Zoekt gij betrouwbaar j
Personeel?
Addertje in rijwielstalling
Laatste Nieuws
Indische begrooting 1939
Nieuw gymnasiuiï
te Heeswijk
Plaats dan een „Omroeper"
voor 90.000 gezinnen
OPENBAAR EN BIJZONDER
ONDERWIJS
TEKORT GERAAMD OP
F 43.326.194
Kloosterschool der Abdij
Beme ingezegend
voetbM
giiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1938
GEMEENTERAAD
Commissie van Toezicht op 't L.O.
opgeheven; het gemeente
bestuur en de autobus
sen der N.Z.H.T.M.
Geheime zitting en
benoemingen
Gemeentefondsbelasting
Rijwielstalling
Commissie van Toezicht L.O.
Z and-speelplaats
Rijwielstalling Jacobijnestraat
De autobussen
Benoemingen
LUCHTBESCHERMINGS
AVOND
Organisatie in vak VI
PROVINCIALE STATEN VAN
NOORDHOLLAND
Eén, die haar vak verstaat
P.T.T.-JUBILARISSEN
GEHULDIGD
Radio-centrale
SINTERKLAAS REEDS
GEARRIVEERD
CRICKET IN ZU1D-AFRIKA
Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Geen proces tegen
Schuschnigg
Pirow naar Berlijn
Weer wordt geworsteld met te
korten, al zijn ze niet zoo
catastrophaal als eenige
jaren geleden
Salarisaanpassing vergt
50 pet. meer
Een tegenvaller
Gewone ontvangsten
Schuldenlast vertwaalfvou-
digd sedert den oorlog
Versterking leger
Vooraanstaande gasten aanwezig
V',
Utrecht—Zwaluwen
Een 63-overwinning van
Stichtenaren
fimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii;
STAD
EIJWS
In de gisterenmiddag voortgezette verga
dering van den Haarlemschen gemeente
raad beantwoordde wethouder v. d. WALL
(C.H.) nog op eenige opmerkingen betref
fende de le suppletoir-begrooting 1938.
Er was gesproken over de nieuwe belas
tingheffing, die de Minister zou willen toe
staan voor noodlijdende gemeenten en
eenige leden vreesden, dat het leed nu ook
voor Haarlem weer verergeren zou.
De wethouder merkte op, dat Haarlem
nog niet in den strikten zin .noodlijdend"
is en dat afgewacht moet worden, hoe
die extra belasting er uit moet zien. Pro
testeeren bij voorbaat is minder ge-
wenscht.
„Waarschijnlijk is het zeer onwaarschijn
lijk", aldus de wethouder, „dat het Rijk geen
extra bijdrage zal verleenen in de tekorten
van 1936 en 1937".
De suppl. begrooting werd daarna goedge
keurd.
Bij het voorstel om de opcenten op de ge
meentefondsbelasting van 55 op 75 te brengen,
bracht de heer WESTERVELD (S.D.) hulde
aan B. en W. voor de wijze waarop zij kramp
achtig zijn blijven protesteeren. Het antwoord
van den Minister wijst er op, dat deze bewinds
man de positie van Haarlem niet wil begrijpen
De heer WOLZAK (A.R.) meende, dat de Mi
nister gelijk heeft. Men gaat zich niet in Bloe-
mendaal of Heemstede vestigen terwille van de
lagere belastingen, maar omdat men er ruimer
kan wonen.
De heer KLEIN SCHIPHORST (R.K.): Dat
is ten eenenmale onjuist. Waarom blijft ons
Zuiderhoutpark onbebouwd en gaat men aan de
Heemsteedsche Dreef rustig door?
Wethouder v. d. WALL (C.H.)de huren in
Haarlem zijn lager, de personeele belasting is
door andere klassificatie ook niet belangrijker
hooger. Het onderwijs is hier ook goedkooper.
Het voorstel werd daarna aangenomen.
Mede op verzoek van Ged. Staten stellen
B. en W. voor, voor het stallen der rijwielen
aan gemeentelijke onderwijsinrichtingen, waar
bij een rijwielbergplaats aanwezig is, van de
leerlingen de volgende vergoeding te heffen:
a. voor de gemeentelijke inrichtingen voor
dag-onderwijs: voor een half cursusjaar of
minder f 0.75; voor een cursusjaar f 1.
b. voor de gemeentelijke Avondscholen voor
Handels- en Nijverheidsonderwijs: voor een
cursusjaar respectievelijk f 0.75 en f 0.50.
De heffing gaat in 1 September 1939.
De heer WESTERVELD (S.D.) vroeg de on
dercommissie der U.L.O.-scholen aanhouding
van dit voorstel.
De heer CASTRICUM (R.K.) vroeg of re
ductie voor gezinshoofden, die meer kinderen
op de scholen hebben, mogelijk is.
Wethouder BOES (V.D.)wij wilden geen uit
zondering maken en hebben daarom een alge-
meene regeling getroffen voor alle scholen
Aanhouding is overbodig.
De heer v. DAM (V.D.)Ik zou eerst willen
weten of de bijzondere scholen ook een heffing
hebben of zullen invoeren. Er mag geen onder
scheid zijn.
De heer WEUSTINK (R.K.): Dergelijke op
merkingen kunnen beteT niet beantwoord wor
den. Ze hebben een propagandistisch karakter.
De heer NOORDHOFF (S.D.)Er is toch een
finantieele gelijkstelling.
Wethouder BOES: Voor het onderwijs, maar
niet voor de fietsen! Ik zie geen bezwaar.
De heer v. KESSEL (R.K.) wees er op, dat da
rijwielstallingen der openbare middelbare scho
len door de belastingbetalers worden betaald,
die der bijzondere Middelbare Scholen door
eigen contribuanten.
De heer v. DAM (V.D.)Maar dit gaat niet
op voor de U.L.O.-scholen.
De heer BIJVOET (R.K.) wenschte de aan
vulling, dat in bepaalde gevallen ontneffing kan
worden verleend. Kan er van retributie ge
waagd worden?
Dit zullen B. en W. nader onderzoeken.
De heer NOORDHOFF (S.D.) diende een
amendement in om de U.L.O.-scholen te laten
vervallen, waarmede de raad zich vereenigde.
Het voorstel werd daarna goedgekeurd.
B. en W. stellen voor met ingang van 1 Ja
nuari 1939 op te heffen de Commissie van Toe
zicht op het Lager Onderwijs, daar zij geen
reden van bestaan meer heeft. Daardoor wordt
op de begrooting een klein bedrag bezuinigd.
De minderheid in het college is tegen dit
oorstel.
De heer PEPER (C.P.) pleitte voor behoud,
temeer, daar de kosten niet noemenswaard zijn
De heer DRILSMA (S.D.) verklaarde, dat zijn
fractie de volle sympathie met het voorstel
heeft. Door haar samenstelling had de com
missie niet veel waarde. Hier is nu 'n goede be
zuiniging mogelijk. De groote organisaties heb
ben geen enkel bezwaar.
De heer v. DAM (V.D.) betreurde het voor
stel. Aan de ouders wordt elke advies-mogelijk
heid ontnomen. Wordt de commissie opgehe
ven, dan zou spr. wenschen, dat ook aan den
Centralen Ouderraad, Volksonderwijs etc. ad
viezen werden gevraagd.
Ook de liberalen bleken tegen opheffing te
zijn.
De VOORZITTER wees er op, dat er een
overmatig aantal instanties gehoord moest wor
den. Daaruit volgt, dat de weg teveel verkeers
borden telt. Spr. heeft alle waardeering voor
het zittende bestuur, maar dit neemt toch niet
weg, dat de commissie verdwijnen kan. Er blijlt
op ruime schaal gelegenheid cm B. en W. van
advies te dienen.
Wethouder BOES (V.D.) bleek de minderheid
in het college te zijn en wenschte behoud der
commissie. Ouders en onderwijzers van zeer
verschillende richting komen hier samen, een
niet te onderschatten voordeel en unikum.
Het voorstel werd aangenomen met 28 tegen
10 stemmen.
De toestand van het aan de Jan Pietersz.
Coenschool grenzend terrein is zoodanig, dat
het niet als speelplaats voor de leerlingen te
gebruiken is, terwijl de omwonenden klagen
over het verstuivende zand. B. en W. stellen
voor hierin verbetering te brengen door bete
geling van een gedeelte van het terrein. Da
kosten bedragen plm. 6100.
Aldus besloten.
B. en W. stellen voor het maken van een rij
wielstalling voor het Gymnasium in het leeg
gekomen perceel aan de Jacobijnestraat no. 26,
voor het maken van een rijwielbergplaats ten
behoeve van den Incasso-, Stortings- en Op
haaldienst in den achtertuin van het bureau
van Openbare Werken en voor het uitvoeren
van diverse werkzaamheden in laatstgenoemd
bureau (wegens de rioleeringswerken) ter be
schikking te stellen een bedrag van f 10.994.
Aldus besloten.
B. en W. stellen voor in beroep te gaan tegen
de beschikking van de R.A.P.-commissie, waar
bij aan de N.Z.H.T.M. vergunning is verleend
tot de uitoefening van vijf autobusdiensten,
waarvan er vier ten deele binnen de gemeente
Haarlem zullen worden uitgeoefend.
De heer KLEIN SCHIPHORST (R.K.) vroeg
of de commissie voor Openbare Vervoermidde
len nog bestaat? Ze wordt niet meer gehoord.
De heer v. KESSEL (R.K.) vroeg of B. en W.
niet bepaalde bedenkingen hebben gemaakt te
gen de route van bus C.
De VOORZITTER antwoordde, dat B. en W.
een principieele beslissing willen uitlokken. Er
is een formeel en wellicht geen practisch be
zwaar. Het gemeentebestuur is bij de verlee
ning der vergunning volkomen als een quan-
tité négligable beschouwt. Er moet een halt
worden toegeroepen, om geen onaangenaamhe
den in de toekomst te krijgen.
De commissie voor Vervoermiddelen valt bui
ten deze formeele aangelegenheden.
De raad aanvaardde het voorstel en ging
daarna in besloten zitting, die zeer lang
duurde
Na heropening der openbare vergadering
kwamen de benoemingen aan de orde:
Tot leden der plaatselijke commissie van toe
zicht op het M. O. werden benoemd de heeren
J. G. Hogenbirk, F. Vliegen en H. G. Canne-
gieter; tot tijdelijk leeraar aan de H.B.S. a L.
Alles; tot tijdelijk leerares Middelbare Meisjes
school mej. J. Hofkes; tot leeraar aan de ge
meentelijke avondschool voor handelsonderwijs
L. v. d. M'eulen, A. J. Hekkelman, J. W. Schot
man, J. L. Nanninga en W. Barneveld; tot tij
delijk leeraar aan die school J. van Ravens-
waay, L. Alles, J. M. Thierry, J. Kal en B.
Veurman; tot leeraar aan de gemeentelijke
avondschool voor Nijverheidsonderwijs W. B
Groeneveld en tot tijdelijk leeraar aan die
school P. H. Salwegter en G. de Boer; tot on
derwijzeres aan de centrale school voor gewoon
L. O. mej. N. H. Blaak te Kriqjnen a. d. IJsel;
tot onderwijzer aan school 16 J de Snayer te
Aalsmeer; tot onderwij^res aan school 17 mei.
Kingma; tot onderwijzeres aan de dr. Huet-
school mej. M. Drijver te Amsterdam.
Na herstemming werd in de vacature Bou-
man tot lid der commissie van bijstand voor
Maatschappelijk Hulpbetoon benoemd het
raadslid van Engelen (K.D.P.).
De vergadering werd daarna gesloten.
In het Wijkgebouw aan de Molenaerstraat
werd gisterenavond een luchtbeschermingsver
gadering gehouden, om te komen tot de orga
nisatie van luchtafweer in vak VI, dat be
grensd wordt door Kloppersingel, Schotersin
gel, Verspronckweg, Brederodestraat, Klever
parkweg. Kleverlaan, Kloosterstraat, Hertzog
straat en den Spaarndammerweg.
De heer ir. J. C. Wolterbeek, voorzitter van
de afdeeling Haarlem der Nederlandsche Ver-
eeniging voor Luchtbescherming, heette de aan
wezigen van harte welkom. Hoewel de opkomst
niet zoo groot was, als verwacht werd, was het
zaaltje van het wijkgebouw goed bezet. De heer
Wolterbeek gaf een kort overzicht van wat
luchtbescherming eigenlijk is en iyat er vooi
noodig is. Hij spoorde de aanwezigen aan, spon
taan hun medewerking aan het werk der lucht
bescherming te verleenen en gaf daarna het
woord aan den commissaris van politie, den
heer E. H. Tenckinck, die op dezen avond een
lezing over de luchtbescherming zou houden.
Men moet inzien, aldus de commissaris, dat
men zoo paraat mogelijk behoort te zijn, omdat
het gevaar vanuit de lucht veelzijdig is. De
commissaris besprak de verschillende bomsoor-
ten, hun samenstelling en hun uitwerking en
ging daarna over tot een uiteenzetting van het
doel der luchtbescherming en van de middelen
om tot dat doel te geraken.
Allereerst nam spr. de organisatie in Haarlem
onder de.loupe. Haarlem is verdeeld in 10 vak
ken, waarover een vakhoofd is aangesteld. De
vakken te zamen zijn weer verdeeld in 22 wij
ken, waarover een wijkhoofd den scepter
zwaait. In tijden van gevaar zullen bovendien
nog blokken worden gevormd.
Voorts besprak spr. de verschillende hulp
diensten, die zijn ingesteld. Veel vrijwilligers
zijn er noodig. Zij zullen worden bekwaamd
door deskundigen. In oorlogstijd behoort ieder
gezin afzonderlijk maatregelen te nemen.
Achtereenvolgens liet spr. de maatregelen
tegen lichtuitstraling brand- en gasgevaar de
revue passeeren. Er is veel te bereiken met een
voudige middelen, die niet veel kosten. Hij
hoopte en drong nogmaals aan op de mede
werking van de burgerij.
De voorzitter dankte den heer Tenckink voor
het duidelijke overzicht, dat deze van de lucht
bescherming had gegeven.
In de pauze was er gelegenheid zich op te
geven als lid van de afdeeling Haarlem van de
Ned. Ver. voor Luchtbescherming. Velen maak
ten van de geboden gelegenheid gebruik. In
het gedeelte van den avond, dat na de pauze
volgde, werd de kern voor een vak-comité ge
vormd.
Het laat geen twijfel of de bewoners van
vak VI zullen de hun gegeven lessen zeker ter
harte nemen.
Een adspirant gediplomeerd verplegende op
arbeidsovereenkomst bij het Provinciaal Zie
kenhuis nabij Santpoort is sedert den dag,
waarop zij in 1933 als leerling-verplegende in
dienst trad, belast met het geven van lessen in
gymnastiek aan patiënten (krankzinnigen).
Reeds betrekkelijk spoedig kon haar de volle
dige leiding van de lichamelijke oefening der
vrouwelijke patiënten worden opgedragen, welk
onderdeel van de actieve therapie een zeer be
langrijk deel van de verpleging vormt en bui
tengewoon gunstige resultaten afwerpt, vooral
met betrekking tot de oefeningen van opvoed
kundigen «ird, die verricht worden door de
moeilijkste patiënten. Aan deze verpleegster
werd nimmer een scherp omlijnde opdracht
verstrekt. Zij heeft zich in dit moeilijke en aan
vankelijk grootendeels onbekende gebied haar
eigen weg gebaand. Voor het door haar gegeven
onderwijs, dat een apart karakter draagt, werd
van verschillende zijden groote belangstelling
getoond. Zij was bij haar indiensttreding in het
bezit van de acte M.O. lichamelijke oefening en
heeft er thans ook nog het diploma heilgym
nastiek en massage bij gehaald.
Ged. Staten van Noordholland opperen nu
het voorstel om voor het ziekenhuis te Sant
poort de nieuwe functie van „leidster licha
melijke oefeningen" in te stellen.
Gisteren vierden twee ambtenaren bij het
Haarlemsche Hoofdpostkantoor van de P.T.T.
hun jubileum. De heer Leenders, chef der af
deeling geldartikelen, was 40 jaar in dienst van
het bedrijf en de heer P. Ruifrok, adjunct
commies, 25 jaar.
De heer J. H. Leenders werd gistermorgen
ten zijnen huize, aan den Rijksstraatweg, toe
gesproken door den directeur van het Haarlem
sche Postkantoor, den heer J. H. Th. Pfaff, die
den jubilaris schetste als een uitmuntend amb
tenaar, die vele diensten aan het Rijk bewezen
had. De directeur bood een fraaien bloemen
mand aan.
Namens het hoofdbestuur van den Ned. Bond
van Ambtenaren en Commiezen bij P.T.T.,
waarvan de heer Leenders voorzitter is, sprak
de heer H. C. Pasman, districts-ambtenaar
acquisitie P.T.T.
Als voorzitter van de afd. Haarlem van dien
Bond sprak de heer Knot, beheerder van het
bijpostkantoor in Heemstede.
De heer Germes bood namens de ambtenaren
van de afdeeling geldzaken zijn jubileerenden
chef een vulpenhouder aan. Er waren zeer veel
bloemstukken binnen gekomen.
Ook de heer P. Ruifrok mocht zich in zijn
woning aan de Saenredamstraat 120 in een
groote belangstelling verheugen. Ook hij werd
door zijn directeur in waardeerende woorden
toegesproken en van velen zijner collega's en
mede-ambtenaren had hij felicitaties in ont
vangst te nemen. Zijn collega's deden hun feli
citaties vergezeld gaan van een tweetal cadeaux,
n.l. een rooktafel en een lamp. De heer Pfaff
sprak den jubilaris voorzitter van het Pos
taal Mannenkoor tevens toe in zijn functie
van eere-voorzitter van dat koor.
Beide feestelingen brachten het verdere ge
deelte van den dag in huiselijken kring door.
DONDERDAG 17 NOVEMBER
Programma l: Hilversum II.
Programma 2: Hilversum I.
Programma 3: Keulen 8.00; Pauze 9.50; Parijs
Radio 10.00; Diversen 10.50; Parijs Radio 11.20;
Ned. Brussel 12.30; Danmarks Radio 2.20; Ra
dio P.T.T. Nord 2.40; Keulen 3.20; London Re
gional. 3.50; Keulen 4.50; Fransch Brussel 5.20;
Deutschlandsender of diversen 5.50; Keulen
6.20; Straatsburg 9.30; Keulen 10.50; Mün-
chen 11.20.
Programma 4: Ned. Brussel 8.00; Diversen
9.20; London Regional 10.35; Droitwich 12.05;
London Regional 1.35; Diversen of pauze 3.20;
Droitwich 3.35; London Regional 5.05; Droit
wich 5.20; Fransch Brussel 6.40; Droitwich 7.20.
Programma 5: 8.007.00 Diversen; 7.008.00
eigen graivofoonplatenconcert. Gevarieerd pro
gramma. 1. El Oaucho; 2. Bayerische Volkstan-
Be; 3. Weaner Madlen; 4. My girl is a rhythm
fan;2 5. Rheinlanderpotpourri; 6. Ho! Ho!; 7.
Ouverture Dichter und Bauer; 8. Standchen v.
Heykens; 9. White flowers of the Island; 10.
Ajoen Ajoen en Ja Hoera; 11. El Turia; 12.
Heart of gold; 13. Climbing up; 14. Tanz-Im-
provisationen; 8.0012.00 Diversen.
Wel wat erg vroeg heeft St. Nicolaas dit jaar
Haarlem met een bezoek vereerd. We denken
nog niet aan warme chocolademelk des avonds
en aan gevoerde handschoenen en rondom-de-
kachel-uurtjes. We hebben nog slechts ter
loops over surprises geprakkizeerd en nog hee-
lemaal niet over pittige puntdichten. Eigenlijk
gezega lag de feestdag van den Sint in een nog
te verre toekomst om reeds aan Hem te den
ken. En toch is Hij er al, troonde Hij gisteren
op den voor hem gereserveerden zetel van café
Munniks aan de Groote Markt en verdrongen
zich tientallen kinderen voor de ruiten om een
glimpje van zijn staf op te vangen of van zijn
purperen mantel.
Ligt het aan het weer, aan ops of aan den
Sint zelf, dat Zijn bezoek wat erg vroeg in het
seizoen schijnt?
Dinsdag wonnen de Engelsche te.stcricketers
hun tweeden wedstrijd van den tour van
Western Province te Kaapstad. De Engelschen
voerden hun totaal van 198-6 op tot 276. D?
linksche Sussex-amateur Bartlett die dezen zo
mer reeds als snelscorend batsman op den
voorgrond trad, bleef met een fraaie 91 not
out. Goddard als laatste man zag geen kans
Bartlett zooveel steun te verleenen dat hij
zijn century vol kon komen. De 2de innings
der Zuid-Afrikanen leverde slechts 169 runs.
K. Farnes, dien wij ook in ons land in actiè
hebben kunnen zien, bowlde buitengewoon snel
en met 'n perfecte lengte, waarop de gastheeren
weinig of niets vermochten te doen. De Essex-
fastbowler nam 7 wickets voor ruim 5 runs per
stuk. De M. C. C. sloeg de benoodigde 68 runs
voor het verlies van de wickets van Hutton (0)
en Valentine, die ditmaal de innings openden,
bijeen. Edrich, no. 3 ingaand, bracht met
Bartlett samen het totaal van 39 op 69-2. De
M. C. C. won met 8 wickets.
WEENEN, 16 Nov. (Reuter). Een officieel
woordvoerder heeft vandaag den correspondent
van Reuter medegedeeld, dat vermoedelijk geen
proces zal worden gevoerd tegen oud-kanselier
Schuschnigg. Hij voegde hieraan toe, dat tot
nu toe nog geen maatregelen zijn genomen voor
een dergelijk proces; de geruchten, dat de jury
reeds zou zijn gekozen, worden met kracht te
gengesproken. Ook is geen aanklacht voorbe
reid, noch is Schuschnigg aan een verhoor
onderworpen.
Op de vraag, wat er dan met Schuschnigg
zou geschieden, gaf de woordvoerder als zijn
persoonlijke meening te kennen, dat de oud
kanselier vermoedelijk over enkele maanden zal
worden vrijgelaten. Waarschijnlijk zal hem even
wel niet worden toegestaan Duitschland te ver
laten.
In welingelichte kringen veronderstelt men,
dat deze beslissing te danken is aan de inter
ventie van de Italiaansche diplomatie te Berlijn.
LONDEN, 16 Nov. (Havas). De minister van
Landsverdediging van Zuid-Afrika Pirow is
vanavond uit Londen naar Berlijn vertrokken.
Hij is door Hitier uitgenoodigd.
Aan de Memorie van Toelichting van de Twee
de Kamer tot de begrooting van Ned.-Indië
voor 1939 ontleenen wij het volgende:
De onderscheidene begrootingsafdeelingen
heeft de gouverneur-generaal vastgesteld bij be
sluiten van 9 September 1938. Tot goedkeuring
Vfin deze gouvernementsbesluiten worden 28
wetsontwerpen aangeboden.
De hoofdbegrooting vertoont als eindcijfers
voor den geheelen dienst voor de uitgaven
f 621.761.376 en voor de middelen f 578.435.182
Het graamde tekort bedraagt dus f 43.326.194
In de vorenstaande cijfers zijn de in de Indi
sche financieele nota ter gedeeltelijke dekking
van het tekort op den gewonen dienst opge
somde. nog niet in de oorspronkelijke midde
lenraming tot uitdrukking gebrachte, belasting
verzwaringen verwerkt.
De scherpe terugslag, welke op de kort
stondige hoogconjunctuur van 1936/1937 ge
volgd is, heeft een plotseling einde ge
maakt aan de sterke stijging van de ont
vangsten sedert den ommekeer van 1936,
terwijl de uitgaven een toenemend accres
vertoonen, zoodat na het in alle opzichten
voorspoedige jaar 1937 opnieuw geworsteld
moet worden met begrootingstekorten, welke
nochtans in omvang gunstig afsteken bij
de catastrophale tekorten der jaren 1930/35.
De beperking van het tekort voor 1939 tot
rond f 21.7 millioen is intusschen alleen moge
lijk gebleken door de na September 1936 inge
voerde belastingverlagingen grootendeels onge
daan te maken, zonder dezen maatregel zou het
tekort f 17.7 millioen hooger geweest ziin.
Ondanks de grootst mogelijke terughouding
is het niet mogen gelukken het accres der uit
gaven tot staan te brengen. De oorzaken zijn-
1. Versterking van de weermacht;
2. prijsstijging en haar gevolgen ten aanzien
van salarissen en loonen en van de materieels
uitgaven;
3. voorziening in nieuwe behoeften, welke
gezien het stadium van groei en ontwikkeling,
waarin een jong land als Indië verkeert zich
met onweerstaanbare kracht naar voren drin
gen.
Voor de kosten van de salarisherziening kan.,
zij het onder eenige reserve in verband met het
nog niet volledig beschikbaar zijn van de noo-
dige gegevens, een bedrag van rond f 19 mil
lioen opgegeven worden, zijnde f 6 millioen
meer dan in een vroeger stadium aanvaardbaar
werd geacht.
Als gevolg van het ontbreken van een be
hoorlijke ambtenarenstatistiek, in welke leemte
thans zal worden voorzien, blijkt een ernstige
misrekening te zijn gemaakt bij de raming var.
de financieele gevolgen van de tot de nieuwe
salarisregeling geleid hebbende voorstellen
Hoezeer het moet worden betreurd, dat deze
gevolgen niet tijdig in hun waren omvang zijn
onderkend, omdat een overschrijding met bijna
50 pet. van het voor de aanpassing der sala
rissen aangenomen bedrag van f 13 millioen
dan al dadelijk bij de Indische regeering ern
stige bedenking zou hebben ontmoet, meent de
minister van Koloniën met den gouverneur-
generaal, dat voor het oogenblik in dezen te
genvaller moet worden berust.
Het totaal accres der zuivere gewone uitga
ven 1936 op 1939 bedraagt f 95.5 millioen.
Terwijl derhalve de weermachtuitgaven In
drie jaar tijds gestegen zijn met niet minder
dan 74 pet., beperkt het accres ten aanzien van
de civiele departementen zich tot 36 pet. Na
uitschakeling van den invloed der salarisher
ziening worden die cijfers 66 en 28 pet.
De op basis van den huidigen belastingdruk
aanvankelijk opgestelde raming van de op
brengst der belastingen vertoonde met een be
drag van f 273.500.000 een daling ten opzichte
van 1937 van ruim f 11 millioen en ten op
zichte van de verwachtingen voor 1938 van f 9.5
millioen, waarbij moet worden bedacht, dat de
belastingdruk ten vorigen jare hooger was dan
thans.
Onder het tekort op den buitengewonen
dienst van rond 21.7 millioen is begrepen een
bedrag van 9 millioen aan door Nederland
terug te betalen aanbouwkosten van marine-
materieel, zoodat ten laste van Indië blijft om
streeks 12.7 millioen.
De Indische schuld bedroeg" in millioenen gul
dens per 1 Januari 1914 104.8 1924 1303.8, 1929
1007.2, 1934 1511, 1935 1505.9, 'l936 1494.5, 1937
1424.8, 1938 1381.8 en uit. Sept. 1938 (schatting)
1351.
Weliswaar is de schuldpositie na 1933 niet
onbelangrijk verbeterd, zoowel door daling van
het totaalcijfer met 160 millioen als door ren
teverlaging, doch deze lichtpunten worden
overschaduwd door het feit, dat sedert het
uitbreken van den grooten oorlog de schulden
last meer dan verwaalfvoudigd is en wat
bedenkelijk is dat deze stijging met ruim
1.200.000.000 voor niet minder dan rond
550.000.000 veroorzaakt is door tekorten op
den gewonen dienst.
In dezen onbevredigenden toestand zou
alleen door versterkte schuldaflossing ge
leidelijk verbetering kunnen worden ge
bracht. Daartoe laat de begrooting in de
huidige omstandigheden echter in het ge
heel geen ruimte, maar dit niet alleen,
zelfs de gewone schuldaflossing moet thans
grootendeels ongedekt blijven.
Afgescheiden hiervan, mag intusschen als
winst worden geboekt, dat door opvoering van
de verplichte jaarlijksche schuldaflossing van
gemiddeld ƒ21 millioen in de jaren 1934 t/m
1937 tot 36.3 millioen in dit jaar en 37.7
millioen in 1939, volgens globale berekening,
de juiste verhouding tusschen aflossing en
waardevermindering van de uit de leeningen
bekostigde kapitaal-goederen van het land
practisch weder is hersteld, zij het dan, dat
de in de evengenoemde vier jaren gekweekte
achterstand is blijven bestaan.
Niet mag uit het oog verloren worden, dat
de opnieuw ingetreden financieele moeilijkhe
den in eerste instantie veroorzaakt zijn door
den omslag in de wereldconjunctuur, welke in
tusschen als de duidelijke voorteekenen niet
bedriegen haar dieptepunt reeds heeft over
schreden. Met de jongste ervaring voor oogen,
bestaat zeker geen reden om aan te nemen,
dat deze conjunctuur zich binnen afzienbaren
tijd niet zal herstellen.
De versterking van het leger zal in 1939 wor
den voortgezet.
Nieuwe maatregelen op materieel gebied, wel
ke noodzakelijk worden geacht en waarvoor
credieten zijn opgebracht, zijn:
a. De aanschaffing van vechtwagens;
b. de aanleg van eenige verdedigingswerken;
c. de uitbreiding van het aantal automati
sche wapenen, in het bijzonder ten behoeve van
de troepen in de buitengewesten en van de
uitrusting van den troep met stalen helmen;
d. de vermeerdering van oorlogsvoorraden.
Bij wijze van proef zal een aanvang worden
gemaakt met de aanwerving, voor het leger,
van vrijwilligers met kort verband, die zich ver
plichten tot het doorloopen van herhalings
oefeningen.
Aan den afbouw van het vlootplan, omvat
tende 3 kruisers, 2 flottieljeleiders, 12 jagers,
18 onderzeebooten en (voorloopig) 72 groote
zeevliegtuigen, wordt met voortvarendheid ge
werkt.
Een uitgelezen aantal hoogwaardigheids-
bekleeders der Norbertijnenorde was Dins
dag aanwezig in de abdij Berne te Heeswijk,
waar de prelaat, den Hoogeerw. heer B-
Stöcker, het nieuwe gebouw van net gym
nasium heeft ingezegend. Behalve de prelaat
der abdij Beme, waren nog drie gemijterd®
abten aanwezig en wel de prelaat J. Ver-
steylen van de abdij Park, prelaat H. Ben-
nebroek van de abdij Postel en prelaat O-
Franken van de abdij Bois Seigneur Isaac,
terwijl twee abten, die zelf verhinderd
waren, de priores van hun klooster hadden
afgevaardigd, zoodat bij de inzegening noê
tegenwoordig waren prior L. Wendelen van
de abdij Tongerloo en prior H. v. Heesch
van de abdij Grimbergen.
Behalve deze Norbertijner monniken war®
voorts nog aanwezig de hoogeerw. pater P®",
vinciaal der Carmelieten, de hoogeerw. heef®
dekens N. Wouters, van Heusden en F. Frans®,
van Veghel, de burgemeester van Heeswijk, ®®i
groot aantal leden van de abdij, die werkzak
zijn in de parochies en eenige genoodigden.
Des morgens om half tien werden de non®"
gezongen, waarna de hoogeerw. heer H. StöcK®
een pontificale hoogmis opdroeg. Hierbij fll)'
geerden als: Presbyter Assistens, de zeeree®
lieer drs. H. v. d. Kamp, rector van het Gy1®',
nasium; als eerste troondiaken, de weieerw. h®-
Th. v. d. Broek; als tweede troondiaken,
weieerw. heer A. te Molder; als diaken van
Mis, de weieerw. _heer L. Brandenburg; als sU®'
diaken van de Mis, de weieerw. heer A. v. d. V®®
allen leeraren aan het Gymnasium. De lag®®j
uncties werden waargenomen door de fraW-v
en broeders van de abdij. Ceremoniarius was
weieerw. heer A. Koeken, leeraar aan het G)'1"
nasium.
Na de H. Mis begaf het gansche convent
naar het nieuwe gymnasium, waar de Hoogee®
heer prelaat H. Stöcker de inwijdingsple®®
tigheid verrichtte.
Daarna volgde de receptie, waarbij alleree®^
door een der studenten een altaar in de kaP®
werd aangeboden. Dit altaar is vervaardigd v'^
kostbaar skyros-marmer, waarvoor de gel
o'oor de studenten van het schooljaar 1937
1938 en hun ouders werden bijeengebracht, n
is vervaardigd naar het ontwerp van den k®y
stenaar Jos. ten Horn te Arnhem, die ook
ontwerp maakte voor de verdere versiering e
van, n.J. Christus-monogram op de tombe
kandelaars, welke echter nog niet werden u'
gevoerd.
Van de twee gebrandschilderde ramen op
hall, die daarna werden aangeboden, is
rechtsehe geschonken door den architect,
heer H. M. de Graaf uit Den Bosch, de aan®1
mer, de firma Gebr. Struycken uit Tilburg,
mede door de firma's Merx en Boerboom
Nijmegen, die de centrale verwarming, de fi®Jvl
Ras, die de bouwmaterialen leverde, de fifj
Thust en Graff te 's-Bosch, die het electri®^
licht heeft aangelegd, en de firma Stapp®'
hoef, die het gebouw schilderde. Het werd d®j
den architect aangeboden, mede als blijk
de prettige samenwerking, die er van begin q
einde van den bouw heeft geheerscht tusscl®
architect, aannemer en onderaannemers.
Aan de linkerzijde der hall staat als pend0^
een raam, geschonken door de gemeente,
parochie en de sociale en katholieke vereeniS0,,
gen van Heeswijk. Vandaar de samenstel"0,
die aan den eenen kant onder de wapens van P®Jj
vmcie en gemeente den band aangeeft, die v0 y
het begin van haar bestaan de Abdij van B®1
aan de gemeente Heeswijk heeft verbonden.
mers de eerste Abt van Berne, Everard (d®'
vak) stichtte reeds omtrent het midden
twaalfde eeuw den uithof „Bemehese onde®
gemeente Heeswijk, dien men afgebeeld ziet
het vierde vak Het handwerk der monniken vy
Beme, ook hier uitgeoefend, gaf aanleiding
de keuze van den ondertekst: „Labor impr°y,
omnia vincit Gestage arbeid overwint all®y
genomen uit het eerste boek van de Georë J(,
van Virgilius, dat over den akkerbouw hand
De ramen zijn ontworpen en vervaardigd d
den kunstenaar Willem Mengelberg te Zeist'
Door den burgemeester van Heeswijk,
heer J. v. d. Veerdonk werd ook nog aang«b°Dj<
een huldeblijk der oud-studenten van het GY
nasium, bestaande uit een mozaïek, voorstel'
de den H. Gerlachus (heilige der Orde en y
troon van den stichter en eersten rector
school den bekenden „pater" v. d. Eisen) v
vaardigd door den bekenden kunstenaar
les Eyck en eveneens geplaatst in de g®
hall. j,jl
Een ander geschenk, het kruisbeeld van
altaar, werd vervaardigd door den beeld®1
wer C. Stauthamer te Amsterdam. Het
brons gegoten.
Na deze receptie bezichtigden de aanwerity
het nieuwe gebouw, dat met behoud van
eenvoud en soberheid, welke past bij een Kl°y>
terschool, toch voldoet aan alle eischen, die 0
aan een modern gebouw mag stellen. In
namiddag door de Hoogw. heer prelaat
Stöcker zijn gasten een maaltijd aan in
abdij.
Voor ruim 5.000 toeschouwers is Weedy,,;
te Utrecht een lichtwedstrijd gespeeld tussc^
een Utrechtsch elftal en een Zwaluwen®"^,
Na een goeden wedstrijd wonnen de Utre®"
naren met 63, nadat de stand bü de ,e
nog gelijk was geweest, n.l. 22. De nati°®^ -
midvoor, Dumortier, maakte vijf van de
doelpunten. De Zwaluwen namen door mi*"'
De Boer een 2—0 voorsprong, maar Durn01^
zorgde er voor, dat de stand bü de rust "e
was. Na de hervatting bracht Dumortie® y.
stand op 42, waarna Pino er 5—2 van ma0 y
De Boer verkleinde den achterstand toen
5—3, maar nog voor het einde bracht
tier den uitslag op 6—3,
