JV Colijn aan het woord jg DUITSCHE HELD |- Ernstige fout van binnenschipper ®ET KARAKTER VAN HET KABINET ntA »'pS? Die lieert den Hjdm K' VRIJDAG 11 NOVEMBER 1938 OVERZICHT TWEEDE KAMER e handelspolitiek r^68r«J, n.v. Minister Colijn Verkeerde boordlichten bijna oor zaak van scheepsramp op het IJselmeer Aanvaring voorkomen Werkloosheid onder de jeugd Gissingen in verband met de versterkte bestrijding KATH. VROUWELIJKE JEUGD Mededeelingen over het congres te Rome LICHAMELIJKE OPVOEDING Reserve-officieren streven naar samenwerking HET OVERLIJDEN VAN KEMAL ATATURK Rouwbeklag van onze Regeering DE ROODE HAAN TE UTRECHT Machinegebouwtje aan de Croese- laan uitgebrand MESSTEKER AANGEHOUDEN TE DEN HAAG Een oude bekende van de politie HOE EEN BAL GEHAKT ROLLEN KAN Volgens den verdediger is er gegoocheld met boeten Meer dan 300 K.M. per uur Nieuwe wereldrecords van majoor Gardner CRICKET Engelsch test-team in Zuid-Afrika De eerste match begint 24 Dec. UIT DE STAATSCOURANT Rijkspostspaarbank Posterijen Onderscheid ingen Marine Commies °°ErfeV .vandaag vroeger weg gfgaan, omdat ik rust noo mij gezegd, alleen aartshertog Karl kan iets, ÜSfardt yervolgd.) ufonte1 nero»' !3SCbf?| W-Att" wthav'ji Delf» prskaOi m, 3- ia. 3*<- <Van Wagr S?. C' onzen parlementairen redacteur) DEN HAAG, 10 Nov. 1938. et een guitigen blik naar zijn ambtge- hoot van Economische Zaken ving de voorzitter van den Raad van ministers, esc^0ljlJN, zijn antwoord op de Algemeene °Uwingen van de Kamer over het regee- YorK Tl65belei(j poft eshed, ttiigg ^erpe0^h(jer 0,'dening te brengen," meende hij. En aan: „Bij de veelsoortigheid der aan- 611 onderwerpen is het moeilijk daarin Nen aad: zéér veelsoortige onderwerpen pas ty,, 11 in zijn met aandacht gevolgd betoog de ®aar was de voorziening voor de ouden Gaii®-fl)£ic-,i claSen, waaromtrent Dr. Colijn in den ver- jur gstUd geenerlei belofte heeft gedaan, daar «elite' onvolledige beantwoording van het lm ,ii lf _i P1S Verslag, die aan de korte spanne .jaMnw' ^schikbaar voor het opstellen der Me- j. Ru^'rie v «ra Antwoord, werd toegeschreven; daar i^ltr ees^>ro'£en over bet teveel aan arbeids- ad h (actanten de Kamer bleef in gebreke e toonen, dat de arbeid, dien zij verrichten, ^ucss^erlnCt hun tijdelijke positie overeenstemt, den standplaats-aftrek, die gehandhaafd >ailcl w°rden, omdat zij het noodzakelijke ver- lAke ,l68t tusschen het salaris en het plaatse- prt S feii °0riPeil, over de bescherming van de Jo- 511 öe Hetze tegen deze volksgroep, een -ardln81< ^ie zich met de thans in de wet liggende Jaar.eletl nlet voldoende laat keeren, maar f*" e®en ten departemente van Justitie maat- tht n in overweging zijn; over het ontwerp '«eh. n. 1&. 'eidingswet, dat hetzelfde departement verlaten; over een herziening der iT. 'let; USWet, waaraan de laatste, of beter de ïltei atste band wordt gelegd; over de nood- sab®*1 a&s id om eerlang tot een nieuwe Zon- ajj er' te komen, aan de voorbereiding waar- een onderzoek zal voorafgaan om- 10 datgene, wat van de oude, bestaande wet bruikbaar kan behouden blijven; over ejrj terUgkeer tot een politiek van zelfstandig- RlcIjf me' niet omdat wy er behoefte aan hadden de ^(ja,ieve veiligheid in den steek te laten, maar 6t. de collectieve veiligheid óns in den steek lahkf ,vfct)p °Ver het gevaar van een él te optimistl- 6ti '3le op 's lands financieele mogeiykheden, J '«n ':tVaar> dat de socialisten elders beter in- hun partygenooten hier te lande; over i «t Crhngenschaal, waaromtrent in het kabi- mburg >1,] 'lll8 en breed van gedachten werd gewis- nJ "faar die geen verbetering kón ondergaan, 6r geen geld is' 0Ver de m°Sebjkheid om Dsario^ irJtjQ 0hderwüzers wat lager te.salarieeren om 1 ;h^j'lde middelen tot verbetering van de 11 li;., te vinden, een mogelijkheid, die overigens nburg- beel veel kan inhouden, aangezien er en' -t> 't d, Ze88e en schry ve 67 onderwijzers van 18 8. 9 2^ CIA OUllJjVC wi wnuti nyfltio v Jaar in ons heele schoolwezen werkzaam °Ver den lnhoud van de Troonrede, die Ij,, Jh alles bevatte, wat de Regeering van te behoudens dan de echtscheidings- en de Hij e>1iswet en daarvan kan toch weinig op- PB wd bbgaan; over het verlangen van den is End ^«houten om ieder object van Werkfonds Sxie^yet ehtueei werkverschaffing afzonderiyk aan N°V Fla deel van de Kamer te onderwerpen, een ':ve^8en' dat, indien het werd ingewilligd, on- 60oo wetjes per jaar zou kosten; over.... ;ith. kv R'daid>. lam. jenhi icao aarover niet? Sti !Lf" zal V, b^ele punten traden te midden van deze Sfoote verscheidenheid naar den voor- oo^bd- 'Ia.. st de vraag of de hjst van voor amb- verboden vereenigingen gehandhaafd huiven en of zij juist is samengesteld. VLrschillende zyden was in de Kamer aan- ^bgen op een soepeler toepassing van dit t °fn de betrouwbaarheid der ambtenaren V b' Gisteren vroeg nog de heer de Geer, ."l een ambtenaar, die by Kerk en Vrede '"Besloten, geen post zou mogen bekleeden, 1defensie niets te maken had. Dat er maar weinig zyn, antwoordde Dr. met eer ("HHi T ~'J"' jnsstr^^i^ -hl meerdere mate dan ooit eischt de phiap'c^t 8 'bans den inzet van 't heele staats-appa- te^i ipfi tec)^P iederen post kan 'n lid van „Kerk en K H Voor een gewetensconflict worden ge- mie Jjf'iv, 10 vj RiJ^, to. ot standhouden aan een troependeel ter e Cuf' Jordrefj Lans, •V' jrloop P. D- Als telegraaf-ambtenaar kan hem een ■JtdflUXlUUUvff ddU CC11 l/l jj. bding worden toevertrouwd gewetens- -t/T'ift als ambtenaar van Waterstaat kan hy kCn i Nv°f"den met de voorbereiding van inun- erken gewetensconflict; enzoovoort! iefj, °0raanstaand lid van „Kerk en Vrede" toegegeven,- dat het lidmaatschap van ■r zijn vereeniging met geen enkelen post in over heidsdienst meer kan worden vereenigd. Wat bovendien deze vereeniging betreft, door haar aansluiting by een Internationale anti-militai- ristische combinatie is zij in anarchistisch vaar water geraakt; voor een der andere vereenigin gen, door leden van de Kamer in bescherming genomen, traden anarchistische sprekers op. De Regeering laat deze vereenigingen de vry- heid, waarop zij grondwettelijk recht hebben, doch zij kan en mag haar ambtenaren niet vry laten, zich by zulke vereenigingen aan te slui ten. Een tweede punt waar sterk de nadruk op viel was de aangekondigde wyziging in onze handelspolitiek. Men heeft gezegd, aldus Dr. Colijn, dat ik den weg van de protectie ben opgedrongen; wanneer men daaronder ver staat, niet dat ik theoretisch ben omgezwaaid, doch door de macht van de feiten anders ben gaan denken over de mogelijkheid om prac- tisch de vryhandelsgedachte te verwezeniyken, dan heb ik daartegen geen bezwaar. Overal ter wereld immers zien wü een toenemende blocvorming op handelspolitiek gebied. Het aandeel van de dominions en de eigen koloniën in den Engelschen buiteniandschen handel stügt voortdurend (van 34 pCt. in 1934 tot 50 en 41 pCt. in .de eerste helft van 1938). Frank- ryk handelt steeds meer met zyn eigen ko loniën (van 1929 tot 1936 steeg het aandeel van den invoer uit de koloniën op den totalen Franschen invoer van 12 tot 29 pCt. en dat van den correspondeerenden uitvoer van 19 op 33 pCt.) Duitschland streeft duideiyk naar bloc-vorming met de landen in Zuid-Oost- Europa (in drie jaren tyds steeg het aandeel van den invoer uit die landen in den totalen invoer van Duitschland van 7.1 tot 12.3 pCt. en dat van den uitvoer van 5.3 tot 11.3 pCt.) Waar moeten wy in West-Europa dan heen? Met Indië kunnen wy nog iets nauwer samen werken, doch wy kunnen Indic, anders, dan by- voorbeeld Frankryk zijn koloniën, slechts een klein aantal afnemers bieden, niet meer, dan de 8.5 millioen, die in ons eigen land wonen, wy kunnen niet langer vermijden onze indus trie meer in te stellen op het eigen, binnen- landsch verbruik. Tenslotte kwam nog ter sprake het karakter van het kabinet. Het kabinet is in de eerste plaats homogeen, niet in dien zin, dat er een homogeniteit op voorhand zou bestaan; er moet beraadslaagd worden, doch deze beraad slagingen verloopen geenszins moeiiyker, dan in vroegere kabinetten. Wat stellen zij, die de homogeniteit niet aanwezig achtten, zich eigen- luk voor een kabinet voor? De mogeiykheid om kabinetten te vormen is in ons land niet on beperkt. Dr. Colün ziet niet meer dan vier combinaties; een positief-christeiyk kabirrct; een kabinet op breeder basis, zooals het vorige er een was; een combinatie van de sociaal democraten ,,met den partner, dien zij het liefst zouden zien" dat zyn de katholieken en tenslotte een zakenkabinet. Het laatste hoeft heelemaal niet homogeen te zijn, van de drie andere mogeiykheden biedt zeker het positief- christeiyke kabinet de grootste garantie van homogeniteit. Het kabinet is in de tweede plaats chrlste- ïyk. Niet in tegenstelling tot „nationaal". In tegendeel. Elke christeiyke staatkunde in Ne derland is nationaal omdat ons volk christeiyk is. Is Ds. Kersten het jaar niet mee eens, meent hy, dat slechts de toepassing van het christendom naar zyn exegese in Nederland mag bestaan, laat hij dan als eerhjk man het land doortrekken en openlijk de leuze verkon digen, dat de Grondwet moet worden herzien en dat de vryheid van godsdienst moet worden opgeheven! Meent de heer de Marchant et d'Ansembourg, dat de godsdienst niets met de politiek te maken heefc, dit kabinet houdt den allesbeheerschenden invloed van den godsdienst ook in de staatkunde staande en beschouwt bet als zyn taak Gods wootd daarin tot gel ding te brengen. Veertig verschillende wetsontwerpen, goed keuringen van contmgenteeringen en verdragen, een wyziging in de Ziekte wet, een paar ruilingen en verkoopingen, een paar naturalisaties en enkele kleine aanvul lende en bedryfsbegrootinkjes, gingen binnen een flink half uur bij den aanvang der ver gadering onder den hamer door. Daarbij werd alleen door den heer DE MARCHANT ET DANSEMBOURG hier en daar wat gesputterd. De gegevens, die de Nederl. regeering verstrek te omtrent de uit Duitschland getransfereerde gelden waren, naar hy meende niet volledig en het was in zün oogen dwaasheid toe te treden tot een verdrag, waarby wy ons ver plichten tot het toezien op de waarheidsge trouwheid der berichten, die per radio over andere landen worden verspreid. De heer ALBARDA merkte daartegen zeer terecht op, dat iemand, die geen woord van protest noodig acht tegen een land, waarin de belangrijkste berichten in uiterst spannenden tijd het volk worden onthouden, niet de eerst-aangewezene is om op dit verdrag te schimpen, dat overigens alleen als getuigenis van onzen afschuw voor het verbreiden van oorlogsstemming of anti pathie wekkende berichten door de radio, be- teekenis heeft. Aan de algemeene beschouwingen namen nog deel de heeren BIERS.MA (Lib.), die heel be langwekkende en gematigde dingen zei over de bezuinigingsnoodzaak en de wenschebjkheid om het kostenpeil van de Nederlandsche ny- verheid laag te houden, door den heer DREES4 1 (SDAP), die de voornemens der regeering ten aanzien van de saneering der gemeentefinan- ciën besprak, door diens partijgenoot Ir. VOS, die nog naglunderde over de vermeende erken ning van de koopkracht-theorie in het rapport- Westhoff en door den heer VAN HOUTEN (CDU) die de noodzaak van het puurste socia lisme verkondigde. Morgen bespreekt minister De Wilde de op merkingen, aan het financieel beleid der Regeering gewijd. Donderdagavond is het instiuctievaartuie „Prinses Juliana" van het Onderwijsfonds voor de scheepvaart, dat deze week met de leerling matrozen, die aan boord worden opgeleid, een oefentocht maakt, te Lemmer aangekomen. De kapitein van de „Prinses Juliana", de heer J. Salomons, rapporteerde, dat hij op ongeveer drie myi afstand van de haven van Lemmer, even ten Zuiden van het einde van het in uit voering zynde dykgedeelte van den Noord- Oostpolder, dat bij Lemmer begint, op het laatste moment een ernstige aanvaring met een klein onbekend gebleven motorschip, heeft voorkomen. De „Prinses Juliana" voer tegen half acht met volle vaart in de richting van de haven van Lemmer. Op eenigen afstand verschenen een rood en een wit licht, die zeer snel nader den, sneller dan van een in tegenovergestelde richting varend schip verwacht kon 'worden. Kapitein Salomons liep naar stuurboord, doch tot zijn groote verbazing werd de afstand van de „Prinses Juliana" ook nadat het stuur- boordsein gegeven was angstwekkend snel korter. Op slechts enkele tientallen meters af stand bleek, dat een klein motorbinnen vaartschip, dat de beide boordlichten ver keerd geplaa/tst had, dwars voor de „Prin ses Juliana" wilde oversteken. Door uit alle macht naar stuurboord te wijken en doordat de schipper van het' onbekende motorvaartuig op het laatste oogenblik zag, dat het verkeerd ging en toen snel trachtte naar bakboord te wyken, werd voorkomen, dait de „Prinses Juliana" dwars over het andere schip heen voer. De gevolgen hiervan zouden voor het kleine schip catastrophaal geweestzyn, daar de op varenden zich in den zeer donkeren avond naai alle waarschyniykheid niet meer hadden kun nen redden. De kapitein van de „Prinses Juliana", die verklaarde gedurende de zestien jaren, dat hij als gezagvoerder van het instructievaartuig van het Onderwysfonds op Zuiderzee en IJsei- De regeeringspersdienst bericht: Naar aanleiding van in de laatste dagen van verschillende zyden gepubliceerde couranten artikelen betreffende de uitwerking der regee- rings-voornemens met betrekking tot de ver sterkte bestryding der werkloosheid onder de jeugd, in het bijzonder omtrent de richtlijnen, welke daaraan ten grondslag zullen worden ge legd, wordt medegedeeld, dat aangezien de be reids met betrekking tot dit onderwerp plaats hebbende besprekingen nog geheel commisso riaal zijn, deze berichten elk officieel- of offi cieus karakter missen. Integendeel moeten zij in hun algemeenheid worden geacht niet te zyn gesteld in den geest, waarin een voorloopig programma te dier zake door de Rijkscommissie van advies inzake het vraagstuk der jeugdwerkloosheid aan een sub commissie is opgedragen geworden. Het komt den bevoegden instanties wensche- lijk voor, gezien de wijze, waarop verschillende gissingen met betrekking tot dit onderwerp wer den voorgedragen, ter voorkoming van misvat tingen, hierop de aandacht te vestigen. Het algemeen secretariaat van de Interna tionale voor de Katholieke Vrouwelijke Jeugd geeft hierby het programma van het congres, dat van 11 tot 14 April 1939 te Rome gehouden zal worden en dat besloten wordt met een audiëntie by Z. H. den Paus en een Kruisweg in het Colosseum (de meditaties by de Staties worden in 14 talen gehouden). De Studiedagen zullen gewyd zyn aan de vol gende onderwerpen: „Vorming tot Apostolaat": dit onderwerp wordt behandeld door Melle. S. del Valle uit Mexico, en besproken in de studiekringen. „Apostolaats-terrein": dit onderwerp wordt in studie genomen door de Studiegroepen, welke de volgende problemen zullen behandelen. Apos tolaat in: Het Gezin, de Parochie, de Maat schappij; boerinnen-jeugd, arbeiders-jeugd, mid- denstands-jeugd, schoolgaande jeugd, jonge zie ken en gebrekkigen Vervolgens zullen verschillende landen een. kort overzicht geven van de werkzaamheden van hun vereenigingen. De presidente, jonkvrouwe Chr. de Hemptinne, zal spreken over: „De we reldomvattende Actie van de Internationale Jon geren-Beweging". Zijne Eminentie Kardinaal Pizzardo zal tot besluit van deze Studiedagen een conferentie houden over: „Het Apostolaat van de Liefde". De Italiaansche Meisjesjeugd zal den Congres sisten een vriendschappeiyken ontspannings avond aanbieden. Voor dit Congres worden uitgenoodigd de leidsters, werkende leden en leden van de aan gesloten vereenigingen en allen die zich voor de te behandelen onderwerpen interesseeren. Een uit de Alg. Ver. van Nederlandsche re serve-officieren door het hoofdbestuur benoemd comité heeft zich in zake de lichamelüke op voeding der Nederlandsche jeugd vrouwehjke zoowel als mannelijke gewend tot de samen werkende officiersvereenigingen (de Ver. van Officieren der Koninkhjke Landmacht de Alg. R. K. Officiersvereeniging de Nationale Christen-Officieren-vereeniging), welke in prin cipe bereid zyn gevonden mee te werken tot 't beoogde doel: de verbetering in deze opvoeding zooveel mogelijk te bevorderen. Dit comité heeft eveneens voeling met het comité-Graafland, dat eveneens tot samenwerking bereid bleek. Besloten is, alvorens tot verdere actie over te gaan, tot medewerking uit te noodigen al die personen, instanties, organisaties, enz., die in dezen reeds werkzaam zyn of die mee kunnen werken tot bereiking van het beoogde doel, ten einde samen het voeren van een krachtige actie te overwegen. meer heeft gevaren, een dergelijke ernstige fout van een binnenschipper nog niet te hebben meegemaakt, heeft den schipper van het on bekende motorvaartuig gepraaid en hem op zijr. fout gewezen. Daarop heeft deze zijn boord lichten goed geplaatst. Donderdagavond om half zes heeft de minis ter van Buitenlandsche Zaken den Turkschen gezant te Den Haag een bezoek van rouwbe- Klag gebracht in verband met het overiyden van Kemal Ataturk, President van de Turk- sche republiek. Donderdagmiddag tegen kwart voor drie brak brand uit in een gebouwtje, staande op de ter reinen van de Machinefabriek Frans Smulders, aan de Croeselaan te Utrecht. De oorzaak was een defect in de oliestook inrichting en het vuur greep zoo snel om zich heen, dat het geheele gebouwtje, waarin eenige hardingsovens stonden, in de vlammen opging. De brandweer was spoedig aanwezig en wist uitbreiding te voorkomen, doch het bedryf is door dezen betrekkelyk kleinen brand toch ern stig gehandicapt: de bedryfsschade is zeer groot. Om deze schade nog zoo veel mogeiyk te be perken, wordt momenteel met dubbele ploegen gewerkt by de overige hardingsovens. Een 53-jarig chauffeur, woonachtig aan de Stille Veerkade te Den Haag, kreeg Zaterdag avond j.l. op de Ammunitiehaven ruzie met een man. De twist liep zoo hoog, dat de chauffeur zijn tegenstander met een mes eenige steken toebracht. De chauffeur ging onmiddeliyk na zyn daad er van door. De toestand van den ge wonde was niet ernstig. De politie heeft Donderdag den chauffeur op den Loosduinscheweg aangehouden. Men bleek te doen te hebben met een man, die bij de politie als inbreker bekend staat. Bij zijn fouïlleering op het hoofdbureau van politie bleek, dat de chauffeur twee bovenpantalons aan had. In de tweede pantalon werd een vol ledig stel inbrekerswerktuigen gevonden. Biyk- baar was de man, toen hy gearresteerd werd, op weg een inbraak te gaan plegen. Voorts had hij een bril bij zich waarvan het montuur vrij kostbaar was. Een kantonrechter-plaatsvervanger in Alphen aan den Ryn veroordeelde eens een slager tot f 100 boete, omdat hü bedorven gehakt in voor raad zou hebben gehad en nóg eens tot f 100 boete, omdat de man ook bedorven vet voor radig zou hebben gehad. De Haagsche recht bank ontdekte een vormfout in des kanton rechters vonnis en verwees de zaak naar dien kantonrechter terug. De kantonrechter, voor de tweede maal in deze zaak vonnis wijzende, meende thans, dat het gehakt niet bedorven was, maar het vet wel en hij veroordeelde den slager tot f 200 boete, hem vrijsprekende van het eerste ten laste gelegde feit, in casu den bal gehakt. Mr. Van Heyst, die voor den slager optrad, meende, dat een bal gehakt toch wel vreemd kan rollen door de verschillende rechtszalen. Het kwam hem voor, dat hier nog al gegoocheld was met de boeten. Het bewijs, dat het vet bedorven was, is naar zijn meening niet ge leverd. Hij vroeg een nieuwe behandeling van deze zaak. De officier van justitie persisteerde KT zijn eisch tot bevestiging van het vonnis van den kantonrechter. Over 14 dagen zal de rechtbank vonnis wijzen. Ats n soms eens teveel haast hebt ota «w beurt af te wach ten bij een kruispunt, dan is 1 een prettige zekerheid, dat •r een indere wagen voor u Maar staat, die steeds den tijd heeft én altijd rustig z ij n seurt afwacht- Daartoe door de Duitsche instanties in de gelegenheid gesteld, heeft de bekende Engelsche coureur, majoor Gardner, op de Autostrada na- by Frankfort a. d. Main geslaagde pogingen ondernomen om wereldrecords te verbeteren. De Engelschman legde den kilometer met vliegenden start in gemiddeld 11.99 sec. af, d.w.z. met een gemiddelde uursnelheid van 300.250 K.M. Den heenrit reed hy in 12.47 sec., d.i. 288.692 K.M. per uur, den terugrit reed hij belangrijk sneller, n.l. in 11.50 sec., d.i. 313.043 K.M. per uur, de grootste gemiddelde snelheid, welke hij bereikte. Over den mijl met vliegend vertrek deed hy gemiddeld 19.30 sec., hetgeen neerkomt op een gemiddelde uursnelheid van 300.187 K.M. Voor den heenweg had hij 20.07 sec. noodig, zoodat hij een gemiddelde uursnel heid van 288.670 K.M. bereikte. Op den terug weg was hy weer veel sneller, hy reed den myl toen in 18.52 sec., d.i. met een gemiddelde uur snelheid van 312.831 K.M. De oude wereldre cords op den kilömeter en de myl met vliegen den start waren eveneens met gemiddelde uur snelheden van resp. 239.361 K.M. en 239.307 K.M. in zyn bezit. De landen wedstrijden EngelandZuid-Afrika dateeren reeds vanaf 1889. Eerst in 1935 ge lukte het Zuid-Afrika om Engeland door het winnen van den rubber (één overwinning, vier onbesliste testmatches) op eigen grond te slaan, na ook in 1929'30 voor het eerst in Zuid-Afrika gewonnen te hebben. Thans maakt de M. C.C. onder aanvoering van Walter Ham mond en met den Sussex-captain A. J. Holmes aks manager, wederom een toer door Zuid- Afrika, waar in totaal 18 wedstryden, waar onder 5 testmatches, gespeeld zullen worden. De eerste testmatch, welke 4 dagen duurt, be gint op 24 December te Jóhannesburg. Maan dag speelden de Engelschen hun eersten drie- daagschen wedstrijd tegen een Western Pro vince XI te Kaapstad en wonnen Woensdag met innings en 342 runs. Hammond won den toss en liet Hutton en Edrich de innings ope nen. Edrich werd voor 9 gevangen. Hutton (68) en Hammond (106) scoorden 172 voor het 2de wicket. De Lancashire lefthander Paynter had er onmiddellijk het oog in en werd top scorer met 193, waarover hy 4 uren deed. Op 89—9 (B. H. Valentine 50) sloot Hammond de innings. Western Province, dat enkele jon ge spelers een „trial" gaf, faalde tweemaal. Tom Goddard nam in de 1ste 439 en Edrich in de 2de 413. Verity met 426 en 329 le verde al even groote moeilijkheden voor de Zuid-Afrikanen op. Engeland won met innings en 343 runs. By de Rykspostspaarbank te Amsterdam zijn bevorderd: tot referendaris C. A. F. K. Aué, thans hoofdcommies; tot commies mr. E. Hent, thans adjunct-commies. Verder is benoemd tot adjunct-commies: A. Pel, thans ambtenaar op arbeidscontract by ge noemde instelling. Aan den referendaris der P.T. en T., J. H. T. Pfaff, aangewezen als directeur van het post en telegraafkantoor te Haarlem, is met ingang van 1 Januari 1939 op zyn verzoek eervol ont slag verleend, met dankbetuiging voor de door hem aan den lande bewezen diensten. Aan de commiezen by den Post-, Telegraaf- en Telefoondienst E. M. Bernsen en L. de Ru is met ingang van 1 December 1938 op hun verzoek eervol ontslag verleend. Met ingang van 16 Januari 1939 is benoemd tot referendaris der P.T. en T. H. Koens, thans referendaris 2e klasse der Posteryen, Telegra fie en Telefonie. Benoemd is tot ridder in de orde van Oranje- Nassau de heer J. Belksma, zendelingleeraar by den gereformeerden zendingsbond, te Barana (Celebes). By bevordering is toegekend de aan de orde van Oranje-Nassau verbonden eere-medaille, in zilver, aan mej. M. I. H. Luyten, huishoudster by den heer Jos. Senden, te Voerendaal. De luitenant ter zee der 2e klasse J. Focke, dienende bij den radiodienst der marine te Am sterdam, is 11 November ter beschikking ge steld. Te rekenen van 11 October 1938 is aan A. H. S. Harmsen, gehuwd met G. P. Marang, op haar verzoek eervol ontslag verleend als commies bij de Rijksverzekeringsbank. jihei*1 <10 art, t m Ge' drban van Enrica von Handel-Mazzetti fri r5» Ir» hij kende de kneep? Nou, u kunt 't we- ailen van het k.k. Gerechtshof heeft hij biet zyn bezoeken, toen de beurs nog Vps' de deuren platgeloopen. Maar, wat het *1 cll betreft, ik heb altyd gehoord, dat men eri°us niet tart, daarvoor heb ik geen '«léf böodig. Uw Aglaster heeft den man, een bffe van aanzien, op onvergefelyke wyze ge- 5>,hejen wel op de teere plek, de militaire ACpi,®n u verwondert zich over het einde?" Ncy btie, ik ben verbaasd, u veront- JSiïj Tessenburg met meer warmte en over- dan de groote Duitsche dichter den HeeS^' Vf,^Tell in z'n drama.... Daarom mag ik nen. ii\»h *t eld?» eele» v beginsel! O neen, ik verzoek u, niet om cir^ ^i^Orbeeid te stellen, of wat de duivel u in- heeft mij aan te wrijven," snauwde ah. Of K 'eele„öt''Briip 't u houdt dat voor ons profa- rÊ Oïn m' 111611 zegt' dat de officierss('and ntelbaar aantal beroepsgeheimen heelt. Open visier ware wellicht beter. Maar het zy zoo, ik raak niet aan het beeld van Saïs Lamezan liep op den zacht, sarrend-lachen den man toe, zijn tevoren wat gekromde gestalte hoog oprichtend: „Ik moet u verzoeken, wy snoeven niet op geheimen. Dat hebben wij niet noodig. Tessen burg is veroordeeld geworden, omdat er maar één gerechtigheid, geen twee, in Oostenrijk be staat, zooals u steeds veronderstelt. Er bestaat geen monita secreta voor officieren. U bent litterator; kent u Michael Kohlhaas? Men bracht hét paard, dat zijn ongeluk veroorzaakte en om welks wille hij brandstichter werd, goed- gevoerd en geroskamd bij hem, maar toen viel zijn hoofd onder het zwaard." „Ah! Daarom zal het zoontje van Tessenburg ten laatste toch nog een beurs krijgen voor het Theresianum?" „Daar kan ik niet over inlichten. Hebt u wel licht nog een jongen in reserve?" De heele klank van de huisbel drong plotse ling de ontvangkamer binnen. „Aha. Alweer iemand, die mij zijn hart wil uitstortenomLamezan onderbrak zichzelf, stond op, luisterde met versteende trek ken. In de voorkamer hoorde men, stil als een snik, een vrouwelijke fluisterstem. „Waarlijk, u bent een druk bezocht man," wiegde de jonge hofraad spottend met 't hoofd en plotseling riep hy overmoedig: „Ach, gy Alcest, tenslotte is het Elisa toch." Lamezan -weerde heftig af: „Wees stil!" De bediende trad binnen en bracht een kaartje op een zilveren blad. De stroeve trekken yan den generaal werden zoo duister, dat meneer Eysank het lachen verging. „Dus, zij is 't. God-nog-toe! jy, Clemens, zeg jy haar, dat ik niet thuis benNeen, wacht zeg haar dat ik niet ontvang.... Maar zy heeft dezen heer zeker hooren lachen laat haar binnen Tot zyn gast sprak Lamezan vol verbeten ergenis: „Waarom was u zoo luid ruchtig? U maakte mij een noodleugen onmoge lijk." ,,'t Spyt my zeer wie is de dame, die u niet ontvangen wilde?" vroeg Marienfels en vermoedde reeds wie zy was. „De vrouw van Tessenburg, dien ik veroor deeld heb." De deur knarste. Een bundel gouden lichtstra len drong weer uit de voorkamer in de zware schemering van het salon. Een zwart-gekleede jonge vrouw trad pinnen. De luifelhoed was over een doodsbleek, zeer teer gezicht getrokken een kleine bevende hand hield de sjaal op haar boezem samen. De hofraad boog, diep genoeg om de trekken van haar gezicht te kunnen zien; ze waren fyn en bekooriyk; de hofraad dacht aan een liefelijke, bleeke madonna, die hy on langs nog in Belvédère bewonderd had. Lamezan bleef onbeweeglijk staan, z'n kin verborgen in de rechterhand; groette styf, zon der zweem van 'n glimlachje; en toen de dame, met nauwelyks bedwongen opgewondenheid, op hem toetrad en zacht en hortend begon: „Ex cellentie, u was niet in den Krygsraad on derbrak hij haar hoffelyk, maar koel: „Ik ben dig heb voor noodzakelijk werk. Wat verlangt u?" De jonge vrouw schoof met trillende hand haar hoed recht. Koperkleurige, in het sche merlicht van het salon dieper geel getinte lok ken waren over haar voorhoofd geschoven en hofraad Eysank dacht opnieuw aan de bleeke Baraccio-madonna, maar deze vrouw hier had nog teerder charme. „Excellentie," zei zij weer heel zacht, met een uitdrukking van diep leed in haar groote, be huilde oogen, „ik kom tot u.... ik heb gestre dentot ik „'t Gaat overonderbrak Lamezan haar zonder eenige tegemoetkoming. „Om het verzoek om gratie," fluisterde zy en nam haar zakdoek. Haar sjaal viel terug en hing op den grond. Men zag de teere en meis jesachtige omtrekken van haar gestalte. Eysank zuchtte vol bewondering; Lamezan echter, onberoerd en zonder het minste teeken van toeschietelijkheid, zei kort en hard: „Doet hij een verzoek? Neen! Dus wie doet 't wel?" „Ik," glimlachte zij doodsbleek, terwijl on hoorbaar snikken haar borst bewoog. Op de pendule sloeg Vulcanus vijf méal op het aambeeld, een ontstemd speelwerk tokkelde een Cavatine. „Mevrouw, wie heeft u dat aangeraden?" vroeg Lamezan. Zyn leelijk, ongewoon hoog voorhoofd rimpelde. „Excellentie?" vroeg zy, haar groote, vochtige oogen lachten, haar mond trilde. „Hy is myn ■man, de yoder yan mijn kinderen,"^ „In orde, maar ik bedoel of iemand u zei, dat er een kans is. Want vergeef mij als ik u krenk er is er geen." Het lijkbleeke gezicht van de jonge vrouw werd vaal, zy greep met zwakke hand naar de leuning van een fauteuil en ademde zwaar. Lamezan gaf haar met een handbeweging, die echter niet ridderlijk, slechts ongeduldig was, te kennen, dat zij kon gaan zitten. Maar zij bleef op den fauteuil geleund staan en poogde te lachen: „Ik dank u, u hebt immers behoefte aan rustrust, ik zal niet lang storenDat mijn verzoek bij Zijne Majesteit geen groote Kans heeft, zeide men myreeds gisteren, maar daarom juist ben ik tot uwe Excellentie gekomen. Een voorspraakalleen om wille van mijn arme kinderenzult u niet weige rennadat u ons toch reedszoo ver- schrikkelyk.... leed gedaan.... hebt." Weer viel een stilte. Met gesmoorde stem, iets beweeglijker dan te voren, zei Lamezan: „Madame! Voor Tessenburg smeeken kan ik toch niet?" „Ik bedoel niet smeeken," sprak de dame, en haar smalle handen vouwden zich, „alleen voor spraak.... alleen uw hulp.... opdat ik mijn verzoekaan Zijne Majesteit kan overbren gen.... door aartshertog Karl.... Hij alleen heeft invloed, heeft de opperhofmeester my ge zegd. Ik was gisteren.... op het kasteel, men heeft geantwoordde keizer verleent geen audiëntie. Ik heb mijn verzoek willen overrei ken.... neen, men neemt het niet aan!" Zy snikte hevig. „Toen heeft de opperhofmeester doen. Ik heb gezegd, dat ik onmiddeliyk naar Baden reis. Doet u het niet, hij ontvangt u niet." Zy snikte zachtjes. „Ik heb zoo gesmeekt; zeg my toch iets, geef my toch een aanknoo- pingspunt. Toen heeft hij my geantwoord, dat ik den aartshertog wellicht zou kunnen spreken als ik van iemand een aanbeveling ontving. Van een hoog militair...." Die sukkel, die opperhofmeesterwond graaf Lamezan zich op. Natuurlijk, dat is ge- makkelyk. Lamezan heeft den man veroordeeld. Lamezan moet tegen de vrouw zeggen: Lasciate ogni speranza. wy kunnen 't niet over ons hart krijgenLamezan dus naar voren, aantre den! Een oogenblik overwoog de generaal. Toen, met gedempte, koele stem, zei hij: ,Als de opperhofmeester zoo iets zei, was hy óf niet oprecht óf wat waarschijnlijker is u verstond hem verkeerd. Hoe de aartshertog over deze kwestie denkt, weten wy allen nauw keurigHet is tevergeefs als u probeert hem uw verzoek aan te bieden, hy zal de gratie van uw man nooit bevorderen; bedenk wat uw man gedaan heeft!Madame," ik weet 't, ik zeg harde woorden, maar 't is de waarheid. Schik u in het onvermijdelijke, er is geen hoop." De vrouw bewoog geluidloos de lippen, ang- tig plukte zy aan haar zakdoek, haar tranen stokten in overmaat van schrik. Toen, plotse ling, richtte zy zich op, liet de fauteuilleuning, waarop zij gesteund had, los, en riep met be- venden stem.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 3