Ti en jaar Ward-Instituut
Laatste Nieuws
ec
I Zoekt gij betrouwbaar
Personeel? I
Plaats dan een „Omroeper" J
voor 90.000 gezinnen
HOOGE BELANGSTELLING
WILD en GEVOGELTE
HET TORNOOI TE
HASTINGS
|inniini!iiii!]iiiiiiii!iiiiiiiiitiiniiiinii!imiiiiiiiiiiii!i!i!inniiiniiii!niminiii!iniiiiniiiii!tiniiniiiii!iiii!iinii^
VRIJDAG 30 DECEMBER 1938
pmiiiiiimiiiiiiiiniiiiiiilliinmitiimiuiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiilliiimiiiiiiiiiiiiiiiimimtiiiiiiiililllilliniitliiiimg
Een uitvoering van zeldzaam
karakter
Ontroerende zang
en spel
Prachtige zang demonstraties
van kinderen
Een aangrijpend mysterie-spel
UITSPRAKEN RECHTBANK
Donderdag 29 December
Dr. Sterck
Gevonden dieren en voorwerpen
Wiener Sangerknaben
Artistieke en glorieuze avond
J. A. ELDERING, Poelier
District Haarlem
De uitslagendienst
„DE VERMOORDING DER
ONNOOZELE KINDEREN"
Wellicht een herhaling van
de voorstelling
Brand aan boord van
Noorsch stoomschip
De „Kern", die te Amsterdam
had geladen, was juist
buiten de pieren
Smeulende lading
UIT DE HOOFDSTAD
NIEUWE KALENDERS
Aanbestedingen
ONTPLOFFING IN CHEMISCHE
FABRIEK
Arbeider aan het hoofd gewond
25ste VOORSTELLING VAN
„SOUBRETTE"
Haarlemsche Postduivenbond
Nederlander in Spanje
verdwenen'
Schadevergoeding aan de
nabestaanden
DE KOLENDAMPVERGIFTI
GING TE VLISSINGEN
SCHAKEN
Euwe en Landau winnen
Damen—Coman 1—0
Dikke rookwolken in
smalle straatjes
Fabrieksbrand te Rotterdam was
eerst moeilijk te bereiken
Iran verbreekt zijn rela
ties met Frankrijk
Franco behaalt nieuwe
winsten in Catalonië
Universiteit te Sjanghai
ontruimd
WANT ÉÉN IS CÉÉN
i= 3
HiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiB
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniifê
STAD
De Pontificale Hoogmis, die gistermorgen ter
herdenking van het tien-jarig bestaan van het
Ward-Instituut door Z.H. Exc. Mgr. J. P. Hui-
bers in de Kathedrale Kerk van St. Bavo te
Haarlem werd opgedragen, werd 's middags om
half drie gevolgd door een receptie in den foyer
van den Haarlemschen Stadsschouwburg. Veie
geestelijke en wereldlijke autoriteiten kwamen
mevrouw Justine Ward, de ontwerpster der
Ward-methode. alsmede den zeereerwaarden
heer J. C. W. van de Wiel, deken van Hoorn
en algemeen voorzitter der Nederlandsche Sint
Gregorius-Vereeniging tot bevordering der
Kerkmuziek (die tien jaar lang het Ward-In
stituut bestuurde, doch nu autonomie verleen
de) en den heer Jos. Lennards, den huidigen
directeur, complimenteeren met de herdenking
van het tweede lustrum. Wij merkten onder
anderen op den heer Th. Verbeeten, hoofd
inspecteur van de eerste hoofdinspectie, na
mens den minister van Onderwijs. Deken v. d.
Wiel bracht dank voor dit bewijs van belang
stelling door den minister getoond en deed een
beroep op den persoon van den hoofdinspec
teur. opdat een zelfde ruime medewerking zou
worden ondervonden als in de afgeloopen tien
jaar. De heer van de Weyer, hoofdinspecteur
det tweede hoofdinspectie, hield een korte toe
spraak, waaruit zijn groote bewondering bleek
voor de resultaten, die met de Ward-methode
op de scholen was bereikt; zoowel mevrouw
Ward als de heer Lennards bracht in
een dankwoord de groote erkentelijkheid tot
uiting voor de ondervonden medewerking van
de onderwijs-autoriteiten. Verder merkten wij
onder de aanwezigen op dr. Huijgens, prof.
Smijers en ds. Hasper, strijder voor de vernieu
wing van het geestelijk lied in Protéstantsche
kringen.
Toen tien Jaar geleden de Gregorius-Vereeni
ging haar gouden feest vierde, hield mevrouw
Ward op het naar aanleiding van deze viering
te Utrecht gehouden congres een propaganda-
rede en bracht zij alle deelnemers diep ondet
den indruk door haar demonstraties met een
koortje van meisjes uit New-York. In het bij
zonder trokken de improvisatie-oefeningen, on
der meer in de verschillende kerktonen, sterk
de aandacht. Bij die zelfde gelegenheid werd
er voor het eerst gedemonstreerd met enkele
Nederlandsche koortjes en de prestaties van
deze kinderen beteekenden zoo'n open Saring,
dat het hoofdbestuur der Gregorius-Vereeni-
gmg besloot de propaganda voor de Ward-me
thode te steunen.
Sindsdien zijn tien jaar verstreken en aJ
slaakt men in vakkringen nog tallooze klachten
ever den stand van het zangonderricht in Ne
derland, tóch worden reeds duizenden kinderen
in alle deelen van ons land volgens de methode
van mevrouw Ward onderwezen. Hoe groot de
belangstelling is, die leeft onder hen, die met
de jeugdleiding zijn belast, bleek wel uit de
velen, die na afloop der receptie den Stads
schouwburg te Haarlem bijna geheel vulden,
om de zangdemonstraties bij te wonen.
De eerste demonstratie werd gegeven dooi
leerlingen van het eerste leerjaar der R. K.
Bijz. Meisjesschool te Kloosterzande. De jour
nalistieke arbeid brengt mede, dat men als dag
bladschrijver tallooze problemen te „verwerken"
krijgt, die echter zelden, hoe verdienstelijk ze
ook mogen zijn, een openbaring beteekenen. Wij
hooren onze kinderen zingen, wij luisteren naar
de kerkkoren, wij vangen de klanken op uit
onzen luidspreker en het doet ons dikwijt
niets. Doch nu zagen wij, daar op het ruime
tooneel van den Stadsschouwburg, kinderen
staan uit de eerste klas van een lagere school
uit Zeeland, voorgegaan door een schooljuf
frouw, die alsof geen zaal met menschen haar
werk aanschouwde, dirigeerde en cijfemoten
op het bord schreef. Doodgewone kinderen
geen jonge genieën legden getuigenis af van
de muzikaliteit, die de mensch van nature be
zit en die het fundamenteele principe vormt,
waarop mevrouw Ward haar methode heeft ge
baseerd. De door hun eenvoud Treffende oefe
ningen omvatten onder meer vingerdictée (voor
velen een openbaring in verband met den zang),
improvisatie, geheugenproef, a vue zingen op
tekst en melodisch dictee. Helaas kwamen de
te-ere kinderstemmen niet geheel tot haar recht
binnen de geluiddempende ruimte van de
schouwburgzaal, m3ar desondanks was de in
druk overweldigend en viel vooral op het prach
tig gevoel van rhythme, dat deze zes-jarige
meisjes reeds beheerscht.
Ongeveer dezelfde demonstraties, doch op een
hoogere trap van ontwikkeling, werden ge
geven door de leerlingen van het tweede jaar
der St. Franciscusschool te IJmuiden-Oost. Ai
was bij deze groep de leiding van den onder
wijzer niet zoo sterk, toch bleek bij de jongens
overduidelijk de muzikale ontwikkeling van
stem en gevoel.
Nog meer uitgesproken hoewel de leerstof
der methode nog niet geheel was behandeld
merkten we dit bij een groepje leerlingen
van het derde jaar der St. Stanislaus- en St.
Martinusschool te Endhoven. Deze kinderen
demonstreerden zelfs met een transpositie in
groote en kleine tertstoonladders.
Door de leerlingen van het vierde leerjaar der
St. Jozefschool te Helmond werd Gregoriaanse if
gezongen. De improvisaties door deze kinderen
gegeven waren verbluffend, terwijl de zuivere
zang van een tekst, dien de jongens nog niet
hadden gezien, opnieuw tot diep nadenken stem
de over de mogelijkheden, die de Ward-methode
voor het zangonderwijs biedt.
Als bewijs, dat deze methode niet alleen op
Katholieke scholen wordt toegepast, diende de
voortreffelijke zang door het koor der Christe
lijke Willem de Zwijgerschool te Rotterdam.
Juist bij de Advents- en Kerstliederen door dit
koor gezongen, bleek hoe ongeschikt de schouw
burgzaak eigeuüjk was voor kinderstemmen;
niettegenstaande dit bezwaar kwamen de eigen
schappen, aangekweekt door het volgen van
de Ward-methode, volledig tot hun recht.
Niets is feilloos wij begrijpen, dat niet
iedere jeugdleider en jeugdleidster, zelfs al heb
ben zij enthousiast een cursus gevolgd, op on
volprezen wijze hun opvoedende zang-theorie
aan de kinderen kunnen mededeelen. Ook de
zen middag stelden wij enkele tekortkomingen
vast zou er bijvoorbeeld bij dezen vorm van
zangonderricht niet meer aandacht aan de
ademhaling kunnen worden besteed? doch
dit zijn slechts onderdeelén. De totale indruk,
door deze demonstraties gewekt, was ontroe
rend en schoon en getuigde van de prachtige
resultaten, die met de Ward-methode kunnen
worden bereikt
Na de pauze werd door leerlingen der St.
Luciaschool te Haarlem, onder leiding van den
bekenden regisseur Anton Sweers, opgevoerd
„De Vermoording der Onnoozele Kinderen", een
mysterie-zangspel uit de twaalfde eeuw, naar
een handschrift uit de abdij van St. Bénoit sur
Loire. Men meent te kunnen aannemen, dat
dit spel zeven eeuwen geleden in de sobere
kloostergangen van de abdij werd opgevoerd,
volkomen in overeenstemming dus met den
geest, welken het tooneel uit dien tijd ademde,
namelijk als een onvervreemdbaar onderdeel
der liturgie. De melodieën heeft men deels te
ruggevonden, deels gereconstrueerd; het dra
matisch hoogtepunt in dit korte spel wordt ge
vormd door Rachel, de moeder, die weeklaagt
over den wreeden dood der „teere telgen", doch
in haar hart wordt gesteund door de „Troos
tende Vrouwen". Het was uit den aard der zaak
voor den regisseur niet mogelijk de gewijde
sfeer der kloostergangen op het tooneel ook
maar te benaderen en vandaar, dat hij de op
lossing heeft gezocht in de kinderen zelf, door
de beheerschte dramatiek, door het eenvoudige
gebaar en door de dictie. Wij beleefden Donder
dagmiddag het groote gebeuren, dat kinderen
een moeilijken Latijnschen tekst zongen, die
wellicht niet geheel door hen werd begrepen,
maar desondanks volledig werd aangevoeld en
daardoor tevens ondersteund door een spel, dal
wij nog nimmer hadden aanschouwd. Indien
er één middel bestaat om onze Katholieke jeugd
in bescherming te nemen tegen de dikwerf ba
nale kinderoperettes, waaraan zij haar mede
werking moet verleenen, dan is dit: het instu-
deeren en het aanschouwen van een mysterie
spel, zooals onder de auspiciën van het Ward-
instituut ten tooneele werd gevoerd.
Hoezeer ook den kinderen der St. Lucia
school alle lof en eer moet worden gebracht
voor de manier, waarop zij den tekst zongen
en speelden, de totale overweldigende in
druk kon slechts worden bereikt met behulp
van de meesterlijke regie van Anton Sweers.
Meerdere jaren geleden heeft deze kunstenaar
zijn talenten in dienst gesteld van de Katho
lieke jeugd meer en meer kreeg zijn werk
een geestelijken inslag en groeide zijn be
kwaamheid om met lichteffecten en uiterst sober
décor en aankleeding een sfeer te verwekken,
die zuiver religieus is, zonder dat daarbij het
dramatische element wordt verwaarloosd. Het
is ons immer opgevallen, dat hij zijn beste re
sultaten bereikte met teksten, die, hoezeer ook
verheven van inhoud, simpel waren van bouw
en ook dikwijls van taal. Nü moest hij „wer
ken" met een tekst uit de twaalfde eeuw, waar
van wij, modernen, weliswaar den eenvoud roe
men, doch dikwijls met de onuitgesproken ge
dachte, dat de moderne spelen toch veel meer
mogelijkheden bevatten. En thans heeft deze re
gisseur bewezen, wat er met een eenvoudigen,
schier simpelen tekst en met eenvoudige kinde
ren kan worden bereikt! Nimmer zullen wij de
vlucht vergeten van Maria en Jozef, na door den
Engel te zijn gewaarschuwdook zal steeds in
onze herinnering blijven het tafereel van den
dood der Onnoozele Kinderen, gevolgd door de
sterk dramatische droefheid van Rachel en de
opbeurende woorden der Troostende Vrouwen.
Zcodra na de vreugde der Onnoozele Kinderen
de Heilige Familie op de roepstem van den
Engel was teruggekeerd, werden alle toeschou
wers in het spel betrokken, doordat deken v. d.
Wiel, gevolgd door tallooze koorzangertjes, naai
het tooneel liep, onder het zingen der openings
strofe van het Te Deum Laudamus, hetwelk
door allen in de zaal werd vervolgd.
Schooner dan met dit prachtig vertolkte mys
terie-spel had het tienjarig feest van het Ward-
Instituut niet kunnen worden besloten. Zoowel
voor den schoolzang als voor den kerkzang in
de toekomst is het te hopen, dat de bezielende
woorden, door deken v. d. Wiel na afloop der
uitvoering in het bijzonder tot mevrouw Whrd
gesproken, in vervulling mogen gaan.
F. G. B., colporteur, wonende te Amsterdam,
thans ged. Diefstal. Acht maanden gev.straf
m. aftr. prev. hecht. o.v.
E. v. d. V., rijwielhersteller, wonende te Haar-
lemmerliede en Spaamwoude. Verduistering,
f 25 boete subs. 15 dagen hecht. o.v.
G. P. G., slager, wonende te Haarlem. Appèl
overtr. Arbeidswet, f 15 boete subs. 9 dagen
hecht. o.v.
J. F., schilder, zonder vaste woonplaats, thans
ged. Diefstal. Zes maanden gev.straf voorw. met
een proeftijd van drie jaar en bijz. voorw.
Dr. J. F. M. Sterck verzoekt ons mede te
deelen, dat hy tot zijn spijt verhinderd is op
Dinsdag 3 Januari bezoeken te ontvangen.
Inlichtingen aan het bureau van politie,
Smedestraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 u.
Bont, van het Nederent, Korte Lakkenstr. 8;
postduif, Malgaarts, Brouwerskade 25 zw.; étui,
inh. schaakbord, Zwetsloot, Oranjeboomstraat
179 rd.; een paar handschoenen, bureau van po
litie, Smedestraat; hond, v. d. Aar, Harmen-
jansstraat 90; hond, Meijer, Sophiastraat 2a
zw.; een paar handschoenen, Traksel, van 't
Hoffstraat 318; dameshandschoen, Kramer,
Lourens Costerstraat 14; houd. Noord, Schre-
veliusstraat 45; spaarkaart, Oerlemans, Raam-
steeg 19 d; twee blouses met onderrokjes,
Pruis, Duvenvoordestraat 85 rd; microfoon van
telefoon, Coene, Pijls'aan 103; parapluie,
Spaas Rijksstraatweg 21; twee penningen,
Stoetser, Rijksstraatweg 52: uniformpet, Ko
ning, Scheepersstraat 45; hondenpenning, van
Zutphen, Staten Bolwerk 44; kinderpantoffel,
Schemmekes, Heerensingel 41 rd., pakje inh.
toiletartikelen, Broes, Anegang 42; rozenkrans
in étui, Vaars, Pladellastraat 56; Rijwielbe-
lastingplaatje ter Smitten, Slachthuisstraat 84
rd.; Rozenkrans, Honschoten, Dunklerstraat 62;
rijwielbelastingplaatje, Prins, Emostraat 3;
shawl, Plus, Joh. van Vlietstraat 92; dames-
tasch met inhoud, Loogman, Thorbeckestraat
4.1; vulpenhouder, v. Schaick, Berckheijde-
straat 21 zw.
By elk optreden der beroemde Sangerknaben
hebben we geschreven, dat de Palestrijnsche
gezangen qua uitvoering niet boven de Oosten-
rijksche muziek uitkwamen, het genre kerkmu
ziek niet zoo goed, minder natuurlijk werd aan
gevoeld. Van de Oostenrijksche muziek blonk
steeds de opera-zang uit, het geleek wel, dat de
knapen door het acteeren zich vrijer en mu
zikaler kunnen uiten.
Thans werden wel slechts twee Palestrijnsche
gezangen uitgevoerd, doch deze werden tech
nisch zoo gaaf, stylistisch zoo zuiver, „stimm-
iich" zoo verrukkelijk en sereen van klank ver
tolkt (om over stabiliteit van toonpeil, enz.,
enz., enz., nog maar niet eens te spreken), dat
het niet alleen „wunderbar", maar ook diep
ontroerend was.
Het waren de hier reeds meer gehoorde ge
zangen: „Repleti sunt" van Gallus achtstem
mig en dat met 19 zangertjes! en het „Hodie
Christus natus est" van Naninus, een meer
omvangrijk, indrukwekkend gezang, waarin
men alleen het timbre-verschil van hooge en
lage (mannen-) stemmen miste, zooals de
componist zich dat nu eenmaal heeft gedacht.
Maar men is nu eenmaal op arrangementen
aangewezen. Deze zijn daarentegen zoo kunst
zinnig mogelijk gemaakt en volkomen berekend
op den omvang der knapenstemmen.
Na de Palestrijnsche gezangen zong het en
semble Mozart's Laudate Dominum vpor so
praansolo en koor. Een mooi stuk muziek, min
der kerkelijk getint, hetwelk toch zeer ingeto
gen en stemmingsvol werd ten gehoore ge
bracht. De solist droeg zijn oorspronkelijk voor
eene vrouwenstem geschreven partij met groote
beheersching en teer van klank voor.
De afdeeling Kerstliederen kenmerkte zich
eveneens door ingetogenheid, al sprak er te
vens een charme uit, dat geenszins hier mis
plaatst was.
De bewerking der Kerstliederen van den di
rigent zelf is zeer vrij; veelal voor solo-stemmen
met bromstemmen. Van overheersching der
eenvoudige melodie is geen sprake, ook niet
daar, waar een gefigureerde bovenmelodie werd
aangewend. Nevens Stille Nacht viel ook „Ma
ria auf dem Berge" zeer in den smaak van het
publiek.
Als opera ging Lortzing's „Die Opemprobe".
zooals gewoonlijk zonder décor en orkest. De
zang en costuums en bovenal het spel waren
van zulk een kunstzinnig gehalte, dat men on
verdeeld genoot. En dat gaat geheel zonder di
rigent, terwijl het kamermeisje-dirigente vol
strekt niet gehandicapt werd door haar (eigen
lijk zijn) gebroken rechterpols, tengevolge van
een ski-ongeluk. Zij (hij) deed het nu maar al
leen links en evengoed vrij enkomisch.
Ernst en luim in velerlei schakeering, alles
gaat hun goed af, niets is hun vreemd.
Ten slotte kon men genieten van Löwe's
„Heinrich der Vogler", Schubert's „Wiegen
lied", Hugo Wolf's „Elfenlied" de soli immer
warm-gevoelvol van klank en eenige volks
liederen. En bovendien als toegift een Strauss-
wals, zooals alleen Oostenrijkers die kunnen
zingen.
Het talrijke publiek betoonde zich voortdu
rend verrukt. Dirigent Haymo Tauber, tevens
voortreffelijk pianist en accompagnateur, laat
gewoonlijk de knapen de hulde in ontvangst
nemen. Doch hem komt de meeste eer toe.
Knapenzang op een dergelijk niveau brengen,
stempelt hem tot een allereerste-rangsartist.
In de tweede helft van Januari komt deze
afdeeling knapen wederom in Holland met
geheel nieuw programma, o.a. een opera in
oud-Weensch costuum, destijds door Joh.
Strauss speciaal voor de Wiener Sanger
knaben geschreven.
Hun reis is Holland, Duitschland, Holland,
België en Scandinavië. Een andere afdeeling
bevindt zich nu in Amerika. De derde „zum
hause".
O. K.
Trompstraat 24 - Haarlem-West - Telef. 14880
In verband met verschillende ingekomen
verzoeken zal het tijdstip van den uitslagen-
dienst in het Haarlemsche District met in
gang van het nieuwe jaar worden vervroegd.
Reeds met ingang van 1 Januari,
kan men de uitslagen op Zondagavond
telefoneeren tusschen hall' zeven en half
acht. Het telefoonnummer blijft 15 6 5 8.
Voor belangstellenden blijft de gelegenheid
om naar de resultaten te informeeren ook
na half acht nog bestaan, maar we doen een
dringend beroep op de vereenigingen de
resultaten aan ons zoo vroeg mogelijk op te
geven. In elk geval voor half acht.
Naar wij van den heer Jos. Lennards, direc
teur van het Ward-Instituut, vernamen, be
staat er groote kans, dat er nogmaals een op
voering te Haarlem zal plaats vinden van het
wonderschoone mysteriespel „De vermoording
der Onnoozele Kinderen" door leerlingen van
de St.' Luciaschool onder leiding van Anton
Sweers. Ter aanvulling zal dan waarschijnlijk
door den heer Sweers met een groep Volen-
dammers een kerstspel worden opgevoerd, dat
eenige weken geleden eveneens sterk de aan
dacht heeft getrokken.
Indien de plannen definitief zijn vastgesteld,
zullen nadere mededeelingen volgen.
Donderdagmiddag te ruim drie uur ver
trok het eenige duizenden ton metende
Noorsche stoomschip „Kern", uit Bergen,
dat van Amsterdam, waar het aan de Super-
fosfaatfabriek lading had ingenomen, op weg
was naar Stavanger, uit de sluizen van
IJmuiden. Toen het schip even buiten de
pier was, werd plotseling brand aan boord
ontdekt. De rook sloeg zoodanig uit de
luiken omhoog, dat het zelfs van den wal
af was waar te nemen
Men wendde onmiddellijk den steven en meerde
in de buitenhaven bij de zoogenaamde bij-
liggerhaven, achter het fort. De sleepbooten
Hector" en „Stentor" van Wijsmuller hebben
zich naar het Noorsche schip begeven om as
sistentie te verïeênen, terwijl oogenblikkelijk
met het blusschingswerk een aanvang werd
gemaakt.
De brand bleek, door onbekende oorzaak, ont
staan te zijn in ruim drie, in het achterschip,
waar tapiocameel, cókes en fosfor lag opge
slagen.
Vanaf de sleepbooten begon men het ruim,
waar het vuur woedde, onder water te zetten.
Voor de bemanning bestaat geen gevaar.
Donderdagavond laat was men nog steeds
bezig met het blusschingswerk. Voor de bestrij
ding van het vuur werd gebruik gemaakt van
vier brandslangen en een groote slang.
De blussching bepaalde zich voornamelijk tot
het dooven van de smeulende lading, die be
staat uit duizend zakken fosfaat, duizend zak
ken tapiocameel, vijfhonderd zakken en dui
zend kisten suiker en 320-ton cokes.
De „Kern" meet 1706 ton.
Vannacht om één uur liet het zich aanzien,
dat het blusschingswerk nog geruimen tijd zou
vorderen. De rookontwikkeling was op genoemd
tijdstip nog hevig.
De nieuwe kalenders zijn er weer: het nieu
we jaar mag komen!"
Van de Amsterdamsche Chinine-fabriek ont
vingen wij een kalender, die naast het rillerige
koude griepweer het middel „Aflukin" demon
streert.
Het woningbureau Henk Th. Fibbe, Nassau-
straat 14, zond ons evenals vorige jaren een
duidelijke kalender, waarop ruimte voor noti
ties is overgelaten.
De Koffie- en Theehandel van de fa. Elias
geeft dit jaar voor haar vaste klanten een
kalender uit in Chineeschen stijl met een toe
passelijk sympathiek kleurtje.
„Buitenleven", onder redactie van A. J. Her
wig is een pracht-kalender waarin per week
a'.lergenoegelijkst en allerleerzaamst verteld
wordt: „Van bloem en plant, voor stad
en land"; ieder weekkalenderblad bevat een
fraaie foto van bloemen, boomen of planten,
en als men den bij behoorenden tekst regel
matig leest, is men als tuinier steeds uitste
kend geïnstrueerd.
De vereeniging van Raden van Arbeid tracht
de veiligheid in het bedrijf te bevorderen dooi
de uitgave van een veiligheidskalender onder
motto: „Goedkoope fouten, dur« ongevallen".
Op de foto's die op ieder maandblad staan
wordt wel zeer duidelijk getond, hoe kleine
oorzaken groote gevolgen kunnen hebben. Bo
vendien prijken op ieder maandblad leuzen,
zooals: „Plakt regelmatig by de betaling van
het loon de rentezegels" en .Brengt Uzelf niet
in moeilijkheden door premie-achterstand". De
foto's zijn buitengewoon mooi en getuigen van
den artistieken smaak van den fotograaf.
Wij ontvingen verder nog den aan velen wei-
komen kalender van de N. V. Chemische Was-
scherij, ververij, machinale tapytreiniging Ha-
verschmidt en Klaje.
De volgende werken zijn door het Provinci
aal Bestuur aanbesteed:
Het driejarig onderhoud van de voormalige
zeewering te Muiderberg, van den voormaligen
Zeedijk tusschen Muiderberg en Naarden en
van de voormalige zeewering beoosten Naarden,
gedurende de jaren 1939, 1940 en 1941, loopende
van 1 Januari 1939 tot en met 31 December
1941.
Laagste inschrijver G. de Gooyer, te Naarden
voor; in 1939 550, in 1940 570, in 1941 610.
Het onderhoud van de provinciale wegen:
Diemen Weasp's Graveland Hilversum,
HilversumBaarn en Hilversum.Vreeland, in
de gemeenten Diemen, Weesp, Weesperkarspel,
Bussum, Hilversum, 's-Graveland, en Korten-
hoef, gedurende het jaar 1939.
Laagste inschrijvers Gebr. Hogenbirlt ite
Laren voor 27.793.
Het onderhoud van de provinciale wegen:
Schagende Stolpen, SchagenKolhorn, Nie-
dorper-VerlaatSchagen, Niedorper-Verlaat
Aartswoud, Niedorper-VerlaatWognum, Koe
dijkNoordscharwoudeNiedorper-Verlaat, Hui-
gendijkUrsem met zijtak naar Boterhuizen,
OmvalSchermerhorn en OmvalWestgraft-
dijk, gedurende het jaar 1939, in drie perceelen.
Laagste inschrijvers: perceel I: A. K. Pik te
Barsingerhorn vooe 16.284; perceel II: N.V.
Bitumenweg Jte Utrecht voor 15.470; perceel
IIIA. K. P® te Barsingerhorn voor 12.964.
Het onderhoud van de wegen en vaarten tus
schen de zes Noordhollandsche steden, gedu
rende het jaar 1939, in 4 perceelen.
Laagste inschrijvers: perceel I: Valentijn en
Mol te Monnikendam voor 15.666; perceel II:
A. K. Pik te Barsingerhorn voor 3316; perceel
HI: J. Ooms Pzn. te Avenhorn voor 4974;
perceel IV: J. Ooms Pzn. te Avenhorn voor
25.334.
Op het terrein van een chemische fabriek
aan den ,Ooster Ringdijk heeft zich Donderdag
middag een kleine explosie voorgedaan, waar
bij een arbeider werd gewond. De man was
bezig met het schoonmaken van een reageer-
kolf, welke door onbekende oorzaak eensklaps
tot ontploffing kwam. Hij liep verwondingen
aan het oog en aan het hoofd op en is in be-
wusteloozen toestand door den G. G. en G. D.
naar het Onze Lieve Vrouwegasthuis overge
bracht.
Tooneelkunst leeft nog in Amsterdam en
wordt gewaardeerd. Het beste bewijs daarvoor
was wel het volle Centraal Theater Donder
dagavond ondanks het slechte weder van regen
en sneeuwbuien die anders iedereen binnens
huis houden. Maar Cees Laseur's Centraal Too
neel heeft het vertrouwen en de waardeering
gewonnen van het publiek en de roep over
Soubrette", waarin Mary Dresselhuys zoo kos-
telük het Fransche kamermeisie. dat geen ka
mermeisje is, vertolkt, heeft reeds honderden
naar deze allercharmantste vertooning gelokt.
Want behalve het spel van Mary Dressel
huys wordt ook zoo uitstekend samenspel ge
geven door Jan Teulings, Rie Gilhuys, Peronne
Hosang, Cor Hermus, Cees Laseur e.a. Ik heb
bij de première gewaagd honderd voorstellingen
te voorspellen. Donderdagavond ging reeds de
25ste en met een ware ovatie en een overvloed
van bloemen is deze zilveren mijlpaal gevierd.
Men beleeft aan „Soubrette" een allerprettig-
sten uitgaansavond en geniet van voortreffelijke
blijspelkunst onder regie van Joan Remmelts.
L. v. d. B.
De heer Joh. v. d. Pol behaalde in hex af-
geloopen seizoen 1938 de volgende kampioen
schappen; Johge duiven 10e met 596 punten;
Generaal 9e met 1759 punten.
(Berichten reeds geplaatst in een deel
van onze vorige oplage)
De Nederlander Alphons Visscher, af
komstig uit Schiedam, die in het Spaan-
sche roode leger had dienst genomen, is in
November 1936, nadat hy door de roode
troepen zelf in Madrid gevangen was geno
men, beschuldigd van heuling met den vij
and, „verdwenen". Thans blijkt, aldus be
richt de Telegraaf, dat hij met 600 andere
gevangenen op weg naar Alcale de Henares
is geëxecuteerd.
Dat hier van een misdadige „vergissing" ge
sproken moet worden, blijkt uit het feit, dat
de Spaansche regeering dezen moord op den
Schiedamschen jongen tracht goed te maken
door een schadevergoeding van tachtigduizend
Fransche franken aan zijn nabestaanden toe
te kennen.
Van dit besluit wordt melding gemaakt in
de Staatscourant van de Spaansche republiek,
de „Gaceta de la Republica". Het decreet is
onderteekend door den minister van Financiën,
Mendez Aspe.
De namen van de slachtoffers van de kolen
dampvergiftiging te Vlissingen zijn de matroos
kok J. van Elswijk uit Lemmer en de machinist
Houthuis, een Duitscher.
De slachtoffers hebben vermoedelijk de kachel
niet goed afgesloten, waardoor kolendamp is
ontstaan.
In de tweede ronde van het internationaal
schaaktornooi te Hastings wisten Euwe en
Landau in de hoofdgroep beiden hun partij te
winnen. Euwe won met wit van Golombek in
40 zetten, terwijl Landau met zwart van Ser
geant won. Deze partij duurde 32 zetten.
Szabo boekte een winstpunt tegen Klein in
een Gruenfeldverdediging na 33 zetten. Sir G.
A. Thomas won in een Engelsche opening van
Tylor na 36 zetten, terwijl Pirc in een Weener-
partij na 30 zetten van Millner Barry won.
De uitslagen luiden:
Hoofdgroep:
Tweede ronde:
Sir G. A. ThomasTylor 10.
Millner BarryPirc 01.
Klein—Szabo 01.
EuweGolombek 10.
SergeantLandau 01.
De stand luidt:
1. Szabo 2 punten, 2., 3., 4. en 5. Euwe,
Landau, Pirc en Sir G. A. Thomas, ieder VA
punt. 6. en 7. Tylor en Sergeant beiden punt.
8. en 9. Klein en Golombek, ieder 0 punten
plus 1 afgebroken partij. 10. Millner Barry 0
punten.
De afgebroken partij tusschen Tylor en Lan
dau uit de eerste ronde eindigde in remise.
De verdere resultaten luiden:
Premier reserves A:
KoenigVan Scheltinga 10
MiesesPrins afgebroken in gewonnen stel
ling voor Mieses.
Premier reserves B:
PerlmutterMorrison 10
Van Seters—Jackson V2
WinserVan Doesburgh 01
Major A:
M'evr. RoodzantMrs. Shannon 01
TaylorMej. Heemskerk 10
Eerste klasse A:
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Omtrent den brand in de fabriek van de N.V.
Nederlandsche kinderwagen- en houtwarenfa-
briek „Torek", in de Schiestraat te Rotterdam,
wordt nog gemeld, dat toen de brandweer met
enkele slangenwagens onder leiding van onder
brandmeester A. v. d. Lucht ter plaatse kwam,
bleek, dat het terrein afgesloten was met een
hoog ijzeren hek, zoodat men het brandende
gebouw niet kon naderen. Onmiddellijk is toen
van vrij grooten afstand met een slang op de
waterleiding water gegeven, hoewel men door
de dikke rookwolken, welke de smalle straatjes
weldra doordrongen hadden, vrijwel niets kon
onderscheiden.
De fabrieksgebouwen zijn rechthoekig inge
sloten door den spoordijk, welke leidt naar het
stationsemplacement D. P. en het huizencomplex
van de Delftsclie-, Schie- en Poortstraat.
Het hek bevindt zich voor een smal pad, dat
via de Schiestraat toegang verleent tot. den
hoofdingang van de fabriek.
Brandmeester H. v. d. Ende gaf, gezien het
gevaar, dat de dichte bebouwing opleverde, on
middellijk het sein voor middelalarm, waarop
in zeer korten tijd twee motorspuiten, alsmede
de motor-reservewagen onder leiding van den
beer Way verschenen.
Eerst toen iemand met den sleutel van het
hek arriveerde, kon de brandweer het vuur van
i,aderbij gaan bestrijden.
Inmiddels had men de woningen aan de
Schiestraat voor een groot deel ontruimd, om
dat het vuur zich een weg naar bui
ten gebaand had en een vonkenregen de naaste
omgeving onveilig maakte.
Na een half uur was de brand, die zich ern
stig liet aanzien, van alle kanten ingesloten,
waardoor gevaar voor uitbreiding werd voor
komen.
Een der blusschers liep een snywond aan de
linkerhand op, welke ter plaatse verbonden
werd.
Steeds weer laaide het vuur, dat hoofdzake
lijk woedde in een kleinen uitbouw, waarin de
houtzagerij van de firma Torek gevestigd was,
hoog op, zoodat hierop de aandacht geconcen
treerd werd. Ook de benedenverdieping van
het hoofdgebouw brandde uit. De voorraad rub
ber, in een by gebouw opgeslagen, werd mede
een prooi der vlammen.
Uiteraard was er voor dezen brand, die vlak
bij het centrum der stad woedde, zeer groote
belangstelling van de zijde van het publiek, dat
echter door een doeltreffende politie-afzetting
op veiligen afstand gehouden kon worden.
TEHERAN, 29 Dec, (Reuter) Volgens
hier gepubliceerde berichten heeft Iran de
diplomatieke betrekkingen met Frankrijk
verbroken. Tot dusverre is de reden daarvan
niet bekend.
LONDEN, 29 Dec. (Reuter) In een bericht
uit Burgos van het rechtsche Spaansche Pers
bureau wordt gemeld, dat de troepen van
Franco in het gebied van Balaguer vier kilometer
zijn opgerukt. In den Noordelijken sector wer
den vier rijen heuvels bezet, alsmede de plaats
La Grandella. In de omgeving van Balaguer en
Seros werden in totaal 1500 krijgsgevangenen
gemaakt.
De rechtschen melden, dat al hun gevangenen
beginnen met om voedsel te vragen, en dat in
den Noordelijken sector vele linkschen in de
vele centimeters hoog liggende sneeuw vechten
met aan hun voeten slechts linnen schoenen.
Uit Burgos wordt medegedeeld, dat de troepen
van Franco Benavente de Tremp en de geheele
Sierra Mosquera hebben bezet. Te Camarassa,
dat eveneens veroverd is, hebben de rechtsche
troepen meer dan 1000 gevangenen gemaakt, in
den sector-Seros is het aantal gevangenen tot
500 gestegen. De luchtmacht heeft vier republi"
keinsche toestellen neergeschoten.
Uit Barcelona bericht Havas, dat Donderdag"
avond vliegtuigen van Franco verscheidene
aanvallen gedaan hebben op. kleine steden en
dorpen in Catalonië, Zuidelijk van Barcelona. 10
het geheel zijn 15 menschen om het leven ge"
komen en 30 gewond. Een vijftigtal huizen is
beschadigd.
WASHINGTON, 29 Dec. (Reuter) Sumner
Welles heeft medegedeeld, dat de Japansche
troepen de Amerjftaansche universiteit te Sjang
hai hebben ontruimd. Hij voegde hieraan toe,
dat de Japansche regeering tot dusver noch
er in toegestemd, noch geweigerd had om het
Amerikaansche eigendom terug te geven.
Daarom eischt de wet, dat uw fiets een rood
achterlicht; moet voeren, dat tevens als f*"
flector dienst doet. Ziet toe, dat er ee"
officieel goedgekeurd achterlicht op
witte spatbord wordt gemonteerd (ni*t
hooger don 60 cm boven den grondt
