Rond de collectieve veiligheid
fe?
M
'«5
ÜE DU1TSCHE HELD
VOLKENBOND EN RECHT
l'-
DADER VAN DEN MOORD
TE BRUNSSUM BEKENT
w*
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1938
ber
ES
OVERZICHT TWEEDE KAMER
sFo-
Zoon vermoordde
zijn vader
Twee en een half jaar gevangenis
straf geëischt
PETROLEUMVENTER DOOR
AUTO GEGREPEN
Kort daarop aan verwondingen
bezweken
LIJK VAN CHAUFFEUR
GEVONDEN
Vermoedelijk bij auto-ongeluk
omgekomen
i
CHANTAGE OP EEN VROUW
GEPLEEGD
Twee en een half jaar tegen
afperser gevorderd
Biggenmerken
Van brandstichting
verdacht
Tegen Mijdrechtenaar drie jaar
geëischt
Voor de uitgeweken
kinderen
Centraal Steunfonds te Amster
dam opgericht
INZAMELINGEN WORDEN
GECONCENTREERD
Requisitoir
Man doodgereden
Voetganger door automobilist
niet opgemerkt
KONINGIN NAAR HET LOO
TERUGGEKEERD
HET NEDERLANDSCHE
TREKPAARD
Jubileum tentoonstelling te
Den Bosch
EXAMEN RADIO-AMATEUR
Wijzigingen in het morseschrift
t3>
Huisvriend van de familie heeft de
vrouw gewurgd
BEGRAFENIS C. v. d. BERG
UIT DE STAATSCOURANT
Onderscheidingen
Commissielid
V erzekeringskamer
Rijksverzekeringsbank
Belastingen
Rijksverkeersinspectiè
de
ov.
iOV.
igde
nk-
heli»
Alm»
5 toni
ndiëi
tank.
An*'
Rot-
Rot'
KO-
Xii»'
o,
An1'
m-5,
head.
Uoen-
ledté'
ndct1'
Hand-
iair.«'
oetro;
ss 0
ïave»
rgo'e»
B'
ro
va'
B»
r. v»r
pa»4
'as
jllbad
8 mi»
Ahg
4 N"v'
iua»fl'
n.ld'
Sn°' t,
'Ams»'
o.
Jraeéf
Siage»'
,raed.
I N°
■Itaf-
rr.ii ,i
n. ljf
jaageJ:
Ekeefd,
pe re"
n-d*'
rei»i#'
9»
Sir V
S u'
urbdd
et. tf
id
n»»f
7ezi«f'
-pO*
'i3^
»rW
orp»
fclm»1''
VecP';
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 24 November 1938
Kon minister Patijn rekenen op de instem
ming van de Staten-Generaal, die in 1920 het
^olkenbondspact aanvaardden, toen hij eenige
kiaanden geleden in Genève aankondigde, dat
Nederland met de andere Oslo-Staten samen in
den vervolge niet meer alleen de militaire, maar
°ok de economische en financieele sancties als
facultatief zou beschouwen en zich, hoewel lid
van den Volkenbond blijvend, losmaakte van
tedere verplichting om aan collectieve acties
deel te nemen, mocht hij erop rekenen, dat de
Warner zou instemmen met een zelfstandigheids-
Politiek, waarin wU, zooals Jhr. van Karnebeek
det onlangs uitdrukte, zelfs den schijn vermij
den, dat onze houding ook in tfjd van - vrede
aan het belang van een of andere mogendheid
dienstbaar kan worden gemaakt?
Bij de discussies over de begrooting van Bui-
teniandsche Zaken, waarmee de Kamer van
daag de behandeling van Defensie onderbrak,
d'eek wel, dat deze nieuwe richting van ons
duitenlandsch beleid bij de groote meerderheid
^stemming vindt.
Nederland had geen andere houding kunnen
Aannemen, verklaarde de woordvoerder der libe
llen, de heer Bierema; niemands volgeling,
diernands belager, dat ligt geheel in de lijn van
°teze traditie. Het was lang vóór September j.l.
duidelijk, dat de collectieve veiligheid ons had
terlaten, meende de heer SMEENK (A.R.). De
eer JOEKES (V.D.) vond het uitstekend, dat
tej voortaan by ieder voorkomend internatio
naal geschil afzonderiyk zelfstandig zullen uit
haken, welke houding wij aannemen. Ook de
eer RUTGERS VAN ROZENBURG (C.H.)
h'cht het toe, dat wij den sancties den rug heb-
'en toegekeerd, terwijl de heer BONGAERTS
'te.K.) eveneens geen beteren weg wist om, zon-
ter den Volkenbond geheel te verlaten, de klip-
■teh der internationale politieke blok-vorming te
Aflaten. Hij meende slechts, dat de minister in
,enève het aanvaarden van de zelfstandig-
teldspolitiek te zeer opportunistisch had gemoti-
teard en zag liever een principieele ver
tering omtrent deze politiek, een verklaring in
"ten geest, dat wij het als een principieele ver
harding van den Volkenbond beschouwen, dat
'h meedoen aan zyn actie practisch neerkomt
te aansluiting bij de politiek van één bepaald
uk in Europa.
Alleen de sociaal-democraten en de nationaal-
hp'alisten waren over de wending in de buiten-
Udsche politiek niet te spreken. De heer VAN
ljËR GOES VAN NATERS (S.D.A.P.) vond,
tet de Oslo-Staten de wereld een
°urbecld van vasthoudendheid aan de nor
ten van het Pact hadden moeten geven, dan
ted de wereld voor den vrede van Mtinchen
SösPaard gebleven. ZU hebben door tot zelf-
teudigheidspolitiek over te gaan den band met
ut recht doorgekapt en zich in de opportuni-
"'tspoiitiek gestort. De heer ROST VAN TON-
'tNGEN dacht er precies andersom over: wij
'Pesten den Volkenbond maar heelemaal vaar-
zeggen, want niemand anders dan Moskou
'9kt in Genève aan de touwtjes. De heer
Uhkoop zal het morgen wel voor zijn ver
fde Sowjet-Unie opnemen. Wellicht herhaalt
1 heer Kersten nog eens, wat hy al by de al-
teieene beschouwingen zei, dat de Volkenbond
kis de snoevende en snorkende Assyriër voor
Poorden van Jerusalem, waarvoor hy als
^'''sten-staatsman natuurlyk geenerlei sym-
k^hie koestert. Doch daarmee is de oppositie
bepraat.
tee groote meerderheid van de Kamer geeft
"P minister schoon gelyk.
Geenszins echter beschouwt zy den door de
h'tetandigheids-verklaring der Oslo-Staten
tepw-geschapen toestand als ideaal. Er mag
getornd zijn aan den oorspronkelyken op-
f van den Volkenbond en sinds 1935 moge
mislukking der sanctie-bepalingen evident
P gebleken, men mag de hoop niet opgeven,
dit instituut nog eens iets goeds te zien
dttkomen.
*tet dichtst bij den grond, by den status quo
in zijn hoop op verbetering de heer
"fgers van Rozenburg (C.H.) die het streven
ter een Volkenbond met een bindend pact
een zoeken naar de quadratuur van den
'"■kei
bestempelde en veel meer heil verwacht
en een nederigen Volkenbond met een con-
-atief karakter, een Volkenbond, die niet
'ven, doch als het ware in een ronde-tafel-
teferentie, zonder prestige-kwesties op voet
geiykheid naast de Staten zou staan.
Adderen zochten heil in het losmaken van
';P Volkenbond uit de boeien van het Vredes
verdrag. De oorzaak van München ligt in 1919,
verklaarde de heer Smeenk (A.R.) en ook de
heer Bongaerts (R.K.) liet zich in dien geest
uit. Het meerendeel echter van hen, die den
Volkenbond een betere toekomst wenschten,
verwachtte alléén heil van een terugkeer naar
de beginselen des rechts en naar de beginselen
van het Christendom, door sommigen opgevat
in den zin van de „moreele herbewapening".
Slechts op de erkenning van. een natuurlyke
rechtsorde kan de gedachte aan universeel?
saamhoorigheid rusten en kan universeele sa
menwerking worden gebouwd, verklaarde de
heer Bongaerts (R.K.) De heer Smeenk (A.R.)
wees erop, dat de Volkenbond de beginselen
van het recht heeft verlaten, zooals blijkt uit
de toelating van de Sowjet-Unie, die geenerlei
rechtsbeginselen erkent. De heer Joekes (V.D.)
wees op het voorbeeld van Tsjecho-Slowakije,
dat door de beste bewapening in het geheel
niet werd beschermd, dat alleen te redden
ware geweest door een internationale organi
satie, gebouwd op de beginselen van recht en
zedelykheid. En onmiddellyk liet hij daarop
volgen, dat het streven van den Volkenbond
a! te veel gericht was op stabilisatie van on
juiste toestanden en te weinig tegemoet kwan,
aan rechtmatige grieven. Op de vraag of
Tsjecho-Slowakije in zijn vroegeren vorm wel
geheel aan alle eischen van internationale
rechtvaardigheid beantwoordde, ging de heer
Joekes veiligheidshalve maar niet in. De heer
Rutgers van Rozenburg (C.H.) verwachtte al
leen redding van de erkenning der christelijke
beginselen. En zelfs de heer van der Goes van
Naters (SDAP) bekende het principe, dat de
Staten moeten gehoorzamen aan de normen
van het recht.
Zoo vereenigden zich velen, die in de prac-
tische toepassing hunner ideeën héél ver uiv
eenloopen, broederlyk om de ééne gedachte:
de Volkenbond kan beter worden, als hij maar
beginselen aanvaardt, principieeler wordt.
Bij den aanvang der vergadering maakten
socialisten en communisten het den minister
van Koloniën even lastig over een tweetal
wetsontwerpjes, houdende goedkeuring van
eenige verhoogingen op de Indische invoer
rechten en belastingen, verhoogingen, die nood
zakelijk waren in verband met den toestand
der Indische financiën. Of minister Weiter al
betoogde dat het Indische Volksinkomen de
laatste jaren aanzienlijk is gestegen in de
eerste 9 maanden 1939 werd voor een inkomen
van 363 millioen en in dezelfde periode van
1938 voor een inkomen van 498 millioen loon
belasting betaald zij, de heeren Effendi
(Comm.) en Stokvis (SDAP) bleven erbij, dat
er geen 4 centen per jaar en per man aan
invoerrechten en geen millioen aan inkomsten
en loon-belasting meer af kon. Zy bleven met
de NSB alleen staan.
Vermoedelijk is de man bij een auto-ongeluk
om het leven gekomen. Zijn lyk werd naast den
omgeslagen auto gevonden. Het slachtoffer
woonde in Hoensbroek. Hij was in dienst van
de taxi-onderneming Drummen te Eygelshoven.
Voor de rechtbank te Den Bosch is Donder
dag behandeld de zaak tegen den arbeider W.
M. van B. uit Middelrode, gemeente Berlicum.
Op 6 October j.l. heeft hy zyn vader, toen deze,
in dronkenschap verkeerende over zijn over
leden echtgenoote, in het bijzijn der kinderen
beleedigende dingen zeide, met een mes dood
gestoken.
De getuige-deskundige dr. Mettrop uit 's Her
togenbosch, verklaarde dat het mes een hals
wervel grootendeels had gekliefd.
De gemeente-veldwachter zeide bij het ge
tuigenverhoor, dat de verdachte, die zich na
het verrichten van zyn daad uit eigen bewe
ging meldde, als een oppassend jongmensch
bekend staat. Zijn vader maakte veel misbruik
van sterken drank en was een lastig merisch.
Ook andere getuigen verklaarden zulks.
De officier van justitie, mr. Van den Burg,
achtte doodslag bewezen en eischte, verzach
tende omstandigheden in aanmerking nemen
de, een gevangenisstraf van twee jaar en zes
maanden.
De verdedigster, mej. mr. J. imkam uit Den
Bosch, wees in haar pleidooi op de ongunstige
kwaliteiten van den vermoorde, die meer
malen met de justitie in aanraking is geweest
en om wiens ontzetting uit de ouderlijke macht
was verzocht. Zij verzocht, gelet op het goede
gedrag van den verdachte, de uiterste cle
mentie.
Uitspraak over veertien dagen.
Op den Bosscheweg te Tilburg is Donderdag
middag omstreeks half vier de 74-jarige petro-
leumventer J. van der Donk, wonende in de
Wichmanstraat aldaar, toen hij met zyn kal
den rijweg overstak, door een hem achterop-
rijdenden auto uit Enschede gegrepen en tegen
den grond gesmakt. De man brak een arm en
een been en kreeg ernstige inwendige kneuzin
gen.
In ernstigen toestand werd hy door den Ge
neeskundigen Dienst naar het St. Elisabeth-
ziekenhuis overgebracht, waar hij kort na aan
komst overleed. Den autobestuurder treft geen
schuld.
In den nacht van Woensdag op Donderdag is
in Strasz, gemeente Herzogenrath, het lyk ge
vonden van den ongeveer 26-jarigen ongehuw-
den chauffeur W. van der Kort.
eer dan ooit eischt de tijd van
ons edelmoedigheid Bedenk, dat
God zich in edelmoedigheid niet
laat overtreffen.
De officier van justitie te Amsterdam vor
derde tegen een man, die wegens chantage te
recht stond, twee en een half jaar gevangenis
straf. Verd. had een vrouw eenige duizenden
guldens afgeperst, haar bedreigende met het
onthullen van een geheim.
Verdachte ontkende schuldig te zyn.
Van 7 tot 12 November zyn aangebracht
50.564 (v. j. 42.051) biggenmerken.
Van de toekenning 1938 zijn tot 12 November
1.1. gebruikt 1.811.962 merken, tegenover 1.595.386
merken van de toekenning 1937 op het over
eenkomstige tijdstip van het vorige jaar.
Van Januari tot genoemden datum zyn in
totaal 2.074.691 (v. j. 1.745.525) biggen gemerkt.
Op 9 April j.l. brak onder verdachte om
standigheden brand uit in een blok woonhui
zen te Mijdrecht, van welk blok een smid twee
woningen in gebruik had. Het dak van de vier
woningen brandde geheel weg, het gelykvloer-
sche gedeelte van de woningen liep betrekkelijk
weinig schade op. De trap in verdachte's woon
huis was beneden verbrand, het middelste deel
was intact gebleven, het bovenste deel echter
werd een prooi der vlammen.
De deskundige mr. Frima concludeerde, dat
er twee brandhaarden waren in de woning van
verd., waar het vuur uitbrak, dat zich snel over
de zolders verspreidde.
Het rook in het huis sterk naar benzine. De
jeugdige smid werd gearresteerd. Hij werd
veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf, na
dat de Officier van Justitie vier jaar had ge
vorderd.
Donderdag diende deze zaak voor het ge
rechtshof te Amsterdam, dat gepresideerd werd
door mr. Joh. M. Jolles.
Eenige getuigen verklaarden, dat de brand
met groote hevigheid om zich heen greep. De
dakramen stonden open en er stond een felle
wind.
Verdachte was pas verzekerd. Op den dag
van den brand had hij de polis betaald en ont
vangen. Hij was verzekerd voor 1000, de in
boedel was geen ƒ1000 waard, maar verd. had
den verzekeringsagent gezegd, dat hij gauw
ging trouwen en dat er dan meubelen bij zou
den worden gekocht.
De vader van den verdachte, die ook in een
van de vier huisjes woont, had tot zes uur
niets bijzonders gemerkt. Op dat oogenblik
kwam een der andere bewoners van het blok.
die hem vroeg, of hij ook gemerkt had dat het
in huis zoo naar benzine rook.
Onder voorzitterschap van den heer H. L.
van Eeghen te Amsterdam is opgericht een
„Centraal Steunfonds voor uitgeweken kin
deren", dat den volgenden oproep heeft
verspreid:
„Landgenooten,
Hoewel in deze moeilijke tijden reeds voor
vele lofwaardige doeleinden op uw financieelen
steun beroep wordt gedaan, meenen onderge-
teekenden, dat het Nederlandsche volk wacht
op een gelegenheid, waardoor het zijn gevoelens
van deernis en medelyden met het ontzettende
lot van vele buitenlandsche kinderen, in een
daad kan omzetten.
Reeds zyn onder den druk der omstandig
heden in vele plaatsen comité's opgericht, die
zich de hulp aan buitenlandsche vluchtelingen
ten doel stellen. De wenschelijkheid de hulp
aan buitenlandsche k i n d e re n afzonderlijk
te organiseeren, heeft zich daarby geopenbaard.
Ook hiervoor werken reeds comité's, maar
willen deze de voorgenomen taak volvoeren,
dan behoeven zy versterking van middelen. De
regeering is bereid den arbeid dezer werk
comité's te bevorderen, mits het haar mogelijk
is de financiering hiervan te controleeren.
Het is daarom, dat ondergeteekenden zicb
hebben vereenigd tot het vormen van een
„Centraal Steunfonds voor uitgeweken kinde
ren", met het doel, in overleg met de regee
ring, de verschillende werk-comité's in het land
van de noodige middelen te voorzien.
Om den werk-comité's, die reeds met groote
opoffering zooveel voorbereidend werk hébben
verricht, snelle voortzetting hiervan mogelijk
te maken en om geen tyd verloren te doen
gaan, hetgeen voor tallooze kinderen noodlottig
kan zijn, verzoeken zij uwe bijdragen zoo spoe
dig mogeiyk te storten op rekening van den
penningmeester van het Centraal Steunfonds,
Vijzelstraat 32, Amsterdam-Centrum, postgiro
no. 343500.
Laat uw bijdragen zoo groot mogelijk zijn
Wy danken u by voorbaat."
H. L. van Eeghen, voorzitter, Amsterdam;
Ernst Crone, vice-voorzitter, Amsterdam; C. J.
baron Collot d'Escury, penningmeester, Am
sterdam; dr. E. Heldring, Amsterdam; ir. G.
A. Kessler, IJmuiden; W. M. van Lanschot,
Vught; R. Mees, Rotterdam; mr. E. E. Menten
Den Haag; mr. L. F. A. M. van Ogtrop, Am
sterdam; Mgr. dr. H. A. Poels, Heerlen; dr.
A. A .L. Rutgers, Den Haag; mr. W. Suermondt
Wzn., Rotterdam; mr. C. Freem, secretaris,
Rubensstraat 49, Amsterdam.
Het Comité-Ariens Kappers, Bouwman c.s.
schryft ons:
De wijze waarop de bevolking van Nederland
reageert op de vreeselijke Joden-vervolging in
President: En rook u iets?
Neen, getuige had niets gemerkt van een ben
zinelucht. Even later was zyn overbuurman
binnen gekomen en had geroepen: „Maak dat
je weg komt, anders verbrand je".
President: U bent zelf ook eens wegens
brandstichting veroordeeld, weet u van dezen
brand niets af?
Getuige: Van die veroordeeling weet ik niets
meer.
President: Dan is er aan uw verklaringen
weinig waarde te hechten.
Een getuige a décharge was van meening
dat de schoorsteen lek was geweest en dat
daardoor de brand was ontstaan.
Volgens een tweeden getuige a décharge was
de brand uitgebroken bij de scheiding tus-
schen de zolders van het perceel van verd.'s
vader en van diens buurman en niet boven de
woning van verdachte.
President: En de vlammen gingen zeker te
gen den wind in verder?
De procureur-generaal mr. dr. D. Reilingh
zeide in zijn requisitoir dat het vast stond, da*
er brand is gesticht. Er zijn twee brandhaar
den gevonden, het perceel rook naar benzine.
Gezien de lichamelijke gesteldheid van den va
der noemde spr. het onaannemelijk dat deze
den brand heeft gesticht.
De zoon, de verdachte, was zeer slecht bij
kas, vlak voor het uitbreken van den brand
betaalde hij de verzekeringspolis. Tegenover
anderen verklaarde hij, dat hij reeds geruimen
tijd verzekerd was. Voorts staat vast, dat ver
dachte begin April groote flesschen benzine
heeft gekocht. Spr. achtte het niet uitgesloten,
dat verdachte min of meer onder invloed van
zijn vader heeft gehandeld.
Spr. vorderde bevestiging van het vonnis
en veroordeeling van verdachte tot drie
jaar gevangenisstraf, echter met aftrek van
den tyd in voorloopige hechtenis doorge
bracht.
De verdachte, mr. J. Thors, pleitte vrij-
spraak.
Arrest 8 December.
het Derde Rijk is een verzachting van de ont
zetting, die zich van ons allen heeft meester
gemaakt.
Op de petitie van ons comité waren in eenige
dagen niet minder dan 71.000 bewijzen van in
stemming ingekomen en nog steeds komen dui
zenden adhaesie-betuigingen binnen. Ook langs
anderen weg zijn eveneens nog vele duizenden
instemmingen van denzelfden aard aan de
i egeering overhandigd.
Allerwegen openbaren zich spontaan ook het
verlangen en de bereidwilligheid om geld bijeen
te brengen, tot het lenigen van den nood.
Maar tegelijkertyd openbaart zich ook de be
hoefte aan en de noodzakelykheid van een cen
traal punt, waarop de bijeen te brengen gelden
kunnen worden geconcentreerd.
In belangrijke mate is deze concentratie
thans reeds verkregen nu de drie vluchte-
lingen-comité's het Protestantsch-Christe-
lijke, het Roomsch-Katholieke en het Jood-
sche het Nederlandsche Jeugdleiders-
instituut, bereid hebben gevonden de natio
nale collecte, ten bate van vluchtelingen
wegens geloof en ras, over het geheele land
te organiseeren.
Zeer gaarne heeft ons comité voldaan aan het
verzoek om deze actie te steunen en aan te
bevelen. Onze aanbeveling geldt allereerst de
collecte van 3 December e.k. Zij geldt niet uit
sluitend deze collecte, maar moet meer algemeen
worden opgevat.
Op postgironummer 342000 te Amsterdam
kunnen alle bedragen, die men ten behoeve van
deze arme vervolgden bijeenbrengt, worden bij
geschreven. Ook particulieren kunnen hun bij
drage op dit gironummer overschrijven.
De bestemming der gelden wordt vastgesteld
door de drie genoemde vluchtelingen-comité's,
die daartoe weer de noodige verbindingen heb
ben met de door de regeering speciaal aangewe
zen ambtenaren.
Donderdagavond omstreeks half zeven is op
den burgemeester van .der Feltzweg te Twello,
ter hoogte van het villapark, de 47 jarige G.
J. Post die aan dezen weg woont, aangereden
door een personenauto uit Deventer. Het slacht
offer was op slag dood.
De bestuurder van den auto, die de lichten
had gedempt voor tegemoetkomende wielrij
ders werd verblind door het ter plaatse schelle
menglicht, zoodat hij den voetganger niet had
cpgemerkt.
H. M. de Koningin is Donderdagmiddag per
auto naar Het Loo vertrokken.
Onder leiding van Jhr. J. van Vredenburch
hield het hoofdbestuur van de vereeniging
Stamboek voor het Nederlandsche trekpaard"
een vergadering te 's-Gravenhage.
Aan de algemeene vergadering zal worden
voorgesteld een nationale tentoonstelling te
houden ter gelegenheid van het 25-jarig jubi
leum der vereeniging, te 's-Hertogenbosch op
29 en 30 Juni 1939.
Voorts zal een voorstel, worden gedaan tot
wijziging der statuten, waarbij o.a. de titula
tuur der vereeniging verandering zal ondergaan.
Voorgesteld wordt den bestaanden naam der
vereeniging „Stamboek voor het Nederlandscne
trekpaard (Belgisch type)" te wijzigen in „Ne-
öerlandsch trekpaardenstamboek".
Tevens zal worden voorgesteld in het regle
ment op de stamboekhouding te bepalen,
de samenstelling der jury voor de keuring tot
opname van hengsten in het keurstamboek en
de verplichte keuring voor dekking te doen be
staan uit twee leden met een arbiter.
Tot hoofdbestuurs-jurylid voor de keuring
tot opname van merriën in het keurstamboek
werd benoemd de heer G. O. Sneep te Ginne-
ken.
Met ingang van 1 Januari 1939 wordt het
afzonderlijke morse-teeken voor de „ch" voor
Nederland buiten gebruik gesteld. Dit teeken
v.'ordt dan als twee afzonderlijke letters ,,c" en
..h" geseind, de punt wordt vervangen door 't
teeken „punt streep punt streep, punt streep",
de komma door „streep streep punt punt streep
streep."
Bij de overseining van groepen, bestaande uit
cijfers en letters, moet tusschen de cijfers en
de letters het teeken „punt streep punt punt
streep" worden geseind.
By het eerstvolgend examen voor radio
amateur behoort met deze wyzigingen rekening
te worden gehouden.
I»
jV
Ai»
i?'1 roman van Enrica von Handel-Mazzetti
6 moeder boog haar hoofd. Hy had gelijk
ir o, wat moest zy doen?
v^hgzaam liep zy de Hongaarsche straat door,
te'ii'lend en gebroken; Marianne aan haar
teterhand, terwyi Willy de hem aangeboden
.teterhand versmadend, met gebogen hoofd aan
0 linkerzyde liep.
to waren door een donker zysteegje in de
.testraat gekomen. Alle deuren waren reeds
°ten, de vensters duister. In de voorstad gaat
tj,te met de kippen naar bed. Uit een enkel huis
1 nog eenig licht. Hier bleef mevrouw von
- te°nburg wachten, nadat zy gebeld had. Van
t.teizerlijke tuinen, aan de andere zijde van
V Benweg, woei een koude, vochtige lucht en
geur van acacia's over. Zij rilde, drukte de
is "en tegen zich aan en hulde hen in haar
ii) te sleutel knarste in het slot. De huisdeur
open. Een vrouw op klompen stond daar,
'antaarn in de hand, en knikte.
V, Heer, ik dacht, dat u vandaag nooit thuis
tei, mevrouw. Ik ben sinds het avondluidcn
"test. Gelukkig, dat u er bent.
In een gangvenster stond een kaars op 'n
koperen kandelaar. Sophie stak ze aan en licht
te de kinderen voorzichtig bij op de steile trap.
„Hoe is het met je haasje, Willy?" vroeg
Marianne.
Deze zweeg somber en koppig. Wat kon hem
zyn haasje schelen, als zijn vader iemand ver
moord had en zijn moeder, zijn moeder had ge
logen!
„Kindertjes, willen jullie nog iets eten? Ik zal
de melk koken." Sedert weken was de moeder
haar eigen dienstmaagd; toen het ruchtbaar
werd, dat de moordenaar Tessenburg zou ver
oordeeld worden, en dat men in tegenwoordig
heid van den keizer niet eens zijn naam mocht
uitspreken, ging het kleine, schuwe dienstmeisje
hals over kop op den loop
Behendig liet Sophie in de huiskamer de
Quinquetlamp opvlammen. Haar man had deze
lamp als kerstgeschenk gekocht. Hij wist steeds
wat het nieuwste was, wat tijd spaarde, wat de
gezondheid bevorderde.
„Dank u, mammie," antwoordde Marianne op
moeders vraag. „Wy hebben roompap gegeten
bij de zusters; ik blief niets meer. Toe Willy!
Antwoord mama toch als zy iets vraagt!"
wendde zy zich verontwaardigd tot haar broer
tje.
„Laat hem maarzei de moeder wee
moedig.
Hij ging koppig, met gebogen hoofd, naar de
zykamer.
„Zal ik koffie voor je zetten, Willy?" vroeg
zy liefdevol en bedroefd, terwijl zij haar hoed
afzette: Marianne nam. op haar teenen staande.
de sjaal van haar schouders en vouwde deze
zorgvuldig op.
Het schelle licht uit de huiskamer viel juist
op den jongen, die zich op de canapé geworpen
had, met het hoofd tegen den muur.
Zacht trad de moeder in het kabinet. „Niets
eten, Willy?" vroeg zij; zij stond nu naast hem
en haar milde, teere hand zocht zijn verward
haar.
Hij knorde echter; „Laat me met rust!" Zijn
stem was door tranen verstikt.
Bevend ging zij weer terug naar de groote
kamer en borg haar hoed en de sjaal in de
breede ladenkast. De lamp brandde hoog en
wierp een hel licht op de sobere maar wel
smaakvolle inrichting van het vertrek, twee bed
den in antieken stijl, enkele andere meubels,
een aantal kopergravures van oorlogsscènes en
een paar olieverf-scnilderijen.
Marianne had haar hoedje afgezet en liep de
kamer rond, zoekende naar de herinneringen uit
het ouderlyk vertrek in het Invaliedenhuis.
Waar was nu dat mooie kachelscherm met
dien Turk te paard? En waar de groote beker,
die op het buffet stond, waar de mooie zilveren
schalen en dat lieve tafeltje? En de piano,
waarop mama altijd zoo prachtig speelde?
„Mammie," vroeg 't kind vol verbazing, „waar
zyn toch al die mooie dingen? Hebt u alles
beneden gezet?"
„Neen, mijn kind," antwoordde de moeder.
O, wat droevig, wat droevig! Alles moesten die
kleinen nu tegelijk hooren!
„Marianne, mama heeft vele uitgaven, gehad,
en daarom heeft zii veel moeten veroanden. maar
als papa thuiskomt, zal alles weer terug komen."
Het kleine meisje keek haar met sprekende,
ernstige oogen vol begrip aan. Stil ging zij by
de lamp zitten, nam 't papier, dat moeder Aloisa
haar gegeven had en ging halfluid den tekst
van buiten leeren. De moeder was intusschen
naar de keuken gegaan en kwam nu terug met
twee bekers melk en eenige stukken gebak. „Eet,
Marianneke," zei zij, tegelijk luisterend of de
knaap daarbinnen iets zei; maar hij verroerde
zich niet.
„Mammie," vroeg Marianne, „dat groote schil-
dery van papa hebt u toch niet weggegeven?"
Zonder een enkel woord, met een vreugdeloos
lachje om de bleeke lippen, hief de moeder de
lamp naar den muur tusschen de vensters. Daar
hing het groote portret van haar man, hij was
in ulanen-uniform. Scherp geteekend was zijn
kop, met de gewild slordige haren, 't door
groefde voorhoofd en de felle, donkere oogen
tegen een zware lucht als achtergrond.
In de zijkamer bewoog iets. Hard en driest
hoorde men de stem van den jongen zeggen:
„Dat gelóóf ik, dat u het schilderij niet ver
kocht hebt; dat zou ik niet gewild hebben! Dat
is het portret van myn papa, dat laat ik niet
verkoopen, en mijn papa laat ik niet beleedigen,
door niemand, ook niet door mama."
„Ik beleedig hem toch niet, mijn kind," klaag
de de moeder met trillende stem, „Hoe zou ik
ik zooiets kunnen doen, o God, en dat terwijl lk
hem toch zoo liefheb meer, dan jullie, kinderen,
kunnen begrypen.
Zii zette dc lamp op tafel en ging zitten; de
jongen in het kabinet verschoof kwaad de stoe-
len.
„Mamaatje," vleide Marianne, „die léélijke
jongen daar! Toe, huil nou niet!" Zij streek met
haar zij-zachte knuistjes over haar moeders
door tranen bijna wond-geschrijnde oogleden.
„Mammie, ik wel, ik weet 't wel, hoeveel u van
papa houdt. U bent toch van Jagermayer tot den
Donau geloopen, niet waar, om hem te zoeken,
en toen bent u met hem getrouwd. Ziet u wel,
dat ik alles onthouden heb."
„Jagermayer," schudde de moeder, verwon
derd lachend, het hoofd. „Neen kindje dat is
het koffiehuis op den Trenisberg. Ik ben uit de
oude stad weggeloopen."
„Mama," kweelde Marianne, zoo fyn als een
vogeltje. „Het verhaal is zoo móói; ik weet alles!
Alleen hoe 't begint, ben ik vergeten. Toe ma
ma, vertelt u 't nog eens! Die ondeugende jon
gen daar hoort 't niet, dat is zyn straf.
„Niet zoo over je broertje praten, Marianne,"
berispte de moeder zacht. Moe streek zij over
haar voorhoofd.
Ja, zy zal 't vertellen, dat mooiste sprookje,
zoo vol wonderen en dat toch waarheid is. Mis
schien lukt 't haar, die koppige lieveling daar
door in de huiskamer en naar haar hart te
lokken, haar hart, waarop hij zoo dapper ge
trapt heeft met zyn kleine voeten.
Marianne klom op moeders schoot en vleide
zich tegen haar aan. Vol verwachting keek zy
op naar het bleeke, gelaten gezicht.
De lamp zoemde. Buiten wiekten nachtvogels.
De arme, doodvermoeide moeder vertelde:
,Je weet, myn kindje, dat er toen, twaalf jaar
De politie van Brunssum heeft Woensdag te
Oirsbeek, in verband met den moord op de
23-jarige mevrouw Maessen-Schumans. welke
vorige week' Vrydag aan het licht is gekomen,
gearresteerd W. v. E., een huisvriend van de
familie Maessen. De man is ter beschikking
gesteld van den officier van justitie te Maas
tricht
Hy heeft een volledige bekentenis afge
legd. Hij zeide de vrouw met een oijl op
het hoofd te hebben geslagen en haar ver
volgens gewurgd te hebben. Hij verklaarde
verder den moord reeds den Zaterdag voor
de ontdekking te hebben gepleegd.
By de schouwing van het lyk was daaren
tegen vastgesteld, dat de moord slechts een
paar dagen voor de ontdekking bedrever. moest
zy'n. Geiyk bekend waren er reeds urie per
sonen in arrest, t.w. de echtgenoot van de ver
moorde vrouw, haar zwager en diens echtge
noote. Alle vier arrestanten zijn naar het huis
van bewaring te Maastricht overgebracht.
Onder vele blyken van belangstelling is Don
derdag op de algemeene begraafplaats te Voor
burg het stoffelyk overschot ter aarde besteld
van den heer C. van den Berg. in leven direc
teur van de stenografische inrichting der
Staten-Generaal en oud-raadslid en wethouder
der gemeente Voorburg.
Onder de talrijke aanwezigen op den dooden-
akker werden opgemerkt de burgemeester van
Voorburg, jhr. W. C. Stem, de wethouders, de
secretaris en de voltallige raad der gemeente,
de burgemeester van Rijswijk, mr. Van Hellen-
berg Hubar met den secretaris van die ge
meente, het Tweede-Kamerlid mr. A. M. Joekes,
lid van de gemengde commissie voor de steno
grafie (de voorzitter van deze commissie, mr.
F. I. J. Janssen, was door ambtsbezigheden ver
hinderd) de griffier van de Tweede Kamer, mr.
L A. Kesper en vele anderen.
Aan de geopende groeve voerden o.m. het woord
de heer W. J. Bastiaan, onderdirecteur der ste
nografische inrichting, die namens de steno
grafen enkele woorden van afscheid sprak en
de burgemeester van Voorburg, jhr. Stern. Een
familielid dankte voor de betoonde belangstel
ling.
Benoemd is tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau mej. J. M. van den Brink (zuster
Euphrosina), werkzaam bij het onderwijs te
Philipsburg (St. Maarten, Curacao)
Benoemd is tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau J. Kroeze, voorzitter van de Vereeni
ging voor lager en uitgebreid lager onderwys
op gereformeerden grondslag, te Rotterdam.
De by K. B. van 9 October 1938 aan H. L. C.
van der Groen, deurwaarder bij het kantonge
recht te 's Gravenhage, verleende eere-medaille,
verbonden aan de orde van Oranje-Nassau, in
zilver, is by bevordering vervangen door de eere-
medaille, verbonden aan genoemde orde, in
goud.
Verleend is de eere-medaille, verbonden aan
de Orde van Oranje-Nassau, in brons, aan mej.
de weduwe E. van Egmond-Zwaan, kosteres by
de Gereformeerde kerk te Alphen aan den Ryn.
Benoemd is tot lid der by het departement
van Koloniën bestaande „Commissie van con
tact voor economische aangelegenheden" de
heer J. W. B. Everts, directeur van dc N.V. Ko
ninklijke Paketvaart Maatschappij te Amster
dam.
Met ingang van 1 Januari 1939 zyn benoemd
tot commies by de Verzekeringskamer te Am
sterdam: K. Paulides Jr. en P. C. de Roo, beiden
thans adjunct-commies.
Met ingang van 1 April 1939 is aan C. van
t.onkhuyzen op zyn verzoek eervol ontslag ver
leend als hoofdcommies by de rijksverzekerings
bank
De ontvanger der directe belastingen, enz., C.
A. Meyer, Is verplaatst van het kantoor der
invoerrechten en aceynzen te Groningen naar
het kantoor der directe belastingen aldaar.
Bij de Ryksverkeersinspectie zyn met ingang
van 1 December 1938 benoemd tot adjunct-
commies de administratie ambtenaren op
arbeidsovereenkomst C. Th. de Jong te 's Her
togenbosch, F. J. G. Spieksma. te s Gravenhage,
A. Berendes te Haarlem, H. Brasser te Gro
ningen, J. H. Mulders te Utrecht, P. B. Han-
ning te Zwolle, J. L. Nieuwenhuis te Middel
burg en C. J. G. M. Schölvinck te Maastricht.
geleden, oorlog was. Wees maar blij, dat je dat
niet beleefd hebt want oorlog is verschrikkeiyk.
Men kon het gebulder der kanonnen hooren van
Beieren tot Linz, en 's nachts was de heuvel rood
van de wachtvuren der Franschen. Ons derde
regiment was reeds naar Linz teruggekomen,
want in Beieren en bij Alkoven en Efferding
viel het ons niet mee.
Wy zagen langs ons huis in de Hofstraat by
den Slotberg veel gewonden voorbij rijden op
ladderwagens en veel vluchtelingen kwamen
langs.
Beneden in de apotheek „De Zwarte Adelaar,"
had mijn vader de handen vol voor de noodla-
zaretten. Ik was toen ook in de apotheek, maak
te pluksel; myn vriendin Johanna had mij ge
holpen. Toen ging de deur open en een officier
in groene uniform trad binnen. Hij was een
ulaan."
De deur in de zijkamer bewoog. Heimelyk
kwam Willy in den deurpost staan.
„Mammie, hy luistert!" fluisterde Marianne
opgewonden. De moeder deed stil: „St. meiske!"
en ging voort: „Hy kwam binnen. Moest zich
bukken de deur was te laag en hij te groot!
„Kan ik hier menthol-extract krygen, om
mijn paard op te kwikken?"
„Menthol Mammie^' vroeg Marianne.
„Menthol is pepermunt m'n meisje."
„Mama en wie was die ulaan?" de oogjes
glinsterden vol verwachting. En tot de diepste
vreugde van de geduldige moeder klonk het luid
en driest van dé deur: ,Papa!"
(Wordt vervolgd:)
