mm
Chamberlain bra
mee uit
fit een verrassing
München
kajaak
Het nieuws van heden
DE DUITSCH-BRITSC
VERKLARING
De ontruiming
begonnen
X.V. DA1VSACADEMIE MARTIA
DE BAROMETER
Een interview met
Chamberlain
MUS
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS SATERDAG 1 OCTOBER 1938 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
f3.25. Bij onze Agenten 77 Vi ct. per week, DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SP AARNEST AD, HAARLEM
per kwarfaal f 3.58
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No 21408
De ministerraad te
Parijs bijeen
De botsingen in
Palestina
Staande op het balcon van Buckingham Palace met zijn echtgenooie en den Engel schen koning had Neville Chamberlain
grootsche ovaties van de toegestroomde menigte in onvangst te nemen
De Oeuvreopent een inschrij
ving om mevrouw Chamber
lain een geschenk
aan te bieden
Naar een toenadering
in Europa
Scheidsmuren geslecht
Om één uur in den nacht trokken
de troepen het Sudeten-
gebied binnen
Britsche troepen naar
T sjecho-Slowakije
Zij zullen helpen bij de hand
having der orde
„It is all right this time'*
heeft Neville Chamberlain gezegd.
AANVANG SEIZOEN 1938 1939 15 OCTOBER
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Een dagorder van
generaal Krejci
De terugkeer van Neville Chamberlain in Engeland na de viermogendhedenconf eren tie in München. De thans zoo populaire
Engelsche premier tijdens zijn rede na aankomst op het vliegveld Heston
Een historisch oogenblik te Muenchen. Chamberlain, Daladier en
Mussolini onderteekenen het protocol, waardoor de vrede in Europa
blijft behouden
„Op den weg naar grootere
dingen"
Het Weerjiiiiiiiiiiiiiii!ii!iiiiiii!iiiiiiiiiii!iiiiiiinii^
n VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
illlllllllllllllillllllllillllllllllllllllilüllllllllillllillillllllllllilllltlllllll
De wintertijd begint
Hedennacht begint de wintertijd.
Zet dus voor het naar bed gaan uw
klok een uur terug.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Irigei.
Tiededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
éa kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Najaarszitting vau den Volljenbonds-
raad gesloten.
Te Den Haag is plotseling overleden
pater dr. J. Daniels S. J.
PARIJS, 30 Sept. Havas meldt: Vanavond te
zes uur is de ministerraad bijeengekomen. Bij
de opening van de vergadering dankt "president
Lebrun namens het geheele volk Daladier voor
het vervullen van de delicate opdracht. Minis
ter-president Daladier bracht verslag uit van
de besprekingen te München, waarna de ge
heele ministerraad zich vereenigde met de
woorden van den president om Daladier te
danken. De minister-president dankte hiervoor
en vroeg ook minister Bonriet niet te vergeten.
De regeering besloot vervolgens de Kamers
bijeen te roepen op Dinsdag 4 October a.s.
Dinsdagochtend zal een kabinetsraad gehouden
worden en daarna een ministerraad. In de bui
tengewone zitting van het parlement zal dit op
de hoogte worden gebracht met de besprekin
gen te München.
Het oordeel van de pers over de onder
handelingen te München en de Britsch-
Duitsche vérklaring.
Zes Britsche bataljons zouden naar
Fsjecho-Slowakije vertrekken, om de
orde te helpen handhaven.
De bezetting van het Sudeten-gebied
begonnen.
Personeelraad en hoofdbesturen hebben
afscheid genomen van den afgetreden
directeur der Ned. Spoorwegen, dr. H.
van Manen.
LONDEN, 1 October (Reuter) De ge
heele Britsche pers begroet de overeenkomst
van München als een keerpunt in de Eu-
ropeesche politiek en een persoonlijke over
winning van Chamberlain. De bladen ver
heugen zich in het bijzonder over de tweede
verrassing, die Chamberlain uit München
heeft teruggebracht: de Duitsch-Engelsche
verklaring.
De „Times" zegt: „Geen overwinnaar is met
zoo edele lauweren gekroond ooit van het
slagveld teruggekeerd als Chamberlain, toen hij
gisteren van München aankwam. Hij heeft den
volken nieuwe hoop voor de toekomst gegeven."
Over de Britsch-Duitsche verklaring zegt het
blad: „Er zijn tijden geweest, dat men kon
aannemen, dat dergelijke verklaringen vergeten
zouden zijn lang voor zich de gelegenheid van
practische toepassing voordeed. Het is een pret
tige gedachte, dat dit nu niet het geval zal
zijn. Chamberlain heeft concessies gedaan uit
kracht en niet uit zwakheid."
De „Daily Telegraph'* zegt intusschen, dat de
overeenkomst van München gelegenheid biedt
voor critiek, niet zoozeer om den inhoud als wel
om de wijze, waarop onderhandeld is, n.l. over
de hoofden der Tsjechen heen. Ten aanzien van
de Britsch-Duitsche verklaring' is voorzichtig
heid geboden: het is zeker, dat zij niet de her
haling van een politiek van bedreigingen en
verrassingen, die Europa aan den rand van een
algemeen conflict gebracht heeft, zou over
leven.
De „Daily Herald" acht ook critiek op vele
punten mogelijk, maar is van meening, dat Hit-
Ier zijn brutaalste eischen heeft moeten laten
vallen. Voor het eerst heeft hij moeten erva
ren, dat er krachten in de wereld zijn, mach
tiger, dan de absolute wil van een dictator.
„Daily Mail" en „Daily Express" keuren
Chamberlain's houding onvoorwaardelijk goed:
het laatste blad betreurt het echter, dat Enge
land een garantie voor Midden-Europa heeft
gegeven.
De „News Chronicle" vreest, dat de kracht
van het democratische stelsel ernstig verzwakt
is.
De Fransche pers is verdeeld ten aanzien
van de vraag, welke resultaten verwacht mo
gen worden van het pact van vier.
De „Oeuvre" vraagt haar lezeressen met
haar mevi-ouw Clfamberlam een geschenk»
aan te bieden uit erkentelijkheid voor wat
haar echtgenoot voor den vrede gedaan
heeft. Het blad opent de inschrijving met
een storting van 25.000 frank.
De „Jour" schrijft: „In zijn Lagerhuisrede
heeft Chamberlain zeer duidelijk uiting gegeven
aan zijn indruk, dat Hitier, toen hij dreigde met
oorlog, onwrikbaar besloten was de vijandelijk
heden te openen. Dan hadden wij moeten kie
zen tusschen een slecht voorbereiden oorlog op
een ongunstig terrein en de oplossing van be
rusting en gezond verstand. Het zou niet pret
tig zijn, als iemand emmers water wierp op de
vreugde en het herstelde vertrouwen, maar wij
hebben een duren prijs betaald."
De „Figaro" zegt, dat de Duitschers een groot
succes behaald hebben. Zij hebben een belang
rijke herziening der grenzen verkregen en zien
zich verrijkt met een zeer goed uitgerust ge
bied. De Fransche politiek moet nu het Fran
sche volk waardig zijn.
In de „Epoque" schrijft de Kerillis: „De vrede
van München maakt ons zwakker, want wij
hebben een bondgenoot verloren. Als wij dus
voorheen geen weerstand konden bieden aan
de geduchte Duitsche bedreiging, toen wij de
sterkste waren, hoe zullen wij den volgenden
keer ons verzetten, nu wij minder sterk zijn?"
De „Journal" schrijft, dat op 30 September
een Europeesch directorium geboren is. Men
heeft werk voor verscheidene maanden voor
bereid.
Blum schrijft in de „Populaire": „In de eerst
volgende weken zullen Engeland en Frankrijk
een dubbele taak hebben te vervullen. Zij moe
ten de Tsjechische regeering zoo goed mogelijk
bijstaan bij de handhaving van den nationalen
samenhang en het democratische stelsel. Zij
moeten het Fransch-Russische pact, dat een
zekerheid blijft, repareeren en werken voor een
Britsch-Russische toenadering, die een moge
lijkheid moet worden. Maar in de voornaamste
plaats moet men zich afvragen, in welke rich
ting Engeland en Frankrijk Europa, dat nog
niet uit de gevaarlijke zone is, zullen sturen."
De Duitsche pers verheugt zich voornamelijk
over de toenadering in Europa, waarvoor te
München de grondslag werd gelegd.
De „Berliner Börsenzeitung" schrijft: „Het is,
alsof kunstmatige muren plotseling ingestort
zijn, zoodat de verbaasde en gelukkige volken
eensklaps in de landen en de harten der an
deren kunnen zien. Er is hoop ontstaan op een
principieel beter begrip en een betere samen
leving der volken."
Het „Berliner Tageblatt" schrijft, dat ook de
onderlinge betrekkingen der mogendheden een
nieuw aspect hebben gekregen. Er is een nieuwe
prikkel ontstaan voor een samenwerking, die
«onder illusies en daarom zeer doelmatig is.
De „Völkischer Beobachter" zegt, dat de over
eenkomst van München en de Britsch-Duitsche
verklaring als een historische daad aangevoeld
worden, omdat men terecht het gevoel heeft,
dat zich een nieuwe mogelijkheid geopend heeft
en dat machten, die tot dusverre elkander be
streden, tot elkaar zijn gekomen in gemeen-
schappelijken arbeid voor een betere toekomst.
ASCH, 1 Oct. (Keuter). Om 1 uur in den
afgeloopen nacht kondigde een sajvo het be
gin der ontruiming aan de Tsjechoslowaak-
sehe grens aan. De Sude enduitsche voor
posten rukken op.
Er schijnen weinig teekenen te zijn van een
ontruiming door de Tsjechen van de aan de
grens gelegen stellingen Franzensbad en Ober-
iohma.
LONDEN, 1 Oct. (Reuter). Vernomen wordt,
dat zes bataljons Britsche soldaten 'naar Tsje-
cho-Slowakije gezonden zullen worden om daar
ingevolge het accoord van München te helpen
bij het handhaven van de orde.
De troepen zullen waarschijnlijk een dezer
dagen vertrekken.
MEER DAN OOIT IS ER THANS DE LUST TOT DANSEN.
Inschrijving en bespreking: dagelijks van 1112. 25 en 79 uur.
SOHAGCHELSTRAAT 29 HAARLEM TELEFOON lüSOfi
HAARLEM AMSTERDAM BLSSLM HILVERSUM
Auto met militairen te Deventer te wa
ter geraakt; een militair vermist.
Benoemingen in het bisdom Roermond.
O
PRAAG, 1 Oct. (Havas). Generaal Krejci, de
opperbevelhebber van het Tsjecho-Slowaaksehe
leger en chef van den generalen staf, heeft een
dagorder tot het leger gericht, waarin hij wijst
op den diepen rouw, waarin het leger gedompeld
is, en waarvan de laatste woorden als volgt
luiden: De republiek zal ons en onze krachten
noodigr blijven hebben, Wy moeten dan ook
onze koelbloedigheid bewaren en ons nauwer
dan ooit aaneensluiten. Wij zullen onzen
eed van gehoorzaamheid tot het einde gestand
doen. Een woord van een man is harder dan
steen. Omdat het paraat was, heeft het leger
onze natie voor een nog grooter gevaar behoed.
Wij hopen van harte, dat ons volk goed door
deze moeilijke oogenblikken zal komen. Wij sol
daten willen al het mogelijke doen om dit te
bereiken. Onze regeering en ons volk zullen ons
dan ook steeds bereid vinden tot alle offers.
JERUSALEM, 30 Sept. (Reuter) Volgens
de „Palestina Post" zijn in de maand September
359 menschen in Palestina gedood, onder wie
246 bandieten. Verder zijn er 174 gewonden.
Aan Britsche zijde zijn 8 soldaten en politie
agenten gesneuveld en 36 gewond.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 761.9
Vorige stand: 761.8
MUENCHEN, 30 Sept. (D.N.B.). De Mün-
chener editie van de „Völkischer Beobachter"
publiceert een interview met den Britschen mi
nister-president Chamberlain.
Daarin heeft Chamberlain o.a. op de vraag,
of hij het accoord van München als een gebeur
tenis van verstrekkende beteekenis beschouwde,
verklaard: „Ik heb er nooit twijfel over laten
bestaan, dat ik zeer veel meer in den zin had,
toen ik mij met alle kracht op het Sudeten-
Duitsche vraagstuk wierp. Dit probleem wïs
weliswaar buitengewoon gevaarlijk in zijn acuut
stadium, doch ik had het gevoel, dat het slechts
de laatste hindernis op den weg naar grootere
dingen was. Mijn eigenlijk doel is, te bereiken,
dat Europa in staat zal zijn, vreedzamen arbeid
zonder het voortdurende gevaar van internatio
nale conflicten te verrichten. Een absolute
voorwaarde daarvoor is een beter wederzijdsch
begrip tusschen Engeland en Duitschland.
Dat deze crisis réén persoonlijk contact tus
schen de staatslieden, die de grootste verant
woordelijkheid dragen, mogelijk gemaakt en tot
de kalme.besprekingen met het Duitsche staats
hoofd geleid heeft, heb ik als een welkome ge
legenheid warm toegejuicht. Ik geloof, dat wij
hiermede een verbinding tot stand gebracht
hebben die voor de toekomstige betrekkingen
tusschen onze beide landen zeer nuttig zal blij
ken te zijn."
Zuidelijke tot Westelijken wind, tijdelijk
betrokken met plaatselijk nog eenigen 5
regen, opklaringen overdag, weinig ver-
andering in temperatuur. IE
5j Hoogste barometei-stand 770.0
te Helsingfors
EE Laagste barometerstand 751.8
Ei te Janmaycn
Zon op 7.01 - onder 6.38 - Licht op 7.08 §j
Maan op nam. 2.48 onder nam. 11.28 IE
Er Eerste kwartier 1105 nam. EE
4