ST.WIL1IBB0KDUS
Conferentie der vier
mogendheden
Chamberlain, Daladier, Mussolini en
Hitier te München bijeen
Ook Jan Masaryk
naar München
V oor-mobilisatie
opgeschort
Crediet van
f 120 millioen
Britsch witboek
gepubliceerd
Dankwoord van de
Koningin
rnrp^.
Het standpunt van
Boedapest
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
N.V NEDERL.VERZ.MU.
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1938 - AVONDBLAD
CAT HAR IJNE SINGEL 4ÖUTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21404
Oproep van Cardenas
Aandrang op Hitier en Benesj
om tot overeenstemming
te komen
Besprekingen begonnen
De Tsjechische bladen over
de conferentie
Het Weer
milium!
In afwachting, hoe de internatio
nale situatie zich ontwikkelt
Aangevraagd ter bestrijding van
bijzondere maatregelen
De vredesoproep van
den H. Vader
Relais-uitzending door de A.V.R.O.
De ÏOO.OOO
ST RATOSFEERV LUCHT
IN POLEN
In Londen kicam de ernst van de interna tionale spanning ook tot uiting in het
groote aantal Amerikanen, dat naar de Ver. Staten terugkeerde. Woensdag was de,
drukte op het Waterloorstation voor den boottrein overstelpend
Vandaag komen de vier regeeringschefs van de groote mogendheden te München
bijeen om op het allerlaatste oogenblik een verschrikkelijken oorlog te voorkomen.
Het paleis van den Führer aan den Köni glichen Platz, waar Hitler, Chamberlain,
Mussolini en Daladier zullen confereeren
De zaal waar de besprekin gen zullen worden gehouden
Bevattende de correspondentie
inzake de Tsjecho-Slowaak
sche kwestie
De brieven aan Hitier
Hongarije wenscht gelijke behan
deling voor de Hongaarsche
minderheden als voor
de Sudeten
Hulpverleening in België
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Uitermate groot was het aantal
gelukwenschen uit de
geheele wereld
Verklaring van Sirovy
uitgesteld
Uitvinder van benzine
auto gestorven
VERZEKERINGEN TOT ELK BEDRAG
Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 etInaez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
LONDEN, 29 Sept. (Reuter). Mi-
nister-president Chamberlain is te
7.50 uur van Downingstreet naar het
vliegveld Heston vertrokken, van
waar hij zich per vliegtuig naar Mün
chen heeft begeven.
Bij bet vertrek van Chamberlain van Heston
waren de ambassadeurs van Italië, Duitsch-
land en Frankrijk aanwezig', alsmede Britsclic
ambtenaren, vele leden van het parlement en
duizenden andere belangstellenden. Voor zijn
vertrek zeide Chamberlain:
„Als kind herhaalde ik zonder ophouden: Als
iets niet lukt, probeer, probeer dan opnieuw.
Dat doe ik nu."
De Imperial Airways hebben vanochtend van
de rijksregeering een speciale vergunning ont
vangen om met het vliegtuig, waarmede de
eerste minister en de leden van zijn gevolg zich
direct naar München begeven, boven verboden
Duitsche gebieden tfe vliegen.
Daladier is vanochtend om kwart voor
negen aan boord van het door d'Armon
bestuurde vliegtuig Poitou van Le Bourset
naar München vertrokken.
Daladier was om half negen op Le Bourget
aangekomen, vergezeld van Bonnet, Sarraut,
Campinchi, Champetier, de Ribes, Phipps, ge
neraal Colson en den Britschen militairen at
taché.
Hij begroette de autoriteiten, die waren ver
schenen om hem uitgeleide te doen, o.m. Chau-
temps, Laehambre, Gentin, Queille, Rucart en
verscheiden afgevaardigden. Vervolgens inspec
teerde hij nog een eerewacht.
Vanochtend is Mussolini in gezelschap van zijn
minister van Buitenlandsche Zaken, Ciano, in
een specialen trein aan het station Brenner
aangekomen. Mussolini was verder vergezeld
van Anfuso, Daista, Sebastiani en Mileti. Hij
werd verwelkomd door Rudolf Hess en den
prins van Hessen. Te 7.15 uur werd de reis
voortgezet.
Om 9 uur 24 kwam Mussolini te Kufstein
aan, waar hij door den Fuehrer en Rijks
kanselier, Adolf Hitier, op zeer hartelijke
wijze werd verwelkomd.
De Fuehrer, wiens extra-trein enkele minuten
voor de aankomst van den Italiaanschen trein
te Kufstein was gearriveerd, wachtte op het
perron van Kufstein op den Duce en verwel
komde den leider der Italiaansche regeering
onder het gejuich der bevolking van Kufstein,
in Duitschland. Om 9 uur 40 zetten de Fuehrer
en de Duce de reis naar Muenchen voort.
Het station van Kufstein was voor de ge
legenheid feestelijk versierd.
Een eerecompagnie der Rijksweer bewees de
militaire eerbewijzen, waarna de Fuehrer en de
Duce de compagnie inspecteerden.
De Fuehrer begeleidde den Duce vervolgens
naar zijn specialen trein, gevolgd door den Ita
liaanschen minister van buitenlandsche zaken,
Graaf Ciano, den plaatsvervanger van den
Fuehrer, Rudolf Hess, den chef van het op
percommando der weermacht, den generaal der
artillerie, Keitel, den rijksleider der S.S., Himm-
ler, den rijksperschef, dr. Dietrich, en het
permanente gevolg van den Fuehrer, zoomede
het gevolg van den Duce.
München was vanochtend in afwachting
van het bezoek der staatslieden. Reeds vroeg
in den ochtend waren de straten en pleinen
der stad versierd met vlaggen. Het Centraal
station was eenvoudig, doch op waardige wijze
versierd. Reeds van acht uur vanochtend af
stonden duizenden te wachten op de aankomst
van den extra-trein, waarmede de Duce uit
Rome zou komen.
De Duce neemt gedurende zijn verblijf te
München zijn intrek in het Prins Karei-
paleis. Graaf Ciano zal in hotel „Vier Jahres-
zeiten" logeeren.
Chamberlain woont in hotel „Regina Palast",
terwijl de Fransche premier zal afstappen in
hotel „Vier Jahreszeiten".
Chamberlain en Daladier werden bij hun
aankomst te München verwelkomd door Von
Ribbentrop.
Het vliegtuig, waarmede Daladier de reis
MEXICO CITY, 29 Sept. (Havas). President
Cardenas heeft Hitier en Benesj een boodschap
doen toekomen, waarin hij hen uitnoodigt tot
overeenstemming te geraken om de menschheid
voor een oorlog te bewaren.
De motie van Candilo Aquilar, waarin gezegd
wordt, dat Mexico neutraal zal blijven in geval
van oorlog, is door den Senaat niet goedgekeurd,
maar vervangen door een motie van Padilla,
waarin de wensch wordt uitgesproken, dat
Europa in het Tsjecho-Slowaaksche vraagstuk
tot overeenstemming geraakt.
naar München heeft gemaakt, kwam om
11.20 uur op het vliegveld aldaar.
Daladier werd by zijn aankomst verwelkomd
door Von Ribbentrop, Von Weiszaecker, Von
Doernberg, gouwleider Wagner, den chef der
politie, generaal Daluege, en anderen. Een
compagnie bracht de eerbewijzen. Toen Dala
dier in een auto stapte, werd hij door het pu
bliek rondom het vliegveld hartelijk toegejuicht.
Even voor elven waren ook Mussolini en
Hitier te München aangekomen. Zij werden ver
welkomd door Goering, den Italiaanschen am
bassadeur en andere autoriteiten.
Naar Reuter verneemt, heeft het Tsje
cho-Slowaaksche gezantschap te Londen de
Britsche regeering medegedeeld, dat Mastny,
de Tsjecho-Slowaaksche gezant te Berlijn en
Lisicki, gezantschapsraad te Londen, die op
weg zijn naar München, uitsluitend voor
het verstrekken van inlichtingen ter be
schikking van de Fransche en Britsche de
legaties zijn, zooals door Chamberlain was
voorgesteld.
Reeds direct na aankomst van Daladier te
München had hij om half twaalf in zijn appar
tementen een bespreking met Frangois-Foncet,
den ambassadeur van Frankrijk te Berlijn.
Om twaalf uur kwam Goering, gekleed in
groot tenue er luchtmacht, een beleefdheids
bezoek brengen.
Om 12 uur 20 verliet Daladier, vergezeld van
Goering en Frangois Foncet, in een open auto
het hotel, opnieuw begroet door de menigte,
welke zich langs den weg had geschaard. Hij
begaf zich naar Hitler in het Fuehrerhaus.
's-GRAVENHAGE. 29 Sept. Naar wij verne
men, is bij de K.L.M. van Croydon de mededee-
ling ingekomen, dat de gewone dienst van het
Tsjechische vliegtuig van Croydon via Waalha
ven naar Praag heden niet zal worden uitge
voerd, aangezien de Tsjechisch-Slowaaksche re
geering dit toestel noodig heeft, om haar gezant
te Londen, den heer Jan Masaryk, in verband
met de internationale conferentie, naar Muen
chen te brengen.
De besprekingen tusschen den
Fuehrer, den Duce, den Britschen
Eersten Minister en den Franschen
Minister-President zijn vanmiddag om
12 uur 45 begonnen in de werkkamer
van den Fuehrer in den Fuehrerbau
op den Koeniglichen Platz te Mün
chen.
Aan de besprekingen nemen ook deel de
Italiaansche minister van Buitenlandsche Za
ken, graaf Ciano, en de Rijksminister van Bui
tenlandsche Zaken, Von Ribbentrop, voorts als
tolken voor het protocol legatieraad dr. Schmidt
van het ministerie van Buitenlandsche Zaken
en de secretaris-generaal van den Quai d'Orsay,
Léger.
De conferentie te München wordt door ce
Tsjechische pers algemeen verwelkomd. De
„Prager Presse" schrijft: „Tsjecho-Slowakije
verwelkomt de conferentie als laatste middel
om uit de tegenwoordige moeilijkheden te ko
men en is bereid al het mogelijke te doen om
den vrede te bewaren. De regeering hoopt, dat
men den Tsjechen dezelfde waarborgen en de
zelfde basis voor een bestaan zal toestaan als
aan andere naties."
Het „Prager Tageblatt" maakt er een toe
speling op, dat Hitier zelve de staatslieden
heeft uitgenoodigd deel te nemen aan een con
ferentie, „Hitier heeft daarmede erkend, dat de
Sudeten-kwestie niet een kwestie is, welke al
leen Duitschland en Tsjecho-Slowakije aan
gaat, doch geheel Europa."
„Ceske Slovo" schrijft: „De conferentie te
München bewijst, dat Hitier er voor het oogen-
blik van heeft afgezien over te gaan tot ge
weld. Het gaat er om te weten of hij ook heeft
afgezien van eischen, welke onze natie geheel
kunnen vernietigen." Het blad vervolgt met te
verklaren het noodig te achten, dat Tsjecho-
Slowakije te München wordt vertegenwoordigd.
„Men mag te München niet over ons en zonder
ons beschikken."
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
Zuidoostelijke tot Zuidwestelijken wind,
in het Zuidoosten gedeeltelijk bewolkt,,
weinig - of geen regen, weinig verandering
in temperatuur; overigens zwaar bewolkt
tot berokken met waarschijnlijk eenigen
regen, later opklarend, iets koeler.
EE Hoogste barometerstand 769.9 te Wilna
Laagste barometerstand 752.3
te Malinhead en Stornoway
Zon op 6.58 - onder 6.43 - Licht op 7.13
Maan op nam. 1.18 onder nam. 9.39 H
1 October E. K.
Tot op hedenmiddag is het door
den minister-president, dr. H. Colijn,
Woensdagavond in zijn radio-rede
voorwaardelijk aangekondigde tele
gram ten behoeve van de voor-mobi
lisatie nog niet uitgezonden.
Hieruit valt af te leiden, dat de regeering
in de gisteren als gevolg van de aangekon
digde staatsliedenconferentie te München
ingetreden ontspanning in Europa aanlei
ding heeft gevonden, de beslissing ter
zake op te schorten, totdat zich met eenige
meerdere duidelijkheid zal afteekenen hoe
de internationale situatie zich verder ont
wikkelt.
Ter bestrijding van de kosten der
in verband met de buitengewone om
standigheden te treffen maatregelen
heeft de regeering op de Defensie-
begrooting een buitengewoon crediet
aangevraagd van f 100 millioen
en op de begrooting van Financiën
een bedrag van f 20 millioen.
Naar we vernemen, zal hedenavond de
A.V.R.O. de radio-toespraak van Z. H. den
Paus relayeeren.
Deze uitzending geschiedt te 19.50 uur
Amsterdamschen zomertijd over een golf
lengte van 1875 M.
In de heden gehouden trekking der Staats
loterij is de prijs van f 100.000 gevallen op
2148.
WARSCHAU, 29 Sept. (D.N.B.) Naar ge
meld wordt, zal de Poolsche ballon „Ster van
Polen" morgenochtend vroe£ voor een stato-
sfeervlucht opstijgen.
I:
LONDEN, 28 Sept. (Reuter)Een heden
dooi' de Britsche regeering gepubliceerd
witboek bevat de correspondentie inzake
Tsjecho-Slowakije, waaronder een brief van
Runciman aan den minister-president, de
aan Tsjecho-Slowakije voorgelegde Britsch-
Fransehe voorstellen, Chamberlain's brie
ven en memorandum aan Hitier en andere
documenten.
Chamberlain's eerste brief aan Hitler is ge
schreven met het oogmerk, den toestand op té
helderen en hun eerste besprekingen te be
spoedigen. In de correspondentie aan Hitier
zegt Chamberlain:
„Ongetwijfeld zou het plan, dat u voorstelt,
indien het aanvaardbaar ware, tot onmiddellijke
ontspanning van den toestand leiden, doch ik
geloof niet, dat u zich gerealiseerd hebt, dat ik
mij onmogelijk bereid kan verklaren, eenig plan
in te dienen, wanneer ik niet reden heb te
veronderstellen, dat de openbare meening van
mijn land, Frankrijk en de wereld in het alge
meen het zal beschouwen als een uitvoering van
de reeds aanvaarde beginselen op ordelijke wijze
en vrij van gewelddreiging. Ik ben er zeker
van, nat een poging tot onmiddellijke bezetting
door Duitsche troepen van de gebieden, die
reeds aanstonds in beginsel deel van het Duit
sche Rijk zullen worden en zeer kort daarna
door een formeele grensafbakenlng, als een on-
noodige tentoonspreiding vari geweld veroor
deeld zou worden.
Zelfs indien ik het juist zou vinden, dit voor
stel aan de Tsjechen voor te leggen, ben ik er
van overtuigd, dat zij het niet ln overeenstem
ming zullen achten met den geest van de re
geling, tot het aannemen waarvan wij en de
Franschen hen hebben aangespoord, en welke
zij ook aangenomen hebben. Indien de Duitsche
troepen, zooals u voorstelt, de gebieden zouden
binnenmarcheeren, lijdt het geen twijfel, dat
de Tsjechen geen andere keus zouden hebben
dan aan hun strijdkrachten order te geven, ver
zet te bieden, en dit zou de vernietiging be-
teekenen van den grondslag, waarop ik mij tot
samenwerking bereid verklaard heb, namelijk
een ordelijke regeling liever dan een regeling
door het gebruik van geweld. Er moeten voor
uw voorstel ongetwijfeld alternatieven zijn.
Hierop volgt het schrijven van Hitier aar.
Chamberlain, dat Hitier besluit met de
woorden: „In elk geval is Duitschland, indien
het zooals thans het geval schijnt te zijn
zou zien, dat het niet mogelijk is, dat de rech
ten der Duitschers in Tsjecho-Slowakije langs
den weg der onderhandeling worden aanvaard
vastbesloten, de andere mogelijkheden, die dar
alleen ,r.og overblijven, uit te putten.
In een tweedenbrief aan Hitier verzoekt
Chamberlain, hem een memorandum te
doen toekomen met de voorstellen van Hit-
Ier, benevens een landkaart, om deze aan
Praag te kunnen doorzenden en de Tsjecho-
Slowaaksche regeering om een spoedig ant
woord te verzoeken, terwijl van Hitier de
verzekering gevraagd Wordt, dat ln den tus-
schentijd door de Duitsche strijdkrachten
niet tot actie wordt overgegaan, hetgeen
de verdere bemiddelingspogingen zou scha
den.
Het witboek bevat het hiervoor genoemde
memorandum, waarvan de inhoud onlangs van
gezaghebbende zijde is bekend gemaakt. Het be
vat verder nog andere documenten, waaronder
brieven van Masaryk.
BOED'APEST, 29 Sept. (Hong. Tel. Ag.)
Op grond van instructies zijner regeering
heeït de Hongaarsche gezant te Praag Don
derdag aan Krofta het standpunt van Hon
garije betreffende de Tsjecho-Slowaaksche
kwestie na de verklaring van de Tsjecho-
Slowaaksche regeering van 26 September
uiteengezet.
De Hongaarsche gezant heeft het standpunt
van Hongarije aldus gedefinieerd: „De Hon
gaarsche regeering, die staat op practisc-he ver
wezenlijking van het zelfbeschikkingsrecht der
nationaliteiten en op de algeheele rechtsge
lijkheid van deze, zou iedere discrimina.
tie ten nadeele van de Hongaarsche minderheid
in Tsjecho-Slowakije als een onvriendschappe
lijke houding beschouwen." Hij voegde hieraan
toe, dat naar de meening der Hongaarsche re
geering de Hongaarsche eischen dienen te wor
den ingewilligd en op het zelfde tijdstip als het
Duitsche probleem zou worden geregeld, in
dien men tenminste een vreedzame ontwikkeling
van den toestand wil verzekeren.
Krofta heeft geantwoord, dat hij van deze
mededeeling acte heeft genomen, en haar aan
zijn regeering zou overbrengen.
In bevoegde kringen verklaart men, dat tij
dens dit onderhoud Krofta uiting heeft gegeven
aan zijn persoonlijke zienswijze, die niet ge
schikt is om de totstandkoming van een sta
biele orde in dit deel van Midden-Europa, waar
de toestand uiterst moeilijk is, te vergemak
kelijken.
BRUSSEL, 28 Sept. (Belga)Vanmiddag te
16 uur kwamen de leden der regeering bijeen.
Merlot, minister van Binneniandsche Zaken
en Gezondheid, en Hymans, minister van Eco
nomische Zaken, Middenklassen en Landbouw,
hebben gesproken over de instelling van een
bureau voor ravitailleering en burgerlijke hulp
verleening. Besloten is, dat dit bureau van he
den af in werking treedt. Een Koninklijk be
sluit zal de samenstelling en de bevoegdheden
regelen.
DE VOOR-MOBILISATIE IS OPGE
SCHORT.
De A. V. R. O. zal van avond de rede
van Z. H. den Paus relayeeren.
Chamberlain, Hitler, Daladier en Mus
solini te München bijeen; ook Jan Ma
saryk naar München vertrokken.
Britsch witboek bevattende de corres
pondentie inzake Tsjecho-Slowakije ge
publiceerd.
De verklaring van Sirovy uitgesteld.
Hongarije wenscht een gelijke behande
ling als voor de Sudeten voor de Hon
gaarsche minderheid in Tsjech o-Slo-
wakij e.
Japan dreigt met tegenmaatregelen bij
een toepassing van sancties.
De regeering heeft een buitengewoon
crediet aangevraagd en wel van f 100
millioen op de begrooting van Defen
sie en f 20 millioen op die van Financiën.
P. T. T.-hoofdambtenaren hebben in
opdracht van het hoofdbestuur van den
P. T. T.-dienst hun tournée in Indië af
gebroken.
Wetsontwerp aangekondigd tot verhoo
ging van invoerrechten.
De N. Z. H. Tramweg Mij. heeft den
exploitant van een wilden busdienst Am
sterdamHaarlem in kort geding ge
dagvaard.
Verlaging van monopolieheffing op peren
per 1 October.
Dankbetuiging van H. M. de Koningin
voor de gelukwenschen bij Hr. Ms. 40-
jarig regeeringsjubileum.
De f 100.000.is in de Ned. Staats
loterij op no. 2 I 48 gevallen.
O
H. M. de Konfingin zeer getroffen door de
buitengewoon groote belangstelling en het
medeleven bij de herdenking van het 40-
jarig regeeringsjubileum, wenscht aan alle
instellingen, vereenigingen en particuliere
personen zoowel hier te lande, als in Ne-
derlandsch-Indië, Suriname en Curagao,
alsmede in het buitenland Haar oprech
ten dank te betuigen voor de aangeboden
gelukwenschen, aangezien het uitermate
groote aantal het niet mogelijk maakt
voor alle gelukwenschen afzonderlijk Ha-
rer Majesteits dank over te brengen.
PRAAG, 28 Sept. (Reuter). Na Chamber
lains aankondiging van de conferentie te
Muenchen is het kabinet onder voorzitterschap
van Benesj bijeengekomen.
De verklaring, die minister-president Sirovy
zou afleggen, is uitgesteld.
PHILADELPHIA, 29 Sept. Charles Edgar Du-
ryea, de uitvinder van Amerika's eerste benzine
automobiel en pionier op het gebied der auto
mobielproductie, is gisteren, na een langdurige
ziekte, op 76-jarigen leeftijd gestorven.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 759.4
Vorige stand; 759.4
