If
Chvalkovsky naar
Berlijn
Chamberlain licht het kabinet in over
zijn reis naar Rome
Bonnet brengt
verslag uit
De geheimzinnige
bomaanslagen
/tadt /chanke
Het
nieuws van
heden
KABINET TOONT ZICH
VOLDAAN
RECHTSCHEN 60 KM
VAN BARCELONA
CRITIEK OP MINISTER
SLOTEMAKER
DE BAROMETER
Miskende
Schoonmoeders
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 19 JANGAR1 1939 - OCHTENDBLAD
«UREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE*
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
13.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week.
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21592
De eerste bijeenkomst van den
Slowaakschen landdag
te Bratislava
Positie der Duitschers
Graaf Csaky verlaat
Berlijn
IWAN MOSJOEKIN t
-
iüPP
Vrijdag zal de minister een rede
houden over de buiten-
landsche politiek
De Spaansche kwestie
Het Weer
De oppositieleider Attlee vraagt
Chamberlain onmiddellijke
bijeenroeping van
het parlement
Niets bekend van een
bezoek van Goering
De eerste Deensche
Bisschop gewijd
Groote belangstelling ook uit
Protestantsche kringen
Zeven personen werden door de
politie als verdachten
gearresteerd
Een schietpartij op
auto's
Hevige gevechten in
Estremadura
Bedisselen
Eerste Kamer niet voldaan over
het gevoerde beleid
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen; Per lossen regel 50 et, Inget.
«nededeellngen 50 cent; Idem op peg één 55 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
kleine annonces „Omroeoers" rle de rubriek
PRAAG, 18 Jan. (Havas). In welinge
lichte Tsjecho-Slowaaksche kringen be
vestigt men, dat Duitschland Chvalkovsky
heeft uitgenoodigd binnenkort naar Berlijn
te komen.
Nadat de minister van Buitenlandsche Zaken
"iet de andere leden der regeering overleg had
gepleegd, is vastgesteld, dat Chvalkovsky Zater
dag, 21 Januari, voor een kort verblijf in Ber
lijn zal aankomen, teneinde besprekingen te
Voeren met den rijksminister van Buitenland
sche Zaken, Von Ribbentrop.
Naar Havas uit Bratislava verneemt, is daar
Vanochtend 11 u. de eerste zitting van den land
dag van het autonome Slowakije bijeengeko-
•hen in de met de Tsjecho-Slowaaksche en
Pauselijke kleuren versierde zaal van de uni
versiteit. De meeste afgevaardigden waren in
Uniform der Hlinka-garde. De secretaris-gene
raal van de volkspartij, Sokol, werd tot voor
zitter gekozen.
Na de plechtige opening van den Slowaak
schen landdag volgde de benoeming der com
missieleden. Hierna begaf de regeering zich
haar het Carltonhotel, waar zij op het balkon
een optocht gadesloeg van de Hlinkagarde, de
Hlinkajeugd en den vrijwilligen beschermings-
dienst der Duitsche partij, welks leden in
bruine hemden opmarcheerden.
Het Duitsche blad, de Deutsche Diploma-
tisch-politische Korrespondenz, houdt zich be
zig met de reorganisatie der toestanden in het
Sudeten- en Karpathengebied van den nieuwen
Tsjecho-Slowaakschen staat en gaat daarbij in
het bijzonder in op de verhouding tusschen de
overgebleven Duitsche minderheid en Tsjecho-
Slowakije.
Het orgaan constateert daarbij allereerst, dat
'h Slowakije, tengevolge van den vroeger ge
meenschappelijk gevoerden strijd om de rech
ten van beide volksgroepen tegen het Praag-
sche systeem zonder groote moeite voor de toe
komst de voorwaarden voor een kameraad
schappelijke samenleving der Slowaken en
Duitschers in het leven kunnen worden geroe
pen.
De concrete toezeggingen van den Slowaak
schen premier, Mgr. Tisso, toonden den na
tuurlijken weg, waarlangs de Duitschers in
Slowakije als werkzaam en geacht deel van de
staatsgemeenschap kunnen medewerken aan
hun deel van den wederopbouw van den staat.
In heteigenlijke Tsjechische landsdeel gaat
het er echter om in de plaats van den scher
pen nationalen strijd op grond van den nieu
wen toestand omstandigheden in het leven te
soepen, die voor beide deelen profijtelijk kun-
hen worden.
Vooral moeten hier vele vooroordeelen en on
luiste begrippen uit het verleden worden op-
Seruimd en moet men tot inzichten komen, die
ook rekening houden met de tegenwoordige
geo-politieke situatie van den nieuwen staat.
In dit licht krijgen ook de recente verklarin
gen van den leider der Duitsche volksgroep,
Rundt, haar volledige beteekenis.
Zeker zijn de Tsjechen in den nieuwen staat
In aantal zoozeer in de meerderheid, dat zij
het recht en den plicht hebben om de verant
woordelijkheid te dragen. Zij moeten er zich
echter daarbij van tevoren van bewust zijn,
dat hun vaderland van huis uit ten nauwste
met de Duitsche levensruimte verbonden is en
dat dus ook de Duitschers in dit gebied geens
zins vreemd zijn, maar een levend, vitaal on
derdeel vormen van zijn mechanisme, zooals
dat ook door de historische ontwikkeling tot
op den huidigen dag wordt bewezen. Het gaat
or thans om vastbesloten rekening te houden
met deze gegevens.
De wil tot vertrouwensvolle samenwerking ten
behoeve van den nieuwen staat is aan den kant
der Duitsche volksgroep aanwezig.
Van Tsjechische zijde behoort loyaal de ge
degenheid niet gepasseerd te worden om ge
bruik te maken van deze brug naar het ver
trouwen van het geheele Duitsche volk.
BERLIJN, 18 Jan. (D.N.B.). De Hongaar-
'ehe minister van Buitenlandsche Zaken, graaf
^saky, is vanochtend te 11.52 uur van het Am-
halter Bahnhof vertrokken. Hij werd op het
station begroet door minister von Ribbentrop,
Q«n Hongaarschen gezant te Berlijn, alsmede de
Ambassadeurs van Italië en Japan.
Tijdens het verblijf te Berlijn heeft graaf
Dsaky besprekingen gevoerd met den Führer, met
minister Von Ribbentrop en met talrijke andere
Aiders van staat en partij. O.a. heeft hij een
bespreking gevoerd met den plaatsvervanger van
den Führer, Rudolf Hess, over de Duitschers in
dongarije.
Bij de besprekingen zijn alle vraagstukken,
Welke beide landen betreffen de revue gepas
seerd. De besprekingen werden in hartelijken
toon gevoerd en hebben getoond, dat de mee
dingen inzake de buitenlandsche politiek over
eenstemden. De nauwe betrekkingen tusschen
Duitschland en Hongarije, alsook tusschen Hon
garije en Italië zijn de beste garantie voor het
t^cedzaam verloop der zaken in Europa.
PARIJS, 18 Jan. (Havas). In zijn woning
Courbevoie is de filmacteur Iwan Mosjoekin.
^h der bekendste acteurs van de stomme film
^erleden. Hij was een Russisch rechtsgeleerde,
na de revolutie naar Pariis was zevlucht.
De Amerikaansche vloot is voor een groot deel naar den Atlantischen Oceaan ver
trokken voor het houden van manoeuvres. De kruiser „Concord" verlaat Neio-York
Er zijn in Amerika gnkele men-
schen opgestaan, die den strijd
zullen gaan aanbinden tegen den
stroom van laster, die over de
schoonmoeders doorgaans wordt
uitgestort. In New York is thans
een liga gesticht tot uitbanning
der zgn. „schoonmoeders-anecdo-
ten". Men wil het gestelde doel
bereiken door er iedereen van te
overtuigen, dat de schoonmoeder
niet alleen vrouw, doch meer nog,
dat zij moeder isAlleen reeds op
deze gronden moet zij door het
sterke geslacht geëerd en ontzien
worden.
PARIJS, 18 Jan. (Havas). De Fran-
sche ministers zijn Woensdag onder voor
zitterschap van president Lebrun bijeen
gekomen voor een ministerraad, welke
geheel gewijd was aan een uiteenzetting
van Bonnet over den buitenlandschen toe
stand.
Bonnet bracht verslag uit van de besprekin
gen, welke hij te Genève heeft gevoerd met den
Belgischen minister-president Spaak, den
Spaanschen minister van Buitenlandsche Za
ken Alvarez del Vayo, den Zweedschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Sandler en den
hoogen commissaris van Danzig, Burckhardt, en
alsmede van de besprekingen met den Eritschen
minister van Buitenlandsche Zaken, Lord Hall-
fax, zoowel te Genève als in den trein op zijn
terugreis.
Vervolgens zette de minister in groote trek
ken de rede uiteen, welke hij in de Kamer zal
houden aan het einde van de debatten over de
buitenlandsche politiek.
Men verwacht, dat Bonnet Vrijdag as. deze
rede in de Kamer zal uitspreken.
De leden van de regeering hebben eensgezind
de uiteenzetting van Bonnet aanvaard.
De Fransche Kamerfractie van de Gauche
démocratique et radicale indépendante" heeft
de door Montigny in de Kamer afgelegde ver
klaringen goedgekeurd en besloten bij de re
geering aan te dringen op:
1. Handhaving van de neutraliteit ten aan
zien van Spanje;
2. De noodzakelijkheid van een vertegenwoor
diging der Fransche belangen bij de regeering
te Burgos.
De legercommissie uit de Kamer heeft met
een overweldigende meerderheid de commu
nistische motie verworpen, waarin openstelling
van de Spaansche grens en het zenden van
materiaal naar Soanie werd eeëischi.
VOOR DE KUSTSTROOK:
iets kouder dan gisteren, geen regen van EÈ
beteekenis, gedeeltelijk bewolkt, meest
=E matige Zuidelijke wind.
VOOR HET BINNENLAND:
|1 iets kouder dan gisteren, geen regen van
EE beteekenis, gedeeltelijk bewolkt, zwakke
tot matige Zuidelijke wind.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii
LONDEN, 18 Jan. (Reuter) In de Woens
dag gehouden zitting van het Britsche
kabinet heeft Chamberlain een uiteenzetting
gegeven van zijn besprekingen te Rome.
Dit rapport heeft, naar men gelooft, over het
algemeen de lijnen gevolgd van de welingelichte
mededeelingen van Britsche kringen aan het
einde van het bezoek. De kabinetsleden schijnen
voldaan te zijn over het algemeen effect van
het bezoek en er schijnt in regeeringskringen
geen twijfel over te blijven, dat het Britsch—
Italiaansche accoord in zijn geheel ten uitvoer
zal worden gelegd.
Ten aanzien van Spanje, aldus de correspon
dent van Reuter, verluidt, dat er thans geen
kans bestaat, dat de Italianen uit Spanje zul
len worden teruggetrokken, vóór Franco heeft
overwonnen. Er schijnt op het oogenblik geen
ongerustheid te heerschen ten opzichte van
verdere interventie in Spanje van eenigerlei
zijde. Het kabinet heeft ook het Palestijnsche
vraagstuk besproken. Het blijft waarschijnlijk,
dat de houding der Palestfjnsche Arabieren een
beslissenden factor zal vormen ten aanzien van
een besluit voor of tegen de conferentie.
De leider der oppositie in het Britsche Lager
huis, Attlee, heeft Chamberlain een brief doen
toekomen, waarin hij om de onmiddellijke bij
eenroeping van het parlement verzoekt, met het
oog op den toestand in Spanje.
In zijn schrijven aan den minister-president
heeft Attlee de volgende redenen gegeven,
waarom hij verzoekt het parlement bijeen te
roepen:
Ten eerste: de ernst van den huidigen toe
stand in Spanje.
Ten tweede: als een gevolg van een voort
durend gebruiken van Italiaansche troepen ter
uitvoering van de erkende bedoeling der Itali
aansche regeering om door alle middelen Franco
de overwinning te verzekeren, is het duidelijk,
dat de non-interventie-politiek thans het mid
del is geworden om te maken dat de Spaansche
SC A
In Duitschland wordt aan het africhten van de bemanning voor bombardements
vliegtuigen groote zorg besteed. Links: het laten vallen van kleine bommen op een
linoleum-landschap, dat met een bepaalde snelheid wordt voortbewogen; rechts:
een oefening in het inbrengen van bommen in een lanceerbuis
Men meldt ons uit Rome:
In de Abdijkerk van Sint Hieronymus heeft
Zondagmorgen de plechtige bisschopswijding
plaats gehad van mgr. Suhr O.S.B., Apostolisch
vicaris van Denemarken. Voor deze plechtig
heid, die reeds om 9 uur een aanvang nam,
bestond groote belangstelling. Onder de aan
wezigen merkten we o.m. op de familieleden
van den nieuwen bisschop, die nog tot de Pro
testantsche religie behooren. Verder tal van
Deensche pelgrims, waaronder 6 Deensche pries
ters, de Abt van Clairvaux Dom Alardo, die
vergezeld was van twee jeugdige Deensche mon
niken. Ook de Deensche legatie bij het Quiri
naal was vertegenwoordigd.
De plechtige bisschopswijding werd verricht
door kardinaal Fumasoni-Biondi, prefect van
de Congregatie de Propaganda Fide, die daarbij
werd geassisteerd door mgr. Costantini, secre
taris van voornoemde Congregatie en mgr. Dia-
mare, abt van Monte Casino. De nieuwe Apos
tolische vicaris van Denemarken is titulair-
bisschop van Balecio in Dalmatië en de eerste
missiebisschop van Denemarken, die ook van
Deensche nationaliteit is.
De beide voorgangers waren van Hollandsche
en Duitsche nationaliteit. Dit feit is tn Dene
marken met vreugde begroet en heeft overal
in het land de aandacht getrokken. Er zijn in
Denemarken op een bevolking van 3 y2 millioen
zielen ruim 25.000 katholieken.
In de 19de eeuw werd in Denemarken een
Apostolische prefectuur gevestigd, die in 1892
tot Apostolisch vicariaat werd verheven
De nieuwe Apostolische vicaris mgr. Suhr
werd in 1896 in Nyborg uit een Protestantsche
familie geboren. Ten einde zich te bekwamen
in de bedrijfsleiding van verschillende land
bouwondernemingen, maakte hij groote buiten
landsche reizen, waarop hij in contact kwam
met katholieke kringen. Tijdens een verblijf in
Zuid-Amerika liet het probleem van den gods
dienst hem niet meer los; kort na zijn terug
keer in Denemarken gevoelde hij zich aange
trokken tot Rome, waar hij thans 13 jaar
geleden overging tot de Katholieke Kerk.
Onmiddellijk daarna deed hij zijn intrede in
de abdij van Clairvaux in Luxemburg, waar hij
in 1933 de H. Priesterwijding ontving. Nog het
zelfde jaar werd de jonge priester naar de abdij
van Sint Hieronymus gezonden ten einde in
Rome zijn studies te kunnen voltooien. In 1935
werd hij tot prior der abdij gekozen.
In Denemarken is men niet alleen in katho
lieke kringen, doch ook in Protestantscxie fami
lies ten zeerste verheugd over het feit. dat een
zoon van het eigen land tot deze hooge kerke
lijke waardigheid werd uitverkoren.
regeering zich niet de middelen kan verschaf
fen ter verdediging tegen een aanval van een
buitenlandsche mogendheid.
Ten derde: het is niet in overeenstemming
met de eer en het belang van Groot-Brittannië,
de Spaansche regeering nog steeds het recht te
ontzeggen vrij wapens en voorraden te koopen,
welke zij noodig heeft voor haar verdediging.
Ten vierde: het voortdurend vermoorden van
vrouwen en kinderen door luk-raak bombardee
ren van niet-militaire objecten.
In Britsche diplomatieke kringen wordt ver
klaard, dat men niets weet van een voorge
nomen bezoek van Goering aan Londen, waar
over in een der avondbladen is geschreven.
In Duitsche kringen hecht men geen waarde
aan deze geruchten. Ook kan men de mededee-
ling van een ochtendblad, dat een „hoog per
sonage" uit Berlijn naar Londen zou komen om
de BritschDuitsche onderhandelingen voort te
zetten, bevestigen noch ontkennen.
LONDEN, 18 Jan. (Reuter-ANP) Nog
steeds richt Scotland Yard, in samenwer
king met de politie-autoriteiten van 't ge
heele Ver. Koninkrijk, zijn volle aandacht op
de geheimzinnige bomaanslagen. Onder de
beschuldiging van ongeoorloofd bezit van
wapens, munitie en springstoffen, zijn
Woensdag zeven personen in den vroegen
ochtend gearresteerd en voor den politie
rechter in Bowstreet verschenen.
Als bewijsstukken waren zwaar ontplofbare
stoffen, pistolen, slaghoedjes en copieën van
de proclamatie van het Iersche republikeinsche
leger ter tafel gebracht.
De beklaagden, wier leeftijd varieert tusschen
20 en 36 jaar zullen 26 Januari weer voor moe
ten komen. Geweigerd is hen op borgstelling
vrij te laten.
Te Londen zoekt de recherche in een be
paalde wijk naar vier personen, die in verband
worden gebracht met de bomaanslagen.
Intusschen doet de politie iederen dag nieu
we ontdekkingen. Zoo is men weer een nieuwen
aanslag op het spoor gekomen nabij Birming
ham. Aan de drie pooten van een paal van het
electriciteitsnet nabij Birmingham zijn n.l
eigengemaakte bommen gevonden. Deze waren
verbonden aan een wekker, welke in een hand
koffertje was geplaatst. Deze wekker was even
wel stil blijven staan en daardoor waren de
bommen niet ontploft.
Bij haar onderzoek in de buurt van Manches
ter heeft de politie vandaag aan den voet van
een paal der electrische leiding in een veld nabij
East Didsbury een kleine hoeveelheid ontplof
bare stof met een uurwerk gevonden.
Havas meldt verder nog nieuwe daden
van terreur, die men terecht of ten on
rechte met de bomaanslagen in verband
brengt. Gisteravond zijn nJ. drie auto's
waarmede platen tin van Swansea naar
Londen werden vervoerd, in het onbewoonde
gebied tusschen Cambridge en Cardiff be
schoten, Geen der chauffeurs werd even
wel getroffen.
De politie heeft een onderzoek ingesteld.
LERIDA, 18 Jan. (Reuter). Twee divisies
van de rechtsche troepen hebben Woensdag
't kruispunt Pons en de electrische centrale
in de nabijheid van Lerida bezet. De troe
pen zijn niettegenstaande mist en slecht
weer opgerukt. Het legercorps uit Navarra
rukt langs de kust op naar Vendrell. Om
streeks den middag bevond het legercorps
zich eenige kilometers ten Oosten van Al-
tafulla, dat in den nacht is bezet. Het
corps is thans ruim zestig kilometer van
Barcelona verwijderd.
Aan het front van Estremadura hebben de
regeeringstroepen een krachtigen aanval on
dernomen op de vijandelijke stellingen tus
schen het station Zujar en dat van Marmol,
op de grens tusschen de provincies Cordoba en
Badajoz. De gevechten zijn van een buitenge
wone hevigheid.
De Spaansche delegatie bij den Volkenbond
heeft medegedeeld, dat alle buitenlandsche strij
ders van het leger der Spaansche regeering te
Barcelona zijn aangekomen. Tengevolge van di
plomatieke moeilijkheden en vertraging in ge
vraagde samenwerking moet de regeering zelf
zorg dragen voor het transport.
Aangezien de commissie van den Volkenbond
dezer dagen heeft medegedeeld, dat van de
12000 vrijwilligers 4000 waren geëvacueerd, is
in het communiqué dus sprake van ongeveer
7500 tot 8000 man.
LEIDSCHErLEIN 5-9 - A'DAM - TEL. 33072
Onze Diners van
1.7.5. 1.40.1.15 en 90 el.
blijven steeds *n verrassing
Zeven personen in verband met de bom
aanslagen in Engeland gearresteerd.
Chamberlain licht het kabinet in over1
zijn besprekingen te Rome.
De Tsjecho-Slowaaksche minister van
Buitenlandsche Zaken Chvalkovsky, bin
nenkort naar Berlijn.
Bonnet brengt verslag uit over zijn reis
naar Genève.
Rechtsche troepen op 60 Kilometer van
Barcelona.
Eerste Kamer oefent critiek op het door
minister Slotemaker de Bruine gevoerde
beleid.
De bekende volks- en kinderdichter G.
W. Lovendaal in den ouderdom van bij
na 92 jaar te Grave overleden.
Jeugdige schildersleerling te Haarlem van
de stationsoverkapping gevallen en op
slag gedood.
De elf Nederlandsche teams verrichten
goede prestaties in den sterrit naar Monfe
Carlo.
Beurs van New York: Stemming luste
loos; omzetten gering.
Velen hebben er een groote ge
neigdheid toe om vele zaken, die aan
de openbaarheid behooren, stil te be
disselen. Dit is menschelijk misschien,
maar niet goed.
Wie tot vertrouwensmannen geko
zen zijn moeten het volle vertrouwen
van hun leden hebben in al hun
daden, maar om dit vertrouwen te
behouden zullen zij goed doen ook de
essentieele punten met de leden ge
zamenlijk te behandelen. In elk geval
dient er tegen gewaakt, dat de me
nigte den indruk krijgt, dat alles
maar stilletjes buiten haar om wordt
bedisseld. Het systeem om zonder u,
buiten u en over u te beslissen heeft
in vele kringen kwaad bloed gezet en
tot onaangenaamheden geleid. In
onze vertrouwensmannen moeten we
al ons vertrouwen kunnen blijven
stellen en daarom juist moet de
schijn vermeden worden, dat bin
nenskamers alles wordt beslist.
Blijkens het voorloopig verslag over
hoofdstuk VI (departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen) der Rijksbe-
grooting voor 1939 waren verschillende leden
der Eerste Kamer niet voldaan over het
door den minister gevoerde beleid. Ten
vorigen jare is in de beide Kamers der
Sta ten-Generaal omtrent tal van punten,
welke de volle aandacht verdienen, uit
voerig beraadslaagd, doch eenig gevolg is
daarvan, aldus deze leden, tot nu toe nau
welijks gezien. De toestand is vrijwel gelijk
gebleven, de desiderata zijn dezelfde, de
toen reeds dringende vraagstukken zijn,
zoo mogelijk, nog urgenter geworden. Onder
deze omstandigheden gevoelden zij weinig
behoefte, zich opnieuw in een breed debat
met den minister te begeven, wijl zfj
meenden, dat dit geen vruchten zou af
werpen.
rVYXYvrTTrrmTTTTTrrrr77-r7777-7-7-77-*^?
Stand op Donderdag 1 uur v.m. 747J
Vorige stand 745.7
