Vandaag is de bitterste dag
van ons bestaan"
Na de Weensche schandalen
J
Franco afkeerig
van bemiddeling
Stadt Schënke
Palestina blijft de
aandacht vragen
Het verongelukte
Sabena-vliegtuig
Vereentgde katholieke pers
HE LAATSTE ZONE VAN
SUDETENLAND BEZET
DUITSCHE NUNTIUS BIJ
DEN KARDINAAL
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE.
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
DINSDAG 11 OCTOBER 1938 - OCHTENDBLAD
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SP AARNEST AD. HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21423
^uitschers en Polen toonen zich
niet altijd even bescheiden
en bezetten Tsjechische
gemeenten
Öe onderhandelingen
te Komaron
De „symbolische bezetting
door de Hongaren
Roetb Ce^° e6n na groo*'s^e s^a<^ van
Gouverneur van Roethenië
benoemd
De moord op gen. Peeff
Het Weerj|iiiiiiiiiiiiij||iiiiiiiiiiiiMiiiijiiiiU|||||||||
In de straten der Palestijnsche steden wordt voortdurend met pantserwagens
gepatrouilleerd
Het wegzenden der regeerings-
vrijwilligers zou slechts een
geste zijn
Hemming gaat naar
Burgos
Onrustig Palestina. Een Engelse he patrouille rukt uit te Haifa
iijike overgave van de overwon
nenen aan de overvloedig getoonde
edelmoedigheid van de overwinnaars.
Bitter matinée
'n gegarneerde borrel a 25 ct.
en 'n uitstekend orkest van
MIGNONE
met het ROMANA-BALLET
Sudeten-Duitschers
in den Rijksdag
Binnenkort zullen er afgevaar
digden worden gekozen
In Vaticaansche kringen was men
niet bijzonder verrast over
de voorvallen
Commentaar door de
Osservatore Romano
Er zouden „historische en drama
tische veranderingen" te ver
wachten zijn
Nieuwe incidenten
De passagiers waren allen
Duitschers
De ramp in de haven
van Scheveningen
Minister Steenberghe bezoekt de
families der slachtoffers
De Residentie en het
centrale vliegveld
Het voorstel van B. en W
aangehouden
MUSSOLINI ONTVANGT EEN
BRITSCHE MISSIE
Weet te waar deer en
Op alles is critiek te leveren en
critiek moet er zijn, wil men sleur,
gemaniëreerdheid en inzinking voor
komen. Maar weet ook te waardee-
ren. Een bemoedigend woord is zoo
veel waard in het leven. Gelukkig de
mensch die een anderen ontmoet van
wien hij een waardeerend gezegde
mag opvangen. Zoo'n woord steunt
zwakkeren in hun loopbaan; zoo'n
woord brengt wat zon in verlaten
heid; zoo'n woord geeft velen moed
om te blijven arbeiden aan hetgeen ze
hun taak meenen. Er zijn oogenblik-
ken van inzinking, van moedeloos
heid, van wantrouwen aan eigen
kracht en begaafdheid. Een goed
woord kan dan wonderen verrichten.
Weet te waardeeren!
BRUNO MUSSOLINI TROUWT
eP
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op psg één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
kleine annonces „OmroeDers" rte de rubriek
pRAAG, ÏO Oct. (Reuter). „Vandaag is het
e bitterste dag van ons bestaan." „Wij drinken
e laatste droppels uit den beker der vemede-
Ting."
Aldus leveren de Tsjechische bladen com
mentaar op de bezetting van de laatste zone,
ie vandaag plaats vindt.
Gemeld wordt, dat de Duitsche troepen
grenslijn op meer dan een punt hebben
"verschreden, o.a. te Braunau, waar twee
gemeenten te veel werden bezet. Tever
geefs werd bjj den Duitschen bevelhebber
geprotesteerd. Hij antwoordde, dat een de
putatie der inwoners hem had verzocht, het
gebied te bezetten, daar het voornamelijk
^°or Sudeten-Duitschers bewoond werd.
^erder meldt Havas: de Poolsche troepen zijn
enmiddag Orlova in het gebied van Mo-
0-, Ostrawa binnengerukt. De bevolking van
°va bestaat uit ongeveer 1000 Polen en 7000
sjechen. De Poolsche troepen werden vooraf-
®§aan door een particulieren auto, voorzien
n een witte vlag, waarin zich een Tsjecho-
°waaksche officier en een Poolsche officier
^vonden, een witten band om de pet. De me-
dfï® juichte den Tsjechischen officier geest-
Va toe en sloeg in stilte het voorbijtrekken
h de gemotoriseerde voorhoede der Poolsche
Eo°cPen gade. Slechts de Polen wierpen den
daten bloemen toe. Terwijl tachtig vliegtui-
en over Orlova vlogen, trok de voorhoede door
e stad om halt te maken bij de grens van de
eutrale zone. Intusschen waren voor het stad-
dis tien auto's aangekomen, waarin gewapen-
tp Poolsche politie-agenten en gendarmes za-
a n- Het gebouw werd bezet en de Pöölsche
tfdten en gendarmes gingen vervolgens met
jveeën door de stad patrouilleeren. Het gros
an het Poolsche leger werd anderhalf uur later
VerWacht.
De president der Poolsche republiek
heeft een decreet geteekend, waarbij het
d°or het Poolsche leger bezette Teschen
definitief bij den Poolschen staat wordt
illgelijfd. De Poolsche wetten zijn voor
T'eschen geldend verklaard. Het gebied
^ordt aan de provincie Kattowitz gehecht.
Gezaghebbende kringen te Praag deelenmede,
°P 11 October te middernacht het station
dat
fJ°vemesto en de stad Cahy aan Hongarije
Uen worden afgestaan.
Vandaag zijn te Komaron de Tsjecho-Slo-
ya®ksch-Hongaarsche besprekingen hervat,
j^hochtehd heeft de Tsjecho-Slowaaksche de-
Satie de Hongaarsche eischen besproken,
.j, Vanmiddag te twee uur zijn de delegaties van
sJecho-Slowakije en Hongarije wederom bij-
v neekomen. In een officieel communiqué wordt
erklaard, dat morgenochtend negen uur de
eskundigen van beide partijen bijeen zullen
H^en, terwijl morgenmiddag de onderhande
len zullen worden voortgezet.
Grntrent de vorderingen oer onderhandelin-
®etl tusschen de Slowaken en de Hongaren
V°tdt in het communiqué van Komaron niets
Medegedeeld, evenmin als over den juisten aard
^ah de Hongaarsche eischen Het is echter be-
dat de Hongaren voor den dag zijn ge-
Men met hun maximum-eischen, die Slo-
Ue van al zijn vruchtbare vlakten zouden
koi
"aki;
be;
fooven en slechts de ruwe bergstreken voor
el; voorgestelde plebisciet zouden overlaten,
et verlies van alle graangebieden zou deze
eaiming natuurlijk beïnvloeden.
**et feit echter, dat de onderhandelingen
/~°rtduren, zou er op kunnen wijzen, dat de
^°gelijkheid eener regeling niet uitgesloten is.
661 zal afhangen van het advies, dat gegeven
rat door bepaalde groote mogendheden, die
^Vect bij de kwestie betrokken zijn. Het schijnt
eriSens dat de onderhandelingen in een
Moslem van sympathie verloopen.
®en later bericht uit Praag meldt:
5aPe Hongaarsche eischen worden hier sen-
m.Mneel genoemd. De Hongaren eischen on-
bieri afstand van een strook grondge-
c. waarin Bratislava, Kosice, Nitra, Mucka-
Cer°' Rognigovic en Kevime liggen. Voorts wordt
af? plebisciet voor de rest van Slowakije en een
^deriijfc plebisciet voor Roethenië geëischt.
be^et betrekking tot de te Komaron gehouden
Wal ngen mecnt men te weten, dat de Slo-
H0r,etl zich hebben verzet tegen enkele der
8eaChtarSChe e^s°b-en' die drastisch werden
ftadr .-^^gaarsche kringen legt men er den
orivo °P> Pat de onderhandelingen, hoewel zij
Zar_®rrnijdelijk tijd zullen eischen, op vreed-
Wijze vorderen.
Minister Parkana is benoemd tot gouver-
^eur van Subkarpatisch Rusland (Roe-
ehië). Hij zal het bestuur over dat ge
bied moeten organiseeren en lid van het
Tsjecho-Slowaaksche kabinet blijven.
De kwestie, wie Benesj als president zal op
volgen, wordt vandaag besproken door een
commissie van het parlement. Hoewel de
grondwet voorschrijft, dat binnen 14 dagen een
nieuwe president gekozen moet worden, zal de
commissie, naar men verneemt, beslissen, dat
de verkiezing moet worden uitgesteld in ver
band met het dringende karakter van andere
aangelegenheden.
Het werkloozenvraagstuk in de Sudeten-
Duitsche gebieden zal door maarschalk Goering
met kracht worden ter hand genomen. Hij
heeft een bevel uitgevaardigd, op grond waar
van werkloozen direct aan het werk moeten
worden gezet met taken, welke verband hou
den met het Vierjarenplan Dit geldt zoowel
voor het Sudetengebied als het naburige grens
gebied.
Om den handel tusschen het rijk en de door
de Duitsche troepen bezette gebieden te ver
gemakkelijken, zullen niet langer douanerech
ten worden geheven op invoer van en uitvoer
naar de Sudeten-Duitsche streken.
Het Tsjechische radiostation Maerisch-Ostrau,
dat ten Westen der Oder bij Schönbrunn ligt,
ïs door de bezetting der Duitsche troepen van
dit gebied, in Duitsche handen gekomen. Sedert
vanavond 19 uur is de zender voorloopig aan
gesloten bij het program van den rijkszender
Breslau.
SOFIA, 10 Oct. (Havas). Nader wordt ge
meld, dat generaal Peeff aangevallen werd,
toen hij op weg was naar het ministerie van
Oorlog. De adjudant van den generaal, majoor
Stojanof, die hem vergezelde, werd gewond. De
moordenaar pleegde zelfmoord. Zijn beweeg
redenen zijn onbekend.
Verwachting: Meest matige Westelijke
wind, half tót zwaar bewolkt of betrokken,
weinig of geen regen, iets kouder.
H Verdere vooruitzichten: Krimpende tot
weer toenemenden wind met toenemende
kans op regen.
iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
BURGOS, 10 Oct. (Reuter). In
een speciaal interview, dat Franco
vandaag den Reuter-correspondent
heeft toegestaan, heeft de generalis
simus verklaard, dat er bij de repa-
trieering van 10.000 vrijwilligers uit
het Rechtsche Spanje geen reden zou
zijn, om het niet de belligerentenrech-
ten toe te kennen.
Franco verwierp het denkbeeld van
bemiddeling. Hij verklaarde, dat de
oorlog niet op andere wijze kon wor
den beëindigd dan door onvoorwaar-
Franco zeide, dat het een geweldige on
rechtvaardigheid was, dat na twee jaar oorlog
de rechten van het Rechtsche Spanje nog niet
waren erkend, ondanks het feit, dat de re
geering ervan door elf landen, waaronder twee
der grootste mogendheden en door tien andere
de facto was erkend, en bovendien nog officiee-
le betrekkingen onderhoudt met veertien an
dere landen.
Met betrekking tot de vrijwilligers in het
kamp der regeering zeide Franco, dat 50.000
voor altijd gevallen zijn, dat velen de vlucht
hebben genomen, doch dat er nog 60.000 over
zijn. Franco voegde hieraan toe, dat de aan
kondiging van hun evacuatie niet anders is
dan een nieuw rad dat de wereld voor de
oogen wordt gedraaid, aangezien de werving
in Europa en Amerika met nieuwe kracht
wordt voortgezet en in verschillende havens
nieuwe vrijwilligers worden ingescheept.
Franco besloot het interview met te ver
klaren, dat zii, die de geschiedenis van Spanje
analyseeren, tot de conclusie zullen moeten
komen, dat in Spanje het democratische en
parlementaire regime altijd ten nauwste ver
bonden is geweest met een tijdperk van vervat.
Het is het democratische proces, dat culmi
neerde in de groote tragedie, welke heden ten
dage onzen grond met bloed doordrenkt.
Het Maandag te Burgos uitgegeven offi-
cieele blad vermeldt onder het opschrift:
„Nimmer Eemiddeling," dat „verraders niet
kunnen worden toegelaten tot een gemeen
schapsleven met hen, die alles voor het
vaderland hebben opgeofferd en voortgaan
met alles op te offeren."
Zij, die droomen van een bemiddeling, zijn
er naast. Zij die, nu wij dicht bij de eind
overwinning staan, daaraan nog denken,
zijn dezelfden als degenen, die steeds een
zwak Spanje hebben gewenscht. Ons
Spanje is echer sterk
Francis Hemming, de secretaris der niet-
inmengingscommissie, zal vandaag aan de
Fransch-Spaansche grens aankomen, op weg
naar Burgos, waar hij het plan der commissie
inzake de terugtrekking van niet-Spaansche
strijders iri den burgeroorlog zal uiteenzetten
en zich zal vergewi.ssen van de bedoelingen der
autoriteiten van het Rechtsche Spanje.
Uit Valencia meldt Havas: Alle buitenland-
sche strijders, die sedert het begin van den oor
log deel uitmaken van het Linksche leger, heb
ben in de centrale zone van Spanje het bevel
ontvangen de posten, waarin zij zijn geplaatst,
te verlaten. Het bevel geldt voor alle wapens
en alle rangen. Deze maatregel is een uit
vloeisel van het besluit der regeering, de vrij
willigers terug te trekken.
EEIDSCHEPEEIN 5—9 - A'dam - Tel. 33073
LONDEN, 10 Oct. De „Daily Telegraph
and Morning Post" meldt, dat Henlein te
Reichenberg in een redevoering heeft aan
gekondigd, dat binnenkort in het Duitsche
gebied aanvullende verkiezingen voor den
Rijksdag zullen worden gehouden. Zooals
dat ook in Oostenrijk het geval was, zal
Hitier persoonlijk de propagandacampagne
leiden.
Zuid-Moravië zal bij Oostenrijk worden ge-
vpegd, en Zuid-Bohemen bij Beieren. Het overige
gebied zal een administratieve eenheid vormen
met Reichenberg als hoofdstad.
„Wij moeten loyale soldaten van onzen
Fuehrer zijn," aldus Henlein. „De periode van
ellende, honger en lijden moet worden gevolgd
door een periode van arbeid en heropbouw. Ik
zal zware eischen aan u stellen, maar ik weet,
dat ik mü op u kan verlaten."
WEENEN, 10 Oct. (Reuter). Gemeld wordt
dat de Pauselijke Nuntius te Berlijn, Mgr.
Orsenigo vandaag te Weenen is aangekomen
om er de jongste gebeurtenissen te onder
zoeken.
Zijn aankomst wordt niet officieel bevestigd.
Tn het paleis van Kardinaal Innitzer is van
middag een conferentie begonnen. Aan Kar
dinaal Innitzer was toegestaan aan de bespre
king deel te nemen, doch. hij mag nog niet zijn
woning verlaten of telefoneeren.
De officieele woordvoerder te Weenen heeft
doen uitkomen, dat de detentie van Kardinaal
Innitzer een maatregel is, welke uitsluitend
is genomen ter bescherming van den Kar
dinaal.
De Duitsche bladen maken vandaag geen
melding van de jongste anti-katholieke be-
t oogingen.
Officieel wordt vernomen, dat de volgende
week te Weenen een grooie betooging der
NSDAP zal worden gehouden. Een hooge nazi
autoriteit, waarschijnlijk gouwleider Bürckel,
zal het woord voeren en daarbij het geheele
draagstuk der betrekkingen met den staat en
de NSDAP in Oostenrijk bespreken.
Op het Vaticaan zijn nog geen gedetailleerde
berichten ontvangen over de jongste betoogin
gen tegen Kardinaal Innitzer, aangezien te
Weenen geen pauselijke Nuntius aanwezig was
In de kringen van het Vaticaan verklaart
men echter, dat hoe pijnlijk het nieuws ook zij,
het niet bijzonder verrassend was, daar in
Duitschland geweld tegen de Kerk en haar
vertegenwoordigers den laatsten tijd weer met
opmerkelijke veelvuldigheid is voorgekomen,
De Osservatore Romano publiceert op de eer
ste pagina een bericht ove; de ongeregeld
heden te Weenen en voegt hieraan toe:
„Wij publiceeren dit bericht met een gevoel
van verwarring en zullen er op terug komen,
wanneer wij onmiddellijke inlichtingen over de
reden en bijzonderheden over zulke ernstige
uitspattingen zullen hebben ontvangen.
Op dit oogenblik voelen wij ons evenwel
broederlijk verbonden met de Oostenrijksche
katholieken, alsmede met dc- katholieken van
alle landen. Wij protesteeren op Christelijke
wijze en bieden Zijne Hoogw Exc. den Aarts
bisschop van Weenen onze oprechte gevoelens
van deelneming aan bij de aanvallen op zijn
persoon, den godsdienst en de Kerk."
JERUZALEM, 10 Oct. (Reuter) De te
verwachten troepenversterking en voor Pa
lestina en de besprekingen, welke te Londen
worden gevoerd door MacDonald, MacMichael
en Gort, hebben hier tot de opvatting geleid,
dat Palestina voor historische en dramati
sche veranderingen staat.
Men gelooft, dat vooraanstaande Palestijnsche
Arabieren, die aanhangers zijn van den Moefti,
van plan zijn, direct na het Arabische congres,
dat nu te Cairo wordt gehouden, naar Londen te
vertrekken.
Het verluidt, dat de Arabische leiders er bij
de opstandelingen op zouden willen aandringen,
een wapenstilstand in acht te nemen gedurende
de te Londen te houden besprekingen.
Een bende Arabieren heeft op klaarlichten
dag een stoutmoedigen aanval ondernomen op
een omheinde nederzetting bij Beisan. Zij wer
den echter door hulppolitie, grensbewakers en
vliegers verdreven. Elf Arabieren werden gedood,
drie gevangen genomen; een Britsche officier
werd gewond.
Uit Londen: Het Britsche ministerie van Oor
log heeft, na de namen van twee bataljons te
hebben genoemd, welke binnenkort van Egypte
riaar Palestina zullen worden gezonden, ver
klaard, dat ook het elfde regiment huzaren een
escadron pantserwagens naar Palestina zal zen
den.
BRUSSEL, 10 Oct. (Belga). Het nabij Soest,
ten zuiden van Dortmund, verongelukte Bel
gische vliegtuig, de „O.O.-A.G.T." van de lijn
BrusselDusseldorpBerlijn, was hedenoch
tend om half elf van het vliegveld Haren ver
trokken.
De eerste berichten doen veronderstellen, dat
alle twintig inzittenden om het leven gekomen
zijn.
De bemanning bestond uit den gezagvoerder
van den Eynde, den tweeden bestuurder Mou
lin, den marconist Baus en den werktuigkun
dige Delleuse.
De zestien passagiers zouden allen van Duit
sche nationaliteit zijn.
De minister van Economische Zaken, mr.
Steenberghe, onder wiens departement de vis-
scherijen rëssorteeren, heeft Maandagmiddag
een bezoek gebracht aan de nagelaten betrek
kingen der slachtoffers van de ramp, welke
Zondagmiddag aan de Sch. 102 voor de Sche-
veningsche haven is overkomen.
In de- vergadering van den Haagschen ge
meenteraad is Maandagmiddag het voorstel
van B. en W. om een adres aan de regeering
te zenden nopens den aanleg van een centraal
vliegveld bij Leiderdorp aangehouden op voor
stel van den heer Vliegen (S.D.), die van mee
ning was, dat het voorstel van B. en W onvol
doende was voorbereid voor een principieele
besliss;ng.
ROME, 10 Oct. (Reuter). Mussolini heeft van
daag de Britsche missie, welke een bezoek
brengt aan de oorlogsgraven, ontvangen.
Deze missie, welke onder leiding staat van
veldmaarschalk Cavan, heeft ook een bezoek
gebracht aan minister Ciano.
Mussolini heeft tijdens de ontvangst voort
durend Engelsch gesproken. Hij heeft de leden
der missie zeer hartelijk begroet.
Cavan heeft den Duce toegesproken. Later
heeft sir Fabian Ware het woord gevoerd en
gezegd, dat de Duce in deze donkere dagen een
beslissenden slag heeft geslagen voor de eer der
menschheid. De leden der commissie voor de
oorlogsgraven van het Britsche gemeenebest,
die meer dan een millioen dooden vertegen
woordigen, waren gekomen om heel eenvoudig
te zeggen: „Dank u,"
Te Patna in Britsch-Indië zal 'n bronzen
standbeeld van Koning George V worden
opgericht
De Nuntius te B.erliin stelde in Weenen
een onderzoek naar de opstootjes in.
De bezetting der Sudeten-Duitsche ge
bieden volgens het accoord van Mün-
chen werd gisteren voltooid.
Franco wijst in een interview bemidde
ling van de hand.
Met het Sabenatoestel verongelukten te
Soest in Westfalen de vierkoppige Bel
gische bemanning en 16 Duitsche pas
sagiers.
Rente van de Rijkswoningwetvoorschot-
ten verlaagd tot 334 pCt.
De Haagsche Raad heeft het voorstel
nopens den aanleg van een centraal
vliegveld bij Leiderdorp aangehouden.
Minister Steenberghe bezocht de nage
laten betrekkingen der slachtoffers van
de ramp in de haven van Scheveningen.
Wetsontwerpen bij de Tweede Kamer
ingediend betreffende beperking van den
invoer van verschillende artikelen.
Herinneringsmedailles uitgereikt aan een
groot aantal oud-strijders, verpleegsters
en doktoren uit den Boerenoorlog.
Stand der clearing met Duitschland per
8 October.
Beurs van New York:
koersen; slot gedrukt.
Afbrokkelende
ROME. 10 Oct. (Stefani). Op 29 Oktober
zal in de St. Josephskerk het huwelijk worden
voltrokken van kapitein Bruno Mussolini met
mej. Jeannette Ruberti.
Stand op Dinsdag; 1 uur v.m. "55.9
Vorige stand 756.2
