„Mijn optimisme is vandaag
sterker dan ooit"
KONINGIN EN PRINS BIJ STADI0NFEEST
Temidden van ruim 55.000
belangstellenden
bureaux voor redactie en administratie,
PRES. BENESJ SPOORT
AAN TOT KALMTE
II
HISTORISCHE OPTOCHT
TE AMSTERDAM
Het nieuws van heden
HOTEL „DEN HOUT"
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cént per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 2IVi ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
ZONDAG 11 SEPT. 1938 - OCHTENDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21373
Downingstreet blijft met de
grootste aandacht de ge
beurtenissen te Praag
en Neurenberg
volgen
Chamberlain blijft te
Londen
Zendt Engeland een nota
aan Berlijn?
Henlein's stormtroepen gereed?
De begrafenis van Knoll
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct.. Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
«Jo kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Eindelijk heeft Amsterdam weer een optocht gezien en een, die er
wezen mocht! De ontzaglijke menigte, die langs heel den weg was samen
gestroomd, om den stoet te zien, genoot oprecht van het fraaie en verzorgde
schouwspel. Ook de meer dan 55.000 belangstellenden, die het zorgvuldig
voorbereide Stadionfeest bijwoonden, konden tevreden zijn met het gebodene.
Het huldigingsballet „In Honorem Reginae" ter eere van H. M. de Koningin,
Die met^Z. K. H. Prins Bernhard het feest met Haar aanwezigheid vereerde,
boeide een publiek, dat in groote massa met een dergelijke uitvoering weinig
vertrouwd is. De muziek, de zang en tenslotte het feestelijk en kleurig entree
der samenstellende groepen van den optocht, alles plaatste dit grootsche
festijn op een hoog plan.
Het hoogtepunt tenslotte was de plechtige intocht van H. M. de
Koningin, vergezeld van Prins Bernhard, in het Stadion, terwijl de tienduizen
den zich van hun plaatsen verhieven en tot in wijde omgeving het gejuich
weerklonk, waarmee de Hooge Jubilaresse werd begroet.
Zoowel in het Stadion als later
in de stad had de inderdaad
fraaie stoet veel succes
Huldigingsballet van
Yvonne Georgi
Links:
Bij de aankomst in het
stadion werden aan H.
M. de Koningin en aan
Z.K.H. Prins Bernhard,
met bestemming voor
Prinses Juliana, door
Indische Prinsessen
bloemen aangeboden
Rechts:
H. M. de Koningin en
Z.K.H. Prins Bernhard
op de eeretribune
Door de stad
o
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
HAARLEM - EINDE DREEF - TEL. 15407
AANGENAAM VERBLIJF
VOOR NAJAAR EN WINTER
BILLIJKE TARIEVEN
Zware regens in
Noord-Italië
Dl,
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
PRAAG, 10 Sept. (Reuter) ï>e bespre
kingen tusschen Hodza en de Sudetenduit-
sche gedelegeerden zijn volgens afspraak
te 11 uur begonnen.
Heden werd het volgende officieele commu
niqué gepubliceerd:
De minister-president, Hodza, heeft om 11
Uur 30 de Sudeten-Duitsche afgevaardigden
Kundt en Rosche ontvangen. Hij gaf hun een
Uiteenzetting van het ontwerp der regeering be
treffende het zelfbestuur. De besprekingen met
Uen minister-president zullen Dinsdag worden
Voortgezet.
Gezegd kan worden, dat met de liquidatie
van het incident te Ostrau nu de onderhande
lingen hervat zijn, de politieke crisis voorbij is.
De toestand van spanning, die in het Sudeten-
duitsche gebied heerscht, is echter zeer drei
gend en kan de gevreesde vonk opwekken. Van
de opmerkelijke discipline der Sudetenduit-
schers blijkt niet veel meer en de betoogingen,
die de laatste dagen gehouden worden, hebben
®en duidelijk provoceerend karakter.
In verband met berichten in een Londensch
avondblad over een buitengewone concentratie
Van Duitsche troepen aan de Oostenrijksch-
Hongaarsche grens meldt Reuter uit Praag, dat
hoewel achter de grens een zekere militaire ac
tiviteit bestaat, dit niet beschouwd wordt als
te zijn van een uitzonderlijk karakter.
Te Praag heerscht een algemeene geest van
Vertrouwen en er is geen opwinding merkbaar.
Deze zelfde geest van vertrouwen spreekt
ook duidelijk uit de rede, die president
Benesj hedenavond voor de radio heeft ge
houden.
De president noodigde daarin de bevolking uit
kalm te blijven.
Gezien den algemeenen toestand legt de pre
sident daarover geen verklaring af. Hij doet
Uitkomen, dat alle problemen, welke in andere
landen slechts door onrust konden worden ge
deeld in Tsjecho Slowakije in orde en kalmte
borden geregeld.
De eenige kwestie, welke eenige moeilijkheid
heeft gegeven en nog in het land op te lossen
hlijft, is de nationaliteitenkwestie.
De door de regeering uitgewerkte plannen
Uloeten in staat stellen ook deze aangelegen
heid te regelen.
De president besloot zijn toespraak met de
Volgende woorden: „Wanneer ik vandaag op
heze wijze spreek tot de bevolking van dit land
dat niet uit vrees voor de toekomst. Ik ben
hooit bang voor mijn leven geweest.
Ik was altijd optimistisch en mijn opti
misme is vandaag sterker dan ooit. Ik heb
een onschokbaar vertrouwen in onzen staat,
In zijn gezonde constellatie, in zijn kracht,
in zijn sterkte, in zijn weerstandsvermogen,
in zijn prachtig leger, in zijn ontembaren
geest en in de toewijding van zijn geheele
Volk.
Ik weet, dat ons land als overwinnaar uit de
'eBenwoordige moeilijkheden zal komen. Laten
dus allen krachtig zijn in het vertrouwen,
*®*t wij deze tijden te boven zullen komen. Laten
Ml onze kalmte bewaren. Laat ons vertrouwen
hebben in onszelf, in onzen staat en zijn voor
spoedige ontwikkeling. Laat ons bereid zijn op
offeringen te doen, maar laat ons optimistisch
'Ün zelfs in de moeilijkste tijden.
En vooral laat ons niet vergeten, dat ver
trouwen en goede wil bergen verzetten en dat
ons zullen in staat stellen gelukkig te voor
rijn te komen, zelfs uit de tegenwoordige
Europeesche onrust. Ik groet u en ik dank u.'-
Intusschen blijven tal van oncontroleerbare
Serucnten de ronde doen over de houding van
Engeland, over Duitsche troepenbewegingen aan
he grenzen enz., welke berichten men echter,
Zoolang zü nog niet officieel bevestigd worden.
8°ed doet met de noodige reserve te aanvaar-
°ch. Zoo meldt Havas uit Neurenberg, dat de
Eritsche ambassadeur Henderson vanochtend
d°or Hitier werd ontvangen, waarbij de ambas
sadeur een dringende waarschuwing zou hebben
8ericht tot de Rijksregeering.
Voorts zou Henderson gisteren aan Goering
hennis hebben gegeven van de zeer levendige
bezorgdheid der Britsche regeering.
In de naaste omgeving van den Britschen
ambassadeur verzekert men evenwel, dat
eeen enkel onderhoud heeft plaats gehad
tusschen Sir Neville Henderson en Hitler.
Men spreekt ook de berichten uit Duitsche
bron tegen, volgens welke Henderson verzocht
'du hebben om een onderhoud met Hitier
®angezien de vertegenwoordiger van Groot-
®rittannië geen enkele boodschap heeft vooi
heh Rijkskanselier noch voor de Duitsche re-
keering.
Een feit is evenwel, dat Downingstreet met
hf' grootste aandacht de gebeurtenissen te Praag
'h te Neurenberg blijft volgen. Den geheelen
dag was het een druk geloop van komende en
gaande bezoekers, die een onderhoud hadden
met Chamberlain of Lord Halifax.
Vanmiddag werd in Downingstreet een nieu
we bespreking gehouden waarbij aanwezig wa
ren Chamberlain, Halifax, Simon, Cadogan en
Van Sittart.
De Amerikaansche ambassadeur Kennedy,
heeft vonmorgen een bezoek gebracht aan het
Departement van Buitenlandsche Zaken, waar
hij een onderhoud had met Halifax. Lord Hali
fax begaf zich om kwart over elf naar Dow
ningstreet. Om half twaalf arriveerde Attlee in
Downingstreet, waar deze bijna een uur bleef.
Winston Churchill is even voor 12 uur in
Downingstreet aangekomen. Ook zijn bezoek
duurde een uur.
Minister Chamberlain heeft besloten ge
durende het weekeinde in Downingstreet
te blijven. Ook Lord Halifax zal tijdens het
weekeinde Downingstreet niet verlaten.
Het verslag van Henderson over het onder
houd, dat hij gisteren te Neurenberg met Von
Ribbenirop gehad heeft, is vandaag in Londen
ontvangen en terstond door de ministers in
Downingstreet 10 in studie genomen.
Het rapport vormde een der centrale onder
werpen van bespreking in de vanmiddag ge
houden bijeenkomst van ministers. Het is ech
ter niet bekend van welken aard de inhoud
van het rapport is.
Om zes uur 30 hedenavond hebben Hoare,
Halifax, Cadogan en Van Sittart Downing
street verlaten.
De „Daily Express" verklaart ten aanzien
van de nota, die de Engelsche regeering tijdens
het weekeinde aan Duitschland zou zenden:
„Gisteravond heel laat heeft de premier, in
overeenstemming met Lord Halifax en Sir
John Simon, dit besluit genomen."
Van regeeringszijde is evenwel de volgende
verklaring uitgegeven: „Met het oog op de ver
klaringen, die sinds gisteren verschijnen be
treffende beweerde besluiten der ministers, kan
van gezaghebbende zijde worden medegedeeld,
dat dergelijke verklaringen niet als authentiek
moeten worden beschouwd".
Men verzekert, volgens Havas te Praag, dat
de F. S., de stormtroepen van Henlein, bevel
zouden hebben ontvangen zich gereed te hou
den. Men weet, dat de F. S. op militaire leest
georganiseerde afdeelingen zijn der Sudeten-
Duitsche partij. Zij zijn op dezelfde wijze uit
gerust als de S. S.
Sinds eenige maanden hebben de F. S. wa-
penvoorraden aangelegd en in verband met
deze activiteit was Knoll, wiens stoffelijk over
schot vandaag wordt begraven, gearresteerd.
Er werden wapenopslagplaatsen ontdekt te
Praag en in de provincie, met name te Esmo
(Bruenn).
Te Gablonz in Noord-Bohemen wilden Tsje-
cho-Slowaaksche grensbewoners gisteravond
patriottische betoogingen houden, hetgeen hun
belet werd door 400 Henleinisten, die de zaal
bezetten. Toen de politie tusschen beide wilde
komen trokken de Henleinisten zich samen in
het centrum der stad. De menigte werd uit
eengedreven.
Bij de begrafenis van den functionaris der
Sudeten-Duitsche partij, Knoll, te Jaegerndorf.
heeft „Kreisleiter" Barwig namens Konrad
Henlein een lijkrede gehouden, waarin hij o.a.
zeide:
„Wij staan aan het graf van een vriend,
van wien het officieele bericht zeide, dat hij
bij zijn arrestatie door zelfmoord een eind aan
zijn leven gemaakt heeft. Het is niet de eerste
maal, dat iemand met een hoopvol leven voor
zich, in de gevangenis gebracht wordt en als
lijk wordt uitgedragen. De schuldkwestie bleef
daarbij gewoonlijk onopgehelderd. Wij hebben
den heiligen plicht er voor te zorgen, dat het
offer der dooden niet tevergeefsch is geweest.
Thans echter zijn wij aanklagers gewor
den en verheffen onze stem voor de ge
heele wereld en eischen, dat wanneer wij in
dezen staat moeten leven, men ons moet ge
ven, wat wij noodig hebben om te leven. Dit
recht-, Duitsche mannen en vrouwen, gebiedt
ons, aaneen te blijven. Het drijft ons' van dit
graf weg tot nieuwe daden, drijft ons naar den
strijd voor die idealen, die ook het leven van
dezen man vervulden, in den strijd om recht
en vrijheid, tegen geknechtheid en tyrannie.
Het WeerjiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiju
1 VERWACHTING: Matige Noord-Ooste- 1
lijke tot Noord-Westelijken wind, nevelig
E tot half of zwaar bewolkt, waarschijnlijk
E droog weer, weinig verandering in tempe-
ratuur.
I VERDERE VOORUITZICHTEN: Koeler. E
I STORMWAAR SCHUWING SDIENST E
Geseind Zaterdag 20.50 uur aan de posten
van IJmuiden tot de Belgische grens:
„Attentiesein neer".
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllUllllllllllllllinillllllllirH
Om twee uur vertrok H.M. de Koningin
in een open calèche, a la Daumont bespan
nen, van het Paleis naar het Stadion. Prin
ses Juliana, die kou heeft gevat, was thuis
gebleven, zoodat alleen Prins Bernhard de
Koningin vergezelde op Haar tocht door de
middagdrukke straten. Langs een eere-gelid
van Burgerwacht-leden reed de Koninklij
ke stoet onder den Marathon-toren door
het vrijwel geheel gevulde Stadion binnen,
volgend de sintelbaan tot vóór de Eere-tri-
bune.
Hier werden de Vorstelijke personen officieel
begroet, waarbij twee dochters van den Sultan
van Langkat met plechtig Oostersch gebaar
paarse orchideeën aanboden, psr K. L. M. uil
lndië overgebracht: Prinses Tengkoe Kalsoen
aan H. M. de Koningin, Prinses Tengkoe Lata-
fet aan Prins Bernhard met bestemming vooi
Prinses Juliana. H.M. de Koningin, Die in een
blauw fluweelen japon met blauwe cape en een
hoed met blauwe struisveeren was gekleed, en
Prins Bernhard, Die het marine-uniform droeg
namen daarop Hun plaatsen in de koninklijke
loge in.
De deelnemende muziekcorpsen, opgesteld
tegenover de Eere-tribune, zetten daarop het
Wilhelmus in, dat door het geheele Sta
dion staande werd meegezongen en besloten
Een vrijwel geheel
gevuld Stadion te
Amsterdam heeft
Zaterdagmiddag de
Hooge Jubilaresse,
H. M. de 'Koningin,
in zijn midden gehad
met een driewerf „Leve de Koningin!" Deze
massale zang van ons volkslied vormde een
plechtigen inzet tot de feestelijke uitvoering,
welke thans een aanvang nam.
Een instrumentale muziekuitvoering, waar
aan onder leiding van den heer B. D. Feters
een vijftiental muziekcorpsen deelnam, waaron
der het keurig geüniformeerde corps van Staats
mijn Emma en niet minder het 's-Hertogen-
bosch Muziekcorps, vroeg de aandacht. Achter
eenvolgens werd, na het Wilhelmus, ten gehoo-
re gebracht de Jubileummarsch van S. Vlessing,
Feestklanken, een opgewekte potpourri van Ne-
derlandsche liederen van M. J. H. Kessels en
het plechtig „Dankt, dankt nu allen God!"
Niet alleen het oor kon daarbij genieten,
ook het oog ging te gast aan den aanblik
der musiceerer.de corpsen, de geünifor
meerde met hun wuivende vederbossen op
de sjako's, de blinkende schelleboomen en
de helle zonneglanzen in het metaal der
instrumenten. En feestelijk lag rondom als
een reusachtige schelp het bevlagde Sta
dion met de versierde Marathon-tribune, de
volbezette rangen en over alles heen span
de zich een blauwe nazomerlucht met wat
vredige witte wolkjes, die zeilden op het
wakker briesje, dat straks de gewaden van
het ballet zou doen wapperen en waaien.
Werd de muziekuitvoering tegenover de Eere
tribune gegeven, voor de zanghulde stelde Theo
v. d. Bijl zijn gemengd koor, samengesteld uit
ongeveer 1200 zangers en zangeressen van een
zestal koren, op aan de overzijde bij de Mara
thon-poort. Een keur van liederen werd ge
zongen: „Aan Koningin Wilhelmina" van Jan
Engelman, getoonzet door Theo v. d. Bijl, het
altoos weer mooie, jubelende Kroningslied, ver
schillende Valerius-liederen enz. Prachtig klonk
de zang in de klare middag-atmosfeer door de
stilte van al die luisterende duizenden, die de
schoonheid van deze hulde wel zeer te waardee-
ren wisten.
Op de muziek en den zang volgde de be
weging, het grootsche huldigingsballet van
Yvonne Georgi, door haar geregisseerd met
den beproefden steun van Anton Sweers,
die met zijn bewegingskoren de balletten
uitstekend ter zijde stond.
Op dit huldigingsballet komen wij nog af
zonderlijk terug.
Toen, even over vier, trok de historische
optocht het Stadion binnen. Vier herauten
te paard openden den stoet. „De Prince-
vlag", keurig geüniformeerd, volgde met
haar tamboers en pijpers en toen vulde het
groene veid zich geleidelijk met ridders en
edelvrouwen, lansknechten en poorters,
schutters en bruidsjonkers. Onrustige paar
den, blinkende hamassen, felle zwaarden,
zoo vergrootte groep na groep het levendig
en bont aspect, dat het geheel bood.
Vroolijke muziek begeleidde den intocht, al
was deze niet altijd overeenkomstig de historie.
Gijsbr-eght van Aemstel trok ten minste ondei
de tonen van „Piet Hein" de arena binnen en
de groote legeraanvoerders uit den tachtig
jarigen oorlog werden verwelkomd met een op
gewekt „En dat we toffe jongens zijn, dat wil
len we weten!" Maar dit deed niets af aan het
inderdaad schitterend effect, dat de in totaal
twintig groepen bij hun entrée in het Stadion
maakten. Herhaaldelijk werd dan ook hartelijk
geapplaudisseerd.
Tegen half vijf, toen de optocht het Stadion
binnen was, verzamelde zich een talrijke me
nigte op het Stadionplein, die zoowel de Ko
ningin en Prins Bernhard wilde begroeten, als
daarna den fraaien stoet by zün uittrekken
gadeslaan.
Om vijf uur reden de vorstelijke personen
met hun gevolg uit het Stadion weg, luide toe
gejuicht door de tienduizenden, die zich aan
net kleurryk gebeuren van den middag hadden
verlustigd.
Boven alle verwachting was echter
de indruik, dien de historische optocht
in de stad verwekte. Men had zich
heel bijzondere dingen voorgesteld,
doch de werkelijkheid bleek dezen
keer de stoutste fantasie te overtref
fen. Zoo'n weelde van gewaden,
zoo'n stoet van paarden en zoovele
President Benesj hield te Praag een op
timistische radiorede; de Britsche mi
nisters blijven vol aandacht voor de ge
beurtenissen te Praag en Neurenberg.
Felle rede van Goering tegen Tsjecho-
Slowakije; hij waarschuwt de bezitters
van bankbiljetten.
Stadionfeest en historische optocht een
der hoogtepunten van de Jubileum week
in Amsterdam.
Prinses Juliana is lijdende aan een plot
seling opgekomen griepaanval.
Maatregelen worden getroffen ten aan
zien van rogge.
Het Eerste Kamerlid Bruineman heeft
aan den minister van Koloniën vragen
gesteld naar aanleiding van mededeelin-
gen over exploitatie van Surinaamsche
negers door filmexploitanten.
Het stoffelijk overschot van mr. P.
Droogleever Fortuyn, in leven burge
meester van Rotterdam, is Zaterdag te
's Gravenhage ter aarde besteld.
De hoofdambtenaar uit Weesp, die ver
dacht wordt van het plegen van onregel
matigheden, is voorloopig op vrije voe
ten gesteld.
New-Yorksche beurs: stemming gemak
kelijk.
fraaie wagens het grootste deel
van het publiek had nog nooit iets
dergelijks gezien en als een bewijs
van het werkelijk verbluffende effect
moge gelden, dat op menige plaats
een hartelijk applaus uit het publiek
den stoet begroette. Applaus op straat
daar komt een Nederlander
niet zoo spoedig toe.
Om uit te maken welke groep het meest suc
ces oogstte zou heel moeilijk zijn. De middel
ecu wsche cosiuums tot en met Karei V waren
de eerste en meest onbekende, zoodat het nog
van zooveel pracht perplex staande publiek üi
volle overgave jubelde. Dat bisschop Gozewijn
steevast voor Sinterklaas werd uitgemaakt,
deed daaraan niets-af. Vooral de stoeien edel
vrouwen en ridders ofschoon door de mees
ten historisch niet thuis te brengen hadden
om de fiere rossen, de schoone gewaden en de
hoofsche gebaren der ruiters byzonder veel
bewondering.
Over het algemeen willen we er den
deelnemers trouwens een compliment over
maken, dat zy zich tydens den tocht zoo
uitstekend in hunne rollen hebben gedra
gen. Er was natuurlijk wel eens een tekort
koming, zooals by de edelvrouw, die, door
heel haar familie met een juichend: „Til
lyI" begroet, prompt reageerde met de
uitgeroepen mededeeling, dat ze toch thuis
kwam eten en zoo'n puntmuts moet op
een étagekamer ongetwyfeld misstaan
doch gemiddeld genomen, waren de lui
meer dan uitsluitend „aangekleed". Ieder
voor zich deed zyn best de(n) persoon
die(n) hij of zij voorstelde ook inderdaad
te vertolken en in het algemeen ging dat
met redeiyk succes.
Zie vervolg op pag. 2 van dit blad)
MILAAN, 10 Sept. CD. N. B.) Zeer hevige re
gens hebben gisteren in Noord-Italiè ontzet
tende verwoestingen aangericht. De brug der
spoorlijn TurynLanzo, welke over de Geronda
ligt, werd door de sterk gewassen rivier weg
geslagen.