NATIONAAL HULDEBETOON OP DEN DAM
Vlaggengroet
van de jeugd
Nederland defileert voor zijn
Vorstin
GEESTDRIFT OP DEN
AVONDLIJKEN DAM
Het nieuws van heden
ONGEKENDE JUBEL
I HEERKENSïHIJSSENsCo J
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS WOENSDAG 7 SEPT. 1938 - OCHTENDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21365
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten TIVi ct. per week.
per kwartaal f 3 58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAO. HAARLEM
Uit alle Nederlandsche gemeenten
waren deputaties met vlaggen
in de eigen kleuren
samengekomen
Défilé langs de Kon.
Familie
iminimHUI
I ZEE- EN
1 BINNENVAARTVERZEKERINGEN
Schoone demonstratie
(Voor vervoig zie pag. 3)
Limburgsche mijnwerkers brengen hulde aan de. Koningin, bij de nationale betooging van Dinsdagmiddag
Dinsdagmiddag werd op den Dam een hulde gebracht aan de jubileerende Vorstin, waaraan vertegenwoordigers uit alle ge
meenten van Nederland deelnamen
GELUKWENSCH VAN
Z.H. DEN PAUS
Vertegenwoordigers van alle ge
meenten waren in de hoofd
stad samengekomen
Limburg kwam het best
voor den dag
(w. g.) PIUS XI.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Inget.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bi] contract sterk verlaagde prijzen Voor
kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Maandagavond ikleurde zich de lucht
boven de kusten en grenzen van het
vaderland rood van den gloed der
vreugdevuren, die er de Nederland
sche jeugd had ontstoken.
Dinsdagavond, op den Nationalen
Feestdag, vol herinnering aan het
verleden, maar ook betrouwvol voor
uitzicht in de toekomst, is diezelfde
jeugd, vertegenwoordigd door depu
taties uit vrijwel alle gemeenten van
Nederland, opgetrokken naar de
hoofdstad des Rijks, om er hulde
te brengen aan de jubileerende Lands
vrouwe, om voor Haar te verschijnen
op Haar feest, dat het feest is van
heel het volk, van de jeugd van Ne
derland niet het minst.
Zij zijn gekomen, Neerlands jon
geren, met duizenden, voerende met
zich een haag van vlaggen, de we
melende kleuren van hun oude ge
westen, van hun steden en dorpen,
verspreid over den vaderlandschen
grond, van Noord tot Zuid, van Oost
tot West.
En zij hebben, staande op den his-
torischen Dam, op het voorbeeld der
Koningin Zelve, aan al die vlaggen
den Oranjewimpel gehecht, ten teeken
van de onverbreekbare verbonden
heid van de jeugd der lage landen
met het Huis van Oranje.
Uit heel het land zijn zij samengekomen, ae
deputaties, nadat zij, elk in haar gemeente, met
een korte plechtigheid van hun burgemeester
een vlag hadden ontvangen in de kleuren der
provincie en met het wapen der gemeente. Elke
afvaardiging telde minstens drie personen, een
aantal, dat erooter was, naarmate de betref
fende plaats meer inwoners heeft. De leden der
deputaties werden gerequireerd uit de plaatse
lijke jeugdorganisaties.
Zoo formeerde zich m den vooravond op het
Stadionplein een lange, bonte stoet, waaraan
de verscheidenheid der uniformen, die door tal
van afgevaardigden werden gedragen, een leven
dig aanzicht gaf. Een ongekende kleurenweelde
vormden de honderden vlaggen, die werden
meegevoerd, terwijl een aantal muziekcorpsen
voor pittige rnarschmuziek zorgde op den lan
gen weg door de feestelijke stad naar den Dam.
Tegen negen uur, toen het historische
plein van de hoofdstad, waar mogelijk om
zoomd door een dichte menigte van belang
stellenden, reeds baadde in het licht der
illuminatie met de groote stralende kroon,
de blanke W en de schittering der fontei
nen tegenover het paleis als sluitstuk, be
reikte de stoet de plaats van zijn bestem
ming. Het geheele medaillon van den Dam
was vrijgelaten en werd door schijnwerpers
verlicht. Hier verzamelden zich ordelijk de
naar schatting 10.000 jongeren, rij na rij,
provincie na provincie, gemeente na ge
meente tot de geheele ruimte was gevuld en
boven al die jonge hoofden de vlaggen leef
den in een ongekenden rijkdom van kleuren,
als een deinende zee van bont coloriet.
Aan den kop van den stoet trok de Bossche
Patronaats Harmonie, onder leiding van diri
gent C. Coppens, met haar vaandel en schelle-
boomen en keurig geüniformeerde leden. Daar
achter sloten aan afgevaardigden der landelijke
jeugdorganisaties met hun vlaggen en vaan-
deis.
Het doffe dreunen der parade-trommels
van de Haagsche Christelijke Padvinders
kondigde den tweeden troep aan, de lange
khaki-kleurige rijen van verkenners en pad
vinders, die meevoerden vlaggen in natio
nale kleuren met de wapens van 23 Ned.
Indische gemeenten, alsmede die van Suri
name en Curagao.
En hierbij sloten aan de gemeenten van Ne
derland, provinciegewijs, Drente voorop, Noord
brabant als laatste, telkens afgewisseld dooi
muziekcorpsen, die er een flink tempo inhiel
den, zoodat de opmarsch der duizenden op den
Dam binnen eer. half uur ordelijk was ver-
loopen.
Een bijzonder voorrecht viel de alphabe-
tisch eerste deputatie, de afvaardiging van
de kleine Drentsche gemeente Anloo ten
deel. Zij werd uitverkoren, om met haar
vlag ten Paleize te verschijnen, waar H. M.
de Koningin zelve den Oranje-wimpel aan
het dundoek zou hechten. Zoo trok Beilen
als eerste gemeente, nadat Anloo zich had
afgescheiden, den Dam od.
Spandoeken kondigden de verschillende op
trekkende provinciën aan. De Friezen onder hun
roode pompeblaren zongen hun volkslied evenals
de Limburgers.
De Vlag van de hoofdstad des Rijks werd door
leden der Kolpings Lijfwacht geëscorteerd.
Bennebroeks deputatie was in costuums met
de kleuren der gemeente. Daar waren Volen-
dammers en de deputatie van Edam, Marken
en Urkers. In de Utrechtsche groep vielen de
Bunschoters op, bij Overijssel de frissche Stap
horster meisjes. Ook tal van Zeeuwsche gemeen
ten hadden afgevaardigden in de fraaie ge
westelijke dracht, evenals de Brabantsche ge
meente Erp. Ook tal van jeugdleiders trokken
mee.
Een pittig muziekcorps in den stoet was St.
Willibrordus van de R.K. Vereeniging voor kin
derbescherming te Breda onder leiding van di
rigent A. v. Driel. Ook het corps van „De
Jonge Werkman" uit Eindhoven maakte een
keurigen indruk; De laatste gemeente, die den
stoet sloot, was Zeeland in Noordbrabant.
Te half tien verscheen de Koninklijke
Familie op het balcon, Koningin en Prin
ses in bontmantels gehuld, de Prins in
Marine-uniform. Geestdriftige toejuichin
gen uit duizenden jonge kelen klonken hun
tegen. Na den zang van het „Wilt heden
nu treden" riep de heer P. van Voorthuy-
sen met duidelijke stem de volgende trouw-
formule af, welke door alle afgevaardigden
in spreekkoor werd herhaald: Trouw aan
U, Oranje-Vorstin, betuigen wij blijdschap
op Uw feest, ook ons feest, wij, jeugd van
Nederland". De tekst van die trouwfor-
mule was H. M. de Koningin aangeboden.
Op het balcon was inmiddels aan de Kon.
Familie voorgesteld Mej. Barger, van de Fe
deratie van Chr. Vereenigingen van en voor
vrouwen, Mej. van Rijckevorssel namens de
Meisjes-studenten Vereeniging en Mevr. van
Dijk van het N. J. V., alsmede de deputatie
van Anloo.
Het hoogtepunt van den avond
was thans aangebroken. Onder het
gejuich der duizenden hechtte de Ko
ningin een Oranje-wimpel met ge-
Z. H. de Paus heeft een telegrafischen
gelukwensch gezonden aan Koningin
Wilhelmina.
Vertegenwoordigers uit alle gemeenten
hebben Dinsdagmiddag voor H. M. de
Koningin gedefileerd.
Jeugdhulde op den Dam.
Feesten te Brielle afgelast wegens kin
derverlamming; de politie moest tegen
de woedende ingezetenen optreden.
In Hitler's proclamatie op het congres
te Neurenberg werd de Tsjechische kwes
tie niet aangeroerd.
Praag zou bijna het geheele program van
Karlsbad aanvaard hebben.
De Graaf van Covadonga tengevolge van
een auto-ongeluk om het leven gekomen.
O
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiMiniiiiiHiij
E VERWACHTING: Zwakke tot matigen, E
Zuidwestelijke tot Noordwestelijken wind, m
j= zwaar bewolkt tot betrokken met waar- Er
Ël schijnlijk eenigen regen, later opklarend, EE
weinig verandering in temperatuur.
1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Weinig 1
verandering.
tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimi^
ASSURANTIEBEZORGERS
DAMRAK 60 AMSTERDAM
Tel. 45014 45016
ÜlllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIItlllillllIrs
kroonde W aan de vlag van Anloo
en onmiddellijk daarop verhieven
zich alle vlaggen op den Dam, even
eens getooid met den wimpel. Fier
wapperden de kleuren van Anloo
van het paleisbalcon; beneden neig
den en wuifden de kleuren der ver
dere Nederlandsche gemeenten.
Met het Wilhelmus werd de plechtigheid
besloten, waarna op speciaal verzoek der
Koningin een défilé volgde, dat vlot en
geestdriftig verliep.
Het défilé, dat na de huldiging plaats vond,
ging in zeer snel tempo. Onder pittige rnarsch
muziek werden de groepen in de richting var.
den N. Z. Voorburgwal geleid, waar zij uiteen
gingen. De Koninklijke Familie bleef den ge-
heelen tijd op het balcon staan en werd her
haalde malen spontaan en luide toegejuicht
Deze avond had een waardig slot, want nau
welijks hadden de laatste jeugdige huldebetoo-
gers het Damplein verlaten of de tienduizenden,
die achter de politieafzetting stonden, verbra
ken het cordon en in wilden ren ging het in de
richting van het paleis. Op het laatste moment
wist een sterk detachement marechaussees de
massa's tegen te houden.
Ontroerend waren de volgende oogenblikken:
spontaan zette de massa het volkslied in, waar
na een minutenlang gejuich werd aangeheven.
H. M. was blijkbaar door deze hulde diep ge
troffen en groette langdurig terug. Daarna ging
de Koninklijke Familie het paleis binnen en
verspreidde de menigte zich in alle richtingen
van de stad, waar het verkeer als een kluwen
vastliep.
De leden van de hofhouding verlieten even
later aan de achterzijde het paleis om zich per
auto naar het Rijksmuseum te begeven, waar
een officieele receptie voor Rijks- en gemeente-
autoriteiten werd gehouden.
prachtige corps met den beroemden tamboer
majoor speelt het Wilhelmus en het volkslied
is als steeds een indrukwekkend begin van een
daverende betooging. Er volgen nog enkele an
dere vaderlandsche liederen en het slot is weer
een wilde, onstuimige jubeling /an de dicht-
opeengepakte massa, die maar roept en juicht
en zingt en met hoeden en zakdoeken zwaait.
H. M. dankt en dankt steeds weer opnieuw
met een gracieus handgebaar en ook Prinses
Juliana en Prins Bernhard wuiven de menigte
toe.
De Stafmuziek van het Vijfde Regiment In
fanterie uit Amersfoort onder leiding van kap.
v. d. Glas speelt dan „Piet Hein" en de dui
zenden op den Dam zingen, evenals de men-
schen uit de vensters en op de daken, het po
pulaire lied luid mede.
En dan begint het défilé, dat de schoon
ste en treffendste demonstratie zal worden
van de volkseenheid en van de oprechte
liefde, die een geheel volk in al zijn gele
dingen hier belijdt voor zijn vorstin. Het
Limburgsche volkslied wordt ingezet en dan
treden de vertegenwoordigers aan van onze
heerlijke zuidelijke provincie, die hechter
dan ooit de banden willen strikken, die hen
binden met het huis van Oranje.
Prachtig is deze enorme groep, die verreweg
bet best voor den dag komt en die op simpele
wijze H. M. toont wat Limburg is en wat Lim
burg voortbrengt.
Daar zijn de mijnwerkers in hun werkklee-
ding, de lampen in de hand en de houweelen
over den schouder. Frontsoldaten der industrie,
loopgravenvechters, die met enorme wilskracht
hun zwaren arbeid onder den grond verrichten
Taaie, onverzettelijke kerels, die stram voorbij
de Koningin marcheeren, met iets van ont
roering in de strakke blikken. De katholieke
mijnwerkers dragen hun eigen vaandel en ach
ter hen komen de vertegenwoordigers van alle
andere Limburgsche industrieën. Zij dragen hur.
attributen mee. Zij torsen moeizaam stukken
staal, zakken cement, aarden buizen, dakpan
nen, aardewerk en brokken zandsteen. Het is
een typisch gezicht en de Koningin kijkt vol
belangstelling toe. Dan komen de oude Lim
burgsche schuttersgilden met het koningszil
ver, dat rinkelt bij eiken stap. St. Joris met
den draak ziet men en de reus Valuas met zijn
vrouw ontbreekt evenmin. De gewestelijke
Carnevalsprinsen en even zoovele bijfiguren
wandelen mee. Het is één bonte mengeling van
opgewekt provincieleven, een rijkdom aan tra
ditie en men kan niet genoeg krijgen van de
zen kleurigen stoet.
Limburg wordt gevolgd door Drente. Het
volk van de veengronden heeft zich gesierd
met paarse hei en de boerinnen dragen haar
aardige gewestelijke dracht.
Dan komt Groningen. Voorop het curato
rium van de Universiteit en de senaat. Een
plechtig begin. .Maar dan komen verpleegsters
en meisjesgilden, burgemeesters in uniform en
een massa vlaggen met de wapens der ver
schillende Groningsche gemeenten. Het is een
lange stoet en het hooge Noorden laat zich
niet- onbetuigd. Het komt uitstekend te voor
schijn.
Overijsel heeft weer meer aandacht be
steed aan de gewestelijke kleederdrachten.
Men ziet hier weer boeren en boerinnen in
hun typische pakjes, die men hoogstens wel
eens op een plaatje heeft gezien. Dat is
aardig en leerzaam en H.M. waardeert dit
ook zichtbaar. Maar ook de arbeiders heb
ben zich in him bedrijfskleeding gestoken.
De katholieke werkliedenorganisaties zijn
goed vertegenwoordigd en haar vaandels en
vlaggen vallen direct op. Een groep verte
genwoordigers van de rechtbank in toga
trekt hier ook mee.
Het welluidende, stoere lied der Friezen
weerklinkt en daar treden de mannen en
vrouwen uit Friesland aan. Twintig jaren
geleden deed Troelstra, de sociaal-democra
tische volksleider, een beroep op hen om
den troon der Oranjes te doen wankelen.
Hij deed dit beroep tevergeefs. Thans defi-
leeren zij als trouwe onderdanen van de
Oranje,-vorstin voorbij de Koninklijke fa
milie, die met welbehagen neerziet op deze
zelfbewuste, fiere groen.
Een vloedgolf van menschen spoelt
over den Dam. Menschen uit alle
deelen van het land, boeren en stu
denten, arbeiders, professoren en
■Winkeliers, trekken voorbij. Zij dra
gen de symbolen van hun arbeid mee
en zij zijn gestoken in de bonte klee
derdracht van hun gewest. Elf pro
vinciën hebben haar deputaties ge
zonden en eensgezind defileeren zij
Voor de Vorstin, die zij op dezen
middag willen eeren met alle harte
lijkheid en liefde die in hen woont.
Klompen klepperen op het asphalt,
bijna onhoorbaar schuifelen de ge-
pantoffelde voeten der boerinnen en
traag sloffen oude mannen en vrou
wen, die van ver gekomen zijn,
voort. Helden der zee, die tallooze
malen het leven waagden om ande
ren te kunnen redden, komen hun
groet brengen. Zij wandelen met een
Zekere schuchterheid voorbij en
eenigszins verlegen zwaaien zij met
de zwarte hoeden. Maar de Konin
gin ziet hen en Hare Majesteit wijst
Prinses Juliana met een glimlach van
vreugde op de kranige oude man
hen, die daar gaan als de waardigste
Vertegenwoordigers van het stoere
Volk aan de zee, dat een leven van
plichten als het ideaal beschouwt.
En de koninklijke familie wuift en
lacht de Heldersche redders toe en
achter de afzetting juicht de massa
mee. Het is het schoonste moment
van den dag, omdat hier Vorstin en
Volk in blijde eensgezindheid de ware
belden eeren.
Uren geleden Is de omgeving van den Dam
volgestroomd. Om drie uur zal het groote
hationale défilé beginnen, maar om twee uur
reeds is er geen plaatsje meer onbezet. Ieder
een wil genieten van het bijzondere schouwspel,
zich straks gaat afspelen. Op den N. Z.
voorburgwal staan de toeschouwers rijen-dik.
is geen doorkomen meer aan. Trams krui
pen in een slakkengang over de rails, auto's
staan hevig toeterend achter elkaar en fiet-
sers geraken in de knel. De mooie plaatsen
®P den Dam achter de afzetting, met een
bijna vrij uitzicht op het Paleis zijn natuurlijk
al heel vroeg ingenomen en zij die er uren
lang wachten tot eindelijk de feestelijke plech
tigheid zal beginnen, gevoelen zich buitenge
woon bevoorrecht.
■Het middenplein is evenals Maandag geheel
vrij gehouden voor de bijna tienduizend deel
nemers aan het défilé, die van wijd en zijd
naar deze historische plek komen om hulde te
brengen aan hun jubileerende Koningin. Mu
ziek en tromgeroffel weerklinken en steeds
weer komen nieuwe groepen zich bij de wach
tende deputaties voegen. Het is een menschen-
zee, zooals men bijna nimmer zag. Hier op den
Dam heeft men vele indrukwekkende, groot-
sche demonstraties gezien, maar dit schijnt
alles te gaan overtreffen. Zoover het oog reikt
ontwaart men menschen en niets dan men
schen. Zij dragen vlaggen en vaandels en reus
achtige emblemen. Zij zijn gekleed in lichte!
vroolijke kleurige costumes en zij vormen een
beeld dat waarlijk eenig is.
De klokken van het Paleiscarillon beginnen
te spelen. De vroolijke klanken dartelen boven
de hoofden der duizenden. Er komt deining in
de massa, want het is drie uur, het tijdstip
waarop de plechtigheid een aanvang moet
nemen.
Het Vijfde Regiment Infanterie uit
Amersfoort, dat de wacht heeft betrok
ken voor het Paleis, neemt de houding aan.
Commando's klinken. Het geweer wordt ge
presenteerd en dan worden de balcondeu-
ren opengeworpen en onder onbedaarlijke
toejuichingen verschijnt H. M. de Konin
gin. Achter de Vorstin volgen H. K. H.
Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard,
die het ceremonieel-uniform draagt van
kapitein der Rijdende Artillerie. De ko
ninklijke familie, die wuivend en knikkend
dankt voor de hartelijke ontvangst,
neemt op het balcon plaats en terzijde van
Koningin, Prinses en Prins stellen zich dan
op de Commissarissen der Koningin in de
verschillende provincies. Zij zijn eveneens
in groot uniform en zij zullen H. M. alle
inlichtingen geven over den stoet, die pro-
vinciegewijze zal voorbijtrekken.
Vóór het Paleis, waar o.a. de burgemeester
van Amsterdam, dr. W. de Vlugt, wethouder
Jac. Rustige en de gemeentesecretaris, mr. S.
J. van Lier, aanwezig zijn, staat de Koninklijke
Harmonie uit 's Hertogenbosch opgesteld. Het
Z. H. de Paus heeft gisteren
aan H. M. de Koningin het vol
gende telegram gezonden:
Op dezen zeer gelukkigen da
tum, welke voor Uwe Majesteit
het providentieele feit van veer
tig jaar regeeren afsluit, jaren,
geleefd in een volledige toewij
ding aan bloei en welzijn van het
Nederlandsche volk, is het Ons
een zeer aangename taak, Onze
levendige gelukwenschen Uwe
Majesteit te doen toekomen en
tot God de beote wenschen te
richten voor het persoonlijk ge
luk van Uwe Majesteit en voor
dat der edele Nederlandsche
natie.
