Vliegtuig in Indië neergestort en verbrand .r GOEDKOOP Schacht's bezoek aan Londen LANDINGSMANOEUVRE MISLUKTE KENNEDY NIET BIJSTER OPTIMISTISCH ENGELAND BESCHERMT ZIJN UITVOER Het nieuws van heden DE BAROMETER J- V "X VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATE NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM VRIJDAG 16 DECEMBER 1938 - AVONDBLAD VIER EN ZESTICSTE JAARGANG No. 21537 De bestuurder gedood, overige leden der bemanning licht gewond Felle vuurgloed »*Het accoord van München bereik te geen resultaten, die tot kalmeering leidden" Roper treedt af Als minister van Handel der Ver. Staten Chvalkovsky ongesteld Finland, een unicum Naar Den Haag 75 cent retour Rotterdam f 1.25 retour Alleen Groote Houtstraat 48 Tel. 11006 Haarlem Nieuwe Canadeesche gezant Ex-Koning Alfons krijgt ook zijn bezit terug Ut W aar schuwing van Hudson tegen Duitsche concurrentie de aanleiding Britsch schip zinkende In Frankrijk vertoeven thans eenige inlandsche hoofden uit Algiers. De gasten brachten een bezoek aan het kasteel van Versailles Het Weer 1 VOOR HET OVERIGE GEDEELTE VAN ONS LAND: Spionnage-complot te Barcelona ontdekt Persoonlijk vriend van Franco stond aan het hoofd De terugroeping der Duitsche dienstboden Verklaring door ambtenaar van Duitsche ambassade te Londen Hitler's koloniale eischen Wiedemann met bijzondere zen ding te Londen verwacht Wij willen geen handelsoorlog met Duitschland, verklaart Stanley Hulpverleening aan het eigen volk Beschuldiging met cijfers weerlegd Kard. Hinsley uit de Volkenbondsvereen. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN Vrijend paar aan de grens aangehouden „Zij" was een Jodin, die Neder land werd binnengesmokkeld Amerikaansche nota te Berlijn overhandigd NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT flkdvertentleprfjzenr Per lossen regel SO et legei tnededeetlngen 50 cent; Idem op peg één 65 :ent per regel. BI] contract sterk verlaagde prijzen Voor «lo kleine annonces .Omroepen" rte de rubriek BATAVIA, I 6 December (Aneta). Men bericht uit Semarang, dat zoo juist een Glenn-Martin-toestel van de luchtvaartafdeeling is neergestort en in brand gevlogen. Naar nader wordt medegedeeld, is de machine op geringe hoogte door onvoldoende snelheid afgegleden en vlakbij het vliegveld Simongan neergestort. Het toestel is ge broken en in brand gevlogen. Het verongelukte toestel maakte deel uit van een escadrille, welke een oefenvlucht maakte met leerlingen van de luchtvaart- school. De groep, die uit vier vliegtuigen bestond, vloog onder leiding van luitenant Boot, die vergezeld was door den commandant der luchltvaartafdeeling, luitenant-kolonel Van Oyen. Van de inzittenden is sergeant Kossen gedood, terwijl de monteur Tutarima en sergeant Tlioonsen lichtgewond werden. BATAVIA, 16 Dec. (Aneta). Omtrent dit on geluk wordt officieel de volgende verklaring gegeven: Bij de uitvoering van een lesvlucht veronge lukte, tengevolge van een foutieve landings manoeuvre, hedenochtend te ongeveer tien uur nabij het vliegveld Simongan te Semarang, de Glenn-Martin, genummerd 512, waarbij de be stuurder, sergeant-vlieger K. S. Kossen, werd gedood. De overige leden van de bemanning van het vliegtuig, sergeant-majoor-monteur Thoonsen en de burger-helper Tutarima, wer den licht gewond. Bij aanraking met den grond brak het toe stel in tweeën en verbrandde. Morgenochtend te half acht zal van het mili taire vliegveld Andir de begrafenis plaats heb ben. De gewonden zijn in de C.B.Z. te Semarang opgenomen. Uit Semarang meldt men nog, dat personeel van de K.N.I.L.M. alsmede de bemanning van de andere Glenn-Martins terstond bij de plaats des onheils aanwezig waren. De felle vuurgloed maakte het echter onmogelijk het toestel te naderen. Het toestel maakte deel uit van een eskader van 4 Glenn-Martins, onder commando van luitenant Boot. Het toestel viel in de heu vels neer in de buurt van Semarang, en op moeilijk begaanbaar terrein, ruim een uur loo- pen van het station Simongan. Van de drie inzittenden zijn er twee ge red, als een min of meer gelukkig gevolg van de wijze waarop het toestel brak. Deze beiden werden slechts licht gewond. De Glenn-Martins waren hedenochtend van Andir vertrokken voor een gewone vlucht over 'Java, voor leerlingen van de luchtvaartschool. De vliegtuigen zouden reeds hedenmiddag op het vliegveld Andir bij Bandoeng terugkeeren. Aanvankelijk werd gemeld dat ook de com mandant van de luchtvaartafdeeling. luitenant kolonel Van Oyen, zich in een van de toestellen bevond, doch dit bleek later niet het geval te zijn. NEW-YORK, 16 Dec. (Reuter). De Ame rikaansche ambassadeur te Londen, Kenne dy. verklaarde gisterenavond bij zijn aan komst te New-York, dat hij „niet bijster op timistisch is omtrent den vrede in Europa". Hy zeide, dat hij een beslist voorstander was 'an de plannen van Roosevelt inzake het vor- bien van een grooteire weermacht. Ten aanzien van het Accoord van München Verklaarde hij: „Er zijn nog geen resultaten bereikt, die tot kalmeering leidden. Wat ten slotte het resultaat ervan zal zijn, is moeilijk Ie voorspellen, doch meer dan ooit ben ik van toeening, dat, als er oorlog komt, wij er buiten bloeten blijven. Er waren twee alternatieven voor het Ac- e°ord van München, het eene was de econo- biische chaos, het andere de oorlog. Als het hiogelijk is, iets beters tot stand te brengen ban oorlog, is het volkomen gerechtvaardigd °'n te trachten zulks te doen. Ik ben voor den VTede „waarop ik hoop en waarvoor ik bid". WASHINGTON, 16 Dec. De Amerikaan sche minister van Handel, Daniel Roper, is Uit de regeering getreden. Hij is de tweede aftredende minister sinds de algemeene ver kiezingen van 8 November. Roper treedt af om persoonlijke redenen, daar f zich uit het openbare leven wenscht terug te 'fekken. In welingelichte kringen wordt Harry L>. Hop- khis, administrateur der W. P. A., als opvolger benoemd Het aftreden van Roper wordt op 23 December *an kracht. President Roosevelt heeft Roper een örief gezonden, waarin hij zegt de persoonlijke Redenen, welke hebben geleid tot 's ministers aftreden, te billijken en het aftreden met op- acht leedwezen te aanvaarden. PRAAG, 16 Dec. (Havas). Aangezien minister Chvalkovsky ongesteld is zal zijn bezoek aan Berlijn worden uitgesteld. Ver moedelijk zal de minister niet voor het einde van het jaar Praag kunnen verlaten. Naar het persbureau Ceteka mededeelt, ver aten voortdurend vluchtelingen het aan Hon- ^frije afgestane Uzhorod, om zich naar de Rarpato-Oekraine te begeven. De vluchtelin gen verklaren, dat het te Uzhorod zeer treurig js gesteld. Nadat de stad is gescheiden van het land, dat de stad voorzag van levensmiddelen, kunnen geen groente en fruit meer gekocht gorden. Werkloozen hebben tegen de regeering betoogd. De Tsjecho-Slowaaksche minister zonder por tefeuille, Havelka, is belast met de leiding van r® Propaganda en met het handhaven van de ^trekkingen met de pers. Het eenige land, dat tot dusverre zijn oorlogsschulden aan de Ver. Staten regelmatig betaalde was Finland. Donderdag heeft het zijn laatsten termijn, groot 232.935 dol lar, in de Amerikaansche schatkist doen storten, waarmede thans zijn geheele oorlogsschuld aan de Ver. Staten is betaald. Vertr. 8 9 10.15 13 3 4 6 8 uur OTTAWA, 15 Dec. (A. N. P.) Naar verluidt zal de heer Jeanbesy, kanselier van de Cana deesche legatie te Parijs, worden benoemd tot gezant van Canada bij het Belgische en Neder- landsche Hof. i BURGOS, 16 Dec. Krachtens het in oen gis teren gehouden ministerraad door generaai Franco ingediende wetsontwerp waarbij ex- Koning Alfons in zijn burgerrechten wordt hersteld, moet den Koning ook zijn particulier bezit, dat 'bij het uitroepen van de Spaansche republiek in beslag is genomen, worden terug gegeven. Voorts wordt den Koning weder het verblijf in Spanje toegestaan. In Amerika is de tweede Clipper voor de Pan- American Airways gereed gekomen. Het vliegtuig zal 74 passagiers kunnen vervoeren LONDEN, 16 Dec. (Reuter). Dr. Schacht heeft Donderdag de besprekingen te Lon den voortgezet. Men betracht daaromtrent de grootste reserve en vestigt nadrukkelijk de aandacht op het particuliere karakter van het bezoek van den president der Duitsche Rijksbank. Algemeen is de indruk gewekt, dat de waar schuwing, welke Hudson, de minister van Overzee.schen Handel in het parlement op 30 November tot Duitschland heeft gericht om trent de concurrentie in den handel, den stoot tot het besluit van Schacht, naar Londen te komen, heeft gegeven. De Duitsche methoden, groote hoeveelheden goederen te koopen, vooral op den Balkan, te gen prijzen, welke lager zijn dan op de wereld markt gelden en betaling te vragen op ruil- basis, waardoor het afzetgebied met goederen wordt overstroomd, tegen hoogere of lagere prij zen, dan door andere landen berekend worden, veroorzaken den Duitschen belastingbetaler groote uitgaven en leiden rot ernstige econo mische moeilijkheden, hoe langer deze handel wijze wordt voortgezet. Anderzijds kunnen deze methoden eveneens aan Engeland nadeel berokkenen en Schacht zou een grondslag voor een wapenstilstand in den handelsoorlog zien, door het beroep op Duitschland gedaan, Joodschen vluchtelingen te veroorloven een zeker bedrag over de gren zen te brengen. Volgens plannen, welke zijn geopperd, zou Duitschland daarin toestemmen onder het be ding, dat gelijke bedragen als over de grens zouden gaan, in deviezen werden verkregen uit hoofde van den handel met ae landen, die be reid zijn vluchtelingen op te nemen. Duitsch land meent men, kan daardoor de beperkingen van den handel verminderen. Opgemerkt wordt, dat Schacht tot dusver nog geen rechtstreeksch contact heeft gekregen met het departement van Handel Men verwacht, dat de informeele besprekin gen met het vluchtelingen-comité onverwijld zullen beginnen. NEW YORK, 16 Dec. (Reuter) Volgens een uit Manilla ontvangen telegram is het Britsche motorschip „Ridley" (4.993 ton) in de Chinee- sche Zee langzaam zinkende. Te Manilla opgevangen noodseinen meldden, dat de machines onklaar geraakten toen het schip op een zich onder de oppervlakte bevindend voorwerp stootte, waarna het water het schip binnen begon te stroomen. De „Ridley" heeft verzocht, alle schepen in kennis te stellen van haar positie. Het schip bevindt zich naar het schijnt tus- schen Zuid-Japan en Formosa. Volgens een te Tokio ontvangen bericht ech ter, zou het Britsche motorschip „Ridley" zich reeds weer buiten gevaar bevinden en op eigen kracht naar Nagasaki zijn opgevaren. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiü VERWACHTING geldig van hedenavond EE tot morgenavond ongeveer 19 uur: E VOOR ZEELAND EN WEST-BRABANT: kouder, geen neerslag van beteekenis, be- trokken tot zwaar bewolkt, matige tot krachtigen, Zuidoostelijke tot Oostelijken wind. 1 VOOR GRONINGEN, FRIESLAND, 1 DRENTE, OVERIJSEL EN DEN ACHTERHOEK: lichte vorst, geen sneeuw van beteekenis, afwisselend bewolkt, meest krachtige =j Zuidoostelijke tot Oostelijken wind. temperatuur om het vriespunt, geen neer- slag van beteekenis, betrokken tot zwaar bewolkt, meest krachtige, Zuidoostelijke tot Oostelijken wind. Zon op v.m. 8.06 onder n.m. 3.45 uur. Licht op n.m. 4.15. Maan op n.m. 2.22 onder v.m. 0.46. Nieuwe Maan 21 Dec. BARCELONA, 16 Dec. (Reuter)Te Barce lona is gisteren bekend gemaakt, dat de militaire inlichtingendienst in Catalonië 'n groote spionnage-organisatie heeft ont maskerd, Vele leden der organisatie zijn ter dood veroordeeld en tweehonderd man tot langdurigen dwangarbeid. De groep stond onder leiding van Antonio Aimat, een ma joor bij den republikeinschen staf en per soonlijk bevriend met Franco.. Onder de leden bevonden zich twee oversten, een bekende medicus, een advocaat, zekere Serraclara, die een belangrijk aandeel heeft ge had in de voorbereiding van den onderdrukten opstand in Augustus van dit jaar, en een twin tigtal personen, die het contact met den vijand onderhielden. Naar verder uit Barcelona wordt gemeld, heeft de Spaansche regeering het aanbod van de regeering der Vereenigde Staten, maandelijks 13.700 ton graan te schenken, aanvaard. Volgens mededeeling van de Spaansche regeering aan Huil, zal de Spaansche regeering de transport kosten voor haar rekening nemen. Gedurende zes maanden zal het graan worden verstrekt. LONDEN, 16 Dec. Een ambtenaar van de Cuitsche ambassade te Londen heeft in verband met de terugroeping van Duitsche dienstmeisjes naar Duitschland tegenover een vertegenwoor diger van de „Daily Telegraph" een verklaring afgelegd van den volgenden inhoud: „Wij dwingen niemand te gaan. Verwacht wordt, dat de meisjes haar betrekkingen op be hoorlijke wijze opzeggen. Wij hebben aan nie mand individueel geschreven en stellen ons op het oogenblik niet voor, dat te doen. Het bevel is van toepassing op Duitsche en Oostenrijksche meisjes, die werkzaam zijn als dienstboden in Engeland en naar ik verneem, in ieder land van Europa, met inbegrip van Nederlaiid en Hon garije." LONDEN, 16 Dec. De „Daily Herald" schrijft, dat de volgende maand kapt. Wiedemann, de aide de camp van Hitier, naar Londen zal komen, teneinde te trachten de Britsche re geering over te halen tot onderhandelingen over het koloniale vraagstuk. Dit zou de eerste rechtstreeksche aanvraag zijn betreffende te rugkeer van de Duitsche koloniën. LONDEN, 16 Dec. (Reuter). Het Brit sche Lagerhuis heeft Donderdag in tweede lezing de wet op de export-garanties zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De Britsche minister van Handel, Stanley, heeft tijdens een uitvoerig debat in het Lager huis verklaard, dat de exporthandel van Enge land op opmerkelijke wijze herleefd en zelfs toegenomen is gedurende de laatste maanden, terwijl de tendenz van den wereldhandel in zijn geheel juist in tegengestelde richting ging. Vervolgens zeide hij, dat hij hoopt, dat deze wet lang van kracht zal blijven en dat de rede nen van vijandschap in de wereld niet lang zullen duren. De minister wil niet thans vast leggen, dat zekere landen steeds vijanden zui len blijven. Ten aanzien van het voorstel den handel op Hongarije te verlevendigen en het opzeggen van de handelsverdragen met Denemarken en Ar gentinië, zeide Stanley, dat hij het niet juist oordeelde oude vrienden op te offeren om nieuwe te maken. Stanley herinnerde voorts aan de bewering, oat Hudson, de onderstaatssecretaris voor den Overzeeschen handel, Duitschland den handels- corlog verklaard zou hebben. Dat is niet juist, zeide de minister. Wij wenschen met niemand in een dergelijken oorlog gewikkeld te worden. De economische herbewapening, waaraan wordt gewerkt, is gelijk aan de andere herbe wapening. Engeland hoopt het nooit noodig te hebben, dochvhet wil erover kunnen beschikken in geval van nood. Verder verklaarde minister Stanley, dat Enge land de overige mogendheden hun eerlijke kans wi den wereldhandel gunt. Niemand in het Lagerhuis denkt aan eenige economische blok kade van Duitschland. Het heeft evenveel recht als ieder ander. Wanneer echter de toegepaste methoden van dien aard zijn, dat de concurrentie met andere landen oneerlijk wordt, en er op gericht is, ons een billijk aandeel in den wereldhandel te ont houden, dan is het zoowel voor ons als vooi Duitschland beter, tot een vriendschappelijke regeling te komen ten aanzien,van het verdee- len der markten, hetgeen ons beiden de moge lijkheid zal verschaffen een behoorlijken handel tegen behoorlijke prijzen te drijven, in plaats var. den belachelijken en ruïneuzen prijzenoor log, zooals die thans gevoerd wordt. Wij koesteren de hoop, dat het mogelijk zal zijn, tot een dergelijke overeenkomst te komen. Zou dat, in weerwil van ons oprecht verlangen, niet gelukken, dan zouden wij het noodig oor- o'eelen de middelen toe te passen, welke wij ons thans verschaft hebben." Er is een beschuldiging. De beschuldiging, dat het Nederlandsche volk wèl heel royaal is als het om hulp aan vreemdelingen gaat. maar voor de eigen zwakken en nooddruftigen niet zoo heel veel over heeft. Zoo'n beschuldiging kan de reactie opwekken van een verontwaardigd verweer. Doch hoe raak, boeiend en welsprekend zulk een verweer - in-woorden ook moge zijn, toch is er één ding, aldus merkt het Handelsblad op, dat het in dergelijke gevallen nog beter doet: de harde, onverbiddelijke taal van de c ij f e r s. Het Nederlandsche volk brengt jaar in jaar uit vele millioenen op voor met groote moei lijkheden worstelende medeburgers. Millioenen in den vorm van belastingen, prijsverhoogingeu en giften. Voor geld uit de belastingen en prijsverhoo- gingen komen die zoogenaamde vertroetelde vreemdelingen al heelemaal niet in aanmerking. Het zit 'm dus in de giften, in de onderschei dene collectes vooral. Men beschuldigt: vergelijk de opbrengst van de collecte voor de Joodsche vluchtelingen eens met het resultaat van inzamelingen voor de eigen bevolking. Welnu, hier als antwoord de cijfers voor de landshoofdstad. Naar men weet, is er te Amsterdam bruto f 50.000 opgehaald voor de Joodsche vluchte lingen. En thans de andere bruto-opbrengsten, waarbij het natuurlijk bU een greep hier en daar moet blijven: Borculo-stormramp 1925 f 65.000 Watersnood 1926 164.000 Stormramp 1928 100.000 Drentsche Veenkind 1929 40.000 Zonnestraal 1930 26.000 Emmabloem 1930 18.600 Emmabloem 1931 20.000 Zonnestraal 1931 20.000 Extra t.b.c.-collecte 1931 20.000 Crisiscomité 1932 80.000 Crisiscomité 1933 77.000 Bij deze cijfers dient dan wel te worden be dacht dat naast al die extra en gewone inza melingen natuurlijk de andere collectes gewoon doorgingen! Hier volgen ook nog de totaal-cijfers voor Amsterdam over de laatste drie jaren (bruto): 1935 170.000 1936 162.000 1937 180.000 Als men nóg eens een beschuldiging jegens den offerzin van ons volk weet LONDEN, 16 Dec. (Reuter) Kardinaal Hinsley is afgetreden als vice-voorzitter van de Volkenbondsvereeniging, omdat, naar hij zeide, de vereeniging haar niet-politiek karakter heeft prijsgegeven. Export-garantiewet in Britsche Lager huis aangenomen. De Amerikaansche minister van Handel, Daniel Roper, treedt af. Groote spionnenorganisatie te Barcelona ontdekt. Het bezoek van Dr. Schacht aan Londen Glenn-Martin-toestel in indië bij oefen- vlucht neergestort en verbrand. Bestuur der gedood. Overige inzittenden licht gewond. Verdere behandeling der begrooting van het Verkeersfonds door de Tweede Kamer. Oud-minister Bongaerts ontving een Poolsche onderscheiding. De sabotage op Hr. Ms. „Soerabaja" in hooger beroep voor het Hoog Militair Gerechtshof Beide beklaagden in de zaak-Margadant vrij gesproken. De laatste veertien dagen werden in Kerk- rade geen Duitsche Joodsche vluchtelingen meer aangehouden, die uit vriendendienst of uit winstbejag over de grens waren gesmok keld. De grensbewaking is buitengewoon scherp en heeft haar doel niet gemist. Daarbij komt, dat reeds verschillende personen, die zich aan menschensmokkelarij hadden schul dig gemaakt uit het bewakingsgebied zijn ver wijderd of wel over de grens naar bun Hei mat Duitschland zijn uitgeleid. Bovendien werd een tweetal inwoners van Kerkrade, die als leiders van de groep, welke zich onledig hield met het verleenen van handlangersdiensten aan Duitsche vluchtelingen, op Duitsch gebied aangehouden bij een poging om belangrijke bedragen aan marken en gouden sieraden, blijkbaar van Joden afkomstig, over de grens te smokkelen. Een Joodsche slager, afkomstig uit de om geving van Aken, die al enkele jaren in Kerk rade woont en reeds geruimen tijd verdacht werd vluchtelingen tegen flinke betaling be hulpzaam te zijn om Nederland bij nacht en ontij te bereiken werd door de marechaussee uit het bewakingsgebied verwijderd en naar Eindhoven op transport gesteld. Bij de z.g. „Jodensmokkelarij" worden aller lei trucs toegepast. Zoo is het b.v. gebeurd, dat de militaire politie een troepje fietsende mijn werkers aanhield, die zich tegen middernacht huiswaarts begaven. Bij hen hadden zich ge voegd Joodsche vluchtelingen, als mijnwerker vermomd. Ze hadden de pet diep in de oogen getrokken, op den rug droegen ze den beken den „pungel" en de blikken kruik met boter hammen zat in de zakken. Ook werd b.v. aan gehouden, des avonds laat, toen het stortre gende en de wind bulderde, een vrijend paartje. De gehuwde man woonde in Bleijerheide: het meisje was een Jodin, afkomstig uit Bertijn. Nog allerlei trucs werden gebruikt om de grensbewaking te verschalken. Dit moge al eens gelukt zijn, doch het zijn slechts uitzon deringen. WASHINGTON, 15 Dec. (Reuter.) In eer: gisteren te Berlijn overhandigde nota wordt aan Duitschland opnieuw gevraagd verzekerin gen te geven, dat Amerikaansche staatsburgers ir: Duitschland, ongeacht hun ras of godsdienst, niet aan een discrimineerende behandeling on derhevig zullen zijn. In de nota, waarvan de tekst vandaag door het departement van Buitenlandsche Zaken is gepubliceerd, wordt voorts uitdrukking gege ven aan de teleurstelling, dat nog altijd geen antwoord is verkregen op de in vorige maan den gevraagde verzekeringen. Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 765J Vorige stand: 765.2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1