De Nationalisten veroveren
verschillende dorpen
Wang is uit de
Kwomintang gezet
Het nieuws van heden
Daladier komt te
Ajaccio aan
Luchtvloot der as
het sterkst
Het mes besliste
Obstructie in de
Fransche Kamer
„SINT PETRUS"
FISK
BLOEDIG OUDEJAAR
IN BARCELONA
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
MAANDAG 2 JANUARI 1939 - AVONDBLAD
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Stadieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
wenscht U een
Voorspoedig 1939
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21563
China viert de jaarswisseling met
optimisme en geestdrift
Nieuwe minister van
Justitie in Amerika
Duitsche ballingen
naar Amerika
Geheel Corsica verkeerde in
vreugdevolle verwachting
Bloedige twist op
Oudejaarsavond
Jongeman door messteken
doodelijk getroffen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Nieuwjaarsongelukken
in Amerika
Nieuw handelsverdrag
van Londen en Moskou
Een nieuw vliegrecord
t i r Amslerdamsche Trailer-
M I fl r en Aanhangwagenfabr.
Uit linksch Spanje zijn thans
alle vreemde vrijwilligers
teruggetrokken
Spanje's toekomst
Burgemeester E. van Nahuys
overleden
Bij de jaarwisseling bracht Mussolini te itomë een bezoek aan een sanatorium voor
zieke arbeiders
Generaal Franco over
De vrijwilligerskwestie
Een interview met Franco
Het Weer
Duitschland en Italië zesmaal
sterker dan Engeland
en Frankrijk?
Bloedig Oudejaarsavond-drama
te Helmond
De reis van Daladier
Daladier's vertrek verlaat door
vertraagde aanvaarding
der begrooting
Urk nog steeds in het ijs
Defecte vliegtuig wordt hersteld
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAARUEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
jaar der zegevierende beslissing zal zijn. De oor
log nadert met reuzenschreden zijn einde. Hij
zal eindigen met een overwinning der rechtsche
wapenen. De slag in Catalonië ontwikkelt zich
volgens het program. Het zegevierende einde
daarvan is beslissend voor de beëindiging van
den oorlog.
Verder verklaarde Franco, dat er drie
redenen zijn, die hem aanleiding zouden
geven om het Spaansche volk te mobilisee-
ren, namelijk: le. Om de christelijke leer
te verdedigen, ingeval de Kerk werd be
dreigd; 2e. In geval van een buitenlandsche
invasie; 3e. In geval van een poging om
Spanje in de Middellandsche Zee de rol van
een slaaf te laten spelen. Waar ook maar
de Middellandsche Zee genoemd wordt,
moet Spanje genoemd worden. Alle over
eenkomsten betreffende de Middellandsche
Zee die zonder ons land zijn gesloten, zijn
voor Spanje niet bindend.
Voortgaande legde Franco den nadruk op de
verbondenheid van Spanje met Portugal. Beide
landen hebben hetzelfde ideaal en dezelfde be
schaving gemeen. Ten opzichte van Latijnsch
Amerika kondigde hij aan, dat een principieel
standpunt bepaald zal worden. Wat Spaansch
Marokko betreft zeide hij o.m., dat de verbon
denheid daarvan met het Spaansche moeder
land onverwoestbaar is. In Cordoba zal een uni
versiteit voor Oostersche studiën opgericht wor
den.
Aan het einde van zijn verklaringen zeide
Franco te wenschen de leider te zijn van alle
Spanjaarden.
TSJOENKING, 1 Jan. (Havas.) Wang
Tsjing Wei, onder-voorzitter der Kwomin
tang en voorzitter van den politieken raad,
Is uit de Kwomintang gezet.
Uit Tokio meldt Reuter; De Japansche mi
nister van Financiën, Ikeda, deelt in een Nieuw
jaarsverklaring mede, dat de regeering voor
nemens is een nieuwe nationale leening tot een
bedrag van ongeveer 5 milliard uit te geven, ten
behoeve van dé krijgsoperaties in China en
andere buitengewone uitgaven.
Verder zegt de minister:
Japan wenscht van China geen gebiedsafstano
en ook geen oorlogsvergoeding. Zelfs na het her-
ctel der normale betrekkingen met China kan
men geen snelle vermindering der nationale
lasten verwachten, als men Oost-Azië wil ver
nieuwen. De regeering overweegt toepassing van
een coördinatie-plan ter vergrooting der pro
ductie van grondstoffen als steenkolen en pe
troleum. Onder zekere voorwaarden zouden dan
voor de particuliere nijverheid subsidies be
schikbaar gesteld worden. Japan zal, aldus de
minister, vele moeilijkheden hebben te over
winnen, doch de toekomst is vol beloften.
Uit Tsjoengking wordt bericht, dat de Chl-
neesche minister van buitenlandsche Zaken,
Wang Tsjoeng Hoei in een artikel, waarin hij
een overzicht geeft van de internationale ont
wikkeling in het afgeloopen jaar, verklaart, dat
vooraanstaande mogendheden zooals Engeland,
de Vereenigde Staten, Frankrijk en de Sovjet-
Unie, den tegenstand van China tegen den Ja-
panschen aanval met sympathie gadeslaan.
Wang herinnert aan de gezamenlijke stappen
van Engeland, de Vereenigde Staten en Frank
rijk ten aanzien van de vrije scheepvaart op
o.en Jangtse, aan de financieele credieten van
Engeland en Amerika en aan de krachtige hou
ding door Rusland bij de onderhandelingen
over de visscherij aangenomen. Terwijl de vier
mogendheden afzonderlijk optreden, aldus
Wang, werken zij in feite samen aan een ge
meenschappelijk doel.
Verder meldt het Chineesche Telegraaf-agent-
schap: Het optimisme, dat thans in vele steden
tot uitdrukking is gekomen, vormt een levendig
contrast met de vorige jaarwisseling, toen de
natie terneergeslagen was en de toekomst don
ker inzag.
In de oorlogshoofdstad van China, Tsjoeng
king, heerschte vannacht een feestelijke stem
ming. De geheele bevolking nam deel aan een
betooging ten gunste van gewapenden weer
stand en nationalen wederopbouw, waarna een
optocht met lampions werd gevormd, die door
de geheele stad trok en door muziekcorpsen
vergezeld werd.
Ook in andere Chineesche steden zijn feeste
lijke betoogingen gehouden.
WASHINGTON, 2 Jan. (Reuter) Homer
Cummings is afgetreden als minister van Jus
titie. Roosevelt deelde mede, dat Frank Mur
phy, gewezen hooge commissaris voor de Phi-
lippijnen, heden zijn ambt zal overnemen, of
schoon de Senaat deze benoeming naderhanr
nog moet bevestigen.
WARSCHAU, 2 Jan. (P.A.T.) Het centrale
vluchtelingencomité heeft weten te bereiken, dat
1000 Joden, die onder dak waren gebracht in
een kamp aan de PoolschDuitsche grens, dit
kamp hebben mogen verlaten. De meesten be
geven zich naar de Vereenigde Staten.
Een schilderachtige foto van een typisch plaatsje in Zuid-Tunis, den twistappel in
1939 tusschen Italië en Frankrijk, waarheen de Fransche minister-president voor
een inspectie is vertrokken
AJACCIO, 2 Jan. (Havas). Reeds zeer
vroeg in den ochtend was een groote trek
naar de hoofdstad van Corsica merkbaar.
De vlootdivisie kwam, geëscorteerd door
watervliegtuigen, bij het aanbreken van
den dag ter reede aan. Overal werd ge
vlagd. Een geweldige menigte is in gespan
nen verwachting wegens de komst van den
premier. Op het hoofdplein van de stad is
tusschen twee zuilen, die gisteren werden
opgericht, een zeer groote Fransche vlag
gespannen, waarop de woorden: „Leve het
Fransche Corsica".
Om kwart voor acht verliet minister van
Marine Campinchi de „Suffren". In zijn
gezelschap bevonden zich de vertegenwoor
digers van Corsica in het parlement.
Om acht uur precies verliet het vaartuig,
dat Daladier aan boord had genomen, de
„Foch", begroet <}oor een salvo van kanon
schoten. Vele booten omgaven die van den
minister-president. Deze beantwoordde
rechtstaande en glimlachende de toejui
chingen der menigte.
Op Oudejaarsavond heeft de achttienja
rige landarbeider J. van der P. te Oostemij-
kerk (Fr.) bij een twist zijn dorpsgenoot P.
C. de Boer, die even oud was, met een zak
mes een achttal steken in het bovenlichaam
toegebracht. Het slachtoffer werd in hoogst
zorgwekkenden toestand opgenomen en is
tijdens het vervoer naar het ziekenhuis te
Leeuwarden aan zijn verwondingen bezwe
ken.
Het drama speelde zich omstreeks kwart voor
twaalf op straat af, terwijl verscheidene inwo
ners van het plaatsje in afwachting van de
jaarswisseling buiten een praatje stonden te
maken. Tusschen de twee genoemde jongelie
den ontstond een hoogloopende ruzie, waar
schijnlijk uit minnenijd over een zestienjarig
meisje. Het schijnt, dat Van der Pi. uit zelfver
dediging gehandeld heeft, toen de ander hem
bfj de keel zou hebben gegrepen. Des nachts is
de dader van zijn bed gelicht en na verhoor
door den veldwachter en burgemeester Sytsma
van Oosfcdongeradeel, tot welke gemeente Ooster-
nijkerk behoort, ingesloten in de marechaussee
kazerne te Dokkum.
Dokter Dekker verleende den getroffene de
eerste hulp. Het lijk, dat in beslag genomen is,
is overgebracht naar Metslawier. De boer was
de zoon van een vrachtrijder.
Door het gebeurde werd de vredige Oude
jaarsavondstemming op wreede wijze verstoord.
Sidi Ahmed, de bey van Tunis, die den
Franschen minister-president bij zijn
bezoek zal ontvangen
Daladier is hedenochtend te Ajaccio
aangekomen.
De Spaansche nationalisten zetten hun
opmarsch voort.
Wang Tsjing Wei werd door de Chi
neesche regeering uit de Kwomintang
gezet.
Vechtpartijen met doodelijken afloop te
Helmond en Oosternijkerk (Fr.).
Prof. R. N. Roland Holst overleden.
Beschouwing over het weer in 1938.
o
NEW YORK, 2 Jan. (Reuter). De Nieuw
jaarsviering heeft, voor zoover tot nu toe be
kend, 160 personen bij ongelukken het leven
gekost. In hoofdzaak waren het slachtoffers van
auto-ongelukken. In elk der staten New York,
New Yersey en Califomië zijn tenminste veer
tien personen gedood.
In de stad New York zijn Nieuwjaarsnacht 12
personen om het leven gekomen en 42 gewond.
De toestand van de 142 personen, die in de zie
kenhuizen wegens dronkenschap moesten wor
den geholpen, zou ernstig zijn.
LONDEN, 1 Jan. (Havas). De Sunday Dis
patch bericht, dat de Britsche regeering voor
nemens is om het handelsverdrag tusschen En
geland en de Sovjet-Unie gesloten in 1934 op
te zeggen. Onmiddellijk zullen besprekingen
worden geopend om een nieuw verdrag te slui
ten.
BERLIJN, 2 Jan. (D. N. B.) Het Duitsche
reiscabine-vliegtuig „Arado 79", dat twee zit
plaatsen bevat, heeft een nieuw record voor
lichte machines gevestigd. Het startte Donder
dagmiddag te Bengasi in Noord-Afrika en land
de Zaterdagavond te Gaja in Britsch Indië, na
een non-stop-vlucht van 6400 K.M. te hebben
volbracht. Men heeft erkenning van dit record
aangevraagd.
LINDENGRACHT 304, A'DAM-C. - TEL. 455K2
ZN.
Minister-president Daladier is niet, zooals
eerst werd bepaald, te kwart over tien naar
Tculon vertrokken, doch eerst te twaalf uur.
De kruiser „Foch" moet een paar knoopen
per uur sneller loopen, ten einde niet te iaat
in Ajaccio aan te komen.
Minister-president Daladier is Zondagavond
om 22.10 uur te Toulon aangekomen. Vijf en
dertig minuten later vertrok hij aan boord van
den kruiser „Foch". Campinchi en andere auto
riteiten scheepten zich in op den kruiser „Suf
fren".
Te Schuddebeurs, gemeente Noordgouwe, is
op 61-jarigen leeftijd overleden de heer E. H.
P. van Nahuys, burgemeester der gemeenten
Noordgouwe en Dreischor.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 742.3
Vorige stand: 742.6
SALAMANCA, 2 Jan. (Havas). In het le-
gerbericht van Nieuwjaarsdag uit het rechtsche
hoofdkwartier wordt medegedeeld, dat de troe
pen aan het front in Catalonië ver zijn opge
rukt. Cubbels en Pobla de la Granadella wer
den bezet. Meer dan 2200 krijgsgevangenen wer
den gemaakt.
De luchtmacht heeft Valencia gebombardeerd
en een fabriek van chemische stoffen getroffen.
Later werd medegedeeld, dat ook het dorp
Palma de Ebro in rechtsche handen is gevallen
alsmede Juncosa. Tegenaanvallen van de re-
geeringstroepen werden met aanzienlijke ver
liezen afgeslagen.
Het algemeene offensief aan het Catalaan-
sche front is nog in Noordelijke richting uit
gebreid. Zondagochtend werd over een front
van meer dan 110 kilometer gevochten. De was
van Segre en Ebro verwekt, hoewel hij aan
zienlijk is, geen ongerustheid. Men verwacht,
dat de beide rivieren morgen zullen vallen.
De correspondent van Havas meldt, dat de
afdeelingen van het legercorps van Aragon, die
in drie dagen 12 kilometer vorderden tusschen
Gerp en Cubells, den vijand eerst na 54 aan
vallen hebben kunnen verdrijven. De inneming
van Cubells is de moeilijkste taak sedert het
begin van het offensief geweest. Vijf versterk
te loopgraafliniën moesten achtereenvolgens
genomen worden. Eerst na het verlies der voor
laatste prikkeldraadversperring namen de re
publikeinen de wijk naar Artesa. Enkele groe
pen echter gaven zich over na de laatste ko
gels verschoten te hebben.
Door den val van Cubells hebben de recht
sche troepen intusschen een krachtig steun
punt voor den aanval op Artesa gekregen. Dit
is de sleutel der republikeinsche verdediging in
den geheelen bovenloop van de Segre.
Op Maandagmorgen werd in het commu
niqué van het hoofdkwartier der rechtsche
troepen er met name melding van gemaakt,
dat Zondag de dorpen Argentera, Llusas,
Montargull en Cabaces werden bezet, en
dat voorts eenige stellingen in bezit werden
genomen. Duizend man werden gevangen
genomen. Aan het Oostelijk front werd de
vijand met groote verliezen teruggeslagen.
Zaterdag heeft de luchtmacht het station en
de haven van Tarragona, de haven van Valen
cia en van Barcelona gebombardeerd, waarbij
een electrische centrale en een munitiefabriek
werden getroffen. Uit Barcelona wordt gemeld,
dat bij het bombardement van 31 December 62
dooden zijn gevallen, terwijl ver over de hon
derd gewonden worden geteld. De slachtoffers
behooren allen tot de burgerbevolking. Het door
de rechtschen veroverde dorp Granadella is ge
heel verwoest, evenals Pobla de la Granadella.
Te Alicante is een deel der internationale
commissie van toezicht op de terugtrekking
der vrijwilligers aangekomen. De leden had
den de totale afwezigheid geconstateerd van
buitenlandsche eenheden in het regeerings-
leger en zijn naar Valencia doorgereisd.
Uit Cartagena wordt gemeld, dat daar een
delegatie is aangekomen van dezelfde commis
sie, die een bezoek heeft gebracht aan garni
zoenen, militaire hospitalen en aan de vloot-
basis. Ook zij heeft geconstateerd, dat alle
buitenlandsche vrijwilligers uit de eenheden van
het regeeringsleger teruggetrokken zijn.
In welingelichte kringen te Barcelona ver
neemt men, dat de Mexicaansche regeering zich
bereid verklaard heeft alle vrijwilligers uit de
internationale brigade, die niet naar hun land
kunnen terugkeeren, op te nemen. De menschen
zijn in hoofdzaak Duitschers, Oostenrijkers,
Italianen en Tsjechen.
Generaal Franco heeft tegenover den direc
teur van den „Diario Vasco" bij de wisseling des
jaars een verklaring afgelegd, waarin hij o.m.
verklaart, dat het nieuwe jaar voor Spanje het
In verband met de spanning rond Franse h Somali-land zijn Senegaleesche troepen
uit Frankrijk naar Djïboeti vertrokken
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR DE KUSTSTROOK:
WASHINGTON, 1 Jan. (Reuter) Vol
gens het rapport van de luchtvaartdeskun
digen van de Vereenigde Staten, dat is
voorgelegd aan Roosevelt, hebben Duitsch
land en Italië tezamen een luchtmacht,
welke zes maal zoo sterk is als de Vereenig
de luchtvloten van Engeland en Frankrijk.
Men zegt, dat dit rapport op authentieke
statistieken berust en geloof vindt in hooge
regeeringskringen.
Men verwacht, dat president Roosevelt zijn
toeening over den wereldtoestand zal uiteen
zetten in de jaarlijksche boodschap, die hij aan
het Congres doet toekomen en de volgende
Week in een speciale boodschap over de herbe
wapening der Vereenigde Staten in de lucht.
buien met regen, hagel of natte sneeuw,
meest zwaar bewolkt, iets kouder, matige
tot krachtigen, Westelijke tot Noordelij-
ken wind.
VOOR HET BINNENLAND:
buien met regen of natte sneeuw, be-
trokken tot zwaar bewolkt met tijdelijke
H opklaringen, iets kouder, meest matige,
Zuidwestelijke tot Noordwestelijken wind.
Zon op 8.11 onder 15.56 - Licht op 16.26
Maan op 13.04 onder 4.00
5 Januari V. M.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
genomen.
PARIJS, 2 Jan. (Havas-A. N. P.) De Se
naat heeft Zondagmorgen de begrooting in
derde lezing aangenomen met 279 tegen 14
stemmen. Van te voren had Daladier ver
klaard, dat de regeering de kwestie van ver
trouwen zou kunnen stellen in beide hui
zen van het parlement vóór het vertrek
naar Tunis.
Hierna heeft de Kamer de begrooting in
vierde lezing goedgekeurd met 377 tegen 228
stemmen. Bij een tusschenstemming had Rey-
hand de kwestie van vertrouwen gesteld. Het
ontwerp is aan den Senaat teruggezonden
Vervolgens stelde de minister-president de
kwestie van vertrouwen bij de stemming over
den door den Senaat aangenomen tekst, welke
Werd aangenomen met 369 stemmen. Aange
zien de oppositie zich van stemming onthield,
Werd geen stem tegen het voorstel uitgebracht.
Zooals uit bovenstaande berichten blijkt, heb
ben Senaat en Kamer nog tot op Nieuwjaars
dag vergaderd om de begrooting te bespreken.
Dit had tot gevolg, dat het vertrek van Daladier
haar Corsica eenige uren vertraging ondervond.
Toende financieele commissie der Kamer te
half acht haar arbeid nog niet had' beëindigd,
ontstond onder leiding van den voorzitter der
radicaal-socialistische fractie in de commissie,
Ciuhery, een ware betooging tegen deze ver
traging. Later werd aan socialisten en commu
nisten verweten den minister-president te hin-
oeren in zijn werk.
Te half acht Zondagochtend vroeg Daladier
san de radicaal-socialistische fractie van de
Kamer met discipline voor de regeering te stem
men en de fractie besloot hiertoe eenstemmig.
Nadat over half negen de Kamer haar zit
ting had hervat, werd na een communistisch
amendement de kwestie van vertrouwen gesteld
en de begrooting, zooals boven is vermeld, aan-
Zondagnacht ontstond een vechtpartij tus
schen twee inwoners van Helmond, waarbij
de 31-jarige A. V. door zijn tegenstander,
den 45-jarigen G. S. met een mes in den
buik werd gestoken, tengevolge waarvan de
ongelukkige in het ziekenhuis is overleden.
Zaterdag, in den vooravond, troffen de beide
mannen elkaar in een café aan de Wolfstraat,
waar zij al spoedig oneenigheid kregen. De
vrouw van den kastelein wist den twist te sussen,
waarop S. zich na eenigen tijd verwijderde.
Kort na twaalf uur evenwel, nadat het café
gesloten was, kwam S. aan de achterzijde van
het café de keuken binnen, waar V. met den
caféhouder en diens echtgenoote aan de koffie
zat. Opnieuw laaide de ruzie op. V. verzocht
den ander de zaak buiten af te wikkelen. Hier
zou V. zijn tegenstander eenige kaakslagen heb
ben gegeven, waarop C. zijn mes trok en in het
wilde weg V. enkele steken to; bracht. V. zakte
hevig bloedend in elkaar. Inmiddels was de ca
féhouder komen toesnellen. Deze droeg den ge
wonde het café binnen en waarschuwde een
geneesheer en de politie.
Het slachtoffer werd naar het Sint Antonius-
gasthuis vervoerd, waar men operatief ingreep,
hetgeen evenwel niet meer mocht baten. De
man is in den loop van Zondagmiddag over
leden.
De dader kon kort na het gebeurde gear
resteerd worden. Hij zal vandaag naar Roermond
worden overgebracht.
De verslagene was ongehuwd en werkzaam in
Duitschland.
Hedenmorgen vertrok de postvlet van Urk in
de richting van het Keteldiep om het s.s. „Von
Geusau" met de post tegemoet te gaan. Op zee
zal de post overgenomen worden. De „Von
Geusair" gaat terug naar Kampen en de ijsvlet
keert met de post van de „Von Geusau" naar
Urk terug.
Vanochtend is Op Urk een sportvliegtuig aan
gekomen om het Zaterdag defect geraakte toe
stel te herstellen.
