Praag antwoordt op vertoog
van Boedapest
n
1
I
bureaux voor redactie en administratie.
B
Chamberlain weigert tusschen Rome
en Parijs te bemiddelen
Daladier in zijn
geboorteplaats
ES
HONGARIJE ACHT PRAAG
VERANTWOORDELIJK
m
FORMEELE VERZEKERING
AAN CORBIN
LINKSCHEN IN SPANJE
IN DEN AANVAL
BEMIDDELT MUSSOLINI
BIJ HITLER?
TOM MOONEY KRIJGT
GRATIE
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
si
JUBILEUM-HORLOGES
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
ZONDAG 8 JANUARI 1939 - OCHTENDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21574
De Tsjecho-Slowaaksche regeering
wenscht door wederzijdsch over
leg nieuwe incidenten te
voorkomen
Nieuwe troepen
beweging der Tsjechen?
Toch heeft Rome groote
verwachtingen
Belangrijke terreinwinsten in
Toledo en Estremadura
Rechtschen vorderen
bij Tortosa
De Fransche premier feestelijk in
Orange verwelkomd
„De eendracht aller
Franschen"
AL CAPONE
Tot regeling van het vraagstuk
der Joodsche vluchtelingen
DE PALESTIN A-CONFERENTIE
LAMERIS
Het einde van een der meest om
streden crimineele zaken
in Amerika
Vertrek der Duitsche
meisjes
Bij uitzondering uitstel tot
1 Augustus
DE AALAND-EILANDEN
Het Weer
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
WNfM-GQtl>H55P*
Jk, k\V\v.'\V VA mi 1111 III IIy/MZ
rs
H
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen reoe' SO et '"oet.
fnededeellngen 50 cent; Idem oo oag één 65 :ent
per regel. BtJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
kleine annonces „Omroepers" tie de rubriek
PRAAG, 7 Jan. (Ceteka). De Tsjecho-
Slowaaksche minister van Buitenlandsche
Zaken heeft aan de Hongaarsche legatie te
Praag het antwoord doen toekomen op het
vertoog dat de Hongaarsche zaakgelastigde
te Praag gisteren wegens de incidenten van
Munkacz heeft ondernomen.
Het antwoord bevestigt, dat de Tsjecho-Slo-
ttaaksche regeering een onderzoek naar den oor
sprong en het verloop der genoemde incidenten
heeft laten instellen. Het Tsjecho-Slowaaksche
ministerie van Buitenlandsche Zaken zal de I
vloeiend uit het incident van Munkacz
partijen hebben
Hongaarsche legatie te Praag onverwijld op de
hoogte stellen van alle feiten, welke uit het
onderzoek blijken, en met name antwoorden op
de in de laatste alinea van de Hongaarsche nota
gestelde vraag betreffende de verantwoordelijk
heid der Tsjecho-Slowaaksche regeering.
In zijn antwoord brengt het Tsjecho-Slowaak
sche ministerie van Buitenlandsche Zaken tevens
de meening tot uiting, dat het goed zou zijn,
indien beide regeeringen de gelegenheid aan
grepen om in een geest van vreedzame samen
werking en goede nabuurschap overleg te plegen
over alle van beide zijden te nemen maatregelen
om in het grensgebied de gewenschte rust te
brengen en een herhaling van incidenten als
zich gisteren te Munkacz hebben voorgedaan
te voorkomen.
Van officieuze zijde te Boedapest wordt
vernomen, dat de Hongaarsche autoriteiten
het incident van Munkacz niet geregeld ach
ten door het gisteren in Praag gedane ver
toog. Er zou een neiging bestaan om de
regeering van Praag rechtstreeks voor de
zaak verantwoordelijk te stellen. Het Hon
gaarsche telegraaf-agentschap maakt heden
geen gewag meer van de Oekrainsche vrij
corpsen, waarvan het gisteren sprak. Het
zegt thans, dat geregelde Tsjecho-Slowaak
sche militairen een overval hebben gepleegd.
Na het eerste onderzoek naar de incidenten bij
Munkacz publiceeren militaire kringen in
Tsjecho-Slowakije het volgende communiqué:
„Op zes Januari werden schoten gewisseld op
de afbakeningslijn nabij Munkacz. Tijdens deze
botsing, waaraan deelnamen van Tsjecho-Slo
waaksche zijde militiemanschappen en kleine
afdeelingen militairen en van Hongaarsche zijde
afdeelingen militairen en gewapende burgers,
werd de afbakeningslijn door beide partijen
overschreden. Nadat des avonds Tsjecho-Slo
waaksche en Hongaarsche officieren tusschen-
beide waren gekomen, werd het vuren van beide
kanten gestaakt. De Tsjecho-Slowaaksche en
Hongaarsche eenheden keerden naar hun oor
spronkelijke standplaatsen terug aan de afbake
ningslijn en de orde werd hersteld. Volgens de
overeenkomst, die door de verbindingsofficieren
opgesteld werd, is een gemengde Tsjecho-Slo
waaksche en Hqngaarsche commissie vanmiddag
overgegaan tot een uitvoerig onderzoek naar
den oorsprong en de ontwikkeling van het in
cident. Zij overlegt over een passenden grond
slag voor de liquidatie van het incident".
Verder werd door Praag nog het volgende of-
ficieele communiqué gepubliceerd: Terwijl gis
termiddag 6 Jan. de Hongaarsche zaakgelas
tigde te Praag een vertoog richtte tot het Tsje
cho-Slowaaksche ministerie van Buitenlandsche
Zaken, bezocht de Tsjecho-Slowaaksche militaire
attaché te Boedapest den Hongaarschen ge'ne-
ralen staf. In een langdurig onderhoud heeft
de attaché den toestand uiteengezet, voort-
Beide
hierbij de hoop uitgesproken
dat men er in 'zal slagen de zaak vreedzaam te
regelen en dat maatregelen getroffen worden
om een herhaling van dergelijke incidenten on
mogelijk te maken.
Er valt een nieuwe Tsjechische troepenbe
weging in de richting Klastrmalja bij Munkacz
waar te nemen, deels van troepenconcentraties,
deels van materiaal-verzameling, zegt het Hon
gaarsche telegraaf-agentschap. Men trekt hieruit
de conclusie, dat de Tsjechen over de rivier
Latorca een brug willen slaan om in de richting
van de gemeente Varkulcsa troepen te ver
voeren.
Verder meldt het Hongaarsche Telegraaf-
agentschap, dat volgens de jongste inlichtingen
aan Hongaarschezijde zeven personen tijdens
den aanval óp Munkacz zijn gedood. Men vond
de lijken van vier Tsjechen, namelijk van een
douanebeambte en drie soldaten en wel op Hon-
gaarsch gebied op grooten afstand van de
grens. In het hospitaal van Munkacz worden
negen gewonde Hongaren en twee Tsjechen ver
pleegd. Verscheidene Tsjechische soldaten wor
den in Munkacz gevangen gehouden.
Te Praag wordt echter vernomen, dat aan
Tsjecho-Slowaaksche zijde tijdens het grensin
cident slechts twee personen gedood zijn, n.l.
een grenswacht en een soldaat.
Een afbeelding van het 5x3 meter groote wandtapijt, dat door mevr. Hildegard BromFischer voor de nieuwe
eetzaal van het Prinselijk Paleis te Soestdijk werd ontworpen. Het werd in handborduurwerk op damastzijden
stof uitgevoerdHet tapijt is een geschenk van de bevolking der West-Indische eilanden ter gelegenheid van het
Prinselijk huwelijk
LONDEN, 7 Jan. (Havas). Alexander
Cadogan heeft Vrijdagnamiddag aan den
Franschen ambassadeur, Corbin, die hem op
het Foreign Office bezocht, formeel namens
Chamberlain verzekerd, dat minister-presi
dent Chamberlain zal weigeren tijdens zijn
bezoek aan Rome te spreken over een af
stand van Fransch gebied aan Italië en niet
zal ingaan op een gedetailleerde bespreking
over eventueele andere eischen. Deze ver-
MADRID, 7 Jan. (Reuter). De regeerings-
troepen melden, dat zij een punt bereikt
hebben op slechts ongeveer 90 mijl afstand
van de Portugeesche grens. Vandaag was de
derde dag van hun offensief in Estremadura.
De nieuwe terreinvorderingen der regeerings-
troepen van hedenmorgen aan het front in
Estremadura bedragen 10 K.M. Het regeerings-
offensief is thans uitgebreid tot een front van
omstreeks 30 K.M.
De regeeringstroepen zetten hun aanvallen
met kracht voort. Zij zijn de rivier Zij ar over
getrokken en in de provincie Peraleda de Sau-
cejo gekomen. Na de verovering van Los
Blazquez hebben de troepen, in Noord-Westelijke
richting opereerend, de dorpen Los Prados, Casa
de la Morillerai en Lorna del Barrero ingenomen.
De troepen, die La Granjuela innamen, zijn naar
het Zuid-Westen getrokken en hebben het mas
sief Lagrana bezet, dat 800 Meter hoog is en de
spoorlijn alsmede het mijngebied van Puente de
Ovejuna beheerscht.
In de provincie Toledo hebben de regeerings
troepen zich meester gemaakt van Casa de Ca-
labazas, 5 K.M. ten Oosten van Toledo, op den
linkeroever van den Taag. De rechtschen moeten
de stellingen, welke zij op de lijn Castillejo
Toledo hadden bezet, verlaten.
Van rechtsche zijde te Burgos wordt mede
gedeeld, dat in het Noorden van het aan
valsfront het leger van Maestrazzo is op
gerukt ten Zuiden van Artesa del Segre.
Het bezette het dorp Doncell.
Het leger van Aragon rukt op in alle sectoren
van het bruggenhoofd van Balaguer. Het heeft
Kilometerpaal 9 bereikt op den weg naar Mon-
gay en den weg Tarrega bij Bellaire, zoodat het
aan beide kanten voorbij de afgesneden zone
rondom het bruggenhoofd van Balaguer is ge
trokken. Het leger van Navarra is ruim 6 K.M.
opgerukt ten Westen van het dorp Vïmbodi.
Andere rechtsche troepen rukken snel op door
het bergachtigste deel van de Sierra Montsech.
In al deze sectoren wordt snel opgerukt, zon
der dat den tegenstander rust gelaten wordt.
Na de Ebro te zijn overgestoken, zijn de
rechtsche troepen een groot gebied ten Zuiden
van Tarragona binnengedrongen. Beweerd
wordt, dat zij thans nog slechts 22 mijl van de
kust af zijn. De laatste opmarsch der recht
schen brengt, naar verklaard wordt, de re
geeringstroepen in den zak van Tortosa in een
kritieke positie.
Te Londen hebben werkloozen zich met kettingen vastgebonden aan het hek van
de woning van den minister van Arbeid. Zij werden door de politie in
arrest gesteld
ORANGE, 7 an. De Fransche minister
president Daladier is Zaterdagmiddag te
kwart voor twee in zijn geboorteplaats
Orange aangekomen.
De kruiser Foch, aan boord waarvan Da
ladier van z'n reis naar Noord-Afrika terug
keerde, was opgehouden door een hevigen
mistral. Zoodoende kwam Daladier eerst
om elf uur te Toulon aan, waarvan hij
direct met een auto naar Oranje vertrok.
Bij zijn aankomst in zijn geboorteplaats
vond Daladier de stad in feeststemming. Van
de omliggende plaatsen waren de bewoners
naar Orange gekomen om Daladier toe te jui-
cren. Van alle gevels waaide de Fransche vlag.
De premier werd feestelijk verwelkomd door
den burgemeester, den gemeenteraad en de
parlementsleden van de streek. Een militair
detachement bracht de eerbewijzen. Door een
dichte menigte, welker geestdrift geen grenzen
kende, begaf Daladier zich naar het oorlogsge-
denkteeken. Hij werd luide toegejuicht en men
wierp bloemen in zijn auto.
In antwoord op de begroetingsrede, die de
burgemeester van Orange tot hem richtte,
heeft Daladier een rede uitgesproken, waarin
hij allereerst wees op de noodzakelijkheid van
eendracht tusschen alle Franschen voor de
handhaving van den vrede.
„Ik kan thans wel zeggen, zoo voegde hij
hieraan toe, dat, wanneer een zekere buiten
landsche pers de bekende campagnes gevoerd
heeft, dit zijn oorzaak er in vindt, dat die pers
meende, dat wij verdeeld waren. In die mee
ning geloofde zij misschien, dat het uur zou
komen, waarop men de taak van Frankrijk in
de Middellandsche Zee en elders zou kunnen
overnemen.
Onze wil is, dat dat niet geschieden zal en
het zal niet geschieden. Ik zal Frankrijk en
het rijk handhaven, aldus besloot spr. Ik zal
de orde en den arbeid in het land handhaven.
Dat zijn de beste middelen tot handhaving van
de republiek en verdediging van de democra
tie".
SAN FRANCISCO, 7 Jan. (Reuter). De
vroegere leider van gangsterbenden in Chicago.
Al Capone, is heden van het gevangeniseiland
Alcatraz overgebracht naar de gevangenis van
San Pedro in California.
zekering werd gegeven na de bijeenkomst
van den ministerraad in den ochtend, waar
in de Italiaansche kwestie en het Verre
Oosten besproken zijn. Onder die omstan
digheden krijgen de aan Frankrijk gegeven
verzekeringen een categorisch karakter
Men meent te weten, dat Cadogan den Fran
schen ambassadeur tevens heeft te kennen ge
geven, dat Chamberlain, indien Mussolini het
Fransch-Italiaansche vraagstuk ter sprake
brengt, zich ertoe zal bepalen den Duce aan te
raden tot Frankrijk te treden in een geest van
verzoening. Van zijn kant zou hij den Duce met
alle middelen trachten te overtuigen van de
voordeelen van af te zien van een intimideerend
optreden. Ongetwijfeld zullen deze verzekerin
gen Maandag door Chamberlain bü zijn bezoek
aan Daladier herhaald worden.
Naar uit Rome wordt vernomen, koestert men
daar groote verwachtingen van dit bezoek van
Chamberlain en Halifax. Het staat vast, dat
de Britsche ministers warm verwelkomd zullen
worden door het Italiaansche volk, dat hoog
lijk verheugd is over het herstel der vriend
schap met Engeland. Vooraan in de gedachten
der Italianen blijft echter de kwestie staan der
Italiaansche eischen tegen Frankrijk. Nog steeds
wordt daar veel vertrouwen gesteld in de be
kwaamheid van Chamberlain om een weg te
bereiden voor een gunstige behandeling der
eischen. Men heeft te Rome de opvatting, dat
Chamberlain wel den ernst der Italiaansche as
piraties moet inzien en de noodzakelijkheid, dat
daaraan in zekere mate wordt tegemoet geko
men, wanneer het pacificatiewerk, dat te Mün-
chen begonnen werd, geconsolideerd wil worden.
In de bladen van vandaag worden zelfs toespe
lingen gemaakt op de mogelijkheid van een
eventueele conferentie van de vier mogendhe
den
De vreugde, waarmede men in de Italiaansche
pers het succes van het offensief van Franco
begroet, doet het onwaarschijnlijk lijken, dat er
eenige onmiddellijke verandering zal komen in
het Italiaansche standpunt ten aanzien van
Spanje. Italië heeft de meening, dat het de
uiterste concessie gedaan heeft met de terug
trekking der 10.000 vrijwilligers dat het thans
hocg tijd is de rechten der oorlogvoerenden toe
te kennen.
Afgescheiden van deze beide kwesties ver
wacht men, dat het geheele onderwerp der be
trekkingen tusschen de spil en de democratische
mogendheden besproken zal worden en men hoopt,
dat 'n openhartige uitwisseling der Engelsche en
Italiaansche denkbeelden er in zal slagen den
toestand op te helderen in het licht van het
nieuwe evenwicht, dat te Miinchen geschapen is.
ROME, 7 Jan. (Reuter) Naar verno
men wordt, heeft Roosevelt in de boodschap,
die hij door zijn ambassadeur liet overbren
gen, Mussolini verzocht bij de verschillende
Europeesche landen te bemiddelen, teneinde
de Joodsche emigratie te vergemakkelijken.
De ambassade der Ver. Staten heeft nog
geen antwoord op dit verzoek ontvangen, maar
men neemt aan, dat Mussolini te kennen heeft
gegeven, dat hij tot bemiddeling bereid is en
wel in de eerste plaats bij Hitler. Mussolini ging
er mede accoord, met name de kwestie van het
financieren der emigratie aan de orde te
stellen.
CAIRO, 7 Jan. (Reuter). Het vertrek der
Arabische leiders in Palestina naar de confe
rentie in Londen zal wellicht vertraging onder
vinden wegens moeilijkheden over de voorwaar
den waarop hun door de Fransche regeering
verlof zal worden gegeven om met den Moefti
in dén Libanon overleg te plegen.
UURWERKHANDEL
LEIDSCHESTRAAT 18"
10 1112 I 2$
9
8 7 6 5 4[
SACRAMENTO, 7 Jan. (Reuter). De
Amerikaansche arbeidersleider Tom Mooney
heeft gratie gekregen, na een verhoor door
gouverneur Olsen.
Met de thans aan Mooney verleende gratie
is een einde gekomen aan een der meest om
streden crimineele zaken in de Amerikaansche
geschiedenis. Vanaf het oogenblik, dat Mooney
ter dood veroordeeld was in verband met den
bomaanslag in San Francisco in 1916, waarbij
10 personen gedood en 40 gewond werden, heb
ben de vrienden en advocaten van Mooney ge
tracht een herziening van het vonnis langs
wettigen weg te verkrijgen. Mooney heeft altijd
krachtig zijn onschuld betuigd en bijgevolg ge
weigerd iets anders dan volledige gratie of een
volledige vernietiging van zijn vonnis te aan
vaarden.
Gouverneur Olson, kort geleden als democra
tisch candidaat tot gouverneur van Californië
gekozen, stemde er in toe Mooney te hooren,
nadat vier van zijn republikeinsche voorgan
gers geweigerd hadden hem gratie te verleenen.
Mooney heeft ruim 22 jaar in de gevangenis
gezeten. Mevrouw Mooney stond te wachten op
het resultaat van het verhoor nabu 't bureau
van den gouverneur. Toen de beslissing bekend
werd, juichte de menigte, die in de wachtkamer
stond, luide.
Na Mooney gehoord te hebben herhaalde de
gouverneur, dat hij steun verleende aan de reso
luties, waarin gratie langs legislatieven weg
voor Mooney voorgesteld wordt. Hij voegde
hieraan toe, dat hij thans bevel gaf tot invrij
heidstelling van Mooney.
Onder donderend applaus sprak Mooney,
kalm, glimlachend, doch duidelijk verstaanbaar
eenige woorden van lof voor de regeering, die
hem de vrijheid hergaf. Hij voegde hieraan
toe, dat hij zijn leven zou wijden aan de be
vrijding van Billings, een mede-arbeidersleider,
die onder gelijke omstandigheden veroordeeld
was.
Gouverneur Olsen heeft in verband met de
gratieerfhg van Mooney nog verklaard, dat
McNutt, rechter in het Hooggerechtshof, hem
medegedeeld heeft, dat particuliere detectives en
de politie van San Francisco verklaard hebben,
dat zij Mooney onafgebroken den geheelen dag.
waarop de bomaanslag gepleegd werd. gescha
duwd hebben en dat Mooney zich niet op of
bij de plaats heeft bevonden, waar de aanslag
gepleegd werd en niets heeft gedaan, dat zou
aanduiden, dat hij op eenigërlei wijze met den
aanslag in verband stond.
Naar wij vernemen wordt in uitzonde
ringsgevallen aan Duitsche meisjes, die 1
Februari naar Duitschland zouden moeten
terugkeeren, vergunning verleend, tot 1 Au
gustus in ons land te blijven
STOCKHOLM, 7 Jan. (Reuter). De com
missie van Zweedsche en Finsche gedelegeer
den heeft bekend gemaakt, dat een overeen
komst bereikt is betreffende een gemeenschap
pelijk plan voor de defensiemaatregelen op de
I Aalandeilanden, die een vlootbasis van vitaal
1 belang in de Oostzee vormen.
VOOR HET WESTEN EN DE
1 KUSTSTROOK H
krachtige tot matigen Zuidelijke tot Zuid-
EE Westelijken wind, betrokken tot zwaar
bewolkt met regen. Dooiweer. Veel
zachter.
H VOOR HET BINNENLAND IN HET 1
OOSTEN EN HET NOORDEN
EE krachtige tot matigen, later afnemende
Zuidelijke tot Zuid-Westelijken wind, be-
trokken tot zwaar bewolkt. Tijdelijk regen.
In den morgen wellicht nog temperatuur
om het vriespunt. Later flinke dooi.
ALGEMEENE VOORUITZICHTEN:
EE krachtige winden uit Zuid tot Zuid-Wes-
EE telijke richting. Tijdelijk sterke stijging
van temperatuur.
H STORMWAARSCHUWINGSDIENST; 2
EE Zaterdagavond te 17.50 uur werd geseind
EE aan alle posten: Weest op uw hoede.
WAARSCHUWINGEN VOOR HET
1 VERKEER:
In den morgen gladde wegen in het l|
Oosten en Noorden.
en
Praags antwoord op het vertoog van
Hongarije.
Mussolini zou bereid zijn te bemiddelen
ir. het vraagstuk der Joodsche vluchte
lingen uit Duitschland.
Chamberlain weigert tusschen Rome
Parijs te bemiddelen.
Daladier feestelijk verwelkomd in zijn
geboorteplaats Orange.
Linksche successen in Estremadura en
Toledo; rechtschen vorderen aan het
front bij Artesa del Segre.
De Indische landsmiddelen hebben over
November 1938 f 1.2 millioen minder
opgebracht dan in November 1937.
In uitzonderingsgevallen wordt aan Duit
sche meisjes, die naar hun land moeten
terugkeeren, uitstel verleend tot 1 Aug.
A.ankoop en ontginning van de Klotter-
peel onder de gemeente Bavel.
Beurs van New York: Stemming ge
makkelijk.
Religieuze kunst
Het is gisteren een belangrijke dag
voor onze christelijke kunst geioorden
door de opening der nationale ten
toonstelling in het Stedelijk Museum
der hoofdstad. Minister Slotemaker
de Bruine releveerde de waardevolle
cultureele taak onzer katholieke
kunstenaars, die de maatschappij
verrijken met hun scheppend vernuft,
ondanks de ernstige economische be
lemmeringen. De maatschappij heest
de plicht hen dankbaar te hel
pen en hun taak mogelijk te maken.
En in aansluiting daaraan sprak
Haarlems Bisschop, Mgr. Huibers.
ivoorden, die door Roomsch en niet-
Roomsch spontaan werden toege
juicht en wier beteekenis ver over de
grenzen van het bisdom reikte: hij
riep alle besturen onzer kerken en in
stellingen op om zich niet met wan
smaak en namaak in te laten, maar
aan kunstenaars opdrachten te
schenken. En indien door den slech
ten economischen toestand slechts
weinig geld aanwezig is, dan moet
men dit weinige voor eenvoudige
maar kunstzinnige opdrachten beste
den en niet verprutsen aan wan
smaak. Het woord van Haarlems
Kerkvorst moge door allen, die in
overheid gezeten zijn. verstaan
worden.'
lr—n
ba
[3
S5
Stand op Zondag 1 uur v.m. 763.S
Vorige stand 766.8
