BREEMEN
51REINOLDUSHUIS
HaverschhUK
De stad Haarlem
in de literatuur
arlv.Empelen
20% KORTING
ZONDAG 11 DECEMBER 1938
Een galante Fransch-
man
Gedenk nu toch de
stille" Armen!
E. N. A. van MEVERDEN
KERSTGROEPEN
j. P. MAAS EN ZN.
Mr. rJ. van Lennep in De Roos
van Dekema
Fransche lof
VAN
Een aandoenlijk verhaal
ACCOUNTANT
LID VER. NED. ACC.
AMSTERDAM
7 P. C. HOOFTSTR.
TELEFOON (NA 6 UUR 23123)
COMITÉ VAN KATH. ACTIE
HET
heeft weer een keurcolleclie
w.o. vele eigen ontwerpen
DE MOTORRIJTUIGEN- EN
RIJWIELBELASTING
WANNEER U IEMAND
BLOEMEN ZENDT,
CARL. V. EMPELEA
Kampioenschap van Noordholland
op de hometrainers
Tijdelijk
STOOMEN VERVEN
Ook op GORDIJNEN
TAPIJTEN
GOUDEN JUBILEUM
J. F. VAN WORT
Prof. DE HARTOG OVERLEDEN
ProgTamma Radio-Centrale
NAT. BEZIT AANDEELEN
Wm. H. MüLLER Co.
Uitgifte 2000 commanditaire
aandeelen
MUSEUM BOYMANS
STAD
Over Haarlem en zijn omgeving is in den
loop der eeuwen heel wat geschreven.
Niet alleen hebben verschillende historie
schrijvers hun krachten op het wel en wee
van onze stad beproefd, zoodat wij ons van
Haarlem, voor elke eeuw van zijn bestaan,
een vrij goed beeld kunnen vormen, maar.
ook is Haarlem immer druk bezocht geweest
öoor buitenlanders, die zich na terugkomst
'ih hun land gedrongen voelden hun indruk
ken in reisverhalen uit te storten. Boven
dien kreeg Haarlem een zeer belangrijke
Plaats in de belletrïe. Hierbij denken wij
natuurlijk allereerst aan de onsterfelijke
Camera Obscura van Nicolaas Beets, den
Heemsteedschen dominee en scherpen op
merker. Ook anderen hebben Haarlem als
achtergrond voor hun novellen, beschou
wingen of romanfiguren gekozen met een
dikwijls verrassende visie op onze stad. Zoo
*>.v. Frederik van Eeden in zijn Kleine Jo
hannes, Soera Rana, Esser, Robbers, Lode-
wiik van Deyssel, Jacques van Looü, Prof.
Van Moerkerken, Peith, Muiier, v. d. Lans,
van Lennep.
Het is onze bedoeling zoo nu 'en dan Haar
lem aan onze lezers voor te stellen, zooals
de schrijvers het zagen. En om de belang
stelling levendig te houden zullen wij, de
chronologische volgorde versmadende, dèn
Weer een greep doen bij de hedendaagscha
auteurs, dan weer in de geschiedenis van een
eeuw terug, en d&n weer in die van onze
êouden eeuw, die ook voor Haarlem van
aoom groot belang is geweest.
jlKr. J. van Lennep begint zijn „De Roos van
"ekama" als volgt:
Onqer die steden, welke van ouds aan de gra-
e»iike kroon van Holland gelijk zoovele edelge-
'eenten flonkerden en wier macht en rijkdom 'n
achten steun verstrekten aan des Landheers
was Haarlem, gelijk genoeg bekend is,
j;11 der voornaamste. Haar ouderdom verloor
jjlch in den nacht der tijden: 't zij, dat men
~ar, met Boxhoorn, voor de vroegere verblijf-
f ^ats der Herulen houde en den naam Haar-
lein
als een verbastering van Herulen-Heim
q vvi* iviuwvoiing VMll rj.01 uiwll XXvlfii/
^hrnerkte: 't zij, dat men dien, met Langendijk,
ah den Noorman Hariald afleidde: 't zij, dat
tien
flat
tie
met de oude landskronijken veronderstelde,
zekere Koning of Vorst, Lem genaamd, aan
j, ƒ001- hem gestichte stad de benaming van
e®r Lems stad, naderhand Haarlem, hebbe
ctitergelaten, of met een lateren taalkenner
iivcmdig aanneme, dat het woord „harel" de-
föe beteekenis hebbe als hard en door harel-
jpp een harde grond te verstaan zij: genoeg
het' dat juist de onzekerheid van dien naams-
^r°ng de aloudheid der plaats zelve aan-
v -Aan den oever eener rivier -gebouwd, waar-
0flin zij zich als van twee armen bedienen kon,
aan de eene zijde, het Haarlemmermeer en
jj flaarom gelegen landen, aan de andere, het
j' en door het IJ, de Zuiderzee te bereiken,
van deze gunstige ligging reeds vroeg
getrokken om een handel te drijven, die,
fatty
Schoi
ge'w.
on zich zelden verder uitstrekkende dan de
^Westen, welke om die binnenzeeën gelegen wa-
v haar niettemin gelegenheid gaf, om de
^°rtbrengselen van hare door geheel Europa
d roemde lakenververijen te slijten en daar-
j,. 0r aan hare ingezetenen welvaart en aan-
eh te verschaffen: terwijl zij in hare bier-
ja 0hwerijen, die de bewoners der omliggende
jj^flstreken met den toenmaals zoo algemeenen
Vaank voorzagen, een niet min voordeeligen tak
1 bestaan gevonden had, vooral, sedert door
kj1 grafelijk besluit het verkoopen van vreemd
til?1* '>innen Holland verboden en aan Haarlem
00 een soort alleenhandel in het graafschap
Vergund was.
„He bekoorlijke omtrek, die zich niet alleen
tj °r een in Holland zoo zeldzame heuvelach-
ti^heid onderscheidde, maar ook aan den adel
^heerlijkste gelegenheid aanbood om in een
hi bestek de rijkste genoegens van de jacht
fler VisscheriJ te smaken, had in de nabijheid
tiai ■S*'ad een immer toenemend aantal van
tyj ^zienlijke sloten en jachthuizen doen rijzen,
st(M' adellijke bewoners, in een schier onge-
b6.0rcie eensgezindheid met de poorters levende
te "Unne toebrachten om den bloei der stad
leto ev°rderen. En, opdat geen roem aan Haar-
hiee ontbreken zou' de Graven zeiven kwamen
ti,. rrnalen zijn vest bezoeken, waar zij alsdan
Öadr hun prachtige hofhouding, door hun mild-
fec !gheid> door het vieren van ridderlijke
tf,,, n' welvaart en genoegen onder de ingeze-
verspreidden. Het was vooral aan twee
fle o en' die den haam Willem droegen, dat
lte bparenatad groote verplichting had. De eer-
ba yan die twee, Koning Willem, was binnen
tn r wal geboren en beschonk zijn moederstad
lem ruime voorrechten, terwijl de andere, Wil-
stad Van Henegouwen, schoon een uitlander, die
en b°ven andere tot zijn verblijfplaats koos
Veiv?an haar vooral den naam van den Goede
Jdiende.
WaS onder de regeering des zoons van
'h ,)1 ^ors':' dat de voorvallen plaats vonden,
Z0l.,e2e bladeren vervat, en waarvan de bij-
en aan de verSf-telheid zijn ontrukt
^7®; Het was in het voorjaar 1345, dat
ten -ik aantal van naburen en vreemdelin-
haar Haarlem was toegestroomd. Enz
Al geveii wij gaarne toe, dat Haarlem en
°mgeving op een vreemdeling, die de stad
v&haf Den Haag binnenkomt, een meer dan
Sewonen indruk moet maken, toch gelooven
dat die onbekende Fransche schrijver
het jaar achttienhonderd, dje Holland
h 1829 op zijn manier doorkruist en zijn
Adrukken daarvan vastgelegd heeft in een
Werkje, dat hij noemde „Quatre mois dans
es Pays Bas", wel wat overdreef, toen hij
gevoelens neerschreef, die hem moeten
overvallen hebben bij het betreden der stad
Haarlem. Hij was waarschijnlijk vast over
tuigd, dat hetgeen hij zijn vrienden in
Frankrijk voorzette nooit door iemand ge
controleerd zou kunnen worden of dat hij
een land bezocht had, waar geen land meer
achter lag.
Toch is het aardig eens na te gaan, hóé de
bezoeker van „dat stukje grond daar ergens
ver op den aardbol" zijn lezers voor den gek
trachtte te houden en welke fantasieën hij
bedacht om het te lezene interessant te maken.
Had Haarlems Bloei in dien tijd bestaan, het
had hem opdracht kunnen geven een propa-
ganda-gidsje te schrijven.
De weg, die van Den Haag naar Haarlem
leidt, gaat door het Bosch schrijft hij. Zeven
wandelwegen voeren tot aan de stad, temidden
van buitenverblijven, met bloemen be.zaaide
weilanden en de meest fraaie dorpen! Met
het ietwat overdreven gevoel van een dichter
heb ik enkele oogenblikken gedacht, dat wij
door den tuin van Eden reisden. Na Rotterdam
behoeft men niet meer benauwd te zijn door
karretjes of karren overreden te worden; het
geheele verkeer, heel het landbouwkundig en
handelsleven geschiedt door de kanalen: de
kanalen zijn de werkelijke groote wegen van
Nederland, De landwegen dienen slechts voor
pleizierdoeleinden. Wat opvalt is, dat zij even
eenvormig en even welverzorgd zijn als de
lanen van onze stadsparken.
Maar, riep ik vol enthousiasme uit bij onze
aankomst in Haarlem, moeten wij dan, hoe
verder wij komen, steeds mooiere dingen aan
treffen? Dit is een tooverland!
Wij zagen een stad, omgeven door een gordel
van tuinen, mooier dan die van Alcinous, waar
Homerus jaloersch op zou zijn; toen wij er
verder inreden, ontdekten .wij straten als van
een tooneel: groene huizen, blinkend in den
kopergloed, overladen met marmer en schilde
ringen; het is nog mooier dan Den Haag!
De schrijver onderbreekt hier even zyn
enthousiasme, om te spreken over een gebeur
tenis, voorgevallen by het beleg van Haarlem
door de Spanjaarden, waarby de ons welbeken
de Kenau Hasselaar de. heldin van het drama
was. Hoewel betrouwbare historievorschers het
er over eens zyn, dat Kenau Hasselaar slechts
uit de verbeelding van een of ander menschen-
brein is ontsproten, neemt de schrijver haar
bestaan toch aan; haar naam noemt hij niet,
hij duidt haar aan als: een Hollandsche Jeanne
d'Arc.
In 1573 door de Spanjaarden belegerd, zag
Haarlem de élite van zyn inwoners op de
vestingmuren sneuvelen; de hongersnood deci
meerde de rest.
Een heldin, een Jeanne d'Arc van «Holland,
streed aan het hoofd van 300 vrouwen. Ziedaar
het prachtige; maar ziehier het verschrikke
lijke, schryft hy, en hy doet dan het volgen
de vreeseiyke verhaal, waar wij nooit van hoor
den: De belegeraars en de belegerden hielden,
ieder met hun bedoeling, een uitwisseling van
afgehouwen hoofden. Op een gegeven moment
zien de laatsten, dat als by een bomaanslag
een hoofd binnen de muren wordt gegooid, van
het volgende bijschrift voorzien: „Hoofd van
Antoine Lepeintre, die de stad Mons qan de
Franschen heeft overgeleverd."
De Haarlemmers retourneerden den belege
raars op een parabolische of liever diabolische
wijze elf hoofden, met het antwoord: „Schurk
van een Hertog van Alva, jij vraagt ons een
tiende? Hier heb je- haar, met een elfde als
interest". Men gaf elf hoofden terug in rui!
voor het eene. Dit was waarschijniyk de re
den, waarom deze hertog van Alva na de in
name van de stad zoo fel was. Hij liet den
commandant, het garnizoen, de magistraten, de
protestantsche dienaren en meer dan twee
duizend burgers ter dood brengen. De beulen
werden by het ten uitvoer brengen van dit
bevel zoo moe, dat zij tenslotte degenen, die
zij nog niet hadden kunnen ophangen of ont
hoofden, maar verdronken. Het Spaarne, welks
doode water thans nog de stad omcirkelt, was
overdekt met lijken.
Na eenige ontboezemingen over Laurens
Coster, waarop hy natuurlijk geïnspireerd
werd door het standbeeld op de Groote
HAARLEM, Tel. 10070 HEEMSTEDE. Tel. 29280
Markt, belandt de schryver al speurende
in den Haarlemmer Hout.
„Het is een prachtig wandelbosch, hoe
wel minder mooi dan dat van- Den Haag.
Maar het is met veel meer zorg onderhou
den; het doet meer „gemaakt" aan; de na
tuur doet er zich minder gelden dan in het
eerste. De stad Haarlem met zyn 17.000 in
woners kan zich gelukkig prijzen een der-
geiyke plaats voor ontspanning te bezit
ten, die wel voor twee of drie hoofdste
den voldoende zou zijn!"
Na een breedvoerige uiteenzetting over de
wonderiyke schoonheid der klanken van het
beroemde orgel van de St. Bavo en een be
schrijving van de Groote Markt, met haar toen
tertijd al grootste aantrekkelijkheid, de Maan-
dagmarkt, komt de schrijver op een aardig
voorval, dat op die markt regelmatig scheen
plaats te hebben, n.l. de aanwezigheid van een
aantal ooievaars. Hy verhaalt dit als volgt;
Toen ik rustig aan het rondwandelen was
tusschen de kolen, haringen, andyvie en
meloenen, werd myn aandacht plotseling ge
trokken door een eigenaardig schouwspel. Op
geen vyftig passen afstands van mij verwij
derd, zag ik een stelletje groote vogels ernstig
tusschen de menschen op en neer wandelen;
vanuit de verte leken het groote eenden; maar
neen, het waren niet die gevleugelde heilige
dieren, die het capitool hebben gered. Lieve
hemel, het waren ooievaars! Ik arme duivel
van een dichter onderscheidde een dier met een
steelachtigen bek niet van dat met een langen
hals.
„Aan wien behooren toch deze gevleugelde
tweevoeters, dieik bijna pog alleen maar op
schilderijen gezieh heb?" vroeg-ik. „zy be
hooren aan zichzelf," antwoordde men my. Het
zijn gepluimde republikeinen, die in al hun
kracht en waardigheid wandelen te midden van
de tweevoetige ongevleugelde dieren, die zich
den titel van menschheid aanmatigen. Zy wen
den en keeren zich zooals het hun goeddunkt,
zonder dat iemand hen hindert, zy zijn hier
gasten; iedereen respecteert hen en laat hen
alles nemen wat zij wenschen. Kyk! Ziet u
daar dien eenen die ëen spierinkje inpikt en
dien anderen, die een baars verorbert? Pe. eige
naressen van deze visschen laten hen bcg'ftan
en zijn er zelfs verrukt over door de ooievaars
bestolen te worden. Wee hem, die het in zyn
hoofd zou halen hen te slaan of zelfs maar
een vinger naar hen uit te steken. Een ieder
zou hèt voor de beesten opnemen. Zy zyn ook
zoo aardig!"
Tot zoover onze Franschman. Hij is
echter nog lang niet uitgepraat, zoodat
wij hem een volgenden keer nog eens aan
het woord zullen laten.
„Ik behoorde twee jaar geleden rond dezen
tijd ook tot wat men pleegt te noemen de
„stille" armen, mijnheer", zoo begon onze be
zoeker en zyn lippen trilden zenuwachtig bü
deze mededeeling.
Wy keken hem stom verbaasd aan.
Dat was toch die keurige man, dien wü eiken
Zondag met zyn vrouw op die twee mooie eigen
plaatsen in de voorste ryen stoelen van onze
parochiekerk zien zitten? Ze wonen in dat aar
dige huis, op den hoek. Handelsreiziger of
zakenman in Amsterdam of zooiets. Altijd ge
dacht, dat het zeer gefortuneerde menschen
waren.
Wij konden geen woord uitbrengen en hy had
ons intusschen biykbaar ook herkend. Begreep
misschien onze verlegenheid.
„Ja, deze bekentenis kost mij moeite en ik
hoop, dat u zoo vriendeiyk zult willen zijn te
genover niemand mijn naam te noemen. U bent
de eerste aan wfen ik het droevig verhaal doe,
maar ik wil er een eereschuld mede inlossen.
Ik heb er met myn vrouw over gesproken en
zy vond het goed. Een eereschuld ten opzichte
van het Comité voor de Stille Armen, dat ons
met Kerstmis, vóór verleden jaar, tot tranen toe
bewogen heeft door zijn onverwachte en milde
gift. Ik heb een engros-handel in voorwerpen
die het in een tijd, als overal de zaken goed
gaan, wel doen, waarin de handel de laatste acht
jaar langzaam en zeker achteruft is gegaan. Al
myn kapitaal teerde ik in en verloor ik aan
pogingen om het „in wat anders te probeeren".
Twee jaar geleden was ik zoover, dat ik in geen
maanden meer een cent verdiend had. Het was
droevig. Het betalen van vaste lasten kon ik
wel uitstellen, maar ik moest toch ook eten.
Geen kolen had ik in huis en in weken kregen
myn vrouw en ik geen warm eten. Noodge
dwongen trachtten wy zooveel mogelyk avon
den by kennissen door te brengen en dankten
den hemel als dat weer een keer gelukt was.
Heele avonden zaten wy zonder vuur en licht.
Ons lyden was groot, maar erger was de angst
voor de toekomst. Wy zyn bon catholiques, myn
heer, maar toch werd onze stemming bitter.
Waar hadden wij dat allemaal aan verdiend?
Kerstmis naderde. Van koude liepen wij een
straatje om, de stad in. Er hing reeds de Kerst
stemming. Toen hebben wy geschreid.
En des avonds hartelijker om uitkomst ge
beden dan ooit. En toen neen, mynheer, het
is geen sprookje toen werd er gebeld. Ik
deed de deur open en daar stond in het half
duister een heer, dien ik niet kende. Hy over
handigde mij een pakje, groette beleefd en ging
zonder iets te zeggen heen. Het bleek later een
gave te zijn van het Comité voor de Stille Ar
men. Een ruime gift in geld, die onze grootste
zorgen voor de laatste weken van het jaar weg
nam. Mijn vrouw en ik hebben elkaar aange
keken en weer geschreid. Laat ik u zeggen,
mijnheer, het geld "was ons welkom, omdat wij
het zoo heel hard noodig hadden, maar niet
minder genoegen verschafte ons het bewijs van
meeleven van onze medemenschen. Wij voelden
ons niet zoo erg verlaten meer.
Schaamte had ons weerhouden, aan onze
Centraal R. K. Pensionbureau) Parklaan 59,
Haarlem. Inlichtingen dagelijks.
ZOëDAG II December 9 uur: Algemeene H.
Communie K.J.M.V. „St. Augustinus" in de St.
Jozefkerk.
7.30 uur: St. Nicolaasviering K.J.M.V. „St.
Augustinus" by Brinkmann.
MAANDAG 5.30—7 uur: Repetitie Turnclub
„Leonidas" vor meisjes van 613 jaar in de
Jongensschool, Timorstraat 17, H.-N.
78.15 uur: Repetitie Turnclub „Leonidas"
voor meisjes van 1316 jaar, in de Jongens
school, Timorstraat 17, H.-N.
8.3010.15 uur: Repetitie Turnclub „Leoni
das" voor dames, in de Jongensschool, Timor
straat 17, H.N.
DINSDAG: 10.30—12 uur: spreekuur van de
R.K. Reclasseerings-vereenig'ing in het bureau
der vereeniging, Bakenessergracht 26 zwart.
2.30 uur: Bestuursvergadering van de St.
Marthavereenlging' in het Tehuis Koninginne
weg 8bis.
5 uur: Gymnastiekrepetitie „Hercules Win-
fried" voor meisjes in de R. K. School aan het
Zandvoorterpad, Overveen.
8 uur: Repetitie St. Caecilia in Gebouw St.
Bavo.
8 uur: Clubavond R. K. Bridgeclub „De
Spaarnespelers" in het „Hof van Holland", Gr.
Markt.
8 uur: Vergadering van den Bijzonderen
Raad der St. Vincentiusvereeniging in het St.
Vincentiusgebouw, Groenmarkt 22.
8.30 uur:, Bestuursvergadering in ,De Leeu
werik" voor de Ned. Reisvereeniging voor Ka
tholieken.
8.30 uur: Cursus Leekenapostolaat door de
E. E. Paters van de Vrande en Stryboseh, in
de St. Elisabeths-vereeniging, Jansstraat 49.
WOENSDAG 3 uur: Repetitie jongensafd.
gymnastiek R. K. Sportvereeniging „Hercules
Winfried" in het gymnastieklokaal Eemstraat
Haarlem-N oord.
45 uur: Repetitie Turnclub Leonidas voor
meisjes van 69 jaar in het Gymnastieklokaal,
Eemstraat, H.N.
56 uur: Indoortraining voor junioren R.K.
A.V. „Holland" in de St. Aloysiusschool, Zand
voorterpad, Overveen.
56.15 uur: Repetitie Turnclub Leonidas
voor meisjes van 9—13 jaar in het Gymnastiek
lokaal, Eemstraat, H.N.
8 uur: Vergadering van den Werknemenden
Middenstand in Hotel „De Leeuwerik", Kruis
straat 30.
8.30 uur: Vervolgcursus Leekenapostolaat
voor gediplomeerden, gevorderden en propagan
disten door de E.E. Paters Stryboseh en Broers
Ook in de goedkoope soorten
vindt U er kunstvolle groepen
EMMASTR. 16 - TEL. 14512 - HAARLEM
in het verenigingsgebouw, Bagynhof.
DONDERDAG: 10.3012 uur: Spreekuur van
de R. K. Reclasseeringsvereeniging in 't bureau
der vereeniging, Bakenessergracht 2Szw.
4.15 uur: Repetite gymnastiek meisjes kleuter-
afdeeling der R. K. Sportvereeniging „Hercules
Winfried" in de school aan de Tempeliers
straat 1.
5.15 uur: Repetitie gymnastiek meisjesafdee-
ling R. K. Sportvereeniging „Hercules Win
fried", in de school aan de Tempeliersstraat 1.
7 uur: Repetitie Tafeltennis van de Sport
vereeniging „Hercules Winfried" in de R. K.
Muloschool aan de Gedempte Oudegracht voor
junioren.
7.15 uur: Repetitie Sportvereeniging „Hercules
Winfried", af deeling gymnastiek voor groote
meisjes in „De Doelen".
8 uur: Tafeltennis „Hercules Winfried" in de
Muloschool aan de Gedempte Oudegracht.
8.15 uur: Repetitie Utile Dulci in het gebouw
aan het Bagiinhof.
8.15 uur: Clubavond R.K. Bridgeclub „Ons Ge
noegen" in hotel „Suisse", Rijksstr.weg, Haar
lem-Noord.
8.30 uu» Bestuursvergadering.
8.15 uur: Zamenhof-avond van de R.K. Es-
perantistenvereeniging „Abbé Richardson" in
restauratie „Het Bolwerk".
8.15 uur ledenvergadering R. K. Bond van
Technici in de St. Elisabethvereeniging, Java-
straat 49.
VRIJDAG 6.15 uur Gymnastiekrepetitie van
de Kleuterafdeeling R. K. Sportvereeniging
.Hercules Winfried" in de R. K. School, Wes
tergracht, hoek Leidschevaart.
7.15 uur. Gymnastiekrepetitie jongensafdee-
ling R. K. Sportvereeniging .Hercules Win
fried" in de school Westergracht.
7.308.30 uur: Zwemuur van de R. K. Zwem-
eeniging V.O.Z. in het Sportfondsenbad voor
dames en meisjes.
8 uur: Repetitie rederijkerskamer „Alberdingk
Thijm" in de Studio, Lange Wyngaardstraat 17.
8 uur: Tafeltennis „Hercules Winfried", in de
Muloschool aan de Gedempte Oudegracht.
8.30 uur: Gymnastiek-repetitie heerenafdee
ling R. k. Sportvereeniging .Hercules Winfried"
in de schoof aan de Westergracht.
ZATERDAG: 4.15 uur: Gymnastiekrepetitie
kleuteraf deeling van de Sportvereeniging „Her
cules Winfried" in de Broedersschool aan het
Teylerplein.
5.15 uur: Gymnastiekrepetitie jongensafdeeling
van de Sportvereen. „Hercules Winfried" in de
Broedersschool aan het Teylerplein.
6.157 uur: Zwem-uur van de R. K. Zwem-
vereeniging V.O.Z. in het Sportfondsenbad voor
jongens.
77.45 uur: Zwem-uur van de R. K. Zwem-
vereeniging V.O.Z. in het Sportfondsenbad voor
heeren.
Ten einde eikaars bezoek niet te hinderen of
te bemoeilijken wordt allen R. K. Vereenigin-
gen by het uitschryven van vergaderingen ver
zocht, vooraf overleg te plegen met het Alge
meen Secretariaat, mej. W. van den Singel,
Kleverlaan 194, telefoon 23608, en by vaststel
ling hiervan onmiddellyk mededeeling te doen.
De uitkeering uit het aandeel van de provincie
in de opbrengst van de Motorry tuigen- en Ry-
wielbelasting over 1937 aan de onderhoudsplich
tigen van wegen, voorkomende op de provin
ciale wegenlijst, bedraagt voor Beverwyk
10.600, Bloemendaal 37.250, Haarlem 22.200,
Haarlemmermeerpolder 28.300, Heemstede
8800, Hoogheemraadschap Noordhollands Noor
derkwartier f 71.450, Zandvoort 15.550.
WILT U NATUURLIJK VER-
ZEKERD ZIJN VAN KWALITEIT
EN SMAAKVOLLEN OPMAAK.
BESTEEDT JUIST HIERAAN
DE ALLERGROOTSTE ZORG.
BINNENWEG No. 18
HEEMSTEDE TELEF. 28080
vrienden een aalmoes te vragen. Wy begrepen
wel, dat onze kennissen iets van onzen nood
moesten bevroeden en ondanks ons gebrek aan
moed om tegenover hen voor de waarheid uit
te komen, ergerde het ons soms, dat zij nimmer
eens naar den stand van zaken informeerden.
Wie zou ons bij het comité hebben aanbevolen?
vroegen wy ons af. Wij konden het niet ver
moeden, maar de wetenschap, dat onze nood
bekend was geworden, dat er over ons werd ge
waakt, gaf ons een zalige kalmte, een berusting
zooals wij in geen jaren hadden gekend. Het
heeft my ook weer nieuwen moed gegeven om
het leven onder de oogen te zien. Ik ben weer
begonnen. Van den grond af en het gaat nu een
beetje. Maar nooit zal ik vergeten, welk een
vreugde ons die Kerstgave van het Comité voor
de Stille Armen twee jaar geleden heeft gegeven.
Zyn het naaste vrienden geweest, die ons op
deze uiterst bescheiden wyze via het Comité
hebben willen helpen? Ik weet het niet. Mocht
zulks het geval zyn, dan wil ik ze langs dezen
weg zeggen (armoede is wel geen schande, maar
myn vrouw vooral vindt het pynlijk er met
onze kennissen over te spreken), dat zy aan
twee arme tobberds op Kerstmis 1936 een byna
hemelsche vreugde hebben gebracht. Wij hebben
in den Kerstnacht innig voor hen gebeden.
Was het 't Comité zelf, dat ons hielp? Wy we
ten het niet, maar wij hebben aan den lyve
ondervonden, hoe mooi en heilzaam zyn werk is.
Ik wil graag meehelpen anderen hetzelfde ge
luk te brengen als wij ontvingen, maar ik kan
nog niet veel missen. Ik meende echter het
Comité te kunnen helpen door via de krant aan
mijn milddadige geloofsgenooten myn geval te
vertellen en hen aan te sporen hoeveel er ook
van hun beurs gevraagd wordt een enkel
dubbeltje, kwartje, gulden of meer voor dit
mooie werk af te staan. Ik meende, daar ik
geen honderd gulden missen kan, myn dank
baarheid het best op deze manier te kunnen
toonen."
Beter dan lange' kolommen opwekking schil
dert dit sobere getuigenis uit de practyk van
het barre leven hoe heerlijk, hoe mooi de arbeid
van het Comité voor de Stille Armen is.
Kan men zich zelf een heeriyker Kerstmis
indenken dan een, dat straalt in den gloed van
deze zelfvoldoening, een paar echte armen te
hebben geholpen? Hun een warm maal eten te
hebben verstrekt; ze aan warmte in hun woon
kamer te hebben geholpen?
In het begin van de maand December be
ginnen wy al met ons zelf terug te trekken in
kleiner kring en aandacht te schenken aan
onzen kring van vrienden en kennissen. Wy
kijken uit naar een klein geschenk. Wy maken
er versjes by om er kleur en hartelykheid aan
te geven. En hoe verder de maand vordert, hoe
meer de „stemming" er in komt. De dagen wor
den korter en donkerder; het weer wordt naar
en koud; de weelde van een warm huis lokt en
wy vinden er een middelpunt van huiselijkheid
en intimiteit; het rose licht der winkelétalages
bereidt ons voor op de uren van gezellig samen-
zyn gedurende de Kerstdagen. Wy zien naar
die dagen uit als naar iets, dat ons warmte
brerrgt in deze soms zoo yskoude wereld. Het is
alsof de Kerstdagen er ons op wijzen, dat er
in het leven nog wat anders en beters is dan
zaken doen of vermaken najagen. Het is ons
hart, dat dan pleegt te spreken.
Laten onze lezers het Comité voor de Stille
Armen in deze dagen nu eens mild gedenken!
Het Comité bestaat uit menschen van velerlei
gezindten en bedelt voor Stille Armen van alle
gezindten.
Maar de katholieken krygen ruim hun deel.
Door de St. Vincentiusvereeniging en het R.K.
Armbestuur zyn niet minder dan 450 katholieke
gezinnen voor een extra Kerstgave aanbevolen.
Duizenden guldens komen zoo aan onze katho
lieke Stille Armen ten goede.
Laten daarom ook de katholieken ruim by-
dragen.
Maar daarom niet alleen; laten zij ook bij
dragen om het mooie doel zelf!
Het verhaal van den vroegeren „stille arme"
spore ieder aan zijn gave te storten.
Wie zegt ons, dat wij niet in een zelfde geval
kunnen komen te verkeeren? Wie verzekert ons,
dat niet een onzer lieve bekenden of naast-
bestaanden onder de gelukkigen is, wfen door
uw gift een zonnig Kerstfeest 1938 wordt
bereid?
Geeft, geeft ter liefde van het Kindje van
Bethlehem
Bydragen kunnen worden gestort aan ons
Bureau, Nassauplein 1, of op Postgironummer
5970, ten name van de Nieuwe Haarlemsche
Courant.
Ten behoeve van het Comité voor de „Stille
Armen" werd bij de Twentsche Bank gestort:
In opdracht van J. W. N. 5; in opdracht van
A. v. d. Si.W. 10; in opdracht van Mw. A.
E. M. V. G. ƒ5; in opdracht van C. M. Br. 10;
in opdracht van Jhr. Mr. E. J. Str. v. L. 10;
in opdracht van G. M.. H'stede 5; in opdracht
van H. A. J. de B. N. ƒ25; in opdracht van
Mevr. A. W. Spr.ten K. ƒ5; in opdracht van
F. H. S. 10; in opdracht van Mevr. S. F. v.
D.—Kr. ƒ5.
Door Kët Comité ontvangen van Mevr. Wed.
Mr. N. PI.de Vr. 10.
Heden wordt het kampioenschap van Noord-
Holland op de hometrainers verreden, welke
wedstryd thans voor de derde maal georgani
seerd wordt door de R.K.W.V. „Achilles".
Van de zijde der renners bestond groote be
langstelling voor dezen wedstrijd. Niet minder
dan 50 renners schreven in, waaronder vrijwel
alle bekende Haarlemmers.
Vooral bij de amateurs zal fraaie stryd te
wachten zijn.
De wedstrijd voor de amateurs en nieuwelin
gen gaat over lxl K.M. en 1 x 3 K.M.
Ook voor de junioren vermeldt het programma
een wedstrijd over 2 x 500 M.
Gisteren herdacht de heer J. F. van Wort,
voorman-drukker" op de bankbiljetten-afdee-
ling van de N.V. Grafische Inrichting Joh.
Enschedé en Zonen, den dag waarop hij vóór
50 jaar in dienst trad bij deze onderneming.
Namens het personeel werd de jubilaris toe
gesproken door den heer J. Swaanswijk en
werden hem 'n bloemenmand en 'n klok over
handigd. De heer A. J. van Vliet, bedryfslei-
der, bood namens het kantoorpersoneel een
horlogeketting en een sigarenkoker aan.
Namens de zangvereeniging „Johez" werd
de jubilaris gehuldigd door den heer P. L. Nou-
wens.
In de directie-kamer werd den heer van
Wort door den heer A. D. Huysman een en
veloppe met inhoud overhandigd.
Ter gelegenheid van zyn jubileum is de heer
van Wort door H. M. de Koningin begiftigd
met de eere-medaille in zilver verbonden aan
de orde van Oranje-Nassau.
Zooals wy in een vorige editie meldden is te
Amsterdam, waar hy hoogleeraar was aan de
gemeentelijke universiteit, overleden prof. dr.
A. H. de Hartog, van 1906 tot 1910 Ned. Herv.
predikant te Heemstede en van 1910 tot 1917
dominee te Haarlem.
Prof. de Hartog genoot in zyn kringen groo
te waardeering als predikant, wijsgeer, theo
loog en redenaar.
Met groote welsprekendheid en toewijding
heeft dominee de Hartog een belangrijk derf
van zijn leven gewyd aan de directe verdediging
van het Christendom tegenover de vrydenkers,
en het is voor dezen arbeid, dat ook de katho
lieken van Haarlem hem op dit oogenblik een
stille hulde niet behoeven te onthouden.
Vooral in zijn Haarlemschen tyd heeft hy
groote debatten gevoerd met mannen als Ger
hard, den socialistischen vrijdenker, en Ho
ving, voorzitter van de Dageraad.
In Haarlem en ook in verschillende andere
plaatsen van ons land werden in de grootste
zalen debatvergaderingen gehouden, die door
duizenden toehoorders werden bijgewoond.
Overtuigend stelde prof. de Hartog by die ge
legenheden vast, dat de godsdienst door de
wetenschap wordt gehandhaafd.
Tegenover de vrijdenkersvereeniging ,,De Da
geraad" stichtte hy „De Middaghoogte" en „De
Toortsdrager", die ook op wetenschappelyken
grond trachtten te bevestigen en uit eigen
kracht van het christendom te getuigen dat de
christeiyke godsdienst de redely kste is.
Prof. de Hartog heeft op dit gebied verf
goed gedaan en er ongetwyfeld veel toe by-
gedragen, dat de invloed van vereenigingen als
,,De Dageraad" vrywel tot nul is terugge
bracht.
Zyn wetenschappelyk en wijsgeerig werk
vond veel byval by de jongere Protestanten,
maar hy nam een apart standpunt in zyn
kring in, wat hem verf tegenspraak en moei
lijkheden bezorgde.
MAANDAG 12 DECEMBER
Programma 1: Hilversum n
Programma 2: Hilversum I
Programma 3: Keulen 8.00; Parys Radio 9.20;
Radio PTT Nord 9.30; Pauze 9.50; Parijs Radio
10.00; Radio PTT Nord 10.20; Parys Radio 11.20;
Droitwich 12.10; Ned. Brussel 12.20; Pauze of
Diversen 2.20; Radio PTT Nord 2.40; Keulen
3.20; Droitwich 3.15; Fransch Brussel 5.20; Keu
len 6.20; Ned. Brussel 7.20; Straatsburg 7AO;
Ned. Brussel 8.20.
Programma 4: Ned. Brussel 8.00; Diversen
9.20; London Regional 10.35; Droitwich 12.45;
London Regional 1.20; Droitwich 5.20; London
Regional 8.10; Droitwich 8.30; London Regional
11.05; Droitwich 11.20.
Programma 5 8.007.00 Diversen; 7.008.00
Eigen gramofoonplatenconcert:
1. Boston Commandery
2. Poor little Romany
3. Way down youndar in New-Orleans
4. Silvery Arizona Moon
5. Blackpool Switchback
6. Slow Foxtrot Medley
7. Song of Surrender
8. Gebundene Hande
9. Ti-pi-tin
10. Midnight in Paris
11. The man from the South
12. Southern Moon
13. Popular Melodies
14. Tango Medley
15. The old river Road
16. Eine Frau von heut'
17. Semper Fidelis
8.00—12.00 Diversen.
(Berichten reeds geplaatst in een deel
van onze vorige oplage)
De Nederlandsche Handel-Maatschappij N.V.
en Labouchère Co. N.V. berichten, dat zy
uitsluitend voor houders van commanditaire
aandeelen Serie I en II der C.V. Nationaal Bezit
van Aandeelen Wm. H. Muller Co. en der
commanditatire aandeelen C.V. Wm. H. Muller
Co., voor zoover deze nog niet in aandeelen
Nationaal Bezit zijn omgewisseld, de inschry ving
op nominaal 1.500.000 eener uitgifte van 2000
commanditaire aandeelen serie A (5 pet. prefe
rente winstdeelende), in stukken van nominaal
1000 aan toonder, (waarvan reeds nominaal
500.000 op emissievoorwaarden zijn geplaatst)
in de C.V. Nationaal Bezit van Aandeelen Wm.
H. Müller Co. openstellen op Donderdag 15
December 1938, tot den koers van 100 pet. op
de voorwaarden van het prospectus d.d. 10 Dec.
1938.
Deze aandeelen deelen ten volle in de winst
van 1 Januari 1939 af en zullen steeds zonder
eenige korting dezelfde uitkeeringen ontvangen
als op de 5 pet. preferente winstdeelende aan
deelen Wm. H. Müller Co. N.V., waartegen
zy zyn uitgegeven, worden betaald.
Naar wij vernemen zal er ook dit jaar, der
traditie getrouw, in het Museum Boymans te
Rotterdam een Kerst-tentoonstelling van
kunstwerken uit particulier bezit gehouden wor
den. Reeds zijn belangryke toezeggingen ge
daan.
Voor het eerst zal op deze aanstaande expo
sitie te zien zijn een uitermate belangrijk Ne-
derlandsch reis-altaar uit pl.m. 1400, voor Jan
van Eyck vervaardigd. Het is onlangs uit het
bezit van den Hertog van Norfolk in de ver
zameling D. G. van Beuningen te Rotterdam
overgegaan.
