangen. Ashton Gwatkin heeft zich naar
Marienbad begeven, waar hij een onderhoud
heeft gehad met Henlein. Vanavond keert
hij naar Praag terug.
Lord Runciman heeft om half vier Zajicek
ontvangen, een vertegenwoordiger van de Chris-
telijk-Duitsche socialistische partij. Lord en Lady
Runciman en de leden van zijn missie zulien
vanavond dineeren bij den heer en mevrouw
Krulis Ranada."
Reuter meldt nog, dat de politieke com
missie der Sudeten-Duitsche partij morgen
bijeen zal komen. Het is mogelijk, dat Hen
lein zelf de vergadering zal voorzitten: zoo
niet, dan zal hij vervangen worden door
Frank.
Algemeen verwacht men, dat de nieuwe
voorstellen der Tsjecho-Slowaaksche re
geering Vrijdag zullen worden gepubliceerd.
De Fransche oud-minister van Luchtvaart,-
Pierre Cot, is vandaag door Benesj en Krofta
ontvangen.
Het provinciaal bestuur van Bohemen heeft
besloten voor Zaterdag en Zondag a.s. het
schenken van alcoholische dranken, ook bier,
te verbieden voor het Sudeten-gebied.
Vanochtend heerschte in Whitehall te
'Londen een groote drukte. Reeds om negen
uur in den ochtend was Lord Halifax, de
Britsche minister van Buitenlandsche Za
ken, op zijn bureau. Even later ontving hij
den Britschen ambassadeur te Berlijn,
NeviUe Henderson, die zijn laatste opdrach
ten kwam halen, alvorens naar zijn post
terug te keeren.
elf uur ontving Lord Halifax den ambas
sadeur der Vereenigde Staten te Londen, Joseph
Kennedy, die gisteren, na zijn terugkeer te
Londen, een bespreking heeft gehad met den
minister-president, Chamberlain. Men weet niet,
of het bezoek aan het Foreign Office in ver-
bsnd stond met instructies, welke Kennedy heeft
ontvangen na het rapport van het onderhoud
ret Chamberlain, waarin deze hem op de hoog-
bracht van de besluiten van de Britsche re
geering.
Te half twaalf ontving de minister van Bui
tenlandsche Zaken den Franschen ambassadeur
te Londen, Corbin, terwijl de Spaansche am
bassadeur, Pablo de Azcarate op het Foreign
Office een onderhoud heeft gehad met Lord
Plymouth,
Winston Churchill heeft hedenmiddag in
het Foreign office een onderhoud van veer
tig minuten met minister Halifax gehad.
Lord Halifax heeft bovendien den Poolschen
zaakgelastigde ontmoet. Verder heeft de Tsje
chische gezant, na een bezoek aan het Foreign
Office te hebben gebracht, een onderhoud mei
uen Amerikaanschen ambassadeur genad.
Vanmiddag te kwart over een is de Brit
sche ambassadeur te Berlijn, Neville Hen
derson, met een Nederlandseh vlieg
tuig naar Berlijn vertrokken.
Van gezaghebbende zijde wordt medegedeeld,
dat Henderson volledig in kennis is gesteld
met de denkbeelden van de Britsche regee
ring. De geruchten, dat Henderson een nota
van de Britsche regeering moet overhandigen
aan de Duitsche regeering. of dat minister
president Chamberlain persoonlijk een brief
zal richten tot Hitier, worden in officieele
kringen geheel onjuist genoemd.
De Britsche belangstelling is voor het ooger,-
blik geconcentreerd op het contact tusschen
de Tsjechische autoriteiten en de leiders van
de Sudeten-Duitschers. Men hoopt, dat dit tot
succesvolle onderhandelingen zal leiden.
In welingelichte kringen te Berlijn ver
luidt, dat Adolt Hitier ofwel door den
Britschen ambassadeur te Berlijn, Hender
son, of wel door Von Ribbentrop op de
hoogte zal worden gebracht van de aan
bevelingen en besluiten van de Britsche
regeering.
In de Wilhelmstrasse verluidt, dat Henlein
vermoedelijk gedurende het weekeind een on
derhoud zal hebben met den Führer. Onder-
tusschen zal Hitlc-r den toestand bespreken
met zijn politieke raadslieden, o.a. Von Neu-
:ath.
In Duitsche politieke kringen is men
meer hoopvol gestemd ten aanzien van de
regeling; veel hangt evenwel af van wat
Henderson uit Londen zal brengen.
Het „Hamburger Fremdenblatt" publiceert
een beschouwing over de houding van Londen
in het Tsjecho-Slowaaksche vraagstuk.
Het schrijft: „Als doel van het nieuwe En-
gelsche initiatief wordt aangegeven thans in
rechtstreeksche gedachtenwisseling met de
rijksregeering het Tsjechische probleem op te
lossen en een directe samenwerking met Duitsch-
land tot stand te brengen. Dat is een nieuw
moment in den geheelen, moeilijken toestand.
Het geheele probleem kan slechts opgelost
worden, wanneer dat deel, dat tot dusverre
uitsluitend in het genot was van alle rechten
in den staat, door den invloed van de mogend
heden gebracht kan worden tot het inzicht,
dat een vrijwillige afstand van deze exclusivi
teit ten gunste van de onderdrukte volksgroe
pen zoo spoedig en zoo omvattend mogelijk
den eenigen waarborg voor het behoud van
den vrede biedt. Niet bij Adolf Hitler, maar bij
de Tsjechische regeering ligt dus in laatste
instantie de beslissing over oorlog en vrede".
JERUZALEM, 31 Aug. (Reuter). Een
bekende Arabische terroristenleider is door
de politie in de straten van Haifa doodge
schoten, toen hij trachtte te ontsnappen,
na door de politie gesommeerd te zijn om
te blijven staan
Het spoorwegstation van de lijn Jeruzalem
Lydda is door brandstichting gisteravond ver
nield. Een Arabisch hulpagent is ernstig ge
wond door eenige schoten, die vanmorgen in
de oude stad van Jeruzalem op hem gelost
werden. Nabij Hebron zijn twee dokters ont
voerd, vermoedelijk om hen te dwingen me
dische hulp te verleenen aan een groot aantal
gewonden, die kortelings onder de terroristen
gevallen zijn.
Tewfik Sjanti, een neef van den uitgever van
het blad „Addifaa", is vanochtend dood ge
schoten. Hij was pas gisteren uit het zieken
huis ontslagen, na de vorige week by een aan
slag op z;jn leven gewond te zijn.
MOestafa bey Khalidi, rechter van
lageren rang in* het hoog-gerechtshof te
Jeruzalem, is aangesteld tot burgemeester
van Jeruzalem. Hij is een oom van Hoessein
Fakhri Khalidi, die in October naar het
Seychelle-eiland is verbannen op grond
van politiek optreden.
Bij leger sport feesten in de omgeving van Berlijn werd 'n nummer „wagenrennen"
uitgevoerd, waarbij de paarden waren vervangen door motoren
Verwachting:
EE Meest zwakke Westelijke tot Zuidweste-
lijken of Zuidelijken wind, gedeeltelijk s
bewolkt, weinig of geen regen, koude
nacht, zelfde temperatuur overdag.
Verdere vooruitzichtenMeest zwakke
wind uit Zuidelijke richtingen, gedeel-
telijk bewolkt, met weinig of geen regen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiii
99
BERLIJN, 31 Aug. (Havas). De Duitsche pers
had zich tot dusver zorgvuldig onthouden van
elke zinspeling op het herderlijk schrijven der
Duitsche Bisschoppen, dat Zondag j.l. in alle
kerken in Duitschland is voorgelezen.
Het „Schwarze Korps", het orgaan van
de S.S., verbreekt vandaag echter het stil
zwijgen en publiceert een antwoord, dat tege
lijk een poging tot rechtvaardiging vormt
en een voortzetting der aanvallen op de
Kerk.
Het blad verklaart, dat de aanvallen op Z. H.
den Paus „slechts een wettig antwoord zijn op
öe venijnige aanvallen", die de Paus in Zijn En
cyclieken en radiotoespraken op de eer van het
Duitsche volk zou hebben gericht. „Indien, zoo
vervolgt het blad, de uitingen van den Paus
waren ingegeven door den plicht het Katholieke
deel van de Duitsche bevolking in zijn Geloof
te sterken, was het eveneens onze plicht ons
te verzetten tegen deze uitingen, die niet bijge
dragen hebben tot instandhouding van het
Katholieke Geloof in Duitschland, doch tot on
dersteuning van het bolsjewisme".
De Kerk wordt er voorts van beschuldigd be
trekkingen te onderhouden met „bolsjewieken
en J«>den".
WARSCHAU, 31 Aug. (Havas). Tijdens een
bijeenkomst van gedelegeerden der Poolsche
suoorweglieden, werkende op het net van
Gdynia, is een resolutie aangenomen, waarin
besloten wordt de Danzigsche spoorwegambte
naren te boycotten en hen alleen in het Poolsch
aan te spreken „zelfs tijdens den dienst en zelfs
wanneer de Danzigsche spoorwegemployé's geen
Poolsch kennen".
Bovendien hebben de Poolsche spoorwegem
ployé's besloten alle Duitsche dagbladen te boy
cotten. De resolutie voegt hieraan toe, dat deze
maatregelen genomen zijn in verband met de
recente incidenten te Danzig, dat zij zullen
voortduren tot de toestand der Poolsche minder
heid in Danzig verbeterd is, en dat zij een hin
derpaal moeten opwerpen tegen „nieuwe moor
den en nieuwe brutaliteiten gepleegd door de
Hitlerianen ten aanzien van Poolsche burgers"
m.
Amsterdam bereidt zich voor op de komst van H.M. de Koningin. Op het perron
van het Haarlemmermeer-station, waar de koninklijke trein zal arriveeren, wordt
een speciale overkapping gemaakt
STOCKHOLM, 31 Aug. (Havas). Volgens
telegrammen, welke uit talrijke plaatsjes in
Noord-Zweden zijn binnengekomen, hangen
daar dikke rookwolken, die door den Oostenwind
worden voortgedreven. De rook heeft zelfs
Stockholm en het eiland Gotland bereikt. Vol
gens verklaringen van Zweedsche vliegers, die
uit de Sovjet-Unie zijn teruggekeerd, zou deze
rook afkomstig zijn van geweldige boschbran
den. De vliegtuigen vlogen zelfs nog boven de
3.000 meter in den rook.
LONDEN, 31 Aug. (Havas). De Duitsche con
sul te Liverpool heeft het gemeentebestuur van
Sledmere in Yorkshire een schrijven gezonden,
waarin hij wijst op het „betreurenswaardig"
karakter van net gasrelïëf op een monument,
dat kort geleden in die plaats is opgericht. Dit
basreliëf stelt een Duitschen soldaat voor, die
een vrouw het hoofd afsnijdt.
KEIJO, 31 Aug. (Domei). Te Tsjoeto bij
Kainei in het Noord-Oosten van Korea zijn
69 arbeiders, die zich ter ruste hadden be
geven, door een grondverschuiving bedolven
Drie hunner kon men redden, de andere 66
zijn om het leven gekomen. Bovendien zijn
tien personen gewond,
PARIJS, 31 Aug. (Havas). De bond van
vakvereenigingen van Parijs heeft een
resolutie aangenomen, waarin wordt ver
klaard, dat „het besluit van den Fran
schen ministerraad van gisteren een on
wettige schending vormt van de veertig-
urige werkweek.
De arbeidersklasse moet zich hiertegen ver
zetten. Het bureau van den bond besluit:
lo. Op 2 September a.s. te 18 uur op de Place
de la Nation te Parijs een betooging te orga-
ni.seeren,
2o: Aan de C. G. T. te verzoeken aan deze
betooging deel te nemen.
3o. Aan de C. G. T. te verzoeken stappen te
doen bij het I.V.V. opdat het internationale
proletariaat zijn houding bepale inzake de ver
dediging van de werkweek van veertig uur in
Frankrijk.
4o. Een conferentie bijeen te roepen van de
werkloozencomité's van Parijs."
WASHINGTON, 31 Aug. (Havas). Het Ameri-
kaansche bureau voor civiele luchtvaart deelt
mede, dat de Vereenigde Staten 1974 vliegtuigen
gebouwd hebben in het eerste halve jaar van
1938, d.w.z. een productie-vergrooting met 22%
vergeleken met dezelfde periode van 1937.
De productie van militaire vliegtuigen is, ver
geleken met de cijfers van verleden jaar, ge
stegen met 173 pCt. Van dit aantal zijn 700 toe
stellen geleverd aan de landsverdediging en 827
aan het buitenland.
PARIJS, 31 Aug. (Havas). In verband met
de nieuwe bijeenkomst van het bureau van de
internationale commissie voor politieke vluch
telingen, welke beden te Londen wordt gehou
den, heeft Henry Bérenger een onderhoud ge
had met den Amerikaanschen ambassadeur te
Parijs, Bullitt en den bijzonderen gezant van
Roosevelt, Myron Taylor Na deze besprekingen
én na instructies van den Franschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Georges Bonnet, te
hebben ontvangen, is Bérenger naar Londen
vertrokken, waar hij de Fransche regeering in
genoemde commissie zal vertegenwoordigen.
ROME, 31 Aug. (Stefani). Mussolini heeft
vanochtend den eersten steen gelegd van het
meuwe gebouw voor het ministerie voor Ita
liaansch Afrika. Het gebouw zal verrijzen in de
nabijheid van de oude Thermen van Caracalla.
De plechtigheid werd door verscheidene auto
riteiten bijgewoond. Het gebouw zal 62 millioen
lire kosten en het moet in 1941 gereed zijn.
gane, waarschijnlijk Nederlandsche munten op
gegraven.
Deze vondst herinnert eraan, dat Ceylon eens
Nederlandsch bezit was. Fort Battenburg was
oorspronkelijk een Nederlandsche vesting, die
op de Portugeezen was veroverd. Het fort, dat
in 1670 werd gebouwd is thans een der voor
naamste verdedigingswerken van Colombo.
COLOMBO, 31 Aug. (Ceylon). (Reuter) Op
fort Battenburg zijn acht schedels gevonden,
die naar men meent afkomstig zijn van Ne
derlandsche soldaten, die in den strijd ge
sneuveld zijn. Eveneens is een aantal half ver-
TOKIO, 31 Aug. (Reuter). Tokio,
Yokohama en andere deelen van
Oost-Japan zijn vanochtend geteis
terd door een typhoon, den hevigsten
sinds 1905, welke zich met een snel
heid van 70 mijlen per uur verplaat
ste en geweldige schade heeft aan
gericht aan de te velde staande ge
wassen. De rivieren wassen voort
durend. Het dreigt een nationale
ramp te worden.
MADRID, 31 Aug. (Havas). Aan het
front van Estremadura blijven de regee
ringstroepen ten Zuiden en ten Westen van
Cabeza de Buey oprukken. Gisteren her
overden zfj een gedeelte van de Sierra de
Benquerencia en sneden zij tusschen Cas-
tuera en Almorchon den spoorweg van
Madrid naar Badajoz door.
Eveneens sneden zij ter hoogte van Nava de
la Verilla, nabij de bron van de Rio Almor
chon, den straatweg tusschen beide plaatsen
af.
In den sector van Puente de Arzobispo, in
de provincie Toledo, heroverden de linkschen
Robledo del Mazo, ongeveer 10 K.M. ten N.O.
van Sevilleja de la Jara gelegen.
Vanochtend heeft de rechtsche luchtmacht
Aguilas in de provincie Murcia gebombardeerd.
Het is nog niet bekend, of er ook slachtoffers
gevallen zijn.
Het hospitaalschip Gradisca met 650 gewon
de legionarissen en officieren uit Italië aan
boord is te Napels aangekomen.
Het doel van het bezoek van den Spaan-
schen ambassadeur te Londen aan Halifax
was volgens de inlichtingen, die in Spaansche
regeeringskringen konden worden verkregen,
tegenover den Eritschen minister van Buiten
landsche Zaken uiting te geven aan de onge
rustheid van de regeering te Barcelona, naar
aanleiding van de werkeloosheid van Londen
ten aanzien van het antwoord van Franco.
Dit antwoord vormt naar het oordeel van
Barcelona een weigering van het plan tot te
rugtrekking der vrijwilligers. De ambassadeur
heeft met Halifax van gedachten gewisseld
over den toestand in Spanje in het algemeen,
doch het onderhoud zou geen betrekking ge
had hebben op het Midden-Europeesche vraag
stuk.
AMMAN, 31 Aug. (Havas). De minister-pre
sident van Transjordanië Djemil Naser heeft
zijn ontslag aangeboden aan Emir Abdallah.
Deze heeft dit ontslag aanvaard en Moham
med el Bems aangewezen tot zijn opvolger. De
nieuwe minister-president vertegenwoordigt een
gematigde richting en zal in staat zijn een toe
nadering tusschen de verschillende elementen
in Palestina en Transjordanië tot stand te bren
gen.
Een verschrikkelijke typhoon jaagt over
Oost-Japan.
De Sudeten-Duitschers zeggen de nieuwe
voorstellen van Praag niet te kennen.
De „Osservatore Romano verdedigt de
Nederlandsche pers tegen een Duitsche
beschuldiging.
Het „Schwarze Korps"' richt een aanval
op de Kerk en Z. H. den Paus.
Parijsche vakvereenigingen verzetten zien
tegen de maatregelen van Daladier ten
aanzien van de 4U-urenweeü.
Daladier gaf voor de legercommissie der
f-ransche Kamer een uiteenzetting over
de defensie van Frankrijk.
De Chineezen wijzigen hun tactiek van
alle krachten op één punt te concen-
treeren.
De Spaansche regeeringstroepen melden
successen in Estremadura.
Het Zuid-Afrikaansche parlement ver
wierp een motie tegen den eersten Minis
ter naar aanleiding van diens houding
jegens Engeland.
Nieuwe slachtoffers van de terreur in
Palestina.
fe Weenen is een Zwitser, oud-honorair
consul van Oostenrijk, gearresteerd.
Bij een grondverschuiving in Korea zijn
66 arbeiders om het leven gekomen.
Hulde van de residentie aan H. M. de
Koningin: luisterrijke optocht
Sir Neville Henderson via Schiphol naar
Berlijn teruggekeerd.
Proefvlucht BataviaSaigon v.v. naar
wensch verloopen.
Te Groningen heeft zich een geval van
kinderverlamming voorgedaan.
Onderwijzer doodelijk gewond bij ver
keersongeluk nabij Roermond.
Gemeente-ambtenaar te Blerick aange
houden wegens knoeierijen.
De Koningin heeft tot haar volk ge
sproken en heur stem is gehoord in
alle deelen des rijks, óók over de
zeeën. Door het technisch vernuft is
haar woord gedragen naar alle wind
streken en het meest onmiddellijk
contact is verkregen tusschen het
hoofd van staat en hare onderdanen.
Nimmer voelen allen zich zoo één in
deze oogenblikken wanneer de lands
vrouwe een beroep doet op heel de
natie en in blij herdenken God ge
dankt wordt voor hetgeen verkregen
werd en Hem gebeden wordt voor een
gezegende toekomst. De Koningin
heeft gesproken als regeerster. Maar
inzonderheid heeft tot ons gesproken
de nobele Vrouwe die zoo piëteitvol
haar Moeder eerde onder wier re
gentschap Nederland gelukkige jaren
heeft gekend, en die de toekomst aan
beval aan de jeugd, geleid door haar
Kind. De Kojiingin heeft het verstaan
bij haar veertigjarig jubileum tot
haar volk te spreken met dat won
derlijke accent, dat door het hart
wordt begrepen. Haar stem zullen we
niet vergeten nu haar volk hechter
en trouwer dan ooit rondom haar
staat, rond haar en het Oranje-huis!
KEIJO, 31 Aug. (Domei). Volgens een te
Keijo (Japan) ontvangen bericht is het bevel
over het roode leger in het Verre Oosten over
gedragen aan Ryakof, den politieken commissa
ris van het leger. Dit zou beteekenen, dat Stalin
geen vertrouwen heeft in Bluecher.
I V VVVIV I I II1 11 I I I II I 1 t ,7 i/y?
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 762.1
.Vorige stand: 759.7
