VICTOR HUGO
Het vraagstuk der Joodsche
vluchtelingen
Wat de tong streelt
LEO BOS
GRATIS
L. v. GOOR
F. RIKKERS
Subliem 6 cents*
Onderwijsbegrooting
aangenomen
Electr. luxe bakkerij P. C. Bruijn
FRUITMANDEN
CHOCOLADE
LETTERS
WILLEM STUVE
wK.SAMSON
DIEBEN GUBBI
VANAF HEDEN TOT EN MET 5 DEC. NOTEEREN WIJ;
HET KAASHUIS
Evenals verleden jaar
f2.50
f 0.50
Dr. Moller legde tevoren een
verklaring af
DE MAATREGELEN VAN
DE REGEERING
LEVENSMIDDELEN BEDRIJF
RESTAURANT „FLUKS"
MOSCOVIS HARTEN
EN HAMMEN
vanaf X 5 cent
Heerlijke
BANKETLETTERS
50 pl«m* 1 pond
'Bock&ieTD
altijd
smaakt 't fijn!
VRIJDAG 2 DECEMBER 1938
U weet niet meer
wat U rooken wilt?
Naar mijn overtuiging
is Victor Hugo de beste*
Niet ten laste van de
gemeenschap
Noodgevallen
De financiën
De deur niet op een kier
Nederland doorgangshuis?
UIT DEN OMTREK
HEEMSTEDE
ZAANDAM
IJMUIDEN
R. K. Speeltuinver. „Vrij en Blij"
Slachtoffers van den storm
gqoooooooooqoooqooooooooooqooooooooooooooooooooo oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo*
le KLASSE
KLEVERPARKWEG 11
TELEF. 10987
HAARLEM
WAGENWEG 122
TELEF. 15774
Bezorging door geheel Haarlem en omstreken
BESTELT NOC HEDEN!
OUDE GROENMARKT 22 TELEFOON 10765 HAARLEM
GROOTE HOUTSTRAAT 21
HAARLEM
Voor ROOMBOTER BANKETLETTERS enz.
naar den ROOMBOTER BAKKER
SCHOTERWEG 26-28 - TELEFOON 16582
ZONDAGS GEOPEND VAN 11-5 UUR
OPMAKEN VAN
PAARLAARSTEEG 6
TELEFOON 19105 HAARLEM
BANKETBAKKER IJ
Gierstr. 30 - Cronjéstr. 141
ST. NICOLAAS-AVOND
Moet Sint N icolaas
zoet of hartig
rijjden V
De bekende Geld.
Hammen, ongev..
Geld.
De fijnste
Rookworst.
VERDER ONZE BEKENDE
PRIMA KAASSOORTEN
CIERSTRAAT 44 - TEL. 10942 - HAARLEM
KLEINE HOUTSTRAAT 23 - TELEFOON 17989 - HAARLEM
5öooooGOOooooooc^ooooooooooooocx)oooooooooocx5oooooooooooooooocxxxxxxxxx>oooc5poooooooooooooooo-
Pater F. Otten te IJmuiden-O.
ZANDVOORT
(Van onzen parlementairen redacteur)
Hedenmiddag heeft de Tweede Ka
mer de Onderwijsbegrooting aangeno
men met 61 tegen 30 stemmen.
Vóór de stemming legde dr. Moller
een verklaring af namens de Katho
lieke fractie. Daar bij de schriftelijke
behandeling van deze begrooting, aldus
dr. Moller, deze minister voor de zoo-
veelste maal een algeheele leidelijkheid
aan den dag legde, leek het ons nutte-
Zeer vele journalisten vulden Woensdagoch
tend de groote zaal van't departement van Bui-
tenlandsche Zaken om, op uitnoodiging van den
heer A. J. Lievegoed, chef van den Regeerings-
dienst, een uiteenzetting aan te hooren van mr.
J. R. M. van Angeren, secretaris-generaal van
het departement van Justitie, over het probleem
der Joodsche vluchtelingen.
De heer A. J. Lievegoed, de vergadering ope
nende, zeide zich te verheugen over deze groote
opkomst, die hij in overeenstemming achtte
met het belang van dit vraagstuk, dat iedereen
ter harte gaat. In het bijzonder heette de heer
L;r\egoed welkom mr. Van Angeren en mr. J.
C. Tenking, die ondanks hun drukke bezigheden
bereid waren hier aanwezig te zijn.
De heer Van Angeren nam daarna het
woord.
De minister heeft in de Kamer, zoo zeide hij,
reeds een korte verdediging van zijn beleid ge
geven. Daarheen zou spr. kunnen verwijzen, hij
wil dit echter niet doen.
Voorop stelde spr., dat Nederland het
eenige land is geweest dat practisch iets
voor de Joodsche vluchtelingen gedaan
heeft. Van directe toelating in andere lan
den is weinig te merken.
De scherpte van de critiek in ons land richt
zich tegen de regeering, maar spr. wenschte
duidelijk te zeggen, dat onze regeering toch
niet verantwoordelijk is voor alles wat in
Duitschland is gebeurd.
Hoezeer de regeering ook begaan is met het
lot der Joden in Duitschland, toch kan zy slechts
een beperkt aantal toelaten. Daarover zijn bijna
allen het eens. Nederland kan niet zijn gren
zen openstellen voor 7 a 800.000 Joden. Wij moe
ten ons dus beperken, met andere woorden een
keuze doen.
Reeds vóór 7 November werd het asylrecht
toegepast. Toen al gingen er in Amsterdam
stemmen op, die daartegen protesteerden. Deze
zaak is heel anders dan die der Duitsche en
Belgische vluchtelingen in oorlogstijd, omdat
men toen uitzicht had, dat dezen ons land
weer zouden verlaten. Dan is er de mogelijk
heid van onderbrenging. Wij kunnen de men-
schen niet toelaten, als wij ze niet kunnen
huisvesten. Verder de kwestie van de volksge
zondheid, een belangrijke factor van dit vraag
stuk.
Tenslotte de financieele omstandigheid, die
een belangrijke rol speelt. Wil de regeering met
hl deze factoren rekening houdende, dan is het
duidelijk, dat zij de grenzen niet zoo maar open
kan stellen, zelfs niet op een kier. In dat laat
ste geval krijgen we met de menschen, die wü
willen hebben, maar vooral die menschen, die
men in Duitschland kwijt wil.
Drie categorieën komen in aanmerking voor
toelating: zij, die een vergunning hebben van
den minister van Justitie, zij die kunnen door
reizen en de noodgevallen.
Een vergunning wordt o.m. afhankelijk ge
steld van het feit, dat gegadigden niet ten laste
komen van de gemeenschap. De Regeering
moet waarborgen hebben, dat familieleden zich
hun lot aantrekken. Wat de kinderen betreft,
over hun toelating adviseert het kindercomité.
Voor die kinderen is in de eerste plaats qua
rantaine noodig en later tehuizen. Bij families
kunnen zij maar niet zoo worden binnengela
ten. Daarvoor kan de regeering niet de ver
antwoordelijkheid dragen. Spr. is zelf vader
var>. kinderen en zou nimmer zijn kinderen af
staan aan een willekeurige familie.
De moeilijkste categorie is die van menschen
van middelbaren leeftijd. Hier moet vooral aan
de toekomst worden gedacht en in verband
hiermede zijn kampementen overwogen. Het
loslaten van al die menschen zou het Joodsche
vraagstuk wel eens zeer ongunstig kunnen be
ïnvloeden. Het kampement heeft ook voordee-
len voor eventueele evacuatie.
Wat betreft hen, die rechtstreeks kunnen
doorreizen, ook hier heeft de regeering groote
moeilijkheden. Wie een spoorkaartje voor Lon
den heeft en een brief van zijn dochter, dat er
een baantje op hem wacht, wordt heusch niet
in Engeland toegelaten. Ook Amerika biedt niet
zooveel mogelijkheden als wel eens gedacht
wordt. Sprekers informaties hebben hem ge
leerd, dat het nieuwe quotum pas over een
jaar verruimd zou kunnen worden.
Over de noodgevallen zou mr. van Angeren
uren kunnen praten. Ons systeem is, aldus spr.,
als volgt:
Wij sluiten de grenzen, maar wij laten de
menschen beperkt toe. Iemand, die de reis naar
de grens heeft ondernomen, zonder papieren,
is niet plotseling noodgeval geworden. Bij wer
kelijk ernstige noodgevallen (zooals een vrouw
met een klein kindje) hebben de grenswachters
instructies om zich in verbinding te stellen
met het hoofd van de grensbewaking en den
vreemdelingendienst. Het geval wordt dan
grondig bekeken. Men gaat na of die vrouw
met haar kindje ergens kan worden opgenomen.
Stel dit geval: een man meldt zich aan de
grens met 4 kinderen, over wie hij zich ont
fermd heeft. Dat is geen noodgeval. Die man
moet de verantwoordelijkheid over die vier hem
vreemde kinderen, waarvan hij misschien niet
eens de namen kent, zelf en alleen dragen. Aan
den opzet van het door spr. uiteengezette
systeem moet worden vastgehouden. Hoe druk
het departement van Justitie het heeft, blijkt,
dat er wel eens 300 aanvragen per dag zijn
binnengekomen.
Dag en nacht wordt er gewerkt. Van de
groep, die door families worden opgenomen,
zijn er sinds 7 November ongeveer 2500
toegelaten en los van die groep 130 kinde
ren.
Het kindercomité heeft thans voorgesteld op
zeer korte termijnen nog vele kinderen toe te
laten. Daarover zullen nog besprekingen wor
den gevoerd.
De kwestie der kampementen, quarantaine
enz., is een kwestie van Binnenlandsche Zaken.
Daar wordt met alle kracht aan gewerkt.
Hoe is de financieele gang van zaken? Spr.
heeft grooten lof voor de Joodsche gemeen
schap, die millioenen per jaar uitgeeft.
Als men f 1.50 per persoon rekent en 4000
vluchtelingen zou toelaten, komt men tot
f 2.200.000 per jaar. Spr. zegt, dat de grootste
opbrengst eener collecte de Emmabloem
tes ook zijn, men overschatte haar nut niet.
De regeering kon niet anders handelen
dan zij deed, eenmaal het systeem aanvaard
hebbende, dat spreker geschetst hééft. Het
is hard voor sprekers medewerkers, zooals
den heer Tenkink, om te hooren, dat Justi
tie geen christelijke liefde kent. Die heb
ben wij wel, maar wij hebben ook vader
landsliefde.
Na een korte pauze was er gelegenheid tot
het stellen van vragen.
De secretaris-generaal van het öepartément
van Justitie heeft daarna nog meer dan een
uur besteed aan de beantwoording van de vele,
hem gestelde vragen.
In het antwoord zeide de heer Van Angeren
o.m., dat vóór 7 Mei van dit jaar de toelating
van vluchtelingen practisch vrij was. Nadien
is zij begrensd. Hij verdedigde het systeem door
de Regeering in dezen gevolgd en merkte op,
dat aan de toelating van kinderen zeker geen
einde is gekomen. Het was hem niet mogelijk
een opsomming te geven van het aantal zoo
genaamde „nood-gevallen", omdat deze telefo
nisch worden behandeld en niet geregistreerd
worden.
Spr. kon zich niet vereenigen met het plan
van prof. Bonger, om n.l. tienduizend vluchte
lingen toe te laten en daarna de grenzen te
sluiten. Dit zou beteekenen: de deur op een
kier zetten en daartegen is de Regeering ge
kant.
De vraag, hoevele kampementen er zullen
komen en waar, kon mr. Van Angeren niet be
antwoorden. Het departement van Binnenland
sche Zaken behandelt deze zaak. Het tempo
van het binnenlaten van Joodsche kinderen is
afhankelijk van het tempo, waarin de lijsten
van de verschillende comité's binnenkomen.
Dat er op het oogenblik hard gewerkt wordt
kan blijken uit het feit. dat er op het oogen
blik meer vergunningen voor toelating van
kinderen verstrekt zijn dan er binnenkomen.
De regeering is vol belangstelling voor
hetgeen de overige regeeringen zullen doen,
in welk verband de heer Van Angeren er
op wees, dat de minister-president zijn voel
horens heeft uitgestoken. Er is echter geen
enkele reden, dat wanneer Engeland en
Amerika iets zouden doen, Nederland een
doorgangshuis zou moeten zijn. Is de
scheepvaart tusschen Duitschland eener-
zijds en Engeland en Amerika anderzijds
niet volkomen normaal?
Verder betoogde mr. Van Angeren, dat België
practisch geen vluchtelingen toelaat. Wèl zijn
er eenige kampementen, maar daarin zijn ge
huisvest Joodsche vluchtelingen, die vóór No
vember het land waren binnengekomen en die
in de groote steden, zooals Brussel en Ant
werpen, teveel waren.
Hoeveel vluchtelingen zullen er worden toe
gelaten? Er staat de regeering een getal voor
oogen, dat mr. Van Angeren nog niet noemen
kan. Hij wees er op, dat degenen die thans
naar Amerika zouden kunnen emigreeren, om
dat zij daartoe vergunning hebben, toch nog
een jaar moeten wachten, omdat het Ameri-
kaansche quotum vol is.
In de behandeling van de noodgevallen zit
een persoonlijk element. Wanneer iemand zegt,
dat hij zijn dochter in Londen gaat opzoeken
en dat hem daar een baan wacht, behoeft het
voor de grenswacht nog niet onmiddellijk vast
te staan, dat deze mededeelingen juist zijn.
Spr. neemt het den menschen aan de grens
niet kwalijk, wanneer zij jokken, maar betoogt,
dat ook over zulke gevallen met Den Haag ge
telefoneerd moet worden.
In zijn slotwoord zeide de secretaris-gene
raal van het departement van Justitie, dat hij
meende, de aanwezigen naar zijn beste weten
te hebben voorgelicht en duidelijk te hebben
gemaakt, dat Justitie wel degelijk medegevoel
heeft, al moet het departement rekening hou
den met de beperkte mogelijkheden.
De chef ven den Regeeringspersdienst, de
heer A. J. Lievegoed, heeft na deze woorden de
bijeenkomst gesloter
loos het overleg met dezen bewindsman
voort te zetten. Niettemin zullen wij in
de huidige omstandigheden om zeer
belangrijke redenen onze stem aan deze
begrooting niet onthouden.
De heer Albarda (S.D.), eveneens een
verklaring afleggend, zeide, dat hij het
heele kabinet verantwoordelijk achtte
voor de politiek van dezen minister en
door tegen deze begrooting te stemmen
dit onderdeel van het kabinetsbeleid
zal veroordeelen.
Vergadering tuinlieden Woensdagavond
hield de onderlinge tuinlieden-véreeniging een
ledenvergadering in café restaurant „Hof van
Heemstede."
In zijn openingswoord deelde de voorzitter me
de, dat de penningmeester, de heer C. v. Ipe-
ren zeer ernstig ziek is.
Met eenige toepasselijke woorden werd als
nieuw lid geïnstalleerd de heer J. de Boer.
Medegedeeld werd, dat op de eerstvolgende
vergadering, die gehouden wordt op 21 Decem
ber, een geuring van kerststukjes zal plaats
hebben. Besloten werd een feestavond niet door
te laten gaan wegens ernstige ziekte van den
penningmeester.
De onderlinge tentoonstelling van huisbroei
werd vastgesteld op 15 Februari as. Vervolgens
hield de heer W. A. v. Zadel een inleiding met
lichtbeelden over Narcissencultuur.
Spr. gaf een uitvoerig overzicht in het alge
meen over de indeeling der soorten, enz. waar
door de leden, mede aan de hand van talrijke,
ook gekleurde plaatjes een duidelijk beeld kre
gen van deze zoo mooie cultuur. Inleider had
een aandachtig gehoor.
Na afloop werden verschillende vragen ge
steld en beantwoord.
Voor een door den heer B. Nïeuwenhuis ter
keuring ingezonden groep Cyclamen kende de
keuringscommissie 10 punten toe.
St. Nicolaas bij de Indische buurtvereenigïng
Vrijdagavond zal St. Nicolaas in café restau
rant „Wapen van Heemstede" een bezoek bren
gen aan de kleine kindenen van leden der In
dische buurtvereeniging.
De al zoo populair geworden tocht door de
Indische buurt zal dit jaar echter niet plaats
hebben.
Plechtige ontvangst van St. Nicolaas. De
officieele Sint van de Centralisatie van het
St. Nicolaasfeest, zal Zaterdagmiddag zijn in
tocht in de gemeente doen. Om half drie zal
de salonboot aan de Prins Hendrikkade nabij
het gebouw Thalia St. Nicolaas aan wal zet
ten', alwaar het dagelijksch comité hem zal be
groeten. Hierbij zal burgemeester In 't Veld
via luidsprekers een begroetingsrede uitspre
ken. In óptocht met 1200 kinderen, 4 muziek
corpsen en een drietal Zwarte Pieten, zal de
goede Sint een rondrit door de stad maken.
Aan de kinderen van werkloozen en daarmee
gelljkstaanden, van 410 jaar, zullen Maandag
a.s. door de Zwarte Pieten per vrachtauto een
750 cadeaux aan huis worden bezorgd.
Bij slechte weersomstandigheden zal de in
tocht niet plaats hebben.
De collecte ten bate van de vervolgden om
geloof en ras. In een Woensdagavond ten
gemeentehuize gehouden bijeenkomst werden de
noodige voorbereidingen getroffen voor de col
lecte op Zaterdag a.s. ten bate van de vervolg
den om geloof en ras. Vrijwel alle richtingen,
waaronder de Roomsch Katholieke Jeugdbe
weging, waren hierbij tegenwoordig. De stad
zal in 21 wijken worden verdeeld en de toe
zegging voor 100 collectanten (trices) werd reeds
gedaan, ofschoon dit aantal niet voldoende is.
Vrijdagavond tusschen 7 en 8.30 uur zullen da
bussen uitgereikt worden. In een vlotte toe
spraak heeft burgemeester in 't Veld de aan
wezige collectanten aangespoord alle Krachten
in te spannen.
Zaandam steunt prachtig. In het tijdvak
17 Nov. tot en met 30 Nov. 1938 is op de reke
ning van het Zaansche comité ten behoeve van
de Joodsche vluchtelingen bij de Twentsche
Bank een bedrag van ongeveer f 2400 binnen
gekomen.
St. Nicolaasdrukte bij de Posterijen. De
directeur van het Postkantoor alhier, brengt ter
kennis, dat het kantoor op Zaterdag 3 Dec. a.s.
met het oog op de St. Nicolaasdrukte na 16
uur zal zijn opengesteld tot 18 uur, evenwel
uitsluitend voor het ter verzending aanbieden
van postpakketten. Hetzelfde geldt voor het
postagentschap Westzijde.
Ontevredenheid over de arbeidsvoorwaarden.
In een schrijven aan B. en W. heeft de R.S.
A.P.-raadsfractie er de aandacht op gevestigd,
dat de arbeidsvoorwaarden aan het „Brokken-
huis" veel te wenschen overlaten. Naast een
onbevredigend loon, is ook een grief, dat werk-
looze arbeiders gedwongen worden om bij die
sociale instelling te arbeiden op straffe van
inhouding van den steun bij weigering. Bij
weigering werd zelfs de steun, die slechts enkele
guldens bedroeg, ingekort, terwijl anderen in
den geringen steun gekort werden. Mocht hier
aan geen einde gemaakt worden, dan zal de
R.S.A.P.-raadsfractie in de eerstvolgende zit
ting den raad verzoeken over deze aangelegen
heid te mogen interpelleeren.
De R.K. Speeltuinvereeniging „Vrij en Blij"
houdt Zaterdag 3 December a.s. een St. Ni
colaasfeest in het Patronaatsgebouw aan den
Zeeweg.
De kleintjes worden verwacht van 24 uur
en de groote kinderen van 4half zeven. Na
het bezoek van St. Nicolaas zal een goochelaar
de kinderen aangenaam bezig houden en zal er
tevens een zangwedstrijd gehouden worden. Na
afloop zullen de traditioneele versnaperingen
worden uitgereikt.
■l
Tijdens het stormweer hetwelk op de Noord
zee heeft gewoed, blijken tal van loggers en
Wynhuys de Gukte Druyf
ElGEMAAt P J.f! v..TETfpiW.
GROOTE Markt, hoc* KOm.-'GS-'R
Telefoom 10134 Haarlem
houden wij ons aanbevolen voor de levering van
de allerfijnste bankeileiiers en bankeibeulingen
DE PRLIS IS 75 CENT per leiier of per beuling
(gewicht 1 pond)
Wij leveren ze warm af, op elk gewenschi uur
(verpakt in een doos)
U gelieve echier uiterlijk voor of op Zaierdag 3 Dec.
a.s. de benoodigde letters aan ons op ie geven
Hei kleinste geschenk is somtijds nog hei
meest aangename voor degene die hei ont
vangt. De hartelijke genegenheid die er uit
spreekt, is meer waard dan de grootste
kostbaarheid.
„Fluks" bakt ter gelegenheid van Sinterklaas extra
mocca- en slagroomtaarten, keurig versierd met
een toepasselijke decoratie, voor 25 of 50 ct. p. stuk.
Gemakkelijk te geven, en altijd zeer aangenaam
om ie ontvangen.
v/h UIJLENBURG
WIJ HEBBEN VOOR U EEN
GROOTE SORTEERING
Verder groote keuze m
STAVEN en BEULINGEN
HAARLEM
ZIET ONZE SPECIALE ETALAGES
OMTRENT DE VOORWAARDEN
voor deelname aan deze rubriek zal
onze administratie O gaame elke
gewenschte Inlichting verschaffen
Roode Grocwynen
Spaansche 80 - 90 - 1.00
Bordeaux 90, 95, 1.10, 1.20, 1.45
Bisschopwijn (Recept o.d. fl.)
Geen Kruidenierswijn. Van
1 fl. kunt 2 fl. maken, 1.10
FSsschopessence flac. 0.30
Bourgogne van 1.45 af.
Cognacs, prima, eigen Imp.
Zéér verlaagde prijzen.
2.00, 2.60, 3.20, 3.80, 4.40
Araks en Rhums 2.85, 3.25, 3.75
Whisky's van 4.95 af.
Punch.
Citroen
Rum
Arak
j 2.20
2.60
3.00
Lim-sir. (warm te drinken)
Troebel en helder 70 en 65 ct.
Hoogstaande Cadeaux:
Fijne Bordeaux en Bourgognes
Champagnes Cognacs
Likeuren
gevuld met zeer fijne zachte
NOUGAT in sierlijk blik ver
pakt 1.—. Menff 1.25
Cartonverpakking 0.75
M en Wƒ1.—
Verkrijgbaar bij:
GROOTE HOUTSTRAAT 179
BIJ HOUTBRUG HAARLEM
Drink nu thuis, in café of
restaurant
N.V. Haarlemsch Agentschap
Amstelbrouwerij
LANGE HEERENSTRAAT 13
Telef. 10841
ROOMBOTER 77 cent per pond
VOLVETTE JONGE KAAS (iets fynsj 32 cent per pond
EXTRA FIJNE BELEGEN KAAS 35 cent per pond
OUDE BOERENLEIDSCHE KAAS 38 cent per pond
JONGE EDAMMER 31 cent per pond
ZOETE GEKRUIDE EDAMMER 58 cent per stuk
RAUWE ROOKWORST 49 cent per pond
GROOTE POT PINDAKAAS 12 cent
POT JAM 18 cent
Tevens geven wij op al onze artikelen WAARDEVOLLE PUNTEN, welke inge
wisseld kunnen worden voor NUTTIGE CADEAUX. Bovendien ontvangen de
verzamelaars der meeste punten nog EXTRA PRIJZEN, waaronder een HUIS-
KAMERAMEUBLEMENT, enz., enz.
trawlers schade te hebben opgeloopen, aan tui
gage of vleet. Ook enkele houtbooten hebben
het zttaar te verantwoorden gehad. Op zijn
weg naar Zaandam passeerde alhier het Fin-
sche stoomschip „Gottfrid" waarvan naast
schade aan het dek ook een gedeelte der dek
lading, bestaande uit gezaagd hout, is weg
geslagen.
Naar wij vernemen zal de bekende radio
priester pater F. Otten O.P., die Zondag het
radio-vragen-halfuurtje verzorgt, op verzoek
van de R.K. Propaganda-club alhier, op Zon
dag 11 December as. komen spreken-
Sint Nicolaasdrukte In verband met de
Sint Nicolaasdrukte zal het postkantoor as.
Zaterdag 3 December 1938 van 16 tot 18 uur
uitsluitend voor de pakketpost geopend zijn.
