m
1
Aanklacht tegen
ex-premier Brody
Kanton nog steeds
in vlammen
Daladier en de
Communisten
HET „NIEMANDSLAND
DER SOVJETS
m
DIJKSTRA'S
FABRIKAAT
SPAARDE 65 - TEL. 14850
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
SCHOENEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 28 OCTOBER 1938 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIS
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO ^2884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27XA ct. per week.
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21454
Hij zou geld van een naburige
mogendheid aanvaard hebben
Een verklaring van
Mgr. Volosin
Het Hongaarsche antwoord
„Sperwer" bij landing
beschadigd
Het zicht boven Schiphol werd
vannacht plotseling
veel slechter
Een voetballer voor 6000 pd. st.
Het Weer
Tokio vierde gisteren feest wegens
de verovering van Hankau
7$ 't Uoud nac
fiolen f/cut „de Syiaacneotad
Politieke compensatie
aan bondgenooten
Het spionnageproces
te New York
Verdwenen bewijsstukken weer
terecht
M
isisiig
wmSÊÊÈ
IS AIET TE IMITEEREN
Zonder verplichting kunt U de toonzalen
bezichtigen.
Een nationale eenheid rond
om het Volksfront zou
wenschelijk zijn"
Bijval in binnen- en
buitenland
Ook Rome is tevreden
Zware fabrieksbrand
te Utrecht
De bestrijding van het vuur verliep
niet zonder moeilijkheden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
VOOR ƒ4.
Belgische koloniën
niet bedreigd
Pirow handelt geheel op
eigen gezag
Duitsche proeven met
Tsjechische forten
Het betere
merk
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et Iroet.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
kleine annonces „OmroeDers" zie de rubriek
PRAAG', 28 Oct. (Havas) Tegen Bro
dy, den afgetreden premier van Rocthenië,
wien de parlementaire commissie de par
lementaire immuniteit heeft ontnomen, is
een civiele aanklacht ingediend. Men kan
thans de arrestatie van Brody venvachten.
Volgens de Times zou hij reeds gearresteerd
zijn en in de gevangenis te Praag verblijven;
dit wordt echter niet bevestigd. De aanklacht
luidt dat hij geld van een naburig land zou
hebben aanvaard.
De nieuwe ministerpresident van Karpa-
then-Rusland, Mgr. Volosin, heeft heden te
genover een specialen verslaggever van het
Duitsche Nieuwsbureau o.a. verklaard, dat zijn
regeering in de eerste plaats zal streven naar
een definitieve grensregeling, waarbij zooveel
mogelijk rekening is gehouden met de ethno-
graphische situatie in den zin der besluiten
van München, die de regeering als rechtvaar
dig en voor de toekomstige ontwikkeling van
midden-Europa als baanbrekend beschouwt
Het Oekrainsche volk staat in dit opzicht ge
sloten achter de regeering. De regeering
wehscht vriendschappelijke betrekkingen te
onderhouden met de Slowaken en Tsjechen en
met de nabuurstaten. In den heden gehouden
ministerraad is besloten, alle partijen te ont
binden.
BOEDAPEST, 27 Oct. (D.N.B.) Het Hong.
Tel. Ag. meldt nog omtrent het antwoord aan
Tsjecho-Slowakije, dat de Hongaarsche regee
ring haar standpunt handhaaft ten aanzien
van den eisch eener volksstemming. Zij brengt
de Tsjecho-Slowaaksche regeering in herinne
ring, dat Hongarije iedere verantwoordelijk
heid afwijst voor de gevolgen, die uit een op
de lange baan schuiven der onderhandelingen
zouden kunnen ontstaan.
De Slowaaksche regeering heeft regeerings-
commissarissen aangesteld bij een reeks druk
kerijen en dagbladen, die in hun houding niet
in overeenstemming geacht werden met het
belang van den nieuwen Slowaakschen staat.
In hoofdzaak betreft het hier ondernemin
gen van Joodsche of Tsjechische eigenaren en
bedrijven der vroegere Hodzapartij.
Het nachtpostvliegtuig der Kl.M. de „Sper
wer", komende van Keulen, is hedennacht te
3.38 uur bij de landing op Schiphol beschadigd.
De Sperwer had geen passagiers aan boord.
De bemanning, bestaande uit gezagvoerder Noo-
men, radio-telegrafist Slinger en boordwerk
tuigkundige E. Veenendaal, heeft eenige ontvel
lingen opgeloopen. De post, alsmede de goede
ren, welke de Sperwer meevoerde, konden nor
maal worden afgeleverd.
Omtrent de oorzaak van het ongeval kan
worden medegedeeld, dat toen de Sperwer
boven Schiphol kwam er nog goed zicht was,
maar gedurende den tijd, noodig voor de
landing, werd het zicht snel slechter, waar
door de afvanghoogte niet voldoende nauw
keurig kon worden bepaald. De motor en
het onderstel zijn beschadigd.
Omtrent de onfortuinlijke landing kan nog
worden gemeld, dat het zicht tot kort voor de
landing heel goed was. De landing zou dan
ook normaal zijn uitgevoerd, ware het niet, dat
zich tijdens de daling plotseling een dichte
mistwolk laag boven den grond vormde, waar
door den gezagvoerder elke oriëntatie onmoge
lijk was geworden. Wel werden onmiddellijk de
groote en sterke kwiklampen ontstoken, doch
ook deze maatregel gaf den bestuurder onvol
doende zicht om het toestel op het juiste mo
ment af te vangen.
Hij merkte den grond te laat op, het
vliegtuig maakte een z.g. „handwiellan-
ding", tengevolge waarvan het onderstel
knikte. Op zijn buik gleed de „Sperwer"
nog een eindje verder. Het vliegtuig bleef
liggen op het gras vlak achter het platform.
Door den schok sloegen de drie inzittenden
naar voren, waardoor zij op enkele plaatsen
van het lichaam lichte schaafwonden kre
gen. Nadat dr. Slotboom deze had verbon
den, zijn de leden van de bemanning op
eigen gelegenheid naar huis gegaan.
De schade aan het vliegtuig beperkt zich tot
de motoren en het onderstel; de cabine is ge
heel intact gebleven. In den loop van den mor
gen is de „Sperwer" weggehaald en in een der
montageloodsen gebracht.
De „Daily Herald" meldt, dat de Underland
Football Club na twee maanden zoeken geslaagd
is in de bezetting van de middenvoorplaats.
Derby County zal den internationalen speler
Dai Astley, een Welshman, afstaan voor 6000
pond sterling.
!j VERWACHTING: Zwakke tot matigen
wind uit Noordelijke tot Westelijke rich- ES
tingen, mistig en betrokken tot zwaar be-
wolkt weer met later kans op eenigen
lichten regen, weinig verandering in tem-
pcratuur.
Hoogste barometerstand 765.8 te Valentla jj|
Laagste barometerstand 741.3 te Isafjord
Zon op 6.49 - onder 4.38 - Licht op 5.08
Maan op v.m. 11.43 onder nam. 8.16
31 October E. K. 1
TELEFOON 14164 - 13994
ft
WASHINGTON, 28 Oct. Omtrent de Rus
sische „Maginot-linie" langs de Westgrens
der Sovjet-Unie seint Reuter uit Washing
ton nadere bijzonderheden. De bedoeling is
een grensverdediging aan te leggen als
eerste versterking tegen Duitschland. De
Sovjet-Unie zou zich willen terugtrekken
binnen een gordel van woeste gronden.
De Unie die de mislukking ziet van haar po
gingen een internationale barricade ten Oosten
van Duitschland t? vormen, heeft volgens de
inlichtingen alle andere maatregelen ter be
scherming van de graan- en kolenvelden van
de Oekraine tegen een invasie opgegeven.
Gemeld wordt, dat een program van zes pun
ten is opgesteld, dat beoogt den opmarsch van
een naderend leger te vertragen, en tenslotte
tot staan te brengen, daarbij zoowel van de
natuurlijke hindernissen als van het gebrek aan
verbindingswegen gebruik makende.
Het is de bedoeling te komen tot
le. Ontbossching van een gebied over een
breedte, varieerende van enkele K.M. tot 150
K.M. tusschen de Sovjet-Unie en haar buren
Roemenië, Polen, Letland en Estland.
2. Ontvolking van deze zone en in sommige
gevallen vestiging in de ontruimde steden en
hoeven van betrouwbare mannen van het roode
leger en vrouwen, die voor den schijn boeren
en arbeiders zouden zijn, doch die de grenzen
zouden bewaken.
3. Vernieling of ondermijning van groote ver
keerswegen, met inbegrip van bruggen, wegen
en spoorwegen, die door dit „buffergebied" loo-
pen.
4. Aanleg van een geweldige „Maginot"-linie
langs de oostelijke grens van deze zone, waar
reserve-opslagplaatsen met spoed worden inge
richt en versterkingen worden aangelegd.
5. Versnelling van den aanleg van spoorwe
gen en groote verkeerswegen achter deze linie,
om het vervoer van legerbehoeften en troepen
te vergemakkelijken.
6. Ontwikkeling achter dit gebied van groote
centra voor militaire concentraties, zoomede een
versterking en aanleg van vliegtuigbases. Dit
zou de Russische luchtpolitie grooten steun
geven.
Er zijn reeds berichten ontvangen, dat ook
aan de grenzen van Finland, Perzië en Afgha
nistan dergelijke zones zullen worden ingericht.
KANTON( 27 Oct, (Reuter.) Nog steeds
worden te Kanton gebouwen en andere
eigendommen stelselmatig in brand gesto
ken. Japansche schildwachten nemen de
patrouillediensten in het gebied langs den
rivieroever over en helpen eveneens de bui-
landsche patrouilles om de eigendommen te
beschermen. De meeste straten van Kanton
zijn verlaten en er zijn geen teekenen, die
wijzen op een terugkeer der "bevolking.
Te Tokio geleek* het voor het keizerlijk paleis
gelegen plein den geheelen avond een zee van
lampions. De menigte zong vaderlandsche lie
deren, o. a. „Het daagt in het Oosten" en „Wij
verpletteren de onrechtvaardigheid", welke lie
deren sedert het begin der vijandelijkheden veel
gezongen worden.
Des middags hingen in delucht talrijke bal
lons, waaraan reusachtige doeken waren beves
tigd met opschriften, waarin de overwinning
van Hankau werd verheerlijkt.
De woordvoerder van het Japansche ministe
rie van Buitenlandsche Zaken heeft medege
deeld, dat de ambassadeur te Parijs bij de Fran
sche regeering geprotesteerd heeft tegen het
voortdurende vervoer van wapens naar China
door Indo-China.
Volgens de Japansche bladen overweegt de
regeering een „politieke compensatie" toe te
staan aan Duitschland en Italië uit erkente
lijkheid voor de welwillende houding, welk/
deze landen jegens Japan hebben, aangenomen.
Men zegt hier, dat Duitschland en Italië zich
reeds bereid verklaard hebben de Japansche
regeering te volgen> als die een „nieuwe cen
trale regeering" in China zou erkennen.
NEW YORK, 28 Oct. (Havas). De rechtbank
heeft gisteren in 't spionnageproces de vrouw
van een der beklaagden, Gudenberg, die ge
vlucht is voor den aanvang van het proces, ge
hoord.
Aan het slot van de zitting van vandaag
bracht de federale procureur, Hardy, een dossier
ter tafel, dat de fotografische copieën bevatte,
welker verdwijning in den aanvang der zitting
een zekere sensatie had gewekt. Hardy weigerde
echter eenigerlei uitleg van de tijdelijke ver
dwijning te geven.
■■■II
WlBl
De "burgemeester van Den Haag, mr. S. J. R. de Monchy, die Donderdag met een
aantal gemeentelijke autoriteiten een bezoek bracht aan de luchtbeschermingsteri-
toonstelling aan den Hofweg in de Residentie, gezeten in een schuïlloopgraaf in
gezelschap van dr. Sanders.
Op den vooravond van den 129sten geboortedag van Petrus Donders werd Don
derdagavond een krans gelegd aan den voet van het monument te Tilburg
MARSEILLE, 28 Oct. (Havas) De ver
klaringen, die Daladier in zijn rede heeft
afgelegd en die neerkomen op een open
lijke breuk met de Communistische Partij,
worden door de meeste leden van de Ra
dicaal-Socialistische Partij goedgekeurd.
Niettemin hebben zij eenige beweging ver
oorzaakt, vooral bij afgevaardigden en se
natoren, die bezorgd zijn over de gevolgen,
welke Daladier's woorden kunnen hebben;
als Kamer en Senaat weer bijeenkomen.
Daladier werd gisteravond uitgenoodigd een
nadere uiteenzetting te verstrekken voor de
commissie voor de algemeene politiek, die in
besloten zitting bijeen kwam. Personen, die
deze zitting hebben bijgewoond, deelen mede,
dat Daladier ontkend heeft het initiatief te
hebben genomen tot het veroorzaken van een
breuk met de Communistische Partij. Hij her
innerde er aan, dat het officieele orgaan dezer
partij den minister-president en den minister
van buitenlandsche zaken iederen ochtend den
naam geeft van „knechten van het kapitalis
me" en „Hitler-knechten". Hij legde den na
druk op de „huichelachtigheid" der manoeu
vres, waarvan hij in zijn rede melding had ge
maakt en voerde als nieuw bewijs voor zijn
stelling een manifest aan, dat gericht is tegen
de overuren in de vliegtuigenfabrieken en
door den bond van vakvereenigingen in het
metaalbedrijf is uitgereikt aan den ingang van
de congreszaal.
Reeds tijdens de Volksfrontregeeringen on
der socialistische leiding, aldus vervolgde Da
ladier, heeft het ministerie van Defensie moe
ten vaststellen, dat de Fransche productie on
voldoende was, zonder dat het daarin verbete
ring kon brengen. De omstandigheden zijn
thans te ernstig dan dat men zich zou kunnen
bezig houden met politieke bondgenootschap
pen. Een nationale eenheid rondom het Volks
front zou wenschlijk zijn.
Van alle Franschen zal een offer gevraagd
worden, hoewel van de vermogens een groo-
tere bijdrage gevergd zal worden dan van de
opbrengst van den arbeid. Indien de regeering
deze herstelpoging niet zou overleven, zou het
volk zich door nieuwe verkiezingen moeten
uitspreken.
MARSEILLE, 28 Oct. (Havas). Toen Daladier
gisterenavond naar zijn hotel aan de Canebière
ging, bracht een groote menigte hem een ge
weldige ovatie. Nadat de premier zijn aparte-
menten had betreden, juichte het publiek nog
door, zoodat Daladier op het balkon moest ver
schijnen. Ruim een uur bleven nieuwsgierigen
bulten wachten, in de hoop den premier het
hotel nog te zien verlaten.
Te Rome heeft de redcoering van Daladier
levendige belangstelling gewekt. Men is van mee
ning, dat hij moedig gesproken heeft. Met vol
doening heeft men kennis genomen van de
worden van Daladier ten opzichte van Duitsch
land en Italië en de houding van Frankrijk je
gens die beide landen. Ten slotte stelt men de
verklaringen van den premier over de houding
der communisten in het licht als kenmerkend
voor de binnenlandsche ontwikkeling van Frank
rijk.
In een fabrieksgebouw aan de Helling, toe-
behoorend aan de N. V. Bergsche Houtwaren-
fabriek te Utrecht, in welk gebouw vroeger
een tegelindustrie gevestigd was heeft in den
afgeioopen nacht een zware brand gewoed.
Het gebouw grenst aan het water van den
Vaartschen Rijn en aan de Helling, waar „Rots-
oord" begint.
Even nadat omstreeks een uur de brand was
entdekt, was de brandweer reeds ter plaatse.
De bestrijding van het vuur leverde nogal
moeilijkheden op, omdat het pand, door de
geringe breedte van de straat aan den kant van
„Rotsoord" moeilijk te bereiken was.
Van af de Helling werd het vuur aangepakt
coor een motorspuit. Hoofdzakelijk bleek het
vuur tê woeden op de zolderverdieping. Reeds
spoedig sloegen de vlammen uit het dak. Latei
maakten dikke rookwolken het noodig van gas
maskers gebruik te maken.
Ten einde het vuur ook binnen het pand te
kunnen bestrijden, moesten eenige luiken wor
den opengehakt.
Commandant Vleming liet ten slotte het vuur
van alle kanten uit bestrijden, waarbij het
wegje langs de fabriek, aan den kant van
Rotsoord", geheel door slangenmateriaal over
dekt was.
Toen omstreeks half twee opnieuw een vuur
gloed doorbrak, nadat de hevigheid van den
brand reeds lets was gaan minderen, werd nog
een aantal ladders in gebruik genomen en op
nieuw werd een hevige strijd aangebonden te
gen het woedende element.
Het was ongeveer 2 uur, toen men kon zeg
gen, dat het vuur bedwongen was.
Er was toen echter heel wat vernield, het
geen zich laat begrijpen, als men bedenkt, dat
de groote voorraad hout een dankbaar object
was voor het vuur.
Hoe de brand is uitgebroken, heeft men niet
kunnen achterhalen.
Tegen den Roetheenschen ex-premier
Brody is een aanklacht ingediend.
Het vliegtuig de „Sperwer" is bij lan
ding op Schiphol beschadigd.
Tot vice-voorzitter van den Raad van
Ned.-Indië is benoemd mr. H. J. Spit.
Zware fabrieksbrand te Utrecht.
De burgemeester van 's Gravenhage
heeft den Nieuw-Malthusiaanschen Bond
toestemming geweigerd tot het organi-
seeren van een tentoonstelling.
Het Ward-Instituut zal zijn tien-jarig be
staan met een herdenkingsbijeenkomst
te Haarlem vieren.
behangt de behangcentrale in de Gierstraat
een HEELE KAMER van 10 rol, met inbe
grip van het behang en rand!
Huiseigenaren korting.
BEHANGCENTRALE - GIERSTRAAT 6 3
TELEFOON 18401 - HAARLEM
BRUSSEL, 27 Oct. (A.N.P.) Het „Laatste
Nieuws" meldt uit Londen: In verband met
zekere persinlichtingen betreffende de koloniale
kwestie en de bedrijvigheid ten deze van minis
ter Pirow, verklaart men in gezaghebbende Lon-
densche kringen dat de Britsche regeering vol
strekt niets afweet van een aan Pirow toege
schreven „koloniaal plan" en dat dit lid van de
Zuid-Afrikaansche regeering in elk geval han
delt in volle onafhankelijkheid. Het statuut van
Westminster staat deze onafhankelijkheid trou
wens toe aan al de kroondominions.
In dezelfde Londensche kringen wordt ver
klaard, dat geen enkel Britsch staatsman een
regeling van het koloniale vraagstuk aanvaar
den kan, welke ten nadeele van België zou kun
nen uitvallen, welk land hoog in aanzien staat
door het voorbeeldige beheer van zijn kolonie.
In een hoofdartikel in het „Laatste Nieuws"
gewijd aan de koloniale kwestie, wordt ver
klaard; „Men mag getuigen, dat België op eco
nomisch gebied, door de wijze, waarop het zijn
kolonie beheert, de belangen van alle Europee-
sche naties dient.
België heeft het niet noodig geoordeeld, de ko
lonie voor het ruilverkeer met andere naties af
te sluiten.
Wat kan Europa er bü winnen, indien nieuwe
koloniale gebieden op eenzijdige wijze moeten
aansluiten bij het een of ander economisch im
perialisme?"
De Times berichtte op Donderdag:
In de buurt van Pilsen wordt met Duitsche
kanonnen van allerlei kaliber op de Tsjechische
vestingwerken geschoten, en vliegtuigen laten
er bommen op vallen om uit te maken, welke
uitwerking dit op de fortificaties heeft. Volgens
berichten in Tsjechische kranten was de uit
werking gering.
Deze proeven zijn voor Duitschland uiterst be
langrijk, daar de Tsjechische forten aangelegd
waren volgens het model van de Fransche Ma
ginot-linie. De Duitsche legerautoriteiten heb
ben ook allerlei materiaal uit de fortenlinie naar
Berlijn laten overbrengen, waar er proeven mee
genomen worden.
£YaN<ï
Stand op Vrijdag 1 unr n.m.: J58.S
Vorige stand: 758.1
