DE TROONREDE
Praag aanvaardt het advies
van Londen en Parijs
De toestand in
T sjecho-Slowakije
Het nieuws van heden
Horthy vandaag
naar Hitler?
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
f
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1938 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE.
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
jflaarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND» EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE NX DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21388
I:
Hedenmiddag ie half iwee heefi H.M. de Koningin in plechtige ziiiing hei nieuwe zittingsjaar
van de Siaien-Generaal geopend.
H.M. heefi hierbij de volgende rede uiigesproken-
Censuur op de kranten
in Tsjecho-Slowakije
Roosevelt ontvangt
Jouhaux
Secretaris-Generaal van het
Fransche vakverbond
Protest der regeering
van Mandsjoekwo
TW-M&
«m"
Deze vormlooze massa is het overblijfsel van een A.P.C.-tankwagen, welke Maan
dag op den onbewaakten overweg te Berkum nabij Zwolle door een sneltrein werd
gegrepen en in brand vloog
Het Weer
ZWARE STORM
Een kijkje in het Masaryk-stadion nabij Praag, waar talrijke vluchtelingen uit
het Sudeten-Duitsche gebied zijn ondergebracht
PRAAG, 20 Sept. (Reuter). Van gezag
hebbende zijde wordt vernomen, datdeTsje-
cho-Slowaaksche regeering besloten heeft,
de Britsch-Fransche aanbevelingen te aan
vaarden, doch een meer concrete toelichting
wenscht, teneinde tot in bijzonderheden te
kunnen antwoorden.
De vergadering van het kabinet eindigde
vannacht om kwart voor een. De voornaam
ste overweging, welke bij de beraadslagingen
heeft gegolden, was het vaste voornemen
een oorlog en bloedvergieten te vermijden.
Nog steeds stijgt het aantal vluch
telingen; Tsjechen ontruimen
het grensgebied
Controle op het post
verkeer
Autonomie voor de Slowaken?
Oorlog vrij zeker vermeden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
MAY0NN AI5E
TACR i en5aladejauj
Het defensie-program-
ma der Ver. Staten
Twee buitenlanders
gearresteerd
Juweelendiefstal op een
Kanaalboot
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Inget.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag. één é5 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
'<io kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
■Ili
Leden der Staten-Generaal,
Bij den aanvang van het zittingsjaar, tot hervat
ting uwer werkzaamheden, gevoel Ik allereerst
behoefte uitdrukking te geven aan Mijne ge
voelens van diepe erkentelijkheid voor de in de afge-
loopen weken uit alle lagen van mijn volk ontvangen
bewijzen van gehechtheid aan Mij en Mijn huis. De
herinnering daaraan zal bij Mij onvergetelijk zijn.
Kon ik ten vorigen jare in Uw midden gewagen van
hoop op verbetering in den economischen toestand des
lands, de gang van zaken sinds dat tijdstip heeft deze
hoop niet in vervulling doen gaan. Wel is de werkloos
heid sinds dat tijdstip nog eenigszins afgenomen, maar
over het algemeen zijn de economische vooruitzichten
minder gunstig dan destijds het geval was.
Deze toestand plaatst de regeering opnieuw voor
de vraag wat gedaan kan worden tot verlevendiging
van het bedrijfsleven en de daarmede saamhangende
werkgelegenheid voor groote groepen vJh ons volk.
Met het oog hierop zullen bijzondere voorzieningen
worden getroffen ter bevordering van den uitvoer
onzer producten, terwijl voor bepaalde bedrijven
tariefmaatregelen van matig beschermenden aard in
voorbereiding zijn. Ook zal aan de verdere ontplooiing
onzer nationale nijverheid en aan de belangen der
scheepvaart bij voortduring aandacht worden ge
schonken.
Mag worden gehoopt, dat van deze voorzieningen
een gunstige invloed op de werkgelegenheid zal uit
gaan, daarnevens zal worden voortgegaan met het
treffen van bijzondere maatregelen tot bestrijding der
werkloosheid. Inzonderheid zal belangrijke uitbreiding
worden gegeven aan de uitvoering van die werken,
welke bijdragen tot verhooging van het voortbren-
gingsvermogen van den bodem en daardoor leiden tot
het ontstaan van blijvende werkgelegenheid.
De verdere uitvoering van de drooglegging van
den Noord-Oostpolder en de voorbereiding van de
overige inpolderingen in het IJselmeer zullen krachtig
worden voortgezet.
Teneinde remmende invloeden op de uitvoering
van werken tot bestrijding der werkloosheid zooveel
mogelijk uit den weg te ruimen, zullen voorstellen van
wetgevenden aard U eerlang bereiken.
De werkloosheid onder de jeugd heeft de bijzon
dere aandacht der Regeering. Maatregelen tot krach
tiger bestrijding worden voorbereid.
Tot voldoening stemt, dat in deze bewogen tijden
de betrekkingen van Nederland tot de andere mogend
heden haar vriendschappelijk karakter onveranderd
hebben mogen behouden. De Regeering blijft er op
bedacht, de positie van Nederland door onze even
zorgvuldig als bestendig gevolgde politiek van zelf
standigheid te bevestigen en te versterken. Daartoe
blijft de verdere uitvoering der voorgenomen maat
regelen tot versterking van 's lands weermacht onont
beerlijk.
De toestand van de openbare financiën blijft in
zeer bijzondere mate zorg vereischen en noopt mits
dien tot een zoo groot mogelijke beperking der uit
gaven. Dit is te meer geboden, omdat de offers, welke
in de huidige omstandigheden gebracht moeten worden
voor de defensie, alsmede die, welke nu reeds ge
durende een reeks van jaren gevorderd worden voor
de bestrijding der werkloosheid en de leniging van
haar gevolgen, zeer zware eischen aan de publieke
kassen stellen.
Grooter offers zullen echter nog noodig zijn om in
deze voor ons volksbestaan zoo eminente belangen op
de juiste wijze te blijven voorzien.
Voorstellen, welke er op gericht zijn het geheele
volk zooveel mogelijk in deze nationale offers te doen
deelen, zullen nu in dit zittingsjaar worden aangeboden.
Het ligt in het voornemen hiermede gepaard te doen
gaan voorstellen tot belastingherziening, teneinde een
meer rechtvaardige verdeeling van den druk te ver
krijgen en de in bepaalde belastingen gelegen belem
meringen tegen verruiming van de werkgelegenheid
zooveel mogelijk weg te nemen.
In verband met het feit, dat de wijzigingen in de
economische verhoudingen op het gebied van den
landbouw meer en meer van blijvenden aard blijken
te zijn, is het gewenscht, dat aan de genomen maat
regelen een organisatie ten grondslag wordt gelegd,
waarbij in het bijzonder gelet zal worden op de hand
having der bij het landbouwbedrijfsleven behoorende
eigen verantwoordelijkheid.
Blijft Curasao zich verheugen in een gestadige ont
wikkeling en vertoont de financieele toestand van
Suriname een lichte verbetering, de in het vorig jaar
ingetreden terugval in de conjunctuur heeft niet nage
laten een ongunstigen invloed uit te oefenen op den
algemeenen economischen en financieelen toestand
van Nederlandsch-Indië.
Hoewel een voorzichtig financieel beleid terug
houding eischt bij het beramen van maatregelen met
geldelijke gevolgen, zal niettemin worden voortgegaan
met het streven naar verbreeding van de economische
basis des lands.
De doelmatige inrichting van de verdediging van
Nederlandsch-Indië te land en ter zee, welke van de
schatkist zware offers eischt, heeft de voortdurende
aandacht der Regeering.
Met erkentelijkheid maak Ik gewag van de toe
wijding waarmede leger en vloot, zoomede de ambte
naren in burgerlijken dienst, in het geheele koninkrijk
hunne taak vervullen.
Ook in het komende zittingsjaar zal weer veel
arbeid en toewijding van Regeering en Staten-Generaal
worden gevorderd. In het vertrouwen, dat die arbeid
verricht zal kunnen worden in hartelijke samenwerking
en met de innige bede, dat de Almachtige God ons
allen de noodige kracht en wijsheid schenke, verklaar
Ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend.
LONDEN, 20 Sept. (Reuter) Uit diplo
matieke kringen wordt vernomen, dat ad
miraal Horthy zich heden naar Berchtes-
gadcn zou hebben begeven voor een ont
moeting met Hitier.
De Duitsche autoriteiten spreken dit bericht
échter ten stelligste tegen. In buitenlandsche
kringen te Berlijn acht men deze reis echter in
Verband met den internationalen toestand niet
°nrnogelijk.
PRAAG, 20 September (Havas). Krachtens
uitzonderingsmaatregelen, waartoe de Tsje-
cho-siowaaksche regeering besloten heeft,
^'erd met ingang van gisteravond de preven
tieve censuur toegepast op alle bladen, die
daartoe hun nummer voor het verschijnen aan
censuur moeten voorleggen.
Washington, 20 sept. (Havas). Roose-
elt heeft gistermiddag Jouhaux, den secreta-
^elt heeft
ris-generaal van de C. G. T., het Fransche vak
verbond, ontvangen.
Na afloop van de audiëntie verklaarde Jou
haux, dat Roosevelt bereid scheen de zaak van
den vrede te steunen, doch dat hjj dit niet kon
doen, zonder dat de democratieën nader hadden
verklaard in hoeverre zij bereid zijn hun bij
drage tot deze taak te leveren.
Met betrekking tot het voorstel van den na-
tionalen raad der Britsche arbeiderspartij tot
het bijeenroepen van een conferentie, verklaar
de Jouhaux voor deelneming van de C. G. T.
te zijn.
HSINKING, 20 Sept. (Domei). De regee
ring van Mandsjoekwo heeft vandaag 'n krach
tig protest ingediend bij de Sovjet-regeering
tegen de overschrijding van de grens van
Mandsjoekwo nabij Mandsjoeli door Sovjet-
Russische cavaleristen.
H Hoogste barometerstand 770.3
te Sodankyla
Laagste barometerstand 741.4
te Reykjavik g
H VERWACHTING: Meest matige, Zuid- |j
oostelijke tot Zuidelijken wind, gedeelte- M
Hjk bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk L
tijdelijk regen in het Zuidwesten, in het
Noordoosten weinig of geen regen, weinig
verandering in temperatuur.
S Zon op v.m. 6.38 onder n.m. 7.03 uur.
Licht op n.m. 7.33. Maan op v.m. 12.59
onder n.m. 4.30. Nieuwe Maan 23 Sept.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
BUENOS AIRES, 20 September (D.N.B.). De
stad en de provincie Buenos Aires zijn gisteren
door een hevigen storm geteisterd. Veertien per
sonen werden in hun slaap door instortende
muren gedood.
DRESDEN, 20 September (DNB).
Het aantal Sudeten-Duitsche vluch
telingen in de vluchtelingenkampen
bedroeg heden in totaal 102.000.
Nog steeds duurt de vluchtelingen
stroom voort.
Sudeten-Duitsche vluchtelingen, die Maan
dag de Duitsche grens zijn overgekomen, be
richten, dat de Tsjechen de Sudeten-Duitsche
grensgebieden beginnen te ontruimen. De
Tsjechen verklaarden echter, dat zij, alvorens
terug te trekken, het geheele land in puin
zouden leggen. Aldus meldt het Duitsche
Nieuwsbureau, dat hieraan nog verschillende
uitlatingen van vluchtelingen toevoegt, o.a. dat
in de boschgebleden tusschen Meiersgruen en
Tillenberg door auto's groote vaten benzine en
petroleum zijn afgeladen, teneinde eventueel
het geheele bosch in brand te steken. Op alle
stations tusschen Hof en Waldsassen houdt de
stroom van vluchtelingen aan.
Voorts meldt het DNB, dat te Warnsdoif
gisteren de electrische stroom is afgesneden,
om te verhinderen, dat men naar de Sudeten-
Duitsche betooging te Dresden zou luisteren.
De P.T.T. alhier heeft het briefverkeer
naar het buitenland aanmerkelijk beperkt.
Brieven moeten open verzonden worden.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau hebben
Sovjet-Russische zenders gisteravond getracht
de uitzending der Sudeten-Duitsche betooging
te Dresden via alle Duitsche zenders onmoge
lijk te maken. In verschillende streken traden
dientengevolge sterke storingen op.
Uit Warschau meldt DNB, dat de beide
laatste dagen talrijke vluchtelingen van Slo-
waaksche en Hongaarsche nationaliteit over de
Poolsch-Tsjechische grens op Poolsch gebied
zijn gekomen.
Na de bestuursvergadering van de Slowaak-
sche volkspartij te Bratislawa zijn de afge
vaardigden Tissi, Sojol en Sivek naar Praag
vertrokken. Heden zullen zij een onderhoud
hebben met president Eenesj over de oplossing
van de Slowaaksche kwestie.
Welingelichte kringen zijn van meening,
dat een overeenkomst tot stand zal komen
betreffende autonomie, zoodat de Slowaak
sche volkspartij tot de regeering zou toe
treden.
Vanochtend werd te Praag vernomen, dat net
in hes voornemen ligt der regeering van Tsje
cho-Slowakije, welke vandaag opnieuw bijeen
komt, een nota te zenden aan Groot Brittannie
en Frankrijk, waarin in beginsel de aanbeve
vaard als basis van onderhandelingen, doch op
zekere punten nadere inlichtingen worden ge
vraagd.
LONDEN, 20 Sept. (Reuter). In haar
commentaar op het Britsch-Fransche plan
schrijft de „Times": Indien de voorgestelde
wijzigingen der vredesverdragen thans met
algemeene instemming ten uitvoer zouden
worden gebracht, zou daarmede duidelijk
worden aangetoond en versterkt het begin
sel van het voltrekken' eener wijziging zon
der geweldpleging. Men kan zeggen, dat
hierop bijna zonder uitzondering de ge
heele toekomstige ontwikkeling der be
schaving berust, want wijzigingen tusschen
bepaalde landen zullen stellig komen. In
dit geval mag men hopen, dat de Tsjecho-
Slowaaksche regeering inziet, dat een uit
eindelijke winst van meer belang is dan
een onmiddellijke opoffering.
De van Praag gevraagde opofferingen zijn
enorm, schrijft de „Petit Parisien", maar zijn
de rampen, waarmede het bedreigd wordt nog
niet veel grooter? Onze vertegenwoordigers heb
ben uit Londen, waar zij, gebonden door de
omstandigheden, de Fransche fierheid niet zoo
hoog konden doen weerklinken als zij gewild
hadden, de best mogelijke resultaten meege
bracht. Belast met een geduchte verantwoor
ding, waarbij oorlog op het spel stond, waren
zij bezorgd om het behoud van den vrede, het
welzijn van hun land en het Tsjechische be
lang.
Blum schrijft in de Populaire": De ge
volgen van het accoord van Londen zullen
zich ver in Europa en Frankrijk doen ge
voelen. Waarschijnlijk is een oorlog ver
meden, maar ik die nooit opgehouden heb
voor den vrede te werken, kan er niet ver
heugd om zijn.
Onder het opschrift „Vreedzame scheiding"
herinnert de diplomatieke medewerker van de
.Foersenzeitung" aan de scheiding tusschen
Noorwegen en Zweden op 23 Sept. 1905. Het
blad schrijft: Wat de Noren toen bewoog ge
bruik te maken van hun zelfbeschikkingsrecht,
was een bescheiden mate van tegenstrijdig
heden in vergelijking met hetgeen den Sudeten-
Duitschers de samenleving met de Tsjechen m
denzelfden staat onmogelijk maakt. De 3.5
millioen Sudeten-Duitschers, sterker in aantal
dan de inwoners van het huidige Noorwegen,
kunnen niet op een dergelijk begrip en inzicht
van den Tsjechischen bondgenoot rekenen als
de Noren bij de Zweden. Wat hen echter
dwingt een samenleving te beëindigen, waarin
nog slechts de ketenen van haat en geweld een
vaste rol spelen, geeft hun kreet om zelfbe
schikking een honderdmaal krachtiger recht
vaardiging dan den bescheiden redenen welke
de Noren vervullen.
De Engelsch-Frahsche beslissing wordt in de
Amerikaansche pers in krachtige bewoordingen
veroordeeld.
De „New York Times" verklaart,
dat dit het einde is van het geheele
veiligheidsstelsel, dat in de ver
dragen van na den oorlog was op
gebouwd.
De ,,New York Herald Tribune" schrijft,
dat de beide groote democratieën Tsjecho-
Slowakije niet alleen op het altaar hebben ge
plaatst, doch het ook bevolen hebben zelfmoord
lingen der beide mogendheden worden aan-1 te plegen.
PRAAG AANVAARDT HET ADVIES
VAN ENGELAND EN FRANKRIJK.
De Hongaarsche Rijksbestuurder ad
miraal Horthy zou heden een bezoek ge
bracht hebben aan Hitier.
Plechtige opening van de gewone zitting
der Staten-Generaal.
De Troonrede.
Pater C. Went S.C.J. benoemd tot rec
tor Van het jeugdwerkloozenkamp „Dra
kenburg" te Baarn.
Nieuw licht in de strafzaak tegen den
geschorsten politie-agent te Weesp.
LOS ANGELOS, 20 Sept. (Havas). Op een
propagandavergadering voor de landsverdedi
ging is het woord gevoerd door den ondermi
nister van Oorlog Johnson, die verklaarde, dat
de eerste schrede naar verwezenlijking van het
defensieprogramma diende te zijn het met den
meesten spoed produceeren van alles, wat noo
dig is voor zes maanden oorlog. Het is, naar
hij zeide, de bedoeling, dat het leger voor 1940
beschikt over 2300 nieuwe vliegtuigen van alle
typen met de noodige deskundigen voor be
sturing en onderhoud. Hij besloot met te zeg
gen, dat het land gereed dient te zyn „niet
voor agressie, doch voor zijn verdediging."
BERLIJN, 20 September. (Reuter). Op de
gisteravond gehouden vergadering der Sudeten-
Duitsche partij te Dresden, zijn twee buiten
landsche journalisten, t.w. Kenneth Anderson,
een correspondent van Reuter, en Meivin
Whiteleather, correspondent van de Associated
Press of America, in hechtenis genomen en ge
durende vijf kwartier vastgehouden. Men ge
looft, dat hun arrestatie op een misverstand be
rust.
BOULOGNE SUR MER, 20 September.
(Havas). Op een boot tusschen Folkestone en
Boulogne is een koffertje, inhoudende voor bijna
drie millioen francs aan juweelen en sieraden,
welke een rijke Engelsche dame toebehoorden,
op geheimzinnige wijze verdwenen. De zich aan
boord bevindende Engelsche en Fransche poli
tiebeambten hebben een onderzoek ingesteld,
dat evenwel tot dusver nog geen resultaat heeft
opgeleverd.
1 V vv i uuiiü'inif.n 11 f i/P?
Stand op Dinsdag 1 uur n.m. 757.6
Vorige stand 758.0
