Schitterende rechtsche
zegepraal in Catalonië
Hr. Ms. „Tromp" in aanvaring
V reugdebetooging
te Burgos
Arbeiderscongres
steunt Spaak
Parochiehuis door
brand vernield
••V
Engelsch schip
gezonken
Het nieuws vairheden
FISK
„SINT PETRUS"
De geheele provincie Tarragona en het grootste deel
van Lerida door een verrassend snellen
opmarsch zonder veel moeite b ezet
SAFTI-FLIGHT
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 16 JANUARI 1939 - AVONDBLAD
Solide
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levenjverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
De strijd in Catalonië schijnt haar beslissing te naderen. Na den
val van Tortosa werd de bedreiging voor de havenstad Tarragona
en Reus reeds sterker, maar toch kon daar nog sterke tegenstand
worden verwacht. Zondag hebben evenwel de troepen van Franco
na een uiterst snellen opmarsch in Noordelijke richting Tarragona
vrijwel zonder slag of stoot genomenook Reus viel in hun handen,
evenals 82 dorpen, liggende in een gebied van 1650 vierkanten kilo
meter oppervlakte, dat door 200.000 menschen wordt bewoond.
Veertigduizend krijgsgevangenen werden gemaakt.
Seo de Urgel moest reeds door de
burgerbevolking worden
ontruimd
Afleidend offensief door
generaal Miaja
Het rechtsche communiqué
Afleidend offensief van Miaja
I
Het Weer
Wielrijdster door auto
gegrepen
Op slag gedood
Flottïeljeleider kreeg
ernstige schade
Duitsch schip liep in de haven
van Lissabon door storm
uit den koers
Schade oogenschijnlijk
meegevallen
Socialistische meerderheid wil
aan het bewind blijven
deelnemen
Weggeworpen sigaret oorzaak van
deze vuurzee te Deventer?
Italiaansche boot bracht de
bemanning behouden
te Vlissingen
Aanvaring in het Kanaal
Csaky naar Berlijn
65e JAARGANG No. 21587
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
U moet ze rijden ptsak
Brody in vrijheid
Goedkoop
Nederlandsch fabrikaat
JEN OHOS. D.BLAZER i METZ. N V. B DAM]
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
MALIEBAAN 50 UTRECH1
en
tri-
van
LERIDA, 16 Jan. (Reuter). Het
hoofdkwartier van Franco meldt, dat
zoowel Tarragona als Reus volkomen
door de rechtsche troepen bezet zijn.
De troepen van Franco hebben even
eens de monding van de Rio Gaya
bereikt en Anglesola bezet.
Volgens een Havas-bericht uit Bur
gos is de bezetting van Tarragona
Zondagmiddag om 15 uur 30 vol
tooid. Tegelijkertijd werden de plaats
jes, gelegen in den zak, die ontstaan
Was, o.m. Tarrega, bezet.
De rechtsche troepen hebben by de bezet
ting van Tarragona geen ernstig verzet onder
raden. Slechts enkele kleine schermutselin
gen vonden plaats. In de stad, die overigens
Beheel intact is, was alles vervuild. Op het
eerste gezicht bleken niet meer dan 10.000
Inwoners in de stad gebleven te zijn.
Dit Burgos meldt Havas, dat het bericht van
de inneming van Tarragona door de bevolking
•het nog grootere uitbarstingen van vreugde
ontvangen is dan de verovering van Toledo,
Bilbao, Malaga of Castellon. Militaire muziek
korpsen trokken door de straten, gevolgd door
Oen enorme menigte die vaderlandsche liede-
zong.
In het door Radio Nacional omgeroepen uit
reksel uit het communiqué van het rechtsche
hoofdkwartier wordt gezegd, dat behalve Tar-
ïagona, Reus en Tarrega meer dan 82 dorpen,
Vo. Hospitaiet, in handen der rechtschen zijn
Bevallen. Het op Zondag bezette gebied heeft
Oen oppervlakte van 1.650 vierk. kilometer. Se
dert het begin van het offensief werden 7225
werk. K.M. bezet.
Vrijwel de geheele provincie Tarragona en
driekwart van Lerida zijn volgens Reuter
door Franco veroverd. In dit gebied wonen
*^0.000 menschen.
Het aantal der krijgsgevangenen wordt op
Veertigduizend geschat.
Het regeeringscommuniqué meldt van het
jjatalaansche front, dat de linksche troepen
ch ingevolge de door het opperbevel gegeven
®rders teruggetrokken hebben op de in gereed
heid gebrachte stellingen ten Oosten van de
1Jn VallsTarragona.
Van het front in Estramadura wordt gemeld,
dat hevige tegenaanvallen der rechtschen
rachtig zijn afgeslagen.
j, Generaal Miaja heeft Zondag, volgens een
eUter-bericht uit Madrid, in zijn streven om
en druk op Barcelona te verminderen, op een
leuw front een offensief tegen de troepen van
*ranco ontketend.
Van regeeringszijde wordt verklaard, dat de
dfesche troepen, na bij het aanbreken van
eh dag een aanval te hebben ontketend langs
6 linie van den Taag nabij Talavera, ten Z.-W.
ah Madrid, de rechtschen bij het dorp Castillo
e Viliaiba terug hebben gedreven naar den
°°i'delijker oever. Meer naar het Oosten zou
andere afdeeling de rivier nabij het dorp
^Ipico, 40 K.M. ten Westen van Toledo, zijn
ergestoken. Vanavond werd semi-officieel
j. e^egedeeld, dat de bij verrassing aangevallen
chtsche troepen genoodzaakt waren hun ver-
e(ligingslinie prijs te geven.
Aan de FransenSpaansche grens te
PerPignan wordt, volgens Havas, vernomen,
lat de burgerbevolking van Seo de Urgel
Van de regeering te Barcelona order heeft
gekregen, de stad binnen 24 uur te verlaten,
kien maakt hieruit op, dat de regeerings-
troepen vastbesloten zijn tot hardnekkige
verdediging van Seo de Urgel, dat de sleu
tel is tot 't dal van Puigcerda en tot de
spoorlijn van Frankrijk naar Barcelona via
Tour de Carol.
De regeering te Burgos heeft zoo juist een
buitengewone belasting ingesteld op buiten
sporige winsten. Als zoodanig worden beschouwd
die, welke liooger zijn dan het gemiddelde over
de drie jaren voorafgaande aan den opstand
of zeven procent van het kapitaal belegd in een
zaak, die na den opstand is opgezet, en alle
winsten, die behaald zijn door lieden, die vroe
ger geen kooplieden waren.
Radio Nacional deelt, in aanvulling op het
uittreksel van het communiqué van het recht
sche hoofdkwartier mede, dat 5000 man zijn
gevangen genomen en een overvloedige hoe
veelheid materiaal is buit gemaakt. Een zestig
tal dorpen werd bezet.
Overigens verklaart het communiqué:- de vij
andelijke demonstratie in Estremadura is een
volledige mislukking. „Wij hebben den vijand
teruggeslagen, achtervolgen hem en brengen
hem zware verliezen toe".
Van het front in Estremadura wordt door
de linkschen gemeld, dat in de provincie Bada-
joz een groote activiteit heeft geheerscht. De
rechtsche troepen hebben er geprobeerd de
door de regeeringstroepen veroverde stellingen
opnieuw te bezetten. Ondanks alle krachtsin
spanning heeft de vijand niet zijn doel be
reikt.
"i
Zondagmorgen vroeg heeft een felle brand het vereenigingsgebouw der H. Hart
parochie te Deventer verwoest. Een kijkje in de totaal verbrande feestzaal
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
zacht weer, zwaar bewolkt tot betrokken
met tijdelijke opklaring, nog regen, meest
krachtige tijdelijk stormachtige Zuidelij
ke tot Zuidwestelijke wind.
Zon op 8.04 - onder 16.15 - Licht op 16.45
Maan op 4.35 onder 13.06
20 Januari N. M.
Zondagmiddag om kwart over vier reed de
22-jarige mej. Ch. J. Lammers met haar ver-
'oofde per rijwiel uit de richting Zutfen ter
hoogte van Quatre Bras, toen een autobus ach
terop kwam. Zij liet den autobus passeeren en
stak daarop, zonder richting aan te geven, den
rijweg' over. Op hetzelfde oogenblik naderde uit
de richting Deventer een bestelauto van een
filmmaatschappij. Mej. L. werd gegrepen en
op slag gedood.
i
Uit Lissabon wordt gemeld:
Het Duitsche s.s. Orinoco is Zon
dag bij het verlaten van de haven in
aanvaring gekomen met den Neder-
landschen Flottieljeleider Hr. Ms.
„Tromp". De „Tromp" zou ernstig
beschadigd zijn.
Uit dit telegram moet worden opgemaakt,
dat de botsing is geschied toen de „Tromp"
de haven van Lissabon binnenliep.
De „Tromp", welke op haar eer.ste voorjaars-
reis Lissabon heeft aangedaan, zou volgens het
routeschema op Woensdag 18 Januari vandaar
vertrekken. De „Orinoco" is een schip van de
HamburgAmerika-lijn met een inhoud van
9660 bruto ton.
De „Orinoco" verliet tijdens stormweer
de haven, geassisteerd door twee sleepboo-
ten. Bij het passeeren van de „Tromp"
liep het schip als gevolg van een hevigen
windstoot uit den koers en kwam met den
oorlogsbodem in aanvaring, welke aan
stuurboordzijde werd getroffen. Een aantal
stalen platen van de „Tromp" werd inge
drukt. Het verluidt, dat de flottieljeleider
ook een gat beneden de waterlijn heeft ge
kregen.
De sleepbooten hebben tevergeefs getracht
de aanvaring te voorkomen waarbij het wei
nig scheelde of een van beide vaartuigen was
gekapseisd. Na de botsing heeft de ..Orinoco",
die niet beschadigd is, de reis voortgezet.
De havenautoriteiten hebben een onderzoek
naar de „Tromp" ingesteld. Zij waren van mee
ning, dat het schip ter reparatie in een droog
dok zal moeten worden opgenomen. In verband
hiermede is het vertrek van de „Tromp" uit
Lissabon tot onbepaalden tijd uitgesteld.
De commandant van de „Tromp", kapi
tein ter zee Doorman, bleef den geheelen
dag aan boord om persoonlijk alle veilig
heidsmaatregelen te nemen.
Blijkens een bij het Departement van Defen
sie ingekomen telegram omtrent de aanvaring
van H.Ms. flottielje-leider „Tromp", door het
stoomschip „Orinoco", is de aanvaring gebeurd
terwijl de „Tromp" gemeerd lag.
De schade onder de waterlijn is oogenschijn
lijk meegevallen, doch het schip zal moeten
dokken, waartoe het dok a.s. Donderdag be
schikbaar is. Met de herstelling zal vermoedelijk
ongeveer vier dagen gemoeid zijn.
Persoonlijke ongevallen deden zich niet yoor.
BRUSSEL, 16 Jan. (Bclga) Ten besluite
zijner werkzaamheden heeft het Congres der
Belgische Arbeiderspartij Zondag met 362.869
tegen 197.650 stemmen en 7.250 onthoudingen
een resolutie aangenomen, waarin weliswaar
geprotesteerd wordt tegen het zenden van een
vertegenwoordiger naar Burgos, doch niette
min de meening te kennen wordt gegeven, dat
de tegenwoordige omstandigheden het voor de
socialisten noodig maken, om aan de regeering
te blijven deelnemen. De partij, zoo vervolgt de
resolutie dan, verwacht van de regeering, dat
zy in de niet-inmengingscommissie krachtig zal
blijven aandringen op de terugtrekking uit
Spanje van de Duitsche en Italiaansche strijd
krachten.
Minister-president Spaak heeft op het congres
een rede gehouden, en daarin o.m. over de aan
Londen gerichte nota betreffende de non-in
terventie verklaard, dat in geval van mislukking
van dezen stap België er toe zou kunnen ko
men zijn vrijheid van optreden te hernemen.
Hij kon echter geen enkele verplichting aan
vaarden ten aanzien van het gebruik, dat hij
van een dergelijk besluit zou nemen. De inter
nationale politiek van België zal geregeld wor
den naar de nationale belangen, in ieder geval
zal Spaak morgen in Genève zijn en daar het
standpunt verdedigen, dat ingenomen is in de
nota aan Londen. Spaak staat gunstig tegenover
een hervatting der diplomatieke betrekkingen
met het republikeinsche Spanje, maar zoo zeidé
hij, het gebaar moet van den kant van Barce
lona komen.
Zondagmiddag heeft het gerucht de ronde ge
daan, dat de socialistische minister van Binnen-
landsche Zaken Merlot zijn ontslag had inge
diend.
Op desbetreffende vragen heeft Spaak ver
klaard dat Merlot het met hem eens was over de
politiek ten aanzien van Spanje, doch dat de
minister het niet kon goedkeuren, dat het con
gres voor een voldongen feit werd geplaatst. Uit
solidariteit met mij, aldus Spaak, heeft Merlot
zijn besluit opgeschort. Ik geloof dat hij, gezien
de meerderheid in het congres, op zijn besluit
zal terugkomen.
Zondag in den vroegen ochtend is het parochie
huis van de H. Hart-parochie aan de Kerkstraat
te Deventer door brand verwoest. Om ongeveer
kwart over vijf werd de brand ontdekt en bijna
onmiddellijk daarna stond het gebouw in lichter
laaie. Het vuur, dat met verbazende snelheid om
zich heen greep, vond overvloedig voedsel in den
bovenbouw van het oude gedeelte, dat geheel
uit hout bestaat. Dit oude gedeelte is dan ook
geheel door het vuur vernield. Hier lag de groote
zaal, waarin het tooneel, buffet en verschillende
meubelen. Alles werd een prooi der vlammen.
De brandweer, die het vuur met acht slangen
bestreed, slaagde erin de kegelbaan en de aan
grenzende werkplaats van den heer Aupink te
behouden. Ook de bewaarschool, welke dicht
naast het parochiehuis ligt en die door over
slaande vonken gevaar liep, kon worden behou
den.
Het parochiehuis is behalve de genoemde, la
ter bijgebouwde gedeelten, geheel uitgebrand. Te
gen zeven uur heeft de brandweer den voorgevel
omver gehaald. Ze was toen het vuur geheel
meester en kon zich bepalen tot nablusschings-
werk.
Op het terrein van den brand merkten wij op
den zeereerw. heer J. Batenburg, pastoor van
de H. Hart-parochie, den burgemeester W. F. R.
Wttewaal en den commissaris van politie, den
heer van Tricht.
In den nacht van Zaterdag op Zondag had de
Eerste Deventer Wandelvereeniging feest gevierd
in het gebouw en het om ongeveer vier uur ver
laten. Om 5 uur was de politie op surveillance
nog langs het perceel gekomen zonder iets te
hebben bemerkt. Een kwartier lr ter was het
gebouw reeds een vuurzee.
Gebouw en inboedel waren verzekerd. Over de
oorzaak tast men in het duister. Van kortslui
ting kan geen sprake zijn, aangezien de con
ciërge, de heer Aupink verzekerde, dat hij de
electrische installatie had uitgeschakeld. Ver
moedelijk is een weggeworpen sigaar of sigaret
debet aan dezen brand.
H. M. de Koningin verrichtte Zaterdag te Vlissingen de plechtigheid van den doop
en de te water lating van de „Koningin Emma", het nieuwe schip van de Maat
schappij ,jZeeland"
Zondagmiddag omstreeks vier uur is op
de reede van Vlissingen aangekomen het
Italiaansche s.s. „Monte Santo", dat uit
gaande van Rotterdam naar Savona in het
kanaal in aanvaring is gekomen met - het
Engelsche s.s. „Conifer". De „Conifer" is
gezonken.
Van de „Monte Santo" werd de boeg
boven de waterlijn versplinterd. Deze boot
is op de reede van Vlissingen voor anker
gaan liggen in afwachting van nadere in
structies.
Het Engelsche s.s. „Conifer" behoorde toe
aan de General Steam Navigation Company
Ltd., Londen. Het meet 413 ton bruto en 218
ton netto, en was in 1936 gebouwd. De „Monte
Santo" meet 5850 ton bruto en 3699 ton netto;
behoort toe aan N.V. Cooperativa di Naviga-
zione Garibaldi en hoort thuis in Genua. Het
schip is in 1920 gebouwd.
De kapitein van de „Monte Santo" heeft ge
weigerd aan wal te komen, omdat te Vlissin
gen geen Italiaansch consulaat gevestigd is.
Zondagavond om ruim half elf zijn de ne
gen leden van de bemanning van het Engel
sche s.s. „Conifer" te Vlissingen behouden aan
wal gezet en in hotel Goes opgenomen.
Daar vertelden zij ons, dat hun schip Zon
dagochtend om ongeveer vier uur bij slecht
zicht ter hoogte van het Engelsche vuurschip
Sandeti was aangevaren door het Italiaansche
s.s. „Monte Santo".
Wfj waren, aldus de schipbreukelingen, op
weg van Londen naar Duinkerken en de mees
ten onzer sliepen toen de aanvaring geschied
de. Ons schip werd in het midden geraakt en
het bleef aan de „Monte Santo" hangen. In de
haast hebben wij de hoogst noodige kleeding-
stukken aangetrokken en het gelukte ons om
zonder verdere ongelukken aan boord van het
Italiaansche schip over te gaan. Korten tijd
later is de Conifer gezonken. Het schip had
240 ton stukgoed aan boord De behandeling,
welke wij aan boord van de „Monte Santo" on
dervonden, verdient allen lof, aldus de geluk
kige schipbreukelingen, die dan ook in de
beste stemming verkeerden. De Monte Santo
heeft een versplinterden boeg en maakt water
in de voorpiek. Het schip zal eerst door
scheepsexperts onderzocht moeten worden, al
vorens de reis te kunnen vervolgen. Waar
schijnlijk zal het een voorloopige reparatie moe
ten ondergaan.
Het plan is, dat de bemanning van de Coni
fer vandaag met de Zeelandboot naar Engeland
terugkeert, doch zeker is dit nog niet.
BOEDAPEST, 16 Jan. (D.N.B.) De Hon-
gaarsche minister van Buitenlandsche Zaken,
graaf Csaky, is Zondag om één uur vijftien
naar Berlijn vertrokken,
DE NATIONALISTEN HEBBEN IN
SPANJE TARRAGONA, REUS EN
VELE DORPEN BEZET, EN BEDREI
GEN THANS BARCELONA.
Het congres der Belgische Arbeiders
partij besloot de politiek van Spaak te
steunen.
Hr. Ms. - „Tromp" bij een aanvaring in
de haven van Lissabon ernstig bescha
digd.
Engelsch schip de „Conifer" bij aanva
ring in het Kanaal gezonken.
Hof jager Spek met vervroegd pensioen.
Besprekingen over het vliegveld voor
Zuid-Limburg.
o
PRAAG, 16 Jan. (Reuter). De Tsjecho-
Slowaaksche regeering heeft besloten Brody,
den oud-minister-president van Roethenië. die
26 October was gearresteerd onder beschuldi
ging van hoogverraad, in vrijheid te stellen.
Alle tegen hem ingebrachte beschuldigingen zijn
ingetrokken.
Vs1 Ik VVvVVwnu.'iii li n>
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 742.1
.Vorige stand: 712.6
