De Mariavaart langs de Maas
"AKKERTJE
ZEE-APOSTOLAAT ONDER
SCHOTSE DER STERRE
Kerkelijk leven
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
Van Limburgs naar Haarlems
Maria-Bisschop
Een broederschap van
het gebed
Actie door den zeeman
Actie voor den zeeman
Een leger van bidders
Pater Borromaeus
in Indië
Groote belangstelling voor zijn reis
ZAKELIJKE BELASTING
OP HET BEDRIJF
Opnieuw afschaffing bepleit
VALSCHE RIJWIELMERKEN
Een leemte in onze wetgeving
Verkeersfonds
Bouw van bruggen over de
groote rivieren
BANGE OOGENBLIKKEN IN
EEN AUTO
Nachtelijke ontmoeting met een
reuzenslang nabij Perboengan
Vierde kantonrechter te
's Gravenhage
Landbouw-Crisisfonds
Raming voordeelig slot 1938
f 4 millioen; voor 1939
f 4Y2 millioen
ruim
Neem dadelijk 'n
Stop die razende kiespijn!
"AKKERTJES" zijn onfeilbare pijn
stillers en bevrijden U direct van
zenuwpijnen, spierpijnen, hoofdpijn.
Onschadelijk. Let op 't AKKER-merk.
Per koker van 13 stuks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
Onderzeeboot O 19
te water gelaten
Zij kan ook dienst doen als
mijnenlegger
Eenige bijzonderheden
Nieuwe instelling op de Marine
werf te Amsterdam
Mond- en klauwzeer-
instituut
MOLENAAR'S FABRIEKEN
TE WESTZAAN
Viering van het gouden jubileum
DE K.N.I.L.M.
Prins Bernhard in
Veenendaal
Ook de tweede oefening der
Lichte Brigade bijgewoond
BURGEMEESTERSVACATURE
TE ROTTERDAM
Benoeming van mr. L. Einthoven
te wachten?
Tweede Kamer 18 October bijeen
BENOEMINGEN
In het bisdom Roermond
AUDIËNTIE AARTSBISSCHOP
Van 7 tot 9 October zal de „Sterre der
Zee" op een gepavoiseerd jacht varen van
Maastricht naar Rotterdam.
In de stille basiliek van O. L. Vrouw
te Maastricht staat Maria's miraculeuze
beeltenis; eeuwen lang knielt daar 'n volk
en vereert Maria onder den titel: „Sterre
der Zee."
Te midden van de handelsdrukte staat
hooger op langs de Maas een groot, riant
huis, dat ook den»naam draagt „Sterre der
Zee." Het ligt aan het knooppunt van het
land- en zeevaardersleven: het Willems
plein te Rotterdam. Het is het katholieke
zeemanstehuis.
Z. H. Exc. Mgr. dr. J. H. G. Lemmens heeft
er nog niet zoo heel lang geleden de Maas
trichtenaren op gewezen: „Uw bidweg moet
staan in het teeken van het wereldapostolaat.
Daar moet niet alleen bescherming van Maas
tricht, maar de redding van de wereld afge
beden worden."
Op het Willemsplein te Rotterdam komt het
katholicisme in contact met de wereldbevol
king der zeevaarders: open, wijd en onbegrensd
als de zee. Ware deze wereld voor Christus
gewonnen, dan was daarmee een macht door
de Kerk veroverd, die werkt als een gist op
alle nationaliteiten. Maar de zeevaartwereld
tot een katholiek bolwerk te maken, daar staan,
geen menschenhanden naar, dat moet Gods-
Werk worden. En om onfeilbaar zeker deze ge
naden over dit onbegonnen werk te verkrijgen,
Wendde zich het Apostolaat ter Zee tot Maria,
de Sterre der Zee.
Is het niet duidelijk, dat Mgr. Lemmens en
de havenaalmoezenier van Rotterdam, pater
A. van Rixtel S.C.J., elkaar moesten ontmoe
ten en tot de conclusie komen: De Sterre der
Zee van Maastricht wil haar wereldtaak ver-
Vullen in het Apostolaat ter Zee?
Daarom hebben de Maastrichtenaren een
exacte copie van hun miraculeuze beeltenis
doen vervaardigen door hun kunstenaar J.
Hack voor het Apostolaat ter Zee in Rot
terdam en twee kleinere copieën voor Am
sterdam en IJmuiden. Dit beeld zal, zooals
wij reeds mededeelden, op den avond van
het Rozenkransfeest, 7 Oct., door Z. H. Exc.
Mgr. dr. J. Lemmens tijdens een pontificaal
Lof, plechtig gewijd worden en daarna fees
telijk overgebracht van de basiliek naar de
Maas. Een sierlijk jacht zal deze zeevaar
ders-madonna naar Rotterdam brengen,
waar het ontvangen en door een ander
groot Maria-vereerder: Z. H. Exc. Mgr. J.
P. Huibers, in het kapelletje der zeelieden
geïnstalleerd wordt.
Deze daad is het symbool van Maria's zen
ding, als de Sterre der Zee. Zij zal het uit
gangspunt worden van een hernieuwde en
sterkere katholieke actie, onder, door en voor
de zeelieden, een oproep aan alle Maria vereer
ders tot een breede en intensieve gebedsactie
als ruggestun en bevruchting van de actie, ge
voerd door het Apostolaat ter Zee.
Want het werk gaat boven menschenkrach-
ten. Steeds breeder wordt het terrein, waarop
bet Apostolaat werkzaam moet zijn. Reeds
'ang werkt het Apostolaat ter Zee in de Ne-
derlandsche havens met hulp van een groot
°orps leeken.
De heeren bezoeken de schepen van alle na
tionaliteiten, waar katholieken aan boord kun-
ben zijn, om hen uit te noodigen als vrienden
hl de familie ten huze van den zeemansfoyer.
De dames bezoeken de zeemansfamilies, zoodat
Vader of zoon, blij terugkeerend na zijn moei
zaam zwerven over den Oceaan, ook in een
koed godsdienstige familie op verhaal kan ko-
dien. Ook bezoeken de dames met buitenge
woon fijne attentie de vreemde zeelieden, die in
®^n der ziekenhuizen eenzaam liggen rond te
2>en, als aan alle andere bedden de familie een
°Pwekkend bezoek komt brengen. Eveneens
zorgt de familiekring voor graag gelezen lectuur
wat is huiselijker dan dat de zeeman in dezen
bring bij een kop koffie de courant in eigen
taal kan lezen? En, als hij uitvaart, kan hij
ztin boek uit de bibliotheek mee krijgen als
ccn beschavenden vriend in eenzame uren.
Wat een wonder, dat zóó de priester, de va-
ber van de groote familie, volop gelegenheid
beeft met den zeeman in contact te komen en
zÜn bovennatuurlijk leven te ontplooien of te
herstellen!
Uit dezen familiekring groeit noodzakelijk
®cn tweede vorm van Katholieke Actie, als de
leeman, gewonnen door de bewezen weldaad en
ba de ontdekking van 't ideaal, dat den fami-
bekring bindt en doet bloeien, datzelfde ideaal:
'■de zeeman aan Christus onder de bescherming
vdn Maria" tot het zijne maakt. Aan dezen
vorm van Katholieke Actie wordt gestalte ge-
beven in het „Zeevaardersgilde van de Sterre
ber zee."
De zeeman zal dan op de eerste plaats dit
beaat op zich zelf toepassen en dit is de
hiinlmum eisch om te worden opgenomen in 't
bilde. Hij zal zichzelf en zijn verloofde, of
Vouw en kinderen onder de beschermende
straling der Sterre stellen en Haar beeltenis
?b zijn kajuit, of in het vooronder tegen zijn
bedwand punaisen. En Maria zal dan zeker bij
hem de plaats innemen van zijn afwezige moe-
der.
Maar dan zal dit ideaal van den familie
rang ook wel breeder uit gaan staan en de
leeman actief worden om ook de andere zee
heden tot Christus te brengen. Dan komt er
y1 het gilde een kern van puike katholieke
Zeelieden, die door fijne beschaving, doorgron
dige geloofskennis en diep doorleefd gebed, de
katholieke apostelen worden aan boord van de
Schepen. De vorming van deze kernleden zal
^Waar vallen en een geduldproef zijn van de
kijde der vormende priesters, maar ze is nood-
abelijk! Eens te meer 'n reden om alles te
.crwachten van Maria, de smeekende almacht
U Haar almachtig Kind.
Naast deze actie onder en dóór de zeelie
den groeide ook weer spontaan of liever uit
Cen nijpende noodzakelijkheid een sociaal-
katholieke actievorm vóór de zeelieden en
bet is Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen met
zÜn klaren werkelijkheidszin, die 't Apos
tolaat ter Zee in deze onderneming heeft
Aangemoedigd en voortgestuwd.
Een gezond godsdienstig leven is in norma
le omstandigheden onmogelijk, als er geen echt
menschelijk familiaal en sociaal leven aan ten
grondslag ligt. Welnu: de sociaal-economische
verhoudingen, zooals familieverlof, behuizing
aan boord, ontspanningsgelegenheden enz., zijn
veelal diep beneden het peil van het mensch-
waardige; lijnrecht tegen de katholieke begin
selen van rechtvaardigheid en liefde.
De zeeman voelt die onrechtvaardigheden
zwaar aan, omdat hij geen of weinig afwisseling
kent en het hem herhaaldelijk dwars zit. Dit
sluit den zeeman af van den priester, tenzij hij
voelt, dat die priester hem begrijpt en heel zijn
positie zal gebruiken om hem te helpen. De
priester dient deze nooden te kennen, hij moet
de algemeene beginselen van rechtvaardigheid
en liefde specialiseeren op de scheepvaart, hij
moet deze beginselen prediken. Hiertoe moest
een speciale Katholieke Actie geschapen wor
den, die in Rotterdam is ontstaan onder den
naam „Studiekring Sterre der Zee". Reeds is
als resultaat van dezen studiekring een boek
aan het groeien „over den toestand der zee
lieden". Dit boek zal de noodklok luiden, maar
hopelijk ook een mentaliteit scheppen zoowel
bij de burgerbevolking als in de reederskringen,
die een saneering van den socialen toestand
mogelijk maakt. Zoo alleen kunnen wij weer
den katholieken geest doen doordringen in de
particuliere scheepvaartondernemingen, in na
tionale wetgeving en internationale conventies
op dit gebied.
Maar wat beteekenen al deze acties zonder
Gods genaden? 9 October komt de Sterre der
Zee in Rotterdam. Zij zal helpen! Maar tege
lijkertijd moeten wij allen tot Maria gaan
bidden: uit liefde tot de Kerk en uit liefde
tot de zeelieden.
Uit sympathie voor het Godsrijk en den zee
man wordt in Nederland een gebedsactie be
gonnen in de Broederschap „de Sterre der
Zee" om de Katholieke Actie onder, door en
voor den zeeman te schragen en vruchtbaar
te maken.
Binnenkort worden de voornaamste statu
ten gepubliceerd. Al diegenen, die een ware
liefde hebben tot de H. Kerk, al degenen, die
Maria de stralende ster van hun leven noemen,
al degenen, die in katholieken broederschaps
zin een warmegenegenheid koesteren voor den
zeeman, kunnen lid worden van deze broeder
schap.
JAN PONSIOEN S.C.J.
Haven-kapelaan
De vorige week gaven wij uitvoerige bijzon
derheden over de plechtige „Mariavaart" van
Maastricht naar Rotterdam. In verband hier
mede deelt men ons mede, dat het nog niet
vaststaat of de Katholieke ministers bij de
plechtige ontvangst van het Mariabeeld te
Rotterdam aanwezig zullen zijn.
BATAVIA, 23 September. (Aneta). Voorde
microfoon van de Bataviaasche Radio Vereeni-
ging is de bekende pater Borromaeus de Gree-
ve O.F.M., die thans een reis maakt door Ne-
derlandsch-Indië, door den heer Kerstens ge
ïnterviewd.
Pater Borromaeus zette hierin het doel van
zijn reis uiteen, waarbij hij zich ook beschik
baar stelt voor het spreken in niet-katholieke
kringen. Hierdoor is de reeds groote belangstel
ling voor deze tournee nog vergroot.
Vooruitloopende op de mededeeling in. de
millioenennota, dat de regeering op sommige
onderdeelen van het belastingstelsel tot ver
laging van den belastingdruk wil overgaan,
teneinde op deze wijze de anti-sociale werking
daarvan weg te nemen, heeft het Verbond van
Nederlandsche Werkgevers er bereids opnieuw
bij de regeering op aangedrongen, over te gaan
tot afschaffing van de zakelijke bedrijfsbelas
ting. Deze belasting werkt, aldus het Verbond,
rechtstreeks als een premie op het verleenen
van ontslag en als een boete op tewerkstel
ling van nieuwe arbeidskrachten. De onder
nemer wordt aangeslagen naar het gemiddel
de aantal arbeiders in zijn dienst en moet per
arbeider een bedrag betalen van ten hoogste
12. Bij plaatselijke verordeningen wordt een
en ander nader geregeld. Veelal wordt hierbij
een progressief tarief toegepast, volgens het
welk de ondernemingen, naar mate zij meer
personeel in dienst hebben, niet alleen over
een grooter aantal werknemers moeten beta
len, maar ook een hooger bedrag per arbeider.
Het Verbond acht het duidelijk, dat de
grondslagen, waarop deze heffing berust, zich
weinig verdragen met ernstige pogingen tot
werkloosheidsbestrijding. Deze belasting heeft
een anti-sociale werking. Het Verbond acht
haar zoowel economisch als sociaal afkeurens
waardig; zij treft vooral de arbeidsintensieve
bedrijven, die met een groot personeel moeten
werken en die toch al zwaarder belast worden
dan de kapitaalintensieve bedrijven, in ver
band met den grooteren omvang van hun ver
plichtingen voor de sociale verzekering. Boven
dien werkt zij zeer willekeurig, omdat zij in
sommige gemeenten wel, in andere niet wordt
geheven.
Nu de millioenennota zoowel het rijks- als
het gemeente-budget op reëele basis wil plaat
sen, acht het Verbond van Nederlandsche
Werkgevers het oogenblik gekomen, om deze
vlek uit het belastingstelsel definitief te ver
wijderen.
Naar wij vernemen heeft het voortgezet on
derzoek inzake de nagemaakte transfers van
de „Magneef'-Rijwielenfabriek te Weesp er toe
geleid, dat de Haagsche recherche niet minder
dan 120 vervalschte merken in beslag heeft ge
nomen. Ook heeft zij twee rijwielen, waaraan
valsche transfers bevestigd waren, in handen
weten te krijgen, waarvan de herkomst kon
worden nagegaan.
Voorts heeft het uitgebreid onderzoek aan
getoond, dat J. v. B. te Utrecht zich indertijd
heeft bezig gehouden met het vervaardigen
van valsche rijwielmerken. Nadat de Amster-
damsche recherche dit had ontdekt, is v B.
hiermede niet voortgegaan. Het opmerkelijke
is nu, dat in de Nederlandsche wetgeving een
leemte schuilt aldus deelde men ons te be-
voegder plaatse mede waardoor het vervaar
digen van valsche rijwiel-transfers niet ge
straft kan worden. Art. 220 van het Wetboek
van Strafrecht zegt n.l.: „Hij, die opzettelijk
valsche, vervalschte of wederrechtelijk ver
vaardigde zegels, teekenen of merken, of de
voorwerpen waaraan zij wederrechtelijk verbon
den zijn, gebruikt, verkoopt, te koop aanbiedt,
aflevert, ten verkoop in voorraad heeft of bin
nen het rijk in Europa invoert, als waren die
zegels, teekenen of merken echt en onvervalscht
en niet wederrechtelijk vervaardigd of weder
rechtelijk aan de voorwerpen verbonden, wordt
gestraft met dezelfde straffen als in de artt.
216—219 zijn bepaald, naar de daar gemaakte
onderscheidingen."
Hieruit blijkt dus duidelijk, dat alle hande
lingen met valsche merken wél strafbaar zijn
gesteld, maar de vervaardiging niet.
Waar echter degene, die valsche merken ver
vaardigd heeft, deze toch onvermijdelijk ook te
eeniger tijd zal moeten afleveren, zou aldus
onze deskundige zegsman wellicht op dien
grond alsnog kunnen worden opgetreden, aan
de hand van het bepaalde in art. 220 W.v.S..
tegen dengene die verklaard heeft, valsche
transfers te hebben vervaardigd.
Uit den toelichtenden staat tot de begrooting
van het Verkeersfonds blijkt nog, dat uit het
op den kapitaalsdienst uitgetrokken bedrag voor
den bouw van bruggen over de groote rivieren
o.a. zal worden besteed: 3 millioen gulden voor
de vaste oeververbinding te Rotterdam; 1 mil
lioen gulden voor den tunnel te Velsen, f 170.000
voor de brug over de Oude Maas te Dordrecht,
f 660.000 voor de brug over de Noord te Hen-
drik-Ido-Ambacht, f 750.000 voor de brug over
de Boven-Merwede te Gorinchem en f 450.000
voor de brug over den Hollandschen IJssel te
Krimpen.
Tenslotte wordt nog medegedeeld, dat het
noodig wordt geoordeeld, de veerverbindfng over
het Zype tusschen Anna Jacoba en Zijpe zoo
danig te verbeteren, dat het geregeld overzetten
van automobielen verzekerd kan worden geacht.
De Deli Courant vertelt een avontuurlijken
autorit van de heeren Ruytenschild en Berger
van de onderneming Bah Djambi.
Teen men voor half twee 's nachts Perboen
gan was gepasseerd, zag men aan den kant van
den weg, ter hoogte van de moerassen, een
groot donker kluwen liggen. Men reed langzaam,
en toen het kluwen was gepasseerd, zag men
het zich ontrollen en over den v.'cg kruipen. Het
bleek een heel groote slang te zijn, die op de
loer lag. Het beest lag schuins over den weg,
het was langer dan de weg breed is.
De heer Berger was zoo verstandig om uit
den auto een gesloten wagen te stappen en
op de slang af te gaan. Twee schoten werden
op het beest gelost, doch schenen het niet te
hebben geraakt. Het beest richtte zijn kop weer
op den weg. De heer Berger vond het toen het
beste maar weer in den auto te stappen.
Intusschen wilde het dier voor den tweeden
keer den weg, thans in tegengestelde richting
dan den eersten keer, oversteken.
Dit zag de heer Berger en hij zette den
auto op achteruit. Een oogenblik later was
het voor de inzittenden alsof de wagen over
een balk reed. Toen de auto over de slang
was gereden, richtte het beest zich op, waar
bij men den kop te zien kreeg, welke zoo
groot was .als een klapper. Nu reed de auto
vooruit en voor de tweede maal werd over
de slang gereden. Het scheen, dat de auto
ritjes over zijn lichaam het beest niet deer
den, want na de tweede kennismaking met
den auto gleed de slang in de moerassen
weg.
Een kleine honderd meter verder ontmoette
de auto een fietser, die met zijn vrouw op den
bagagedrager naar Perboengan reed.
Volgens den heer Berger de inzittenden
in den auto bevestigden dit was de slang
zeker 7 y, meter lang.
H.V.A.-employé's, vooral die op de nieuwe
ontginningen werken, ontmoeten op hun weg
dikw'ijls slangen. Een slang van 4meter, dat
is een kleintje, dat met rust gelaten wordt,
doch een van zes meter is de moeite van het
vangen waard.
Naar wij vernemen ligt het in het voornemen
der regeering te 's Gravenhage een vierden kan
tonrechter te benoemen.
„Deze rose hoed staat prachtig bij Uw bleeke teint, mevrouw
„Ik ben heelemaal niet bleek, maar geschrokken van de prijs is de kleur verschoten!
Aan de Memorie van Toelichting is het vol
gende ontleend:
De marktprijzen van de crisisproducten zijn
thans nog allerminst gestabiliseerd en de toe
komst blijft zeer vele onzekerheden bieden.
Aan de vereenvoudiging der crisismaatregelen
acht de minister groote voordeelen verbonden
en zijn streven blijft er op gericht deze, waar
mogelijk, door te voeren, ook ten einde de aan
den handel opgelegde belemmeringen zooveel
mogelijk te verminderen.
De prijsdaling van tal van producten geduren
de den laatsten tijd doet verwachten, dat de
crisismaatregelen voorloopig nog niet gemist zul
len enkunnen worden. Integendeel, blijft deze
beweging aanhouden, dan zullen wellicht hef-
fingsverhoogingen en wederinvoering van steun
maatregelen tot het onvermijdelijke gaan be-
hooren.
De daling van de zetmeelprijzen maakte het
reeds noodzakelijk de zetmeelheffing te verhoo-
gen, terwijl in verband met de slechte vlasprij-
zen voor den oogst 1938 bereids een nieuwe
steunregeling is ingevoerd.
De minister blijft er naar streven de over
name van verschillende regelingen door de be-
drijfsgenooten te bevorderen. De regeling voor
de consumptiemelk door de bedrijfsgenooten in
het z.g. wettelijk gebied, zoomede in verschillen
de andere streken des lands, heeft sedertdien
haar beslag gekregen, terwijl over de andere
genoemde regelingen overleg met de betrok
ken organisatie gevoerd wordt.
Het voordeelig slot van den gewonen
dienst 1938, dat aanvankelijk op 2.000.000
geraamd was, wordt voornamelijk als gevolg
van de gunstige uitkomsten van 1937 thans
op 4.000.000 geraamd, hetgeen ook in 't on
derhavige ontwerp is opgenomen. Het voor
deelig slot van den dienst 1939 wordt op
ƒ4.598.000 geraamd.
De minister is van meening, dat het met het
cog op de onzekere positie en de dalende ten-
denz van de prijzen noodzakelijk is een derge-
Donderdagmiddag even over 4 uur is van
een der hellingen van de Machinefabriek
en Scheepswerf Wilton-Feijenoord te Schie
dam te water gelaten de voor de Konink
lijke Nederlandsche Marine daar gebouwde
onderzeeboot O 19, die tevens dienst kan
doen als mijnenlegger.
Er was voor deze plechtigheid bijzonder veel
belangstelling. Wij merkten onder de aanwe
zigen o.m. op vice-admiraal A. Vos, hoofd van
de afdeeling materiaal zeemacht bij het depar
tement van Defensie, mr, dr. F. L. K. van Haa-
ren, burgemeester van Schiedam, kapitein ter
zee titulair D. J. baron van Lynden, chef van
het bureau torpedo- en mijnenmateriaal, kolonel
D. W. Kwak, chef van het bureau stoomvaart
dienst, hoofdingenieur G. 't Hooft, chef van het
bureau scheepvaart, ir. W. F. Pot, chef van het
bureau electriciteit van het departement van
Defensie, hoofdingenieur van de Marine G. de
Rooy, kolonel H. F. M. A. von Frytag Drabbe,
inspecteur van het korps mariniers en overste
F. Lugt, commandant van de afdeeling Rotter
dam van dat corps, kapitein ter zee J. H. van
den Berg, commandant van den onderzeedienst
te Den Helder en schout bij nacht b.d. J. Bosma.
Tevens waren aanwezig de aangewezen com
mandant van de te water gelaten onderzeeboot,
luitenant ter zee le klasse K. van Dongen en
diens echtgenoote mevrouw A. Th. M. van Don
genRuth, die de doopplechtigheid zou ver
richten.
Het was even over Vier uur, toen mevrouw
Van Dongen het oranje-lint doorknipte, waar
door de gebruikelijke flesch champagne tegen de
scheepshuls in scherven sloeg en reeds terwijl
zij zeide: „O 19, ik vertrouw u toe aan uw ele
ment", begon de onderzeeboot te glijden. Al snel
ler gleed de boot van de helling, waarop zij
gebouwd was, af en onder luid gejuich van de
vele aanwezigen en het geloei der sirenes en
fluiten der in den omtrek liggende schepen gleed
de nieuwste aanwinst der Nederlandsche Ma
rine in haar element. Na de plechtigheid werd
den genoodigden in het directiegebouw een thee
aangeboden.
De O 19 is een zeer bijzonder schip, omdat
het van een geheel nieuw type is, waaraan
de nieuwste vindingen zijn toegepast, zoodat
men de boot ongetwijfeld kan beschouwen
als een der beste, die de wereldzeeën zal
bevaren.
Nieuw is b.v., dat de O 19 kan optreden als
mijnenlegger. Een Installatie is n.l. aangebracht,
waardoor de boot, onder water varend, mijnen
kan leggen. Daartoe kan een mijnenlading van
40 stuks worden meegevoerd. Voorts valt op de
zeer sterke machine-installatie, gebouwd dooi
de Kon. Mij. De Schelde te Vlissingen, die de
boot boven water een snelheid geeft van circa
20 mijl per uur. Voor het onder water varen
zijn twee electro-motoren gebouwd door de
firma Smit en Co. te Slikkerveer, die een snel
heid van circa 9 mijl per uur toestaan. De
lengte over alles bedraagt 81 Meter; de water
verplaatsing boven water is 970 ton, terwijl de
duikdiepte 100 Meter bedraagt.
De bewapening- bestaat uit 8 torpedo-lan-
ceerbuizen voor 53 c.M.-torpedo's. Aan dek staan
een kanon van 8.8 c.M. en 2 mitrailleurs van
40 m.m.
In November zullen de technische proeftoch
ten van het schip beginnen. Binnen zes maan
den hoopt men de O 19 in dienst te kunnen
stellen.
Het zusterschip van de 019, de 020, zal over
eenige maanden te water worden gelaten,
waarna belde booten, naar Indië zullen ver
trekken.
Naar wij vernemen zal het Veeartsenij-
kundig Instituut, dat gevestigd is in eenige
lokaliteiten van de Rijksseruminrichting
aan de Prof. Poelslaan te Rotterdam, bin
nenkort worden verplaatst naar de terrei
nen van de voormalige Rijks-marinewerf
te Amsterdam.
Reeds geruimen tijd werd gezocht naar een
betere huisvesting van dit instituut, dat tevens
een belangrijke uitbreiding diende te onder
gaan om het ook geschikt te maken voor het
doen van proefnemingen met grootere dieren.
Het huidige laboratorium maakte het zeer moei
lijk om ziektegevallen waarmede geëxperimen
teerd werd, voldoende te localiseeren en het is
zelfs reeds voorgekomen dat daardoor besmet
tingen werden overgebracht op ander in het
gebouw verzorgd kleinvee.
De uitbreiding, welke het instituut zal
ondergaan, zal tevens dienstbaar worden
gemaakt om de laboratoria in te richten
voor het onderzoek naar het zoo gevreesde
mond- en klauwzeer, welke ziekte jaarlijks
talrijke slachtoffers maakt en onder onzen
vaderlandschen veestapel groote schade
veroorzaakt, In verband hiermede zal de
naam van het instituut worden gewijzigd in
Mond- en Klauwzeer-instituut.
De gebouwen, waarin deze instelling zal wor
den ondergebracht, maken deel uit van de be
staande gebouwen op de Marinewerf te Am
sterdam en daardoor kunnen de kosten van
de verplaatsing dan ook betrekkelijk laag zijn.
De werkzaamheden zullen door het Rijk worden
uitgevoerd met steun van het werkfonds. De
kosten worden geraamd op f 190.000.
Daar op dezelfde terreinen ook de nieuwe la
boratoria van den Rijksstudiedienst voor de
luchtvaart zullen komen, zal de Amsterdamsche
Marinewerf een centrum van zeer belangrijke
laboratoria worden.
lijke reserve van ca. ƒ4.500.000 ter beschikking
te houden.
De geheele dienst van het fonds sluit met eer
nadeelig saldo van 382.000, bestaande uit eer,
voordeelig slot van den gewonen dienst van
4598.000 en een nadeelig slot van den kapi-
taaldienst van ƒ4.980.000.
Wijl familieomstandigheden niet toelieten
aan het jubileum van Molenaars meelfabrieken
te Westzaan een feestelijk karakter te geven, is
Donderdag het 50-jarig bestaan in intiemen
kring gevierd.
Te dien einde had in het kantoorgebouw een
samenkomst plaats van de directie met het vol
tallig personeel. Na een woord van eerbiedige
hulde aan de nagedachtenis van de overleden
leden der directie en van verschillende mede
werkers, heeft de directeur de heer K. Swart
Gz. een overzicht van de ontwikkeling van het
bedrijf gegeven gedurende de 50 jaar van zijn
bestaan.
Wat de leiding van de zaak betreft voor de
naaste toekomst deelde de heer Swart mede, dat
tot directeuren zijn benoemd de heeren Ir. P.
Molenaar Mz. en J. J. Swart, terwijl spreker zelf
de benoeming had ontvangen tot president-di
recteur.
Voorts verrastte de spreker de leden van het
personeel met de mededeling, dat allen als
feestgave een geschenk onder enveloppe zouden
ontvangen.
De heer G. Espeet bood hierop namens de
gezamenlijke aandeelhouders een schrijfbureau
aan.
Hierop hebben de beide jonge directeuren, die
de derde generatie MolenaarSwarts uitmaken,
het woord gevoerd.
Ten slotte heeft de chef, de heer J. Bergers,
namens 't personeel hartelijke woorden van ge-
lukwensch gesproken en namens allen aan de
directie een gebrandschilderd raam aangeboden
ter plaatsing in het nieuw te bouwen kantoor.
Het raam, dat ontworpen is door den schilder
W. Klerk van Westzaan, geeft een voorstelling
van het verleden, uitgebeeld door den molen
„de Duinmeijer", waarin het bedrijf begonnen
is, een kind dat met Molenaar's Kindermeel
wordt gevoed en de fabriek in de tegenwoordige
gedaante.
In de Donderdag te Amsterdam gehouden
algemeene vergadering van aandeelhouders der
N. V. Koninklijke Nederlandsch-Indische Lucht
vaart Maatschappij werden de balans en verlies-
en winstrekening over het jaar 1937 goedge
keurd.
De volgens rooster aftredende leden van den
raad van commissarissen, de heeren A. F. Bron
sing, Herbert Cremer en P. W. Janssen, werden
als zoodanig herkozen.
De heer J. D. Brand legde in verband met
zijn aftreden als directeur der Koninklijke Pa-
ketvaart Maatschappij zijn mandaat als com
missaris neer, terwijl in diens plaats werd be
noemd de heer J. W. B. Everts, directeur der
Koninklijke Paketvaart Maatschappij. Het vol
gens rooster aftredende lid van den raad van
bestuur, de heer E. Enthoven, werd als zoo
danig herkozen.
In de vacature van bestuurslid, ontstaan door
het overlijden van het lid van den raad van
bestuur, den heer J. M. Telders, werd benoemd
dr. ir. J. A. Ringers, oud-directeur-generaal
van den Rijkswaterstaat thans directeur der
Nederlandsch-Indische Spoorweg Maatschappij.
Z.K.H. Prins Bernhard is ook heden bij de
tweede oefening van de Lichte Brigade te Vee
nendaal aanwezig geweest, welke vanmorgen om
elf uur begon en tot Zaterdagmiddag twaalf urn-
duurt.
De Prins was wederom vergezeld van zijn ad
judant, kapitein De Roo van Alderwerelt, en
vertoefde onder groot enthousiasme van de in
woners van Veenendaal enkele oogenblikken bij
den commandopost van het tweede bataljon van
het 34ste Regiment Infanterie. Dit bataljon is
ingedeeld bij de roode partij en heeft de op
dracht om de blauwe partij aan te vallen.
De Prins begaf zich naar het punt, waar het
treffen zal plaats vinden.
In verband met de vacature van burgemees
ter van Rotterdam, ontstaan door het overlij
den van Mr. Droogleever Fortuyn, worden in
de Maasstad enkele namen genoemd van per
sonen, die voor dit ambt in aanmerking zou
den komen. Zoo hoorden wij o.m. de namen van
den burgemeester van Batavia, Mr. Voorneman
en van den burgemeester van Enschede, den
heer J. G. Rückert. Bevestiging dezer geruch
ten was uiteraard niet te krijgen, doch wij
meenen te mogen aannemen, dat voor de be
noeming ernstig in aanmerking zou komen de
hoofdcommissaris van politie te Rotterdam, mr.
L. Einthoven. Bevestiging van dit bericht kon
den wij evenmin verkrijgen.
De Tweede Kamer is thans in openbare ver
gadering bijeengeroepen tegen Dinsdag 18 Oc
tober om 1 uur.
Z. H. Exc. Mgr. dr. J. H. G. Lemmens, Bis
schop van Roermond, heeft
op hun verzoek eervol ontslag verleend aan
de Weleerw. Heeren: H. H. Willemsen als pas
toor te Buggenum; P. J. H. Frenken als pastoor
te Bunde; M. W. H. Roebroeck als pastoor te
Schimmert; H. J. H. Steinbusch als pastoor te
Wylre
en heeft benoemd tot pastoor te: Buggenum,
den Weleerw. Heer H. L. J. Mooren; Bun-
de, den Weleerw. Heer M. G. H. Stassen;
Griendtsveen, den Weleerw. Heer W. H. M.
Janssen; Posterholt, den Weleerw. Heer M. A.
H. Durlinger; Ransdaal, den Weleerw. Heer F.
W. C. H. Kremer; Schimmert, den Weleerw.
Heer A. H. E. Lemmens; Schulder, den Wel
eerw. Heer J. H. Ramaekers; Siebengewald, den
Weleerw. Heer V. E. J. Asselbergs; Wylre, den
Weleerw. Heer J. J. Schulpen;
tot rector te: Grubbenvorst (Ursulinen) dén
Weleerw. Heer H. G. M. J. Janssen; Heerleh
(Broeders v. d. H. Jozef) den Weleerw. Heer H.
J. M. Krijn; Heibloem, den Weleerw. Heer W.
M. A. Hillebrandt; Koningslust, den Weleerw.
Heer M. J. F. Arts; Roermond, (O. L. Vr. Mun
sterkerk) den Weleerw. Heer A. M. G. Delsing;
Schinnen, (Klooster Immaculata Conceptio) den
Weleerw. Heer R. J. A. Geurts; Steyl, (St. Jo-
sephklooster) den Weleerw. Heer Th. E. Absil;
Stokershorst, den Weleerw. Heer A. H. Adams
(priester van het Seminarie)Venlo, (Mgr.
Mutsaersoord) den Weleerw. Heer J. J. A. Huys-
mans (priester van het Seminarie)Venlo, (Zie
kenhuis) den Weleerw. Heer W. L. A. Wage-
mans;
tot conrector te Sittard, (Ziekenhuis) den
Weleerw. Heer W. J. Ritten;
tot hulp-aalmoezenier van Sociale Werken te
Venlo, den Weleerwr Heer P. A. H. Loonen;
tot Ieeraar te Maasricht, R. K. Gymnasium
den Weleerw. Heer Drs. R. Salomons; Roermond,
Bissch. Kweekschool, den Weleerw. Heer A. C.
C. Verheggen (priester van het Seminarie;
tot kapelaan te: Brunssum, den Weleerw. Heer
V. Debets; Grathem, den Weleerw. Heer C. A. J.
in t Ven; Heerlerbaan, den Weleerw. Heer J.
J. Sohl; Herkenbosch, den Weleerw. Heer M.
A. P. E. v. d. Bosch; Lottum, den Weleerw.
Heer M. J. P. v. Lierop; Lutterade, den Wel
eerw. Heer G. H. van Helden; Maasbree, den
Weleerw. Heer L. M. A. Versterren; Meerssen,
den Weleerw. Heer J. J. H. Voncken; Munster-
geleen, den Weleerw. Heer W. J. H. Schulpen;
Oud-Vroenhoven, den Weleerw. Heer W.
A. Wolf; Roermond, Kathedraal, den Weleerw.
Heer P. P. M. J. Geraets; Spekhblzerheide, den
Weleerw. Heer H. J. Wetzeler; Tegelen, H. Hart,
den Welieerw. Heer G. A. J. Cremers; Tegelen,
H. Hart, den Weleerw. Heer G. H. H. Herm-
kens; Venlo, O. L. Vr. den Weleerw. Heer L.
H. L, Rutten; Weert, H. Mart., den Weleerw.
Heer F. J. M. Neuss; Weert, H. Jos., den Wel
eerw. Heer W. J. G. Coenen; Amby, den Wel
eerw. Heer P. F. M. A. H. v. d. Broek; Bergen,
den Weleerw. Heer A. A. R. H. Corbey; Heyen,
den Weleerw. Heer F. J. v. d. Haghen; Horn,
den weleerw. Heer H. L. J. Janssen; Horst, den
Weleerw. Heer A. J. H. Geurts; Hulsberg, den
Weleerw. Heer J. L. M. de Saive; Leunen, den
Weleerw. Heer Th. W. J. Driessen; Leveroy, den
Weleerw. Heer H. C. A. Verheggen; Limmel, den
Weleerw. Heer L. M. J. H. Claessens; Linden-
heuvel, den Weleerw. Heer H. R. Mains; Neder-
weert, den Weleerw. Heer J. W. H. Janssens;
Nuth; den Weleerw. Heer J. J. Clerx; Otter-
sum, den Weleerw. Heer P. R. E. J. Miedema;
Roermond, H. Hart, den Weleerw. Heer P. J.
J. Pennings; Schinveld, den Weleerw. Heer M.
H. J. A. Schrijnemakers; Valkenburg, den Wel
eerw. Heer w. B. j. Horsmans; Vijlen, den Wel
eerw. Heer H. J. Nobis;
tot assistent te: Heerlen, Mgr. Savelberghuis,
den Weleerw. Heer J. Th. M. H. Abels; Heer
len, Ziekenhuis, den Weleerw. Heer J. R. Roth-
krans; Mook, den Weleerw. Heer M. G. A. Lit-
jens. De laatste twintig priesters van het Se
minarie;
tot aalmoezenier der werklooze arbeiders
Limburg: den Weleerw. Heer K. W. H. A.
Roncken, aalmoezenier te Venlo;
tot geestelijk leider der R. K. Onderwijzers in
Limburg: den Weleerw. Heer F. H. Mans, rec
tor te Heythuysen.
Zijne Hoogwaardige Excellentie, de Aarts
bisschop van Utrecht, zal de volgende week
alleen Maandag en Donderdag audiëntie ver
leenen.
