De katholieke filmactie
B
p,
Prijsverlaging 1
Montage
STAD
vanaf heden nol
E~N' HALve liter
HULSTKAMP ZEER OUDE GENEVER
MAANDAG 26 SEPTEMBER 1938
BRITSCHE PARLEMENT
WOENSDAG BIJEEN
ECHTE WALES-
ANTHRACIET
ROODM'
- zVVARTHERK FL. 3.25 PER LITER ^IK;
FL. 1-7 5 PER HAL
UW T
PRIJSVERLAGING Ja, met
-I- de oude Hulstkamp traditie voor
oogen wil ik mijn oude en nieuwe
vrienden dienen en laten profiteer en, en daarom loop
ik vooruit op een langverbeide accijns verlaging.
Langen tijd hebben wij moeten wachten op deze,
zoo noodzakelijke, accijnsverlaginghelaas het
wachten blijft nog vergeefs.
Toch wil ik niet langer dralen en heb daarom
besloten mijn oude gen ever aanzienlijk in prijs te
verlagen, in de hoop, dat de Regeering mijn besluit
zal bezegelen.
Hulstkamp heeft zich vele vrienden gemaakt
moge deze stap ertoe medewerken het
aantal nog meer uit te breiden.
Vraag altijd en overalthuis, aan
de bittertafel of bij Uw slijter-
naar de van ouds bekende en
populaire Hulstkamp
/U2SU2Ï
cn^ slechts
KAPELAAN J. TH. v. d. BEEK
Benoemd in de St. Liduinaparochie
LIEFDADIGHEIDSPREDIKATIE
Verkeerspuzzle ter gelegenheid
van de verkeersdagen
Kind te water
GELUKKIG WERD NIEMAND
„BEKROOND"
VERKEERSONGEVALLEN
Vereeniging Gruno
BURGERLIJKE STAND
I
- 1
i
ÖEDLW K.
iMsiküfnf*
vEurt£***vlK
HULSTKW
ft
Wanneer we hieronder de „montage"
van de Kath. Filmactie zullen
schetsen, d.w.z. eenige hoofdlijnen
zullen aangeven, waarlangs en waarbinnen
zich die opbouw zal hebben te bewegen,
dan is het geenszins de bedoeling van den
lijntrekker, dat het bekende gezegde van
Balazs: „Es gibt nichts Subjektiveres als
das Objektiv", hierbij uit het oog wordt
verloren. Evenmin als de objectiviteit van
de cameralens de subjectieve instelling van
den filmer beïnvloedt, evenmin waarborgt
de klaarblijkelijke objectiviteit van doel en
middelen een objectieven kijk op nut en ge
bruik ervan. Een oratio pro domo? Wellicht.
De breede doelstelling van de katholieke
filmactie omvat de bewuste bevordering
Van het genieten, beoordeelen en maken
Van goede films. Zij is tevreden als de
groote massa de goede film weet te waar-
deeren op zedelijke en redelijke, filmische
gronden. Een selectie levert haar vervolgens
materiaal voor het opleiden van een groep
bewuste critici; een nog straffere selectie
zal haar ten slotte personen leveren, die de
hoop wettigen, na voldoende studie en
oefening tot het vervaardigen van goede
films in staat te zijn. Van den kant der lei
ding mag men dus verwachten, dat zij alle
materiaal zal leveren, dat voor de volledige
Vorming van elk der groepen noodig is, zoo-
Wel wat aangaat de personen, die leiding en
voorlichting moeten verstrekken, als wat
betreft studie- en propagandamateriaal.
Van den kant der geleiden mag men daar
tegenover minstens belangstelling en ver
trouwen eischen. Het probleem wordt dus,
elk van de drie 'groepen een andere, aan
gepaste opleiding te verschaffen. De zeer
uitzonderlijke positie, die de laatste groep,
die der toekomstige filmers, inneemt, schijnt
ons te wettigen, hun belangen, juist in zoo
verre zij producenten zijn, een oogenblik
Voorbij te gaan. Daar alzoo de kwestie van
het maken, het dóen een oogenblik
geëlimineerd is, blijft slechts die van het
genieten, waardeeren en theoretiseeren
over. De beide eerste groepen komen daarin
overeen, dat hun voornaamste werkzaam
heid die van het studeeren, het zien en
hooren, zal zijn. Zij verschillen wellicht
slechts gradueel van elkaar, echter in zoo
sterke mate, dat zij niet onder een hoedje,
in casu onder één intellectueel doceer-peil
zijn te vangen. In concreto: zoowel de stu
die van de filmhistorie, van de auteurs en
scholen eventueel, als het volgen van film-
Voorstellingen en de gegeven uitleg zullen
bij elk der groepen anders ingesteld moe
ten zijn. Ziehier in de kern de groote moei
lijkheid, waarvoor de redactie van een offi
cieel orgaan voor de kath. filmactie steeds
zal staan. Want wie zal het juiste peil be
palen? Nog afgezien van de vraag of een
^gemiddelde wel bestaanbaar is. Een gemid
delde, dat kool en geit zal sparen, bewerkt
Wellicht, dat beide partijen zich bekocht
gaan gevoelen. Een van beide uitschakelen
zou een oplossing zijn, die regelrecht in
strijd is met de doelstelling van de Katho
lieke Filmactie, die immers bedoelt zoowel
een massa-apostolaat te zijn als intellec-
tueele kringen te interesseeren in zake film.
Nu meene men niet, dat het in onze be
doeling ligt, een oordeel uit te spreken over
den tegenwoordigen gang van zaken, al lijkt
het ons niet voorbarig te beweren, dat wij,
na een kleine twee jaren ervaring, meer
gunstige dan ongunstige factoren meenen
te kunnen constateeren. Veeleer is het
slechts onze opzet aan te geven, dat er nog
vraagstukken op te lossen overblijven in de
overtuiging, dat wat wij hier aangeven niet
direct een openbaring genoemd behoeft te
Worden, iets, wat een journalist van een
Limburgsche kath. krant blijkbaar wél
meent, gezien '6 mans unfaire tirade over
den huidigen opzet van „Katholiek Film
front". Wij wenschen slechts de beoordee
ling van de prestaties van de leiding in
objectiever banen te leiden door te wijzen
op de groote dosis stuurmanskunst waar
over de verantwoordelijke personen moeten
beschikken om beide klippen, nml. een rein
intellectualisme en evenzeer een zielloos
gebazel langs de film, steeds weer opnieuw
te omzeilen. En omdat in feite een tijd
schrift het meest hechte communicatiemid
del is tusschen leiders en leden, wordt de
redactie-voering ervan van het hoogste
belang voor de geheele filmactie. En ten
slotte moet men bedenken, dat óók het
instandhouden van meerdere tijdschriften
Zijn groote nadeelen heeft, nadeelen, waar
tegen de voordeelen van betere aanpassing
en schifting waarschijnlijk niet zullen op-
Wegen. „Ne Jupiter quidem omnibus."
De serieuze opleiding van het publiek
eischt verder op de eerste plaats het
ontwikkelen van de filmgevoelig
heid, het opbouwen van een visueele cul
tuur. En welk middel is daartoe beter ge-
ejtrend dan het filmzien-zelf? Ongetwijfeld
heeft men kennis te nemen van auteurs en
historie, van technische ontwikkeling en
Schoolvorming onder de regisseurs, van
theorie en visie. Maar vóór alles moet toch
het zien het beleven staan. Bij
het gebruik van dit middel, dit voornaam
ste middel misschien, ter bereiking van het
doel der kath. filmactie doen zich veel
geringere bezwaren gevoelen, °md^ ee^
schifting veel lichter zal zijn door te
Voeren Op de eerste plaats wat aan-
taf en soort van de te vergmen
V/erken aangaat. Wie m breedeen
kring belangstelling en begrip voor goede
filmkunst wil wekken, kan veilig als demon
stratiemateriaal werken als Pabsts „Kame
ïadschaft" of Fröhlichs „Madeben in Uni
form" kiezen.Voor den selecteren kring WU™
®r een zoo groote schat aan materiaal ter
beschikking, dat slechts moeilijkheden van
°tganisatorischen en financieelen aard zul-
len blijven dwingen een keuze te maken,
kfen meene niet, dat wij het woord
••slechts" gebruikten, omdat wij zouden
bieenen, dat de vermelde bezwaren gering
bioeten worden geacht; integendeel: wie den
Sang van zaken heeft meegemaakt in de
oude filmliga en de latere filmkringen of
studiegroepen, weet, dat groote financieele
offers worden vereischt om een regelmatige,
zelfs bescheiden exploitatie mogelijk te
maken. Waar 'tegenover blijft staan, dat het
waarschijnlijk aan belangstelling, althans
na doelmatig-gevoerde propaganda, niet zal
ontbreken, nóch van den kant der nieuwe
lingen, nóch van de zijde der „old-timers".
De eerstgenoemden toch kunnen overtuigd
worden, dat ook de stomme-filmkunst reden
van bestaan heeft, de laatsten zullen de
eersten zijn om nogmaals hun „klassieken"
te gaan zien, nu wellicht met beter inzicht
en bezadigder oordeel gewapend dan in de
bewogen perioden van „uitkijk"- en „capi"-
experimenten. En hiermee meenen wij een
tweede groote taak te hebben aangegeven
voor de K.F.A., overigens in het volle be
wustzijn, dat aangéven heel wat gemakke
lijker is dan aanpakken envolbrengen.
Maar ten slotte zijn de moeilijkheden er
slechts om overwonnen te worden en een
slecht leider is hij, die zonder vertrouwen
op welslagen en zonder optimisme wil aan
vangen.
Dan blijft er nog het probleem van de
studie. Het lijkt toch minstens
een zeer moeilijke opgave zich een
juist inzicht in filmzaken te moeten ver
werven zonder een grondige en gedegen
studie te kunnen maken van het reeds ge
presteerde op dit gebied. Wat voor den
pianist de noodige en voortdurend-herhaal-
de vingeroefeningen zijn, dat moeten voor
den serieuzen filmbelangstellende de theo
retische en praktische oefeningen van een
Euttmann, een Richter, een Fischinger zijn.
Om nog maar te zwijgen van de groote
meesters der stomme-speelfilmkunst: Mur-
nau, Dupont, Feyder, Chaplin (de opsom
ming zij, om niet langdradig te worden,
voor de vuist en onvolledig) en van de
Russische meesters der documentaire:
Eisenstein, Pudowkin, Turin en Dowsjenko.
Enom deze grooten te kunnen waar
deeren in hun prestaties, zal men daarnaast
juist de mindere goden in hun probeersels
moeten aanschouwen. (Eggeling bijv. en
Leger of Schuitema). Weliswaar wordt de
kunstenaar „geboren en niet gemaakt",
maar als de Schepper in Zijn wijsheid
iemand de gave schenkt, dan wil dat in het
geheel niet zeggen, dat hij hem daarmede
dispenseert van alle studie van hetgeen
anderen, met soortgelijke gaven toegerust,
vóór hem reeds door moeizaam werken tot
stand brachten. Integendeel: ieder kunste
naar heeft zijn plaats in de historie en
heeft derhalve rekening te houden met de
traditie, al wil dat niet zeggen, dat hij niet
daarop moet voortbouwen naar zijn eigen
inzichten, en juist diegenen, die het sterkst
tegen de traditie waren gekant, haar het
meest verachtten en ertegen reageerden,
leverden in hun werk het beste bewijs, hoe
zeer zij er mede waren vergroeid- Allen zijn
ten slotte voor een goed deel in hun werk
product van de milieu-factoren, die in hun
tijd optraden en zich deden gelden. De
o r i g i n e e 1 e kunstenaar moet nog wor
den geboren. Het is daarom, dat een bestu
deering van de richtingen, de scholen en
visies in de historie van de een-halve-eeuw-
oude filmkunst zoo broodnoodig is, wil men
t,en minste niet het gevaar loopen, met
eieren na de markt te komen in de meening
een ontdekking gedaan te hebben. Het lijkt
mij, dat juist deze tendenz, de tendenz
nml. van waardeerende en tot-leeren-
bereidwillige studie, te zwak in ons midden
leeft. Wij kunnen het zóó wel. De theore
tische werken van Moussinac, van Bela
Balazs, van Richter en Arnheim zijn den
meesten onbekend, misschien zelfs al wat
den naam alleen aangaat. En waarom
zouden we hier de keurige werkjes van Ne-
derlandsche origine overslaan, de keurige,
instructieve opstellen uit de monografieën-
reeks van Graadt van Roggen, waarin m.i.
die van Hoyer, Koster, Ter Braak en, last
not least, van den redacteur-zélf uitmun
ten? Neen, zoolang al deze namen, hetzij
op theoretisch, hetzij op practisch terrein
ons niets of althans zeer weinig zeggen,
blijft er voor de K.F.A. werk aan den win
kel. Waarmee natuurlijk weer niet
wil gezegd zijn, dat het slechts in de kennis
van zooveel mogelijk namen en feiten zou
zitten. Maar wie los van dit alles wil be
ginnen zich het juiste inzicht te verwer
ven, maakt een goede kans verkeerd uit te
komen, en, voor zoover hij zich u i t, zich
belachelijk te maken en de gansche actie
te blameeren. Over een en ander ware nog
veel te zeggen, maar het bestek van een
krantenartikel gedoogt geen uitweidingen.
Wat den kant van het film-maken betreft,
meenen wij voor heden te mogen volstaan
met een korte verwijzing naar vroegere
publicaties in „De Tijd" en in het offici-
eele orgaan. Te gelegener tijd hopen wij
daarop nog uitvoeriger terug te ko
men. In een slotbeschouwing hopen wij het
„eeuwig misverstand" onder de aandacht
van belangstellenden te brengen.
Abdij van Berne, Heeswijk (N.-B.).
E. B. VAN DER BURGHT, O.Praem.
LONDEN, 26 Sepl. (Reuter). Het
Engelsche parlement is tegen Woens
dag 28 September bijeengeroepen.
edenk in uren van beproeving en
smart, dat ied're mensch wel iets
te boeten heeft en het leed zal
lichter te dragen worden.
o. a.
a 2.15 afmeting 20/35
a 1.90 afmeiing 12/20
per 70 KiG.
WITTOP KONING
Harmenjansweg 67 a - Tel. 16100
Haarlem
NOG ENKELE DAGEN GELDIG
Tot kapelaan van de St. Liduinaparochie te
Haarlem (Noord) is benoemd de weleerw. heer
J. Th. van der Beek, thans kapelaan van de
St. Jozefparochie te Bennebroek.
Vóór dien was de weleerw. heer v. d. Beek ka
pelaan te Warmond, te Beverwijk, van waaruit
hij wegens ziekte geruimen tijd de parochieele
bedening moest onderbreken, en te Wester-
Blokker.
Vijf jaren lang was Z.Eerw. in verschillende
plaatsen directeur der K.J.C.; voorts had hij
de zorg voor de meisjes-jeugdbeweging, de
meisjescongregatie en oefende hij het geestelijk
adviseurschap over de sociale vereenigingen uit.
Zondag 2 October houdt de Weleerw. Pater
H. de Greeve in de kerk van de H.H. Elisabeth
en Barbara aan de Paul Krugerstraat, onder
alle H.H. Missen een liefdadigheidspredikatie
ten bate van de bezochte gezinnen van de con
ferentie van den H. Vincentius.
Met het oog op den grooten nood der tijden
wordt de predikatie ten zeerste in aller mild
dadigheid aanbevolen.
In een der étalages van V. en D. zal ter
gelegenheid van de a.s. verkeersdagen een ver
keerspuzzle worden opgesteld, waarop verschil
lende dagelijks voorkomende verkeerssituaties.
Goede oplossers van deze puzzle, waarvoor in
vullingsformulieren verkrijgbaar zullen worden
gesteld, hebben kans op een mooien prijs.
Spelenderwijze is Zondagmiddag om half drie
een vierjarig meisje in de Zomervaart gevallen.
De heer H. C. v. Gog, een 22-jarige schilder,
wonende aan de Amsterdamstraat 72, zag, dat
het meisje op ongeveer 2 meter van den kant
zinkende was. Hij sprong gekleed te water en
kwam even later met het drenkelingetje weer
op het droge. De kleine heeft volgens dokters
verklaring geen letsel bekomen.
Onder het viaduct Jansweg in de richting
van het Bolwerk reed Zondagavond om half
negen een tram, die een ander voorttrok, waar
van' de beugel defect was.
Waarschijnlijk is die defecte beugel in aanra
king gekomen met de spandraden, die de lei-
dingmasten met het net verbinden. Daardoor
werd de paal eenigszins voorovergebogen. Het
z.g. „kroonstuk", dat een gewicht heeft van
20 kilo, schoot los en viel op straat, echter ge
lukkig zonder iemand te treffen.
De tramdienst ondervond een half uur ver
traging.
Op den hoek v. d. HulststraatZuidpolder
straat reed Zaterdagmiddag een 38-jarige wiel-
rijdster, doordat zij geen voorrang verleende,
tegen het achterwiel van een wielrijder op,
waardoor zij kwam te vallen en haar rechterbeen
brak. Na door den Ongevallen Dienst behandeld
te zijn, werd zij per ziekenauto naar het St.
Elisabethgasthuis vervoerd.
Een 71-jarige voetganger stak Zaterdagavond
om 11 uur zonder op het verkeer te letten wei
felend den Zijlweg over, in de omgeving van de
Pieter Kiesstraat. Hij werd aangereden door een
personenauto, viel en brak zijn rechteronder
been, terwijl l}i) tevens een lichte wonde aan
het hoofd bekwam. Na behandeld te zijn is hij
per ziekenauto naar de Mariastichting overge
bracht.
Zaterdagavond werd in een der zalen van
Brinkmann aan de Groote Markt het jubilèum-
seizoen van de Vereeniging Gruno feestelijk ge
opend.
In de met Groninger wapenschilden versierde
zaal genoten de talrijke aanwezigen van Gro
ninger zang- en voordrachtskunst.
Het hoogtepunt van den avond vormde de
bekroning van het jubileumlied, waarvoor een
prijsvraag was uitgeschreven.
Voor de Groningers in Haarlem en Omstreken
was het een zeer geslaagde avond en de mede
werkenden gaven een goed voorproefje van wat
ze Zaterdag 22 October op den Groninger caba
retavond in de groote zaal van „de Leeuwerik"
zullen presteeren.
Geboren: 23 Sept. J. C. v. Looij-Droogtrop, z.;
23 Sept.: J. M. Meijer-v. Wort, d.; J. C. Linck-
Willemsen, z.; 24 Sept.: J. J. Spruit-Blom, d.;
G. M. Th. v. d. Kuijl-Bottelier, z.; A. B. Rien-
stra-Lijnzaat, d.; H. Nieuwenhuis-ten Bolscher,
z.; 24 W. v. Dijke-Butz, z.;' 25 Sept.: E. v. d.
Voort-v. Tongeren, d.; J. L Em. W. v. Norde-
Sikkema, d.; E. P. Postliuma-de Haas, d.; B.
Besteman-Warmer, z.; 26 Sept.: A. Grootjen-
Lijs, z-.; J. Heinsbergen-Timmermans, d.
Overleden: 23 Sept.: H. Hooning, 39 j., Patri-
archstr.; 23 Sept.: C. W. van de Veen, 41 j.,
Raadhuisstraat; 24 Sept. P. j. Delforge, 64 j..
Dr. Schaepmanstraat; 25 Sept.: H. J. Smit, 82
j., Hazepaterslaan.
Wekel. Spreekwoord van Kolenhandel Krul.
„HET IS GOED VUUR MAKEN VAN EEN
ANDERMANS TURF", beteekent: „Royaal
zijn van andermans geld". Wil men in de
letterlijke beteekenis van het woord een
goed vuur maken, dan moet men hiervoor
BRANDSTOFFEN VAN KRUL gebruiken!
Stafionsterr. Overveen, Tel. 33517; Huls Tel. 38734
«143
n
pEBflAL
