ANECDOTEN
Laatste Nieuws
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel? 1
I Plaats dan een „Omroeper"
voor 90.000 gezinnen J
Lijst mail- en luchtpostverzendingen
van 9 t. m. 15 Januari 1939
VAAK LEVENSWIJSHEID
Kerkelijk leven
s
DINSDAG 10 JANUARI 1939
Camera's trokken
onweerstaanbaar aan
Twee maanden gevangenis
straf geëischt
Wie komt er in
m'n huisje?
De automobilist, die niet
dronken was
VAK- EN ONTWIKKELINGS
CURSUSSEN
Lezingen over economische
vraagstukken
GELOOF EN WETENSCHAP
Schepen in het ijs
De „Daniël Goedkoop" en de
„IJselstroom" gesignaleerd
„Daniël Goedkoop
om kolen
vraagt
Halverwege teruggekeerd
Het 125-jarig bestaan
der regimenten
Gelukwensch der Koningin per
dagorder bekend gemaakt
DE KWESTIE DER ERFPACHTS-
GRONDEN IN DE HOOFDSTAD
Voorstel van wethouder
De Miranda
INBRAAK TE TILBURG
Vierduizend gulden gestolen
OOK DE KUSTARTILLERIE
VIERT FEEST
KUNSTENAARSVEREENIGING
„LIMBURG"
Over Russische Ikonen
Pastoor B. B, H. van Eijl
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Anderson spreekt over
Brïtsche defensie
„Er bestaat oorlogsgevaar binnen
vrij korten tijd"
De lihkschen bezetten
verschillende steden
Anti-Poolsch incident
in Roethenië
De regeling van het
Munkacs-incident
SCHAAKTOURNOOI
TE LENINGRAD
Smyslov heeft de leiding
ÜlllllllllllllilllilllllllllllllllllUllllllllllllllllltlllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllIllillllllillllllllllllllllllllllllllin;
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
STAD
Vrijwel alle fotozaken in onze stad heb
ben in den loop van het vorige jaar bezoek
gehad van een 37-jarigen kantoorbediende
en vrijwel alle zijn door hem benadeeld.
Want terwijl de winkelier een nieuw filmpje
inzette in de donkere kamer, zag hij kans
belichtingsmeters, camera's, waaronder
zeer kostbare, albums, films, statiefjes,
lenzen en lijstjes uit den winkel weg te
nemen.
Het eigenaardige was, dat hij sommige ca
mera's niet eens gebruikte, doch ze direct in
ruilde bij een firma in Den Haag voor artikelen
van dikwijls minder waarde, of ze zelfs weg
gooide. zooals hij met een dure kleinbeeld-
camera gedaan had, die nu ergens op den bo
dem van de Delft moet liggen.
Het wa seen soort manie, telkens andere
toestellen te bezitten. Maar hij had ze nog niet
in zijn bezit of het gestolen goed brandde in
zijn vingers. Hij durfde er niet mee de straat
op, durfde er niet mee te fotografeeren en
ruilde de camera's doorgaans weer in. Een
enkele had hij verkocht, doch uit winstbejag
had hij de foto-artikelen zeker niet gestolen.
En ook niet uit lust om te fotografeeren.
want hij bleef zijn eigen toestelletje trouw.
Overigens was hij niet eens zulk een verwoed
amateur-fotograaf.
Dergelijke diefstallen kunnen echter een
tijd gepleegd worden zonder dat men den
dader weet te pakken, eens moet het echter
misloopen. En zoo was het ook hier gebeurd.
De kantoorbediende liet eind Augustus bij
een Bloemendaalschen fotohandelaar een
filmpje in zijn camera zetten en eigende zich,
toen deze voor weinige minuten in de donkere
kamer bezig was. een dure kleinbeeldcamera uit
de etalage toe. De diefstal werd eerst later be
merkt. Door middel van een advertentie in
een vakblad kwam er een brief van een collega
uit Den Haag, die het toestel gekocht had en
zoo kwam men ook aan het adres van den
dief. die gisterenmorgen voor den Haarlem-
schen politierechter verantwoording moest
afleggen voor zijn vreemde daden.
De Officier was van meening, dat de kan
toorbediende alle remmen van eerlijkheid mis
te; hij sprak van „maniakaal" en eischte een
gevangenisstraf van twee maanden.
Mr. H. O. Drilsma, de verdediger, legde den
nadruk op het onbegrijpelijke van de zaak.
Verd. had niet uit nooddruft gehandeld; hij
had de gestolen voorwerpen zelf kunnen koo-
pen er waren daar zelfs een stukje zeep en
een achterlicht onder de geheele affaire ge
leek volgens spr. een beetje op kleptomanie.
Hij bepleitte een voorwaardelijke veroordee
ling. die de rechter ook oplegde.
Zes maanden voorwaardelijk met drie jaar
proeftijd was de uitspraak.
De automobielverkooper beweerde bij hoog
en bij laag, dat hij niet dronken was geweest
op dien mistigen Octoberavond, dat hij op den
Schipholweg in den Haarlemmermeer een te
genligger had aangereden.
„Ik zette gewoon mijn wagen neer," vertelde
hij den Haarlemschen kantonrechter, „en de
man, met wiens wagen ik in botsing gekomen
was, zette ook zijn wagen neer en toen zijn we
gaan praten over de schuldvraag."
Dat was echter, naar uit het getuigenver
hoor bleek, een zeer buitennissig gesprek ge
weest.
De man van den ingedeukten wagen, had
bij de ontmoeting in den mist gevraagd: „Bent
u de bestuurder van dien wagen?"
Toevallig wel." zei de automobielverkooper,
die wat wankelend naderbij kwam.
„U ziet zeker wel wat er gebeurd is, m'n
spatborden ingedeukt, m'n koplampen verbogen,
m'n motorkap uit zijn fatsoen."
Maar de automobielverkooper had gezegd, dat
hij niets zag, hoewel hij met zijn neus op den
kennelijk beschadigden wagen stond. Hij had
slechts gezucht en een beetje gezongen van
,,Ben ik bü de Vara of ben ik bij de Avro?,
'hoewel dat natuurlijk weinig met de kwestie
te maken had. Toen hij naar zijn meening ge
noeg gepraat had over de schuldvraag, was hij
naar zijn eigen wagen teruggewankeld en met
sprongetjes weggereden. Slingerend was de wa
gen in den mist verdwenen.
Een vliegtuigbouwer, die uit Amsterdam kwam
fietsen had nog tevergeefs getracht het con
tact van den auto te verbreken en een ander
had pogingen aangewend hem zijn contact
sleuteltje af te pakken.
„Nou moet je me niet laten vallen," had de
automobielverkooper gezegd, hoewel er niemand
was, die hem aanraakte.
En welgemutst als hij was had hij, toen
nijver* hadden bezig waren zijn contact
sleuteltje te verschalken, vaderlijk-verma
nend uitgeroepen: „Wie komt er in m'n
huisje?" Waarop de ambtenaar van het
Openbaar Ministerie met een kleine variatie
op 't spreekwoord stemmig interrumpeerde
„My car is my castle."
Mogen al deze uitlatingen dan wel het ver
moeden opwekken, dat de automobielverkoo
per niet zoo heel helder van geest was geweest
dien avond, zijn vrouw verklaarde, dat hij vol
komen nuchter was. Hij had den auto de ga
rage binnengereden zonder ook maar één
brokje te maken.
Maar de ambtenaar putte desondanks uit al
het gezang en de vele ongerijmde opmerkingen
het bewijs voor overtreding van artikel 22b van
de Motor- en Rijwielwet. En hij eischte wegens
het rijden onder invloed een hechtenisstraf van
twee weken en een jaar ontzegging van de be
voegdheid om een motorrijtuig te besturen,
bovendien voor het veroorzaken van de aan
rijding een boete van 25,
De verdediger verklaarde, dat zijn cliënt wel
gedwongen was, zoo van tijd tot tijd wat te
drinken. Geheelonthouding zou zijn productie
schaden. Hij vroeg een voorwaardelijke veroor
deeling.
Drank op den weg wordt door den Haarlem
schen kantonrechter vrijwel immer met hech
tenis en ontzegging gestraft. Zoo zal ook de
automobielverkooper zeven dagen in hechtenis
moeten doorbrengen en zes maanden lang geen
auto of motor mogen besturen. Daarnaast moet
hij wegens de aanrijding de geëischte boete
betalen. Misschien, dat hij nu wat minder
zingen en wat meer zuchten zal.
Voor deelnemers aan bovengenoemde cur
sussen, georganiseerd door het centraal comité
voor werkloozen, zal een serie voordrach
ten worden gehouden, waarbij diverse econo
mische vraagstukken worden behandeld.
De eerste lezing wordt gehouden op Don
derdag 12 Januari as. waarbij als spreker zal
optreden de heer E. A. van de Haar. met het
onderwerp „De practische werking van Beur
zen van Goederen, Geld en Effectenhandel".
Op de elfde bijeenkomst van „Geloof en
Wetenschap", Vrijdag 13 Januari, zal de zeer-
eerw. Père Hénusse S. J. uit Arlon in de bene
denzaal van het Concertgebouw in de Lange
Begijnestraat een lezing houden over: „Le
rapport de la Force au Droit",
(Berichten reeds geplaatst in een deel
van ome vorige oplage)
De ijsbreker „Wilhelmina Goedkoop" is Maan-
lagmorgen naar de Oranjesluizen te Amster
dam vertrokken, om daar verdere orders af te
wachten met het oog op de positie van de
sleepboot „Daniël Goedkoop", welke Vrijdag
middag naar het IJselmeer is vertrokken om
den ijsgang te verkennen.
Blijkens vliegtuigrapporten bevindt de
„Daniël Goedkoop" zich in het ijs vijf ki
lometer ten zuiden van het Enkhuizer-
zand, in de nabijheid van het beurtschip
„IJselstroom", dat reeds eenige weken vast
zit.
Maandagmorgen heeft de sportvlieger Postma
van de V. O. S. een tocht naar de beide sche
pen gemaakt, teneinde de situatie op te ne
men. Tevens heeft hij levensmiddelen uitge
worpen. In het ijs waren de woorden geschre
ven; „alles klaar". Dit werd eveneens gerap
porteerd door het Zweedsche vliegtuig S. E. B
A. C. op weg van Schiphol naar Kopenhagen.
Men meent hieruit op te kunnen maken, dat.
de „Daniël Goedkoop" gereed is den terug
tocht naar Amsterdam te aanvaarden. Van
middag om kwart over twaalf was de heer Post
ma met zijn vliegtuig opnieuw naar het IJsel
meer vertrokken, teneinde nogmaals poolshoog
te te nemen.
Nader wordt bericht, dat de sportvlieger
3ostma Maandagmiddag om kwart over 1 op
Schiphol is teruggekeerd van zijn tweeden tocht
laar 't Enkhuizerzand. Hij rapporteerde dat de
„Daniël Goedkoop" om kolen vraagt, hetgeen
de bemanning op het ijs had kenbaar gemaakt,
Het schijnt, dat de sleepboot aan den grond
heeft gezeten en dat de kolenvoorraad is uit
geput bij de inmiddels geslaagde pogingen om
vlot te komen. De ijsgang zou geen belemme
ring meer zijn voor den terugkeer.
Na ontvangst van dit rapport heeft de „Wil
helmina Goedkoop" onmiddellijk opdracht ge
kregen naar het IJselmeer te vertrekken om
hulp te bieden aan de „Daniël."
De postboot „Von Geusau", die Maandagmor
gen te kwart voor negen uit Urk vertrok met be
stemming Kampen, moest den strijd tegen het
ijs opgeven, en is om twaalf uur in de haven
van Urk teruggekeerd.
Omtrent de positie van de drie benzine
schepen, die nabij Hindeloopen in het ijs vast
zitten, wordt nader gemeld, dat de sleepboot
Tina Zondagavond om half zes behouden in de
haven van Stavoren is teruggekeerd.
Van de kust af zijn thans nog maar twee
schepen, de Leonide 7 en de Shell 6 waar te
nemen. Zij zijn ongeveer een kilometer in Noor
delijke richting afgedreven en tevens een kilome
ter dichter bij de kust gekomen.
Van de Leonide 1, die geladen is met
80.000 liter benzine, gasoline en petroleum
is niets meer te zien.
Waarschijnlijk is het vaartuig geheel door
het ijs ingesloten en zoodoende aan het oog
onttrokken. De mogelijkheid is echter niet
uitgesloten, dat het schip is gezonken.
Het ligt in de bedoeling, zoodra de weers
omstandigheden zulks toelaten, opnieuw met een
sleepboot uit te varen om de schepen te bergen.
Voorshands is dit onmogelijk door den zuid
westen wind, welke de vaargeul tusschen Stavo
ren en Kornwerderzand met ijsbergen heeft op
gevuld.
Het convooi was bestemd voor Groningen.
Als voorzorgsmaatregel in verband met ont
ploffingsgevaar wordt de geheele kuststrook tus
schen Stavoren en Kornwerderzand door politie
bewaakt, teneinde aegenen, die eventueel over
het ijs de schepen zouden willen naderen, daar
van te weerhouden. Op vele plaatsen maakt het
kruien, waardoor scheuren en wakken ontstaan,
dit echter reeds onmogelijk.
De luitenant-generaal, adjudant in b. d. van
H.M. de Koningin, commandant van het Veld
leger, J. J. G. baron van Voorst tot Voorst,
heeft den jubileerenden regimenten de volgende
dagorder gezonden:
Officieren, onderofficieren, korporaals en sol
daten.
Hare Majesteit de Koningin heeft mij opge
dragen aan u op den dag waarop het 125 jaren
geleden is, dat de stamonderdeelen van uwe re
gimenten werden opgericht. Hoogstderzelver
gelukwenschen over te brengen.
Mij kwijtende van deze eervolle taak, noodig
ik u uit, u diep te doordringen van hetgeen
deze gelukwenschen van de Koningin en het
daaruit blijkende vertrouwen van Hare Majes
teit voor u allen beteekent.
Zij moge u een aansporing zijn. om, voort
gaande in verhoogde dienstbetrachting, in of
fervaardigheid en geestdrift te wedijveren.
Aldus pal staande voor 's lands hoogste be
langen. zult gij ook onder de ernstigste om
standigheden ten volle aan uw taak en roeping
voldoen: het vormen van een hechte stutse om
Vorstenhuis en Vaderland.
Lang leve Hare Majesteit, onze geëerbiedigde
Koningin
Naar wij vernemen, heeft in een
Maandag gehouden vergadering van het
college van B. en W. van Amster
dam Wethouder de Miranda een voor
stel aanhangig gemaakt om den raad uit te
noodigen uit zijn midden een commissie te
benoemen, welke tot taak zal hebben te on
derzoeken de wijze, waarop en de omstan
digheden waaronder, in de laatste jaren
gronden in erfpacht zijn uitgegeven of ver
kocht.
Zondagavond heeft een insluiper zich toe
gang verschaft tot de bovenwoning van der.
caféhouder A. van H. aan een Eredascheweg
te Tilburg.
De inbreker forceerde op de slaapkamer een
kast, waaruit hij een ijzeren geldtrommel weg
nam, waarin zich vierduizend gulden aan
contanten bevond.
Van den dader ontbreekt elk spoor.
Het 125-jarig jubileum van het reg. kustar-
tillerie is te Den Helder en Vlissingen op fees
telijke wijze herdacht.
WIE ZICH NOG WARM KAN
KLEEDEN
BEDENKE HET TOCH WEL:
ER WORDT VEEL KOU GELEDEN
IN T HART.MAAR OOK
AAN 'T VEL.
VINCENTTUSVEREENIGING
De anecdote is het element, dat vaak pas
„esprit" geeft aan gezelligheid, gezelschappen,
svisites, lectuur. Men luistert er behaaglijk naar,
glimlacht eerst, lacht dan en ten slotte is men
wellicht een beetje wijzer geworden dan te
voren.
Hier zijn er een handvol.
Antonius van Dijck leffdc sedert 1632 bijna
uitsluitend te Londen. Hij was daar de veel
gezochte portretschilder van het hof en van
den hoogen adel. Hij verkeerde ook alleen in
deze kringen en was ten gevolge daarvan ver
plicht, voor dien tijd nogal phantastische uit
gaven te doen, wat voor hem aanleiding was,
om voor zijn werk zeer, zeer hooge prijzen te
vragen. Hij schilderde eens Koningin Henriette
Maria. Het geheel was zeer gelijkend, maar de
handen der vorstin had hij op zijn bewonde
renswaardige wijze verfijnd en op den voor
grond als volmaakt aangebracht, zoodat de
blik van den beschouwer er door werd gevan
gen. De Koningin was zeer tevreden en vroeg,
waarom hij haar handen zoo bij uitstek had
behandeld.
„Omdat," zoo zeide de meester, „deze han
den het zijn, die mij mijn loon moeten uit
betalen."
Theodore Hosemann (18071875), een teeke
naar van het opkomende Berlijnsche volks
leven, een kunstenaar vol humor, bezocht op
den avond voor Kerstmis een vriend, die als
amateur ook teekende en daarop geweldig
trotsch was. Toen men een paar glaasjes Küm-
mel ophad en gemoedelijk aan het praten was
geraakt, haalde de amateur een teekening voor
den dag, waarover hij het oordeel van Hose
mann wilde hooren. Het was een niet zeer be-
kleede danseres, buitengewoon slecht getee-
kend.
„Wat denk je daarvan?" vroeg hij benieuwd
en naïef.
„Oh," glimlachte Hosemann, „die dame zou
ik graag willen leeren kennen en haar een
cadeautje geven!"
„Wat beteekent dat? Bevalt zij je zoo?"
Zonder verder te antwoorden haalde Hose
mann een potlood voor den dag en deed de
danseres met een paar streken een alles be-
dekkenden bontmantel cadeau.
In 1709 vond bij Malplaquet de bloedigste
veldslag plaats in den Spaanschen oorlog over
de erfopvolging. Hij eindigde met een roemrijke
zege van Prins Eugenius, die den Engelschman
Marlborough tot bondgenoot had. Een derde
van het Oostenrijksch-Engelsche leger en een
groot deel van het Fransche leger bleef dood of
gewond op het slagveld achter. De Franschen
hadden onder bevel van hun maarschalk Vil-
lars zeer dapper gevochten, maar een eigen
aardige uitwerking hadden toch de ijdele woor
den, die een Fransch generaal in naam der ge
vangenen tot Prins Eugenius ridhtte. Hij zeide
zelfbehaaglijk, met een diepe buiging:
OMSCHRIJVING
NEDERLANDSCH-INDIË
Zeepost via Rotterdam
Mail via Marseille
Luchtpost Amsterdam-Bandoeng
SURINAME:
Mail via Bordeaux
Luchtpost Duitschland-Za. Amerika
Luchtpost Frankrijk-Zd. Amerika
ARUBA, BONAIRE, CURAcAO:
Mail via Le Havre
Mail en zeepost via Amsterdam
Luchtpost als Suriname
VER. STATEN V. AMERIKA, CANADA,
MEXICO, CUBA en ECUADOR:
Via Le Havre/Cherbourg
ARGENTINIë, BRAZILIë, CHILI, URUGUAY
Via Lissabon
Via Genua
Via Lissabon
Luchtpost als Suriname,
CHINA, JAPAN, HONGKONG
Via Siberië
Luchtpost Amsterdam-Bangkok-Hongkong
PHILIP. EILANDEN en MANTSJOERIJE
Via Siberië
Luchtpost als China
IRAK (Mesopotamië)
Via Istanbul-Damascus
Luchtpost als Ned. Inöië.
PALESTINA:
Via Istanbul—Aleppo
Via Marseille
Via Istanbul—Aleppo
Idem
Luchtpost als Ned. Indië.
BRITSCH-INDIË en BIFMA:
Via Marseille
Luchtpost als Ned.-Indië
CEIJLON, SINGAPORE:
Via Marseille
Via Napels
Luchtpost als Ned.-Indië.
SIAM en PENANG:
Via Marseille
Luchtpost als Ned.-Indië.
EGYPTE: Via IstanbulAleppo
Via Marseille
Via Piraeus
Via Istanbul-Aleppo
Luchtpost als Ned. Indië.
OOST-AFRIKA:
Via Marseille-Aden
Luchtpost Engeland-Zd. Afrika
ZD.-AFRIKA, via Southampton
Luchtpost als Oost-Afrika.
AUSTRAL. STATENBOND, via Marseille
Luchtpost Amsterdam-Bandoeng-Sydney
NIEUW-ZEELAND, Luchtpost als Australië.
DATA
Januari
13
12
10, 12, 14
9
11
14
10
13
10, 13
10
12
15
10, 13
12, 14
13
12
9, 12
9
12
12
14
12
12
13
12
12
13
14
12
10, 13
11
12
10, 12
LAATSTE TIJDSTIP
TERPOSTREZORGING
gew.
agt. st.
2.15
2.15
2.15
3.25
10.40
10.40
19.10
3.25
19.10
16.45
13.15
6.—
8.30
2.15
8.30
2.15
22.30
22.30
2.15
22.30
22.30
10—
2.15
19.10
2.15
22.30
2.15
22.30
22.30
10—
7—
16.45
10—
2.15
v. d. 19.30
v. d. 19.30
v. d. 19.30
V. d. 19.30
10.25
10.25
18.55
V. d. 19.30
18.55
16.30
13—
V. d. 19.30
8.15
V. d. 19.30
8.15
v. d. 19.30
19.30
19.30
v. d. 19.30
19.30
16—
9.45
V. d. 19.30
18.55
V. d. 19.30
19.30
v. d. 19.30
19.30
16—
9.45
v. d. 19.30
16.30
9.45
V. d. 19.30
„Ik hoop dat de eerste veldheer van onzen
tijd over onze dapperheid vandaag tevreden
is geweest."
„Zeker," antwoordde de prins, „maar nog
meer met het resultaat daarvan!"
Een generaal van den ouden Frits, von Hal-
kett, had het land aan vredestijden. Als oude
houwdegen verveelde hij zich dan stierlijk. Om
de verveling te verdrijven dacht hij de vreemd
ste bevelen uit. Zoo gaf hij op een Zondag de
volgende order uit: „Het infanterie-regiment
treedt voor de kerk achter de kerk aan, de eerste
bataljons direct naast de kerk. Na de kerk wordt
aangetreden voor de kerk, waarbij die voor de
kerk, achter de kerk en naast de kerk opge
marcheerde bataljons nu omgekeerd geordend
moeten worden, zoodat na de kerk voor de kerk
naast de kerk de andere bataljons opgesteld
staan."
Een andere generaal, Petery heeft in toespra
ken en bevelen dingen gezegd, die nog in Ber
lijn voortleven. Bij den dood van een kanonnier
maakte hij het volgende aan de troepen bekend:
„De kanonnier Krause beging de onbezonnen
heid, een kanon te onderzoeken, of het was
geladen. Het was geladen. De begrafenis vindt
morgen in witte broek plaats."
Toen Mussolini achttien jaar en onderwijzer
was, schreef hij een opstel over philosophie. Hij
was er bijna mee klaar, toen het manuscript
onder de oogen kwam van een jaloersch meisje
Het las het opstel en verbrandde het.
„Maar hoe was dat mogelijk?" vroeg hem
'aren later een Amerikaansche.
„Heel gewoon, mevrouw. Het meisje hield van
mij, en toen zij in mijn werk de woorden
„Platonische Eros" en iets verder Nietzsche's
blonde Bestie" las, was zij er van overtuigd,
dat ik haar bedroog!"
„Een onopgevoed mensch!" spotte de Ameri
kaansche.
„Een oprecht," verbeterde Mussolini. „De
meeste vrouwen willen het alleen maar niet
toegeven, dat bij haar de liefde gewichtiger is
dan de opvoeding."
Een jong dichter kwam bij Bilderdijk en
vroeg verlof hem zijn verzen te mogen voor
lezen. Bilderdijk stond dit toe en luisterde. Tij
dens de voorlezing nam hij bij sommige verzen
zijn mutsje af. De jonge dichter vroeg hem
verwonderd, wat dat te beteekenen had.
„Oh," zeide Bilderdijk met grimmige voor
komendheid, „als ik oude kennissen tref, pleeg
ik deze te groeten!"
In de Redoutezaal te Maastricht hield voor
de kunstenaarsvereeniging „Limburg" Dom. J.
Leussink O.S.B. een voordracht met lichtbeel
den over Russische ikonen.
Dit voor Maastricht vreemde onderwerp vond
ondanks het gure weer zeer veel belangstelling,
hetgeen de voorzitter der vereeniging, de heer
Specken, in zijn openingwoord met vreugde
kon constateeren.
De ikonenkunst, aldus Dom. J. Leussink, is
een onderdeel van de kunstgeschiedenis, met een
eenigszins exotischen inslag. Zij kunnen niet ten
volle geplaatst worden in de kunstgeschiedenis,
wijl ze, om ten volle begrepen te worden, gezien
moeten worden in het licht van den godsdienst.
Men moet ze derhalve niet beschouwen van
aesthetisch standpunt, maar meer uit religieus
oogpunt om de volle waarde te kunnen begrij
pen.
Spreker gaat dan aan de hand van een uit
gebreide collectie lantaarnplaatjes de ikonen
kunst nader beschouwen, waaruit blijkt, dat de
ikoon een geestelijke schilderij is, die niet rea
listisch weergegeven is, een geestelijke weergave
van abstracte gebruiken, waarbij legenden een
geliefkoosd onderwerp zijn.
De ikoon-schilder mijdt alle lichteffecten en
tracht alleen styleerend het geestelijk leven
voor te stellen, waarbij tevens opvalt, dat zij
meestal anoniem zijn en alleen gewrocht zijn
tot eer van God.
Aan de hand van de „Kruisafneming" van
Rubens, en een gelijke voorstelling op een ikoon,
wil spreker het verschil met realistische schil
ders laten zien en aantoonen, dat zij lijnrecht
tegenover elkaar staan. Uitsluitend religieuze
overwegingen spelen hier de rol, er heerscht een
volkomen gebrek aan realisme.
Door dit gebrek aan realisme doet een ikoon
meer denken aan een middeleeuwsch miniatuur
waarbij van eenige impressie absoluut geen
sprake is, daar de oogen altijd star over alles
heenkijken.
In het kort gaat spreker dan vervolgens de
scholen na, als die van Kiev, Novgorod, bij wel
ke laatste het Byzantijnsch systeem zich ver
mengde met Russische invloeden, waar onver
mengde kleuren gebruikt werden. Vandaar de
geweldige kleureffecten bij deze ikonen.
Spreker wijst verder op de geraffineerde com
positie, waaruit wederom blijkt, dat elk realisme
vreemd is aan deze kunst.
De latere school van Moskou heeft niet meer
dat raffinement, de ikonen gaan meer lijken op
miniaturen, hetgeen als de laatste periode der
ikonenkunst kan opgevat worden. Wel kwam
in de vorige eeuw een opleving, doch de oude
ikonenkunst kon toch niet benaderd worden.
Het starre had plaats gemaakt voor meer vrije
beweging, terwijl ook Westersche invloeden,
vooral Italiaansche, zich deden gelden, waarbij
evenwel de geestelijke waarde der voorstelling
nog geaccentueerd werd.
Tot slot besprak Dom. J. Leussink nog van dit
interessante onderwerp de plaats der ikonen in
hun omgeving, waarbij vooral onderstreept werd
hoe de gemeenschap der heiligen sterk beleefd
wordt in de Oostersche kerk.
Naar men ons bericht is pastoor B. B. H.
van Eijl te Udenhout, een der oudste piiesters
van het Bossche bisdom, ernstig ziek.
V> hrlstui heeft aan Zijn Kerk voor
speld, dat «IJ om Zijnentwille vervol
gingen zou moeten verduren Zalig «IJ,
die vervolging lijden om de Gerechtig
held, want hunner to het Koninkrijk
der Hemelen.
LONDEN, 9 Jan. (Reuter.) Eenige uren na
van zijn vacantie in Zwitserland te zijn terug
gekeerd, heeft de lord-grootzegelbewaarder, An
derson, op een persconferentie o. m. verklaard,
dat zijn departement tot aan de September-
crisis had gewerkt vólgens een zeker tijd
schema, waarbij sommige zaken tegen einde
1941 voltooid moesten zijn, o. m. het voorzien
in een groote hoeveelheid bluschmateriaal voor
het bestrijden van branden ten gevolge van
vliegtuigaanvallen. Ten gevolge van de ver
snelling tot omstreeks einde 1939 zal de uit
rusting, die eerst einde 1941 gereed moest zijn-
in hoofdzaak op het einde van dit jaar ge
reed zijn.
Verder zeide Anderson
„Wij gaan bij onze werkzaamheden uit
van de veronderstelling, dat er oorlogsge
vaar bestaat pinnen betrekkelijk korten
tijd. Maar dat beteekent niet, dat wij oor
log verwachten. Werkelijk, er is slechts
één manier om de burgers te beveiligen,
en dat is een oorlog te voorkomen! Ons
doel moet zijn, wanneer er een oorlog
is, daaruit met zoo min mogelijk letsel voor
de natie te voorschijn te komen, maar ook
zegevierend te voorschijn te komen."
BARCELONA, 9 Jan. (Reuter) Het
republikeinsche leger van Miaja aan het
front van Estramadura heeft de stad Azua-
ga, op ongeveer 60 mijl ten Noordwesten van
Cordoba, bezet.
Verder heeft de rechtervleugel van het link-
sche leger zich meester gemaakt van Monter-
rubio en van de toegangswegen naar Castuera.
een belangrijk knooppunt van straat- en spoor
wegen in de provincie Badajoz. De linkervleu
gel, die in Z.W.-richting oprukt, heeft de toe
gangswegen tot Valverde en de strategische
stad Llerena bezet, evenals den heuvel Picuda-
Bij een hedenavond op Barcelona gerichter!
luchtaanval is de chefmachinist van het Brït
sche s.s. „Aylesford" gedood.
Volgens de laatste berichten zijn bij den
aanval nog 20 personen, onder wie vier vrou
wen, gewond. De bommen kwamen neer in
straten bij de haven.
WARSCHAU, 9 Jan. (Havas) Het Poolsch
Telegraafagentschap meldt uit Praag, dat va
middag een afdeeling miliciens der Karpatho-
Oekrainsche regeering steenen heeft geworpen
door de ruiten van het Poolsche consulaat
Sevlius in Roethenië. De gendarmerie, die
van het incident in kennis werd gesteld, wei
gerde op te treden, met de verklaring, dat het
personeel het te druk had met den dienst-
Naar aanleiding van dit incident heeft de
Poolsche zaakgelastigde te Praag krachtig ge
protesteerd en volledige genoegdoening geeiscm-
van de zijde der Tsjecho-Slowaaksche en Roe
theensche regeering.
Tevens meldt PAT uit Boedapest dat de
Hongaarsche regeenng haai zaakgelastigde
Praag opdracht heeft gegeven om volledige
oenoegdoening te eischen voor de schending
van Hongaarsch grondgebied. Volgens het£elf
bericht zal de Hongaarsche gezant te Praa=,
pas naar zijn post terugkeeren ls de jongste in
cidenten volkomen geregeld zijn.
In een officieel communiqué der Karpatho-
Oekrainsche regeering, waarin melding wordt
gemaakt van het incident te
zegd, dat dit is uitgelokt door „betaalde agents
provocateurs."
CHUST 9 Jan. (Havas.) In, een officieel com
muniqué betreffende het instellen van een neu
trale zone tusschen Hongarije en Roethen e
wordt nog verklaard, dat hierdoor geen enkele
wijziging zal worden gebracht in de door de
scheidsrechterlijke uitspraak van Weenenvast
gestelde grenslijn. Mongen zullen de gevange
nen door beide partijen worden uitgewisseld.
De uitslagen van de partijen, gespeeld in de
vijfde ronde van het schaaktournooi te Lening
rad, luiden:
TolouchLilienthal 1—0
RagozinBondarevsky 1—0
SmyslovBelavenetz 10
MakagonovKonstantinopolsky V4—V4
PanovRabinovich 'A
Goolidze—Keres afgebroken
ReshevskyFlohr afgebroken
Alatortzev—Kahn afgebroken
RomanovskyLoewenfisch afgebroken.
Na vijf ronden heeft de jongste deelnemer
aan het tournooi, de Moskousche kampioen
Smyslov, de leiding met 4 uit 5.
