Kritieke nacht voor den
Heiligen Vader
De laatste berichten over den toestand
van den Paas luiden minder
optimistisch
Rome diep onder
den indruk
24-uursstaking in
Frankrijk
Het nieuws van heden
I
HET TERUGSTUREN VAN
VLUCHTELINGEN
CHAMBERLAIN VOLDAAN
OVER ZIJN REIS
BELGIË BENOEMT EEN
AGENT TE BURGOS
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1938 - OCHTENDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21502
Onze Romeinsche correspondent seinde ons Vrijdagavond:
Naar wij vernemen is voor hedennacht, welke nacht, naar ver
wacht wordt, voor het verloop der ziekte van den H. Vader beslis
send zal zijn, de volgende regeling getroffen.
Bij Z. H. den Paus waakt pater During, een priester van
Duitsche nationaliteit. Voor de deur van 's Pausen vertrek waken
vier broeders van de Fate bene fratelli. Prof. Milani blijft uiteraard
den geheelen nacht in het Vaticaan.
In tegenstelling met onze vorige informaties luiden de laatste
berichten minder optimistisch. De H. Vader zou reeds gisteravond
een zeer lichten aanval hebben gehad. Daarop Volgde hedenmorgen
een zware aanval en daarop schijnt de H. Vader hedenmiddag
omstreeks een uur nog een aanval te hebben gehad.
De H. Vader is geheel bij bewustzijn. Hem is absolute'rust
voorgeschreven. De toestand is van dien aard, dat bij een nieuwen
aanval het ergste moet worden gevreesd.
De bekende hartspecialist prof. Bianchi is bij het ziekbed van
den H. Vader ontboden, waar hij twee uren bleef. Prof. Milani,
die het Vaticaan eenigen tijd verlaten had, keerde in den avond
weer terug.
In de omgeving van Z. H. den Paus verluidde, dat de toestand
van den H. Vader stationnair blijft.
De Curie-Kardinalen door een
afgezant van het Vaticaan
gewaarschuwd
Iedere complicatie kan
fataal zijn
Schepen zonder
bemanning
Weer twee gesignaleerd
Het Weer
s S tor mwaarschu wings dienst g
C. G. T. besluit tot algemeene
staking op Woensdag 30 Nov.
1
w* f* li L M
Minister Goseling verstrekt inlich
tingen over voorvallen aan
de grens
STAAT VAN BELEG IN
BOLIVIA
De Britsche ministers te Londen
teruggekeerd
Pirow op 11 December
naar Brussel
De Paus
Spaak zal Dinsdag in den Senaat
dit besluit bekend maken
NIEUWE KAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Inget
mededeelfngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
«la kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
XJit de omgeving van Z. H. den Paus verna
men wij nog de volgende bijzonderheden om
rent de plotselinge instorting van den H. Va-
Öer. Toen Z. H. de Paus hedenmorgen de
bartsaanval kreeg, had Hij zoojuist het H. Mis
offer geëindigd en bevond Hij zich nog in zijn
Particuliere kapel om Zijn dankzegging na do
*1. Mis te bidden. De aanval openbaarde zich
floor een hevige benauwdheid. Oogenblikkelijk
Verd de dienstdoende arts in het Vaticaan dv.
^h. Rocchi ontboden, die den H. Vader Ce
Oerste medische hulp verleende. Ook de lijf-
aïts van den H. Vader, naar men weet prof.
Milani, werd oogenblikkelijk ontboden. Deze
vond den patiënt reeds een weinig beter. Kar
saai Lauri, de groot-poenitenciër, heeft den
h. Vader hedenmorgen bezocht en meer dan
flen uur aan het ziekbed vertoefd. Op de
*taag of de Kardinaal den H. Vader de iaafc-
H. H. Sacramenten had toegediend kon of
v'ilde men ons geen antwoord geven.
In den middag was de toestand van den H.
>vrader dusdanig verbeterd, dat Hij een oogen-
bük bezoek mocht ontvangen van zijn zuster
markiezin Camilla Ratti en twee zoons van
£ijn broeder. Dezen verklaarden later, dat zij
c'en h. Vader in naar omstandigheden bevre
digenden toestand hadden aangetroffen. In
den loop van den middag werd vernomen, dat
de verbetering van den toestand zich nog
m«eds voortzette. Prof. Milani zeide hedenmid
dag zeer tevreden te zijn over het verloop van
den toestand, doch hij kon morgenochtend pas
*eggen of het verder verloop gunstig zou zijn.
^it zou het geval zijn, wanneer zich heden-
dacht de benauwdheden niet herhaalden.
Volgens de later op den avond ontvan
gen berichten was de toestand^tan den H.
Vader, zooals wij reeds meldden, minder
gunstig.
Br is ernstige reden tot bezorgdheid in ver
end met den hoogen leeftijd van den h. Va
ler. Iedere complicatie, hoe gering ook, kan
'ataal zijn.
Het bericht van 's Pausen ziekte heeft een
Êtooten en diepen indruk te weeg gebracht.
t>eZe reactie is wel een bewijs voor de
Si'oote kinderlijke liefde, welke den Heiligen Va-
Oer omringt.
De ongesteldheid van den H. Vader is eerst
^kend geworden op het tijdstip, waarop an
ders de audiënties aanvangen.
Om elf uur hedenmorgen had kardinaal
Mundelein, aartsbisschop van Chicago, zich m
Gezelschap van Mgr. Hillenbrand, rector van
het Chicago-college te Rome, voor een audiën
tie naar het Vaticaan begeven.
Naar Mgr. Hillenbrand ons mededeelde had
kardinaal Mundelein hem na aankomst ten
Vaticane verlaten, om zich alleen naar een van-
de pauselijke privé-vertrekken te begeven. Daar
wachtte de kardinaal vijf en veertig minuten,
totdat een dienaar hem mededeelde, dat Zijne
Heiligheid zich genoodzaakt had gezien, alle
audiënties voor hedenmorgen te schrappen.
Kardinaal Mundelein verliet het Vaticaan, zon
der tegenover de pers een verklaring af te leg
gen.
In den middag hebben de Kardinalen Granito
di Belmonte, Jorio, Sbaretti, Marmaggi en de
Italiaansche gezant bij den H. Stoel zich ten
Vaticane begeven om naar den toestand van
den H. Vader te informeeren. Zij hebben Zijne
Heiligheid zelf niet bezocht.
Alle te Rome verblijf houdende Kar
dinalen, d.w.z. de Kardinalen, die in de
curie zitting hebben, zijn te hunnen huize
rechtstreeks gewaarschuwd door een afge
zant van het Vaticaan in verband met de
crisis, die in den gezondheidstoestand van
den Paus was ingetreden. Daaruit blijkt
wel hoe ernstig men den toestand van den
Paus beoordeelt.
Vandaag zou de bijeenroeping van een con
sistorie voor de benoeming van twee nieuwe
Kardinalen gepubliceerd worden. In verband
met den toestand van den Paus echter, althans
volgens sommige kringen, verwacht men, dat
deze publicatie tot later zal worden uitgesteld
De officieele mededeeling, welke de Kardi
nalen te Rome van de ziekte van den Paus
hebben ontvangen, beteekeni, dat men ver
wacht dat zij te Rome zullen blijven, zoolang
de ernstige ziekte voortduurt.
Vrijdagmiddag is in de Scheveningsche haven
binnengeloopen de motorbotter UK 44, waar
van schipper A, Post rapporteerde, dat hij 17
a 18 mijlen dwars van Katwijk aan Zee twee
drijvende zeilschepen, z.g. „koffers", zonder be
manning is gepasseerd.
Naar aanleiding hiervan is de sleepboot „De
Schelde" van Smit en Co. voor een onderzoek
uit IJmuiden vertrokken.
Verwachting: Meest krachtige, tijdelijk
stormachtige, Westelijke tot Zuidelijken
H wind, zwaar bewolkt tot betrokken met
opklaringen, nu en dan regen, weinig
verandering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig veran-
dering.
H Geseind Vrijdagavond om 21.05 uur aan s
alle posten: „Wordt verwacht storm uit
ËE het Zuid-Westen."
PARIJS, 25 Nov. (Havas). De C.G.T., het
Fransche vakverbond, heeft besloten tot
afkondiging van een algemeene staking, die
op Woensdag 30 November zal beginnen.
Deze staking zal 24 uur duren.
Het besluit inzake de algemeene staking werd
met algemeene stemmen genomCn door de be
stuurscommissie van het vakverbond.
In de vergadering werd een resolutie aange
nomen van den volgenden tekst'
„In de eerste plaats wenschen wij een krach
tig protest te doen hooren tegen de dwang
methodes, door de regeering ten aanzien van de
arbeiders, die het werk hebben neergelegd om
hun verontwaardiging te toonen over de wets-
clfccreten, genomen. Eveneens werd besloten een
beroep te doen op alle arbeiders om in ieder inci
dent en iedere voorbarige actie te vermijden,
welke slechts nadeel zou kunnen toebrengen aan
de algemeene actie van het verbond.
Geen enkele afzonderlijke beweging moet wor
den op touw gezet buiten de actie, waartoe door
de verantwoordelijke organen van het algemeen
vakverbond is besloten."
Ten aanzien van de 24-uursstaking van
Woensdag a.s. wordt in de resolutie verklaard:
„Hoe de omstandigheden en gebeurtenissen ook
zijn, overal zal Donderdag 1 December des och
tends het werk moeten worden hervat". Zonder
verwijl moeten in krachtige discipline door de
belanghebbende vakvereenigingen veiligheids
maatregelen worden genomen en streng worden
uitgevoerd, zoowel ten aanzien van personen als
voor de bescherming van materiaal. De staking
zal In kalmte moeten voorbijgaan. De arbeiders
moeten geen enkele uitdaging beantwoorden.
Het C.G.T. verklaart, dat de staking niet ver
gezeld zal gaan van een bezetting der werk
plaatsen of kantoren.
Woensdag 30 November zal geen enkele be
tooging worden georganiseerd en ook geen
enkele vergadering worden gehouden. Na de
staking zal de actie der C.G.T. tegen de wets-
decreten worden voortgezet op de wijze, welke
tiidig door de verantwoordelijke organen zal
worden bepaald.
De aldus aangegeven beweging der algemeene
staking is slechts bestemd om te protesteeren
tegen de wetsdpereten in het algemeen, die den
arme treffen ten voordeele van den rijke en
beoogen voordeel te geven aan het kapitaal ten
koste van de arbeiders.
In de resolutie wordt vervolgens betoogd, dat
het door de regeering bepleite stelsel in zich
elementen draagt voor een nieuwe débacle,
„welke het land voor altijd de mogelijkheid op
herstel en onafhankelijkheid zal doen verliezen."
De staking in de metaalnijverheid heeft zich
tot bepaalde fabrieken in het departement
Seine-et-Oise uitgebreid. Er is thans ook
staking uitgebroken in de vliegtuigenfabriek
van Breguet te Villacoublay, doch zonder be
zetting der werkplaatsen. De politie heeft de
vliegtuigfabrieken van Bloch te Orly ontruimd.
'KKeif i
j j&Jggggj;' SjrgfJi
-
town»
Ter lierlmnerltsg aan de
18 j§ A A S S A S» V L1' M T
av V- -Xtev ivy,
Bovenstaande foto geeft een omslag weer, welke door den postdienst te Amster
dam gereed is gemaakt voor verzending naar Zuid-Afrika met de bijzondere
vlucht (6 December) van de K.L.M. ter gelegenheid van de 100ste viering van Din-
gaansdag in de Unie. Het vakje links van de postzegels is bestemd voor een afdruk
van den bijzonderen poststempel, waarvan alle met deze vlucht verzonden stukken
worden voorzien. Het postkantoor Pretoria Voortrekkersmonument, dat alleen tij
dens de feestelijkheden in werking is op het terrein van het monument, stempelt
den omslag aan de voorzijde (vakje rechts onderaan). Voorts frankeert dit postkan
toor den omslag aan de achterzijde, welke eveneens in twee kleuren is bedrukt, o.a..
met een dubbele serie (Zuid-Afrikaansche en Engelsche tekst) van de herden
kingspostzegels van 1 en l'A d-, welke de Zuid-Afrikaansche postdienst uitgeeft. De
omslag wordt dan met het terugkeerende vliegtuig teruggezonden (aankomst
Schiphol 31 December)te Amsterdam wederom afgestempeld, en aan den belang
hebbende toegezonden. Inlichtingen omtrent verdere bijzonderheden van deze
vlucht verstrekken de passagekantoren der K. L. M. en op schriftelijke aanvraag
eveneens het Hoofdbestuur der P. T. T., 4de afdeeling, bureel E, te 's-Gravenhage.
De bijzondere enveloppen kunnen ook bij de passagekantoren der K.L.M. verkregen
worden
Het Tweede Kamerlid Donker heeft aan den
minister van Justitie gevraagd,of het waar is,
dat er op 23 November j.l. een groote groep
Joodsche vluchtelingen, onder wie een aantal,
dat er in geslaagd was uit een concentratiekamp
LA PAZ, 25 Nov. (Havas). De regeering van
Bolivia heeft den staat van beleg afgekondigd
na de ontdekking van een tegen generaal
Penaranda gerichte militaire samenzwering.
Op de grondstoffen-tentoonstellingdie
te Rome is geopend, wordt ook een
portret geëxposeerd van Mussolini in
mijnwerker skleedij
LONDEN, 25 Nov. (Reuter). Chamberlain
en Halifax zijn van hun reis naar Parijs te
Londen teruggekeerd.
Bü zijn aankomst te Londen heeft minis
ter-president Chamberlain gezegd:
„Wij hebben een zeer aangename en
prettige reis gehad en ons bezoek was heel
nuttig."
De ministers en hun echtgenooten kwamen
met den boottrein op Victoria-station aan, waar
zij werden begroet door ambtenaren van het
ministerie van Buitenlandsche Zaken en den
Franschen zaakgelastigde Cambon. Na een kort
gesprek met den Franschen diplomaat nam
Chamberlain afscheid van Halifax om zich naar
Downingstreet te begeven.
De diplomatieke redacteur van Reuter
meldt, dat Chamberlain en Halifax bij hun
terugkeer te Londen zeer voldaan waren cv et
het verloop der Britsch-Fransche besprekin
gen. Zij vonden het vooral aangenaam, dat
men in den korten tijd van het bezoek zooveel
werk had kunnen verzetten.
In welingelichte kringen wil men geen
voorspellingen doen omtrent de besluiten, die
in Engeland ten aanzien van de defensie wei-
licht zullen worden genomen als uitvloeisel der
Parijsche onderhandelingen. Naar verluidt
hebben de staatslieden van beide landen hun
standpunt naar voren gebracht en is men ten
slotte tot volkomen overeenstemming gekomen.
In de standpunten ten aanzien van de Spaan-
sche kwestie is geen verandering gekomen.
Men vermoedt, dat Frankrijk Engeland niet
speciaal verzocht heeft bemiddelend tusschen
Parijs en Rome te willen optreden. Verder
heeft Chamberlain het standpunt der Britsche
regeering a.angaande het vluchtelingenvraag
stuk uiteengezet.
Men houdt rekening met het feit, dat er
reeds drie millioen vreemdelingen in Frank
rijk verblijven en dat Frankrijk dus meer dan
zijn aandeel bijdraagt in de oplossing van het
vluchtelingen-vraagstuk.
Tenslotte hebben de staatslieden het vraag
stuk van de waarborging der nieuwe Tsjecho-
Slowaaksche grenzen besproken, doch men
vermoedt, dat zij afwachten tot de ambassa
deurscommissie te Berlijn zal mededeelen, dat
de grenzen definitief vastgesteld zijn.
BRUSSEL, 25 Nov. (Belga). Vernomen wordt,
dat de Zuid-Afrikaansche minister van Defen
sie en Handel, Pirow, tegen 11 December naar
Brussel zal komen.
Tijdens zijn verblijf in België zal Pirow o.m
met de Belgische autoriteiten besprekingen
voeren over de luchtverbinding tusschen den
Belgischen Congo en Zuid-Afrika.
te ontsnappen en waarvan verscheidenen sporen
van mishandeling vertoonden, benevens ver
scheidene jonge meisjes en bejaarde lieden, aan
het station te Zevenaar is aangekomen, en dat
deze menschen per keerenden trein weer naar
Duitschland zijn teruggezonden, nadat zich op
het station hartroerende tafereelen hadden af
gespeeld.
Is de minister, ingeval voorgaande vraag be
vestigend wordt beantwoord, bereid mede te
deelen:
a. om welke redenen, nadat de regeering toe
gezegd heeft Joodsche vluchtelingen in zekere
mate hier te lande toe te laten, aan bovenge
noemde vluchtelingen de toegang is geweigerd?
b. waarom in dit geval zelfs geen rekening is
gehouden met het feit, dat een aantal dezer
vluchtelingen levensgevaar althans lijfsgevaar
dreigt, terwijl vóór 10 November j.l. deze om
standigheid voor de beoordeeling der toelating
wél gewicht in de schaal legde?
Op deze vragen heeft de minister van Ju
stitie het volgende geantwoord:
Het in de eerste vraag gestelde is
klaarblijkelijk ontleend aan een bericht,
dat dezer dagen in meerdere bladen vrij
wel gelijkluidend is opgenomen en dat,
evenals vele andere berichten over vluch-
telingengevallen van den laatsten tijd, een
tendentieus karakter draagt.
De werkelijkheid is anders.
Volgens een onmiddellijk ingezonden amb
telijk rapport is in den avond van 23 Novem
ber 1938 op het station te Zevenaar het na
volgende voorgevallen.
Op 23 dezer met den trein van 17.12 aan
komst te Zevenaar arriveerden 5 Joodsche
Duitschers (dames en heeren), die voorgaven
over België naar een Amerikaanschen staat
te emigreeren. Zij werden afgehaald door 2
personen uit Amsterdam, de papieren enz.
waren in orde, behoudens dat het doorreis-
visum voor België ontbrak. Door den contro
leerenden ambtenaar werd uit dien hoofde
doorgang geweigerd. Bij de betrokkenen ver
oorzaakte dit aanvankelijk groote opwinding.
Speciaal een der dames (een meisje van circa
20 jaar) wond zich hevig op, terwijl een der
Duitschers zich op de knieën liet vallen. Na
dat de chef van den doorlaatpost de zaak rus
tig uiteen had gezet, keerde spoedig de kalm
te terug. In hun paspoorten werd de aantee-
kening gesteld, dat zij naar Düsseldorf werden
teruggezonden, uitsluitend om aldaar het Bel
gische transit-visum te erlangen. Door een ter
plaatse aanwezigen vertegenwoordiger van het
Joodsche vluchtelingen-comité werd voor het
gezelschap telefonisch logies besproken in Em
merich.
Rustig en zonder verder protest is het ge
zelschap daarna teruggereisd. Ook de perso
nen uit Amsterdam toonden zich van het
juiste der gevolgde handelwijze overtuigd.
Van het voorgevallene waren circa een
tiental op het perron aanwezigen getuige.
Te 18.42 arriveerden per trein een aantal van
25 Duitsch-Joodsche vluchtelingen, en te 19.42
een aantal van II, allen uit Weenen. Onder
deze 36 vluchtelingen bevonden zich drie
vrouwelijke, de andere waren mannen van
leeftijden, varieerende tusschen 20 en 30 jaar,
behalve een tweetal, die resp. 50 en 54 jaar
oud waren. Zij waren allen in het bezit van
paspoorten. Als doel van binnenkomst gaven
zij op voornemens te zijn om verder te emi
greeren, zonder dat ook maar één hunner in
het bezit was van de daarvoor vereischte do
cumenten. Volgens een ontvangen bericht ston
den er in Emmerich op het station nog een
200-tal gereed.
Bij aankomst van beide treinen waren op
het perron geen personen uit Zevenaar aan
wezig. Slechts waren uit Arnhem een tweetal
auto's gekomen met menschen om hen af te
halen, alzoo, naar is aan te nemen, ten hoogste
bevattende een 8-tal personen.
De betrokken vreemdelingen vertoonden
geen van allen sporen van mishandeling.
Niemand van hen heeft zich op de knieën
geworpen. Geen meisje is buiten bewustzijn
geraakt. Niemand heeft het voornemen om
zelfmoord te plegen geopperd. Er bestond
dan ook voor de ambtenaren, volgens
hun eigen verklaring, geen aanleiding om
tot tranen geroerd te zijn. Van „terug drij
ven" is geen sprake geweest.
De laatste berichten over den toestand
van Z. H. den Paus luiden minder op
timistisch.
Het Fransche vakverbond C. G. T. kon
digt een algemeene staking af op 30
November.
Chamberlain en Halifax te Londen te
ruggekeerd.
Polen bezetten Cazca aan de Slowaak-
sche grens.
Minister Goseling verstrekt inlichtingen
naar aanleiding van het niet toelaten
van een aantal Joodsche vluchtelingen.
De Tweede Kamer heeft de begrooting
van Buitenlandsche Zaken z.h.st. goed
gekeurd.
Lockheed van de KNILM beschadigd;
in den start vloog het hagageluik open.
Plechtige inauguratie van het geres
taureerde Ethnografisch museum der
K. M. A. te Breda.
Weer twee schepen zonder bemanning
gesignaleerd.
Beurs van New York: Lustelooze stem
ming duurt voort.
De ernstige berichten over den ge
zondheidstoestand des Pausen hebben
onze gedachten weer op bijzondere
wijze naar Rome getrokken als het
middelpunt der Christenheid. De Paus
in gevaar dit bericht schokt ons
omdat we in hem ons geestelijk op
perhoofd erkennen, den plaatsbe-
kleeder van Christus op aarde. Dit
bericht schokt ons óók, omdat de
persoon van dezen Paus zoo'n lich
tend middelpunt geweest is te mid
den van veel aardsche duisternis. Nu
ons het oogenblik schijnt te dreigen
waarop Hij ons gaat verlaten, besef
fen we te dieper, welk een enorm
verlies dit voor de wereld van thans
beteekent.
Onze gedachten wot den naar Rome
getrokken; daarom juist wordt ons
gemoed niet moedeloos. Want boven
en door alle tijden klinkt het woord
van Christus: „Gij zijt Petrus (dat is
steenrots) en op deze steenrots zal
Ik mijn Kerk bouwen en de poorten
der hel zullen haar niet overweldi
genZie Ik zal met u zijn tot de
voleinding der tijden."
En juist een eventueel zwaar ver
lies van een glorievollen kerkvorst,
voor wiens herstel we. bidden, herin
nert ons aan die over alle tijde?i rei
kende betcekenis van den Paus: „de
stoel van Petrus blijft!"
BRUSSEL, 25 Nov. (Belga) Minister
president Spaak heeft vanmiddag in den kabi
netsraad mededeelingen gedaan over de be
sprekingen, welke hij met de ministers Colijn
en Patijn heeft gehad ter gelegenheid van het
officieele bezoek van den Koning aan Nederland.
Hij heeft voorts de groote lijnen aangegeven
van de verklaring, welke hij Dinsdag in den
Senaat zal afleggen over de politiek van de re
geering tegenover Spanje.
Na den ministerraad werd vanavond ver
nomen, dat de eerste minister tijdens deze
verklaring het besluit zal mededeelen, dat
een agent naar Burgos zal worden gezonden.
Hij zal er de gebiedende noodzakelijkheid
van aantocnen voor de behartiging van de
ccmmercieele belangen van België. De agent
van België zal niet worden benoemd vóór
de debatten in hét parlement.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m. 752.1
Vorige stand 754.6
