un'
ST.WILLIBRORDUS
Rozbh/
A
„De ketterij uit
het Noorden"
Het Koninklijk bezoek aan Canada
en de Ver. Staten
U krijgt
Vereenigde katholieke pers
FRANSCH GEBIED IS
ONAANTASTBAAR"
DE PLANNEN VAN HET
BRITSCHE KONINGSPAAR
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
N.V NEDERL.VERZ.M!).
gil
POPPENKAMERPAPIER
ii
CATHARIJNESINGEL48-UTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1938 AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21487
Aartsbisschop van Milaan, Kar
dinaal Schuster, veroordeelt
de rassenleer
^Ven gevaarlijk als het
bolsjewisme
Franco's eischen
°Gilijkheden ten aanzien van de
vrijwilligerskwestie
kenden, 17 Nov. (Reuter) Volgens de laat-
W erichten moeten de eischen van Franco, die
tttisennin8 van belligerentenrechten wil, alvo-
tfekk' het Britsche P'an betreffende terug-
Va5rri der buitenlandsclle vrijwilligers aan-
H'kt Seleid hebben tot een toestand, die
^ard. Kaspar dankt
den H. Vader
eeleven met Tsjecho-Slowakije
lr* het uur der beproeving
Het Weer
mi
Joden beschermers
van nazi's
Laguardia laat het Duitsche consu
laat te New York door
Joden bewaken
Wilson uit Berlijn
vertrokken
Argentinië tegen een
militaire alliantie
Frankrijk en Engeland moeten
„neen" zeggen op Duitsch-
lands koloniale eischen
Rede van Bérenger
Halifax raadpleegt
Kennedy
Het vraagstuk van de Joodsche
vluchtelingen
DuitschlandItalië op 12 Februari
De hoogeerw. heer Prelaat Stöcker, Abt van de Abdij Berne te Heeswijk, heeft
Woensdag in de Abdijkerk de missiekruisen uitgereikt aan de drie missionarissen,
die naar de Missie van Britsch,-Indie zullen vertrekken
Koning Carol van Roemenië (links) bij de receptie in de Roemeensche legatie te
Londen
Koning en Koningin
van Canada"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
VERBETERING DER
LEERLINGENSCHAAL
Een nationaal register
Engelands leger in
Palestina
HART'S Behangselpapierhandel
VERZEKERINGEN TOT ELK BEDRAG jË
l[ Vertegenwoordigers gevraagd ji
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Koning Carol van Roemenië vertoeft thans in Londen. Foto van den koning,
vergezeld van prins Michaël, tijdens een rijtoer
MILAAN, 17 Nov. (Havas) De Aartsbis
schop van Milaan, Kardinaal Schuster, heeft
iti
een preek, gehouden in den Dom van
Milaan, de overdreven rassenleer zeer streng
Veroordeeld.
eminente vertegenwoordiger van het Ita-
Y ahsche episcopaat zinspeelde zelfs op het ge-
0 ar. dat de nationaal-socialistische rassen-
^vattingen op het gebied van de rassenleer ook
de nakomelingen van Augustus zullen over-
aap.
nis
een
■Öit soort van ketterij," aldus de kardinaal,
ln het buitenland geboren en begint overal
weinig door te dringen. Het is een ketterij.
hiet alleen een aanslag beteekent op de
^Onnatuurlijke leerstellingen der Kerk, maar
Vehs, door de geestelijke opvattingen over
j dlvidu, natie en vaderland in het mensche-
bloed te vermaterialiseeren, aan de mensch-
elke andere geestelijke.waarde ontkent en
''doende een internationaal gevaar vormt,
hiet minder ernstig is dan het bolsjewisme
<eif
spreekt veel en bij alle gelegenheden
1 vrede en goeden wil om een internationaal
*ia i'ct te voorkomen, maar," aldus de kardi-
S a'. „is deze Noordsche philosophie, die zelfs
a religieuze en politieke philosophie is ge-
1^ 'den. dan niet evenzeer een smidse, waar
V~n de nog móorddadiger wapenen smeedt
den komenden dag?"
e kardinaal wees voorts op het umverseele
Vftn^ter van het rijk van Augustus, welks op-
'ngen met de rassentheorieën in strijd zijn.
ftij eindigde de preek met de hoop uit te
preken, dat „God door den geest, die het
aHaansche volk bezielt en door de wijs-
e'd zijner regeering bewogen moge worden,
genade te verleenen, opdat het vader-
'atld van deze nieuwe ketterij uit het Noor-
gespaard zal blijven."
H0P eèn impasse,
fle,. J is daarom waarschijnlijk, dat de kwestie
g van oorlogsrechten de hoofd
wal»! zal ziin biJ de besprekingen, die Cham-
en Halifax de volgende week met de
Sche staatslieden zullen hebben.
A
17 November (Ceteka) Z. H. de
bceft gisteren den kardinaal-aartsbisschop
flijl bl'aag, mgr. Kaspar, in particuliere au-
ie ontvangen. Het onderhoud duurde bijna
a bur.
Ordinaal dankte den H. Vader voor Zijn
'even met Tsjecho-Slowakije in de uren
bvoeving en wees Hem op de verdieping
kuh en godsdienstzin onder de Tsjecho-Slowa-
Hoogste barometerstand 770.4
te Groningen
Laagste barometerstand 741.7 j=
te Seydisfjord
E VERWACHTING: Zwakke tot matigen s
H wind uit Zuidelijke richtingen, plaatselijk
mistig in den nacht en den ochtend,
j= overigens nevelig tot betrokken of zwaar
bewolkt, weinig of geen neerslag, iets
zachter.
Zon op v.m. 7.25 onder n.m. 4.04 uur.
Licht op n.m. 4.34. Maan op v.m. 2.05
onder n.m. 1.51. Nieuwe Maan 22 Nov.
NEW YORK, 17 Nov. (Reuter). Bur
gemeester Laguardia heeft opdracht gege
ven, dat de af deeling politie, welke't Duit
sche consulaat moet bewaken, geheel zal
worden samengesteld uit Joden. Comman
dant van de afdeeling zal zijn kapitein
Finkelstein, bijgestaan door luitenant Licker
en sergeant Isaac Goldstein.
Dezelfde afdeeling zal ook de delegatie
van vooraanstaande nationaal-socialisten
beschermen, welke binnenkort naar New
York zal komen.
?Vje Vader zeide te vertrouwen, dat de Kerk
'ijiybs te voorschijn zal komen uit de moei-
V «en die zij thans moet ondervinden en
*°hr.h ri-s schonk de H. Vader Zijn Apostoli-
Nk, ^e8en aan heel het Tsjecho-Slowaaksche
BERLIJN, 17 Nov. (Havas). Wilson, de
ambassadeur der Vereenigde Staten is gis
teravond uit Berlijn naar Parijs vertrok
ken, vanwaar hij naar de Vereenigde
Staten zal doorreizen. Mevrouw Wilson
blijft nog eenigen tijd te Berlijn.
BUENOS AIRES, 17 Nov. (Havas). In
kringen van de Argentijnsche delegatie voor de
a.s. conferentie van Lima verklaarde men, dat
Argentinië niet het plan zal steunen voor de
oprichting van een Amerikaanschen Volken
bond en van een Amerikaansch Hof van Ar
bitrage. Argentinië zou zich tegen elke militaire
alliantie verzetten, doch in geval van dreigend
gevaar medewerken aan de gemeenschappelijke
verdediging.
ft
PARIJS, 17 Nov. (Havas). De voorzitter
van de senatoriale commissie voor Buitenland-
sche Zaken, Bérenger, heeft Woensdag een
cede gehouden voor de vereeniging tot be
scherming van de onaantastbaarheid van het
Fransche gebied, waarvan hij voorzitter is.
Hij herinnerde aan de koloniale eischen
welke Hitier acht dagen geleden heeft
geformuleerd en wees erop, dat te zwij
gen omdat geen onderhandelingen zijn ge
opend gelijk zou staan met deze verkla
ringen gunstig te ontvangen.
Bérenger wees er verder op, dat aangezien
ook Japan, België en Italië partij waren bij de
koloniale regeling van 1919, thans Frankrijk
en Engeland niet alleen kunnen antwoorden
op de eischen van den Fiihrer.
Hij besloot met te zeggen, dat het inter
continentaal evenwicht niet in gevaar mag
worden gebracht. Frankrijk en Engeland moe
ten „neen" zeggen.
Na de door Henry Bérenger gehouden rede
voering voor de vereeniging tot verdediging
der onaantastbaarheid van het Fransche ge
bied, hebben andere sprekers, die alle Fran
sche koloniën vertegenwoordigden, op hun
beurt zich krachtig verzet tegen eventueele
pogingen tot afstand van een der overzeesche
gewesten.
Ten slotte nam de vergadering de volgende
motie aan:
Ruim 5000 Fransche mannen en vrouwen spre
ken zich eenstemmig, zonder onderscheid van ras,
partij of meening, uit voor het bewaren der
eenheid van het Fransche overzeesche bezit,
alsmede van het moederland, en voor de on
aantastbaarheid der grenzen, zooals deze ver
zekerd zijn door de heldhaftigheid en vast
houdendheid van het Fransche ras in zijn
duizendjarige geschiedenis. Zij geven den
wensch te kennen tegenover eiken buiten-
landschen eisch, het Fransche overzeesche
gebied te willen zien behouden, zooals het aan
het eind van den wereldoorlog werd vastge
steld.
LONDEN, 17 Nov. (Havas) De Brit-
sche Minister van Buitenlandsche Zaken,
Lord Halifax, heeft Woensdag den ambas
sadeur van de Vereenigde Staten, Kennedy,
ontvangen, om met hem het vraagstuk van
de vluchtelingen te bespreken, in het bij
zonder het vraagstuk van de Joodsche im
migratie.
Zij hebben de vraagstukken van vestiging en
kolonisatie in verscheidene overzeesche gebie
den besproken, alsmede het vraagstuk van de
financiering door de staten, welke de vluchte
lingen asyl hebben geboden of door vrijwillige
bijdragen.
De Britsche regeering zal met de regeeringen
van de Vereenigde Staten, Frankrijk, Neder
land, België, Brazilië enz. besprekingen voeren,
alvorens de commissie-Winterton bijeen zal
komen, waarvoor de datum nog niet is vast
gesteld.
De commissie-Winterton zal pogen met de
Duitsche regeering in contact te treden, hoewel
men weinig hoop heeft op ^en regeling.
Op 12 Februari a.s. zullen de vertegenwoor
digende elftallen van Duitschland en Italië el
kaar in Italië ontmoeten. Op 30 April zal het
Roemeensche elftal de gast van Italië zijn.
99
(Van onzen Londenschen correspondent)
Officieel is thans bekend gemaakt dat koning
George VI en koningin Elsabeth den I5den Mei
te Quebec zullen aankomen, en dat zij om
streeks 10 Juni van Halifax, de hoofdstad van
Nieuw Brunswick uit, de terugreid zullen aan
vaarden.
De zeereis heen en terug zal gemaakt wor
den in den kruiser Repulse.
Van Canada uit zal het in de troonrede aan
gekondigd bezoek aan president Roosevelt
plaats hebben. Dit bezoek is dus niet het be
sluit van de Amerikaansche reis, want van
Washington zullen de souvereinen naar Canada
terugkeeren en daar hun tour voortzetten.
Programma's zijn nog niet opgesteld, nóch
voor de rondreis in Canada, nóch voor het bezoek
aan de Vereenigde Staten. Wat laatstgenoemd
land aangaat, zal Washington natuurlijk het
voornaamste doel van de reis zijn; eenige ex
cursies zullen gemaakt worden, op de eerste
plaats naar Mount Vernon, het landhuis van
George Washington, en ook staat het reeds
vast, dat een bezoek gebracht zal worden aan
New York, dat, ofschoon zelf niet de hoofd
stad van den gelijknamigen staat, waarin Jiet
gelegen is, toch de eigenlijke mekopolis der
Vereenigde Staten is. Washington, met zijn
half millioen inwoners, is bijna uitsluitend
regeeringstad en het is niet daar, doch in het
cosmopolitische New York met zijn 6'A millioen
inwoners, dat het Amerikaansche volk bij voor
keur bevriende staatshoofden verwelkomt.
Meer dan een dag zal waarschijnlijk niet
gewijd worden aan het bezoek aan New York
Deze stad beschikt niet over een gebouw, dat
als verblijf voor een vorstenpaar zou kunnen
dienst doen; bovendien zal het geheele bezoek
aan Amerika wel niet langer dan vijf dagen
duren. De afstand tusschen Washington en
New York is, voor Amerikaansche begrippen,
slechts klein, en ^le souvereinen zullen öf op
een dag kunnen lieen-en-weer reizen, óf wat
men waarschijnlijker acht na het bezoek aan
New York den nacht in den trein doorbrengen.
Amerika heeft nog nooit officieel bezoek ge
had van Europeesche souvereinen. en een vast
protocol voor hun ontvangst bestaat in Wash
ington dus niet. Bezoeken van buitenlandsche
staatshoofden aan Londen loopen altijd precies
op dezelfde wijze van stapel, onverschillig of
de bezoeker president van Frankrijk, koning van
Roemenië of emir van Afghanistan is, en daar
ook in het Republikeinsche Parijs zulke bezoe
ken steeds ongeveer hetzelfde verloop hebben,
neemt men aan dat Washington aan de proto
cols van deze beide hoofdsteden een en ander
zal ontleenen. De groote wapenschouw, die
steeds op het Parijsche program voorkomt, valt
natuurlijk niet in den lijn der Amerikanen, en
een plechtigheid, die in schittering de ont
vangst van een staatshoofd door het bestuur
der Londensche City evenaart, kan te Washing
ton niet, en te New York slechts op zeer
democratische schaal plaats hebben.
De voornaamste „nationale bedevaartplaatsen",
die meestal door buitenlandsche staatshoofden
bezocht worden, bevinden zich niet te Washing
ton, doch te Philadelphia en Boston en dit
is misschien maar goed ook, want zelfs na 150
jaren zou het iets pijnlijks hebben indien
George VI in eerstgenoemde stad de „Indepen
dence Hall" bezocht, waar de Amerikaansche
koloniën zich onafhankelijk verklaarden" Van
George III.
Geen Britsch souverein heeft ooit een bezoek
gebracht aan een Dominion, en dus ook voor
de Canadeesche reis bestaat geen vastgesteld
protocol. Van een eigenlijk „bezoek" mag eigen
lijk niet gesproken worden, want de koning
bevindt zich daar even goed in zijn eigen
land als wanneer hij zich in Groot Brittannië
bevindt, en hij is dus niemands gast.
De souvereinen zullen waarschijnlijk alle pro
vincies van dit onmetelijke Dominion bereizen,
maar het meest officieel zal hun bezoek (dit
woord zullen wij gemakshalve bezigen) aan
Ottawa zijn. Hier zullen zij een „Court" hou
den, d.w.z. een avondontvangst ten ..Hove",
want gedurende hun verblijf daarginds zal het
Hof niet in Engeland, doch in Canada gevestigd
zijn. Een zeer belangrijke rol bij de rondreis
zullen verder spelen Montreal, de volkrijkste
stad en voormalige hoofdstad van Canada, en
Toronto, de grootste Engelsch sprekende stad
van het Dominion met eenigszins Ameri
kaansche allures. De eerste stad, die de souve
reinen zal verwelkomen, zal Quebec zijn, de
hoofdstad der gelijknamige Fransch-sprekende
provincie. Quebec, met ongeveer 120.000 inwo
ners is bijna zuiver-katholiek en zuiver-
Fransch, en wordt, ondanks zijn betrekkelijk
geringe bevolking min of meer beschouwd als
de tweede hoofdstad van het Dominion. De
gouverneur-generaal heeft er een officieel
verblijf. Quebec is in hoogte mate on-Ameri-
kaansch, en herinnert in vele opzichten aan
een groote Fransche provinciestad. Het ligt aan
de breede St. Laurence, meer dan duizend
mijlen van zee, maar de grootste oceaanbooten
der Canadian Pacific varen de rivier tot deze
stad op, en ofschoon dit niet nadrukkelijk aan
gekondigd is, lijkt bet waarschijnlijk dat de
souvereinen eerst te Quebec het oorlogsschip
zullen verlaten.
Ofschoon zij met een gevolg van zoowat
honderd personen naar Canada zullen gaan, zal
hun onmiddellijke omgeving daar uitsluitend
bestaan uit Canadeezen. Geen Britsche minis
ters zullen hen vergezellen, en leden van het
Canadeesche kabinet zullen aan hup personen
toegevoegd worden. Zij vertoeven immers daar
ginds niet als Koning en Koningin van Groot
Brittannië, doch als Koning en Koningin van
Canada.
Bij een officieel bezoek aan het buitenland
wordt de koning steeds vergezeld door den mi
nister van Buitenlandsche Zaken, die dan „mi
nister in attendence" is, d.w.z. „diensthebbend
minister". Deze draagt dan de volle constitu-
tioneele verantwoordelijkheid voor al wat de
koning doet of zegt. Men vroeg zich dus af of
Lord Halifax van Londen direct naar Washing
ton zou gaan, om daar deel uit te maken van
's konings gevolg. Het is evenwel waarschijn
lijker dat de koning vergezeld zal worden door
Mr. Mackenzie King, den Eersten Minister van
Canada, die tevens minister van Buitenlandsche
Zaken is. Dit zou dan het eerste buitenland
sche bezoek van een Britsch souverein zijn,
waarbij niet een Britsch. doch een Dominion
minister de politieke verantwoordelijkheid dra
gen zou.
Hieromtrent is evenwel nog niets vastgesteld,
en men spreekt van de mogelijkheid dat Cham
berlain uitgenoodigd zal worden om naar
Washington te komen gedurende het konink
lijk bezoek, terwijl Mackenzie King dan „mi
nister in attendence" zou zijn, zou Chamberlain
toch onofficieel het politieke aspect der bij
eenkomst kunnen regelen.
VERVOLG OP PAGINA 3
De Aartsbisschop van Milaan, Kardinaal
Schuster, veroordeelt de rassenleer.
Verzet tegen de Duitsche koloniale
eischen in Frankrijk.
De Amerikaansche ambassadeur, Hugh
Wilson, uit Berlijn vertrokken.
H.M. de Koningin heeft hedenochtend
een kort bezoek gebracht aan het paleis
op den Dam te Amsterdam.
Familiegeschenken van weinig waarde
worden voortaan vrij van rechten in Ned.-
Indië toegelaten.
Toeslag voor IJselmeervisschers ver
hoogd.
Gemeentelijke buitengoederen te Den
Haag beschikbaar voor Joodsche vluch
telingen.
Het aantal millionnairs in Amsterdam
bedroeg::
Op 1 Mei 1938 97 met een bezit van 219 millioen
Op 1 Mei 1937 68 met een bezit van 151 millioen
Vermeerdering: 29 68 millioen
Zou er in Nederland geen 5 millioen te vindon
zyn voor
K.O.V.
LONDEN, 17 Nov. (Havas) Het Britsche ka
binet heeft besloten een „nationaal register" in
te stellen met verplichte inschrijving. Deze ver
plichte inschrijving houdt niet in, dat ook de
dienstplicht wordt ingevoerd, doch indien het
noodzakelijk zou zijn, kan deze thans worden
ingevoerd.
Naar verluidt heeft de ministerraad de in
stelling verworpen van een ministerie voor mu
nitie en voorraden, zooals werd voorgesteld door
een minderheid van de conservatieve partij.
LONDEN, 17 Nov. (Havas) In het Lagerhuis
heeft minister MacDonald medegedeeld, dat op
het oogenblik in Palestina dienst doen 7300 man
politie, 700 man van de luchtmacht en 15.500
officieren en minderen van het leger. De kosten,
welke dit meebrengt bedragen 175.000 pond ster
ling meer dan normaal. De minister voegde
hieraan toe, dat de regeering van Palestina
aanzienlijk hierin bijdraagt.
Onze sortering is wederom gereed, van
het reeds zo bekende Poppenkamerpapier
vanaf 15 cent per meter.
ZIET ONS MODEL-POPPENHUIS IN DE
ETALAGE
KLEINE HOUTSTRAAT 49
TELEF. 11279
HAARLEM
k r\ Vw\\ r\\n\m ii rn /i ti r r 7/7 A//9
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 768.2
Vorige stand: 769.0
