Residentie begroet Koning
Leopold van België
OVEREENSTEMMING BEREIKT
Chamberlain en Halifax te
Parijs aangekomen
MET BELGIË
Poolsche kabinet
wil aftreden
Barcelona hevig
gebombardeerd
WKÈmfl
De nederlaag van
Imrédy
GROOTE GEESTDRIFT
LANGS DEN WEG
EEN GROOTE MENIGTE
JUICHT HEN TOE
Het nieuws van heden
ZWARE STORM BOVEN
HET KANAAL
DE BAROMETER
S
VEREENIGDE katholieke pers
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1938 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
Ï3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week.
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIER EN. ZESTIGSTE JAARGANG No. 21498
Burgemeester De Monchy sprak
aan de grens der gemeente
een welkomstrede uit
Receptie en galadiner
in Belgische legatie
Bij „Het Wachtje"
Toespraak burgemeester
De Regeeringspersdienst bericht:
Woensdag hebben ten paleize te Amsterdam aan het
noenmaal van Hunne Majesteiten mede aangezeten de voor
zitter van den Nederlandschen raad van ministers, de Neder-
landsche en de Belgische ministers van Buitenlandsche Zaken
en de wederzij dsche gezanten. Aldus was de gelegenheid bij
uitstek geschikt voor de bespreking van een aantal internatio
nale problemen, waarbij zoowel Nederland als België geïnte
resseerd zijn.
Gemeld wordt, dat in den loop der bespreking bleek van
volledig begrip voor elkanders standpunt en, in ruime mate,
van overeenstemmend inzicht, terwijl gelijkheid van gezind
heid werd vastgesteld wat betreft vraagstukken van internatio
nale organisatie, handel en verkeer.
GAAT VON RIBBENTROP
NAAR PARIJS?
Het Weer illlllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllljj
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
De zwaarste luchtaanval sinds
Maart 1938
S§JfJpP
Fransche socialisten
tegen de regeering
Dringende bijeenroeping van het
parlement gevraagd
Na afloop van den ministerraad
begaf de minister-president
zich naar Horthy
Hij biedt zijn ontslag
aan
Buur en vriend
Vertrek van „Royal Oak" met het
stoffelijk overschot van Ko
ningin Maud uitgesteld
-
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BI] contract sterk verlaagde prijzen Voor
do kleine annonces „Omroeper»" tie de rubriek
Met Koningin Wilhelmina aan Zijn
tijde heeft Koning: Leopold zijn intocht in
de residentie gedaan.
Omstreeks half drie was het langs den weg,
dien de koninklijke stoet van de Boschbrug
haar het paleis Noordeinde zou volgen, nog
betrekkelijk stil. Wel was het weer wat opge
klaard de regen hield omstreeks het middag
uur op maar de wind was zeker even hevig
ais in den ochtend, misschien nog krachtiger.
Zoo was het den menschen niet kwalijk te ne-
then, dat zij niet zoo lang voor het uur, dat de
stoet' verwacht kon worden, hun plaatsen langs
den weg inname»
Aanvankelijk wa-s de belangstelling niet
groot, doch gaandeweg werd het drukker.
Vooral op het Korte Voorhout bij de Bosch-
brug, waar de Koning officieel door den burge
meester van 's Gravenhage begroet zou worden,
dromden de menschen samen.
Ook bij den Koninklijken Schouwburg zag het
ïWart van de menschen.
Geleidelijk zag men de politie het schelpen-
bad van het Voorhout vrij maken.
Vele rijen dik stond om drie uur het pu
bliek langs den intochtsweg geschaard om
Koning Leopold te zien.
Even na drie uur rukten de militaire
troepen aan, die langs den weg voor de af
zetting moesten zorgen. Trommels roffe
len, commando's klinken, compagnie na
compagnie marcheert voorbij naar de voor
haar bestemde plaatsen.
Op het drassige Malieveld staan de vier
kanonnen van het tweede regiment veld
artillerie, die den Koning met 21 schoten
zullen begroeten.
Omstreeks kwart over drie komen bur
gemeesters en wethouders bij het paviljoen
„Het Wachtje" aan.
De menschen die tijdig een plaatsje op het
terras van het paviljoen „Het Wachtje" heb
ben gevonden, zijn goed af. Want om vijf mi-
buten voor half vier begint het te regenen. Het
bubliek lacht als de burgemeester, de wet
houders en de gemeentesecretaris zich haastig
Uit de voeten maken om een schuilplaats op de
^rinsessegracht te zoeken.
Na een minuut of tien breekt de zon echter
"°or en wordt de regen wat zachter.
Drie minuten voor vier uur komen burge
meester en wethouders en de gemeentesecretaris
^eer naar de Boschbrug. Zij stellen zich in een
''ij voor het paviljoen „Het Wachtje" op.
Het groote oogenblik kan niet meer ver af
*ijn. Het publiek begint alvast. te juichen.
Om twee minuten over vier davert het eerste
kanonschot, even later rijdt de hoofdcommis-
^rjs van politie in zijn auto voorbij.
Een minuut daarna houdt de auto, waar
in Koning Leopold en Komngin Wilhelmina
gezeten zijn voor „Het Wachtje" stil. Uit
honderden monden klinkt het „Leve de
Koning." Een palfrenier in groene livrei
maakt het portier open en de burgemees
ter, mr. S. J. R. de Monchy, heeft ge
legenheid zijn opwachting te maken.
Alle leden van het dagelijksch bestuur
der gemeente stelt hy den Koning voor.
Vervolgens hield burgemeester De
Monchy een korte toespraak.
Sire,
De burgerij van 's Gravenhage is ten
zeerste verheugd Uwe Majesteit in haar
midden te mogen begroeten als gast van
Hare Majesteit, onze geëerbiedigde Ko
ningin, wier Residentie deze gemeente het
voorrecht heeft te zijn. Ik beschouw het
als een hooge eer aan deze gevoelens van
blijdschap en toegenegenheid, die tot Uwe
Majesteit uitgaan, uiting te mogen geven en
Uwe Majesteit namens het gemeentebestuur
eerbiediglijk van ganscher harte welkom
te heeten In 's Gravenhage.
Vervolgens rddt de auto die den Koning
der Belgen en onze Koningin naar het paleis
koordeinde zal jijden, de Boschbrug over.
In den tweeden auto zien wij minister Spaak
biet zijn Nederlandschen ambtgenoot, mr. J. A.
k. Patyn, en daarachter rijden vele volgauto's.
Bij het Paleis
Het geduld der nieuwsgierigen bij het Ko
ninklijk Paleis aan het Noordeinde werd eenigs-
Ins, doch niet ernstig op de proef gesteld. Had
bien aanvankelijk het tijdstip van aankomst op
^ien voor vier gesteld, in werkelijkheid is het
"ken over vier geworden. Wat maakten die
bhkele min. verschil uit voor hen, die reeds om
kvaalf uur hun plaatsen achter de houten
borstweringen hadden betrokken?
Tegen kwart voor vier, toen het vanwege
ben somberen hemel wat schemerig begon te
borden, besloot men de illuminatie van den
Srooten boom recht tegenover het Paleis aan
steken. Feëriek gloeiden de honderden oran
je-ballonnetjes tegen den druilerigen avond
hemel. Ook in het Paleis werden lichten ont
stoken en in een voor ons gelegen zijvleugel
Sagen wij de kaarsen flikkeren van een kris
tallen kroon.
In rustige afwachting stonden daar de mili-
Burgemeester De Monchy
tairen met het geweer aan den voet. Links
van den voorgevel van het Paleis was de
Militaire Kapel, onder leiding van kapitein
Walther Boer, opgesteld, rechts bevonden zich
de tamboers, met hun groote rood-wit geschil
derde trommels.
Vier uurtwee auto's met leden van de
rijksveldwacht snellen voorbijmaar nog
blijven de soldaten in hun rust volharden. De
man op het dak van het Paleis, die straks de
standaards zal moeten hijschen, komt eens naar
beneden kijken, 't Duurt hem ook wat lang in
die kou en dien wind.
Presenteert geweer!.... Het is nu tien over
vier. Daar stopt snel en kort een auto, de
hoofdcommissaris stapt uit, kijkt rond en be
geeft zich naar de andere zijde van het plein.
Nu ronken de motoren; bliksemsnel volgt de
een op den ander, inspecteurs, politie.... van
verre dringt reeds het hoera-geroep tot ons
door en langzaam draait de auto met de beide
koninklijke standaards naar den ingang van
het Paleis. De Koningin en Koning Leopold
stappen uit, blijven staan op de trappen, de
laatste salueert, terwijl de Brabangonne weer
klinkt.
Kalm met de hand aan zijn pet, gaat de
Koning langs de troepen, gevolgd door de Ko
ningin, eenige hofdignitarissen en Belgische
officieren. Het duurt alles één oogenblik. maar
lang genoeg om het zoo op de proef gestelde
geduld te bevredigen.
Nu draait de Koning zich naar hier.
Hoera, hoerazwaaien met
hoeden en parapluies en het is alweer
voorbij.
Maar na enkele seconden zien we
de beide Vorstelijke personen op het
balcon verschijnen en terwijl Koning
Leopold salueert, staat de Koningin
glimlachend toe te zien.
Het volk juicht en wuift opnieuw, maar het
is niet zoo enthousiast, dat het blijft juichen
als de Koning naar binnen gaat. Toch wil nie
mand weg, ieder wil hem nog eens weer zien
als hij zich dadelijk naar de Belgische legatie
zal begeven.
Eenige oogenblikken later arriveerden Prin
ses Juliana en Prins Bernhard per auto ten
Paleize.
Als een klein intermezzo volgt het afmar-
cheeren van de Militaire Kapel. Wel ja „Turf
in je ransel" dat deuntje kennen alle Hage
naars en ze neuriën (hardop zingen doen ze
zoo gauw niet) mee. Dan trekken de eere-
wachten af en tenslotte de huzaren. De duis
ternis is nu gevallen en men kan van buiten
af de paleis-bedienden in het helle licht zien
gaan en komen.
(Zie vervolg o<p pagina 2)
BERLIJN, 23 Nov. Van semi-officieele Duit-
sche zijde wordt medegedeeld: Omtrent de in
de buitenlandsche pers gepubliceerde berichten,
volgens welke de rijksminister van Ehitenland-
sche Zaken, Von Ribbentrop, binnenkort voor
nemens is naar Parijs te gaan, zijn van Duit-
sche zijde geenerlei mededeelingen ontvangen.
De geruchten, volgens welke een dergelijke reis
spoedig te verwachten is, worden noch beves
tigd, noch tegengesproken.
Verwachting: Stormachtige tot krach-
H tigen, Westelijke tot Noordelijken wind,
zwaar bewolkt met opklaringen, regen-
en hagelbuien, vooral aan de kust, iets
kouder.
H Verdere vooruitzichten: Vrij guur.
De president der Republiek heeft
geweigerd de ontslag-aanvrage
te aanvaarden
WARSCHAU, 23 Nov. (P.A.T.)
Minister-president generaal Sklad-
kowsky heeft den President der
Poolsche Republiek het ontslag van
het kabinet aangeboden, met de
motiveering, dat de aan de regeering
toevertrouwde taak was vervuld.
De president der republiek weigert
dit ontslag te aanvaarden en heeft de
regeering opgedragen, het bewind te
blijven uitoefenen.
BARCELONA, 23 Nov. Barcelona heeft
hedenmorgen twee luchtaanvallen meege
maakt, de hevigste, die sinds Maart 1938
gemeld werden. In totaal hebben achttien
bommenwerpers aan de aanvallen deelge
nomen.
Voorzoover tot nu toe kon worden vastgesteld,
zijn bij den eersten aanval 41 inwoners gedood
en 70 gewond. Dit aantal is verrassend laag, ge
zien de geweldige vernieling, die is aangericht.
Om half één hebben tien driemotorige toe
stellen voor de tweede maal de stad gebombar
deerd. Hun bommen kwamen neer in de oude
stadswijken en de straten rondom de Rambla.
Bij dit tweede bombardement vielen, voor zoo
ver bekend is geworden, 10 dooden en 30 ge
wonden.
In een officieele nota verklaart de Catalaan-
sche directeur-generaal van Handel, dat in Ca-
talonië een voldoende voorraad kledingstuk
ken en huishoudelijke artikelen aanwezig is om
in de directe behoeften te voorzien.
De gegadigden zullen wellicht eenigszins naar
bepaalde artikelen moeten zoeken, doch dit is
een natuurlijk oorlogsverschijnsel. Men verze
kert hun, dat, indien zij zorgvuldig zoeken, zij
alle artikelen zullen vinden, die zij noodig heb
ben.
In de nota worden voorts diegenen, die het ge
rucht hebben verspreid, als zou de voorraad van
eenige artikelen volledig uitgeput zijn, gebrand
merkt als „capitulanten en verraders",
De Wit-Russen hebben in Frankrijk den 950sten verjaardag van de bekeering
van Rusland tot het Christendom gevierd. Een godsdienstoefening op de terreinen
van de abdij te Senlis, nabij Parijs
PARIJS, 23 Nov. (Havas) Chamberlain
en Halifax zijn vanavond om 5 uur 50 te
Parijs aangekomen.
Met tien minuten vertraging reed de trein,
waarmede de Britsche ministers naar Parijs
kwamen, te 17.50 uur het Gare du Nord binnen.
Als eerste steeg minister-president Chamber
lain uit. Hij was in het zwart gekleed en had
zijn traditioneele parapluie onder den arm. Na
hem volgde zijn eehtgenoote en vervolgens Lord
Halifax en zijn eehtgenoote, waarna de overige
leden van het Britsche gezelschap den trein
verlieten.
Minister-president Daladier en minister Bon
net begroetten de beide Britsche staatslieden
en schudden hen hartelijk de hand. Vervolgens
sprak minister-president Chamberlain enkele
woorden voor de microfoon.
In verscheidene rijtuigen begaf het gezel
schap zich vervolgens naar de Britsche am
bassade, toegejuicht door een groote menigte.
Op den hoek van den Boulevard Denain de Rue
Dunkerque heeft zich evenwel een incident voor
gedaan. Een aantal personen begon te fluiten
en de ministers uit te jouwen. Onmiddellijk greep
de politie in en drie personen werden gearres
teerd.
Engelsche perscommentaren
De Yorkshire Post is van meening, dat het
bezoek der Engelsche ministers aan Parijs van
aanzienlijke beteekenis is. Het blad verklaart
te hopen, dat de ministers, na te hebben ge
constateerd, dat een aanzienlijke wijziging is
gekomenop het vasteland van Europa sedert
de besprekingen te München, de maatregelen
zullen bestudeeren, welke genomen zullen moe
ten worden op het gebied der landsverdedi
ging, met het oog od den nieuwen toestand,
zooals deze voor Frankrijk en Engeland is
Ontstaan. Ten aanzien van het Spaansche vraag
stuk maakt het blad zich tot echo van geruch
ten, volgens welke een compromis zou kunnen
tot stand komen.
„De niet-inmengingscommissie zou ieder
staatlid de vrijheid kunnen laten, indien
dit zulks wenscht, om oorlogsrechten aan
Franco toe te kennen."
Ook de Manchester Guardian hoopt, „dat het
vraagstuk der landsverdediging en de Spaan
sche kwestie, welke slechts een zijn, als zoo
danig te Parijs zullen worden bestudeerd."
PARIJS, 23 Nov. (Havas). De executieve de
legatie van de socialistische Kamerfractie Is
vanmorgen bijeen gekomen onder voorzitter
schap van Blum. Na de vergadering werd een
communiqué uitgegeven, waarin wordt mede
gedeeld dat besloten werd onmiddellijk een
interpellatie-aanvrage in te dienen betreffende
de algemeene politiek en in het bijzonder de
fiscale economische en sociale politiek der re
geering, teneinde uit te maken op welke meer
derheid de regeering rekent voor de toepassing
harer nieuwe politiek en teneinde eveneens de
positie van de socialistische fractie te bepalen.
De delegatie heeft dringend een bijeenroeping
van het parlement gevraagd.
BOEDAPEST, 23 Nov. Omtrent de neder
laag, die de regeering-Imrédy in het Hon-
gaarsche parlement heeft geleden, wordt
nog vernomen, dat de Hongaarsche regee
ring in geen 20 jaar in een openbare zit
ting van het parlement is verslagen.
Over het verloop der stemming kunnen wij
nog het volgende berichten:
In de zitting van het parlement stelde
Imrédy de kwestie van vertrouwen over de
volgende motie:
1. Opneming in de Kamer van de Hongaar
sche afgevaardigden, die de Tsjecho-Slowaak-
sche bevolking vertegenwoordigen van de aan
Hongarije afgestane gebieden;
2. een bespreking van de wetsontwerpen der
regeering.
Het resultaat van de eerste stemming was:
115 stemmen tegen en 85 voor de regeering.
De motie van Imrédy zou den nieuwen Hon-
gaarschen afgevaardigden uit de teruggewonnen
gebieden hebben toegestaan aan de debatten
ceel te nemen en te stemmen. De oud-minis
ter van Landbouw, Marschall, die de woord
voerder is van de grootgrondbezitters, sprak
evenwel zijn wantrouwen jegens de regeering
uit en stelde voor de motie van den minister
president te verwerpen. Hierop bleef Imrédy in
oe hiervoor vermelde minderheid; een tweede
stemming gaf den uitslag 95 vóór en 115 tegen
aan.
De voornaamste oppositie was van zuiver per
soonlijken aard tegen Imrédy, waarbij zijn
tegenstanders beweerden, dat zijn jaren van
president der Nationale Bank hem niet de noo-
dige bevoegdheid voor het premierschap gaven.
In de bijeenkomst van heden heeft Imrédy zijn
verklaring van gisteravond over Roethenië
herhaald, n.l. dat Hongarije geen rechtstreek-
sche actie beoogt om dit gebied te verkrijgen.
In diplomatieke kringen meent men, dat hjj dit
gezegd heeft onder den druk van Duitschland.
Terstond nadat de uitslag van de stem
ming bekend was geworden is de minister
raad in vergadering bijeen gekomen.
Na den ministerraad heeft Imrédy zich
naar Horthy begeven.
Het aantal der sinds gisteren uit de regee-
ringspartij getreden afgevaardigden, aldus het
D.N.B., is van 63 tot 67 gestegen, waardoor de
regeeringspartij thans nog 95 afgevaardigden
omvat. Voor de eerste maal sedert den oorlog
beschikt de regeeringspartij thans niet over een
overwegende meerderheid van afgevaardigden,
doch zal gedwongen zijn steun te zoeken bii
andere partijen.
Volgens de laatste berichten heeft
Imrédy den Rijksregent zijn ontslag
aangeboden.
Rijksregent Horthy heeft echter
nog niet toegestemd in zijn aftreden.
Naar verluidt is het Hongaarsche parlement
voor een maand naar huis gezonden. Na den
rijksregent te hebben geraadpleegd, verklaarde
minister-president Imrédy aan zijn partij, dat
hy in den avond een nieuw bezoek zou bren
gen aan den regent. Hij zal dan morgen aan de
partij mededeelen, of hy zal aftreden of niet.
Indien hij van den ryksregent toestemming
zou ontvangen het parlement te ontbinden, dan
zouden de nieuwe verkiezingen niet worden ge
houden overeenkomstig de onlangs aangenomen
kieswet, welke voorziet in geheime stemming,
doch op grond van de oude wetten met open
bare stemming.
NEDERLANDSCH-BELGISCHE OVER
EENSTEMMING OVER INTERNATIO
NALE VRAAGSTUKKEN.
De Poolsche regeering biedt haar ontslag
aan; de president weigert dit ontslag te
aanvaarden.
Chamberlain en Halifax te Parijs aange
komen.
Zware storm boven Het Kanaal.
Geestdriftige ontvangst van Koning
Leopold in Den Haag.
Schepen in nood op de wadden; twee
schipbreukelingen gered.
Beurs van New York: Stemming aanvan
kelijk wat vaster, later brokkelden de
koersen langzaam af.
„Een goede buur is beter dan een
verre vriend," luidt 'n oud-Hollandsch
spreekwoord. Een helpende buur, die
ons onmiddellijk van dienst is, kan
ons van meer belang wezen dan een
vriend die verre is en niets doen kan.
Maar het Belgische bezoek leert ons
dat het allerbeste is een goeden buur
te bezitten die tevens onze beste
vriend is- En daarom moet er ons alles
aan gelegen zijn de goede verstand
houding te bevorderen tusschen twee
broedervolken met eenzelfde taalver
wantschap en vriendschappen te
kweeken tusschen Noord en Zuid.
Onze Zuiderbuur moet onze beste
vriend worden en dit kan slechts,
wanneer niet alleen regeering en
hooger bestuur maar ook de kleinere
autoriteitjes beseffen wat gedaan
moet worden. Niet steeds toonden ze
dit besef tegenover de vele Belgische
journalisten die tot ons kwamen om
in den geest van het koninklijk be
zoek den band over en weer te verster
ken. Maar de kleine potentaatjes zul
len toch wel tot dat besef moeten
komen, nu Vorstin en Regeering voor
gingen.
LONDEN, 23 Nov. (Havas) Sedert gister
avond staat een zware storm op de West
en Zuidkust van de Britsche eilanden. Ten
gevolge van het slechte weer is de Queen
Mary, die uit New York kwam, niet in Ply
mouth binnengeloopen, maar direct naar
Cherbourg gevaren en vervolgens naar
Southampton.
De telefoonverbindingen tusschen Londen en
Dublin zyn verbroken. De automobielclub deelt
mede, dat talrijke wegen in het Noorden van
Engeland overstroomd en onberijdbaar zyn.
Reuter meldt nog, dat toen Chamberlain en
Halifax uit Dover uitvoeren, de golven zoo hoog
opgedreven waren, dat het schip bijna niet te
:ien was. De beide staatslieden vertrokken over
.3 uur. De storm had toen een snelheid bereikt
van 50 mijl per uur.
Het stoffelijk overschot van Koningin Maud
is, terwijl de storm door de tuigage floot, aan
boord gebracht van de Royal Oak, waar het ge
plaatst werd op een purperen baar.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Royal
Oak, waarmede het stoffelijk overschot van
Koningin Maud vervoerd zou worden, vier en
twintig uur is uitgesteld.
Tien dooden
De hevige storm, boven de Britsche eilan
den heeft tien dooden geëischt. Op
sommige plaatsen bereikte de storm een snel
heid van tachtig mijl per uur.
Aan de kust verkeerden vele schepen in ge
vaar en den geheelen dag waren de reddings
booten buitengaats om hulp te verleenen.
Verscheidene personen werden gewond door
omwaaiend metselwerk.
*0° L V VA\V( VUMUIIII III IIII >111/177/
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 742
Vorige stand: 737.7
