Invasie in China gaat voort Britten bezetten Jeruzalem Onderhandelingen te München Het nieuws van heden cva# Kemal Ataturk is stervende DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE, NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 DONDERDAG 20 OCTOBER 1938 - OCHTENDBLAD Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21439 Nationale concentratie van Ja- pansche politieke partijen is in voorbereiding Kussen in Mandsjoekwo Nieuwe nationale partij in Japan Russische militairen op Mand- sjoerijsch grondgebied Nieuwe luchtaanval op Barcelona Het Weer Turksche regeering vergadert Een knappe manoeuvre van de Queen Mary Zonder hulp van sleepbooten aan de kade van New York gemeerd Nooddienst" ingesteld Ter bestrijding van openbare rampen in Duitschland Kabinetsraad in Londen Tusschen Engeland en Italië zou overeenkomst zijn bereikt Radio Vaticana en de Missiezondag De Kardinalen FumasoniBiondi en Costantini voor de microfoon Ondanks tal van incidenten wordt het Engelsche gezag in Pales tina gehandhaafd De belangen van de Amerikaansche Joden Slowaaksche ministers bespreken aldaar met Von Ribbentrop de Roetheensche kwestie Het standpunt der Britsche regeering Instructies van Moskou aan gaande Roethenië? Min. Beck in Roemenië New-Yorksche sleep booten varen weer Omnis comparatio claudicat Het Belgische kabinet vraagt volmachten NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Inget tnededeellngen 50 cent; idem op pag. één 55 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor 4a kleine annonces „OmroeDers" rle de rubriek TOKIO, 19 Oct. (Domei). Na een hevig Bevecht zijn de Japansche troepen er in geslaagd Wangsjikang aan den Jangtse te Inzetten. Wangsjikang ligt ongeveer vijftig kilometer van Kisjoen op den Zuidelijken oever der rivier. Verder hebben de Japansche troepen hun omsingeling van Hankau nauwer aange trokken. In het Zuiden zijn de Japansche troepen eveneens verder doorgedrongen. Zij staan thans twaalf kilometer ten Zuiden van Jangsjin. De Japansche diplomatieke vertegenwoordi ger te Sjanghai heeft de diplomatieke verte genwoordigers der buitenlandsche mogendhe den erop opmerkzaam gemaakt, dat de Chinee- ^h de bezittingen van vreemdelingen op de eevers van den Jangtse voor militaire doeleinden hebben gebruikt. Verder is gevraagd de sche den van buitenlandsche mogendheden terug te bekken uit het gebied, waar binnenkort zal borden gestreden, teneinde onaangename in- cidenten te voorkomen. De Chineesche luchtmacht heeft gisteren, haar het Chineesche Persbureau bericht, de ppansche troepenconcentraties in Zuid Kwan- Hng krachtig bestookt. Dertig Japansche Vliegtuigen werden door de Chineesche toe- 'telien omlaag geschoten. Gedurende den afgeloopen nacht is het aan ren van Hankau geheel veranderd. Het stads bestuur heeft duizenden ricksjakoelies gelast 'e helpen bij het evacueeren van de burgerbe- °lking. De straten van de buitenlandsche ne derzetting zijn vrijwel verlaten en in het Chi neesche deel der stad ziet men talloozen. die bUn vee en huisraad brengen naar de provin ces. welke minder gevaar loopen. De meening, dat de Chineezen voornemens Cjn, alles te doen om stand te houden in de Verdedigingslinies, welke in een straal van 25 Jj-M. rond Kanton zijn gelegen, wordt beves- 'Bd door het feit, dat duizenden Chineesche °ldaten uit de provincie Kwangsi voortdurend ®°or Kanton trekken op weg naar het front in ^Uid-China. Naar schatting liggen in het ge- Ced rond den spoorweg Kanton-Kauloen reeds '10.000 Chineesche soldaten. TTit Tokio wordt vernomen: de oprichting Van een nieuwe .nationale politieke partij" Vprdt in Japansche politieke kringen van kuitengewone beteekenis geacht. Men be pleit er de noodzakelijkheid van een derge lijke partij om het hoofd te bieden aan de ingewikkelde politieke situatie als gevolg Van de ontwikkelingen in China. De Miyako Sjimboen schrijft, dat minister- Pesident Konoye onlangs besloten heeft het Jjutiatief te nemen voor de oprichting van een t.euwe partij en aan de leiders van verschil- Rin 6 P°litieke Partijen heeft voorgesteld be- November een vereenigde nationale poli- ke partij in het leven te roepen. Zoo noodig h Konoye zelf de leiding der partij op zich ebien. Ihtusschen gelooft het blad wel, dat de (jPPie. Politieke partijen, o.m. de Minseito en - Seiyoekai volledigen steun zullen geven bii forming van een, nieuwe nationale politieke Eff Sovjet-Russische soldaten zijn kjj een onwettig verblijf aangetroffen °P een zandbank in de rivier Amoer, de buurt van Hsialinsjan, op onge veer twee mijlen ten Oosten van Heiho op het grondgebied van Mandsjoekwo. Dat was Dinsdagmid dag te ongeveer twee uur. Volgens een persbericht uit Charbin zouden na struiken op de zandbank te hebben in brand gestoken, zijn be- Sonnen met de oprichting van mili taire versterkingen. be commissaris voor de Buitenlandsche Za- h6pfVan Mandsjoekwo te Charbin, Sjimomoera, ben stapl>sn gedaan bij den aldaar gevestig- 6it_,Sovjet~^ussjschen C0I»sul-generaal en de Ie verwijdering der militaire werken van zandbank geëischt. geeiscnv. opens ditzelfde bericht is men aan de zij— V van Mandsjoekwo in afwachting van de Q®re houding der Russische soldaten. V,b^CELONA, I9 Oct. (Reuter). Bij een t)f>t 'aanval op de stad zijn twee menschen om leven gekomen en vijftien gewond, aanval werd ondernomen door twee es- 'üles. De eerste werd verdreven door het Een der illllllllllHlllllllllllllllllllllllllllllllllllHI^ Verwachting; Meest matige Noord- Westelijke tot Zuid-Westelijken of Zui- s drlijken wind, gedeeltelijk bewolkt, wei- nig of geen regen, iets warmer overdag. j| Verdere vooruitzichten: Zacht weer. I STORMWAARSCHUWINGSDIENST Geseind Woensdagavond te 19.45 uur aan alle posten; „Attentiesein neer". s illlllllllllllllllllllllllüllllllllllllllllüllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli INSTANBOEL, 19 Oct. (Reuter). De toestand van Kemal Ataturk was vanmid dag stationnair. Men vreest thans, dat het einde ieder oogenblik kan komen. De regeering is voortdurend bijeen. De politie is versterkt om het hoofd te kunnen bieden aan eventueele betoogingen. Toen de Queen Mary Dinsdagochtend te New York wilde aanleggen bleek, zoo lezen wij in de N.R.Crt., dat door een inmiddels in die haven uitgebroken staking van personeel van sleepbooten niet de minste kans bestond op hulp van sleepbooten. Er stond weinig wind en het water op de Hudson was kalm, zoodat kapitein Irving besloot alleen met den loods zijn reusachtig schip aan den wal te brengen. De aanlegsteiger staat rechthoekig op de kade en het is altijd de moeilijkste manoeuvre het schip precies 90 graden te doen zwenken, maar in precies 34 minuten hebben kapitein en loods het waagstuk volbracht zonder eenlg ander verlies dan van een van de aanlegkabels. Toen men den kapitein complimenteerde en vroeg hoe hij het eigenlijk gedurfd had antwoordde Irving: „Wel ik keek naar mijn medaille van St. Christoffel en vroeg wat ik doen moest. St. Christoffel zei Ja, en van dat oogenblik af heb ik geen vrees meer gekend dat het niet goed zou kunnen afloopen. Maar ik had den wind zoowel als het getij mee en een ander kapitein zou in mijn plaats hetzelfde hebben gedaan, want wie weet wanneer we weer een sleepboot zouden hebben kunnen krijgen! Ondanks de bescheidenheid van kapitein Irving heeft men hem van de zijde der pas sagiers hartelijk gelukgewenscht en deskundigen op scheepvaartgebied noemden het een buiten gewoon kranig staaltje van zeemanschap. BERLIJN, 19 Oct. (D.N.B.) De gevolmach tigde voor het vierjarenplan, minister-president generaal-veldmaarschalk Goering, heeft een derde verordening uitgevaardigd voor de vei ligstelling der noodige krachten voor taken van bijzondere staatspolitieke beteekenis. Deze „nooddienstverordening" bepaalt, dat de bewoners van het rijksgebied voor de be strijding van openbare nooden, zoomede ter voorbereiding dezer bestrijding, voor een be perkten tijd kunnen worden opgeroepen voor het verrichten van nooddienst. Slechts buiten landers worden in zekeren zin vrijgesteld. Deze nooddienst beoogt vooral de bestrijding van rampen, zooals groote overstroomingen, boschbranden enz., waarvoor in normale doen niet genoeg personeel aanwezig is. Mevrouw Tsjang Kai Tsjek brengt regelmatig bezoeken aan de hospitalen, waar gewonde Chineesche soldaten worden verpleegd. Zooals bekend leidt zij de actie, welke tot doel heeft te zorgen dat men aan het front geen tekort heeft aan geneesmiddelen en verbandartikelen. LONDEN, 19 Oct. (Havas) Tijdens den vandaag gehouden kabinetsraad zijr£ naar bevestigd wordt, in hoofdzaak drie vraag stukken ter sprake gekomen en wel: 1. De internationale situatie en in het bijzonder de stand der Engelsch-Italiaan- sche besprekingen. 2. Palestina. 3. De kwestie der verdediging. Vernomen wordt, dat Lord Halifax tevoren een onderhoud heeft gehad met den premier, dat een half uur duurde en dat Chamberlain voorts een bespreking heeft gehad met minis ter Malcolm Macdonald, die hem in kennis stelde van de laatste uit Palestina ontvangen berichten. De Romeinsche correspondent van de „Völ- kischer Beobachter" meldt uit Rome: Naar alhier in kringen, die in nauw contact staan met de Britsche ambassade, wordt verzekerd, zou een overeenkomst bereikt zijn tusschen Italië en Engeland in de kwesties, die gedu rende de laatste gesprekken tusschen den Ita- liaanschen minister van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, en den Engelschen ambassadeur Lord Perth, te berde zijn gebracht. De overeen komst zou in de eerste dagen van November aan het Lagerhuis ter goedkeuring worden voorgelegd. Bij de besprekingen te Rome ging het: le. om het Spaansche vraagstuk. 2e. het in werking treden van het Britsch- Italiaansch accoord van 16 April 1938. 3e. om de erkenning van het Italiaansche keizerrijk door Engeland. Deze erkenning zou op 15 November door Engeland worden uitge sproken. Tot zoover de Romeinsche correspondent van de ^Völkischer Beobachter", welk officieel blad niet tot publicatie zou overgaan, indien voor deze berichten geen goede gronden aanwezg waren. Kardinaal FumasoniBiondi, Prefect van de Congregatie voor de Voortplanting des Geloofs, zal op Zaterdag 22 October 1938 over Radio Vaticana een boodschap richten tot de katho lieken der Vereenigde Staten naar aanleiding van den Missie-Zondag. Deze boodschap in de Engelsche taal wordt uitgezonden op golflengte 19.84 M. om 19.35 uur (M.E.T.) en zal door de Amerikaansche stations gerelayeerd worden. Des avonds om 20.30 uur zal ook Mgr. Co stantini, secretaris van de Propaganda Fide, een boodschap in de Italiaansche taal tot de geheele wereld richten. Deze boodschap wordt uitgezonden om 19.15 in het Nederlandsch, daarna in het Poolsch, Fransch, Duitsch, hier na volgt de officieele uitzending in het Ita- liaansch, waarna de Engelsche en Spaansche vertaling volgt. Deze uitzending geschiedt op golflengte 49.75 M. V)je 6®rSeschut, de tweede door jagers. £®tuigen is neergeschoten. het;6, leden der internationale commissie voor fcets '0ezicht pp de terugtrekking der vrijwilli- hev.' die 'hans den eersten luchtaanval heb- doorgemaakt, bereidden zich juist voor op j. °ntvangst bij Negrin. Br»tsche stoomschepen Lake Hallwil en Hu*0 ExPlorer z«n getroffen. Het eerste b werd door bomscherven geraakt, terwijl He in het ruim van de African Explorer ^ht kwam. LONDEN, 19 Oct. (Reuter) Het minis terie van Koloniën heeft uit Jeruzalem be richt ontvangen, dat de troepen bij het binnendringen der oude stad op weinig- tegenstand zijn gestuit, hoewel enkele bom men werden geworpen en schoten werden gelost. Twee Britsche militairen werden ge wond en negen Arabieren gedood. Overal in de stad zijn thans posten geplaatst en politiepatrouilles doen huiszoeking. Een vliegtuig heeft vanochtend in alle straten der oude stad, waar de opstande lingen de baas zijn, proclamaties laten val len, waarin den bewoners wordt aangeraden in de huizen te blijven in verband met de operaties. De militaire actie éa Jeruzalem werd den. geheelen dag voortgezet. Alleen de heilige plaatsen der Arabieren werden niet bezet. Tij dens het oprukken der troepen werden alle hui zen aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen, waarbij een veertigtal arrestaties werd verricht. Een aantal opstandelingen is er evenwel in ge slaagd te ontvluchten door onderaardsche gan gen, welke nog dateeren uit den tijd van Salomo. Er werden verscheidene arrestaties verricht. De stad ziet er verlaten uit. De winkels zijn gesloten, de toegangswegen naar het stadsdeel, waarvoor een curfew" is afgekondigd, zijn door prikkeldraadversperingen afgesloten. Bij het invallen der duisternis is het vuren opnieuw begonnen. Buiten Jeruzalem zijn vandaag talrijke over vallen gepleegd. In het gebied van Beisan is getracht de petroieumpijpleiding in brand te steken, hierbij werden twee Arabieren gedood. Nabij Haselein is een aanslag gepleegd op een Joodschen auto. Drie aanvallers werden door het escorte gedood. Nabij Haifa zijn twee Ara bieren ontvoerd, en langs den weg Jeruzalem Tel Aviv werden twee Joden doodgeschoten. Uit protest tegen de buitengewone militaire maatregelen heeft het Arabisch comité beslo ten tot een transportstaking in geheel Pales tina. De vertegenwoordigers der in Palestina geves tigde Amerikaansche Joden zijn vandaag bij eengekomen. De sprekers betoogden, dat de Amerikanen naar Palestina waren gekomen om voor andere geloofsgenooten den weg te effenen op de basis der Balfour-declaratie en de over eenkomst met Amerika. Zij deden uitkomen, dat Amerikaansche Joden 80 millioen dollars in het land hebben belegd en dat tijdens den wereldoorlog 6000 Amerikaansche Joden met het Joodsche legioen in Palestina hebben ge streden. In verband met de toenemende onlus ten in Palestina is de controle op het ongeoorloofd dragen van wapenen ver scherpt PRAAG, 19 Oct. (Havas). De Slowaaksche en Roetheensche ministers hebben Maan dag met Chvalkowsky een onderhoud ge had over den toestand, ontstaan na de HongaarschTs j echo-Slowaaksche bespre - kingen te Komarno. De ministers Tisso, Durcanzky en Bacinsky zijn heden naar München vertrokken. Van officieuze Duitsche zijde wordt ver nomen, dat deze aldaar vandaag door den rijksminister van Buitenlandsche Zaken zijn ontvangen. De Roetheensche pers wijst de Hongaarsche eischen tot annexatie van het Roetheensch ge bied af. Het orgaan van Bacinsky schrijft, dat een betere toekomst in het kader der Tsjecho- Slowaaksche republiek gezocht moet worden. Slechts in samenwerking met Tsjecho-Slowa- kjje, aldus dit blad, kunnen wij ons een betere toekomst verzekeren. De „Times" meent te weten, dat de Britsche regeering de Hongaarsche eischen zou steunen, voor zoover zij berusten op het zuiver ethnogra- fische ideaal. De regeering hoopt, dat beide par tijen spoedig tot overeenstemming zullen ko men. Zij neemt een geheel ander standpunt in, aldus het blad, ten aanzien van de eischen, die op politieke of strategische overwegingen be rusten. Ceteka verneemt uit Bratislava, dat de Slo waaksche minister Durcanzky als plaatsvervan ger' van mgr. Tisso vertegenwoordigers van de Hongaarsche groepen In Slowakije heeft ont vangen, die een uiteenzetting gaven van ver schillende grieven en wenschen der Hongaarsche bevolking. De minister deelde de delegatie mede, dat zeer binnenkort in Slowakije een speciaal secretariaat voor de zaken der Hongaarsche minderheid zal worden ingesteld. De Hongaar sche vertegenwoordigers verklaarden deze mede- deeling te beschouwen als een bewijs van den wil der Slowaaksche regeering loyaal met de andere nationaliteiten samen te werken. Dit secretariaat zal geschapen worden na de defi nitieve regeling der territoriale kwesties. De Hongaarsche gedelegeerde Esterhazy is gister avond naar Boedapest vertrokken om er toe bij te dragen, dat ook in bevoegde Hongaarsche kringen een sfeer van vriendschappelijkheid ge schapen wordt. In politieke kringen te Rome en in de Ro meinsche pers wordt veel ophef gemaakt van een document, dat rechtstreeks uit Moskou af komstig zou zijn, afkomstig van het uitvoerend comité van de Derde Internationale. Het docu ment behelst instructies van het genoemde uit voerende comité aan de communistische partij in Roethenië. Deze moet pogen een zoo groot mogelijke onafhankelijkheid van Subkarpathiscn Rusland te bewerken of tenminste een groote autonomie, teneinde in Midden-Europa een hindernis op te werpen tegen het Nationaal- socialisme en de Duitsche bedoelingen ter aan zien van de Oekraine. Een eventueele publicatie van dit document in de fascistische pers zou bedoelen het be staan van een communistisch gevaar in de Oekraine aan te toonen, hetgeen moet dienen als argument ten gunste van het voegen van Subkarpathisch Rusland bij Hongarije en het scheppen van een Poolsch-Hongaarsche grens BOEKAREST, 19 Oct. (Havas) De Pool- sche minister van Buitenlandsche Zaken, Beck, is vanmiddag te vier uur te Galatz aan gekomen. Hij werd vergezeld van den Pool- schen ambassadeur te Boekarest, Racczinsky, en den Roemeenschen ambassadeur te War schau, Framasovici. Te Boekarest, aldus Reuter, gelooft men dat de besprekingen tusschen Koning Carol en den Poolschen minister van Buitenlandsche Za ken, Beek, betrekking zullen hebben op drie punten: de mogelijkheid van een gemeenschap pelijke Poolsch-Hongaarsche grens, de mogelijk heid van een onafhankelijken staat Roethenië en de economische betrekkingen tusschen Polen, Hongarije en Roemenië. De Roemeensche politiek is tegen verwezen lijking van de eerste twee punten sterk ge kant. Zij vreest, dat een onafhankelijk Roe thenië spoedig door Hongarije zou worden opgeslokt en in welingelichte kringen ver moedt men, dat Italië het plan steunt, wat het min of meer verdacht maakt. Wat het derde punt betreft: verwacht wordt, dat Roe menië weldra nauwere economische rela ties met Hongarije en Polen zal aanknoopen, daar het thans vele goederen, die het vroe ger van Tsjecho-Slowakije betrok, niet kan krijgen. Zaterdag wordt een officieele Duitsche de legatie verwacht voor de onderhandelingen over verlenging van het handelsverdrag. Kemal Ataturk is stervende. Russische militairen drongen in Mands joekwo door. De Britsche troepen bezetten Jeruzalem met geweld. Slowaaksche ministers onderhandelden te München. Prinses Juliana zal de opening van het Kleutercongres bijwonen. Beraadslagingen in de Tweede Kamei over het wetsontwerp tot wijziging van de pensioenwet voor spoorwegpersoneel geschorst na aanneming van een amen dement tot opheffing der korting op de pensioenen. Antwoord op vragen van Kamerlid be treffende het optreden tegen „wilde" busdiensten. Dr. W. B. Tenhaeff en dr. Enno van Gelder benoemd als hoogleeraar aan de Universiteit te Amsterdam. Adres van het Comité van Actie in het hotel-, restaurant- en café-bedrijf aan den minister van Economische Zaken, waarin steunmaatregelen voor het be drijf gevraagd worden. Te Utrecht is een protestvergadering ge houden tegen het ingediende wetsont werp Autovervoer Personen. Ministerieel antwoord op vragen van Kamerlid betreffende den bomaanslag te Rotterdam. De drie verdachten van den dubbelen moord te Vlissingen, in Maart 1937 ge pleegd, zullen op vrije voeten gesteld worden. New-Yorksche beurs: Wisselende stem ming met aan het einde koersverliezen. „Elke vergelijking gaat mank" waarschuwden de Romeinen reeds. Daarom moeten we voorzichtig zijn met vergelijkingen. Een goed aange wende welgekozen vergelijking kan veel verduidelijken maar een slecht gekozeri en domme of ondoordachte vergelijking kan meer vertroebelen, ja kwaad stichten. Hoe vaak maken we het niet mee dat bij een wisseling der meeningen een vergelijking wordt ge bruikt waarover dan juist een heele strijd ontstaat. Terwijl men het over de zaak zelf misschien spoedig eens ware geworden, ontbrandt de strijd feller dan ooit omdat men 'n fout ziet in de vergelijking en daarbij het eigenlijke onderwerp vergeet. *,Omnis comparatio claudicat" zeggen de lati nisten: elke vergelijking gaat mank, Weest er daarom juist erg voorzichtig mee. Een kreupel paard, en manken stoel moet men met voorzichtigheid behandelen. NEW-YORK, 19 Oct. (Reuter). Het sleep- bootpersoneel, dat Zaterdag in verblind met een loongeschil in staking was gegaan, heeft er in toegestemd, vannacht om twaalf uur het werk lie hervatte» BRUSSEL, 19 Oct. (Belga). Dinsdagavond zijn de algemeene uiteenzettingen, die de Belgi sche begrooting der wegen en middelen voor 1939 begeleiden, verspreid. De minister van Fi nanciën verklaart o.m. dat wanneer men wil, dat de begrooting voor 1939 ten uitvoer wordt gelegd, zooals zij is opgesteld, de regeering van het parlement van den aanvang af de noodige volmachten krijgt om de bezuinigingen, die in de begrooting zijn opgenomen, uit te voeren en op ieder oogenblik tijdens het begrootingsjaar alle maatregelen te nemen, zelfs van wettelij- ken aard, welke noodig zijn om de uitgaven te houden binnen de grenzen, die het parlement zelf zal hebben vastgesteld voor ieder onderdeel. Aan den anderen kant stelt de regeering zich voor, aangezien zij de Kamer, den Senaat en het publiek op de hoogte wil houden van iedere wijziging, die zich zou voordoen in de door allen te betalen uitgaven, onmiddellijk openbaarheid te geven aan de besluiten, die, in omstandigheden welke overigens een uitzonde ring moeten blijven, genomen zouden moeten worden om machtiging te geven tot schatkist voorschotten tot dekking van uitgaven, welke niet opgenomen zijn in de parlementaire docu menten. Stand op Donderdag 1 uur v.m.; 765.4 Yorige stand: 759.9,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1