bureaux voor redactie en administratie,
Sudetenland heden onder
burgerlijk bestuur
pil1
I -:aafe
Roemenië blijft
gereserveerd
Belasting op
motorrijtuigen
Japanners reeds
dicht bij Kanton
COMMUNISME VERBODEN
IN TSJECHO-SL. STAAT
wmmm.
Kerkstrijd zet zich
voort
Kard. Innitzer
verdedigd
De zuivering van
Jeruzalem
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VRIJDAG 21 OCTOBER 1938 - OCHTENDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21441
Gevecht tusschen Duitsche douane
en Tsjechen eischte vijf
slachtoffers
De Engelsche hulp
aan Praag
BERCHTESGADEN, 20 Oct. (D.
N. B.) De Führer heeft den opper-
bevelhebber van het leger, generaal
Von Brauchitsch, een schrijven ge-
Zonden, waarin wordt medegedeeld,
dat het Sudetenduitsche gebied thans
door de afdeelingen van het leger en
S. S. is bezet. Op 21 October a.s.
Zal het bestuur door de civiele auto
riteiten worden overgenomen, en
Worden de militaire autoriteiten, on
der dankzegging voor de bewezen
diensten, ontheven van het bestuur
Van het Sudetenland.
Slowaaksch afgevaardigde
te Warschau
Poolsche en Hongaarsche verlan
gens kruisen al te zeer de
eigen belangen
Loyaliteit tegenover
T sjecho-Slowakije
**ambotsïng te Milaan
Toestand van Ataturk
is verbeterd
Ministerraad vergaderde
Pi-
Aartsbisschop van Salzburg heeft
volgens nazi's geen begrip
van godsdienst
Indrukwekkend pleidooi van de
Osservatore Romano
Het Weer
mum
Moderne strijdmethoden in oer
oude straten en gangen
Wetsontwerp tot verdubbeling
voor alle motorrijtuigen, die
geen benzinemotoren
hebben
Generaal Doihara schrijft over den
„beschavenden oorlog" tegen
China en de democratie
Ook Hankau bedreigd
TOKIO, 20 Oct. (D.' N. B.) Het
Een artikel van Doihara
Hertzog prijst vredes
werk van Chamberlain
Doodelijk vliegongeluk
in Rhodesia
CHRISTELIJKE ARCHAEO-
LOGEN BIJ DEN PAUS
Help u zelf
Locomotief ontspoord
op Amsterdam C.S.
Treinverkeer in en uit richting
Gooi en Utrecht ondervond
een half uur vertraging
£3 kWWWWWWII 111 III II II
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., tngei.
mededeeüngen 50 cent; Idem op pag één S5 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
«r® kleine annonces „Omroepers" *le de rubriek
Set pad voor de samenwerking tusschen
^hitschland en Tsjecho-Slowakije is hedenavond
Geëffend door de formeele ontbinding van de
^mmunistische Partij in de drie Tsjechische
Provincies Bohemen, Moravië en Silezië. Het
c°tomunistische hoofdkwartier is door de politie
bezet. Dit beteekent, dat het communisme in
Geheel Tsjecho-Slowakije onwettig is, daar het
bi Slowakije en Roethenië reeds verboden is.
Intusschen is voor het beginsel „Slowakije
v°or de Slowaken" vandaag een campagne in
gezet door de partij der jeugdige autonomisten
°hder leiding van Durcansky.
Ten aanzien van de verlaging der douane
rechten, die verwacht worden van de regee
ring te Praag, verneemt Reuter, dat door
deze concessies slechts de economische be
trekkingen geregeld worden en dat zij niets
uitstaande hebben met een tolunie. Over een
verderreikende economische overeenkomst is
tot dusverre door Praag en Berlijn niet on
derhandeld.
In een gevecht tusschen Tsjechen en
Duitsche douane en politie in het dorp
Loblsitz aan de Duitsche zijde van de
grens in het Sudetenland zijn vijf Tsjechen
gedood.
WARSCHAU, 20 Oct. (Havas) Karol Sidor,
Slowaaksch afgevaardigde en voorzitter van het
Slowaaksche Nationale Comité en van de
„Hlinka-wacht", die sedert gisteren hier ver
blijft, heeft de pers medegedeeld, dat hij slechts
het Poolsche standpunt ten aanzien van het
Slowaaksche vraagstuk wil leeren kennen. Hij
zeide verder: „Slowakije moet zegevierend uit
de SlowaakschHongaarsche onderhandelingen
komen." Hij is van meening dat deze onder
handelingen zullen leiden tot een accoord, waar
door een conflict vermeden zal kunnen worden.
Ten aanzien van de Poolsche aanspraken op
Spisz en Grawa zeide Sidor van meening te zijn,
dat een accoord tusschen Polen en Slowakije tot
stand zal komen.
Na door Beek ontvangen te zijn zal Sidor naar
Bratislava terugkeeren.
Te Londen wordt bevestigd, dat het aantal
Duitsche en Oostenrijksche vluchtelingen tot
wier toelating het Britsche kabinet gisteren
heeft besloten niet hooger zal zijn dan 200
Of 300.
Het betreft Oostenrijksche of Duitsche bur
gers, die na den Anschluss naar Tsjecho-Slowa
kije waren gevlucht en daar voortaan geen toe
vlucht meer zullen hebben.
De vluchtelingen uit het Sudetenland, die
naar Engeland komen, worden binnen twee
weken verwacht. Aan 250 zijn visa verstrekt. Of
schoon de verblijfsvergunningen slechts geldig
zijn voor een paar maanden, zijn zij verleng
baar. Er is nog niet besloten of aan de vluch
telingen zal worden toegestaan in Engeland
betrekkingen te aanvaarden.
In het door den Lord Mayor gestichte fonds
tot hulpverleening aan Tsjecho-Slowakije is
thans 155.000 Pond gestort. Het bestuur en de
leden van Lloyds hebben een chèque ten be
drage van 5000 Pond gezonden.
BOEKAREST, 20 Oct. (Havas).
In welingelichte kringen verklaart men
de gereserveerde houding der Roe-
öreensche regeering tegenover de
Poolsche voorstellen in de Roetheen-
*che kwestie met de volgende rede-
hen.;
L Loyaliteit jegens Tsjecho-Slo
wakije.
2. Den wensch directe betrekkin
gen met dat land te behouden met
het oog op "n oeconomische en po
litieke medewerking.
3. Den wensch de positie van Hon
garije niet buitensporig te zien ver
kerken.
4. Scepticisme ten aanzien van een
thogelijke verzekering der regeering
Boedapest ten aanzien van Trans-
8Vlvanië.
5. Het besluit de deelneming te
°htwijken aan een combinatie, welke
vijandig jegens Duitschland zou
hünnen worden uitgelegd.
t0Mer zeker begrijpt men te Boekarest zeer
tel het belang> dat Polen hecht aan een re-
tu lng der Roetheensche kwestie, welke Roe-
hië onder Hongaarsche controle zou piaat-
l)it öoch, aldus verklaart men, men moet niet
jj het oog verliezen, dat de Hongaren, wan-
üt zii in Roethenië gevestigd zouden zijn,
hgische stellingen zouden bezetten, welke
W. Vcrdediging van Transsylvanië en Boekc-
'8. bedreigen.
°ct' (Stefani.) Vanochtend zijn
Wh! twee tramtreinen met elkander m
«ie hg gekomen. De trams zaten vol arbeiders,
ber 'ch naar hun werk begaven. Er zijn vijftig
nen min of meer ernstig gewond. Eén per-
tten ls aat1 zijn wonden bezweken, twee rij tui-
Vq] r^en geheel vernield.
Sen,s het Duitsche Nieuwsbureau bedraagt
aantal gewonden tachtig.
ISTANBOEL, 20 Oct. (Reuter) De alge-
meene toestand van Ataturk is beter geworden.
Naar verluidt is de vroegere minister-presi
dent generaal Ismet Ineunoe, jiie als de waar
schijnlijke opvolger van Ataturk beschouwd
wordt, hier aangekomen. In gezaghebbende krin
gen is dit bericht bevestigd noch ontkend.
In een communiqué over den ministerraad
wordt gezegd, dat de ministers den stand van
zaken besproken hebben. Zij zullen naar Ankara
terugkeeren. Over de genomen beslissingen wordt
niet gesproken.
De Britsche troeven zijn begonnen met
zuiveren. Een kijkje in de oude
wapengeweld Jeruzalem van rebellen te
stad bij den toren van David
WEENEN, 20 Oct. (Havas). Het Berliner
Tageblatt bericht, dat het toezicht cp het gods
dienstonderricht op de scholen van Salzburg
door den schoolraad van het gebied is ontno
men aan den Aartsbisschop van Salzburg. Het
toezicht is overgedragen aan de wereldlijke
autoriteiten, aangezien geen garantie bestaat,
dat de Aartsbisschop zijn taak zal uitoefenen
in een geest, overeenkomende met het Natio-
naal-socialisme.
Bij decreet van den Duitschen minister van
Binnenlandsche Zaken is den burgerlijken auto
riteiten verboden officieele vertegenwoordigers
te benoemen bij kerkelijke plechtigheden, zoo
wel bij de gewone feesten volgens den kalender,
als bij bijzondere gelegenheden, zooals het be
zoek van een Bisschop, eerste H. H. Communies,
bedevaarten e.d. Tevens wordt den civielen
autoriteiten verboden bij kerkelijke feesten de
nationale vlag te hijschen.
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
20 October:
Een indrukwekkend requisitoir is het, dat de
Osservatore Romano, overeenkomstig haar aan
kondiging van gisteren, tegen het nationaal-
socialisme, inzake de anti-katholieke hetze in
Weenen, publiceert. Het requisitoir is gegoten in
den vorm van een polemiek tegen de Berlijn-
sche nota, welke gisteren, gelijk wij meldden,
zonder eenig commentaar in de neutrale Ita-
liaansche pers verscheen, een feit, dat de Os
servatore nadrukkelijk vermeldt.
Het requisitoir beslaat meer dan drie kolom
Terwijl het telkens een passage der nota onder
de loupe neemt, stelt het nogmaals de waarheid
in 't licht en brengt de gebeurtenissen in Wee
nen tevens in verband met de andere anti
katholieke demonstraties en maatregelen in het
Duitsche Rijk, zoodoende een schril beeld gevend
van de politiek van het Nationaal-socialisme.
Waar de Osservatore Romano op blijft hame
ren is, dat al hetgeen, waarvan men kardinaal
Innitzer beschuldigt, tot diens taak als herder
der geloovigen behoort. Zij komt krachtig op
tegen de poging welke de Berlijnsche nota aan
wendt om de Italiaansche geestelijkheid tegen
over de Duitsche geestelijkheid te stellen. Bij
de conciliatie heeft de Italiaansche staat de
t echten van de Kerk op onderwijs- en huwe
lijksgebied erkend. Zij geeft toe, dat de veront
waardiging in sommige kringen over de gebeur
tenissen bezwaarlijk te rijmen valt met de sym
pathie in diverse kringen voor het Linksche
Spanje, maar verwerpt de suggestie der nota
dat Kardinaal Innitzer niet evenzeer een waar
dig vertegenwoordiger van de Kerk zou zijn als
de Spaansche bisschoppen.
Het blad toont ten slotte de belachelijkheid
aan van de voorstelling als zou de staat tegen
over de Kerk, wanneer er een conflict was, steeds
in defensieve positie zijn geweest.
In Italië heeft het politiekorps het dertienjarig bestaansfeest gevierd.
de parade werden staaltjes van behendigheid vertoond
Tijdens
1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen 1
H Zuidelijke tot Oostelijken wind, koude
mistige ochtend, later licht bewolkt en
iets warmer, droog.
1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Mooi
p herfstweer.
JERUZALEM, 20 Oct. (Havas.) Direct bij
het aanbreken van den dag werden de mi
litaire operaties in het oude stadsdeel van
Jeruzalem hervat. Een troepencordon sluit
een versterkten kring nauw in om te voor
komen, dat de opstandelingen ontsnappen,
terwijl militairen de onderaardsche gangen
onder den tempel van Salomo onderzoeken.
De onderaardsche gangen verbinden de ge
bouwen van Harame Sjariff met oude bouw
werken, die eenige K.M. verder zijn gelegen
o. m. op den weg naar de Doode Zee. De Brit
sche troepen probeeren de verbindingen tus
schen de in de moskee van Omar gevluchte op
standelingen en de buitenwereld te verhinderen.
Tijdens den nacht werden verscheiden aanval
len gepleegd, o.m. op de Joodsche voorstad
Montefiore. welke ten Noorden der stad is ge
legen. De politie heeft het vuur beantwoord en
den aanvallers verliezen toegebracht.
De bezetting van de oude stad wordt metho
disch voortgezet. De militairen omsingelen de
verschillende wijken der stad, waarbinnen met
groote voorzichtigheid en zoo weinig mogelijk
geweld de zuivering wordt doorgevoerd. Den
soldaten is er op gewezen, dat onder de Ara
bische bevolking vermoedelijk 85 pet. onschul-
digen zijn. Zij hebben opdracht een klein getal
bandieten en desperado's te dooden of gevan
gen te nemen. Alleen in geval van tegenstand
mag geweld gebruikt worden.
De Joodsche pers blijft zich verzetten tegen
een verdeeling van Palestina en verklaart zich
accoord met een oplossing, welke door de Brit
sche pers is voorgesteld, n.l. het stichten van
een eenheidsstaat onder Britsche leiding met
een minderheidsstatuut.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
van de motorrijtuigenbelastingwet.
De regeering wijst hierin op het feit, dat een
steeds stijgend aantal motorrijtuigen van diesel
motoren wordt voorzien, welke motoren niet met
benzine, doch met niet aan belasting onderwor
pen olie worden gedreven.
Reeds thans wordt hierdoor een bedrag van
ongeveer f 2i4 millioen per jaar aan de schat
kist onttrokken, welk bedrag in de naaste toe
komst nog aanmerkelijk zal stijgen.
Ten einde deze bevoorrechting van gebrui
kers van dieselmotoren boven de gebruikers
van benzine op te heffen, stelt de regeering
voor om de motorrijtuigenbelasting te ver
dubbelen voor alle motorrijtuigen, die voor
zien zijn van andere dan benzinemotoren.
Dat deze extra heffing matig kan worden ge
noemd, blijkt volgens de regeering uit het feit,
dat de daaruitvoortvloeiende verhooging van de
motorrijtuigenbelasting voorloopig niet meer dan
f 800.000 per jaar zal bedragen.
Voorts stelt de regeering in uitzicht een zoo
danige wijziging van de omzetbelastingwet, dat
voor de berekening van de ingevolge die wet te
heffen belasting, zoowel ten aanzien van inge
voerde als van de hier te lande vervaardigde
benzine, het krachtens de benzinebelastingwet
geheven bijzonder invoerrecht ad f 8.60 per 100
K.G. met een accijns gelijk gesteld wordt, het
geen dan zal medebrengen, dat in de waarde der
benzine, waarvan de omzetbelasting en haar
equivalent geheven wordt, dit bedrag van f 8.60
niet meer begrepen behoeft te worden.
Het automobielverkeer als geheel beschouwd
zai door deze combinatie van extra-heffing en
belastingverlaging met meer dan een half mil
lioen gulden worden ontlast.
hoofdkwartier meldt, dat de Japan-
sche troepen na de terzijdestelling
van den tegenstand der Chineezen
via Tsjensjing oprukken in de rich
ting van Kanton. Zij hebben volgens
dit bericht reeds Tsjang Kangtoeng
bereikt, op 36 K.M. ten Oosten van
Kanton.
Volgens een bericht van Japansche zijde zijn
de Chineesche stellingen nabij Tsjensjing ten
Noorden van Sjekloeng doorbroken.
De Japansche operatie tegen Hankau ge
schiedt in een steeds sneller tempo. Eenheden
der Japansche marine hebben, naar het Duit
sche Nieuwsbureau uit Sjanghai meldt, op den
Jangtse een punt bereikt, dat 110 K.M. van
Hankau is gelegen.
Vanochtend vroeg bevonden zij zich op 18
K.M. van Hwangsjikang, dat gistermiddag
werd veroverd.
Parallel met dit opvaren der oorlogsschepen
trekken ook Japansche troepen op langs den
Noordelijken oever van den Jangtse. Sterke
gemotoriseerde afdeelingen staan nu nog slechts
op 10 K.M. afstand van Kisjioe. In het gebied
ten Zuiden van den Jangtse heeft de Japan
sche voorhoede Tayeh bereikt, dat, naar men
verwacht, zeer spoedig zal vallen.
De gevechten om Teian aan den weg naar
Kioekiang duren voort.
De Japansche luchtmacht heeft gisteren
Tsjangsja en Pingtsjang gebombardeerd.
Tsjangsja is de hoofdstad van de provincie
Hunan, Pingtsjang ligt 50 kilometer ten oosten
van Kanton. Zeshonderd personen zijn hierbii
om het leven gekomen, de materieele schade
is zeer aanzienlijk. De Japanners wierpen
talrijke brandbommen, waarcoor groote bran
den zijn ontstaan.
De Chineezen berichten Sjawo in het Zui
den van de provincie Honan te hebben her
overd, evenals Woetsjatien ten Noord-Westen
van Sinyang. De bekende zomerverblijfplaats
Kikoengsjan, ten Zuiden van Sinjang, is nog
steeds in Chineesche handen.
TOKIO, 20 Oct. Luitenant-generaal Kenoei
Doihara, de „Japansche Lawrence" heeft he
den in het maandblad „Tsjoeokoron" een arti
kel gepubliceerd over den „Beschavenden oor
log" welken Japan in China voert tegen de de
mocratie. Japan, het eenige land, dat de plun
dering en verovering van de Westersche mo
gendheden in het Verre Oosten heeft over
leefd, is de kampioen van de beschaving in
het Verre Oosten en de principieele vijand van
deze beschaving is de democratie. Deze voert
de wereld naar den afgrond. De taak van
Japan is niet alleen het Oosten te redden van
de wanorde, doch de wereld een nieuwen vrede
en een nieuwe orde te geven. Alleen Japan kan
het Oosten ontwikkelen, omdat alleen Japan
heeft weten te profiteeren van de techniek
van het Westen zonder het Oosten te verra
den. De leiders in China hebben dit niet be
grepen. Tsjang Kai Sjek heeft getracht China
te redden door de democratie, hierdoor werd
een oorlog met Japan onvermijdelijk.
Volgens Doihara tracht verder het Westen,
dat gegrondvest is op materialisme en indi
vidualisme, zich te herstellen door het instel
len van totalitaire regeeringen, gegrondvest op
grond, gezin en opoffering. Doihara brengt
hulde aan den beschavenden oorlog en ver
klaart, dat indien Japan den oorlog niet wint,
het Oosten verloren is.
QUEENSTOWN (Kaapkolonie), 20 Oct. (Reu
ter) Minister-president Hertzog heeft hier
een rede gehouden, waarin hij veel hulde aan
Chamberlain bracht. Hij zeide, dat Chamberlain
waarschijnlijk voor vijftig jaar vrede in Europa,
gebracht heeft. Die vrede is te danken aan den
moed, de volharding, de wijsheid en den tact van
Chamberlain: zonder hem zou de Europeescht
beschaving ongetwijfeld vele jaren achteruitge
zet, zoo niet geheel ineengestort zijn. Er is thans
geen volk, dat denkt zich door een oorlog te
kunnen verrijken.
BULAWAYO, 20 Oct. (Reuter.) Nabij Se-
iukwe in Zuid-Rhodesia is een particulier vlieg
tuig verongelukt, waarbij de vijf inzittenden om
het leven zijn gekomen.
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
20 October:
De H. Vader heeft heden een 300-tal deel
nemers aan het vierde internationale congres
van christelijke archaeologen in audiëntie ont
vangen. De H. Vader trok vergelijkingen tus
schen de antieke historie en den huidigen tija
en verbond daaraan voor dezen laatsten eenige
raadgevingen.
Heden gaat het bestuur in Sudetenland
aan de burgerlijke macht over.
Nieuwe maatregelen tegen de Kerk in
Duitschland.
Behandeling van de Tariefmachtigings-
wet in de. Tweede Kamer.
De Eerste Kamer heeft het ontwerp-
electriciteitsvoorziening in behandeling
genomen.
Van morgen af zullen de avondretours
reeds om half 6 geldig zijn.
Wetsontwerp ingediend tot wijziging van
de motorrijtuigenbelastingwet.
Tot deken van Maastricht is benoemd de
weleerw. heer J. J. F. Ingendael, pas
toor aldaar.
Ontspoorde locomotief op het Centraal
Station te Amsterdam veroorzaakte ver
traging in de richtingen Gooi en Utrecht.
New-Yorksche beurs: stemming prijs
houdend; slot vast.
„Vertrouw alleen op u zelf" is de les
die een Poolsch staatsman uit het
wereldgebeuren der laatste weken ge
trokken heeft. Het komt geheel over
een met het ouderwetsche spreek
woord: „help u zelf zoo helpe u God!"
Er mogen nog zulke fraaie leuzen van
rechtvaardigheid klinken en schijn
bare vrienden mogen nog zoo gepor
teerd lijken voor uw belangen, op
menschen kunt u toch niet al uw ver
trouwen stellen, want maar al te dik
werf laten uw beste vrienden u op
het critieke oogenblik in den steek.
Daarom: ga met u zelf ten rade en
vertrouw alleen op u zelf enop
God. Ora et labora: bid en werk. Han
del naar eigen weloverwogen inzicht
en vertrouw slechts op eigen kracht
onder Gods bijstand. Help u zelf zoo
helpe u God."
Donderdagavond om even over half acht
is op het Oostelijk eiland van het Centraal
Station te Amsterdam, even buiten de over
kapping, een lichte rangeerlocomotief door
ontijdige wisselbediening ontspoord. Door
deze ontsporing, die juist geschiedde op een
knooppunt van wissels, werden de sporen
2 tot en met 7 buiten dienst gesteld, zoodat
alle vertrekkende en binnenkomende trei
nen naar en van de richting Gooi en
Utrecht via de sporen 8 en 14 moesten wor
den geleid. Gelukkig gebeurde het ongeluk
niet op een spitsuur. Het groote forensen
verkeer hadden de spoorwegen reeds ver
werkt, zoodat het mogelijk was alle treinen
te laten binnenkomen en vertrekken, zij
het met ongeveer 25 minuten vertraging.
Het was op het eerste en tweede perron, waar
anders een belangrijk deel van de treinen raar
Utrecht en 't Gooi vertrekken, opvallend stil.
Geen enkele trein kwam er aan, geen enkele
vertrok er. De derde, vierde en vijfde perrons
daarentegen waren overladen met reizigers, ge
duldig wachtende op de treinen, die zij anders
gewend waren op het eerste of tweede perron
aan te treffen,
Met man en macht is men aan het werk ge
gaan om de uit de rails geloopen machine weer
op het rechte spoor te brengen. Schade heeft
de locomotief slechts zeer weinig en ook per
soonlijke ongelukken zijn gelukkig niet te be
treuren.
Nog te tien uur was men bezig met het op-
ruimingswerk, dat nog geruimen tijd in beslag
zou nemen.
Ook de internationale treinen hadden een
vertraging van ongeveer een half uur.
Stand op Vrijdag 1 uur v.mT: 769Ü
Vorige stand: 770.5
