SCHUDT UW LEVER
WAKKER
De vooravond der
presidentskeuze
ORDE BEWAREN, MAAR DE WET
VERANDEREN
De bandjir op
Celebes
De schietpartij
te Ruwiel
DINSDAG 29 NOVEMBER £88
11 iiiiar i irrtwasMMBaffitrtTMni
Politieke besprekingen in Praag
Heden verklaring van
Spaak
Besluit tot het zenden van een
agent naar Burgos
Curfew te Jaffa
Gevechten tusschen troepen en
rebellen in Palestina
Het ongeluk van de
„Calpurnia"
De besprekingen te
Warmsprings
Philipps keert volgende maand
naar Rome terug
Tokio's kabinet keurt
China-politiek goed
Spionnageproces
nadert zijn beslissing
Portugals vriendschap
met Engeland
HOF JAGER SPEK GAAT
GOED VOORUIT
Academische examens
Nadere bijzonderheden over den
omvang van de ramp
Bliksem in tabakloods
Veehouder staat terecht voor de
Utrechtsche rechtbank
DE AFFAIRE-MARGADANT
Vleeschauto ramt een
meubeltreiler
Chaotische verwarring van
ijzer en hout
Een tweede botsing
Hooge straffen wegens diefstal
geëischt
Tffi' wmsm
unox fijnste Geldersche rookworst unox
PRAAG, 29 Nov. Heden, den dag vóór
de verkiezing van den nieuwen president
der Tsjecho-Slowaaksche Republiek, wordt
te Praag een bespreking gehouden tusschen
Tsjechische, Slowaaksche en Roetheensche
politici over de voornaamste vraagstukken
van de toekomstige ontwikkeling der bin-
nenlandsche politiek.
De ministerpresidenten van Slowakije en van
de Karpathische Oekraine, resp. Mgr. Tisso en
Mgr. Volosin, nemen aan de besprekingen deel.
Zij zullen eveneens den toekomstigen president
der republiek ontmoeten, alsmede den minister
president der Republiek, generaal Syrovy. De
besprekingen worden morgen waarschijnlijk
hervat.
Ter gelegenheid van de presidentsverkiezing
zullen alle leden der Nationale Vergadering in
I Praag bijeenkomen. Voor het eerst zal des mor-
gens, alvorens tot de verkiezing wordt overge
gaan, een gemeenschappelijke vergadering ge
houden worden van de groepen uit Kamer en
Senaat van de nationale eenheidspartij, onder
voorzitterschap van den afgevaardigde Beran,
voorzitter der partij.
De Slowaaksche ministerraad, die gisteren te
Bratislawa vergaderde, heeft zich beziggehou
den met kwesties, welke betrekking hebben op
de afbakening der grenzen en verschillende
economische vraagstukken. Tevens hechtte de
raad zijn goedkeuring aan de benoeming van
den afgevaardigde Sidor tot hoofdleider van de
Hlinkagarde.
BRUSSEL, 29 Nov. (Belga). Welingelichte
kringen bevestigen, dat minister Spaak heden
in den Senaat mededeeling zal doen van het
besluit van de regering een Belgischen gede
legeerde naar Burgos te zenden.
De minister-president zal voorts de redenen
uiteenzetten, waarom België niet langer deel
zal uitmaken van de sub-commissie der niet-
inmengingscommissie. België zal niet zijn tot
nu toé gevolgde politiek wijzigen. De heer Spaak
zal bovendien de algemeene lijnen aangeven van
een hulpactie, welke ten gunste van Spanje
zal worden ondernomen.
HAIFA, 29 Nov. (Havas). De zuiverings
actie in Noord-Palestina is gisteren den gehee-
len dag voortgezet. Nabij het dorp Oemessinet
kwam het tot een gevecht tusschen troepen en
rebellen. Hierbij werden twintig Arabieren ge
dood, waaronder de bekende rebellenleider
Aboedoerrah.
Gisteren hebben zich wederom verscheidene
aanslagen en gewelddaden voorgedaan. O.a. is
te Jaifa de curfew afgekondigd, nadat een bom
haar politie-agenten was geworpen, waarbij
dezen echter niet waren getroffen.
Men vreest, dat vier personen
werden gedood
BAGDAD, 29 Nov. (Reuter). Men vreest, dat
drie personen bij het ongeluk van het vliegtuig
„Calpumia" by het Habbaniyahmeer zijn ver
dronken en onder het wrak in de modder lig
gen. Van de rest van de bemanning, welke uit
zes personen bestond, is een gedood en twee
gewond.
Verscheidene mailzakken zijn gescheurd en
honderden brieven liggen over het meer ver
spreid. Men hoopt het grootste deel van de mail
te kunnen verzamelen.
Het ongeluk wordt toegeschreven aan het
slechte zicht.
WARMSPRINGS, 29 Nov. (Havas). Roosevelt
heeft gisteren langdurige besprekingen gevoerd
met de Amerikaansche ambassadeurs te Rome
en Berlijn. Bij het verlaten van den president
weigerden Wilson en Philipps iedere verklaring
aan de pers. Philipps deelde slechts mede, dat
hy tusschen 10 en 15 December naar zijn post
te Rome terug zal keeren.
TOKIO, 29 Nov. (Domei) Volgens mede
deeling van den eersten secretaris van het Ja-
pansche kabinet, heeft de ministerraad de fun-
damenteele politiek van Japan ten aanzien van
de nieuwe regeling der ChineeschJapansche
betrekkingen, in verband met den opbouw eener
nieuwe orde in Oost Azië, goedgekeurd. Naar
vernomen wordt, zullen de hangende kwesties
tusschen Japan en de vreemde mogendheden
aangaande hiin rechten en belangen in China
behandeld worden overeenkomstig de zoojuist
door het kabinet goedgekeurde fundamenteele
politiek.
NEW-YORK, 29 Nov. (Havas). Het spionna
geproces te New York loopt ten einde. Giste
ren heeft het federale hof de pleidooien aange
hoord van de verdedigers van drie der verdach
ten, de kapster Johanna Hoffmann, den voor-
maligen soldaat van het Amerikaansche leger
Glaser en Hermann Voss.
De verdedigers concludeerden tot vrijspraak
wegens gebrek aan bewijs Vandaag zal de ad
vocaat-generaal zijn requisitoir houden. Hierna
zal de uit tien mannen en een vrouw bestaan
de jury zich beraden.
LISSABON, 29 Nov. (Havas). Ter gelegenheid
van de openingszitting van de Nationale Ver
gadering heeft generaal Carmona haar een
boodschap gezonden, waarin hy o.a. verklaarde,
dat Portugal zyn vriendschap met andere lan
den wil voortzetten en in het bizonder de ban
den met Engeland nauwer wil aansnoeren.
Uit naam van de vergadering dankte pro
fessor Arthur den president der republiek. Ook
hy wees op het belang van de vriendschap met
Engeland en wees verder op de banden, welke
het moederland verbinden met de koloniën.
Het is nu juist een jaar geleden, dat Prins
Bernhard op weg naar een jachtveld het
ernstige auto-ongeluk is overkomen. Hofjager
W. Spek te Apeldoorn, die in zijn gezelschap
was, heeft door de storing van zijn zenuwen als
gevolg van dit ongeval nog steeds niet zijn werk
kunnen hervatten. Zijn toestand is evenwel goed
vooruitgaande, mede dank zij de uitstekende
medische behandeling, die hem door toedoen
van H. M. de Koningin te beurt valt.
GRONINGEN. Bevorderd tot doctor in de
letteren en wijsbegeerte op een proefschrift
mevr. M. Hartgeruik-Koomans, geboren te
Beetsterzwaag.
UTRECHT. Bevorderd tot doctor in de ge
neeskunde op een proefschrift de heer J. Ch.
Ph. Eeftink Schattenkerk, geboren te Tienho
ven.
U-2-0339*
Utrecht, Hoorn, Arnhem, de reeks
plaatsen, waar de Neo-Malthusi-
aansche Bond zijn openbare actie
gedwarsboomd ziet door vurige en over
tuigde katholieken, die in hun goedbe-
doelden en spon tanen ijver soms tot
min of meer ernstige ordeverstoringen
overgaan, groeit. Verschillende malen
hebben bij deze ordeverstoringen jonge
katholieke intelleetueelen, studenten,
een rol gespeeld. Van den eenen kant
is dit te waardeeren, omdat deze jonge
katholieke intelleetueelen daarmee het
tastbaar bewijs leveren, dat zij niet
slechts met den mond hun geloof wen-
schen te belijden, maar ook, zoo noodig,
bereid zijn met daden dat geloof te ver
dedigen. Van den anderen kant ech
ter verdient deze strijdmethode tegen
den verderfelijken Neo-Malthusiaan-
schen Bond afkeuring, omdat zij in
zich niet juist is en haar doel deerlijk
voorbijschiet. Verschillende burgemees
ters hebben als hoofd van politie in hun
gemeente de openbare vergaderingen
en tentoonstellingen van den Neo-Mal-
thusiaanschen Bond bij voorbaat ver
boden, omdat zij ordeverstoringen van
de zijde van katholieken verwachtten.
Hoe gelukkig het effect van dergelijke
verboden ook moge zijn, omdat in die
plaatsen de Neo-Malthusiaansche Bond
geen kans kreeg zijn, het zedelijk ge
zinsleven ondermijnende, denkbeelden
en practijken in het openbaar te propa-
geeren, toch moet de motiveering van
dergelijke verboden bij voorbaat uit
vrees voor ordeverstoringen als niet de
meest gelukkige worden geacht.
Goddank, leven wij hier in een
rechtsstaat, waar de persoonlijke
vrijheid van de staatsburgers nog
wordt geëerbiedigd en gehandhaafd, en
dat moet zoo blijven.
Maar 'n democratische rechtsstaat als
de onze kan alleen maar dan in stand
worden gehouden, wanneer de wetten
worden nageleefd, het gezag wordt ge
respecteerd en de orde wordt bewaard.
Elke onwettige handeling van een in
dividu of een groep van individuen
moet worden voorkomen, verhinderd of
gestraft. Wordt daarmee eenmaal de
hand gelicht, dan is het hek van den
dam. Geweldmethoden, die wij in an
deren ten scherpste en principiëel af
keuren, mogen redelijkerwijze zeker
niet door ons worden toegepast. Moeten
wij, katholieken, er dan maar gelaten
in berusten, dat de Vrijdenkersvereeni-
ging „De Dageraad" in woord en ge
schrift het geloof aan God uit de har
ten der menschen tracht te rukken en
dat de Neo-Malthusiaansche Bond in
woord, geschrift en beeld het duivelsche
evangelie van de technische geboorte
beperking predikt en angstwekkend veel
slachtoffers maakt, helaas ook onder
hen, die althans in naam nog voor onze
geloof sgenooten doorgaan? Neen, dat
moeten en dat mogen wij niet. Wij heb
ben den onafwijsbaren plicht met alle
geoorloofde middelen te strijden tegen
het onberekenbare kwaad, dat door der
gelijke organisaties wordt aangericht.
Maar indien wij niet onze toevlucht
mogen nemen tot geweldpleging, hoe
zullen wij dan met eenige kans op suc
ces dien strijd voeren?
Ten eerste door zelf zoowel per
soonlijk als in het gezins- en hu
welijksleven stipt en getrouw vol
gens de zedelijke beginselen van ons H.
Geloof te leven. Ten tweede door tel
kens en telkens opnieuw te waarschu
wen tegen het kwaad, overal, waar het
zich vertoont en waar het soms voor
onoordeelkundigen bedrieglijk als goed
vermomd tracht binnen te dringen. Ten
derde door al onze macht en invloed
aan te wenden om langs de daarvoor
bestaande wegen en de daarvoor aan
gewezen instanties de wet gewijzigd te
krijgen, die aan de geestelijke en zede
lijke bedervers van ons volk een on
duldbare vrijheid van actie laat. Onze
positief Christelijke regeering heeft uit
drukkelijk in haar eerste Troonrede
verklaart vóór alles Gods wet tot opper
ste richtsnoer te nemen in wetgeving
en bestuur. Welnu, dan is het thans de
hoogste en de juiste tijd voor de poli
tiek georganiseerde katholieken en alle
geloovige Christenen om een energieke n
legale actie op touw te zetten om te
komen tot een wettelijk verbod tegen
de openbare propaganda en actie van
de Vrijdenkersvereeniging „De Dage
raad" en den Neo-Malthusiaanschen
Bond, wier leerstellingen en practijken
rechtstreeks in strijd zijn met de reli
gieuze en Zedelijke beginselen van het
Christendom, de principiëele grondsla
gen van ons Christelijk volksleven en de
moreele gezondheid van het Nederland-
sche volk en dus ook zijn welzijn aan
vreten. Door een dergelijke goedgeor
ganiseerde en geleide algemeene actie,
die vóór alles Gods wet tot opperste
richtsnoer neemt, zou een groot natio
naal belang gediend worden en zou ons
geloovig Christelijk volksdeel gespaard
worden voor een.stelselmatige krenking
van zijn heiligste gevoelens en begin
selen, terwijl dan vanzelf geen enkele
reden meer zou bestaan voor ordever
storingen.
BUITENZORG, 29 Nov. (Aneta). Omtrent
de groote overstrooming tengevolge van bandjirs
op Celebes is nog het volgende vernomen:
In de onderafdeeling Mamoedjoe is het dis
trict Tapalang het ernstigst getroffen. Hier
zyn 13 personen gedood en werden 40 huizen
verwoest. In het zuidelijk deel van dit district
zyn alle bruggen weggeslagen.
Zooals reeds werd gemeld, zijn in den kam
pong Maloenda van de 400 huizen er 126 Ver
nield. Hier zyn 28 personen het slachtoffer van
de overstrooming geworden. Uit het noorde-
lyk deel van dit district zyn nog geen berich
ten ontvangen, daar de verbinding nog niet is
hersteld.
In de bergstreek Oeloemandad zyn 14 per
sonen gedood.
In de onderafdeeling Mamasa zijn vier groote
bruggen weggeslagen. Tot dusver zyn van hier
vier dooden gerapporteerd.
In de onderafdeeling Folewali zyn zes per
sonen gedood. Veertien personen worden nog
vermist.
Overal waar dit noodig is wordt voedsel ver
strekt.
SEMARANG, 29 Nov. (Aneta). By een
zwaar onweer is de bliksem ingeslagen in een
tabakloods van de onderneming Pandansiem-
ping, ten Zuiden van Klaten. Een kamer met
den oogst werd vernield.
In de maand Mei van dit jaar werd de lan
delijke omgeving van het dorpje Ruwiel tsr
hoogte van Breukelen op ongeveer 4 K.M. ten
Westen van de spooriyn UtrechtAmsterdam
gelegen, opgeschrikt door een kort doch hevig
geweervuur. Bij onderzoek bleek, dat op bevel
van den Officier van Justitie te Utrecht met
gewapend geweld de boerdery van den kleinen
boer A. van M. was bestormd, waarbij de boer
en zijn oudste zoon ernstig werden gewond,
zoodat zij per ziekenauto naar het Stads- en
Academisch ziekenhuis te Utrecht moesten
worden overgebracht.
Aan de boerderjj van den veehouder hadden
zich des morgens eenige crisisambtenaren ver
voegd om een onderzoek naar het op de boer
dery aanwezige vee in te stellen.
De boer, die reeds meermalen biyk had ge
geven geen inmenging van wie ook in zijn be
drijf te dulden, weigerde ook deze ambtena
ren den toegang tot zyn bedrijf.
De ambtenaren verzochten daarop de politie
uit Kockengen hulp te verleenen. De boer hield
zyn deur gesloten en weigerde eveneens de po
litie den toegang. Daarop werd een smid ge
baald, die de gegrendelde deur op bevel van
de politie wilde openbreken. Terwyl de man
daarmede bezig was, klonken schoten, die van
uit de woning op de in de nabijheid van de
deur staande ambtenaren en veldwachter wer
den gelost door den veehouder en zyn oudsten
zoon, kennelijk met de bedoeling om zelfs mer
dergelijke middelen iederen toegang tot de boer
derij te verhinderen. Aanstonds trok men
zich daarop terug. De Officier van Justitie
werd gewaarschuwd, die spoedig in Ruwiel na
bij de Portengensche brug, waar de boerdery is
gelegen, verscheen. Deze gaf den veehouder
nog eenigen bedenktijd, tevens om hem de ge
legenheid te geven zyn vrouw en de beide nog
jeugdige kinderen, voordat met gewapend ge
weld zou worden opgetreden, te laten vertrek
ken. Toen hieraan na geruimen tijd j^een ge-
boor werd gegeven, werd tot den aanval over
gegaan, een dertigtal schoten werden van
weerskanten gelost, waarbij de veldwachters
de deur van de boerdery insloegen en met
eenige goedgerichte schoten den boer en zyn
zoon buiten gevecht stelden. Dezen werden
overgebracht naar het stads- en academisch
ziekenhuis te Utrecht, waar zij geruimen tyd
werden verpleegd. De gemeenteveldwachter
van Kockengen kreeg een schampschot aan
de borst, doch kon na verbonden te zyn naar
zyn woning terugkeeren.
Hedenmorgen had de 60-jarige veehouder
zich te verantwoorden voor de Utrechtsche
rechtbank. Als getuigen waren verschenen de
by deze zaak betrokken crisis-ambtenaren en
de veldwachters, die bij deze schietparty te
genwoordig waren geweest.
Uit een onderzoek, ingesteld naar de
geestvermogens van verdachte, is komen
vast te staan, dat hij leed aan een vermin
derde mate van toerekeningsvatbaarheid.
De officier eischte twee jaar gevangenis
straf met aftrek van preventieve hechtenis.
De verdediger, mr. Kappeyne van de Copello,
verzocht om een voorwaardelyke straf, gelyk-
staande aan de doorgebrachte hechtenis.
Hedenochtend heeft zich op den rijks
weg nabij Hakkelaar een ernstige botsing
voorgedaan tusschen een vleeschauto uit
Meppel, bestuurd door A. B. en een meu
beltreiler van A. v. N. uit Amsterdam, be
stuurd door den eigenaar.
Laatstgenoemde reed, komende van de hoofd
stad, geheel rechts van den weg, toen op het
bovenbedoelde weggedeelte van de tegenover
gestelde zijde de vleeschauto uit Meppel nader
de. Naar de bestuurder B. van laatstgenoemden
wagen later heeft verklaard, is, door onver
klaarbare oorzaak, zijn wagen op een gegeven
oogenblik eensklaps van rechts naar links ge
schoten, toen de meubeltreiler reeds te dicht
genaderd was, om een hevige botsing te voor
komen.
De vleeschwagen liep in volle vaart op den
meubeltreiler en een ware verwoesting was het
gevolg. In de cabine van den treiler zaten be
halve A. v. N. ook nog J. K. en J. v. H. Deze
beide personen bekwamen by de botsing hoofd
wonden en zijn met een passeerenden auto
naar het Burgerziekenhuis te Amsterdam ver
voerd, nadat dr. Niekerk van Muiden ter plaat
se het eerste verband had gelegd. Ook A. v. N.
bekwam eenige lichte verwondingen aan het ge
laat, maar behoefde niet naar het ziekenhuis
vervoerd te worden. In den vleeschwagen reden
mede mej. V. en iemand die onbekend was,
doch onderweg gevraagd had, te mogen mee
rijden. Laatstgenoemde liep een grooten buil
aan het hoofd op en eenige lichte verwondin
gen in het gelaat. Ook mej. V. werd licht ge
wond.
Gezien de chaotische verwarring van ijzer en
hout, veroorzaakt door de botsing, mag het on
verklaarbaar heeten, dat hierbij geen menschen-
levens te betreuren vallen. Van den treiler is de
cabine eenvoudig versplinterd. De oplegger werd
in zyn geheel weggeslagen. Het chassis werd
opengescheurd en de motor lag er in zijn ge
heel naast.
Terwijl tal van auto's langs den weg ge
schaard stonden, daar de bestuurders uit
nieuwsgierigheid hun wagens hadden stopgezet,
zoodat de rijksveldwachter van Muiden groote
moeite had, het verkeer te regelen, had de twee
de botsing plaats, nu tusschen twee personen
auto's. Van de richting Bussum naderde een
auto, waarin twee personen gezeten waren, be
stuurd door den heer P. J. d. B. te Deventer.
Deze auto bevond zich in een file, maar moest
plotseling stopgezet worden, in verband met de
stagnatie, welke even te voren in het verkeer
was ontstaan. De heer d. B. remde sterk, waar
door de wagen eerst naar links, toen naar
rechts schoot en bij de laatste beweging in bot
sing kwam met den auto van den heer N. H.
uit Amsterdam. In laatstgenoemden wagen be
vonden zich vier personen, van wie er één licht
gewond werd. Ook de heer d. B. bekwam lichte
verwondingen. Beiden hebben zich onder be
handeling van dr. Niekerk te Muiden moeten
stellen.
De rijksveldwachter van Muiden heeft van
een en ander proces-verbaal opgemaakt.
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult 's morgéns „kiplekker"
uit bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal
in Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
stroom van gal onvoldoende is. verteert Uw voedsel
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt
verstopt, Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, v«elt U ellendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddeien zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de gal te doen stroomen.
Eischt Carter s Leverpilletjes bij apothekers en
drogisten. L 0,75,
MAKASSAR, 29 Nov. (Aneta). Heden heeft
de officier van justitie by den raad van justitie
te Makassar zijn requisitoir gehouden in de
bekende zaak tegen K. Jr. en den chauffeur B.
In deze zaak, een voornaam onderdeel vor
mend van de z.g. affaire-Margadant, worden
K. Jr. en de chauffeur beschuldigd de kas van
den fungeerenden controleur te Boeloekoemba,
wijlen Margadant, te hebben bestolen. In 1924
is de heer Margadant aan dezen diefstal schul
dig verklaard en veroordeeld tot vier jaar ge
vangenisstraf.
De officier eischte schuldigverklaring van
beide beklaagden, wegens diefstal door twee of
meer vereenigde personen gepleegd, en vor
derde tegen K. Jr. en tegen den chauffeur B.
twee jaren gevangenisstraf.
