Roosevelt's pleidooi voor nationale defensie Een flinke rit Chamberlain bij den Koning Het nieuws van heden „AMERIKA MOET STEEDS PARAAT ZIJN" DE DUITSCHE STAP BIJ ONZE REGEERING BESPREKING VAN HET JODENVRAAGSTUK DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 13 JANUARI 1939 - OCHTENDBLAD WE BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE» NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs(bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal 13.25. Bij onze Agenten 27lA d. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21582 Uitgebreide credieten voor land legerluchtmacht en marine aangevraagd Minstens 3000 nieuwe leger vlieg tu igen Een crediet van 525 millioen Uitbreiding der marine Een minimum-program Een regeling aan de Hongaarsche grens sic mm Minister Patijn heeft zijn leed wezen uitgesproken Bataafsche Petroleum Maatschappij Nieuwe 3l/2 pet. obligatieleening Het Weer Graaf Ciano heeft hedenochtend den Duitschen ambassadeur ontvangen De ,,Osservatore" over het komende bezoek De besprekingen Halifax op het Engelsch College Rublee stelt Schacht verscheidene vragen over het standpunt van Duitschland Besprekingen verdaagd Duitsche spionnage in Denemarken Radio-zaak als een der belang rijkste centra Nieuwe mobilisaties door Barcelona Linksche aanval in Estremadura wordt voortgezet De rechtsche opmarsch Troonrede van Koning Haakon Cedillo doodgeschoten NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Inget mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor «4» kleine annonces „Omroepers" rle de rubriek WASHINGTON, 12 Jan. (Reuter). He den is in het Congres de met spanning Verwachte speciale boodschap van presi dent Roosevelt betreffende de nationale defensie ingediend. Verwijzende naar het feit, dat in zijn re cente boodschap aan het Congres, hij ge sproken heeft over de veranderde wereld- toestanden buiten het Amerikaansche half rond, welke onmiddellijke stappen ter be scherming van de Amerikaansche vrijhe den dringend noodzakelijk maken, mis prijst Roosevelt het toegeven aan eiken vorm van hysterie. Waar echter de nadruk °P gelegd moet worden, zoo zet de presi dent verder uiteen, is de groote verande ring, die duidelijk is in de internationale conflicten sedert het einde van den we reldoorlog en in het bijzonder gedurende de laatste paar jaren. Voorts legde Roosevelt den nadruk op het 'eit, dat, ofschoon de Vereenigde Staten op 6 ^Pril 1917 waren gaan deelnemen aan den Wereldoorlog, de Amerikanen geen enkel deel hadden genomen aan eenigerlei grooten strijd tot eind Mei 1918, en dat tot in Augustus 1918 °e Amerikaansche legers aan het front bijna Uitsluitend gebruik hadden gemaakt van ^zansche of Britsche artillerie en vliegtuigen. Voortgaande verklaart Roosevelt in de ver- 6t« verte niet de gedachte te willen wekken, het Congres of de president er ook maar aah dachten deel te nemen aan een nieuwen °°riog op Europeeschen bodem. Deze feiten to°n€n echter aan, dat de Vereenigde Staten in 1917 niet gereed waren om operaties op groote schaal te land en in de lucht te voeren. betrekkelijken zin, aldus gaat de boodschap v«rder, zijn wij thans niet méér gereed dan het toen waren. En wij kunnen niet ga- Zatideeren dat er een lange periode komt, vrij Vah aanvallen, waarin wij ons zouden kunnen v°orbereiden. Het wordt noodzakelijk voor h-öeren Amerikaan, de huidige defensie te ver dijken met de thans mogelijke gevaren van *etl aanval op de Vereenigde Staten. ®en nauwkeurig onderzoek van de dringend- St* eischen van thans brengt den president er in deze zitting van het Congres aan te be den om zoo spoedig mogelijk omstreeks 525 dllioen dollar uit te trekken, waarvan 210 'oen zouden moeten worden uitgegeven dooi schatkist vóór het einde van het begroo- 'Ssjaar, dat eindigt op 30 Juni 1940. ^illi t'hi overzicht toont aan, zoo zegt Roosevelt verder, dat van dit bedrag omstreeks 450 -'Hioen uitgetrokken zou moeten worden voor behoeften van het lei de leger, 65 millioen voor ,e .vloot en 10 millioen voor de opleiding van Jjfele piloten. Wat het leger betreft brengen 'ichtingen uit andere landen ons ertoe te ciooven, dat er een volledige herziening moet V men van onze luchtvaartoegrooting. Geen v rant\voordelijk officier bepleit het opbouwen jjb onze luchtmacht tot een totaal van de "Schikbare toestellen of van de productieca- citeit gelijk aan die van zekere andere na- Wij denken in termenn van de nóód- gelijke defensies en de conclusie is onver- iJdelijk, dat onze bestaande strijdkrachten e volstrekt onvoldoende zijn, dat zij onmid- Ük moeten worden versterkt. ^Voorgesteld wordt, dat 300 millioen wordt ]e getrokken voor den aankoop van verschil- ,^'de typen legervliegtuigen. Dit moet voorzien een minimale toeneming met 3000 vlieg er?®11' doch gehoopt wordt, dat opdrachten op Suil 6611 Sroote schaal de kosten per eenheid 'en drukken en dat derhalve meer vliegtui- b voor dit bedrag zullen kunnen worden g ^gekocht. De militaire luchtmacht wordt fce- tgbwoorhjg in een weergaloos, verontrustend sH ik° uit§ebreid, de vergrooting van radius, v fj'heid en capaciteit der vliegtuigen van het hebben de Amerikaansche eischen sacK„een defensieve luchtmacht gewijzigd De ^Och aanvullende plannen zullen de jw^verdediging van de Vereenigde Staten, op Vasteland, Alaska, Hawaii, Puertorico en panama-kanaalaone aanzienlijk versterken. afe^fnneer de inwilliging der credieten snel sto^ bdeld kan worden, wordt voorgesteld ter- biie 50 van de 300 millioen voor de vlieg- eih?11 onmiddel!ijk beschikbaar te .stellen, ten- tien verbetering te brengen in den bestaan- gpv achterstand der vliegtuigenproductie ten Cho Van niet Sebruikte fabrieken. Van de dig Veer 150 millioen, die voor het leger noo- eeti Z'^n' Roosevelt voor om credieten tot aa bedrag van 110 milioen te besteden voor diiijhaffing van uitrustingsstukken, die on- hry/ bijk noodig zouden zijn in geval van epjd en niet verkrijgbaar zouden zijn uit en ls^rlei bron binnen den noodzakelijken tijd de noodige hoeveelheden, zooals lucht- ta}1Kergeschut, semi-automatische geweren, anti- *h a escilut, licht en zwaar geschut, munitie StjJjf^hiaskers. Voorts stelt Roosevelt voor om- 32 millioen te besteden om de in dustrie in staat te stellen voorbereidingen te treffen voor de productie in geval van nood van een hoeveelheid van die militaire stukken, die geen commercieelen aard hebben en zoo moeilijk te vervaardigen zijn, dat zij een der lastigste punten vormen in het probleem der aanschaffing. Het saldo zou gebruikt moeten worden voor verbetering en versterking der zeekustdefensie van het Panamakanaal, Hawaii en het vasteland. De geraamde credieten van 65 millioen voor de Marine moeten worden verdeeld in 40 mill, voor de oprichting en versterking van vloot- bases in beide oceanen in algemeene overeen stemming met het rapport van de speciale com missie, die reeds een rapport bij het Congres heeft ingediend, en voorts ongeveer 21 millioen voor Marine-vliegtuigen, luchtvaartmateriaal en proefnemingen. Ten slotte is voor de nationale defensie een jaarlijksche opleiding van aanvullende piloten noodig, welke in de eerste plaats gericht behoort te zijn op het verschaffen van de bekwaamheid voor civiele vliegtuigbesturing. In samenwerking met de opvoedingsinstellingen gelooft men, dat een uitgave van 10 millioen per jaar een pri maire opleiding zal geven aan omstreeks 20.000 burgers. Sprekende over de veiligheid van de Panama- kanaalzone, die Roosevelt van het uiterste be lang noemt, zegt de president, dat het vredes- garnizoen daar thans onvoldoende is voor de defensie van deze vitale schakel. Het perma nente garnizoen moet vergroot worden, zoodat een minimum wordt verkregen van het perso neel, dat noodig is voor de bediening van de luchtafweer en de zeekustbewapening voor de verdediging van het kanaal. Daarom stelt de president voor 27 millioen uit te trekken voor het garnizoen in vredestijd en voor een behoorlijke onderbrenging daarvan. Van dit bedrag zou vijf millioen terstond beschikbaar moeten worden gesteld, zoodat het noodige bouwwerk aangevangen kan worden. De voorafgaande aanbevelingen, aldus vervolgt de boodschap, vormen een goed afgerond pro gram, dat door mij als opperbevelhebber van leger en vloot en door mijn adviseurs beschouwd wordt ais het minimumprogram voor de be hoeften der defensie. Iedere Amerikaan is zich bewust van de vreedzame bedoelingen der re sting en het volk weet, dat wij geen gedachte hebben voor agressie en geen wenschen naar ge- beidsuitbreiding. Niettemin ben ik als uitvoe rend hoofd der regeering gedwongen de feiten onder de oogen te zien. Wij hebben een prachtig actief in de kwaliteit van onze manschappen, maar zonder moderne wapenen en behoorlijke opleiding der mannen, hoe practig hun type ook zij, zouden wij hopeloos belemmerd zijn, wan neer wij werden aangevallen. Het zou economisch onverstandig zijn om in vredestijd te voorzien in de geheele moderne uitrusting, die in het noodgeval van oorlog vereischt zou zijn. Het zou echter onverstandig zijn, van nationaal stand punt beschouwd, wanneer niet voorzien werd in de kritieke uitrustingsposten, die onmiddellijk noodig zouden kunnen zijn en geen voorzienin gen te treffen voor massaproductie in geval van oorlog. Zonder aan hysterie te offeren, zoo ver klaart Roosevelt ten slotte, is dit program slechts een minimum vereischte. Daarom vertrouw ik, dat het Congres snel zal han delen volgens dit noodprogram ter verster king van de defensie der Vereen. Staten. PRAAG, 12 Jan. (Havas.) Het volgende offi cie ele communiqué is te Praag gepubliceerd: „De Hongaarsche zaakgelastigde heeft van daag op het ministerie van Buitenlandsche Za ken medegedeeld, dat de Hongaarsche militaire autoriteiten op voorstel van Tsjecho-Slowakije aan gewapende burgerpersonen verboden de af- bakeningslijn te naderen. Het Tsjecho-Slowaaksche ministerie van Bui tenlandsche Zaken heeft hierop geantwoord, dat van Tsjecho-Slowaaksche zijde gelijke maatre gelen waren genomen. Voorgesteld werd een gemengde Tsjecho-Slo- waaksch-Hongaarsche commissie te benoemen, ten einde over de practische uitvoering van de- zijn maatregel tot overeenstemming te komen.' In het bosch van St. Germaine heeft de Fransche politie een opwindende jacht gemaakt op autobandieten, die op de wegen rondom Parijs automobilisten aanhielden en beroofden. Eén der bandieten werd tijdens de achtervolging gedood, twee andere zijn nog voortvluchtig Naar aanleiding van het bericht uit Duitsche bron in zake een stap van den Duitschen gezant te 's-Graven- hage bij de Nederlandsche regeering, vernemen wij van bevoegde zijde, dat de Duitsche gezant reeds onmiddellijk na de geconstateerde feiten zich tot den minister van Buitenlandsche Za ken heeft gewend. De minister heeft zijn leedwezen uitgesproken en een onderzoek toegezegd. De Nederlandsche Handel-maatschappij deelt mede, dat Donderdag een obligatie- kening met de Bataafsche Petroleum Maat schappij werd afgesloten, groot 100 mil lioen, rentende 3K> pet., looptijd 25 jaar, uit gifte-koers 100 Vi pet. waarvan het prospec tus spoedig zal verschijnen. M Eergens op een plein in Weenen E s stond dezer dagen een taxi-chauf- E E feur, Otto Wagner geheeten, op E E een „vrachtje" te wachten, toen hij opeens bericht kreeg, dat hij een E Amerikaan moest gaan halen in.... |j j§ Hamburg. Terstond voerde hij de h E opdracht uit en enkele dagen later keerde hij in de Oostenrijksche E H hoofdstad terug, vergezeld van zijn E cliënt, Earl K. Brady, een industri- E E eel, die de reden van dezen zon- E H derlingen rit nader verklaarde. Bij zijn vorig verblijf in Europa had hij in Weenen gebruik ge- maakt van de diensten van Wag- ner en hij was daarover zeer te- H vreden geweest. Dat had hem op |j s het idee gebracht, om maar direct, E zoodra hij in Hamburg van de boot E H kwam, de taxi te nemen. Waarom E E zou hij daarmee dan wachten, tot E hij aan het station in Weenen was E aangekomen? 1 VOOR HET GEHEELE LAND: E Iets kouder, afwisselend bewolkt met en- kele plaatselijke regenbuien, meest matige Westelijke tot Zuidelijken wind. Ter verijdeling van plotselinge overvallen door gewapende benden hebben de Britsche leg er autoriteiten in Palestina op de toegangswegen naar belangrijke centra versperringen aangebracht ROME, 12 Jan. (Reuter) By hun be zoek aan het Quirinaal werden minister president Chamberlain en Lord Halifax luide toegejuicht. De beide Britsche Staatslieden gebruikten de lunch bij den Koning. Ook de prins van Piemont, dé duce. graaf Ciano, lord Perth, Grandi e.a. zaten aan. Na de lunch keerden de bezoekers naar Villa Madama terug. De Britsche ministers werden hartelijk toe gejuicht door twintigduizend toeschouwers, toen zij vanmiddag naar het Forum Mussolini reden om daar een gymnastiekdemonstratie van de fascistische jeugd te aanschouwen. Na de de monstratie reden de Britsche ministers met Mussolini naar het Palazzo Venezia, ter hervat ting van de politieke besprekingen. Na <je besprekingen van heden tusschen de Britsche en Italiaansche staatslieden verluidde, dat van geen van beide zijden gevraagd is om of toegestemd is in het aangaan van eenigerlei verplichting, regeling of overeenkomst. De vier staatslieden vervolgden en beëindigden op te vreden stellende wijze de gisteren aangevangen taak van het instellen van een onderzoek naar den Europeeschen toestand. Beide partijen ble ven hun standpunt handnaven en begrepen vol komen elkanders opvattingen. Er worden geen verdere formeele besprekingen verwacht. Vanochtend heeft de Italiaansche minister van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, onmid dellijk nadat zijn Britsche collega, lord Halifax bet Palazzo Chigi had verlaten, den Duitschen ambassadeur te Rome, Von Mackensen ont vangen. Onze Romeinsche correspondent seinde ons d.d. 12 Januari: Hedenmiddag heeft lord Halifax een be zoek gebracht aan het Engelsch Priester college te Rome, waar hij werd ontvangen door Mgr. Godfrey, den onlangs benoemden aPostolischen delegaat in Engeland. Lord Halifax verontschuldigde minister Chamberlain, die zeer tot zijn spijt verhin derd was te komen. Na het bezoek aan het Engelsch Priester college bezocht lord Halifax den Sint Fieter. Aan den vooravond van het bezoek van den Engelschen minister-president Neville Chamber lain en den minister van Buitenlandsche Zaken, lord Halifax aan Z. H. Paus Pius XI, wijdt de hoofdredacteur van de „Osservatore Romano" een korte beschouwing aan de beteekenis van dat bezoek, welke hij daarin gelegen ziet, dat het een manifestatie is van den band tusschen religie en politiek. Graaf dalla Torre ziet in het bezoek van de beide Engelsche ministers aan den Pontifex de erkenning van de waarheid, dat de meest perfect denkbare beschaving op het Evangelie berust. Hij brengt voorts aan minister Chamberlain en lord Halifax hulde in verband met hun groote verdiensten voor het behoud van den vrede, waarvoor Z. H. de Paus ook steeds werkte en bad. Hij herinnert ten slotte aan het bezoek van MacDonald en Simon aan Z. H. den Paus zes jaren geleden en spreekt in dit verband over de goede betrekkingen tusschen Engeland en den Heiligen Stoel, die verder ook bij de heiligverkla ring van John Fisher en Thomas More en on- ar.gs bij de benoeming van 'n apostolischen de- itgaat in Engeland ten duidelijkste bleken. LONDEN, 12 Jan. De Times meldt uit Berlijn: De eerste van een reeks besprekingen tus schen dr. Schacht, den president van de Rijksbank, en den heer Rublee, den leider van het te Londen gevestigde bureau van de conferentie van Evian, is Woensdagoch tend te Berlijn gehouden. Des middagsheeft dr. Schacht over de te berde gebrachte punten met zijn regeering over leg gepleegd. Hoewel geen officieele mededeeling is gedaan over de bijeenkomst, afgezien van een korte verklaring van Rublee, wordt vernomen, dat eer. aantal bepaalde vragen waren gesteld aan dr. Schacht, met het doel na te gaan of er eenig vooruitzicht was op onderhandelingen, welke zouden kunnen leiden tot een uitvoerbaar plan, dat aanvaardbaar kan zijn voor vreemde landen en derhalve tot hoever de Duitsche regeering bereid zou zijn te gaan ter vervulling van haar zoo dikwijls tot uitdrukking gebrachten wensch de Joden kwijt te iaken. Op deze vragen heeft dr. Schacht volgens de Times geen direct antwoord kunnen geven. Het verluidt, dat hij vandaag overleg pleegt met veldmaarschalk Goering en andere leden der regeering en dat hij morgen zijn plan in een meer definitieven vorm kan voorleggen. BERLIJN, 12 Jan. (Havas.) Met het oog op Nieuwjaars-ontvangsten zijn de besprekingen van dr. Schacht en Rublee over de emigratie der Joden tot een nog niet bepaalden dag uit gesteld. KOPENHAGEN, 12 Jan. (Havas.) Zooals „Na tional Tidende" meldt, heeft de politie by on langs verrichte huiszoekingen vastgesteld, dat een zaak in radio-toestellen, welke in het cen trum van Kopenhagen was gevestigd, een der belangrijkste spionnage-centra in Denemarken was, gesticht door twee Duitschers, die vier ja ren geleden in het land waren gekomen. SECTOR LERIDAenCERVERA ESA OE SEGRE DONCELL AGRAMUNT PUtGVEft BELL VER r^j\CLARAVALLS S'mtnOLIO li VER Dl! CKJTAULL4 8A.RBARA f^ONTBLANCH n»tr mlt* E5Pw:-A ftë'ÜLAMER BARCELONA, 12 Jan. (Havas). De mi nisterraad heft goedkeuring gehecht aan mobilisatie van de lichtingen 1921 tot 1915. Deze lichtingen omvatten de mannen van 38 tot 44 jaar. Volgens Reuter melden de regeeringstroepen in Estremadura, dat zij vandaag volledig de Santosbergen hebben dmsingeld, zoodat zy binnen deze omsingeling de drie sleutelsteden Pennarryoa, Belmez en Pueblo Nueco hebben. Verder zyn zij in het bijzonder opgemarcheerd in Monterrubio, waar de rechtschen in wan orde zijn gevlucht met achterlating van veel oorlogsmateriaal. De rechtsche troepen aan het Catalaansche front hebben, zooals Havas uit Burgos meldt, den Mont Cisca veroverd en het dorp Agramunt omsingeld. Het dorp Guardia Deprals ten Noordwesten van Montblanch is bezet. De radiozender van Cadiz heeft volgens Ha vas aan zeevarenden medegedeeld, dat in de wateren van Spaansch Marokko mijnen zyn gelegd tusschen Melilla en Alhucemas. Der halve, aldus het communiqué, is het verboden de kust te naderen zonder toestemming. De schepen, die zouden probeeren de driemijlszone te passeeren zullen worden getorpedeerd en beschoten zonder voorafgaande waarschuwing Verder meldt Reuter uit Londen, dat de Britsche regeering een krachtig protest heeft gezonden aan Franco tegen de schending der Britsche territoriale wateren door Rechtsche schepen in een actie tegen den torpedojager der regeering „Jose Luis Diez". De vlootcorrespondent van de „Times", die deze mededeeling doet, voegt er aan toe, dat de regeering zich het recht voorbehoudt schadevergoeding te eischen voor de aan Brit sche burgers toegebrachte wonden en de zaak beschadiging. Roosevelt heeft in het Congres zijn bood schap betreffende de nationale defensie ingediend. Barcelona heeft verschillende nieuwe lichtingen gemobiliseerd. De Mexicaansche rebellenleider Cedillo werd doodgeschoten. Nieuwe rijksweg te Roosendaal geopend. Tegen Haagschen advocaat is wegens verduistering van faillissementsgelden 1 Vj jaar gevangenisstraf geëischt. In verband met beschadiging van Duit sche ambtswoningen heeft minister Patijn den Duitschen gezant zijn leed wezen betuigd. Rotterdam zal de regeering machtiging vragen tot aanleg van een luchtvaart- haven in den polder Zestienhoven. Doorns burgerij zal den Duitschen ex- keizer bij zijn 80sten verjaardag een tuinhuisje aanbieden. Tien jaar gevangenisstraf geëischt tegen bakkersknecht, die brand gesticht heeft bij zijn patroon te Barendrecht. Weer zware ijsgang op het IJselmeer. Werkloozenrelletjes te Utrecht. Nieuwe 3J4 pet. obligatieleening, groot f 100 millioen, voor de Bataafsche Pe troleum Mij. New-Yorksche beurs: na scherpe reactie volgde herstel. „Men" Er is geen geduchter aanklager en onbarmhartiger rechter dan „men". Wee allen die in handen van „men" vallen. Reputaties van jaren worden gebroken in één uur en hooger beroep lijkt uitgesloten. Want al zou nog zoo'n onpartijdige instantie u vrijplei ten, indien „men" u eenmaal geoor deeld heeft dan helpt er geen vrij spraak van anderen. Want „men" haalt de schouders op, en mompelt: ,JIu ja, er zal toch wel iets van waar zijn." Daarom zal ieder weldenkend mensch er voor moeten zorgen niets uitstaande te hebben met „men". Vraag eens aan ieder die van „men" iets gehoord heeft, naar een juiste formuleeringnaar precieze gegevens omtrent een aanklacht en ge zult be vinden hoe vaag alles blijft. Intus- schen heeft „men" iemand genekt! OSLO, 12 Jan. (Reuter.) By de opening van de zitting van het parlement heeft Koning Haa kon vandaag een troonrede uitgesproken, waar in hij o. a. verklaarde, dat de hoop op vrede sterk leeft onder alle volken. De Koning hoopt, dat deze hoop verwezenlijkt zal worden. De Noorsche regeering zal alles doen om het recht van Noorwegen, neutraal te biyven in intema- tionale conflicten, waarby Noorwegen niet be trokken is, te handhaven. MEXICO, 12 Jan. (Reuter.) De beruchte opstandelingen-leider Satumino Cedillo is gedood in de bergstreken van den staat San Luis Potosi. Cedillo was vroeger divisie-generaal in het Mexicaansche leger. Met een kleine groep aan hangers is hij bijna een half jaar in openlyken cpstand tegen de regeering van Cardenas ge weest. Met zijn dood is thans alle oppositie tegen de bestaande regeering uitgeroeid. Waarschijnlijk zal het ïy'k naar Mexico-City gebracht worden en aan zijn verwanten ter beschikking worden gesteld voor de ter aardebestelling. Stand op Vrijdag 1 nur v.m.: 745.4 Vorige stand: 744.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1