m - ***«-w
Tunis en Corsica betoogen
vóór Frankrijk
m
Sudetenland vóór
het Nazi-regime
Naar een vrede
voor China?
Belgisch kabinet
wordt uitgebreid
„SINT PETRUS"
r" mI lil
INCIDENTEN VONDEN
HIERBIJ PLAATS
Vv»
TRIESTE SINTERKLAAS
Het nieuws van heden
FISK safti flight
DE BAROMETER
RESTAURANT
i DEN HOUT
W TE DEN HAAG
miitaiL
VEREENIGDE KATHOLIEKE
MAANDAG 5 DECEMBER 1938 - AVONDBLAD
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
11;
Ciano wijst de verantwoordelijk
heid voor de uitroepen in de
Kamer van zich af
Werkte Berlijn hierin
met Rome samen?
Een Fransch betoog
Betooging te Ajaccio
Ciano wil naderen
uitleg geven
Vechtpartij te Sjanghai
Bijna 99 procent
ja-stemmen
De uitslag der stemming wees
een bevestiging uit van
Hitler's politiek
Te Honkong zou de Chineesche
„vredespartij" met de Japanners
onderhandelen
HCT ITALIAANSCH IMPERIUM
m
Op de kaart ziet men, hoe Tunis gelegen is ten opzichte van Italië en welke
strategische ligging dit land he eft aan de Noordkust van Afrika
Albert Janssen aanvaardt de porte
feuille van Financiën
Het Weer
Kerstgave werkloozen
25 pet. extra van de uitheering over
de week 1117 December
Vierjarig jongetje, op weg naar
zijn grootouders, gedood
Acht gewonden bij
auto-ongeval te Best
Tegen „burgerlijkheid"
Handen-geven niet in overeen
stemming met fascistische
beginselen
Spoedige vrijlating van
ds. Niemoeller?
64e JAARGANG No. 21517
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
MEER VEILIGE
KILOMETERS
Een Duitsche Jood in
Amerika vermoord
Werd Morgenstern slachtoffer van
nationaal-socialistische agitatie?
Z. H. de Paus maakt
weer een autorit
Door de tuinen van het Vaticaan
Het komende eeuwfeest
van Sint Willibrord
Voorbereidingen voor grootsche
plechtigheden
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
6EZHIDENH0UTSCHEWEG 11-13
BIJ STAATSSPOOR
Het aangewezen adres voor Uw maaltijden
SPECIAAL MENU OP VASTENDAGEN
Het 10-jarig bestaan der vereeniging van oud-M. T. S.-ers te Den Bosch. Het ge
meentebestuur ontving de jubileerende vereeniging officieel ten stadhuize
TUNIS, 5 Dec. (Havas) Zondagochtend
van tien tot twaalf uur hebben een paar
duizend jongelui in de hoofdstraten van
Tunis betoogd. Zij zongen de Marseillaise
en riepen: „Leve Frankrijk," uit protest
tegen de betoogingen in de Italiaansche
Kamer.
De étalage van een Italiaanschen boek
winkel werd door de menigte vernield.
De betoogers begaven zich vervolgens naar het
paleis van den resident. Toen zij werden tegen
gehouden door de politie wilden zij zich naar
het Italiaansch consulaat begeven. De meesten
zijn daar niet in geslaagd, doch kleine groepjes
hebben dit gebouw toch bereikt. Voor het Ita
liaansche oonsulaat zongen zij de Marseillaise
en riepen: „Leve Frankrijk".
Tijdens de betoogingen zijn vijftien personen
gearresteerd, n.l. een aantal Corsikanen en
Italiaansche tegenbetoogers, o.a. een Italiaansche
onderwijzer, die een revolver bij zich had en
een Italiaan, die met een mes gewapend op een
aantal jonge lieden, die zich naar de Italiaan
sche legatie begaven, aanviel.
Een driehonderdtal betoogers wist door het
politiecordon rond de Italiaansche legatie te
dringen, doch zij werden spoedig verwijderd.
Aan Italiaansche winkels is aanzienlijke
schade aangericht. Sedert het middaguur trek
ken militaire patrouilles door de stad om ver
dere ordeverstoring te voorkomen.
Te Sousse hebben Mohammedanen en Israë
lieten een betooging georganiseerd om hun
trouw aan Frankrijk te betuigen.
Te Toulouse heeft gisteren de vice-voorzitter
der Kamercommissie voor Buitenlandsche Za
ken, Grumbach, een redevoering uitgesproken,
waarin hij ten aanzien van de recente inciden
ten in de Italiaansche Kamer er op wees, dat
een dergelijke betooging niet spontaan kon zijn,
maar cok een overeenstemming met Berlijn
noodig had. Spreker voegde hieraan toe, dat
wanneer geheel Frankrijk niet onmiddellijk, met
alle kracht en onmisbare duidelijkheid protes
teerde „'vrij op weg zouden gaan naar vreeselijke
avonturen".
Grumbach legde er den nadruk op, hoe men
„In het belang van den vrede moet hopen, dat
Italië, waarmede wij, ondanks zijn binnen-
landsch regime, slechts in vrede willen leven,
tijdig begrijpt, welk gevaarlijk spel- het speelt,
wanneer het Frankrijk wil behandelen alsof
Duce en Führer de meesters der wereld waren".
De Italiaansche Volksunie, een belangrijke
groep in de Italiaansche kolonie te Montauban
en in de rest van het departement Tarn-et
Garonne, heeft een manifest gepubliceerd,
waarin geprotesteerd wordt tegen de betooging
in de Italiaansche Kamer en gezegd wordt, dat
tusschen Frankrijk en Italië geen territoriale
problemen bestaan.
Corsicaansche oud-strijders te Parijs namen
een motie aan, waarin trouw aan Frankrijk
w*erd betoogd. Deze werd ter kennis van der,
minister-president gebracht.
Te Ajaccio werd Zondagocntend een indruk
wekkende betooging gehouden om te protestee
ren .tegen de incidenten in de Italiaansche
Kamer. Voorafgegaan door den burgemeester
en de leden van den gemeenteraad trokken
30.000 personen door de straten der stad onder
het zingen van de „Marseillaise" en „Sambre
et Meuse". De betoogers begaven zich naar den
prefect, wien een manifest werd overhandigd,
waarin de bevolking van Ajaccio eenstemmig
haar verzekering geeft van haar aanhankelijk
heid aan het vaderland.
Verder werden in tal van plaatsen op Cor
sica betoogingen gehouden.
Overal werden moties aangenomen, waarin de
banden tusschen Frankrijk en Corsica in het
licht werden gesteld en waarin men deed uit
komen, dat er geen separatistische beweging
bestaat. Krachtig wordt geprotesteerd tegen
iedere aanspraak van het buitenland op het
eiland, dat Fransch gebied is.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter te Londen heeft vernomen, dat graaf
Ciano gisteren den Franschen en Britschen
ambassadeur te Rome heeft medegedeeld,
dat hij bereid is naderen uitleg te geven
van hetgeen hij in de Kamer heeft gezegd,
doch dat hij geen verantwoordelijkheid kan
nemen, voor hetgeen na zijn rede daar is
geroepen.
Naar verluidt heeft de Britsche ambassadeur,
Lord Perth, in een tweede bezoek aan graaf
Ciano gewezen op de Britsch-Italiaansche
overeenkomst, iMaarin wordt vastgelegd, dat geen
van beide partijen een wijziging wil brengen in
den bestaanden toestand langs de kust van het
Westelijk deel der Middellandsche Zee. Verder
verluidt, dat Italië niet de bedoeling heeft dit
verdrag te schenden.
In de Italiaansche pers worden de aanvallen
op Frankrijk en de eischen tot verdere ontwik
keling van de overeenkomst van Müncher, met
onverminderde kracht voortgezet.
Het bericht over het bezoek van den Brit
schen minister-president aan Rome wordt zon
der commentaar op de frontpagina's gepubli
ceerd.
Te Sjanghai heeft zich Zondagavond in een
openbare gelegenheid in de Fransche concessie
een vechtpartij voorgedaan tusschen Fransche
en Italiaansche zeelieden. Zeven Italianen wer
den gearresteerd, één moest in een ziekenhuis
worden opgenomen. Bij de kloppartij werd ook
een Amerikaansche zeeman gewond.
In de Italiaansche kazerne werd spoedig het
bericht van de vechtpartij bekend. Vijftig Ita
liaansche marinesoldaten begaven zich met een
Italiaanschen legerauto naar de concessie. Een
onderofficier van dienst kwam in de interna
tionale concessie tegenover de Fransche conces
sie aan, nadat reeds verscheiden schoten waren
gelost. Twee Fransche politiesoldaten werden
met slagen door den gummistok gewond. De
orde werd spoedig hersteld.
Het hoofdplein van de Italiaansche stad
Arezzi zal naar Corsica worden genoemd. Dit
voorstel werd door den podestat in den gemeen
teraad gedaan, welke het aannam, naar de bla
den zeggen met een betooging ten gunste van
den duce.
REICHENBERG, 5 Dec. (D.N.B.). Vannacht
om half vier was de uitslag bekend van de aan
vullende verkiezingen voor den Rijksdag, met
inbegrip van het „Oude Rijk" en Oostenrijk
Het resultaat is als volgt:
Totaal aantal stemgerechtigden 2.525.346.
Totaal aantal geldige stemmen 2.491.920.
Geldige ja-stemmen 2.464.494.
Geldige neen-stemmen 27.426.
Dit beteekerit, dat 98.90 procent Ja-stem
men en 1.10 procent neenstemmen zijn uitge
bracht.
De Figaro meldt uit Reichenberg, dat bij de
verkiezingen in het Sudetenland de Tsjechen
hebben moeten stemmen op een speciaal groen
biljet, waarvan de tekst ook eenigszins afwijkend
was. Dit feit is volgens het blad zorgvuldig voor
het Duitsche publiek en de buitenlandsche pers
verborgen gehouden, en zelfs scheen het niet be
kend te zijn aan de meeste bewoners van het
Sudetenland. De tekst van het biljet voor de
Tsjechen luidde: „Wilt gij u een loyaal onder
daan van den nieuwen staat toonen, uw ver
plichtingen gewetensvol nakomen en dus uw
stem geven aan het verkiezingsprogram van den
Führer en Rijkskanselier?"
t
HONGKONG, 5 Dec. (Havas.) Volgens
inlichtingen uit geloofwaardige bronnen
zouden te Hongkong, waar Tseng Tsong
Ming, een afgevaardigde van de „Vredes
partij?', is aangekomen, tusschen China en
Japan vredesonderhandelingen worden ge
voerd.
Ming, die onder-minister voor de spoorwegen
is geweest, is particulier secretaris en vertrouw
de van Wang Tsjing Wei. Deze onderhande
lingen zouden nauw verband houden met de
pogingen van de 'Chineesche Vredespartij om
het aftreden van Tsjang Kai Sjek te bewerken.
Beran, de nieuwe minister-president
van Tsjecho-Slowakije
ruws
SYRIË/
(FR)
S'.M
MAROKKO
PALESTINA' V IRAK
IQR) v
_;tl RAK
(TRANS-
JORDANIË
KOEiVÓT
EGYPTE ARABIË
-^
TRIPOLI
CTREWICA
L I BIË
(4TAL. AFRIK-A)
F-R-ANSGH WGST
AFR+KA
S A OE DIA
EpUATORIAAUSI A N G L O
AFRIKA
(FR)
T-*
ö<?-0
EGYPT
1935
FRANSCH
ALU
SOEDAN
BR. S
BR. SOM ALU AND
'GALLtHARAR\
SIDAMO
V'"' SOMALI-
AFRIK
land
BELGISCH-JW
/OEGANDA
KENIA
HF"S. KOL
KONGO t J ri_. /-INDISCHE
(BR.
TANGANJIKA
TERRIT.
0 ZOO 400
KM
700 300 500
Koning Leopold was te Brussel aanwezig bij de opening van een
museum voor decoratieve kunst
BRUSSEL, 5 "Dec. (Belga) Albert
Janssen heeft de portefeuille van Financiën,
welke hem door den premier Spaak was
aangeboden, aanvaard.
De eerste minister denkt er thans over om
de samenstelling der tegenwoordige regeering te
wijzigen.
Er zullen drie nieuwe departementen in het
leven worden geroepen: voor Landbouw, Buiten-
landschen Handel en Werkloosheidsbestrijding.
Twee departementen, die voor buiteniandschen
Handel en Werkloosheidsbestrijding, zullen van
tijdelijken aard zijn.
D'e nieuwe regeering zal bestaan uit vijf socia
listen, vijf katholieken, drie liberalen en gene
raal Denis.
De heer Van Acker, socialistisch afgevaar
digde voor Brugge en rapporteur over het
wetsontwerp inzake de verplichte werkloos
heidsverzekering, zal waarschijnlijk worden
belast met het departement van Werkloosheids
bestrijding.
De minister-president heeft gisteravond aan
de pers medegedeeld, dat de namen van de
nieuwe ministers niet meer bekend zullen
worden gemaakt. De nieuwe besprekingen,
welke hij voert zijn wel ver gevorderd, doch
hij aarzelt nog bij de benoeming van twee of
drie ministers.
De katholiek Albert Eduard Janssen beheerde
reeds de portefeuille van Financiën in 1926 als
lid van het kabinet Poullet. Hij was tevoren pro
fessor aan de universiteit te Leuven, waar hij
wetgeving en monetaire politiek doceerde. In
1911 publiceerde hij een werk over monetaire
overeenkomsten, werd kort hierna secretaris der
Nationale Bank en in 1914 directeur daarvan.
Hij nam a.ls financieel deskundige deel aan ver
schillende internationale conferenties. Als verte
genwoordiger der financieele afdeeling van den
Volkenbond werd Janssen aangewezen om zich
bezig te houden met het financieel herstel van
Oostenrijk.
De Minister van Sociale Zaken heeft ter
kennis van de gemeentebesturen gebracht,
dat Zijne Excellentie heeft besloten goed
te keuren, dat ook dit jaar aan ondersteun
de werkloozen boven hun gewone steunuit-
keering een Kerstgave wordt toegekend.
Deze Kerstgave mag wederom bedragen
25 pCt. van het bedrag, hetwelk de betrok
kenen over de week van 11 tot en met 17
December a.s. aan uitkeering ontvangen.
De Minister vestigt er de aandacht op, dat
niet mag worden toegekend 25 pCt. van het
theoretische steunbedrag, berekend volgens art.
8 of 18 der steunregeling, doch 25 pCt. van de
werkelijke uitkeering (waarin begrepen even-
tueele brandstoffenbijslag), die de ondersteun
den over vorengenoemde week ontvangen. Deze
Kerstgave van 25 pCt. kan eveneens worden
toegekend over de extra-bijdrage, die aan
meerderjarige inwonende kinderen wordt uit
gekeerd.
Aan de werkloozen, die in de betreffende
week bij de werkverschaffing zijn geplaatst,
kan over die week geen Kerstgave worden toe
gekend. Ten aanzien van deze personen zal de
Minister bij afzonderlijken brief berichten. Aan
degenen, die uitkeering uit hunne werkloozen-
kas genieten, kan de Kerstgave worden uitge
keerd, indien en voor zooverre zij aan kasuit-
keering plus eventueelen kasbijsjag minder ont
vangen dan aan steun plus Kerstgave'zou wor
den toegekend, indien zij geen kasuitkeering
ontvingen.
De Minister geeft een voorbeeld, over de wij
ze, waarop deze bijslag voor laatstbedoelde per
sonen over de onderhavige week moet worden
berekend: 1). Steunbedrag volgens de steun
regeling f 12; Kerstgave 25 pCt., is f 3, samen
f 15; uitkeering uit de werkloozenkas f 11. Blijft
dus bijslag op de kasuitkeering (met inbegrip
van Kerstgave) op f 4.
2). Steunbedrag volgens de steunregeling
f 10; Kerstave 25 pCt. is f 2.50, samen f 12,50.
Uitkeering uit de werkloozenkas f 11; Kerst
gave f 1,50.
In de kosten der verstrekking van de Kerst
gave aan werkloozen, die in de steunregeling
zijn opgenomen, zal uit het Werkloosheidsfunds
dezelfde bijdrage worden toegekend als in de
overige kosten van werkloozenzorg.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltj
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
1 VOOR HET GEHEELE LAND: I
Krachtige, in den nacht tot matig afne-
j= menden wind tusschen Zuid en West; 77
morgen overdag wellicht weer toenemend
onstuimig weer met regenbuien; aanvan- EE
kelijk betrokken, in den nacht opklarend.
VOOR MORGEN OVERDAG: 1
Half tot zwaar bewolkt in den avond en
nacht zachter, morgen overdag dezelfde
temperatuur.
Zon op 7.54 - onder 3.47 - Licht op 4.17
Maan op nam. 2.36 onder v.m. 5.11
7 December V. M.
Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiliiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Een tragisch ongeluk is Zaterdagmiddag ge
beurd op den verkeersweg EindhovenBoxtel.
De heer Gehrels uit Eindhoven was per auto
met zijn gezin, vrouw, vijf kinderen en dienst
bode, op wegi naar Maarn, waar bij de groot
ouders het St. Nicolaasfeest zou worden ge
vierd.
Bij het passeeren van een voorligger slipte de
auto van den heer G. op het gladde wegdek,
de bestuurder verloor de macht over zijn stuur
en kwam in botsing met een vrachtauto, die
uit tegenovergestelde richting naderde. De luxe
auto werd naar links geworpen en botste bo
vendien nog tegen den muur van een boerderij.
Alle inzittenden bleken door den hevigen
schok min of meer ernstige bloedende verwon
dingen te hebben opgeloopen. Het ergst was
een vierjarig zoontje van den heer G. er aan
toe, die voorin naast zijn vader zat. Het werd
zoo ernstig aan het hoofd getroffen, dat de dood
onmiddellijk was ingetreden. Alle slachtoffers,
waartoe ook een jongen behoorde die naast
den bestuurder van den vrachtauto zat,
werden naar het Pensionaat „Nazareth" over
gebracht, van waar dr. H. J. N. Burgering uit
Best hen naar het ziekenhuis te Eindhoven
deed vervoeren.
ROME, 5 Dec. (Havas). Krachtens een be
sluit van den secretaris der Fascistische Partij
zal in een der afdeelingen van de tentoon
stelling voor autarkie een tentoonstelling „te
gen de burgerlijkheid" worden georganiseerd.
Deze tentoonstelling zal in het bijzonder be
trekking hebben op zekere gewoonten, welke
als „burgerlijk" worden beschouwd, zooals het
handen geven, hoeden afnemen, banketten,
conferenties, gezelschapsspelen, namiddagthee,
een gemakkelijk leven, „réveülonviering". Ook
het uitdrukking geven aan gevoelens van me
delijden tegenover Joden wordt als burgerlijk
beschouwd.
BERLIJN, 4 Dec. (Havas). Ds. Martin Nie
moeller zou volgens uit de kringen van rijn fa
milie ontvangen inlichtingen binnenkort wor
den vrijgelaten uit het concentratiekamp Sach-
senhausen.
Men herinnert zich, aldus Havas, de stappen,
welke te zijnen gunste werden gedaan door Prof.
Sauerbruch en maarschalk von Mackensen.
Vijftien predikanten der Belijdeniskerk bevin
den zich thans in arrest, 19 ontvangen geen sa
laris, 38 mogen geen predikaties houden, 19 zijn
uit hun parochies verbannen, terwijl 53 zijn
uitgesloten van de uitoefening van hun werk
zaamheden.
De aanvullende verkiezingen voor Sude
tenland brachten een overweldigende
meerderheid voor Hitier.
Te Tunis en op Corsica werden gisteren
betoogingen vóór Frankrijk gehouden,
waarbij enkele incidenten voorvielen.
Tusschen China en Japan zouden vredes
onderhandelingen begonnen zijn.
Ook het Haagsche Hof stelt Sommeling s
wilde busdienst in het gelijk.
Pastoor J. M. Lucassen van den St. Willi-
brordus buiten de Veste gaat 1 Januari
om gezondheidsredenen rusten.
Tragisch auto-ongeluk te Best. Vierjarig
knaapje gedood; acht gewonden.
Vier paarden tegelijk op hol in Oss.
Verduistering te Vlaardingen.
O
NEW-YORK, 4 Dec. (Havas). Een uit
Duitschland afkomstige Israëliet, Christian
Morgenstern, is gisternacht vermoord. De poli
tie verdenkt er nationaal-socialistische agen
ten van de moordenaars te zijn. Hun identiteit
kon nog niet worden vastgesteld.
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat het
slachtoffer kort geleden moeilijkheden heêft
gehad met Duitsche autoriteiten ter gelegen
heid van de emigratie van zijn twee zusters,
die naar Luxemburg waren uitgeweken. Vrij
dag heeft men Morgenstern voor het laatst ge
zien in gezelschap van geheimzinnige vreem
delingen, die met een Duitsch accent spraken.
Zaterdagmorgen werd hij door zijn bediende
stervende gevonden op dAn grond van zijn
slaapkamer, liggend in een plas bloed.
De moord heeft levendige ontroering gewekt
in Amerikaansche kringen, die op de noodza
kelijkheid wijzen om het optreden der natio-
naal-socialisten in de Vereenigde Staten te on
derdrukken.
VATIKAANSTAD, 5 Dec. (Havas). Voor het
eerst sedert den ernstigen hartaanval, welke
den Heiligen Vader onlangs heeft getroffen,
heeft deze gisterenmiddag wederom een autorit
door de tuinen van het Vatikaan gemaakt.
LUXEMBURG, 5 Dec. Het komende jaar
zullen, ter gelegenheid van het feit dat Sint
Willibrordus voor 1200 jaren overleed, groote
feesten gehouden worden te Echtemach. Reeds
hebben de Kardinalen van Roey, Aartsbisschop
van Mechelen, Suhard, Aartsbisschop van Reims
en Lienart, Bisschop van Rijssel, toegezegd aan
wezig te zullen zijn. De basiliek van Sint Willi
brord te Echternach wordt thans verbouwd en
gerestaureerd, speciaal de crypte, waarin zich
het graf van den heiligen geloofsverkondiger
bevindt.
r\ V V V 1 I-'U i i m i i t t r r~r r r 7
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 7523!
Vorige stand: 753.4
