De ruggegraatsweg van Brabant
Tien jaar geëischt
DE DUITSCHE HELD
Omlegging bij Roosendaal
geopend
VRIJDAG 13 JANUARI 1939
lan
In den loop der komende jaren
zullen tal van verbeteringen
tot stand komen
Tempo te langzaam?
Zware ijsgang op het
IJselmeer
Vaargeul door veranderde wind
richting dichtgeschoven
Beschadiging Duitsche
ambtswoningen
Felle taal in de pers van het
Duitsche Rijk
Zilveren C.A.O. in de
typografie
De heer G. J. Thieme geridderd
Het luchtvaartterrein
voor Rotterdam
Raad machtigt B. en W. tot
verzoek aan regeering
AUTOSNELWEG DEN
HAAG—UTRECHT
Binnenkort openstelling van een
nieuw wegvak
Buspassagier door
auto gegrepen
Ernstig verkeersongeluk in den
Achterhoek
80e VERJAARDAG VAN DEN
DUITSCHEN EX-KEIZER
Doorns burgerij biedt een
tuinhuisje aan
DE VERZANDING VAN
„DE STROOPPOT"
De erfpachtkwestie
in de hoofdstad
Mr. A. R. Rodrigues de Miranda
contra „De Telegraaf"
Nieuwe zetel voor
de K.N.A.C.
Voorstellen van het bestuur
aanvaard
NOODLANDING WEGENS
BENZINE-GEBREK
Piloot kwam er beter af dan
zijn toestel
VARIIENSPRIJZEN
Een beroep op den minister
Uitbreiding ziekenhuis te
Steenbergen
Bakkersknecht had brand gesticht
bij zijn patroon
Ons handelsverkeer
Bespekingen met België en
Luxemburg begonnen
G F. Sloot overleden
UIT DE STAATSCOURANT
Roode Kruis
Ontslag burgemeester
Landbouwhoogeschool
Onderscheiding
se
Ler aog leefde, of als Hohenlohe, de wonder
Prmcenhage
Tilburg
Bergen
0p Wouw^
Zoom
Roosendaal
Moergestel
Oirschot
Best
RIJKSWEG DOOR NOORD-BRABANT
EN
TOEKOMSTIGE VERBETERINGEN
Eindhoven
Geldrop
Leende
Te Roosendaal is de nieuwe rijksweg,
^eike vanaf de Bredasche baan, half rond
Roosendaal naar de Wouwschebaan loopt
in werkverschaffing is aangelegd, officieel.
Geopend en in gebruik genomen.
De weg heeft een lengte van circa vijf kilo
meter met een uitgestrekt viaduct ter plaatse,
^aar deze weg de spoorbaan ten zuiden van deze
Gemeente kruist. Hiermede is in totaal een be
drag van f 792.000 gemoeid geweest.
Het wel zeer bijzondere bij deze plechtigheid
is geweest, dat niet een minister, noch een com
missaris der Koningin of een burgemeester de
Symbolische handeling verrichtte, maar dat zulks
Geschiedde door een der uit het leger der werk
lozen daarbij tewerk gestelde arbediers in tegen
woordigheid van tal van autoriteiten.
Dit is de eerste van een serie omleggingen om
steden, zooals de Rijksweg, welke van West naar
Dost als een ruggegraat door Noord-Brabant
ioopt van Bergen op Zoom, via Roosendaal, Bre-
öa, Tilburg en Eindhoven naar Limburg, in de
toekomst zal krijgen, bij alle hier genoemde ge
meenten. Door enkele geheel nieuwe wegvakken
SliJlen ook nog een groot aantal andere ge
meentelijke traversen in de toekomst vermeden
kunnen worden, zooals de kommen van Wouw
Princenhage, Moergestel, Oirschot, Best, Gel
oop, Heeze en Leende. Met een en ander zullen
fchter nog enkele jaren gemoeid zijn, schrijft de
K.N.A.C., aangezien het tempo, waarmede ver
schillende omleggingen en nieuwe wegvakken tot
stand worden gebracht, bepaald te wenschen
Overlaat, hetgeen voor een belangrijk gedeelte
°ok aan een gebrek aan medewerking van ver
schillende gemeenten geweten moet worden.
Van West naar Oost zullen de volgende ver
beteringen in den loop der jaren tot stand ko
men:
a. Bergen op Zoom. Een oostelijke omleg-
Ging, voorloopig niet urgent, omdat de ge
meente reeds een omlegging tot stand heeft
Gebracht ten oosten van de spoorbaan, waar
mede de kom van de gemeente kan worden
°htgaan.
b. Wouw. Door den spoedigen aanleg van
^n nieuwen Rijksweg van Moerdijk naar Ber
ken op Zoom met behulp van gelden uit het
Werkfonds, zal zoowel de bebouwde kom van
Wouw als de gelijkvloersche spoorwegkruising
t«n westen daarvan vermeden kunnen worden.
c. Roosendaal. De omlegging ten zuiden van
be gemeente is juist geopend. Behalve de
drukke gemeentekom, die vooral op marktdagen
®en belemmering vormde, vermijdt men thans
'evens den zoo dikwijls gesloten gelijkvloerschen
spoorwegovergang nabij het station. De nieuwe
°miegging gaat met een viaduct over de spoor-
hjnen RoosendaalVlissingen en Roosendaal—
Antwerpen heen. Het begin- en eindpunt van
de omlegging liggen buiten de eigenlijke kom
der gemeente.
d. Princenhage en Breda. Van ten westen
van Princenhage tot ten oosten van het kruis
punt bij Teteringen komt ten Zuiden van Breda
^n omlegging. Een gedeelte der aardebaan is
ïeeds aangelegd, doch verder laten vorderingen
dp zich wachten..
e. Tilburg. Ook ten zuiden van Tilburg komc
den omlegging, naar de meening van de K.N.
A-C. veel te dicht op de bebouwing gelegen om
°°k voor de naaste toekomst een veilige en
riije baan voor het doorgaande verkeer te .ver-
^keren. Helaas ziet het er naar uit, dat hier
met Rijksgelden een nieuwe traverse door de
bebouwing zal worden geschapen, zij het dan,
bat deze nieuwe traverse iets excentrisch komt
te liggen. Beduidende vorderingen zijn met den
Aanleg nog niet gemaakt.
t. Moergestel, Oirschot, Best. Door den aan-
leS van een geheel nieuwen weg zullen de bo
vengenoemde bebouwde kommen, alsmede die
Van enkele kleinere gemeenten, geheel worden
ontgaan. De nieuwe weg komt in vrijwel rechte
njn te loopen van ten Noord-Oosten van de
brug over het Wilhelminakanaal te Tilburg tot
^n punt ten Noorden van Woensel op den
tveg 's HertogenboschEindhoven. Met denaan-
S van dezen belangrijken en noodzakelijken
Vteg is nog immer geen begin gemaakt, niet
tegenstaande verschillende toezeggingen, dat
spoed zou worden betracht.
g. Eindhoven, een omlegging ten noorden
en oosten van deze zich snel uitbreidende stad.
Evenals in Tilburg mag hier nauwelijks van
een omlegging gesproken worden en wordt
hier in feite gedeeltelijk voor Rijksrekening,
een stadstraat aangelegd, met alle gevaren van
dien, zooals gelijkvloersche kruisingen met
locaal verkeer, enz. De uitvoering laat reeds
zeer geruimen tijd op zich wachten. Blijkbaar
laat de samenwerking tusschen Rijk en ge
meente ernstig te wenschen over. Te hopen
ware, dat het Rijk alsnog zijn plannen zoude
wijzigen en met een voor meer verwijderde
toekomst geschikte omlegging zoude komen.
h. Geldrop, Heeze, Leende en nog enkele
kleinere gemeenten zullen vermeden kunnen
worden door den aanleg van een nieuw wegvak
van Eindhoven in een rechte lijn naar een punt
ten zuiden van Leende. Behalve, dat daarmede
veel bebouwing wordt vermeden, zal de nieuwe
weg een aanzienlijke afsnijding medebrengen,
alsmede de vermijding van een gelijkvloerschen
spoorwegovergang.
Zooals men ziet, zal geleidelijk de rugge
graatsweg van Noordbrabant belangrijke ver
beteringen ondergaand Met het in gebruik ne
men van den rondweg in Roosendaal is zoo
doende een nieuwe serie geopend.
Door verandering van de windrichting is de
vaargeul tusschen Urk en den Ketelmond dicht
geschoven.
De postboot „Von Geusau", welke Donderdag
omstreeks één uur naar Kampen vertrok met
passagiers en post aan boord, was 's avonds ze
ven uur nog niet op de plaats van bestemming
aangekomen. De boot trachtte toen in de rich
ting Kampen door te breken.
De sleepboot „Zeemeeuw", welke Donderdag
morgen met twee vrachtschepen naar Kampen
vertrok, keerde 's avonds zes uur onverrichterzake
in de haven van Urk terug, aangezien het door
den zwaren ijsgang onmogelijk was Kampen te
bereiken.
De Deutsche Diplomatisch-Politische Korres-
pondenz schrijf;:
„Het wereldjodendom schijnt in zijn strijd
tegen het nationaal-socialistische Duitschland,
welken het op het gebied en op kosten van an
dere landen pleegt te voeren, een nieuw ge-
vechtsveld te hebben gezocht. Nadat deze ver
nietigende „macht" er in is geslaagd na een
laffen moord ook een propaganda-veldtocht in
de geheele wereld te ontketenen tegen het
Derde Rijk, waarbij een New-Yorksch blad on
gestraft tot nieuwe moorden waagde aan te
sporen, zijn op Nederlandsch grondgebied scho
ten gelost tegen ex-territoriaal gebied. Er be
staat geen twijfel omtrent herkomst en doel
van deze schoten.
Terwijl in vooraanstaande buitenlandsche
kringen wordt gepoogd, een normale oplossing
te vinden voor het joodsche vraagstuk in Mid
den-Europa, zijn andere krachten aan het
werk om een conflict in acuten vorm te ver
wekken. Indien nu door hen, die aan de touw
tjes trekken, blijkbaar Nederland is uitgeko
zen als terrein voor hun actie en misdadige
bedoelingen, dan zal hiervan een zekere toe
geeflijkheid jegens de joodsche aanmatiging en
provocatie de reden zijn. Blijkbaar is in ver
band met gebeurtenissen dezer dagen de in
druk gewekt, dat men bij toonaangevende Ne-
derlandsche kringen niet volledig rekening be
hoefde te houden met den emstigen wil, in
het belang van de verhoudingen tusschen de
verschillende mogendheden, krachtig en dui
delijk op te treden tegen alle storende jood
sche kuiperijen. Veeleer kon de meening ont
staan, dat provocaties, zelfs van te voren aan
gekondigde, niet zouden stuiten op krachtigen
afweer, doch beoordeeld zouden worden met
begrip voor de gevoelens van den provocateur.
Behalve andere teekenen van een bepaalde
sympathie zal ook de bekende terugtocht van
Rotterdam voor de joodsche terreur niet zon
der resultaat gebleven zijn.
Thans moet men in Nederland de nieuwe
waarschuwingsschoten hebben gehoord. Zij
duiden eenerzijds er op, dat Nederland blijk
baar geschikt wordt geacht, als strijdperk te
dienen voor een ras zonder wortel tegen een
staat, welke met Nederland betrekkingen van
goede nabuurschap onderhoudt. Anderzijds
hoopt men op deze wijze de goede betrekkin
gen tusschen beide staten te verstoren en hier
door het eigen front, dat tot nu toe op het
Europeesche vaste land nog niet goed vasten
voet kon krijgen, te verbreeden.
De Nederlandsche autoriteiten zullen een
daad, welke er op gericht is de zoo nadruk
kelijk beschermde neutraliteit afbreuk te doen,
niet zonder meer voorbij kunnen gaan. Men
zal niet kunnen nalaten ernstig er over te den
ken, of de grootmoedigheid en toegeeflijkheid,
welke tot nu toe in acht werden genomen je
gens de vernietigende pogingen van den jood-
schen invloed ook dan nog verantwoord zijn
wanneer hierdoor, zooals thans het geval is
geweest, de in Nederland geaccrediteerde ver
tegenwoordiger van het Duitsche Rijk gevaar
loopt. Want de zorg van Nederland voor zijn
veiligheid is niet in de laatste plaats een on
derpand voor het voortbestaan van de oude
betrekkingen vol vertrouwen."
Ook de overige Duitsche bladen schrij
ven, dat de „aanslagen" welke op Neder
land,schen bodem tegen officieele Duitsche
vertegenwoordigers zijn gepleegd en waar
omtrent de Duitsche regeering te 's-Gra-
venhage heeft geprotesteerd, invloed kun
nen uitoefenen op de Duitsch-Nederland-
sche betrekkingen
Het „Berliner Tageblatt" merkt o.a. op, dat
men het als vanzelfsprekend moet beschouwen,
dat de Nederlandsche regeering zich niet zal
onttrekken aan den plicht, rekening te houden
met het Duitsche protest. Wat zij verder zal
doen, om den invloed van die kringen te bre
ken, door wie dergelijke misdaden worden
uitgedacht, aangemoedigd en geënsceneerd, is
haar eigen zaak. Zij moet zich er wel van be
wust zijn, hoe gevaarlijk dit drijven van deze
kringen, wanneer men ze verder duldt, ieder
oogenblik kan worden voor de internationale
betrekkingen van het land.
Aan het slot van de openbare zitting der Cen-
rale Commissie voor het boekdrukkers- en ras-
terdiepdrukbedrijf, die zooals reeds gemeld
Donderdagmiddag ter herdenking van het 25-
arig bestaan eener collectieve arbeidsovereen
komst en de uitoefening van 25 jaren bedrijfs-
rechtspraak in het boekdrukkersbedrijf in de
aula van het Koloniaal Instituut te Amsterdam
is gehouden, heeft de minister van Justitie, mr.
C. M. J. F. Goseling, namens de regeering hulde
gebracht aan het werk, dat de centrale in de
thans afgesloten periode heeft gedaan en welk
werk hij typeerde als gemeenschapswerk. Spr.
zette uiteen, dat de regeering daarom reeds al
leen niet onverschillig tegenover dezen arbeid
kan staan. De erkenning van de verdiensten, die
de centrale op haar terrein heeft verricht, heeft
de regeering in een tastbaar bewijs willen uit
drukken.
Hij deelde mede, dat het H. M. de Ko
ningin heeft behaagd op voordracht van
den minister van Sociale Zaken te benoemen
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau
het lid van de Centrale Commissie, den heer
G. J. Thieme, te Nijmegen.
In het kader van de herdenking is 's avonds
in „Krasnapolsky" een feestavond gehouden.
Aan het programma werkten o.m. mede de
Nieuwe Amsterdamsche Orkestvereeniging on
der leiding van Nico van der Linden en Char
lotte Kohier.
Na een gemeenschappelijke verklaring, na
mens de raadsleden uitgesproken door het
oudste lid, den heer T. Schalekamp, heeft de
gemeenteraad van Rotterdam Donderdagmid
dag besloten B. en W. te machtigen aan de re
geering te verzoeken thans Rotterdam de ge
vraagde toestemming tot den aanleg van een
luchtvaarthaven in den polder Zestienhoven
spoedig te verleenen en voorts te kennen te
geven, dat, indien de gevraagde toestemming
wordt verleend, de gemeente bereid blijft Waal
haven aan Defensie af te staan en mede te
werken tot een regeling inzakemedegebruik
van dat terrein door Defensie gedurende den
overgangstijd.
Naar de A.N.W.B. ons bericht, zal, behoudens
onvoorziene omstandigheden, binnen zeer korC
overgegaan worden tot de openstelling van het
nieuwe wegvak van Rijksweg no. 12, 's Graven-
hageUtrecht, vanaf den provincialen weg
langs de oostzijde van de Gouwe tot aan den
ouden weg GoudaBodegraven.
Voor het autoverkeer van 's Gravenhage en
van Rotterdam naar Bodegraven en terug ont
staat hiermede een prachtige verbinding; voor
het snelverkeer van eerstgenoemde plaatsen naar
Utrecht v.v., zal het, ter vermijding van de tra
versen door Bodegraven, Woerden en Harmeien,
vooralsnog aanbeveling verdienen, de route over
Gouda en den Haastrechtschendijk te blijven
volgen.
Het rijwielverkeer van 's Gravenhage en Rot
terdam met bestemming Bodegraven of Utrecht
zal, aangezien het nieuwe wegvak geen rijwiel
pad heeft, den tot dusverre aangegeven weg
langs het station Moordrecht en den provincia
len weg naar Gouda blijven gebruiken.
Vanzelfsprekend zullen de te volgen routes op
de door den A.N.W.B. geplaatste wegwijzers, rich
tingsborden en vóórrichtingsborden voor iederen
weggebruiker duidelijk worden aangegeven.
Donderdagmiddag om vier uur stapte de heei
De Jong uit Winterswijk nabij Quatrebras uit een
autobus van de lijn ZutfenDeventer.
Hij wilde achter den bus om den weg over
steken, doch werd gegrepen door een Shell-auto,
tic uit de richting Deventer kwam.
Het slachtoffer werd, nadat hij van de H. H.
Sacramenten der Stervenden was voorzien, in
emstigen toestand naar het St. Joseph-zieken-
iuis te Zutfen overgebracht. Men vreest voor
zijn leven.
Naar wij vernemen, is het plan van het co
mité, dat zich onder voorzitterschap van den
burgemeester van Doorn gevormd heeft, om
den ex-keizer van Duitschland op zijn tach
tigsten verjaardag namens de burgerij een
huldeblijk aan te bieden, volkomen geslaagd.
27 Januari zal den ex-keizer een tuinhuisje
worden aangeboden, dat geplaatst zal worden
in de nieuwe uitbreiding van het pinetum in
het park van huize Doorn. Nederlandsche re
laties van den keizer hebben een bedrag bij
eengebracht, waarvoor zeldzame naaldgewas
sen zullen worden aangekocht, eveneens ten
behoeve van genoemd pinetum.
Betreffende het programma van den ver
jaardag kan nog niet veel worden gemeld,
maar wel staat vast, dat het plaatselijk mu
ziekcorps „De Harmonie" den tachtigjarige een
muzikale hulde zal brengen.
Verschenen is het verslag der commissie vooi
de verzoekschriften van de Eerste Kamer naar
aanleiding van de inlichtingen op het adres van
G. Rijsdijk Jzn., te Zwijndrecht, houdende ver
zoek om toekenning van schadevergoeding in
verband met de uitvoering van werken door den
Rijkswaterstaat bij den rivierarm „De Stroop
pot".
De commissie stelt voor, den minister van Wa
terstaat uit te noodigen:
a. deskundigen, in overleg met G. Rijsdijk, te
benoemen, ten einde te onderzoeken en vast te
stellen, in hoever door een minder zorgvuldige
HOOFDROUTES
NIEUW WEGVAK
IN UITVOERING
MOTORRIJTUIGEN
RIJWIELEN
LEIDEN
BODEGRAVEN
DEN HAAQ
UTRECHT
GOUDA
uitvoering der afdammingswerken in „De Stroop
pot" aan G. Rijsdijk schade is toegebracht en
het bedrag dier schade naar billijkheid te
schatten;
b. te bevorderen, dat aan G. Rijsdijk het even
veel op deze wijze vastgestelde bedrag door het
Rijk worde uitbetaald.
Naar wij vernemen, heeft mr. A. R. de Mi
randa, naar aanleiding van de .dezer dagen in
„De Telegraaf" versehenen artikelen over ae
erfpachtskwestie, waarin zoowel zijn naam ais
persoon in het geding gebracht zijn. besloten
langs gerechtelijken weg tegen dit dagblad op
te treden. Als zijn raadsman heeft hij gekozen
mr. F. Heemskerk, te Amsterdam.
In een vergadering van de K.N.A.C. is na
ampele bespreking met algemeene stemmen be
sloten goedkeuring te hechten aan de voor
stellen van het bestuur, den zetel te verplaat
sen naar perceel hoek Plein 1813Sophialaan
te Den Haag.
Jhr. Smits van Oyen deed mededeeling
van een brief, welken het bestuur van
den oud-voorzitter mr. J. Linthorst Homan,
Commissaris van de Koningin in de provincie
Groningen, heeft ontvangen, waarin deze het
bestuur mededeelt, dat hij zich voorstelt een
commissie samen te stellen met mr. E. Menten
als penningmeester, die zich daartoe inmiddels
heeft bereid verklaard, met de bedoeling een
bouwfonds te vormen van vrijwillige bijdragen
der leden, ten einde door dit gebaar hun sym
pathie met dit plan te kunnen uitspreken.
De grootte van het terrein is 50 bij 50 meter
en de kostprijs bedraagt ƒ70.000.
Alle diensten van de K. N. A. C. (behalve het
proefstation, dat ingevolge de Hinderwet daal
toch niet zou mogen worden gevestigd en dat
derhalve blijft op de plaats, waar het is, nX
aan de Laakkade) kunnen in het toekomstige
gebouw aan de Sophialaan worden onderge
bracht, terwijl het bovendien eenige reserve-
kamers zal verkrijgen.
Het gebouw zal ongeveer 2500 M3. inhoud heb
ben en ongeveer ƒ120.000 aan bouwkosten vor
deren.
Nog werd het bestuur gemachtigd, de be
staande stichting, bestemd tot het bijeenbren
gen van een Pensioenfonds ten bate van em-
ployé's der K.N.A.C., om te zetten overeen
komstig art. 8 van den stichtingsbrief.
Na afloop van de ledenvergadering was er
gelegenheid tot inteekening op het bouwfonds,
waarbij eenige leden hebben ingeschreven tot
een totaal bedrag van ongeveer 2500.
Wegens gebrek' aan benzine heeft Donder
dagmiddag het Koolhoven-vliegtuig F. K.
58 een noodlanding moeten uitvoeren nabij
Gent.
Aangezien de bestuurder, de fabrieksvlieger
Th. Coppers, geen behoorlijk landingsterrein
kon vinden, moest hij het toestel met staanden
propeller in een weiland neerzetten. De ma
chine werd bij het kruisen van een sloot en een
dijk zwaar beschadigd.
De piloot is er zonder eenig letsel afgekomen.
Het toestel zal per vrachtauto naar de fa
briek te Rotterdam vervoerd worden om aldaar
gerepareerd te worden.
De drie centrale landbouworganisaties, de
Christelijke boeren- en tuindersbond in Neder
land, de Katholieke Nederlandsche boeren- en
tuindersbond en het Koninklijk Nederlandsch
landbouwcomité, hebben den minister van Eco
nomische Zaken een telegram gezonden, waarin
zij in verband met de steeds dalende varkens-
prijzen verzoeken, zware varkens uit de markt
te nemen, teneinde de varkensprijzen te steunen.
Bij de te Steenbergen gehouden aanbeste
ding der verbouwingswerken voor de uitbrei
ding van het Gasthuis „Charitas" waren laag
ste inschrijvers de fa. Gebr. Bakkeren, te Prin
cenhage, met een bedrag van f 54.785.aan
welke het werk thans is opgedragen.
In den nacht van 25 op 26 September van
het vorig jaar heeft een brand gewoed in per
ceel b. 127 aan den Singel te Barendrecht, toe-
behoorende aan den brood- en banketbakker W.
Pot. Omstreeks elf uur bemerkte de vrouw des
huizes, dat een sterke rooklucht in het slaapver
trek hing. Zij waarschuwde haar echtgenoot, die
ontdekte, dat het keukenraam reeds in brand
stond, terwijl een enkele blik in de bakkerij hem
er van overtuigde, dat ook hier brand uitgebro
ken was.
Van de elf personen, die in het pand sliepen,
vertoefden er acht op den krullenzolder, waar
bij een door den politie-deskundige inspecteur
J. van Tas ingesteld onderzoek bleek, dat ook
daar brand uitgebroken was. Weliswaar hebben
alle personen het veege lijf weten te bergen, maar
wanneer de vrouw des huizes den brand niet
ontdekt had, zou alles er anders uitgezien heb
ben. Al ras bleek, dat deze brand, die gelukkig
geen ernstige gevolgen heeft gehad, door brand
stichting ontstaan moest zijn.
Het resultaat van het onderzoek was, dat de
23-jarige knecht A. van B. bekende de aan
stichter van tfen brand geweest te zijn. De reden
was, dat hij voor den heer P. efen contract ge-
teekend had, dat hij het eerste jaar zich niet
zelfstandig als bakker te Barendrecht zou mo
gen vestigen, terwijl hij in de straten, waar P.
kwam, geen brood zou mogen venten. Om dit
contract nu te laten verdwijnen, had hij het maar
het eenvoudigst gevonden, de woning van zijn
patroon in brand te steken, waarbij hij echter
de gevolgen over het hoofd zag.
Hij bekende ter terechtzetting het feit, de
heer P. verklaarde, dat Van B. reeds jaren bij
hem in dienst was en het vertrouwen van ieder
een genoot. Spr. kon zich niet indenken, waar
om Van B. zijn daad volvoerd heeft.
Het O. M. noemde in zijn requisitoir dezen
23-jarigen jongeman een weinig belovend
iemand. Het is het OM. gebleken, dat zijn
levenswandel verre van fatsoenlijk is. Van
B. was smokkelaar van verdoovende midde
len, terwijl hij zich bovendien schuldig heeft
gemaakt aan verduistering, oplichting, dief
stal en misbruik van sterken drank.
Uit alles blijkt zijn crimineele aanleg.
Terzake van brandstichting met levensge
vaar voor anderen, eischte spr. een gevan
genisstraf van tien jaar.
Uitspraak 26 Januari.
De Regeeringspersdienst meldt:
Woensdag zijn te 's Gravenhage besprekingen
begonnen tusschen een Nederlandsche en een
Belgisch-Luxemburgsche commissie, ter behan
deling van verschillende aangelegenheden, bet
handelsverkeer tusschen beide landen betreffen
de.
De Nederlandsche commissie staat onder voor
zitterschap van den heer A. Th. Lamping, ter
wijl van Belgische zijde als voorzitter optreedt
de heer A. Boutquin. De besprekingen worden
voortgezet en zullen vermoedelijk Zaterdag be
ëindigd zijn.
De gep. luit.-kolonel van de militaire admi
nistratie G. F. Sloot is hier ter stede overleden.
De begrafenis zal plaats hebben te Ginneken,
hedenmiddag te 12 uur op de begraafplaats der
Ned. Hervormde Gemeente.
Voor den tijd van vijf jaren is benoemd tot
kringcommissaris van het Nederlandsche Roode
Kruis in den kring Gelderland jhr. mr. H. R. A.
Laman Trip, oud-burgemeester te Velp.
Aan H. Hazenberg is op verzoek met 31 Maart
1939 eervol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Oldekerk.
Met 1 Februari 1939 is op verzoek eervol ont
slag verleend aan den administrateur der
landbouwhoogeschool te Wageningen, jhr. Ir.
W. Laman Trip, aldaar.
Met 18 Januari is op verzoek eervol ontslag
verleend aan den tijdelijken assistent aan de
landbouwhoogeschool te Wageningen, dr. W.
Horsting aldaar.
Verleend de eere-medaille, verbonden aan de
orde van Oranje-Nassau. in zilver aan P. H.
Vossen, notarisklerk te Helden (L.).
-W
roman van Enrica von Handel-Mazzetti
Hoor de licht beplante laan draaft het paard
*eg en 'n reuzen-gestalte gelijkt de ruiter in het
ale licht der maan. God zond hem om een le-
er> te redden en een booswicht te beschamen.
En nu rijdt hij voort naar de plaats waar hij
leven twee levens om wille der gerech
theid vernietigen moet!
He maan hing groot boven de stad, die don-
er en somber opdoemde, stil als een stad des
°oods.
Arme vrouw! Jou zullen we misschien redden,
rijn weg gaat naar de vrome vrouwen, die je
erPlegen. Als waart ge mijn dochter, zoo zullen
je verzorgen, opdat je voor je kinderen be-
£?uden blijft, jij martelares, jij engel der liefde!
■Maar hij, de misdadiger?
Een ziel in de hel en aan wien de schuld?
Stil staarde hij in het vale spookachtige licht
yer den weg, terwijl hij langzaam de stad na-
~erde. Gedachten en voornemens schoten in zijn
rein en verdwenen weer. Plannen, hoe de ramp
age ziel van den man nog zou te redden zijn.
Hij weigert den biechtvader. Wie waren de
Priesters? Hij is geen gewoon mensch. Als Hof-
baui
doener, nog in Weenen wasMaar hoe! Was
jij het zelf niet, die in oorlogstijd Gods woord
uitlegde aan de jonge helden? Bogen zij zich
niet neer voor den priester, ontvingen zij niet
het Brood des Heeren, trokken zij niet zingend
den dood tegemoet, op èen woord van jou, dat
God blijkbaar gezegend had? Zou je woord
nu geen kracht meer hebben? Ja, je bent niets,
maar aan God is de macht en de kracht en de
heerlijkheid. Probeer het, spreek met den moor
denaar! Worstel om zijn ziel! Roep den Heer
aan, roep Maria aan, zooals je in Aspem deed,
toen het je overwinning werd.
Wat zijn overwinningen? Stof en asch, een
woord met vergankelijk schrift in een steen «ge
grift, door den tand des tijds binnen honderd
jaren weggeknaagd. Wat is een ziel? Christus
zelf, de Zoon Gods, stierf zoowel voor één ziel
als voor allen.
In vollen galop stuift nu de hengst door het
nachtelijke duister. Schuimvlokken vliegen van
zijn bek. Zoo rijdt de dood door den nacht. Zoo
rijdt echter ook het Rijk Gods, dat tot de zon
daars komt op den dag door God bepaald.
De wind gierde en nachtvogels en vleermuizen
volgden den ruiter, die onvermoeid voortrende,
op de stad toe. Het was niet meer het vroolijke
montere Weenen van dien ochtend. Het was als
Babel, als Ninivé, getuige van Gods rechtvaar
digheid. Nauwelijks een enkel licht scheen tus
schen de massale bouwwerken van wallen, torens
en gevels, die zwart en duister opdoemden aan
den Hakkerenden horizont.
De ruiter draafde nu de Hooimarkt op. De
kazernewas verlicht. Tegen morgen is het huis- thefc
regiment opgeroepen. De executie echter is op
gedragen aan de jagers.
Met schep oog zag de vorst, zijn paard inhou
dend, aan zijn rechterzijde diep uit de aarde
licht schijnen. Hij weet wat het is; de plaats
aan de stadsgracht waar Tessenburg morgen
vroeg sterven moet, wordt bewaakt door een mi
litaire wacht.
Menschen zag men niet. Maar men hoorde
druk gepraat onder de boomen langs de stads
gracht. Men hoorde den verwenschten naam
steeds weer opklinken.
Nu naar hem toe! Maar te voren nog een
anderen plicht. Daar ginds is het gasthuis van
de St. Elisabethzusters. Daar ligt het goede kind
te worstelen met den dood. Daar nog aanklop
pen vragen hoe het met haar gaat
den arts zeggendat hij de nonnen de
grootste zorg op het hart moet drukken. In ge-
strekten draf zwenkt hij naar rechts. De nacht
is zwaar van duistere geheimen.
Zou zij boos op hem zijn die arme martela
res die daar nu lag in het klooster? Zou zij hem
vervloeken? Zij mocht het doen; als God haar
teere leven slechts behoudt. O Heer Gij moet
het behouden! Zult Gij mij straffen, waar ik me
dwing, in smart en droefheid, me bovenmen-
schelijk dwing, om mijn plicht te doen?
't Sloeg half elf, toen hij aan het klooster
kwam. Het Invalidenhuis, daar links, was don
ker. Hij wendde zich af van dat huis, waar hij
dat vreeselijke, doodelijke neen had moeten uit
spreken.
Terwijl hij aan de gesloten buitenpoort van
klooster» naast het kerkportaal, kwam, her-
innerde hij zich, dat het niet paste om een zus
ter tot aan de buitendeur te laten komen; zij
bewaarden een streng slot. Hij keerde daar
om terug naar de Hooimarkt, naar de groote
Wagenpoort; tot aan de deur reed hij en trok
aan de zware bel. Terwijl hij den vollen klank
door den nacht hoorde galmen, zeg hij met de
helderheid, die diep zielelijden geeft, een komen
en gaan in het gasthuis, naar de zaal waar een
lief, jong leven zweefde op den rand van den
dood. Mea maxima culpa! Knechten kwamen
met lantaarns, openden de deur. Wie hij was?
Niemand mocht thans worden binnengelaten
het was nacht, morgen in den voormiddag was
het bezoek-uur.
„Ik wensch een zuster te spreken, die mij
zeggen kan, hoe het gaat met de zieke mevrouw
von Tessenburg. Roept u er een!"
Zijn gebiedende stem maakte de mannen tam.
Dat is niet de eerste de beste.
„Ja, zeker, zeker. O ja, wij zullen 't onmiddel
lijk binnen zeggen, gaat u in de spreekkamer,
als u wilt."
„Let u op mijn paard! Waar is de spreekka
mer?"
„Hier, alstublieft!"
Hij liep over de binnenplaats, omgeven door
de schaar verlichte vensters der ziekenkamers.
Hij herinnerde zich, dit klooster al eens gezien
te hebben; als jongmensch, in September "90,
was hij er geweest. De keizer, zijn vader, leidde
zijn prinsen rond in enkele kloosters. Zij zaten
toen met de eerwaarde moeder in een kamer,
versierd met wasbloemen in gouden vazen en
gassen yrachten op groote schalen. De knecht
met de lantaarn, die hem naar het klooster
leidde, opende in een gang gelijkvloers een deur;
een sterke waslucht vervulde het kleine vertrek,
en bij het licht van de kleine vlam zag de be
zoeker de wasbloemen in de vergulde vazen en
het wassen fruit op de zilveren schalen. De
knecht sloeg lichtnauwelijks flikkerde de kaars
vlam op, toen een oude non aan kwam loopen en
schier buiten adem hijgde.
„Brengt u misschien een brief? Heilige Jo
seph, we bidden Onze Lieve Heer van 't kruis.
Dat arme kind, ze wordt steeds erger, 't is niet
te beschrijven!"
„Hoe gaat 't met haar? Is haar toestand ver
ergerd?" vroeg de aartshertog gejaagd, zonder
te antwoorden op de gestelde vraag.
„Slecht! Héél slecht," klaagde het oude zus
tertje. „Maar brengt u geen brief? Och toe, het
arme schaap wacht zoo verlangend! O, Ik dacht,
er moet iemand komen, omdat ik den heiligen
Joseph zoo heb aangeroepen.
„Wat voor een brief verwacht zij? vroeg hij,
buiten den lichtkring der kaars tredend, opdat
de zuster hem niet zou herkennen. Vroeger, toen
hij met zijn vader dit klooster bezocht, was het
deze zelfde zuster, die hen begroette. Hij her
kende haar onmiddellijk; zij hem echter niet.
De wereld verandert en de menschen evenzeer:
voor God zijn duizend jaren één dag.
„O. een brief van haar man!" de oude zuster
wreef met haar blauwen voorschoot de tranen
uit haar oogen. „O, heilige Joseph, waarom
doet gij mij dit aan?" riep zij bedroefd naar een
oude afbeelding van den heilige aan den witte
maas.
„Ik heb zoo vurig gebeden, meneer, en er
is niet lang tijd meer niet lang tijd! We
hebben het gehoord verschrikkelijk, morgen
wordt haar man doodgeschoten en geen brief,
geen brief! Vanmiddag was de jongen bij
hem, meneer, maar hij heeft hem niet eens
willen zien, geen groet, niets. Toen is meneer,
een officier ik merk dat ik z'n naam ben ver
geten, ik word oud. Twee en zeventig jaar
Nu die is dan vanavond laat nog naar de ge
vangenis gegaan en vroeg hem slechts één
woordje te schrijven aan z'n arme vrouw.
Niets! Geen letter. O, zoo'n bandiet zou ik
haast gezegd hebben, neemt u me niet kwalijk.
Mijn God, mijn God. dat arme schepsel zoo
goed zoo goed alles slechts voor haar Georg
en nu kijkt hij zelfs niet naar haar om om
dat zij niet voor hem heeft kunnen bereiken,
dat de aartshertog hem gratie verleende, en zoo
verlaat hij het leven men kan zich wel in
denken, waarheen den priester heeft hij den
toegang geweigerd, zijn de oude zuster sloeg
een kruisteeken „misdaad berouwt hem niet
en het volk in Weenen is opgewonden, als
die maar niet begenadigd wordt, heeft meneer
de rector gezegd, anders gebeurt er iets, zoo ze
ker als wat mijn God, en die arme engel daar
boven, ze bidt en offert alles als hij maar de
vrijheid terug krijgt. Maar als God dat niet wil
en de aartshertog dat niet kan als dan de
brief toch maar kwam; zij zei: „Nog maar één
maal!" de oude zuster snikte luid „slechts
één woordje, dat hij mij niet verstooten heeft
uit zijn hart,"
dWordt vervolgd)
