De Heilige Vader weer aan
den arbeid
De „Royal Oak" in Oslo
aangekomen
IGOUDEN HORLOGES!
Daladier treft
maatregelen
Duitsch vliegtuig
verongelukt
Het nieuws van heden
GEZONDHEIDSTOESTAND
ZOO GOED ALS NORMAAL
TEGENSLAG VOOR DE
JAPANNERS
IRENE VA N FEG GEL EN
IN TOPVORM
DE BAROMETER
Noorwegen verwacht zijn
gestorven vorstin
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 27 NOVEMBER 1938 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE.
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21504
De drukkende sirocco te Rome
waarschijnlijk een der oor
zaken van den hartaanval
Optimisme stellig
gerechtvaardigd
LAME RIS
Fransche regeering bereidt zich
voor met het oog op de alge-
meene staking van 30 Nov.
Kard. Pacelli ontvangt
de pelgrims
Kardinaal Mundelein
vertrokken
ZWEDEN EN DE BURGOS-
REGEERING
Wilson te Washington
aangekomen
Hij blijft voorloopig in de V. S. als
deskundige in Duitsche zaken
2*
Duizenden waren bij de aankomst
van het stoffelijk overschot van
Koningin Maud aanwezig
In kapel van Akershus
opgebaard
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini,inning
1 S tor mwaarschuwings dienst E
Frankrijks sterkste torpedojager is in dienst gesteld. Het schip meet 2930 ton, is
138 meter lang en vaart 40. knoppen per. uur,
Von Mackensen pleit
voor Ds. Niemöller
Andere hooge officieren steunen
zijn verzoek om invrijheidstelling
Twee grensstations
opengesteld
Van morgen af weer land- en tuin
bouwproducten naar België
RIJKSDAGVERKIEZINGEN
IN SUDETENLAND
Bij Jeshwang tegen een palmboom
gevlogen en in brand geraakt
Lot der passagiers
onzeker
Chineezen heroveren de
stad Lotien
30 Nov. presidents
keuze in Tsjecho-
Slowakije
Praag streeft naar nauwe samen
werking met Berlijn
Verbetering van haar eigen
wereldrecord 100 M. rugslag
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Den weg terug
De betaling der boete
door de Joden
Centraal kantoor te Berlijn koopt
juweelen en kunstvoorwerpen op
Requisitie der Fransche
spoorwegen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et.. Inaez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
Ho kleine annonces „OmroeDers" rte de rubriek
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
26 November:
Terwijl gisteren in Rome een zeer
drukkende atmosfeer heerschte, een
sirocco op zijn ergst, brak de dag van
vandaag aan met zon en een aanmer
kelijk gedaalde temperatuur. Onge
twijfeld was de zware sirocco een der
oorzaken van den hartaanval van den
H. Vader en daarom nam men heden
morgen de veranderde weersgesteld
heid waar als een gunstig teeken en
een belofte.
Zooals men weet werd het optimis
me volkomen bewaarheid. Het laatste
communiqué noemde den toestand
„zoo goed als normaal".
De Italiaansche kranten wijdden bijzonder veel
aandacht aan het gelukkige herstel van den
H. Vader en dat ligt geheel in de lijn der stem
ming die onder de menschen hier heerscht, een
stemming van dien aard, dat l'Avvenire in hoog
gestemde bewoordingen schrijven kon over de
eendracht welke door 's Pausen ziekte en her
stel bewerkstelligd werd.
Zoodra bekend werd dat Z. H. de Paus zich
weer naar zijn bibliotheek begeven had en Kar
dinaal Pacelli had ontvangen ter bespreking van
de meest dringende aangelegenheden, ademde
Rome verlicht op,
Eerlijk gezegd, was men op het ergste voor
bereid. Men kon nauwelijks gelooven, dat wat
men reeds de eerste maal een wonder had ge
noemd, zich thans zou herhalen. Maar het won
der heeft zich herhaald en zooals Kardinaal
Pacelli het uitdrukte tegenover de Hongaarsche
pelgrims, die hy heden inplaats van Z. H. den
Paus ontving: „De Paus voelt zich gelukkig
weer goed."
In het Vaticaan bleef het den ganschen mid
dag druk van Kardinalen, bisschoppen en ver
tegenwoordigers van het diplomatieke corps, die
zich voorgenomen hadden hun wenschen te gaan
aanbieden voor het herstel van den H. Vader,
maar den H. Vader reeds zoo goed als hersteld
aantroffen. Er heerschte een gedempte, maar
innige vreugde in het Vaticaan, hetgeen op alle
UURWERKHANDEL
LEIDSCHESTRAAT 18
BlO 11 12 1 2\
9
PARIJS, 26 Nov. (Havas) De vanmorgen
door Daladier belegde bijeenkomst had ten
doel de maatregelen te bestudeeren welke
de regeering op 30 Nov., den dag van aan
kondiging der algemeene werkstaking, zal
nemen tot behoud van orde en het doen
functiionneeren der openbare diensten.
Een nieuwe uitbreiding der staking viel van
daag niet te bespeuren, en in het bijzonder de
arbeiders in de vliegtuigfabrieken hebben nor
maal gewerkt.
Uit Valenciennes wordt vernomen, dat de
ontruiming der nog bezette metaalfabrieken
voortduurt. Incidenten hebben zich niet voor
gedaan. In de mijnen en bij de spoorwegen
Wordt gewoon gewerkt.
Men acht het mogelijk, dat Daladier vóór a.s.
Woensdag een radiorede houdt om het land tot
rust, arbeid en eenheid aan te sporen. Een
datum hiervoor is nog niet bepaald.
Minister de Monzie zal Zondagavond per
radio een mededeeling richten tot de spoor
wegarbeiders.
282 betoogers, die voor de fabrieken van Re
nault gearresteerd zijn, zijn voor de correctio-
heele rechtbank gebracht. Zij zullen binnen
kort wegens opruiing terecht moeten staan. In
middels hebben vier hunner reeds het vonnis
over zich hooren uitspreken, t.w. tien dagen
gevangenisstraf en 25 francs boete.
Bij geheime stemming hebben de metaalbe
werkers in het gebied van Duinkerken met
groote meerderheid besloten, Maandagochtend
te staken.
gezichten weerstraalde en duidelijk uit de ge
sprekken bleek. Prof. Milani heeft den H. Vader
nog eenige dagen rust voorgeschreven, zoodat de
H. Vader eerst nog geen deel zal nemen aan de
geestelijke oefeningen, die morgen zullen begin
nen ter voorbereiding van Kerstmis.
Het is ons bekend, dat de H. Vader aan prof.
Milani vurig heeft verzocht ten spoedigste
de audiënties, vooral die van de jonggehuwden,
te mogen hervatten. Een herhaling van den
aanval is natuurlijk niet uitgesloten, maar in
zekeren zin kan men terecht zeggen dat de aan
val gunstig is geweest, n.l. in dien zin dat de
H. Vader zich nu in den eersten tijd weer meer
zal moeten sparen.
Het Is bekend dat de H. Vader den laatsten
tijd arbeidde, alsof Hij in den bloei van Zijn
leven was. Verder vergete men niet dat prof.
pater Gemelli O.F.M. twee jaar geleden nog
zeide: „Paus Pius XI is in zoodanige physieke
conditie, dat hij nog jaren en jaren kan leven."
En dit jaar herhaalde pater Gemelli nog eens:
„Pius XI bevindt zich nog zoo, dat hij nog jaren
en jaren kan leven." Zonder overdreven op
timisme kan men vertrouwen, dat de Stoel van
Petrus nog lang door de hoogs onschatbare wijs
heid van Paus Pius XI bezet zal zijn.
Heden ontving Kardinaal Pacelli inplaats van
den H. Vader een groot aantal Hongaarsche pel
grims, onder hooge leiding van Kardinaal
Seredi, die naar Rome gekomen waren om den
H. Vader te danken voor zijn deelname aan het
Eucharistisch Congres ter gelegenheid van het
negende eeuwfeest van St. Stephanus te Boe
dapest. Onder de pelgrims bevonden zich vele
bisschoppen en kerkelijke en wereldlijke auto
riteiten. Allereerst nam Kardinaal Seredi het
woord. Hij bood den H. Vader een bronzen
borstbeeld van Paus Innocentius XI aan. Daarna
sprak de rector magnificus van de Koninklijke
Universiteit van Boedapest, dr. Pazimany, die
Kardinaal Pacelli vroeg het eere-doctoraat te
willen aanvaarden. Tenslotte sprak Kardinaal
Pacelli. Z. Em. gaf allen namens den H. Vader
den Apostolischen Zegen.
Nu de verbetering in den gezondheidstoestand
van den Paus aanhoudt, keert het Vaticaan tot
het gewone leven terug. De H. Vader heeft den
middag doorgebracht in zijn specialen armstoel,
waarin hij gemakkelijker ademhaalt dan in bed
Prof. Milani is nog wat bezorgd, omdat de Paus
het liefst onmiddellijk zijn arbeid zou hervatten.
Kardinaal Mundelein, die maatregelen had
genomen om zijn vertrek uit te' stellen, is, na
dat hij de laatste inlichtingen van prof. Milani
had verkregen, toch van Napels naar New-York
scheep gegaan.
STOCKHOLM, 26 Nov. (Reuter) De i5\veed-
sche regeering heeft met 't bewind van Franco
een overeenkomst betreffende de uitwisseling
van agenten gesloten. Met nadruk wordt ver
klaard, dat deze overeenkomst geen erkenning
de jure of de facto van Franco's bewind be-
teekent. Daarom hebben de agenten niet den
staat van diplomatieke vertegenwoordigers.
WASHINGTON, 26 Nov. (Reuter). De
Amerikaansche ambassadeur te Berlijn,
Hugh Wilson, is uit Duitschland te Washing
ton aangekomen en had terstond een con
ferentie met Welles, den vice-minister van
Wilson zich naar Warmsprings om presi
dent Roosevelt te ontmoeten.
Volgens een mededeeling van vice-minister
Welles, zal Wilson voor onbepaalden tijd wor
den toegewezen aan het departement van Bui-
tenlandsche Zaken, als deskundige in Duit
sche aangelegenheden. De Duitsche ambassa
deur, Dieckhoff, zal waarschijnlijk niet naar
Washington terugkeeren, zoolang de status
van Wilson niet is opgehelderd.
Zoowel Sumner Welles als Wilson heeft ge
weigerd iets te zeggen over den vermoedelijken
duur van Wilson's verblijf in Amerika. Andere
ambtenaren hebben echter te kennen gegeven,
dat Wilson's nieuwe functie aan 't departement
van Buitenlandsche Zaken tijdelijk is cn dat
daaruit geen conclusies kunnen worden ge
trokken.
Koning Carol van Roemenië heeft een bezoek gebracht aan Adolf Hitler, die den
vorst in zijn villa op den Obersalzberg ontving
0
OSLO, 26 Nov. Het Britsche slagschip
Royal Oak met het stoffelijk overschot van
Koningin Maud aan boord, is vanochtend
voor de Noorsche kust aangekomen. Een
mijnenlegger en twee torpedojagers van de
Noorsche vloot waren den Britschen oor
logsbodem een eindweegs tegemoet gevaren.
Terwijl de schepen de Oslo-fjord binnen
voeren, weerklonken saluutschoten van de
kustbatterijen en overal waren de vlaggen
halfmast geheschen. In de buurt van de
haven was een groote menschenmenigte
samengestroomd en alle scholen en tal van
winkels waren gesloten.
Toen de „Royal Oak" de haven van Oslo
binnenvoer en op eenigen afstand van de kade
voor anker ging, waren vele duizenden op de
been om bij de aankomst van 't stoffelijk over
schot der geliefde Koningin aanwezig te zijn.
Langs de straten, welke de rouwstoet zou vol
gen, t.w. van de kade naar het kasteel Akers
hus, stonden marine-detachementen, alsmede
af deelingen der politie, van het leger en de
luchtmacht opgesteld.
Inmiddels waren Kroonprinses Martha en
haar moeder, prinses Ingeborg van Zweden, aan
boord van de „Royal Oak" gegaan waarna het
stoffelijk overschot van Koningin Maud, gedra
gen door Britsche mariniers, in een sloep werd
neergelaten en naar de kade gebracht, waarheen
zich ook Koning Haakon, Kroonprins Olof,
Kroonprinses Martha en Prinses Ingeborg be
gaven. Aldaar waren ter ontvangst aanwezig de
voorzitter van Jret Storting de leden der regee
ring, de gezanten van Engeland en Polen en
vele persoonlijke vrienden der koninklijke
familie.
Onder het spelen van het volkslied werd
de lijkkist in den rouwauto gedragen. 21
kanonschoten weerklonken. Op 26 November
bulderden altijd de kanonnen ter eere van
de Koningin, want het was haar verjaardag
Bij de brug, welke de verbinding vormt tus.-
schen het lagere en het hoogere deel van kas-
E Verwachting: Meest matige Westelijke 1
wind, zwaar bewolkt met opklaringen, nog
regenbuien, kouder.
j= Verdere vooruitzichten: Waarschijnlijk
weer zachter.
Geseind Zaterdagavond te 20.20 uur aan H
alle posten: Attentiesein neer.
Koning Haakon
teel Akershus hield de stoet halt, en bracht de
bisschop van Oslo een laatsten afscheidsgroet
aan de Koningin van Noorwegen.
Op de schouders van acht leden der konink
lijke garde werd de lijkkist vervolgens de kapel
van Akershus binnengedragen. Na een kort ver
blijf keerden de vorstelijke personen naar het
paleis terug. Waarschijnlijk krijgt het publiek
Zondag gelegenheid langs het stoffelijk over
schot te defileeren. Omtrent de laatste rust
plaats der Koningin is nog geen besluit ge
nomen.
BERLIJN, 26 Nov. (Reuter) Veldmaar
schalk Von Mackensen, die de volgende
maand 89 jaar hoopt te worden, heeft, naar
in welingelichte kringen verklaard wordt,
Hitier verzocht ds. Niemöller spoedig in vrij
heid te stellen.
Men zegt, dat zijn verzoekschrift ook door
enkele andere hooge officieren van het vroegere
keizerlijke leger geteekend is.
Von Mackensen zegt in zijn verzoekschrift,
dat hij wegens zijn hoogen leeftijd elk oogen-
blik kan sterven. Hij vraagt den Führer hem
dezen laatsten wensch in te willigen. De ge-
heele evangelische wereld aldus de maar
schalk zou Hitier voor een dergelijke edel
moedige daad dankbaar zijn.
De regeeringspersdienst bericht:
De Moniteur Beige van Zaterdag bevat
het Koninklijk Besluit, waarbij de Belgische
grensstations Stroobrugge en Maaseyk met
ingang van Maandag 28 November wederom
voor den invoer van Nederlandsche land- en
tuinbouwproducten zijn opengesteld.
BERLIJN, 26 Nov. (Havas) Het „Reichs-
gesetzblatt" publiceert de officieele lijst van
candidaten voor de aanvullende Rijsdagverkie-
zingen, die op December in het Sudeten-
Duitsche gebied worden gehouden. Aan 't hoofd
der lijst staan Hitier, Henlein, Frank en Karl
Herman.
BATHURST (Gambia), 26 Nov.
(Reuter). Een vliegtuig van de Duit
sche Lufthansa, dat een proefvlucht
van Berlijn maakte met vijftien pas
sagiers aan boord, is bij Jeshwang in
botsing gekomen met een palmboom
en verongelukt. Het vliegtuig, dat
plaats biedt aan veertig passagiers, ge
raakte in brand. Het lot van pas
sagiers en bemanning is onzeker.
Het ongeluk gebeurde, nadat de
machine van het vliegveld te Bathurst
was opgestegen.
TSJANGSJA, 26 Nov. De Chineesche
troepen in Oostelijk Hoepeh hebben, naar
het Chineesche persbureau meldt, de stad
Lotien, op 115 K.M. ten Noord-Oosten van
Hankau, welke de vorige week door de
Japanners was bezet, heroverd.
Ook elders maken de Chineezen melding van
succes bij hun militaire actie. Sinds gisteren
richten de Japanners hun aanvallen op Keng-
kau, 20 K.M. ten Oosten van de spoorlijn Kan-
ton-Hankau. Inmiddels wisten de Chineezen
evenwel twee belangrijke strategische punten
1en Zuiden van Toengtsjeng in te nemen.
Uit Hongkong wordt voorts gemeld, dat de
vijandelijkheden de Noordelijke grens van
Hongkong steeds dichter naderen. Eenige dui
zenden Chineesche vluchtelingen zijn reeds in
Hongkong aangekomen. De Engelsche politie
en Engelsche troepen zijn naar de grens der
kroonkolonie gezonden, om de verdediging te
versterker^ Ondanks de krachtige aanvallen
der Japanners zijn de Chineezen erin geslaagd
Mafang, aan den Noordelijken oever, te be
houden.
De Japansche luchtmacht heeft weer ver
scheidene steden gebombardeerd, o.a. Kwang-
ning, waar 10 slachtoffers vielen en 90 huizen
vernield zijn.
PRAAG, 26 Nov. (D.N.B.) Officieel wordt
te Praag medegedeeld, dat de verkiezing van
den president der Republiek den 30sten No
vember om half elf 's morgens in het Huis
van Afgevaardigden zal geschieden.
De minister voor Propaganda Vavrecka heeft
tegenover vertegenwoordigers van de buiten
landsche pers verklaard, dat de economische
ontwikkeling in Tsjecho-Slowakije een nauwe
economische samenwerking met Duitschland
wenschelijk maakt. Over den vorm van deze
samenwerking zullen zeer binnenkort onder
handelingen tusschen de beide staten worden
geopend. Tsjecho-Slowakije, aldus de minister,
streeft eveneens op politiek gebied naar nauwe
en vriendschappelijke betrekkingen met Duitsch
land.
De „Prazti Vecer" publiceert een communiqué
van het bestuur van de Tsjechische nationale
partij, waarin gezegd wordt, dat krachtens de
statuten slechts Tsjechen tot de party kunnen
worden toegelaten. Personen van andere natio-
anliteit, zooals Joden en Duitschers, aldus het
communiqué, kunnen geen lid worden.
Tijdens de internationale zwemwedstrijden,
welke Zaterdag in het Koningin Astridbad te
Antwerpen zijn gehouden, heeft Irene van Feg-
gelen het wereldrecord op de 100 M. rugslag ge
bracht op 1 min. 12.9 sec. De zeldzame vorm,
waarin de IJ-zwemster momenteel verkeert,
wordt wel het beste gedemonstreerd door het
feit, dat zij het wereldrecord op dezen afstand in
drie weken tyds driemaal heeft verbeterd. Op
12 November J.l. bracht zij het te Amsterdam
op haar naam met een tyd van 1 min. 13.2 sec.,
den twintigsten werd het 1 min. 13 sec. te 's Gra-
venhage en Zaterdagavond maakte zij den for-
midabelen tijd van 1 min. 12.9 sec.
De toestand van den H. Vader is weer
zoo goed als normaal.
De Fransche regeering treft maatregelen
voor de aangekondigde staking van 30
November.
Groot Duitsch vliegtuig bij Jeshwang ver
ongelukt, het lot der passagiers onzeker.
Het stoffelijk overschot van Koningin
Maud in Noorwegen aangekomen.
De Amerikaansche ambassadeur te Ber
lijn, Hugh Wilson, is te Washington aan
gekomen.
Requisitie der Fransche spoorwegen.
De stad Lotien door de Chineezen her
overd.
Twee Belgische grensstations wederom
opengesteld voor den invoer van Neder
landsche land- en tuinbouwproducten.
Marineraad stelt een onderzoek in naar
het vastloopen van Hr. Ms. „Hydra" bij
Veere.
Twee motorschepen in een der zeesluizen
te IJmuiden tegen elkaar gebotst en be
schadigd.
Irene van Feggelen behaalde een nieuw
wereldrecord op de 1 00 M. rugslag.
Beurs van New York: Stemming gedrukt.
Wanneer we gedoold hebben in
's levens dwaaltuin, dan is het noodig
op de dwaalwegen terug te keeren en
den beteren, den juisten weg te zoe
ken. Maar die weg terug komt ons te
staan op veel tijdverlies en teleurstel
ling. Daarom moeten we van meet-
af-aan met zorg onzen weg kie
zen. Want onze levensweg gaat feite
lijk alleen verder, gaat niet terug. We
kunnen een beteren weg zoeken maar
de verspilde tijd en de ontgooche
lingen blijven ons deel. Onze weg gaat
steeds vooruit, niet terug. We kunnen
na een verdoold bestaan niet nog eens
alles overdoen. Derhalve moeten we
zuinig zijn met onzen tijd en zorg
zaam met onze keuze. Geen teeg terug
maar een weg vooruit zij onze levens
weg!
BERLIJN, 26 Nov. (Havas) Het eerste deel
der boete van 1 milliard mark moeten de Joden
op 15 Dec. a.s. contant betaald hebben. Ten
einde hen in staat te stellen zich van hun schuld
te kwijten, is in Berlijn een centraal kantoor
opgericht voor den aankoop van juweelen en
kunstvoorwerpen, welke in Joodsch bezit zijn.
De artikelen worden hier door experts ge
taxeerd. Voor de drie volgende betalingen zal
de minister van Financiën de ontvangers kun
nen machtigen om in betaling aan te nemen in
Joodsch bezit zijnde effecten.
PARIJS, 26 Nov. (Havasj. Het Fransche
staatsblad zal morgen een decreet houdende
de requisitie der spoorwegen publiceeren.
S. IWxwVvMMimiiHHi 11 j 1 r 7
Stand op Zondag 1 uur v.m. 755
Vorige stand 748.6
