Een triomf voor Engeland
De beteekenis van
Roosevelt's rede
|jj
i
AUTOMATISCH!
WALGELIJK OPTREDEN
PRO ARTE CHRISTIANA
De Amerikaansche
neutraliteit
ZORGEN??... HOOFDPIJN??
ZATERDAG 7 JANUARI 1939
Ü1
De Romeinsche adel bij
den H. Vader
Kroonprins Jan van
Luxemburg
mm
Meisje bedwelmd door sigaretten-
asch in haar jenever te mengen
Getuige verdacht van
meineed
Het Egalisatiefonds
van Engeland
Uitbreiding der bankbiljetten-
circulatie en versterking
van het fonds
De politiek van het
Japansche kabinet
Continuïteit daarin is gewaarborgd
Belangwekkende tentoonstelling
van kerkelijke kunst in het
Stedelijk Museum te
Amsterdam
DE „REIGER" NAAR INDIË
REGIMENTSFEEST TE LEIDEN
De burgerij bood 'n huldeblijk aan
DETECTIVE-HOORSPEL
Opvoering voor K.R.O.-microfoon
Nieuwe mailboot wordt
Beatrix" gedoopt
De moord te Utrecht
Nog geen enkel spoor
van den dader
Miranda—Gulden
H. Elte beweert Gulden
niet te kennen
De Gouwzee is goed
berijdbaar
HET TRANSATLANTISCH
LUCHTVERKEER
Duitsche plannen voor Bahama-
eilanden?
VLUCHTELINGEN TE TEUGE
Ret is onze taak niet, uit te weiden over het
buitengewone belang van de boodschap, waar
mede president Roosevelt Dinsdag het 76ste
Congres der Vereenigde Staten geopend heeft.
Heel de Engelsche pers behandelde de rede als
internationale gebeurtenis van den aller-
eersten rang. De conservatieve „Daily Tele
graph" aan den eenen, de socialistische „Daily
Herald" aan den anderen kant, zwaaien den
President in min of meer geestdriftige hoofd
artikelen lof toe.
Merkwaardig evenwel is het dat, voor zoover
hebben kunnen nagaan, niet één blad den
v°llen nadruk gelegd heeft op de bijna over
weldigende beteekenis, welke Roosevelts toespe
ling op wijziging der neutraliteitswet voor En
geland heeft.
Alleen voor Engeland? Neen, voor heel de
gereld, en in het bijzonder voor die landen, die
bet meest in aanmerking komen, in een Euro
peeschen oorlog gewikkeld te worden.
Maar voor Engeland heeft die toespeling nog
^n geheel aparte beteekenis. Zij is een succes,
^h zeer groot succes voor de Britsche diplo
matie.
Waarom rept geen der bladen hiervan? Waar-
Pm laat men dit voor Engeland belangrijkste
tspect van Roosevelts boodschap onbesproken?
Waarschijnlijk om taktische redenen.
Het is mogelijk, het is zelfs zeer waarschijn
lijk, dat president Roosevelt precies zóó gespro-
ben zou hebben indien de Britsche diplomatie
P'et maanden en maanden lang te Washington
Pnofficieele stappen gedaan had in verband met
be Amerikaansche neutraliteitswet. Toen de pre
sident Dinsdag zeide, dat deze wet unfair zou
bunnen werken, en dat stappen gedaan moes
ten worden om te voorkomen dat een aanvaller
boor deze wet beschermd zou worden terwijl het
s'achtoffer van den aanval van hulp verstoken
®°U blijven, bleef het Congres, dat op tal van
®ndere punten den president daverend toege
juicht had, doodstil. De rede werd, zooals gij
Weet, per radio verspreid, en in geen Europeesch
'and is men beter dan in Engeland in staat ge
feest haar te volgen, want de Engelschen, of
schoon niet bepaald beroemd om hun kennis
?an vreemde talen, verstaan Amerikaansch
*°ch beter dan eenig continentaal volk. Fleet-
street verstond ook de stilte, waarmee Roose
velts opmerking betreffende de neutraliteitswet
bntvangen werd. Zij leidde er uit af, dat het
Congres nog niet geestdriftig gestemd is voor
een wijziging, maar tevens dat, aangezien zich
Seen enkel protest deed hooren, het geneigd is
Julb een herziening als een noodzakelijk kwaad
m beschouwen.
Onder deze omstandigheden zou het zeker
minder taktisch geweest zijn, indien de Brit
sche pers aan deze verklaring den commentaar
Vastgeknoopt had: „Precies wat wij hebben
Vdllen!"
Maar een goed verstaander of een goed
lezer leest dezen commentaar tusschen de
'egels door.
Een ieder, die eenigszins bekend is met de
Voornaamste feiten betreffende den Wereldoor
log, weet hoe groot de voordeelen waren, welke
Engeland en zijn bondgenooten tot 1917 toe
ontleenden aan de neutrale positie van de Ver
enigde Staten. Dit was niet, gelijk velen mee-
Pon, het gevolg van partijdigheid van Washing-
"Pn. Amerika was van 1914 tot 1917 vrij sterk
Pro-Fransch, maar slechts in geringe mate pro-
Engelsch. Vooral de machtige Iersche gemeen
schap en, uit den aard der zaak, de meerder
heid der Duitsch-Amerikanen, waren fel anti-
Eritsch. Maar Engeland had de heerschappij
er zee, terwijl Duitschland commercieel van
b® Vereenigde Staten afgesloten was. Bijgevolg
bonden Engeland en zijn bondgenooten oorlogs
materiaal en levensmiddelen uit Amerika be
dekken, en Duitschland niet. Verder stond van
Pet eerste begin af de Entente-groep financieel
oneindig veel sterker dan de Middel-Europee-
Sche groep. Zij was dus een begeerlijker, want
s°Üder afnemer voor de Vereenigde Staten. De
groote financieele moeilijkheden kwamen eerst
Voor de Entente toen Amerika aan den oorlog
V'as gaan deelnemen en na lange en moeilijke
onderhandelingen reusachtige credieten toe
stond aan zijn bondgenooten, maar zelfs indien
■Amerika neutraal gebleven was, zou het, onder
Overigens gelijke omstandigheden, veeleer geld
beleend hebben aan Engeland, met zijn gewel
dige hulpbronnen en zijn nog steeds ongeschokt
orediet, dan aan Duitschland, dat een „beleger-
be vesting" was, en een staatsbankroet tege
moet scheen te gaan.
Men neemt aan dat indien opnieuw een oor-
*°g uitbrak, waarbij Engeland en Frankrijk te
genover Duitschland zouden staan, en waaraan
be Vereenigde Staten niet deelnamen, de ver
houdingen in hoofdlijnen dezelfde zouden zijn
Ms in 1914 en waarschijnlijk zelfs in vele
opzichten gunstiger voor Engeland. Dit land
z°u waarschijnlijk opnieuw de heerschappij ter
en dus vrij verkeer met Amerika hebben;
Min financieel overwicht op Duitschland zou nog
Veel grooter zijn dan een kwart eeuw geleden.
Eet zou opnieuw onnoemelijke voordeelen trek
ken uit de Amerikaansche neutraliteit; voor-
beelen, waarop in theorie ook Duitschland
'echt zou hebben, maar die buiten zijn bereik
*°Pden staan.
De Amerikaansche neutraliteitswet, die eerst
Van de laatste jaren dagteekent, wischte deze
Voordeelen grootendeels uit. Zij verbiedt de le
vering van wapenen, munitie en ander direct
pp indirect oorlogsmateriaal aan oorlogvoeren
den. Zij verbiedt het uitgeven van credieten en
meningen aan oorlogvoerenden.
Het zou Engeland dus weinig baten dat het
j'nancieel betrouwbaarder was dan Duitsch-
mpd, en zonder veel moeite geregelde verbin
dingen met Amerika zou kunnen handhaven.
De Amerikaansche neutraliteitswet zou bij
gevolg ten goede komen aan het land dat fi
nancieel het minst solide was, en bovendien
P'et in staat zou zijn gedurende een oorlog noe-
menswaardigen handel met de Vereenigde Sta
ten te drijven.
De neutraliteitswet dankte haar ontstaan
klaarblijkelijk aan de volgende overweging. Dat
Amerika in 1917. ondanks Wilsons bijna on-
?ve "vinnelijken afkeer van oorlog, ten slotte toch
p den strijd gewikkeld werd, was het gevolg
ai een lange reeks incidenten en conflicten,
Mie voortspruitend uit de omstandigheid dat
Pgeland en zijn bondgenooten wèl, doch de
entrale mogendheden niet voordeel konden
^rekken van Amerika's neutraliteit. Dit was
Iet Amerika's schuld; het was uitsluitend toe
e schrijven hieraan dat Engeland een geheel
andere positie innam dan Duitschland. Wan
neer de Amerikaansche industrie geld had kun-
en verdienen aan beide oorlogvoerende par-
Pen. dan was haar dit zeker veel liever ge
feest.
.Het was onwaarschijnlijk dat Amerika inden
vJTeldoorlog gewikkeld zou zijn, indien
~mtschland in dezelfde mate als Engeland, of
b maar in eenigszins belangrijke mate, lad
kunnen profiteeren van Amerika's neutraliteit.
De bedoeling der neutraliteitswet was in
hoofdzaak te voorkomen dat zich in den loop
van den volgenden Europeeschen oorlog op
nieuw een reeks incidenten met één der par
tijen, i.e. Duitschland, zou voordoen, waardoor
inmenging van Amerika in den strijd ten slotte
onvermijdelijk zou worden.
De wet beroofde Engeland dus veel van de
voordeelen, waarover het anders als grootste
zeemogendheid en financieel sterkste natie de1
beschikking gehad zou hebben.
Naarmate de verhoudingen in Europa meer
gespannen werden, en Engeland meer en meer
beheerscht werd door de uitvoering van een
voortdurend in omvang toenemend herbewape
ningsprogram, werd men zich in toonaange
vende kringen te Londen ook duidelijker be
wust van de geweldige „handicap", welke de
Amerikaansche neutraliteitswet in geval van
oorlog voor Engeland zijn zou
Meer dan eens zijn langs diplomatieken weg,
doch on-officieel, in dit verband stappen te
Washington gedaan. De pro-Amerikaansche
politiek der Britsche regeering in den loop der
laatste 2% jaar heeft hiermede zeer veel uit
te staan gehad.
Engeland wenschte Amerika niet als bondge
noot in een eventueelen Europeeschen oorlog;
het wist trouwens zeer goed dat Amerika geen
oorlog voeren zou, zelfs uit „liefde tot de de
mocratie", zoolang zijn levensbelangen dit niet
strikt noodzakelijk maakten.
Maar wat Engeland wèl wenschte was dat
géén neutraliteitswet het land, dat in staat zou
zijn vliegmachines, oorlogsmateriaal en levens
middelen uit Amerika te betrekken, belette van
deze macht gebruik te maken.
Tijdens de Septembercrisis werden op dit
punt opnieuw stappen te Washington gedaan.
Beweerd wordt dat president Roosevelt, indien
toen oorlog uitgebroken was, onmiddellijk aan
het Congres voorgesteld zou hebben de neutra
liteitswet te wijzigen, zoodat Engeland en zijn
bondgenooten tegenover Duitschland in dezelf
de bevoorrechte positie geplaatst zouden wor
den als in 1914.
Men herinnert zich dat op 28 September, toen
de crisis haar hoogtepunt bereikt had, de Brit
sche vloot gemobiliseerd werd, en dat van Ber
lijn uit aan alle Duitsche schepen bevel gezon
den werd onmiddellijk naar een Duitsche haven
terug te keeren.
De mobilisatie der Britsche vloot was niet al
leen een noodzakelijke voorzorgsmaatregel. De
Britsche regeering beoogde er ook iets anders
mede. Zij wilde Washington op de overtuigend
ste wijze aan het verstand brengen dat Enge
land tet zee dezelfde positie innam als in be
gin Augustus 1914, en dat dus handhaving der
neutraliteitswet een groot nadeel zou zijn voor
de „democratische landen", waarmee de lei
ders van het Amerikaansche volk zich zoo her
haaldelijk solidair verklaard hadden.
Sinds de Septembercrisis werd de toenade
ring tusschen Engeland en Amerika voortdu
rend nauwer. Zij werd als het ware bekroond
door de aankondiging in de Troonrede van
het bezoek dat de Britsche Souvereinen, ter
gelegenheid van hun reis door Canada, aan
president Roosevelt zullen brengen.
Deze heeft thans in zijn rede onderscheid
gemaakt tusschen den „aanvaller" en diens
slachtoffer een onderscheid, dat het neutra-
liteitsrecht nooit erkend heeft, maar dat sinds
1919 door het Volkenbondsrecht ingevoerd is.
Hij heeft ook ideologische argumenten aange
voerd. De Britsche regeering is tegen ideologi
sche scheidslijnen; Chamberlain heeft dit on
telbare malen verklaard. Maar zij neemt de
ideologie in de internationale politiek graag op
den koop toe, indien Amerika zijn neutraliteits
wet wijzigt.
Zulk een wijziging heeft voor Groot-Brittan-
nië de waarde van een volledig toegerust leger.
Het heeft er een jaar lang op aangestuurd.
De wijziging zal grootere waarde hebben dan
een bondgenootschap. En men verwacht dat zij
goed en wel doorgevoerd zal zijn, vóór de Brit
sche Souvereinen te Washington ingehaald
worden.
Een hoekje op de groote tentoonstelling van religieuze kunst „Pro Arte Christiana"
die hedenmiddag is geopend in het Stedelijk Museum te Amsterdam
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
d.d. 5 Januari:
De Heilige Vader heeft heden de gebruikelij
ke jaarlijksche audiëntie verleend, waarin Hem
door den Romeinschen adel de gelukwenschen
voor het nieuwe jaar worden aangeboden.
De adel, bij monde van Principe Orsini, bracht
dank aan God voor het behoud van den Heili
gen Vader en sprak den wensch uit, dat Z.H.
de Paus nog lang in deze donkere tijden het
licht van Zijn wijsheid mocht doen stralen.
Het mocht den Heiligen Vader een troost zijn,
dat Zijn boodschappen ook onder de volkeren
van een ander geloof met hoogachting en in
stemming werden aangehoord.
Tegenover de naties en de leiders, die zich
verwijderden van Christus' leer, schaart de Ro
meinsche adel zich dichter rondom den Ponti
fex.
Hij smeekte God om het behoud van orde,
rechtvaardigheid en vrijheid en wenschte niets
vuriger, dan dat de leer der menschelijke broe
derschap, gebracht door Christus, Die alle ras
sen tot de weldaad van de beschaving en de
verlossing had uitverkoren, in steeds breeder
kring verwezenlijkt 'mocht worden.
De Heilige Vader noemde de woorden van
Principe Orsini zeer juist en na den aanwezi
gen Zijn dank te hebben gebracht, gaf Zijne
Heiligheid aan allen, speciaal echter aan de
kinderen, Zijn Apostolischen Zegen.
LUXEMBURG, 6 Jan. (A.N.P.) In ver
band met de meerderjarigheid van den Kroon
prins, bevat het Memoriaal groothertogelijke
besluiten, waarbij Prins Jan tot vermoedelijke
troonopvolger verklaard wordt met den titel
Erfgroothertog van Luxemburg, Erfprins van
Nasau, Prins van Bburbon Parma.
Tegelijkertijd is den achttienjarigen erfprins
den honorairen rang van Luitenant der Lu-
xemburgsche gewapende macht verleend.
De Belgische gezant heeft Zijne Koninklijke
Hoogheid gisteren uit naam van Koning Leo-
pbld III het grootkruis der Belgische Leopolds
orde overhandigd.
De Koningin Emma, het snelste schip der Nederlandsche Handelsvloot, waarvan
14 Januari de stapelloop plaats heeftDeze plechtigheid zal, zooals wij reeds uit
voerig meldden, waarschijnlijk door H. M. de Koningin worden verricht
De arbeiders Geert L. en Comelis W. uit
Hijken, gemeente Beilen, moesten zich heden
voor de rechtbank te Assen verantwoorden, om
dat zij op 12 Maart het 18-jarige meisje Jansje
K. uit Lievinge, bij Beilen, zouden hebben ge
dwongen bedwelmenden drank te gebruiken.
Het meisje vertelde als getuige, dat haar
ouders uit waren, toen beide verdachten en L.
W. uitHolthe bij haar op visite kwamen. De
gasten hadden haar 16-jarigen broer een halven
liter jenever laten halen. De drie jonge mannee
en het meisje hadden deze hoeveelheid samen
opgedronken, waarna verdachte W. en getuige
L. W. wederom een halven liter waren gaan
halen. Onderweg hadden deze twee sigaretten-
asch in de flesch gedaan met de bedoeling het
nieisje dronken te voeren en volgens het meisje
hadden beide verdachten haar gedwongen dezen
jenever te drinken. Terwijl verdachte L. haai
vasthield bij haar handen had verdachte W
het glas jenever in haar keel gegoten. Wat er
verder precies gebeurd was, wist zij niet, omdat
zij na het tweede glas dronken was. Wel her
innerde zij zich nog, dat zij zelf naar bed was
geloopen en er op neer gevallen was en dat W
een deken over haar heen had gegooid.
Haar broertje verklaarde eveneens, dat ver
dachten haar gedwongen hadden te drinken on
danks haar verzet.
Se derde getuige L. W. legde echter een heel
andere verklaring af. Hij zei n.l„ dat Jansje
zelf de glaasjes op tafel had gezet, de glazen
ihad gevuld en ook geheel vrijwillig haar glas
telkens had geledigd. Toen de eerste flesch
waarvan zij drie of vier glazen had opgedronken,
leeg was, wilde volgens hem het meisje meer
hebben. Hij gaf toe, dat verdachte W. en hij
sigarettenasch in den tweeden halven liter had
den gedaan. Ook verklaarde hij gezien te heb
ben, dat verdachte W. het meisje een glas je
never naar den mond bracht en haar daarbij
met de andere hand in den nek vastgreep. Oi
zij den inhoud van 't glas binnen had gekregen,
wist hij niet.
Deze verklaring werd op verzoek van den of
ficier van justitie nauwkeurig schriftelijk vast
gelegd en door getuige W. onderteekend, nadat
hem nog eens uitdrukkelijk was gewezen op de
gevolgen van een meineed.
Verdachten verklaarden eveneens, dat Jansje
zelf de glaasjes had klaargezet en ingeschonken
en dat er geen sprake van eenigen dwang was
geweest. Van den jenever met asch had het
meisje vrijwillig twee glaasjes gedronken. Ver
dachte W. gaf toe, dat hij eenmaal een glaasje
bi; haar mond had gebracht, terwijl hij haai
in den nek vasthield. De inhoud van het glas
wes toen echter over haar kleeren gegaan.
De officier van justitie verklaarde overtuigd
te zijn, dat getuige W. onwaarheid had
gesproken, zoodat een vervolging wegens
meineed zal worden ingesteld Hij achtte
het echter niet noodig deze zaak daar
voor aan te houden, omdat door de verklaxin
gen van Jansje en haar broertje het bewijs war
geleverd. Als verdachten dit geval als aardig
heid opvatten, dan noemde spr. dit een aardig
heid van een walgelijk soort, waarvoor verdach
ten een gevangenisstraf verdienden. Hij eischl
dan ook tegen elk hunner drie maanden ge van
genisstraf.
Uitspraak over veertien dagen.
Waaraan je den vooruitgang ziet,
Dat zijn de automaten
Die worden steeds volmaakter, en
Je kunt er zelfs mee vraten!
Je hoeft, wanneer je honger hebt,
Ook 's avonds niet te sneven,
Een broodje, slaatje, appelbol,
De automaat zal 't geven.
En had je daar graag koffie bij,
Dan hoef je niet te klagen,
De automaat staat gaarne klaar,
Je hoeft het maar te vragen.
Een spiegeleitje, een croquet,
Of mosterd soms een likje?
De automaat geeft alles door
En 't kost je maar een prikje!
Of mocht je midden in den nacht
Naar pannekoeken smachten,
De automaat helpt je correct,
Slechts even moet je wachten.
Geen dubbeltje, geen kwartje meer?
Dan hoef je niet te treuren,
De automaat heeft er genoeg,
Ook wisselen kan gebeuren
Is zóóiets nog een automaat?
Ik heb wél eens gelezen:
De verkoop door eeit automaat
Moet automatisch wezen
Nu staat zoo'n automaat-meneer
Gewoonweg te verkoopen
Maar waarom houdt men dan toch
niet
Gewoon de winkels open
HERMAN KRAMER.
Officieel wordt bekend gemaakt, dat, in ver
band de storting, die Donderdag en Vrijdag
heeft plaats gehad van de uitgifte-afdeeling
der Engelsche Bank naar de rekening van het
Egalisatiefonds, groot 200 millioen pond ster
ling goud, d.w.z. 350 millioen tegen den loo
penden prijs, de schatkist op een aanbeveling
van de Bank en in overeenstemming met de
wet van 1928 op de circulatie en de bankbiljet
ten, een plan heeft opgemaakt om nieuwe
tankbiljetten tot 400 millioen zal stijgen. In
overeenstemming met de wet zal dit plan aan
het parlement worden voorgelegd.
Reuter verneemt, dat het doel der transfer
is versterking van de rekening van het Egali
satiefonds, dat thans voldoende middelen moet
hebben om aan alle gevallen het hoofd te bie
den. De gelijktijdige vergrooting der bankbil
jetten-circulatie van 230 millioen tot 400 mil
lioen pond sterling kan in hoofdzaak beschouwd
worden als een boekhoud-transactie. Door de
circulatie slechts te vermeerderen met 170 mil
lioen tegenover een goudverkoop van 200 mil
lioen, keert de Bank van Engeland terug tot
den toestand van voor 6 December 1938, toen
in verband met de Kerstbehoeften de circulatie
tijdelijk met 30 millioen werd Uitgebreid.
TOKIO, 6 Jan. (Domei) Het nieuwe kabi
net heeft zijn tweede vergadering gehouden.
Alle ministers waren aanwezig o.a. de afgetre
den minister-president, prins Konoye, die thans
minister zonder portefeuille is. De minister van
Buitienlandsche Zaken, Arita, gaf een uiteen
zetting van de politiek der regeering tot rege
ling der verhoudingen tusschen Japan en
China.
In een onderhoud met de pers heeft baron
Hiranoema verklaard, dat hij ten aanzien van
het incident in China de politiek van zijn
voorganger zal voortzetten met eerbiediging van
de grondwet en de parlementaire grondslagen.
Evenwel zal hij een nieuwe politiek inslaan,
indien de omstandigheden dit zouden vereischen.
Gevraagd naar zijn houding jegens de politieke
partijen, zeide Hiranoema, dat hij niet slechts
de grondwet maar ook het parlement zal eer
biedigen; het ligt niet in zijn bedoeling de po
litieke partijen voorbij te gaan. Evenmin wil
hij een soort totalitaire partij oprichten of een
nationale reorganisatie doorvoeren.
De financieele politiek wordt op denzelfden
voet voortgezet. Wijzigingen in het kabinet moe
ten worden voorkomen wegens den moeilijken
toestand waarvoor Japan in China staat, doch
nu het kabinet gewijzigd is, moet de continu
ïteit der Japansche politiek, vooral ten aanzien
van China, overtuigend worden aangetoond,
hetgeen geschied is door de opneming van prins
Konoye als minister zonder portefeuille in de
nieuwe regeering.
Hedenmiddag is in het Stedelijk
Museum te Amsterdam in tegenwoor
digheid van minister Slotemaker de
Bruine de tentoonstelling „Pro Arte
Christiana" geopend door Z. H.
Exc. Mgr. J. P. Huijbers, bisschop
van Haarlem.
Tijdens een voorbezoek hebben wij ons reeds
een denkbeeld kunnen vormen van deze interes
sante expositie van uitsluitend binnenlandsche,
katholieke kunst, welke zich ongetwijfeld in een
druk bezoek zal mogen verheugen, met name
van hen, die in rechtstreeksch of zijdelingsch
verband staan met de kerkelijke kunst
De tentoonstelling beslaat de aan den tuin
kant grenzende zalen van den linkervleugel van
het Stedelijk Museum. Deze zalen hebben een
algeheele metamorphose ondergaan en werden
onder leiding van architect C. van Moorsel Pzn.,
die met de inrichting der tentoonstelling belast
was, smaakvol ingericht, zoodat men een goed
overzicht van het geëxposeerde krijgt.
De tentoonstelling is de eerste uiting van
de stichting „Pro Arte Christiana", welke
tot stand kwam door de samenwerking van
de Algemeene Katholieke Kunstenaarsver-
eeniging en den Katholieken Kunstkring
„De Violier", welke beide zich de medewer
king verzekerden van het Sint Bemulphus-
gilde.
Deze eerste tentoonstelling van Pro Arte
Christiana welke men tweejaarlijks hoopt te
kunnen herhalen omvat uitsluitend het werk
van Nederlandsche katholieke kunstenaars
doch men verwacht, dat de tentoonstelling in
de toekomst ook tot de buitenlanasche en tot
de niet-katholieke kerkelijke kunstenaars zal
kunnen worden uitgebreid, waardoor zij tot een
bijzonder evenement in de West-Europeesche
kunstwereld zou worden.
De tentoonstelling, welke met de welwillende
medewerking van het gemeentebestuur en van
de directie der gemeentemusea tot stand kon
komen, omvat architectuur, glasschilderkunst
muurschilderingen en mozaiek, plastiek, metaal
bewerking, weef- en borduurwerk, schilderijen,
gebruiksgrafiek enz. en telt ruim tweehonderd
inzendingen.
In de afdeeling architectuur zijn maquettes
en foto's van bouwwerken der meest bekende
katholieke architecten ondergebracht, om. van
de architecten Kropholler, van Moorsel, Tho-
lens, Stuyt enz.
Joep Nicolas neemt een voorname plaats in in
de afdeeling glasschilderkunst, muurschilderin
gen en mozaiek en van hem is o.m. te zien een
serie glasramen, welke bestemd is voor de kerk
te Wassenaar en een ver-murail uit het Mu
seum voor Nieuwe Religieuze Kunst te Utrecht.
Verder vallen werken te bewonderen van Joan
Collette, Charles Eyck, Lou Manche, Ninaber
van Eyben, Lode Sengers. enz.
Ook de afdeeling plastiek is rijk gevarieerd.
Kruisbeelden, heiligenbeelden, een kruisweg
statie, een kerstkribbe enz. van Wïm Harzing,
Cephas Stauthamer, A. Termote en andere
kunstenaars zijn hier geëxposeerd.
Voorts zijn er talrijke inzendingen van cibo
ries, kelken, monstranzen en ander kerkelijk
vaatwerk, alsmede kandelaars, hekken, krui
zen enz, van ijzer enz. Het best vertegenwoor
digd zijn hier de edelsmeden Jan Eloy en Leo
Brom en Joanna Brom.
Fraai geweven en geborduurde kazuifels en
andere kerkelijke gewaden en een opmerkelijk
baarkleed vormen de afdeeling weef- en bor
duurwerk, waar het werk van Hildegard Brom-
Fischer, W. Kraemer, Hildegard Michaelis en
Joanne Bierther-Wichmann vertegenwoordigd
is.
Schilderijen werden ingezonden door Joan
Collette, Henri Jonas, prof. J. H. Jurres, Joep
Nicolas, Otto van Rees en talrijke andere schil
ders en tenslotte omvat de afdeeling gebruiks
grafiek geboorte-aankondigingen, kerkboek
jes, bidprentjes enz. van verschillende kerke
lijke kunstenaars.
Uiteraard zullen wij nog gelegenheid hebben
op deze belangwekkende tentoonstelling van
kerkelijke en religieuze kunst terug te komen,
zoodat wij thans met deze enkele opsomming,
welke nog verre van volledig is, volstaan.
De tentoonstelling is dagelijks geopend tot
en met 12 Februari a.s.
Dr. J. B. MEENK'S Zenun-Hoofdpijnpoeders
Over!!!! 5 ct. per poeder
U blfjft slank, fit, flink
Dr. J. B MEENK'S
Bloedzuiverende ontlasting-pillen
40 ct. per doosje
AMSTERDAM, 7 Jan. Hedenmorgen om
6.59 uur is het K.L.M.-toestel PH-ALR „Reiger
met gezagvoerder Hulsebos van Schiphol naar
Indië vertrokken.
Aan boord bevonden zich vier passagiers, en
wel: één voor Calcutta, één voor Bangkok, twee
voor Batavia.
Voor de tusschentrajecten hebben geboekt:
één passagier MarseilleKarachi, één passagier
Napels—Bagdad, één passagier Napels—Singa
pore en twee passagiers Basrah—Djask.
Medegenomen werd 381.634 K.G. vracht,
445.257 K.G. briefpost en 16.280 K.G. pakket-
post.
Hoewel het eigenlijke feest ter gelegenheid
van het 125-jarig bestaan van het 4de regiment
infanterie te Leiden eerst Maandag zal wor
den gevierd, geschiedde hedenmorgen op het
Schuttersveld reeds de aanbieding van een hul
deblijk door de burgerij.
Namens een commissie uit de burgerij hield
de heer W. van der Laan een toespraak, waar
na hij het geschenk, bestaande uit vier diepe
trommels, aanbood.
De regimentscommandant, overste H. D.
Buurman, aanvaardde het geschenk «met woor
den van dank.
Te beginnen met morgen (Zondag 8 Januari),
's avonds om kwart over negen, en de vier vol
gende Zondagen, wordt voor de K. R. O.-micro-
foon opgevoerd een detective-höorspelenreeks,
onder den titel van „De zaak-Bannema."
De auteur Tom Dee heeft den opzet zoo ge
kozen, dat de luisteraars, mede met behulp van
documenten, berichten, brieven enz. welke ge
durende deze weken worden afgedrukt in den
K.R.O.-gids, als amateur-detective kunnen uit
maken, wie de dader is en waarom.
Voor de beste oplossingen van dezen luister
wedstrijd zijn prijzen ter beschikking gesteld.
De opvoering geschiedt, onder leiding van
Henri Eerens, door leden van het Nederlandsen
Tooneel, directeur Cor van der Lugt Melsert.
Prinses Juliana en Prins Bernhard
bij doopplechtigheid
Nadat aanvankelijk bericht was, dat de te
water lating van de tweede mailboot voor de
maatschappij „Zeeland", op de werf der Ko
ninklijke Maatschappij „De Schelde" in aan
bouw. zou geschieden 11 Maart, vernemen wij
thans van den Commissaris der Koningin in
Zeeland, dat er gegronde hoop bestaat, dat
Prinses Juliana en Prins Bernhard Zaterdag
25 Maart naar Vlissingen zullen komen in ver
band met de doopplechtigheid van genoemd
schip. Hunne Koninklijke Hoogheden hebben
goedgevonden, dat de naam van dit schip
„Beatrix" zal zijn.
Omtrent den moord te Utrecht op de 81-jarige
weduwe E. S. kunnen wij nog meedeelen, dat
de politie nog volkomen in het duister tast.
Er is nog geen enkele aanwijzing gevonden, die
in een bepaalde richting leidt.
De commissaris van politie, mr. D. Hamoen,
deelde ons mede, dat het onderzoek ten zeerste
bemoeilijkt wordt, omdat men niet weet, of er
iets gemist wordt.
Zooals wij meldden, zijn wel alle hoeken en
gaten doorzocht, zelfs een lade van een koffie
molen was niet vergeten om na te zien, of de
weduwe er geld in geborgen had.
Hedenmorgen zijn enkele buren en een broer
van het slachtoffer, die een café te Tuil en 't
Waal heeft, verhoord.
De heer H. Elte te Alkmaar heeft den heer
Z. Gulden te Amsterdam den volgenden brief
geschreven:
„Tot mijn zeer groote verwondering las ik in
het communiqué dat door u heden aan de pers
is verstrekt, de navolgende zinsnede: „Ik heb
geen enkel zakelijk belang met van Os gemeen,
evenmin als met eenig ander vroeger teekenaar
van mijn bureau, die zich zelfstandig heeft ge
vestigd: Jans te Almeloo, Roodenburg, Speijer,
Beffie, van Dongen, allen te Amsterdam, Elte te
Alkmaar en van Os."
„Ik moge beleefd onder uw aandacht brengen,
dat ik nimmer op uw bureau ben werkzaam ge
weest en u persoonlijk zelfs niet ken. U zoudt
mij dan ook zeer verplichten, indien u mij zoudt
willen mededeelen, hoe het mogelijk is, dat mijn
naam door u in het desbetreffend communiqué
is genoemd."
Het ijs in de Gouwzee tusschen Monniken
dam en Marken is nog voldoende sterk. De
eilandbewoners komen regelmatig te voet en
te fiets naar Monnikendam, om aldaar inkoo-
pen te doen of verder te reizen.
De kwaliteit van het ijs is door den dooi en
de lichte vorst daarna iets beter geworden,
waardoor op de zee vrij veel gereden wordt.
Ook tusschen Volendam en Marken is de ver
binding over het ijs nog mogelijk.
De regeering der Vereenigde Staten neemt
tegenover de Duitsche Luchtvaart een weinig
toeschietelijke houding aan. De weigering ton
helium te leveren voor het nieuwe luchtschip
LZ-130 ligt nog versch in het geheugen en
ook de Duitsche plannen voor het totstand-
brengen van een luchtverbinding over den
Noordelijken Atlantischen Oceaan hebben in
Amerika geen gunstig onthaal gevonden.
Wèl kreeg de Deutsche Lufthansa in den af-
geloopen zomer toestemming voor het maken
van 14 proefvluchten, welke ook uitgevoerd zijn,
doch de vliegtuigen moesten zonder commer-
cieele lading heen en terug vliegen, zelfs post
mocht niet meegevoerd worden.
De houding van de Civil Aeronautics Autho
rity. het hoogste gezagslichaam op het gebied
der civiele luchtvaart in Amerika, is beslist af
wijzend tegenover het Duitsche verzoek om een
geregelde luchtverbinding te mogen openen.
Roosevelte jongste rede voor het Congres doet
vermoeden, dat hierin voorloopig geen wijzi
ging zal komen.
Vandaar, dat Duitschland naar een uitweg
zoekt en daartoe het oog heeft geslagen op de
Bahama Eilanden, een Britsche kolonie vlak
bij de kust van Florida, ten Oosten van Miami
en Palm Beach. Zoowel Noord als Zuid-Amerika
zijn van hieruit gemakkelijk bereikbaar.
Wellicht dat een der Midden of Zuid Ameri
kaansche staten bereid gevonden wordt om
Duitschland toestemming voor een dienst te
verleenen.
Wat een aansluitende verbinding van de Ba
hama Eilanden met Noord-Amerika betreft,
heeft men, naar I.A.P. verneemt, reeds een
constructie gevonden, welke niet door het veto
der C.A.A. getroffen zou bunnen worden. Om
trent den aard hiervan kan echter nog niets
worden medegedeeld.
In het gebouw der vliegschool van de vlieg
club „Teuge" te Teuge, welwillend daartoe af
gestaan door den heer Bauling, is een aantal
Joodsche vluchtelingen uit Duitschland onder
gebracht.
Deze uitgewekenen zijn jongens van 1820
jaar en leerlingen van het landbouwleerbedrijf
uit Ellguth.
In de komende week worden nog meer vluch
telingen verwacht.
