Eenige ontspanning na de
conferentie te Godesberg
Chamberlain keert
naar Londen terug
Memorandum van Hitier zou een laatste
vredesaanbod aan Tsjecho-Slowakije
beteekenen
Frankrijk roept
reservisten op
De stemming in
T sjecho-SIowakije
Een oproep van
Henlein
Het nieuws van heden
Geen verlof voor
militairen
Geeft geen gevolg aan het
mobilisatiebevel
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1838 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21396
„Wij moeten ons nog een groote
inspanning getroosten om den
vrede te redden," aldus de
Britsche premier
Britsche kabinet
vanavond bijeen
•rRanzensbd falkenau.buc^u .kriegern
wttscher'
Nabij de Tsjecho-Slowaaksche grens worden met spoed, loopgraven aangelegd
ft
Rome constateert eenige
verbetering
Maatregel beteekent geen
algemeene mobilisatie
Filmopnamen in een
boschnegerdorp
Aan den gouverneur van Suriname
zijn inlichtingen gevraagd
Een beter geluid uit
Duitschland
Mededeeling van het mobilisatie-
bevel werd met gejuich
ontvangen
Tsjechisch-Poolsche
grens gesloten
Duitsch memorandum
reeds te Praag
CHILI BESTELT KRUISERS
Het Weer
Een ij n li a r dtje bij
t»HAA*LEn
WU'D ENZUA
F£AN$J®
FEUQüi
«êeft
BETER TE LAAT &IJ JOU,DAN
TE IAAT VOOR PE Z0MERPRIJ1EN
TELEFOON 10212
Exporteurs ernstig
gedupeerd
Wagons versche haring mogen de
Duitsch-Tsjechische grens
niet passeeren
Voorzorgsmaatregelen
in Engeland
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 etIngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
«to kleine annonces „OmroeDers" ile de rubriek
GODESBERG, 24 September
(Reuter). De Britsche minister
president, Chamberlain, is te 9.42
uur per auto van zijn hotel naar
Keulen vertrokken.
Chamberlain is te 11 uur 20 per
vliegtuig naar Londen teruggekeerd.
Chamberlain, die er goed uitzag, werd in de
hal van zijn hotel door Von Ribbentrop op op
geruimde wijze begroet. De Duitsche minister
Schudde Chamberlain hartelijk de hand. De
Ijritsche gast poseerde glimlachend voor de
persfotografen en sprak eenige woorden van
dank voor de ontvangst in Duitschland. Schmidt
Vergezelde hem naar Keulen.
In een verklaring tegenover den vertegen
woordiger van Reuter, voor zjjn vertrek,
zeide Chamberlain: „Het communiqué van
hedennacht was er natuurlijk een, waar
over wij tot overeenstemming waren ge
komen. Ik kan daaraan nu niets toevoegen.
Ik keer naar Londen terug en zal daar
onmiddellijk mijn collega's raadplegen# Ge
durende de volgende dagen blijft er een
zware verantwoordelijkheid op alle belang
hebbenden rusten. Wij moeten de zaken
zeer omzichtig behandelen en ons nog groote
inspanning getroosten om den vrede in
Europa te redden."
Kort voor zijn vertrek verklaarde Cham
berlain nog, dat hedenavond het Britsche
kabinet zal bijeenkomen.
De Engelsche koning heeft hedenmorgen Ha
lifax ontvangen, die een ernstigen en bezorgden
indruk maakte.
Semi-officieel wordt uit Godesberg mede
gedeeld:
Het communiqué over het onderhoud van
gisteren tusschen den Fuehrer en den Brit-
schen minister-president heeft hier een bij
zonder gunstigen indruk gemaakt. De stem
ming na afloop der besprekingen staat in
opvallende tegenstelling tot de zenuwachtige
spanning, welke gisteren onder de journalis
ten heerschte, toen de ontmoeting tot later
op den dag werd uitgesteld. De bijzonder
heden van het slotcommuniqué zijn terstond
aandachtig bestudeerd.. Een zeer goeden in
druk vooral heeft het gemaakt, dat de slot-
besprekingen tusschen Hitler en Chamber
lain niet minder dan drie uren geduurd heb
ben en in vriendschappelijken geest gevoerd
2ijn. De Fuehrer kreeg het bericht over de
mobilisatie in Tsjecho-Slowakije terstond na
het begin der besprekingen met den Brit-
schen minister-president en bracht zijn gast
hiervan terstond op de hoogte. Chamberlain
zou door de mededeeling zichtbaar ontsteld
geweest zijn. Niettemin vermocht dit alar-
meerende bericht de besprekingen der beide
staatslieden niet te storen. Algemeen schijnt
men zich thans bewust te zijn, dat het Duit
sche memorandum, met welks overdracht aan
Praag de Engelsche regeering zich belast
heeft en dat opgebouwd is op grondslag van
de in Godesberg voortgezette besprekingen
van Berchtesgaden, een laatste vredes
aanbod van den Fuehrer aan Tsjecho-Slo
wakije vórmt.
Den geheelen nacht hebben de leden der
Britsche delegatie, aldus meldt Reuter uit Go
desberg, het memorandum van Hitler over de
Tsjechische kwestie bestudeerd.
De ontkenning van Chamberlain, dat de
nieuwe toestand een mislukking kan genoemd
worden en de verklaring, welke hij aflegde, toen
hij zich naar zijn slaapkamer begaf,, n.l. „het
woord is thans aan de Tsjechen", vertegenwoor
digen het hier heerschende algemeene gevoelen.
Volgens Duitsche kringen was het laatste onder
houd tusschen beide staatslieden hartelijk van
toon. Er valt niet aan te twijfelen, of Cham
berlain heeft een uitstekenden indruk op de
Duitsche openbare meening gemaakt.
Een speciale correspondent van Havas meldt:
NaSat Hitier geweigerd had zijn goedkeu
ring te verleenen aan het Britsche voorstel
voor een regeling, heeft Chamberlain, zoo
meldt men in Britsche kringen, op zich ge
nomen, aan Praag de Duitsche oplossing
voor te leggen, inhoudende een veel groote
ren en veel spoediger gebiedsafstand, en
zonder Duitsche verplichtingen.
Het pessimisme bij sommige leden der Brit
sche delegatie is te wijten aan den duidelijken
indruk, dat de Tsjecho-Slowaaksche regeering
deze voorstellen niet zal kunnen aanvaarden.
De voorstellen zijn vannacht ook medegedeeld
aan Parijs en andere hoofdsteden,
De commentaar der bladen is meerendeels
niet actueel, ingevolge de plotselinge wen
ding welke na de nachtelijke conferentie
tusschen Hitler en Chamberlain is ingetre
den.
De „Times" richt een opvallend scherpen
aanval op de Duitsche propaganda-methoden en
zegt: De Duitsche radio gaat ook thans nog
door, met 'n bijna ongeloofelijk gemis aan gevoel
VERSCHERP TE TOESTAND IN HET SUDETENL.D
DISTRICTEN KARLSBAD EN EGER
AARINAOt
BRUX
CORKAU
KOMOTAU
KAADE
SAA?
JOACHIMS
^CHONB NEUDEK
CHODAU ©KARLSBAD
EGER •IPETSCHAU
SANDAU
,TEPL
MARIENB
TACHAU
KLADRAU
•PRAAG
k-ij r
Het kaartje geeft de voornaamste platsen
weer van het District Karlsbad en het
Egerland. De Tsjechen hadden zich reeds
uit verschillende grensplaatsen terugge
trokken; Vrijdag j,l. werden de Sudeten-
gebieden weer bezet. Sterke troepenmachten
van Tsjechen bevinden zich te Eger,
Falkenau, Karlsbad, Neudek, Graslitz,
Joacliimsthal en Weipert. Al deze plaatsen
zijn op het kaartje te vinden.
Het Tsjechische leger is gemobiliseerd, om aan alle gebeurlijkheden het hoofd
te bieden
voor fatsoen, zijn vergift van bedreigingen en
scheldpartijen uit te strooien. De Duitsche pro
pagandamachine heeft sinds lang opgehouden
indruk op de wereld te maken, en moet wel voor
steeds minder Duitschers overtuigend worden.
Ook de „Daily Telegraph" valt de Duitsche
propaganda aan en schrijft: Aan Duitsche zijde
wordt weinig moeite gedaan om zoolang de be
sprekingen duren, de spanning te verlichten. Men
zou gedacht hebben, dat na de instemming der
Tsjechen, het Sudeten-gebied zonder gewapend
conflict af te staan, de gecontroleerde Duitsche
pers de vriendelijkheid gehad zou hebben haar
hatelijke scheldcampagne te staken. In het
licht der voortdurende bedreigingen was het
bevel van Benesj, tot algemeene mobilisatie over
te gaan, niet meer dan een elementaire voor
zorg tegen het dreigende gevaar eener algemeene
invasie.
Het is te hopen, dat Chamberlain's vastbera
den pogingen den vrede te bewaren succes heb
ben, schrijft de „Daily Mail". Indien hij, ondanks
alles, niet zou slagen, weet de geschiedenis,
waar de schuld ligt: niet bij Chamberlain.
Men is te Rome van meening, aldus Havas,
dat de toestand na de besprekingen te
Godesberg, eenigszins is opgeklaard, en men
ziet in het communiqué het symptoom van
een verbetering, zoodat men gelooft, dat het
Tsjecho-Slowaaksche probleem op vreed
zame wijze kan worden opgelost. Duitsch
land, zoo zegt men, heeft een nieuw bewijs
van goeden wil gegeven, terwijl de Tsjechen
door hun mobilisatie geprovoceerd hebben.
Het zal van Praag afhangen, of de zaak
een noodlottigen keer zal nemen.
PARIJS, 24 Sept. (Havas). In ge
heel Frankrijk is vanmorgen aan de
gemeentehuizen een biljet aangeplakt,
waarbij de reservisten van sommige
lichtingen terstond worden opge
roepen. Deze maatregel, zoo voegt
Havas hieraan toe, welke in geen
enkel opzicht een algemeene mobili
satie beteekept, is uitsluitend bedoeld
om het grensverdedigingsstelsel in
werking te stellen.
Nader meldt Havas: De vanmorgen genomen
maatregelen betreffende den oproep der reser
visten vullen de voor de dekking van de grens
noodzakelijke strijdkrachten aan. Het is een
der laatste veiligheidsmaatregelen vóór de al
gemeene mobilisatie.
In voorloopig antwoord op de vragen van het
R. K. Eerste Kamerlid Bruineman betreffende
het maken-van filmopname in een boschneger
dorp in Suriname, heeft minister Welter mede
gedeeld, dat hij ter zake vooralsnog niet over
de noodige gegevens beschikt, doch inlichtingen
heeft gevraagd aan den gouverneur van gemeld
gebiedsdeel.
Na ontvangst van 's Landvoogds antwoord zal
de minister op deze aangelegenheid terugkomen.
BERLIJN, 23 Sept. (D.N.B.) De opperbe
velhebber van het Duitsche leger, generaal von
Brauchitsch, is heden te Bad Salzbrunn in het
huwelijk getreden met Charlotte Schmidt, een
dochter van een lid der rechterlijke macht.
SPANNING INDE DIPLOMATIEKE HOOFDSTEDEN
LONDEN
■s
BERLIJ
WARSCHAU
PARIJS
E DA-PEST
KA REST
BELGRADO
PRAAG, 24 Sept. (Reuter). De meeste
telefoon- en telegraafdraden tusschen Praag
en Rome, Weenen en Bern zijn doorgesneden
of althans, blijkbaar op Duitsch gebied, ge
stagneerd. De Tsjechische autoriteiten heb
ben gedreigd de Duitsche lijnen over Tsje
chisch gebied naar het Nabije Oosten te
verbreken, indien de verbindingen niet her
steld worden.
De correspondent van Reuter reed gister
avond uit het Noordelijke Sudetengebied naar
Praag. In alle steden en dorpen waren de stra
ten en pleinen vol menschen en heerschte groote
drukte bij de militaire aanmeldingskantoren.
Alle soorten vervoermiddelen, auto's, karren,
taxi's, enz. worden opgeëischt, om de soldaten
te vervoeren.
De correspondent bevond zich in een Tsje
chische stad aan de grens van het Sudeten-ge
bied, toen het mobilisatiebevel door de radio
kwam. De mededeeling werd met gejuich en
applaus ontvangen en toen het volkslied speel
de, stond elkeen zwijgend stil. Daarna schud
den de mannen elkander de hand, trokken hun
jassen aan en gingen naar buiten om zich aan
te geven bij het plaatselijke aanmeldigsbureau.
Ingevolge de in Tsjecho-Slowakije afgekon
digde militaire' maatregelen, is de Tsjechisch-
Poolsche grens te middernacht gesloten.
Reuter verneemt, dat het memorandum
van Hitier reeds ter kennis van de Tsjecho-
Slowaaksche regeering gebracht is
BERLIJN, 24 Sept. (D.N.B.). Henlein heeft
tot de Sudeten-Duitschers den volgenden op
roep gericht:
„Benesj heeft in zijn hazardspel de laatste
kaart uitgespeeld. Hij heeft, steunende op een
in strijd met de grondwet zijnde militaire re
geering, de algemeene mobilisatie afgekondigd.
Gij, mijn volksgenooten, in hét vaderland,
weet waarom het gaat. Geen Duitscher zal
op Duitschers schieten, geen Hongaar op
Hongaren, geen Pool op Polen. Bénesj heeft
niet het recht, u tot een vreeselijken broe
dermoord te dwingen. Aan zijn mobilisatie-
bevel zal geen Duitscher gevolg geven. Over
korten tjjd zult gij vrij zijn."
De marineraad van Chili heeft aanbevolen
in Nederland tweeChileensche kruisers te
laten verbouwen.
_.s
-
De restauratie van het paleis te Amsterdam. De galerij op de hoofdverdieping is
in haar oorspronkelijken staat teruggebracht. De schotten, welke onder Koning
Lodewijk Napoleon waren aangebracht, zijn verwijderd
Hoogste barometerstand 775.9 te Kovno =7
EE Laagste barometerstand 741.6 te Reyk-
javik
=i Verwachting: Zwakke tot matigen
Oostelijke tot Zuidelijken wind, nevelig
tot half of zwaar bewolkt, droog weer
behoudens kans op onweer en eenige
Er dauw in den nacht, later iets koeler.
Zon op v.m. 6.49 onder n.m. 6.54 uur.
Licht op n.m. 7.24. Maan op v.m. 7.38
onder n.m. 6.45. Eerste Kwartier 1 Oct. EE
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiil
Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijnen, Spit,
Rheumatiek, Kou en Maandbezwaren.
Eén „Mijnhardtje" 5 ct. 12 stuks 50 ct.
^ALITEI
Naar wij vernemen wordt, zooals
verwacht kon worden, onder de
huidige omstandigheden aan mili
tairen geen verlof of bewegings
vrijheid .meer verleend.
In. den-loop van .Vrijdag en heden ontvingen
tal van haring-exporteurs te IJmuiden het be
richt, dat de wagons versche haring,welke zij
in het begin der week op bestelling hadden af
gezonden, de Duitsch-Tsjechische grens niet
kunnen passeeren, daar de spoorlijnen geheel
versperd zijn in verband met troepen- en mu
nitietransporten.
Vele wagons staan reeds voor de- Tsjechische
grens en talrijke zijn nog onderweg.
LONDEN, 24 Sept. (Reuter).-Naar te Londen
werd vernomen, worden door de admiraliteit be
paalde voorzorgsmaatregelen genomen buiten
die welke reeds zijn aangekondigd.
Deze maatregelen omvatten het terugroepen
van een aantal manschappen van verlof en het
op volle sterkte brengen van de bemanning van
een paar schepen.
Na de nachtelijke conferentie tusschen
Hitler en Chamberlain is er eenige ont
spanning ingetreden; Praag heeft Hitler's
memorandum, dat een laatste vredesaan
bod zou bevatten, ontvangen; Cham
berlain is hedenmorgen uit Godesberg
vertrokken; hedenavond komt het Brit
sche kabinet bijeen.
Fransche regeering heeft eenige lichtin
gen reservisten opgeroepen.
Oproep van Henlein om geen gevolg te
geven aan mobilisatiebevel van Benesj.
Stand der restauratie-werkzaamheden in
het Koninklijk Paleis op den Dam te
Amsterdam.
Geen verhooging van het Duitsche con
tingent bloembollen.
H.H. Wijdingen in het bisdom Haarlem.
Benoemingen in het bisdom Den Bosch.
Memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer, over het wetsontwerp betreffen
de terugvordering van ten onrechte be
taalde heffingen.
De zomerresidentie Apeldoorn huldigt
H. M. de Koningin.
Aan militairen wordt geen verlof of be
wegingsvrijheid meer verleend.
K-i„- AV. H o.
