ST.WILLIBRORDUS Nachtwake bij een ijsdam Zijn moeder vermoord 1 Artesa de Segre werd bezet Japansch kabinet gevormd Hetnrrieuws van lie SPANNING BIJ DE OUDE BERKUMERBRUG Ji GOUVERNEUR HUIST IN EEN SNEEUWHUI DE BAROMETER mm VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 5 JANUARI 1939 - AVONDBLAD N.V. NEDERL.VERZ.MU. CATHARIJNESINGEL48UTRECHT DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM Het stuwende water groef zich nieuwe wegen door den bodem Usberg in den ochtend vernield Het wassende water Tramlijn in gevaar De brug behouden Het Weer De Rijn wast DEPRESSIES ZIJN NOG NIET TEN EINDE Een centrum lag vanmorgen over het midden van ons land Dader van de misdaad te Schijndel gearresteerd Regeering te Barcelona wil gevangenen vrijlaten Urker ijs vlet bij de ,,Von Geusau" Motor sleepboot met post naar het eiland Amokmaker maakt slachtoffers Tenslotte werd hij zelf gedood 'r -. 3:1 -c «v - m&mmmm T* - i Prins Konoje blijft vermoedelijk minister zonder portefeuille Eendracht tusschen Praag en Oekraïne 65STE JAARGANG No. 21569 DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Een Heilig Jaar in Luxemburg Verbod der Deensche Nazi-partij verwacht VERZEKERINGEN TOT EIK BEDRAG Vcrtcg^sjgjroordigers gevraagd NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Winternacht in Berkum. Alles ademt vredige rust. De wit te weiden langs de oevers van de Vecht weerkaatsen flauw het matte licht van een sterrenloozen hemel. Zwart steken daartegen de versprei de boerderijen af. Het eenig gerucht >s motorgeronk dat van den rijksweg naar ons overwaait. Geronk dat nim mer verstomt, want het verkeer tus schen Noord en Zuid en West dat over dezen weg voert, kent geen rust. Drie donkere zwijgende figuren-stappen af en aan op den slikkerigsn sneeuwweg tusschen brug en uitspanning „De Toerist". Zij zijn dé nachtwacht van Rijkswaterstaat. Sedert Dins dag het ijs begon te kruien, is de brug geen ccgenbiik onbewaakt geweest. Toen Woensdag morgen de verzakking in het midden werd ge constateerd, was alleen nog voetgangersverkeei fifcoorioofd en sedert hedennacht ook dit niet m6er. planken zijn de toegangen afge sloten. Een vreemde gewaarwording in dit vredige landschap zoo groote dreiging en spanning te *'eten. De metersdikke ijsbarrière is 200 M. lang en minstens 50 M. breed. Hooger op is niets dan pPen water. Het gevaarte heeft zich verankerd den bodem en langs den kant. Toeu het water boven noch onder het Us verder kon stroomen, groef het zich die pe geulen in den bodem. In het midden van tie rivier heeft het stuwende water meer dan twee meter diepe gangen gegriyen, om ach een weg te banen naar het IjSwarte "Water. Hierdoor wordt tevens de verzak king van de brug verklaard. Het zand is cnder enkele balken, waarop de ijzeren spanten steunen, weggespoeld. Dit veroor zaakte een verzakking van ruim dertig centi meter. Dok nog op enkele andere punten was Woens dagavond merkbaar, dat er werking zat in den bodem. Zooals de dam daar ligt, rustig, onbewogen, een slapende kolos, lijkt hij een veilige be scherming. Maar diep onder het oppervlak doet flet krachtig stroomende water zijn woel werk a's om den weerstand van de brug vooraf te Verzwakken, wanneer straks het ijs tot den aan- Val overgaat. Een der mannen controleert de peilschaal, jpen centimeter was. Hooger op, bij Dalfsen, te middernacht nog meer stijging gemeld. De leider van het groepje wakers betast de jarige staken, waaraan beitels zitten. Het zijn 1 onmogelijk lange schoffels. Gaat het gauw Eebeuren? Dan komt hetzelfde antwoord van vanmid dag. Het kan één dag duren, zelfs twee dagen, maar ook kan binnen een half uur de barrière Besprongen zijn. Ze gaan weer wandelen. Wij wandelen mee p-i de brug Is niets te doen. Alleen zoo af en eens kijken. Wanneer er in de ijsmassa werking komt, o zullen de bewoners het kilometers in den omtrek hooren. Het breken van de geweldige spanning kan soms gelijken op gebulder van kanonnen, dan? Een van ons waarschuwt den chef en de an dere twee stellen zich op de brug op, om, vooi *°over mogelijk, met de lange staken de ijs- echotsen door de doorgangen te leiden. Wanneer evenwel de ijsmassa's met ge beld komen aanstormen, dan blijft ons biets anders te doen over, dan aan den kant toe te zien hoe het ijs zijn vernie lingswerk volbrengt. De kansen staan gelijk. Het kan goed gaan, maar evenzeer kunnen de laatste levensuren ah de brug geteld zijn. Maar zelfs in het gunstigste geval heeft de rPg door de verzakking zeer ernstige schade e6'eden. De directeur van de Eerste Brentsche Stoom- a® Maaschappij legt een begrijpelijke belang stelling aan den dag voor hetgeen in Berkum aat te gebeuren. Sedert Woensdag is de eeni- Be winstgevende lijn, n.l. ZwolleDedemsvaart, aPi gelegd. Voor altijd? De schade aan de brug is niet onaanzienlijk e.P de liefde van het rijk voor tramwegen is Qe laatste jaren danig bekoeld Het landverkeer van Zwolle naar Dalfsen en Dihmen ondervindt niet de minste stagnatie, *'il de rij- en voertuigen gebruik kunnen ma- P van den naast gelegen rijksweg, waarin de gl"0ote betonnen brug is gelegen. De massieve filers van deze brug nauwelijks 100 m. trooniafwaarts loopen geen gevaar. Maar ■:h oordeelde een waterstaatsingenieur het Püttig, dat er door de wacht aandacht aan crd geschonken. Inmiddels waren al wandelend, pratend er P'sterend, vier nachtelijke halve uren verstre- *ap. Nog steeds lag de reus te sluimeren. Aan 'in voeten kabbelde het water tegen de ijzeren Panten. Zóó was het Dinsdagmiddag; zoo was het hedennacht om vier uur nog. Maar wat daar "ieP onder het oppervlak gebeurt is niet pre- te zeggen. Het is zeer wel moge'jk, dat Eerdere steunpunten reeds ondergraven zijn, zoodat een zware vracht voldoende ware om de brug te doen instorten. Dit te achterhalen is latere zorg. Als eerst die-dam maar vergruizeld is en goedschiks weggevoerd. Tot zoolang zal de spanning bleven. Als we heengaan, den morgen tegemoet, laat de ge dachte aan hèt half uur, waarin hèt gebeuren lean, ons niet meer los. Bij de verstreken 48 halve uren was hèt halve uur niet. Onder het wegrijden luisteren we nauwlettend toe; het geluid van een verwijderden knal zou ons tot in de stad nog kunnen waarschuwen. Doch ieder geluid blijft uit; we wagen, als het dagen gaat, een nieuwe kans. Misschien dan met méér geluk In de morgenuren vielen teekenen van ver minderde dreiging waar te nemen. De enorme dam begint neigingen te vertoonen langzaam af te brokkelen. Telkens maken stukken ijs zich los en drijven weg tot achter de betonnen brug, waar de rivier nog een gesloten jjsdek heeft Rijkswaterstaatsbeambten uit Dalfsen, die de werking van de grillige Vecht door en door ken nen,* beoordeelden hedenmorgen 9 uur den tog- stand zeer gunstig. Dat is te zeggen, dat het zoozeer gevreesde gevaar voor vernieling van de brug aanzienlijk is verminderd. Hedenmorgen om half twaalf kondigde een doffe knal werking aan in den ijsdam voor de Berkumer brug. Even was het stil, daarna drong- een aangroeiend gedruisch tot de tientallen wachtenden door. Enkele seconden bleef het ijs roerloos liggen. Dan opeens kwam er beweging in de 200 meter lange barrière IJsschotsen sloegen tegen elkaar op, schoven over elkander heen, of werden in het geweldig gedrang tot gruis gejjjWlen. Deze werking had tot gevolg, dat groote ijs blokken, hoewel reeds broos, uiteen werden ge slagen, nog voor de brug bereikt was. Een aan tal manschappen, gewapend met haken, stok ken en stampers, hielpen het ijs een handje om zich door de doorvaart-opening te. wringen. Het was' een onvergetelijk schouwspel, dat zich vlak beneden ons afspeelde. De uiteengeslagen schotsen lieten nu ook hun prooi zien. Resten van vermorzelde roeibootjes kwamen boven en werden weer ondergeduwd. Een nog bijna onbeschadigd bootje wentelde eenige malen over de op rijzende stukken ijs, doch werd door de aandringende ijsmassa weer ondergeduwd. Honderd meter van de brug stroomopwaarts lag een ingedrukt, ijzeren stoombootje, drie kwart onder het ijs; de pijp stak nog even boven het oppervlak uit. Steeds sneller drong het ijs zich op en na een kwartier was het grootste deel van de ijsbarrière weggedreven. Ieder verder gevaar voor de brug is thans geweken. De oude Berkumerbrug over de Vecht tusschen Meppel en Ziuolle is door het kruiend ijs belangrijk beschadigd, zoodat de tram er zelfs niet over kan De Rijn, die Woensdag 13 c.M. was geste gen, is in den loop van heden 33 c.M. ge wassen. De Rijn bij Arnhem is ijs-vrij. VERWACHTING geldig van hedenavond tot morgenavond ongeveer 19 uur: VOOR DE WESTELIJKE PROVINCIES: krachtige tot matigen, Noordelijke tot Westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, aanvankelijk kans op buien met hagel of natte sneeuw; des nachts temperatuur om het vriespunt, overdag dooi. VOOR HET MIDDEN EN OOSTEN: matige tot zwakken, Noordelijke tot Wes- telijken wind, gedeeltelijk bewolkt, wel- 5 licht enkele lichte buien met natte sneeuw, des nachts temperatuur om het vries- punt tot lichte vorst, overdag dooi. Zon op 8.10 - onder 15.59 - Licht op 16.29 Maan op 16.04 onder 7.16 §j V. M. 21.50 illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllin De depressie, die Woensdag boven Engeland lag, volgt een iets Zuidelijker baan dan haar voorgangster en trekt naar het Oosten. Dit centrum lag vanmorgen over het midden van ens land, waar De Bilt den laagsten barometer stand had. In het Westen en Zuid-Westen is de barometer sterk stijgende, in Centraal-Europa nog zwak dalende. In het geheele Westen zijn de winden naar Noord- en Noord-West gedraaid en langs de Oostkust van de Noordzee en de Fransche Kanaalkust tot krachtig toegenomen. Het gebied van hoogeluchtdruk bij de Azoren strekt zich thans uit over Portugal en Spanje, dat over Groenland nam iets af. Terwijl het Westelijke deel van het continent geheel vorst- vrij is, handhaaft de vorst zich in het Oosten In het binnenland van Zweden is de vorst meest streng. Langs de baan der depressie en in West-Frankrijk viel veel regen, te Den Hel der 18 m.m. i| Een kijkje in de geweldige machinek fLe Ned,. Scheepsbouw Mij. te cmer van het m.s. Oranjedat bij Amsterdam wordt afgebouwd Het extra-radiopolitiebericht, waar in opsporing werd gevraagd van P. van D. te Schijndel, die verdacht wordt van moord op zijn moeder, heeft tot gevolg gehad, dat Van D. in den afgeloopen nacht is gearres teerd. De man het zich per taxi naar Sit- tard vervoeren. Bij de Maasbrug te Roermond werd hij aangehouden door een korporaal van de groep po- litietroepen te Roermond. Deze le- veide hem-.over aan de gemeente politie te Roermond. Bij zijn verhoor bekende hij zijn misdaad. De dader is op transport gesteld naar Schijndel. SALAMANCA, 5 Jan. In het communi qué van het groote hoofdkwartier der rechtsche troepen wordt met name mede gedeeld, dat de rechtsche strijdkrachten Monsonis, Marcobau. Artesa de Segre en verscheidene hoogten hebben bezet. In den sector van Castel werd de vijand achtervolgd tot Artesa de Lerida. In het republikeinsche legerbericht van Woensdagavond wordt gezegd, dat de Ita lianen Dinsdag bij hun aanvallen in de zone van Casteil meer dan 2000 dooden en gewonden hebben verloren. De regeering te Barcelona bestudeert eenige maatregelen welke beoogen gevangenen van boven de zestig jaren in vrijheid te stellen. On der deze bepaling zouden 1.447 personen vallen, o.w. 125 vrouwen. Men denkt dat 25 procent der gevangenen zonder beperkingen in vrijheid zal worden gesteld. Volgens berichten is de ijsvlet, die met post naar de „Von Geusau" is vertrokken, aldaar aangekomen. Na het uitwisselen van de post, zal de „Von Geusau", die ongeveer zes KM. van Urk in het ijs is blijven steken, naar Kampen terugkeeren. Hedenmorgen om ongeveer vijf uur is van Kampen de motor-sleepboot „Zeeleeuw" met post voor Urk vertrokken. Men zal trachten met de boot door het ijs heen te breken en zoo Urk te bereiken. BANDJERMASSIN, 5 Januari (Aneta) Gistermiddag heeft een mheemsch krankzinnige in het centrum van de plaats amok gemaakt. Hij doodde een vrouw en heeft een politie-agent. een postbesteiler en een anderen inlander zeer ernstig gewond. Hierna werd hij voor het militair kampement door een wacht aangevallen, die hem een hand afkapte en daarna doodde. m**»? .,bx.,.. Te Londen heeft door nog niet opgehelderde oorzaak in een particulier huis een ontploffing plaats gehad. Versche idene personen werden gewond KOPENHAGEN, 4 Jan. (Reuter)De gouverneur van Molt aan de Oostkust van Groenland zal de rest van den winter met zijn gezin in een sneeuw- hut moeten doorbrengen, aangezien zijn huis aan de Scoresby Sund op den avond van Nieuwjaarsdag is afge brand. Een groot deel van den zomer zaj hij in een tent moeten leven, want het zal niet mogelijk zijn nieuw bouw materiaal aan te voeren voor het einde van den zomer. Bij den brand kon het archief van den gouverneur gered worden. TOKIO, 5 Jan. (Domei). De kabinetsfor mateur baron Hiranoema heef 17 uur na dat hem opdracht was gegeven een nieuw ministerie te vormen, de nieuwe ministerlijst aan den Keizer voorgelegd. Het nieuwe ministerie is als volgt samenge steld: Minister-president; Baron Kiachiro Hira noema. Buitenlandsche Zaken; Arita. Binnenlandsche Zaken: Doichi Kido. Financiën: Sotaro Ishiwatari. Oorlog: Luitenant-generaal Itagaki. Marine: Admiraal Joenai. Justitie en Verkeer: Shiono. Opvoeding: Generaal Araki. Land- en Boschbouw: Sakurauchi. Handel, Industrie en Overzeesche zaken: Hatta. Spoorwegen: Mayeda. Openbare welvaart: Hirose. Eerste secretaris van het kabinet: Tanabe. Prins Konoje heeft het voorzitterschap van den Geheimen Raad aanvaard, welke functie eerst werd bekleed door Hiranoema. Vermoede lijk zal hij belangrijke vergaderingen van het kabinet bijwonen als minister zonder porte feuille. Prins Konoje heeft aan de pers verklaard, dat hij volledige overeenstemming van inzicht heeft bereikt met zijn opvolger. Uit de betrekkingen tusschen Konoje en Hiranoema kan men op maken, dat weinig wijziging zal worden ge bracht in de algemeene politiek. PRAAG, 4. Jan. (Havas). De premier van de Karoathische Oekraïne. Mgr. Volosin. hielt gisteren tegenover een vertegenwoordiger van de „Ceske Slovd" de verzekering gegeven: „Er is geen geschil meer tusschen Tsjecho-Slowakije en de Oekraïne, dat de samenwerking tusschen de heide volken zou kunnen verstoren." Het nieuwe Japansche kabinet kwam heden tot stand. Gevaar bij Berkumerbrug eenigszins verminderd; de IJsel weer vrij; drie schepen door het ijs meegevoerd. Dader van den moord te Schijndel gear resteerd; hij heeft een bekentenis afge legd. Overstroomingen in den Gelderschen Achterhoek. Luit.-gen. E. F. Insinger, oud-comman dant Veldleger, oud-commandant Ves ting-Holland en oud-gouverneur der residentie overleden. Dr. J. J. D. Keulers benoemd tot ka nunnik van het kathedraal kapittel in het bisdom Roermond. Naar het bisschoppelijk Ordinariaat van Luxemburg mededeelt heeft de H. Vader toe gestaan dat in Luxemburg een Heilig Jaar wordt gehouden naar aanleiding van het twaalfde eeuwfeest van den dood van den H. Willibrord, wiens gebeente in Echternach rust. KOPENHAGEN, 5 Jan. (Reuter)-— In poli tieke kringen te Kopenhagen verluidt, dat de regeering de Deensche nationaal-socialistische partij waarschijnlijk zal verbieden. Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 747.9 Vorige stand: 748.7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1