De Duitsche pers steunt de Italiaansche eischen Op 30 November overwon het Fransche volk" Vermindering der Jodenvervolging Het nieuws van heden TOT INMENGING ZIJN WIJ NIET GERECHTIGD" DALADIER VOOR DE FRANSCHE KAMER DE SPI0NNAGE IN DE VER. STATEN 0EKRAINERS IN POLEN EISCHEN AUTONOMIE DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ZATERDAG TD DECEMBER 1938 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE, NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week. per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21526 Onverminderd gaan in Italië de betoogingen door, waaraan zelfs schooljongens deelnemen Een artikel in de Giornale d' Italia Tunis-kwestie nog open In Tunis heerscht rust Minister Paul Reynaud verdedigt zijn beleid inzake de wetsdecreten Zonder binnenlandsche orde geen vrede Daladier aan het woord „Ik wil vrede met Duitschland" Vliegtuigen werpen horloges uit De Duitsche regeering zou eenige verzachting der anti-Joodsche maatregelen overwegen De brand te Coïmbra In de nabijheid van Salt Lake City (Amerika) werd een autobus met schoolkinde ren door een trein gegrepen. Zes en twintig kinderen werden gedood, twaalf zwaar gewond Roosevelt dringt aan op het nemen van speciale maatregelen Regeeringsdiensten worden hervormd Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^ urn Brug ingestort bij Nuth Groote materieele schade Sensationeele motie ingediend in den Poolschen Landdag De Reiger te Nairobi Het komende Ontploffing te Nieuwendijk Twee ernstig en drie licht gewonden STAKING TE LE HAVRE DUURT VOORT NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Inget mededeetlngen 50 cent; Idem op peg. één 65 cent per regel BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor kleine annonces „Omroeoers" *te de rubriek ROME, 9 Dec. In talrijke Noord-Italiaan- sche steden is het wederom gekomen tot irredentistische betoogingen In Milaan trokken studenten met vlag gen naar het Fransche consulaat, waar zij protesteerden tegen gebeurtenissen in Tunis en op Corsica. Voor het gebouw van den fascio hield een der studenten een toespraaK, die luide toege juicht werd. De studenten hielden vervolgens overal op de pleinen demonstraties, waarbij kreten geuit werden als „Tunis en Corsica". Ook in Syracuse, Foggia, Littorio. Zara, Sienne, Ravenna, Campo Basso en Crotone zijn betoogingen gehouden. Met den kreet „Voorwaarts Italië" heeft te Rome een groep studenten, waaronder zelfs schooljongens met hun boeken en tasschen on der den arm, die zoo van school waren weg- geloopen, getracht in die omgeving van de Piazza Venezia een be.ooging te houden, doch de politie gelastte hun uiteen te gaan De studenten, waarbij zich jongelui van de univer siteit hadden gevoegd, kwamen echter op een nabijgelegen plein opnieuw bijeen, waarna zij trachtten, langs een omweg naar de Fransche ambassade op de Piazza Venezia te trekken Zij riepen anti-Fransche leuzen en protesteer den heftig tegen de vermeende behandeling van Italianen in Tunis en elders. Een aantal studenten werd door de politie aangehouden. De jongelui schenen in vry opgewonden stem ming te verkeeren. Eenige Duitsche ochtendbladen bespreken de omstandigheid, dat de kreten in de Italiaan sche kamer „groote opwinding in de democra tische wereldpers" hebben veroorzaakt. Het „Berliner Tageblatt" herinnert eraan, dat de Tuniskwestie niet pas gisteren op het tapijt is gebracht, doch reeds bestaat sinds den tijd, dat voor ruim honderd jaren de eerste Italiaan sche scholen in Tunis werden opgericht. Het blad wijst er op, dat de Italianen in Tu nis sterker in aantal zijn dan de Franschen en schrijft vervolgens: „Het past ons niet conclusies te trekken uit deze aan de geheele wereld bekende fei ten. Wü verbazen ons echter, dat de vermel ding van deze kwestie geweldige betoogin gen bjj de mogendheden der „vrije mee- ningsuiting" verwekt, op hetzelfde oogen- blik, dat men in het Engelsche parlement op grond van dezelfde „vrije meenings- uiting" het mandaatskarakter der vroegere Duitsche koloniën betwist, elke bespreking der koloniale kwestie van de hand wijst en het kenmerk der mandaten van begin tot eind tracht te vervalschen. Dat is een der voorbeelden, welke in Duitschland wel geen betoogingen verwekken, zooals de Italiaan sche kreten in Frankrijk gedaan hebben, doch welke niet zonder innerlijke verbitte ring voor kennisgeving zijn aanvaard. Nog betrekkelijk onlangs heeft de wereld uit den mond van een Engelsehen ministerpresident de verklaring vernomen, dat Engelands grens aan den Rijn iigt. Het Duitsche volk heeft zich ook daardoor niet tot betoogingen laten verlei den, hoewel de vraag gesteld kan worden, wat Engeland aan den Rijn verloren heeft, welke Engelsche belangen daar op het spel gezet zijn. Wü hebben toen gezwegen. Thans maken de Engelschen zich echer ook druk over de kreten in de Italiaansche kamer, hoewel zij de oude kwesties, welke met de kreten Tunis, Corsica, Nizza" worden opgerakeld wel degelijk kennen. Het komt er dus op neer, dat men zich ginds altüd het recht verschaft, zich te bemoeien met de aangelegenheden van anderen. De „Vcelkischer Beobachter" constateert: ,,De Italianen hebben nooit verheeld, dat zij het verlies van Tunis niet kunnen verkroppen en dat zij de Corsicanen voor landgenooten hou den. Een feit is, dat op Corsica nauwelijks Pranschen wonen en dat de Italianen eerder en in grooter aantal in Tunis zijn geïmmigreerd dan zü die thans dit Noord-Afrikaansche vor stendom beschermen. Wij vermelden deze din gen slechts om het onzuivere karakter van het lawaai om Tunis te kenmerken. Tot een inmen ging in de Fransch-Italiaansche aangelegen heden voelen wij ons niet gerechtigd." Naar Stefani uit Rome meldt, schrijft de „Giornale d'Italia" in een hoofdartikel, dat het. Fransch-Italiaansche verdrag van 7 Januari 1935 de problemen tusschen beide landen geens zins definitief heeft geregeld, zooals de Fran sche pers beweert Het b'ad vervolgt: „Dit ver drag, dat door Mussolini werd getetekend om een einde te maken aan de lange periode van Fransche vijandigheid en Fransch onbegrip tegenover Italië en om de betrekking te plaatsen op den grondslag van eerbiediging van beider- sijdsche belangen, bestaat niet meer, juridisch noch practisch. Frankrijk zelf heeft het ge annuleerd. Het verdrag voorzag in onderhan delingen over een conventie, waarbij de kwestie- Tunis geregeld zou worden Deze besprekingen zijn echter nooit aangeknoopt, zoodat de kwestie-Tunis nog open is Het verdrag be paalde verder, dat het in werking zou treden op den dag van uitwisseling der ratificatie- Oorkonden, doch zoover is het nooit gekomen." De „Giornale" besluit, dat beide landen alles opnieuw moeten bezien en dat de Italiaansche belangen in hoofdzaak betrekking hebben op Tunis, Suez en Djiboeti. Naar uit Tunis wordt gemeld, was daar van daag alles rusoig. Van de personen, die tijdens de betoogingen van gisteren in hechtenis zijn genomen, bevinden zich nog zes in arrest, on der wie twee leden van het personeel van het Italiaansche consulaat en Ubaldo Rey, voorzit ter van de vereeniging „Dorpelavoro" te Tunis. Zij zouden worden beschuldigd van aanzetting tot rassenhaat, uitdagingen, opstandige uit latingen en beleediging van Frankrijk. Uit Sousse wordt gemeld, dat de beloogin gen tegen de Italjgansche eischen daar voort duren. Het consulaat ontvangt van alle zijden aanhankelijkheidsbetuigingen. PARIJS, 9 Dec. In de ochtendzitting van de Fransche Kamer heeft Paul Reynaud een uiteenzetting gegeven van de Fransche wets decreten. In de middagzitting verdedigde minister Daladier krachtig zijn beleid tegen de aanvallen der C.G.T. en der communis ten. Minister Reynaud zeide in zijn uiteenzetting, dat, als het roer niet was omgegooid, de staat in 1939 55 milliard had moeten leenen. Er moest gekozen worden tusschen wisselcontröle en een politiek van herstel. Ik heb, aldus Reynaud, be sloten, dat de staat zijn leeningsbehoeften moest verminderen. Deze zijn thans met 20 milliard verminderd. Ik reken thans op u om mij te helpen bij het tot stand brengen van nog meer bezuinigingen. Reynaud wees op de gunstige resultaten van de wijziging van den monetairen toestand, die verkregen was zonder devaluatie: de kapitalen waren teruggekeerd., het goud vloeide in groote hoeveelheden terug in de kelders van de Banque de France, en de goudvoorraad van het egali satiefonds voor den wisselkoers was verdrievou digd. De portefeuille der Fransche staatsfondsen was vooruitgegaan met een bedrag van 13 mil liard, terwijl zij, die de voorkeur hadden ge geven aan buitenlandsche fondsen, 4 milliard hadden verloren. Binnenkort zullen zich uit een oogpunt van het Fransche crediet in het bui tenland belangrijke gebeurtenissen voordoen. Reeds konden obligaties worden geconverteerd. De politiek van Frankrijk is gebaseerd op het nakomen van zijn verplichtingen, aldus Rey naud, die besloot: De politiek van budgetair evenwicht, van economisch herstel en van goed koop geld is de eenige, die het mogelijk maakt, de krachten van Frankrijk weder te doen op leven en de behoeften van de bewapening en de nationale productie met elkaar in overeen stemming te brengen, de eenige die de econo mische activiteit, zonder welke de sociale wet ten niet gehandhaafd zouden kunnen worden, kan herstellen. Het uur nadert, waarop Frankrijk zün verantwoordelijkheden zal moeten aan vaarden. Het is van belang, dat men blijft stre ven naar het economisch en financieel herstel van het land. Reynaud werd na zün rede door de linker zijde, het centrum en de rechterzijde luide toe- gejui"ht. in de middagbüeenkomst beschuldigde de communist Rochet er de regeering van, dat zü vermeerdering van het aantal werkloozen uit lokt en de middenklassen ruïneert. Oberkirch van de republikeinsche federatie zeide te ver trouwen, dat de regeering de orde in het Fran sche huis zal herstellen. Fransch-Duitsche toe nadering is wenschelijk indien zü op voet van gelijkheid geschiedt. Om machtig te zijn moet Frankrijk een anti-marxistische politiek voeren. De communist Peri zeide, dat Frankrijk het riationaal-socialistische Duitschland de hand reikt, terwijl dat zich voor de wereld moet reha- biüteeren wegens zijn Jodenvervolgingen. De Fransch-Duitsche verklaring bevat geen enkelen waarborg. De Fransche regeering heeft er in toegestemd, dat haar vriendschapsverhoudingen verzwakt worden en in ruil daarvoor heeft zü slechts een belofte van Hitier gekregen. Vervolgens nam Daladier het woord. Hij zeide onder meer: „Op dit oogenblik is bru tale openhartigheid meer waard dan alle huichelarij. Ik geloof, dat vandaag beslist moet worden, of ik omvergeworpen moet worden of dat ik mijn arbeid zal kunnen voortzetten. Ik ben de gevangene van geen enkelen persoon. De algemeene staking was een staking met politiek karakter als protest tegen de buitenlandsche politiek der regee ring. Reeds op 23 November, aldus Daladier, heeft de secretaris der Parfjsche vakvereenigingen gezegd, dat met de regeering moest worden af gerekend en dat men zelfs de C.G.T. moest vragen, indien de eerste actie niet doeltreffend zou zijn, een insurrectioneele staking af te kon digen voor de vestiging van een regeering der vakvereenigingen. Thorez interrumpeerde hier den premier om te zeggen, dat deze het had over een document, van de politie afkomstig, dat slechts als een provocatie kon worden beschouwd. Daladier antwoordde: „Als dat zoo is, hebt gij veel provo cateurs in uw rijen." Toen de linkerzijde protesteerde tegen de methode, toegepast bij de ontruiming van bezette fabrieken, zeide Daladier: „In een democratie moet de wet gehandhaafd wor den. Ik was het, die bevel gaf tot het ge bruik van traangas. Ik wilde geen buiten landsche staatslieden- ontvangen, die met ironie of medelijden tot mij gesproken zou den hebben. De 30ste November is een over winning van het Fransche volk geweest." Daladier zeide zich te hebben verheugd over de voldoening, waarmede de democratische pers in het buitenland melding maakte van het mis lukken der algemeene staking. Ook de Duitsche pers, aldus de minister, verklaarde zich voldaan, maar gelooft ge, dat zij teleurgesteld zou zün geweest, als uw beweging geslaagd was? De re geering is bereid den mantel der vergetelheid over de afdwalingen te werpen, doch zü wil de drijvers vervolgen. Daladier oefende vervolgens critiek op het communistische standpunt betreffende de bui tenlandsche politiek. Ik kan, aldus zeide hü, niet toestaan, dat men spreekt van een politiek van capitulatie, maar ik stel er prijs op te ver klaren, dat de politiek der communisten tot oorlog leidt. Ik wil vrede met Duitschland. Alle oud-strijders willen vrede met Duitschland (ap plaus). Dat alles is geen kwestie van redevoerin gen of betoogingen, maar van arbeid. Als het land sterk is, kan het verhinderen, dat men zijn gebied aantast. Er is geen buitenlandsche vrede zonder binnenlandschen vrede. Om de republi keinsche orde te handhaven zal ik voortzetten, wat ik heb aangevat, zonder mij door iemand te laten beïnvloeden. Ik wil trouw blijven aan mijn partij en aan de democratie. Tenslotte riep de minister-president de Fran schen op tot een broederlijke samenwerking. Zijn rede werd luide toegejuicht. ..Venetië aan ons". Parijsche studenten humor demonstreert, hoe men 't ridicule van sommige eischen van Italië duidelijk in het licht kan stellen BERN, 9 Dec. Een Zwitsersche horlogefabriek beeft dezer dagen belangwekkende proeven ge nomen. Om het weerstandsvermogen van armband horloges te onderzoeken, liet zij door vliegers van verschillende hoogten dergelüke horloges gooien. De horloges bereikten de aarde met een eindsnelheid van ongeveer 18 M. per se conde, doch bleven loopen alsof er niets gp beurd was. Slechts van een horloge, dat van een hoogte van 300 M. op een cementen vloer viel, waren de wijzers gebroken, terwijl het uurwerk normaal doorliep. Het geheim hier van ligt in een zeer kleinen schokbreker, die de gevoelige assen van de kleine radertjes van het uurwerk beschermt. BERLIJN, 9 Dec. (Havas). In gezagheb bende Duitsche kringen verneemt men, dat in de toepassing van de onlangs tegen de Joden uitgevaardigde decreten eenige ver zachting zal worden gebracht. In de eerste plaats zegt men, dat geen plan nen bestaan voor een speciaal kenteeken voor de Joden. Er zal order worden gegeven, dat het door o'e Berlünsche politie genomen besluit, waarbij Joden de toegang tot zekere straten en wijken verboden wordt, niet tot andere steden zal worden uitgebreid. Men gelooft, dat de maat regelen van den hoofdcommissaris van politie te Beriü'n niet verscherpt zullen worden. Joden, die villa's of groote woningen bezitten, zullen andere Joden, wien de woningen door de huis eigenaars zijn opgezegd, mogen opnemen. Dat zou beteekenen, dat men in beginsel min of meer van de gedachte van Ghettovorming zou afzien. Duitsche winkeliers zullen hun waren aan Joden mogen verkoopen, omdat een Jood- sche winkel na 1 Januari niet meer zal kun nen bestaan. Met uitzondering van zekere eta blissementen zullen Joden weer toegang tot hotels, restaurants en koffiehuizen hebben; ver der zou men overwegen, of het mogelijk is Joden, die dat wenschen, te laten werken in zekere ondernemingen. Niettemin gelooft men, dat over vüf jaar alle Joden Duitschland zullen hebben verlaten. COIMBRA, 9 Dec. (Reuter). Tengevolge van den brand te Coïmbra zijn 600 man personeel van de biscuitfabriek, waarin de brand ontstaan is, werkloos geworden. Menschenlevens zijn ge lukkig niet te betreuren. WASHINGTON, 9 Dec. (Reuter) In een persconferentie heefft president Roosevelt medegedeeld, dat hü zal aandringen op de aanvaarding van aanvullende maatregelen in verband met een toestand, die blükens 't spionnageproces te New-York nog steeds bestaat. Er is thans een doelmatige samenwerking tusschen de inlichtingendiensten van de Ver- cenigde Staten tot stand gekomen. Men heeft, aldus Roosevelt, geen Gepoe of geheime politie noodig om het Amerikaansche volk te bewaken, doch het volk zelf moet het oog houden op de geheime politiervan andere staten. Roosevelt wilde geen bijzonderheden over de nieuwe coördinatie der Amerikaansche inlich tingendiensten mededeelen, daar de doeltref fendheid dier (liensten dan voor negentig pro cent verloren zou gaan. Hij zeide wel, dat er een groot aanfal agentschappen bij den dienst betrokken is. A president verklaarde nog, dat hy gisteren het geheele vraagstuk heeft be sproken met Lamar Hardy, den openbaren aan klager in het laatste spionnageproces. In antwoord fep een desbetreffende vraag zei de Roosevelt, dat de tenuitvoerlegging van het defensieprogrató goed vordert. Roosevelt heeft den journalisten verder medegedeeld, dat hij voornemens is 't Con gres een boodschap te doen toekomen,, waar in hü wettelijke maatregelen aanbeveelt, welke hem inéstaat zullen stellen tot reor- VOOR DE KUSTSTROOK: stormachtige tot krachtigen, Zuidelijke tot Zuid-Westelijken wind, betrokken tot EE EE zwaar bewolkt, regen, zelfde temperatuurEE EE als gisteren. EE VOOR HET BINNENLAND: krachtige tot matigen, meest Zuidelijke wind, betrokken. Regen. Iets kouder dan EE gisteren. EE 1 STORMWAARSCHUWINGSDIENST: 1 Vrijdagmiddag 17.25 uur werd geseind aan de posten van Delfzijl tot IJmuiden: „Weest op uw hoede". Vrijdagavond 20.50 uur aan de posten van IJmuiden tot Nieuwe Sluis: „Verwacht storm uit het EE Zuid-Westen." vE ganisatie van de federale bureaux. Hü voegde hieraan toe, dat de aanbevolen wet geving van grooten omvang zou zijn. Op een bijeenkomst, die hij gisteren met des kundigen voor de reorganisatie gehad heeft, zijn zeer goede vorderingen gemaakt. Men is het er over eens, dat öe regeeringsdiensten verbeterd moeten worden. Donderdagmiddag was men te Nuth (L.) be gonnen met beton te stortèn voor de in aan bouw zijnde brug over den autoweg Geleen Heerlen. Korten tijd daarna is één helft van het werk bezweken en doorgezakt. Persoonlijke ongevallen kwamen niet voor. Terstond na het gebeurde is men met het opruimingswerk begonnen. De materieele scha de is groot, WARSCHAU, 9 Dec. (Havas) De Oekrainsche afgevaardigden en vertegenwoordigers der be volking van Wolhynië hebben in de Poolsche Sejm een motie ingediend, welke groote sen satie heeft gewekt. Zij eischen n.l. autonomie voor de door Oekrainers bewoonde gebieden, welker be volking ca. 7.000.000 zielen bedraagt. De motie behelst een ontwerp-grondwet voor deze gebieden, met name inhoudende de instel ling van een autonome regeering en een land dag. Het hoofd der regeering en de voornaam ste ministers zouden deel uitmaken van de cen trale regeering te Warschau. De Reiger is op haar vlucht naar Zuid- Afrika Vrijdagmiddag om 14.30 uur Ned. tyd te Nairobi aangekomen. De reis ging Vrüdag over uitgestrekte oer wouden. Eenige malen bracht gezagvoerder Scholte het toestel op een geringere hoogte dan die waarop gewoonlijk wordt gevlogen, om den passagiers gelegenheid te geven de groote kud den olifanten, leeuwen en ander Afrikaansch wild, dat Midden-Afrika bevolkt, duidelijk waar te nemen. Het passeeren van den Evenaar ging volgens oud gebruik met eenige plechtigheid ge paard. Heden wordt de reis voortgezet naar Broken Hill. De Duitsche pers betuigt sympathie met de Italiaansche eischen De debatten in de Fransche Kamer. De Oekrainers in Polen eischen autonomie De minister-president der Karpatho- Oekraine betuigt zijn dankbaarheid jegens Berlijn. Roosevelt wil speciale maatregelen tegen spionnage in de Ver. Staten. Een tweede rebellengerechtshof in Pales tina verrast. De Duitsche regeering zou verzachting der anti-Joodsche maatregelen over wegen. In de Tweede Kamer is het debat over „Economische Zaken" voortgezet. Stand der clearing met Duitschland per 8 December. Ontploffing te Nieuwendijk; twee ernstig en drie licht gewonden. In den molen „De Walvisch" te Schie dam heeft een felle brand gewoed. Beurs van New York: Stemming prijs houdend. In den adventstijd gaan onze ge dachten en onze verlangens uit naar het komende: naar de vervulling der profetieën uit het oude verbond. Deze dagen zijn vol heilige geheimenis. Wanneer we de oude schriften bestu- deeren dan zien we hoe geheel de oude wet gericht was naar de ver vulling van Jehova's belofte. Het oude verbond was er om, wanneer de tijden gekomen waren, op te houden en plaats te maken voor het nieuwe ver bond tusschen God en mensch. En zoo lezen we uit de oude heilige schriften af hoe Christus kennen moest. Christus' komst was niet een verloochening van het oude, maar een voltooiing van het oude en een in gaan tot de nieuwe heerlijkheid. In het oude testament kunnen we met den vinger de waarachtigheid na wijzen van het nieuwe. „Dauwt heme len", zoo bidden we nu, wachtende den engelenzang boven Bethlehems vel den. Doordat de kraan van het gasstel openstond, ontstond er Vrijdagmorgen, toen de vrouw des huizes dit gasstel wilde aansteken, een explosie in de woning van den heer H. Struik te Nieu wendijk. De vrouw, die met'twee kinderen in de keu ken was, liep evenals de kinderen, ernstige brandwonden op. De heer Struik, die op het gebeurde kwam aanloopen en eveneens brandwonden opliep, kon evenals het andere kind ter plaatse ver bonden worden. Een 15-jarig dienstmeisje, dat te hulp kwam snellen, werd eveneens gewond. Wij vernemen nader, dat de toestand van de vrouw hoogst zorgwekkend is. Zij is opgenomen in het ziekenhuis te Raamsdonksveer, evenals een kind van drie jaar, dat er minder ernstig aan toe is. De vrouw, wier kleeren en haar vlam hadden gevat, werd onmiddellijk in een naastgelegen smederij van haar schoonvader in een koelbak gedompeld, zoodat het vuur spoedig doofde. De ontploffing heeft geen brand veroorzaakt. LE HAVRE, 9 Dec. (Havas) De zeelieden te Le Havre hebben besloten de staking voort te zetten. Stand op Zaterdag 1 uur van.: 751.9 Iforige stand 752.7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1