Het sieraad van den winterpot
VRAAG ONS 3 DAGEN
DE RIJKSMIDDELEN
w
Geestelijke volks
gezondheid
LOF VOOR DE ROOK
WORST
De omzetbelasting is een
meevaller
Kerkelijk levefl
ZONDAG 18 DECEMBER 1938
Ook bij dit product is het gure
winterweer de beste koopman
Goede raad uit eigen
ervaring
KWEEKERS VAN LANDBOUW
GEWASSEN
Internationaal contact tot stand
gekomen
HOE EEN REEKS INBRAKEN
IS OPGEHELDERD
Arrestatie leidde op een goed
spoor
EEN NIEUW NEDERLANDSCH
FABRIKAAT
- WWm
I
Tank-farming": een
nieuwe kweekmethode
Ook in ons land zullen weldra
proeven daarmee genomen
worden
kerk£L
Een onderhoud met ir. Koe
man te Aalsmeer
R.K. MOLENAARSBOND
„ST. VICTOR"
EM.-PASTOOR DR. SLOET
BEDIEND
Meters Geldersche rookworst worden in
dit barre jaargetijde van regen en kouden
wind verslonden. Men kan komen waar
men wil, maar overal ontmoet men die
sappige Geldersche worst, die om dan
deze volkomen dwaze beeldspraak maar
eens te gebruiken het fundament en het
sluitstuk vormt van eiken goeden stamp
pot en van de onvolprezen snert. Men kan
eten in welke stad of welk dorp van Neder
land dan ook, maar overal ziet men de
rookworst verleidelijk blinken door haar
malsche kleur.
Zoo is er ergens in Vlissingen een kroegje,
waar men ongelooflijk goed snert kan eten. We
hebben het eens ontdekt, op reis zijr.de met
een van de vrinden uit de diaspora, een man,
die zoo onderhand van alle steden in Nederland
wist, waar de goede gaven van de natuur nog
beter worden door de wijze, waarop de men-
schen ze toebereiden. Waar deze taveerne van
de snert staat, zouden we niet meer weten.
"Het is ergens rechts af, en dan links, en dan
twee straten voorbij en dan sta je er plotseling
voor. We hebben den eigenaar ervan verdacht,
dat hy een oude marinekok is, en dat hij ons
marinesnert voorzette. Want zooals bekend,
wordt er nergens in het land en ver daarbuiten
zulke goede erwtensoep gegeten als bij onze
marine. En een portie dat men daar in Vlis
singen krijgt! Een emmer vol! En middenin
ligt dan in zijn volle heerlijkheid een stuk
Geldersche rookworst, je zou zoo zeggen een
arm lang, maar dat is natuurlijk overdreven.
Zoo zijn er in Nederland een aantal etablis
sementen, waar je uitmuntend eet. Hier boe
renkool, daar zuurkool, ergens anders hebben
ze weer hun eigen specialiteit, maar overal ont
moet je in dezen tijd van het jaar de producten
van bet Geldersche varken. Het houdt de ge
dachte» vast, het wordt een obsessie in den
goeden zin van het woord en je wilt er meer
van weten. Want je hebt evenals ieder ander
wonderbaarlijke verhalen gehoord van Chicago,
waar slagerijen en vleeschwarenfabrieken zijn
ter grootte van een normale provinciestad. Hier
Jagen ze aan den eenen kant heele varkens in
een of andere machine en aan de andere zijde
komt alles er kant en klaar uit.
Maar zoo eenvoudig als deze kinderlijke
fantasie het voorstelt, is het toch niet, want
bij de pogingen om onze nieuwsgierigheid
ten aanzien van sommige ingrediënten van
den winterkost te bevredigen, zijn we ook
terecht gekomen in een vleeschwarenfa-
briek, een der grootste en oudste die van
Anton Hunink te Deventer waar hety
bleek, dat de vervaardiging van de Gelder
sche rookworst een bezigheid is, waarbij
weliswaar een groote hoeveelheid iflachines
noodig is, ntear die toch ook aan een flink
aantal menschen werk geeft. En daarbij
krijgt men den indruk, dat het een schrik
kelijk ingewikkeld bedrijf is, doch dat ligt
voor een groot gedeelte ook aan de andere
producten, die hier worden vervaardigd en
die elk hun eigen zorg vragen, waarvoor
weer speciale kelders en droogzolders, koke
rijen en bewaarplaatsen noodig zijn.
En al krijgt men dan geen beeld van een
overweldigende, Chicagosche uitgebreidheid, het
wekt toch wel den indruk van een grootbedrijf,
als men ziet, dat in het eigen abattoir van
deze fabriek per uur ruim tachtig varkens
verwerkt worden. Deze beesten komen hié! aan
in groote vrachtwagens, ze worden gewogen en
geslacht. Een abattoir is voor een vreemde in
dit werk altijd een beetje eigenaardig bedrijf
en voor zijn genoegen blijft men er niet lang.
Maar in die korte oogenblikken kan men dar.
toch wel constateeren, dat alles hier zeer hygië
nisch toegaat. Een keurmeester doet zijn werk
met kalmte en nauwkeurigheid en geen enkei
stukje vleesch, dat minder deugdelijk zou zijn,
komt in de fabriek. De slachtrulmte is immers
los van de eigenlijke fabriek, waar het vleesch
verwerkt wordt.
Als het vleesch van de beesten is goedgekeurd,
wordt het deskundig uitgesneden. Het is be
stemd voor allerlei producten, maar in dezen
tijd van het jaar is de Geldersche rookworst
wel het voornaamste. Tenminste als het weer
een beetje guur en koud wil zijn, want ook
hiervoor geldt het, dat het weer de koopman
is en dat een koude winter de menschen naar
zwaren kost doet verlangen.
Het vervaardigen van de worst ziet er zeer
eenvoudig uit. Het vleesch wordt gemalen in
groote molens, gemengd met vet ën kruiden,
de worst wordt machinaal gestopt, gaat naar
de rookerij en is. na eenigen tijd gereed voor
de expeditie. Maar bij dit zeer simpele proces
komt nog heel wat vakmanschap kijken; weet
u, hoe precies de verhouding van het vleesch
moet zijn? welke kruiden in welke hoeveelheden
er precies bij moeten? Hoe lang de worst in
de rookerij moet blijven en hoe men die moet
rooken om dien fijnen, pittigen smaak te krij
gen, die den geheelen winterschotel doordringt
en die er een aroma aan geeft, dat niets anders
geven kan? Al deze dingen te weten, eisrht goed
vakmanschap en dat is een van de redenen,
waarom deze worst zoo'n bijzonderen smaak
heeft. De andere reden is, en de directeur,
die ons zijn fabriek liet zien, vertelde het niet
zonder trots, dat het Geldersche varken
het beste en fijnste is van de heele wereld en
dat daarom de producten ervan de fijnste zijn,
die men krijgen kan; niet alleen de rookworst
waarover we hier een en ander vertellen, maar
ook de andere producten, die het in grooten
getale oplevert en die van hier verzonden wor
den over de heele wereld.
De beschrijving van al de details, hoe interes
sant deze voor vaklieden mogen zijn, zou ons
te ver voeren, en evenmin als de huisvrouw de
geheimen van haar keuken verklapt, evenmin
zegt men in deze groote keuken aan de gasten
al datgene, wat slechts voor de koks bestemd
is. We willen alleen nog een goeden raad geven
uit onze eigen ervaring met rookworst: Eet ze
vooral versch. Niet, dat er iets aan bedorven
wordt als ze desnoods een paar weken oud is,
maar er zijn nu eenmaal op de wereld maar
twee dingen, waarvan de smaak met den ouder
dom beter wordt, dat zijn wijn en sigaren, en
dan nog maar alleen, als ze goed en deskundig
bewaard worden. v
Een tweede raad is dit: de combinatie van
bier en rookworst is uitmuntend, maar wees
voorzichtig met de combinatie van bier en snert
met rookworst. Want als ge dezen raad vergeet,
kan het gebeuren, dat ge ophoudt met snert
eten in hetzelfde kroegje te Vlissingen, waar
we begonnen zijn, en dat ge, in welvoldaanheid
neerziende op het slagveld, een glas bier drinkt
om den smaak van de rookworst te accentuee-
ren. Ge hebt dan nog een paar uur tijd vocï
de D-trein vertrekt, en ge moest maar eens
even met het electrische trammetje naar Mid
delburg gaan om den Langen Jan te beklimmen
en het mooie eiland Walcheren te bekijken.
Zeker, zeker, het is heel mooi, maar doet het
niet als ge bier hebt gedronken na het maal,
want als ge het eerste tiental treden van den
toren achter den rug hebt, begint ge iets te
vermoeden van de moeilijkheden, die u wach
ten; als ge halfweg zijt, wanhoopt ge er aan.
dat ge ooit boven zult komen, en" als ge boven
zijt, laat de schoonheid van het eilanu u vol
komen onberoerd. Ge wilt niets anders meer
dan rusten en uitblazen. En ge doet dit nog,
als ge allang weer op den terugweg zijt en in
den trein gedurende een groot deel van de
reis. Geloof het nu, dat ligt niet aan de rook
worst, maar aan het bier. De combinatie van
deze twee is uitmuntend, maar laat dan liever
de erwtensoep achterwege. Men moet nu een
maal van twee kwaden het minste kiezen.
Deze zienswjjze werd met algemeene stem
men aangenomen.
Vervolgens ging de vergadering over" tot het
benoemen van een bestuur der associatie (twee
kweekers voor elk land en een plaatsvervan
ger). Na deze benoeming werden als dagelijksch
bestuur aangewezen de heeren E. Tourneur,
als voorloopig voorzitter, A. R. Zwaan en
Boersma (als voorloopig vertegenwoordiger van
Svalöf).
Aan het dagelijksch bestuur werd opgedragen
een definitief werkprogram op te maken, dat
door de volgende algemeene vergadering zal
worden goedgekeurd.
16 December is te Amsterdam een vergade
ring van kweekers van landbouwgewassen ge
houden.
Deze vergadering werd georganiseerd door
het bekende instituut voor zaaizaad-veredeling
te Svalöf, Zweden.
Verschillende landen waren vertegenwoor
digd, zooals Denemarken, Frankrijk, Nederland,
Zweden. De Duitsche vertegenwoordigers lieten
zich verontschuldigen, daar zij verhinderd wa
ren te komen.
De vertegenwoordigers kwamen in hotel Ame-
ricain bijeen en kozen als voorzitter der zit
ting den heer Ernest Tourneur, wetenschappe
lijk kweeker te Coulommiers, Farnkrijk. Als
secretaris fungeerde de heer Boersma, te Gro
ningen.
De voorzitter zette uiteen, dat deze vergade
ring in hoofdzaak ten doel had de stichting
van een associatie van beroepskweekers ter
verdediging van den eigendom van nieuwe
plantenrassen in verschillende landen.
In het bijzonder wees bij op de noodzakelijk
heid van een goede verstandhouding in elk
land tusschen de officieele instanties en de
particuliere kweekers. Hij is van meening, dat
de erkenning van nieuwe rassen slechts on
der de auspiciën der regeeringen kan plaats
hebben. Heeft deze erkenning echter eenmaal
plaats gevonden, dan moet verder elke kwee
ker vrij blijven in de vermeerdering en verkoop
van zijn rassen.
De laatste weken is te Rotterdam, zooals
reeds gemeld werd, een groot aantal inbraken
gepleegd, waarbij de buit meestal gering was.
Bij haar onderzoek kon de poli.ie vaststellen,
dat in vele gevallen dezelfde lieden aan het
werk moeten zijn geweest. Een arrestatie, waar
bij het geluk de politie diende, is aanleiding
geworden, dat een reeks inbraken thans kon
worden opgehelderd en dat nog eenige aan
houdingen konden geschieden.
Dinsdagavond wandelden twee rechercheurs
van de hondenbrigade met een politiehond in
de nabijheid van het Feyenoord-stadion, toen
uit de tegenovergestelde richting een mo or-
fiets naderde, waarop twee mannen gezeten
waren. Bij de rechercheurs gekomen, bleef de
motor onverwachts in de sintels van den weg
s.eken. Begrijpelijkerwijs zagen de rechercheurs
hierin niets' verdachts. Echter wèl, toen de hee
ren, na verschillende malen getracht te heb
ben met den motor te s.arten, dit voorwerp in
den steek lieten en aan den haal gingen. De
rechercheurs zetten onmiddellijk een achter
volging in, met het resultaat, dat een van de
vluchtelingen, de 21-jarig» los-werkman P. O.,
wonende te Rotterdam, gegrepen kon worden.
De ander werd later gevat, doch die bleek niet
geweten te hebben, dat zijn vriend, die dgn
motor onlangs gestolen had, zulk een kwaad
geweten had. Hij werd dan ook spoedig op
vrije vosten gesteld.
O. werd op het politiebureau gefouilleerd en
men vond twee horloges op hem. Al spoedig
bleek, dat hij' meer van een heele serie ge
pleegde inbraken afwist.
Een langdurig verhoor had tot resultaat, dat
zijn handlanger, de 21-jarige schippersknecht
W. T., eveneens kon worden gearresteerd.
Het onderzoek wordt nog voortgezet, waarbij
intusschen nog twee inbraken konden worden
opgehelderd.
De Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
schrijft ons, dat blijkens een binnengekomen
mededeeling van de Nederlandsche Zekeringen-
fabriek te Bunnik thans door dit bedrijf zeke
ringspatronen worden vervaardigd en in den
handel gebracht. Dit artikel werd voorheen
steeds geheel uit het buitenland ingevoerd.
Daar ook bijna alle onderdeelen door Neder
landsche fabrieken worden geleverd is dit pro
duct te beschouwen als Nederlandsch fabrikaat.
Vrijdagavond j.l. organiseerde het Comité des Amitiés Catholigues Francaises te
Amsterdam in het Muziek-lyceum een ,.soirée musicale" gewijd aan heden-
daagsche Fransche katholieke componist en. Deze „soirée musicale" werd o.a.
bijgewoond door den Internuntius, Z. H. Exc. Mgr. P. Giobbe, en den Franschen
gezant, Baron d'Amauglt de. Vitrolles, beschermheeren van hei Comité. V.l.n.r.
de pianiste Mad.elle Lucienne Delforge, Z. H. Exc. Mgr. P. Giobbe, Z. Exc. Baron
d'Arnault de Vitrolles en diens echtgenoote
Midden in den S-illen Oceaan ligt het ko
raaleiland Wake. Vroeger was dit slechts een
kale, verlaten rots, maar sinds eenigen tijo
strijken daar geregeld vliegtuigen der Pan
American Airways op hun verre tochten neer.
De passagiers vinden hier versche groenten en
vruch.en in overvloed, zoodat de reis op aan
gename wijze wordt onderbroken. En met be
wondering bezichtigen zij de kleine kweekerij
van Mr. Laumeister, die deze heerlijkheden in
overvloed verschaft. Want worden hier niet
herhaaldelijk 5 kilogram groenten per week
van één vierkanten meter geoogs.?
Dit uitzonderlijke resultaat werd verkregen
met behulp van een nieuwe kweekmethode, die
in Amerika reeds op verschillende plaatsen
grooten opgang maakt. Men spreekt daar van
„soilless growth": kweeken zonder aarde; of ook
van „Tank-farming". Heide namen wijzen er
op dat de cultuurplanten opgroeien in bakken
die niet met teelaarde zijn gevuld, maar met
een oplossing van allerlei vocöingszouten, waar
aan al of niet wit zand werd toegevoegd.
De methode om planten te kweeken op zoo
genaamde voedingsoplossingen is al vrij oud, en
werd tot nu toe in laboratoria veel benut om
te bepalen welke stoffen een plant noodig
heeft om te kunnen groeien, en in welke hoe
veelheden deze moeten worden toegevoerd. Het
I
het Encyclopaedisch Kerkelijk
Woordenboek met inleiding
van PROF. J. B. KOKS
TER INZAGE EN U ZULT HET NIET MEER WILLEN MISSEN
„Wie de beteekenis en strekking wil weten van de R.K. termen en
gebruiken, voorstellingen en opvattingen, zal dit werk niet tever
geefs raadplegen. Een prachtwerk!" aldus schreef de Standaard.
Niet minder gunstig oordeelde ook overigens de pers over deze uit
gave. „Het beste middel om 'n dergelijk boek om zijn bruikbaarheid
te beproeven is het nemen van steekproeven. Wij constateerden
daarbij, dat bij iedere proef de volledigste gegevens verstrekt wer
den, beter dan men ze in een algemeene encyclopaedic kan vinden"
(Limburger Koerier). „Inderdaad, dit werk zal voor talrijk velen,
zoowel katholieken als niet-katholieken, een uitstekende vraagbaak
blijken te zijn" (Het Huisgezin).
700 KOLOM DRUKS EN MEER DAN 200
ILLUSTRATIES
Gebonden 4.50, desgew. in termijnen van minstens 1.p. maand
|-> te zenden aan Boek- en Kunsthandel H. NELISSEN,
Dv/11 Prinsengracht 627, Amsterdam, Giro 60092, Tel. 31791.
Ondergeteekende wenscht ter inzage te ontvangen het KERKELIJK
WOORDENBOEK. Binnen drie dagen na ontvangst zal hij, bij niet
retourneering, het bedrag ad 4.50 voldoen ineens/in maandel.
termijnen van
NAAM ADRES 24
Er zijn in deze wereld dingen, die men orga-
niseeren kan, maar er zijn ook dingen, die, wan
neer wij ze willen organiseeren, zich daaraan
onttrekken, tusschen onze vingers wegglippen.
Zoo zal een organisatie tot eendracht in het
politieke leven meestal de tweedracht vergroo-
ten, hoewel zij, die dit werk begonnen, oprecht
naar den vrede streefden.
Zoo is de lichamelijke gezondheid iets, wat tot
op zekere hoogte te organiseeren is; het is im
mers mogelijk, om de huizen te verbeteren, te
zorgen, dat ze ruim en luchtig zijn, aapgenaam
rieken, goed verwarmd zijn. Ook is het mogelijk,
den arbeidsduur zoo te verkorten, dat de ge
zondheid geen nadeeligen invloed ondervindt.
Nu weet iederen, dat er op dit gebied nog vee)
te doen is. Het leven van verkoopsters in waren
huizen en groote winkels, het leven van meisjes
in ateliers van hoeden, lingerie en confectie is
ongezond, en zou gemakkelijk verbeterd kunnen
worden; in een tijd, waarin de winzucht ten
koste van anderen niet meer als het eenlg fun
dament van de maatschappij wordt beschouwd,
zullen dergelijke maatregelen misschien ook nog
wel eens getroffen worden.
Maar niet in ieder opzicht is de lichamelijke
gezondheid te organiseeren. Immers, er zijn vele
ziekteoorzaken, waaraan de mensch weinig ver
anderen kan; zooals de weersgesteldheid, de
wisseling der seizoenen, de plotselinge opkomst
van een epidemische golf; dan zijn er nog
steeds vele industrieën die min of meer ongezond
zijn en ook kan men onmogelijk alle ongelukken
ontloopen. Dat is de buitenkant van de gezond
heid; aan de binnenzijde van de gezondheid is
er nog veel meer, dat niet te organiseeren is,
want gulzigheid, luiheid, toorn, wellust zijn op
organisatorische wijze niet weg te werken en al
deze ondeugden zijn de oorzaak van ziekten.
Men zou meenen, dat de geestelijke volksge
zondheid zich geheel en al aan de organisatie
onttrekt; en inderdaad is er hier voor organi
satie in de gewone beteekenis van het woord
eigenlijk geen plaats meer. Want al datgene,
wat in dit opzicht werkelijk tot stand gebracht
wordt, is het gevolg niet van een min of meer
massale organisatie, maar van individueele, per
soonlijke bemoeiing. De voortreffelijke vereeni-
gingen voor Vóór- en Nazorg van Geesteszieken
werken immers, doordat iedere aanstaande of
gewezen patiënt persoonlijke voorlichting en
steun vindt bij een deskundig, welwillend en ge
moedelijk persoon, die aan de organisatie van
Voor- en Nazorg verbonden is.
En dan is deze Voor- en Nazorg enorm in
het voordeel, omdat hunne patiënten allen eeni-
germate door schade en schande wijs geworden
zijn en daarom bevattelijk voor de raadgevingen,
die hun gegeven worden.
Dit nu is met de meeste menschen niet het
geval, en daarom is een organisatie tot bevor
dering van de geestelijke volksgezondheid in dit
opzicht een vreemde zaak.
Hoe men het wendt of keert, het is en blijft
een hachelijke zaak. Soms vindt een denker of
schrijver een formule en meent dan een oplos
sing gevonden te hebben. B.v. dat de kern van
het geheele vraagstuk van de geestelijke volks
gezondheid eigenlijk in het gezinsleven ligt.
Dat is juist, maar hoeveel verder komt men
daarmee. Kan men nu op organisatorische wijze
den menschen bijbrengen, dat ze hun gezins
leven beter grondvestenmoeten, zich daaraan
geheel geven, offers daarvoor brengen, endaar-
in hun geluk en vermaak zoeken en niets anders
willen, dan in de eerste plaats vader en moeder
te zijn?
Immers neen; de eene mensch kan den ander
wel iets bijbrengen, maar deze moet het dan
ook willen aanvaarden, en in praktijk willen
brengen. En daarom, al is het volkomen waar,
dat het zwaartepunt van de geestelijke volks
gezondheid in het gezinsleven ligt, is toch deze
waarheid op zich zelve onvruchtbaar en wordt
eerst vruchtdragend, wanneer de mensch wil
lijden en strijden.
Een andermaal vindt iemand de waarheid, dat
de godsdienst eigenlijk de oorzaak is van de
geestelijke gezondheid. Hij heeft gelijk, maar
worden door het vinden van deze waarheid de
menschen godsdienstiger en gezonder? Immers
neen; want het is weer even noodzakelijk, dat
een ieder voor zich de waarheid aanvaardt en
in praktijk brengt. Is dit dan een reden, om van
de verkondiging der waarheid af te zien? In 't
geheel niet, maar men mag daarvan niet met
zekerheid resultaat verwachten.
En het ongeluk wil, dat menschen, die gees
telijk eenigszins scheef gegroeid zijn, hetzij door
verkeerde of gebrekkige opvoeding, hetzij door
aan slechte gewoonten toe te geven, nu ook
hun verstand verduisterd hebben, en daarom
minder bevattelijk zijn voor de waarheid. De
geestelijke of geneeskundige raadgever ziet zich
dan vaak voor een onoverkomelijken slagboom
geplaatst; de patiënt is niet van plan de raad
gevingen op te volgen; de raadgever ziet in, dat
de patiënt daardoor eigen handig de sluizeh van
den rampspoed opent, maar de patiënt ziet dat
niet in en wil het ook niet inzien. Het geval
lijkt onoplosbaar. Een man is voldoende om
een paard naar het water te brengen, maar
twintig mannen zyn niet in staat het paard
te doen drinken. Maar het paard krijgt dorst
en de patiënt wordt door rampzaligheid be
dolven. Wij zullen hopen, dat het niet voor
altijd is. Door schade en schande wordt de
mensch wijs, tenminste dikwijls.
Moet de raadgever dat geval nu opgeven en
zeggen: wie niet hooren wil, moet maar voelen?
Zeker, ook dat kan noodig zijn, doch m.i. slechts
zelden. Meestal is het beter op andere wijze
weer opnieuw te beginnen. Soms is het eerst
noodiger den patiënt hoop te geven, een ander
maal is gestrengheid noodig, bijna altijd is groo
te zachtmoedigheid een noodzakelijke vereischte,
en juist daarom is het ambt van raadgever zoo
moeilijk. Wanneer een geoefend zwemmer ziet
dat een ongeoefend jong zwemmer met een ijze
ren harnas aan in het water wil springen, zal
hij dan niet boos worden? En toch is de houding
van menig patiënt niet minder dwaas.
Ik geef toe, dit is de zwarte zijde; er is ook
een lichtzijde, en deze is veel grooter. Onwille
keurig denkt men daarbij aan het Evangelisch
woord: de oogst is groot, maar de arbeiders zijn
weinigen. En gaat men hierop door, dan kan
men de zaak geheel en al omkeeren. Dan pre
senteert zich het aanschijn der wereld op gansch
andere wijze. Dan zijn het de slecht opgevoede
kinderen, de zwakke kinderen, die van jongs af
in een zwakwillend, wispelturig of zelfs be
dorven milieu hebben geleefd, die nooit goede
leiders hebben gehad en door de volwassenen
aan hun lot overgelaten en zelfs geëxploiteerd
zijn: dan zijn het, zeg ik, deze menschen, die
tot ons, de goed opgevoeden, de steeds door
goede leeraars geleiden, door den godsdienst
gesterkten, tot ons, de geleerden, de aangewe
zen leiders zeggen: „Waarom helpt gij ons niet?
Waarom scheldt gij maar steeds in het alge
meen op liberalisme, socialisme, individualisme,
communisme, kapitalisme enz. enz. en waarom
helpt gij niet den mensch, die vlak bij u is, uw
naaste? Waarom zijt gij gemelijk, kortaf, vol
van eigenwaan? Waarom worden wij links lig
gende gelaten door u, die immers zoo zegt
ge zelf de deugd en wijsheid in pacht hebt?
Wat is die deugd en wijsheid, wanneer gij ze
niet in praktijk brengt, door geduldig en liefde
rijk te helpen, zooals uw Evangelie voorschrijft?"
En dat is waar, en zoo beschouwd, komt de
organisatie in het juiste licht; zij behoort er
voor te zorgen, dat de menschen, die helpen
kunnen in aanraking komen met hen, die hulp
behoeven; of liever, dat de hulpbehoevenden
komen te weten, tot wie zij zich kunnen wen
den. Want het eigenlijke werk blijft steeds in
dividueel en persoonlijk en in overgroot deel
is het dan ook vruchtdragend, niet alleen voor
de hulpbehoevenden, maar evenzeer voor de
helpers zelve.
Dr. TH. H. SCHLICHTING
was een Amerikaan, professor Gericke van de
hoogeschool te Berkeley (Californië), die deze
kweekwijze voor het eerst op commercieele
basis ui.voerde. Thans hebben al vele kweekers
in verschillende staten van Noord-Amerika zijn
methoden in practijk gebracht, terwijl even
eens duizenden particulieren hun tomater. of
spinazie kweeken in bakken met geschikte op
lossingen, Niet het minst varen hierbij wel de
zakenlui, die aan laatstgenoemden heel ge
wone kunstmeststoffen tegen fabelachtige prij
zen, als onmisbare hulpmiddelen voor de
„tank-farming" weten te verkoopen.
De groote belafigs.elling voor deze nieuwe
kweekwijze is vooral het gevolg vah de groote
resultaten, die bij betrekkelijk geringe moeite
en onkosten worden verkregen. Men maakt ge
bruik van potten of bakken, die vervaardigd
zijn uit cement, hout, glas, iizer en dergelijke,
en tot enkele centimeters beneden den rand
worden gevuld met water, waarin de noodigu
kuns.meststoffen zijn opgelost. De planten ko
men te staan op roosters met houtwol, stroo
en dergelijke stoffen, die dienen om aan wor
tels en stengels steun te geven. De voedings
vloeistof bevat de gebruikelijke kunstmeststof
fen zooals nitraten, phospha.en en sulfaten, en
üaarnaasc kleine hoeveelheden metalen
(boor, mangaan, zink, ijzer), zonder welke de
plantengroei spoedig geremd zou worden. Hier
liggen natuurlijk vele problemen, temeer om
dat elke soort haar eigen eischen steL; het is
echter niet mogelijk op ceze plaats dieper
op dit onderwerp in te gaan.
Maar wel willen wij enkeïe der opvallende
resultaten vermelden, die mei. behulp van de
„tank-farming" werden verkregen. Een kwee
kerij in Californië brengt met behulp dezer
methode 200.000 kilo tomaten per H.A. per jaar
op, waarvoor de eigenaar des winters 90 ct.
per kilo on.vangt. Des zomers gaat hij henge
len! De genoemde prof. Gericke oogstte even
veel, en zijn planten bereikten een hoogte van
7.5 meter. Intusschen moet men bedenken dat
de Califomische zon hier meewerkt, en ook:
dat in een Hollandsche kas de opbrengst niet
zooveel minder behoeft te zijn. Maar in elk
geval zijn dit merkwaardige resultaten, en ver
dient de nieuwe methode ook in ons land, waar
de tuinbouw zulk een voorname rol speelt, de
volle aandacht van alle belanghebbenden.
Wij zijn daarom ons licht eens gaan opste
ken op de Rijkstuinbouwschool te Aalsmeer,
waar ir. Koeman ons met groote bereidvaardig
heid een en ander mededeelde over de kansen
der „tank-farming" voor ons land. Het is geen
wonder dat men zich in dit centrum van bloe
men- en groententeelt daarvoor bijzonder in
teresseert, hoewel een deskundige als deze
Rijkstuinbouwconsulent de Amerikaansche re
clame met Hollandsche nuchterheid weet te be-
oordeelen.
„De nieuwe methode heeft echter aldus
vertelde onze zegsman op zijn werkkamer, die
van drukken arbeid getuigde zeker belang
rijke voordeelen. Men beheerscht veel beter de
bodemomstandigheden, en kan vele „ziekten
van den grond" vermijden. De hoeveelheid dei-
aanwezige en benoodigde viiedingsstoffen laat
zich heel nauwkeurig berekenen en contro
leeren."
„Dus U meent dat er ook in ons land op
deze wijze wat te bereiken zal zijn?"
„Wij zijn nog in het stadium van afwach
ting en voorbereiding. In het volgend voorjaar
zullen hier zeker proeven in deze richting wor
den genomen. En dat deze goede resultaten zul
len kunnen opleveren, blijkt uit potproeven die
hier al eerder werden opgesteld. Wij verkregen
daarmee inderdaad in korten tijd zeer hooge
opbrengsten."
„Hoe denkt U zich de inrichting van Uw
„soilless growth"?
„Wij zullen geen watercultures opstellen,
maar de voedingsoplossing op wit zand bren
gen, en haar elke week vernieuwen. Het is
echter de vraag of toch niet blijkt, dat de na
tuurlijke bodem goede eigenschappen heeft, die
men niet zoo licht zal kunnen nabootsen."
„En welke planten komen vooral in aan
merking voor deze zandculcures?"
„Omdat deze nog heel wat onderhoud
vereischen zijn vooral intensieve cultures aan
gewezen, waarbij kleine oppervlakten veel moe
ten opleveren. Wij hopen te beginnen met an
jers, waarmee in Amerika reeds goede resul
taten werden geboekt. En dan komen misschien
ook rozen aan de beurt. Duurdere snijbloemen
ieenen zich wel het best er voor om aldus te
worden gekweekt."
„Zou het ook mogelijk zijn aldus den tijd
van bloei en vruchtvorming by verschillende
planten sterk te verschuiven?"
„Slechts in beperkte mate, want hier in
Holland moeten we altijd rekening houden
met de vrij geringe hoeveelheid licht. En kunst
licht helpt meestal ook maar half, of men
moet dit zoo intens laten zijn, dat de stroom-
rekenmg weer te hoog wordt. Maar er zal
waarschijnlijk wel wat bereikt kunnen wor-
den. In de toekomst verryzen er misschien wel
kweekenjen, die veel weg heboen van een groote
apotheek, waar alles precies wordt gewogen en
viil C lAlIl
Met zulk een beeld voor oogen zochten
we het station weer op. En deze overtuiging
namen ,we uit Aalsmeer met ons mee; als er
inderdaad toekomst in de „tank-farming" zit
zal de Hollandsche kweeker zich zijn kansen
op dit gebied niet laten ontglippen!
Tydens de algemeene ledenvergadering van
den nationalen katholieken bond van mole
naars, graan- en meelhandelaren „St. Victor",
welke dezer dagen te 's Hertogenbosch is ge
houden, werd jhr. mr. F. van Rijckevorsel als
eerelid van dezen bond geïnstalleerd.
De opbrengst van de z.g. „overige middelen
was over de maand November 36.813.782, dat is
1.045.032 boven de raming.
Dit zou men als 'n gunstigen factor kunnen
beschouwen, ware het niet dat 'n vergelijking
met 1937 zeer in het nadeel uitvalt van de af-
geloopen maand. De totale opbrengst van No
vember 1937 was n.l. 38.310.382, dus bijna an
derhalf millioen meer dan dit jaar.
Hierdoor vermindert uiteraard de voorsprong
op 1937 die tot nu toe was behaald.
Ultimo October was de opbrengst over 1938
nog 5.776.831 meer dan over hetzelfde tijdvak
van 1937 welk voordeel door het minder fraaie
resultaat teruggeloopen is tot 4 280.230.
Wanneer we echter de werkelijke inkomsten
over 1938 vergelijken met de daarvoor opgegeven
raming, dan kan men nog alleszins tevreden
zün; w'ant eind November valt er ten aaniien
van de eerste elf maanden van 1938 een voor-
deelig saldo van 10.054.650 boven de geschatte
opbrengst te constateeren. Natuurlijk bluft
Dividend- en Tantièmebelasting
belangrijk ten achter op de raming, daarvoor Is
het seizoen nu eenmaal voorbij, maar het fe)t
dat de 'opbrengst over November 1938 slechts
de helft is van diezelfde maand in 1937 mag
toch niet onvermeld bluven.
Intusschen is dit feit niet zoo ernstig als het
zich laat aanzien, want de vorige maanden heb
ben zich zoo goed gehouden dat de tot nU
toe bereikte resultaten reeds 2.726.687 boven
de verwachting uitgaan.
De Rechten op den invoer deden het
wel niet zoo goed als de vorige maand, toen een
record-prestatie werd geboekt, maar toch is er
volop reden tot tevredenheid, want de opbrengst
van 8.481.497 kwam nog 314.831 boven de
raming uit, waardoor er voor December nog de
taak overblijft om een bedrag van 1.096 690 te
boeken, hetgeen, gezien de jongste resultaten, 'n
peuleschilletje genoemd is. Het ziet er dus naar
uit. dat de toch reeds hoog geschatte raming
glansrijk gehaald zal worden.
De Accijnzen vertoonen een wisselend
beeld. DatNovember niet ten onrechte slacht
maand wordt genoemd blijkt overduidelpk uit
de opbrengst van accijns op geslacht, die niet
een totaal van 633.935 bijna 34.000 de raming
te boven gaat.
De wijn-inkoopen voor de a.s. feestdagen zijn
reeds lang achter den rug en het behoeft dan
ook geen verwondering te wekken, dat de No-
vember-opbrengst van accijns opwyn nog niet
een vierde deel bedraagt van de raming. Het
staat echter te bezien of tie totale opbrengst
over 1938 het bedrag van de raming kan halen
Daarvoor zou December het respectabele bedrag
van 218.384 moeten opbrengen.
Speciale vermelding verdient de Omzetbe
lasting'. Deze bracht het respectabele bedrag
van 8.550.203 op hetgeen 2.300.203 meer is
dan de raming. Natuuriyk is dit wel eenigszins
te verklaren uit de toenemende aankoopen v°°(
St. Nicolaas, maar het stemt toch tot gep®5^
voldoening, wanneer men Constateert dat de
huidige November-opbrengsten nog 1.300.782
boven de inkomsten van November 1937 uit'
gaan.
Door dit fraaie resultaat is na 11 maanden
het voordeelig saldo boven de raming gekomen
op 2.362.624. Hetgeen in December meer bin-
nenkomt dan 2.362.624 is nu voordeel boven
de totale raming.
De Zegelrechten blijven nog steeds in
een impasse. Met een bedrag van 1.451.092
blijven we deze maand Weer 7X5.574 onder de
raming, zoodat het nadeelige saldo over 1938 nU
reeds een bedrag van 4.202.653 aangeeft. Een
vergelijking met het vorige jaar geeft een nog
somberder beeld, want na 11 maanden effecten
handel is de opbrengst van de Zegelrechten liefs®
10.894.773 minder dan in dezelfde periode v&n
1937.
De Registratierechten bleven wedei"
om onder de raming, zoodat er na XI maanden
een nadeellg verschil tusschen de raming en dc
opbrengst in het loopende jaar van 931.979 te
constateeren valt.
Bij de directe belastingen is
geraamde bedrag van ƒ116.400.000 dollar het zul'
ver bedrag der kohieren overtroffen. De °P'
brengst bedraagt n.l. 120.132.304. Tot en mc'
November 1938 bedroeg het zuiver bedrag def
kohieren 49.832.706 tegenover een raming v®"
52.300.000.
Wat het Verkeersfonds betreft, kan tsI1
aanzien van de motorrytuigenbelasting gecon
stateerd worden dat de opbrengst van de eerste
elf nïaanden van 1938 21.779.493 bedroeg, Üet'
geen nog ƒ1.420.507 beneden de totale ramin?
is. De opbrengst in November was hier 1.412-696
dus in de volgende maand zal nog iets m«er
moeten worden gepresteerd om het ,benoodigde
bedrag te halen.
De Rijwielbelasting komt nog 30.692
te kort en het is te betwijfelen of dit bedr®£
nog in December binnen kan komen. Wil merl
in de verwachtingen 7.800.000) niet W
schaamd worden, dan zal het noodzakelijk
dat een actieve rijwielplaatjes-contröle in deZÖ
laatste maand van het jaar nog een behoorlik
aantal slachtoffers kan maken. Men zy dus
waarschuwd.
Deze week is de zeereerw. zeergel. heer
Af'
D. A. W. H. Sloet, rustend pastoor van
coude, van de laatste H.H. Sacramenten v<^
zien. de
Met het oog op den hoogen leeftijd en
zwakte van den patiënt kan bezoek niet
den toegestaan.
atbeteekent het lijden in den
tijd, vergeleken bij het geluk In de
eeuwigheid?
