Een diplomatiek steekspel
tusschen Parijs en Rome
„Jodenban"wordt
afgekondigd
Zal Janssen
Gérard opvolgen?
Groot bloedbad te
Kweilin
Het nieuws van heden
I
CIAN0 SCHUIFT NU ALLES
VAN ZICH AF
DE BAROMETER
WÊÊÊmM
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 4 DECEMBER 1938 OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21516
Bepaalde straten en wijken van
Berlijn zijn alleen nog
voor de Ariërs
Rijbewijzen aan Joden
ontnomen
i Goede gezondheid van
den Heiligen Vader
De Paus is na de geestelijke oefe
ningen weer volop aan het werk
De Normandie" kan
niet vertrekken
Eden heeft zich daarom op de
Aquitania voor Amerika
ingescheept
De Romeinsche reis
van Chamberlain
Het Weer
Hedenochtend zal Albert Janssen
aan Spaak zijn besluit
mededeelen
Spaak bij den Koning
Belgische socialisten zullen
Maandag de Spaansche
kwestie bespreken
De geruchten rond
Kard. Innitzer
Daders van aanslag te
Cluj doodgeschoten
Ife f 'm
ÜS
Nabij Lagrange (Amerika) stortte een bombardementsvliegtuig neer, waarbij
zeven personen werden gedood en één zwaar gewond
Parijs meent dat er geen
ltaliaansch probleem
te Tunis bestaat
Romeinsch blad over
het verdrag van 1935
Verwondering te Rome
De Parijsche reis van
Von Ribbentrop
Japansche luchtaanval verwoestte
de stad en maakte vijfduizend
slachtoffers
Chineesche aanvallen
afgeslagen
Naar een nieuwe
gemeenschap
Verslag van de vergadering te
Amsterdam in de Osser-
vatore Romano
In de metaal-industrie
wordt weer gewerkt
Veroordeelingen en sancties na
de Fransche stakingen
Ernstige val van den
hertog van Gloucester
Journalisten krijgen
verbod te hooren
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Verlangen
Minister Pirow
vertrokken
Met de nachtboot naar Harwich
en vandaar naar Londen
vertrokken
De afbakening van de
grens met Polen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
do kleine annonces „Omroepers" rle de rubriek
BERLIJN, 3 Dec. (D.N.B.) De politiepre-
sident van Berlijn heeft een verordening
uitgevaardigd, inzake het instellen van „Jo-
dendistricten" in de rijkshoofdstad, welke op
6 dezer van kracht wordt.
Straten, pleinen, inrichtingen en gebouwen,
waarover de Jodenban wordt afgekondigd, mogen
krachtens deze verordening door Joden van
Duitsche nationaliteit en staatlooze Joden niet
worden betreden. Voorzoover Joden bij het van
kracht worden van de verordening nog binnen
een district wonen, waarover de Jodenban is
afgekondigd, hebben zij voor het passeeren van
de bangrens een vergunning van de politie noo-
dig.
Tot bandistricten worden verklaard: alle
schouwburgen, bioscopen, concertzalen, musea,
de Deutschlandhalle, het Sportpaleis, het Rijks
sportveld, alle sportvelden en alle openbare en
particuliere badinrichtingen. Verder de Wilhelm-
strasse van de Leipzigerstrasse tot de Linden,
en het plein van het Reichsehrenmal.
De chef der Duitsche politie, Himmler, heeft
een verordening uitgevaardigd over de onttrek
king van rijbewijzen aan Joden. De verordening
luidt o.a.: De laffe moord van den Jood Grynsz-
pan, welke gericht was tegen het geheele Duit
sche volk, laat zien dat Joden onbetrouwbaar
en ongeschikt zijn om auto's te bezitten en te
besturen.
Daarom wordt voorloopig bepaald, dat aan alle
in Duitschland wonende Joden van Duitsche
nationaliteit het besturen van motorvoertuigen
van elk soort verboden is en het rijbewijs inge
trokken wordt. Den in Duitschland wonenden
Joden van Duitsche nationaliteit is het houden
van personen-auto's en motorrijwielen, met en
zonder zijspan, verboden. Voor vrachtauto's zal
nog een speciale verordening verschijnen. De in
Duitschland wonende Joden van Duitsche natio
naliteit moeten hun rijbewijzen, alsmede hun
andere betreffende papieren voor personen
auto's en motorrijwielen onverwijld, uiterlijk tot
31 December 1938, te bevoegder plaatse inleve
ren.
VATICAANSTAD, 3 Dec. (Stefani) Na de
geestelijke oefeningen, heeft de Paus van
morgen eenige kardinalen en prelaten ontvan
gen. Daarna heeft Z. H. eenige particuliere
audiënties verleend, om vervolgens een speciale
audiëntie te geven aan 150 echtparen en aan
een Italiaansche groep bedevaarders, tot wie hij
een rede hield. De gezondheidstoestand van den
H. Vader komt elkeen zoo bevredigend voor als
maar mogelijk is.
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
dd. 3 December:
De Heilige Vader heeft, nadat de geestelijke
oefeningen in de afgeloopen week in het Vati-
caan ter voorbereiding van Kerstmis gehouden,
beëindigd waren, de deelnemers aan deze oefe
ningen en den geestelijken leider, pater De
Giovanni S. J., bij Zich in audiëntie ontvangen.
In de openbare audiënties van heden ont-
ting de Heilige Vader een groep van 850 pel
grims uit Viterbo, onder wie vele priesters en
seminaristen, en voorts 130 jonggehuwde paren.
LE HAVRE, 3 Dec. (Havas). Nadat de kapi
teins van de mailbooten „Paris" en ,11e de Pran
ce" op 30 Nov. j.l. den toegang aan boord ge
weigerd hadden aan Chedeville, secretaris der
vakvereeniging van dienstpersoneel bij de Com
pagnie Générale Transatlantique, te Le Havre,
als gevolg waarvan de bemanning van déze boo
ten van boord ging, is thans het geheele dienst
personeel bij deze maatschappij in staking ge
gaan. Dientengevolge zal de „Normandie" niet
tiaar New-York kunnen vertrekken. Chedeville
is dezqjfde vakvereenigingsleider, die na een
woordenwisseling met den kapitein van de
„Champlain" aan boord van dit- schip een sta
king veroorzaakte.
De staking op de Normandie had ten gevolge
dat het vertrek van het schip geannuleerd is.
Een aantal passagiers heeft zich te Cherbourg
op de „Aquitania" ingescheept.
Eden en zijn echtgenoote, die plaatsen had
den besproken op de „Normandie", hebben deze
op het laatste oogenblik geannuleerd. Zij zijn
vanmiddag met de „Aquitania" van Southamp
ton vertrokken.
LONDEN, 3 Dec. f Reu ter). De Britsche regee
ring is met de Italiaansche overeengekomen, dat
Chamberlain en Halifax op 11 Januari te Rome
zullen aankomen en tot den léden zullen blijven.
VOOR BE NOORDELIJKE PROVINCIES
Zwakke tot matigen Noordelijke tot Noord-
westelijken wind, later verder krimpend ij
tot Zuidwestelijk. Aanvankelijk nog be-
trokken. Op den dag geleidelijk opèdarend,
weinig of geen regen.
i VOOR HET MIDDEN EN ZUIDEN: Meest
matige Noordwestelijke tot Westelijken,
EE later Zuidwestelijken wind, half tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk droog weer, zelfde —Ti
temperatuur.
1 ALGEMEENE VOORUITZICHTEN: Na
tijdelijke opklaring weer toenemende de-
pressie-activiteit.
BRUSSEL, 3 Dec. (Belga). Het Kabinet
van den eersten minister deelt mede:
Minister-president Spaak heeft de porte
feuille van Financiën aangeboden aan Al-
bert Eduard Janssen. Deze heeft zijn ant
woord uitgesteld tot morgenochtend.
Verder wordt medegedeeld: Volgens sommige
bladen zou het terugroepen door de regeering te
Barcelona van den gezant te Brussel te wijten
zijn aan het feit, dat de Belgische minister van
Buitenlandsche Zaken systematisch geweigerd
zou hebben om den Spaanschen diplomaat te
ontvangen. Dit bericht mist allen grondslag.
Wel heeft Ruy Funes enkele dagen vóór zijn
vertrek een audiëntie bij den premier aange
vraagd, om een nieuwen handelsattaché te kun
nen voorstellen. Maar naderhand heeft de
Spaansche gezant zelf zich laten verontschuldi
gen dat hij op de audiëntie, waarvoor de datum
reeds vaststond, niet kon verschijnen.
BRUSSEL, 3 Dec. (Havas). De Koning
heeft vanochtend Spaak ontvangen. De
minister-president bracht den Koning op
de hoogte van den politieken toestand.
Het bestuur der Belgische werkliedenpartij is
vandaag bijeengekomen om voorbereidselen re
treffen voor het congres, dat Maandag zal be
ginnen en zich bezig zal houden met de kwestie
der benoeming van een handelsagent te Burgos.
Het bestuur heeft besloten alles in het werk
te stellen om de normale betrekkingen tusschen
de regeeringen van België en Spanje zoo spoe
dig mogelijk te herstellen.
Onze Romeinsche correspondent seinde ons d.d.
3 December:
Nog altijd houden hier de geruchten omtrent
het aftreden van Kardinaal Innitzer als Aarts
bisschop van Weenen aan. Reeds eenige dagen
verluidt het, dat de Kardinaal in verband met
zijn aftreden spoedig in Rome zou arriveeren.
Wij laten deze geruchten voor wat zij zijn.
Tot nog toe konden wij er nergens bevestiging
van krijgen.
BOEKAREST, 3 Dec. (Reuter) De drie
mannen, die den aanslag op den rector van de
universiteit van Cluj hebben gepleegd, zijn van
daag, volgens een officieele lezing, doodgescho
ten, toen zfj trachtten te ontsnappen.
PARIJS, 3 Dec, (Havas.) Uit diplomatie
ke kringen wordt vernomen, dat de Fran-
sche ambassadeur te Rome, Fran^ois-Pon-
cet, gisteravond een onderhoud gehad heeft
met minister Ciano, en uiting heeft gege
ven aan de verwondering van de Fransche
legeering over de betoogingen in de Ita
liaansche Kamer, waar, zooals gemeld is, na
de rede van den minister van Buitenland
sche Zaken „Tunis" werd geroepen.
Foncet heeft jegens Ciano te kennen gege
ven, dat, aangezien deze betoogingen geen en
kele reactie hebben teweeg gebracht bij de
aanwezige leden der Italiaansche regeering, de
Fransche regeering verplicht is zich af te vra
gen of de Italiaansche regeering deze betoo
gingen goedkeurt. Tevens heeft de ambassa
deur Ciano herinnerd aan den oprechten wensch
der Fransche regeering, om in goede verstand
houding met Italië te leven.
Hierop heeft Ciano geantwoord, dat de Ita
liaansche regeering niet de verantwoordelijk
heid voor deze betoogingen aanvaardt. Hij
merkte op, dat de rede, welke hij in de Kamer
had uitgesproken, niets bevatte, waarover de
Fransche regeering verstoord kon zijn. Tevens
wees hij erop, dat in de zaken van buitenland
sche politiek alleen de diplomatieke actie der
Italiaansche regeering iets te beteekenen heeft.
Het Fransche bureau Havas geeft hierop het
volgende commentaar: Hoewel de Italiaansche
regeering niet de verantwoordelijkheid voor de
incidenten op zich wenscht te nemen, kan men
zich toch afvragen, gezien de jongste uitingen
in de Italiaansche pers en bij de openbare mee
ning, of deze betoogingen niet den wensch van
Italiaansche zijde vertolken, om een herzie
ning te verkrijgen der accoorden van Laval en
Mussolini van 7 Januari 1935, waarbij het sta
tuut der Italianen in Tunis werd vastgesteld.
In welingelichte Fransche kringen meent men,
dat deze accoorden, welke door het Italiaan
sche en het Fransche parlement geratificeerd
zijn, geldig blijven, hoewel zijniet. in werking
zijn gesteld. Naar de meening van deze krin
gen beteekenen deze accoorden in zekeren zin
de liquidatie van deItaliaansche eischen, en
vormen zij een definitieve regeling voor de
B'ransch-Italiaansche betrekkingen. Deze rege
ling behoudt haar huidige waarde en aan Fran
sche zijde zist men niet, wat hieraan valt toe
te voegen.
Minister Bonnet heeft den Britschen am
bassadeur Phipps en den Joego-Slavischen
gezant Poeritsj ontvangen en hen op de
hoogte gesteld van den stap, dien Fran-
cois-Poncet gisteren te Rome ondernomen
heeft.
Bonnet ontving eveneens de Fransche
gezanten te Belgrado, Boedapest en Bern,
alsmede de Vitrolles, den oud-gezant te Den
Haag.
De Britsche ambassadeur, Lord Perth, heeft
vanmorgen een onderhoud gehad met minis
ter Ciano. De besprekingen liepen over het a.s.
lezoek van Chamberlain. De kwestie „Tunis" is
niet aan de orde geweest.
Men meent te weten, dat de Britsche regee
ring aan haar gezant in Rome, Lord Perth,
heeft opgedragen een vertoog tot minister Ciano
te richten betreffende de betoogingen in de
Italiaansche Kamer. Het incident, zoo voegt
Havas hieraan toe, heeft in Britsche regeerings-
kringen levendige bezorgdheid gewekt, en lord
Perth zal hiervan de vertolker zijn.
Te Rome heeft de diplomatieke belangstel
ling van Engeland voor de Italiaansche verlan
gens ten aanzien van Tunis, Corsica en Dji-
boeti, zooals die tot uiting is gekomen in de
pers, groot? verbazing gewekt. Men meende,
dat Engeland, zoo het al niet de Italiaansche
verlangens zou steunen, ten minste een onzij
dige houding zou aannemen. De fascistische
'pers had zelfs verzekerd, dat de Engelsche
publieke meening de „natuurlijke verlangens"
van het Italiaansche volk goedkeurde. Men had
dus niet verwacht, dat Engeland de aandacht
zou vestigen op de tegenspraak tusschen de
nieuwe perscampagne en de Britsch-Italiaan-
sche overeenkomsten betreffende handhaving
van den status quo in het Middellandsche Zee
gebied.
De reactie in de Fransche en Britsche pers op
de Italiaansche uitlatingen wordt door de
„Giomale d'Italia" ondoordacht genoemd.
Men keert volgens het blad terug tot de
mentaliteit van 1918 door een duidelijke wei
gering te laten hooren, terwijl de Italiaansche
verlangens niet eens door den minister in zijn
rede zijn uiteengezet.
Er bestaan inderdaad verlangens van het
Italiaansche volk tegenover Frankrijk. De be
trekkingen tusschen beide landen zijn niet op
gehelderd. Het accoord van 1935 heeft slechts
kortstondige resultaten gehad en men kan het
voortaan als niet-bestaande beschouwen.
Daarom kan Italië van meening zijn, dat het
ten aanzien van Frankrijk niet bevredigd is.
Sedert 1935 heeft Frankrijk zich overgegeven
aan ware oorlogszuchtige gebaren jegens Ita
lië. Frankrijk heeft de sancties toegepast met
een hartstocht, die de passie van Engeland nog
overtrof. Deze oorlog heeft het verdrag van
1935 geannuleerd en beteekende een verraad
aan de Afrikaansche regeling, die uit dat ver
drag moest voortvloeien. „En verder aldus
het Italiaansche blad heeft Frankrijk se
dert Juli 1936 rechtstreeks deelgenomen aan den
burgeroorlog in Spanje."
De nieuwe president van Tsjecho- Slowakije, Hacha. Achter hem rechts
generaal Sirovii, links de voorzitter van het Parlement, Malypetr,
PARUS, 3 Dec. (Havas). Minister Bonnet
heeft den Duitschen.ambassadeur Welczeck ont
vangen, met wien hij het programma van het
komende bezoek van Von Ribbentrop heeft be
sproken.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat Von Ribbentrop,
die Maandagavond naar Parijs vertrekt, door
enkele ambtenaren van zijn bijzonderen staf
zal worden vergezeld. Enkelen hunner zijn reeds
van Berlijn vanochtend te Parijs aangekomen
om het programma van het bezoek van Von
Ribbentrop op te stellen.
De Fransche ambassadeur ie Berlijn, Coulon-
dre, zal eveneens eerder dan Von Ribbentrop
naar Parijs vertrekken.
LONDEN, 3 Dec. (Reuter.) De Chineesche
ambassade alhier deelt mede een telegram
uit Tsjoengking te hebben ontvangen, vol
gens hetwelk bij een Japanschen luchtaan
val op Kweilin, in Noordelijk Kwangsi, 5000
burgers zijn gedood of gewond.
De Japansche vliegtuigen hebben ruim drie
honderd bommen laten neerkomen op Kweilin
in twee luchtaanvallen. Behalve de geraamde
5000 slachtoffers, zijn zeshonderd huizen ver
woest en liggen de hoofdstraten der stad in
puin.
De brandbommen hebben enorme branden
veroorzaakt.
Wegens de mogelijkheid, dat de Japanners
Kwangsi binnentrekken, hebben de generaals
Lit Soeng Yen, opperbevelhebber der Chinee
sche troepen aan den Noordelijken oever van
den Jangtse, en Pai Tsjoeng Hsi, afgevaardigde
van den Chineeschen generalen staf, een be-
ir.ep gedaan op het volk, zich als één man te
verheffen om hun grond te verdedigen. Op een
groote militaire conferentie, welke „ergens in
Suid-China" is gehouden, zijn maatregelen be
sproken om den Japanschen opmarsch te
stuiten.
Tweeduizend met houwitzers gewapende Chi
neesche soldaten hebben een aanval gedaan op
Toengsjan in Hcepeh, doch zijn door de Ja
panners afgeslagen met achterlating van 700
dooden. Ook deden de Chineezen een aanval op
Kingfcjan, 120 K.M. ten Noord-Westen van Han-
kau, maar ook daar werden zij door het Ja
pansche garnizoen verdreven.
In hun opmarsch naar Kaukoeng, aan den
linkeroever van de Westrivier, hebben de Ja
pansche troepen met succes Loengkong bestormd
en Kantsjoek bezet.
TOKIO, 3 Dec. (Domei). Volgens een offi
cieele mededeeling hebben de Japansche strijd
krachten in Zuid-China Vrijdag een krachtig
offensief ontketend nabij Tantsjau bij Kanton.
Het doel van deze operatie is de zuivering van
de gebieden in de Sikiang-delta ten Zuiden van
Kanton, waar het op het oogenblik wemelt van
Chineesche troepen.
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
d.d. 3 December:
De „Osservatore Romano" van hedenavond
brengt onder den titel: „Het werk der Neder-
ipndsche katholieken" en den ondertitel: „Naar
een nieuwe gemeenschap" op haar voorpagina
een zeer uitvoerig verslag over de vergadering
van Woensdag j.l. door het Roomsch Katholiek
Werklieden-Verbond in Beilevue te Amsterdam
gehouden.
VALENCIENNES, 3 Dec. (Havas). Het con
flict in de metaalindustrie kan practisch als
opgelost beschouwd worden. Hedenmorgen zijn
weer in versterkten omvang arbeiders in dienst
genomen. Bij de spoorwegen en de mijnen van
Anzin is het werk weer normaal.
Tien betoogers, die bij de bezetting van de
Renaultfabrieken waren gearresteerd, zijn van
ochtend veroordeeld tot straffen varieerende van
acht dagen tot een maand gevangenis.
Voortdurend worden nog sancties toegepast
tegen de vakvereenigingsseeretarissen, die voor
de stakingsbewegingen verantwoordelijk worden
geacht.
LONDEN, 3 Dec. (.Reuter). Tijdens een jacht
partij is de hertog van Gloucester heden van
zijn paard gevallen. Men vreest, dat zijn sleutel
been gebroken is.
Waarschijnlijk zal de hertog van Kent in zijn
plaats naar Noorwegen gaan om de uitvaart van
Koningin Maud bij te wonen. Hij heeft de reis,
die hij de volgende week in de Midlands zou
maken, afgezegd.
ROME, 3 Dec. (Stefani) De minister van
Cultureele Zaken, Alfieri, heeft beslist, dat met
ingang van 1 Jan. a.s. de Italiaansche journa
listen geen diensten meer mogen verrichten als
correspondenten van buitenlandsche bladen en
persbureaux.
Voor bepaalde wijken van Berlijn werd
een „Jodenban" afgekondigd.
Een Japansche luchtaanval op Kweilin
maakte vijfduizend slachtoffers.
De Zuid-Afrikaansche minister Pirow is
naar Londen vertrokken.
De Zuid-Afrikaansche professor dr. C.
M. v. d. Heever zal deze maand ons
land bezoeken.
Tot hoogleeraar aan de Technische"
Hoogeschool is benoemd ir. H. T.
Zwiers, architect te Haarlem.
Motorschip „Japara" van den Rotter-
damschen Lloyd te water gelaten.
Voorstellen tot kapitaalreorganisatie van
de Haagsche Tramweg Mij.
Initiatiefnemers tot oprichting der Bur
gerwachten gehuldigd.
De Veiligheidswet-1 934 treedt 1 Januari
1939 gedeeltelijk in werking.
New-Yorksche beurs: stemming prijs
houdend.
O
Dit is de tijd van het verlangen. De
kinders zien reikhalzend uit naar de
komst van den Sint en de ouderen
verlangen naar het oogenblik waarop
de kinderwenschen worden vervuld.
Dit hunkerend uitzien naar het ko
mende is misschien nog grooter ge
noegen dan de eindelijke vervulling
der verlangens.
Verlangen. Wélk een bevrediging
ligt daarin. In deze dagen van den
advent, nu de aarde als 't ware op
nieuw de komst afwacht van den Ver
losser, voélen we een hooger verlangen
in ons branden als een reinigend vuur
dat ons zuivert. Zooals het kinder
verlangen in den Sinterklaastijd, zoo
als het adventbegeeren in deze weken
vóór Kerstmis, zoo moet heel ons le
vensverlangen wezen: ideëel, zuiver,
door hoogere motieven geleid, naar
het hoogere gerichtWe verbeiden de
komst van een Heiligen Bisschop
we verbeiden de nederdaling van den
God-Mensch zelf.
Minister Pirow en zijn secretaris zijn Zater
dagavond met dr. H. D. van Broekhuizen per
auto naar Hoek van Holland gereden, waar de
Zuid-Afrikaansche gezant afscheid van hen
heeft genomen.
Met de nachtboot zijn de beide heeren naar
Harwich overgestoken, om vandaar naar Lon
den te reizen.
PRAAG, 3 Dec. (Kavas.) De „Narodny Po-
litika" bericht, dat de werkzaamheid van de
commissie tot het afbakenen van de grens tus
schen Polen en Tsjecho-Slowakije ten einde is.
Eerst eischte Polen een gebied van 6000 inwo
ners. De commissie heeft Polen evenwel een ge
bied met slechts duizend inwoners toegekend.
De gemeenten Hladovka en Suchatora blijven
aan Tsjecho-Slowakije. De spoorweg door deze
gebieden zal door beide landen gemeenschap
pelijk worden beheerd, totdat Polen een station
zal hebben gebouwd te Cadca.
k L(,VVV\(((Ull
