Versterking van Duitsch
bedrijfsleven verwacht
Belgisch kabinet
gevormd
Nieuwe rechtsche
vorderingen
Wereldophitsers
zonder geweten"
KREMER'S
KOFFIE EN THEE
Het nieuws van heden
MODERNE WONINGEN
BUITENLANDSCHE PERS
SOMBER GESTEMD
Vraagt Uw leverancier
Centrale Radio ontvangst
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
i
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
ZATERDAG 21 JANUARI 1939 - AVONDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21597
Aantal der katholieke ministers
werd tot vijf uitgebreid
Nicaragua laat SO.OOO
Tsjecho-Slowaken toe
Koning Boris te Rome
In sommige sectoren zijn de
nationalisten meer dan
7 kilometer opgerukt
Companys spreekt voor
de microfoon
Incident bij Tarragona
Niemand is overgebleven met de
bekwaamheden van Schacht
als navigator"
De onderhandelingen
met Rublee
Het oordeel der pers
ter,-, FR ANKRIJK
ClATALpNI
De meening der Financial
News"
Geruchten om Goebbels
Verschijnt de minister binnenkort
voor een eereraad?
De diplomatieke
jachtpartij
Italië schijnt Duitsche expansie
te willen bedwingen
Chineesche regeering
verplaatst
Werkloozen contra
1 fijnproevers
Dr. Goebbels hevig ontstemd over
de politiek der Vereenigde Staten
Het optreden van
Koning Faroek
Groote instemming bij Arabische
leiders
kleine verpakte
Steeds de fijnste kwaliteiten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Ideaal wonen voor forensen
Niet alleen de eigen zender
maar ook die uit 't Buitenland
Hebt U met centrale radio,
zoo te zeggen: in Uw hand!
HAARLEM TELEFOON 10010
SPIONNAGE TE SINGAPORE
VERWACHT U EEN BABY?
VAN WEERT - ANEGANG 46
Het Weer
ui
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Inoet
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
kleine annonces „Omroeoers" rte de rubriek
rfiif
Een kijkje in Lerida na de beschieting door de troeven van Franco
Het leed van een burgeroorlog. Met een
beetje huisraad vluchten bewoners van
Tarragona voor de naderende troepen.
Ook op de wegen zijn zij voor bommen
werpers en jachtvliegtuigen niet veilig
BRUSSEL, 21 Jan. (Belga). De nog niét ver
beelde portefeuilles zijn als volgt toegewezen:
Justitie: Van Dievoet (extrapari. kath.).
Financiën: A. E. Janssen (id.).
Landbouw en Middenstand: d'Aspremont Lyn-
ben (Kath.)
De eerste kabinetsraad zal Maandag a.s. wor
den gehouden.
Hedenmorgen zullen de nieuwe ministers In
hun ambt beëedigd worden.
De samenstelling van het kabinet is dus
thans als volgt:
Erste minister zonder portefeuille: Spaak
(soc.).
Binnenlandsche Zaken Merlot (soc.).
Arbeid en Sociale Voorzorg Delattre (soc.).
Openbare Werken en Werkverschaffing
Balthazar (soc.)
Economische Zaken: Barnich (soc.).
Justitie: Van Dievoet (kath.).
Financiën: Janssen (kath.).
Verkeerswezen en P. T. T.: Marck (kath.).
Koloniën: prof. De Vleeschauwer (kath.).
Landbouw: d'Aspremont Lynden (kath.).
Openbaar Onderwijs: Dierickx (lib.).
Buitenlandsche Zaken: Janson (lib.).
Volksgezondheid: Jennissen (lib.).
Defensie: generaal Denis.
PRAAG, 21 Jan. (Havas). Vijftigduizend
Tsjecho-Slowaken zullen, volgens een tusschen
de regeeringen van Tsjecho-Slowakije en Ni
caragua gesloten overeenkomst, naar Nicaragua
hunnen emigreeren. De overeenkomst heeft al-
ieen betrekking op niet-Joden.
Rome, 21 Jan. (Havas). Koning Boris van
Bulgarije is, vergezeld van prins Cyrillus en
Prinses Euxodia, gisterenavond alhier aange
komen om bij het huwelijk van prinses Maria
van Savoye aanwezig te zijn.
SALAMANCA, 21 jan. (Havas). Hef commu
niqué van het groote hoofdkwartier maakt mel
ding van de verovering van tal van dorpen en
stellingen aan het front in Catalonië, met name
van de bezetting van Vendrell. In eenige sec
toren zijn de rechtschen troepen meer dan 7
kilometer opgedrongen.
De vijand heeft eenige honderden dooden
moeten achterlaten. De rechtsche troepen heb
ben meer dan 1200 gevangenen gemaakt en zich
meester gemaakt van een documentatie van het
vijandelijke leger aan den Ebro.
Aan het front van Estremadura hebben de
rechtsche troepen alle vijandelijke aanvallen af
geslagen. Ondanks het slechte weer schoven zij
hun linies vooruit.
Onder de dorpen, die gisteren veroverd wer
den, worden genoemd Villamavor, Manresena,
Creixell, Calaf, Latorre, Marabella, Saivanera,
Rubiol, Esatara, Pratdelbey, Bocsh, Puig, Pon
tons, Silorens, San Jaimedomenys en San Vi
cente Calders.
Companys heeft voor de microfoon een beroep
op de Catalanen gedaan alles op het spel te
zetten om tegenstand te bieden. Hij bezwoer
hun het Catalaansche vaderland te verdedigen.
Hij deed den ernst van het uur uitkomen en
wees op de noodzakelijkheid het land in een
versterking te herscheppen. Hij herinnerde aan
de banden van Catalonië met de Soaansche
republiek en de noodzakelijkheid aan de cen
trale regeering te gehoorzamen. Verder wees hij
op de afschaffing van het autonomlsch statuut
in de veroverde gebieden. Hij besloot met een
beroep weerstand te bieden tot het uiterste en
riep daarbij uit: „Catalanen, In den oorlog
staat alles op het spel, ook onze naam."
Pietri schrijft in „Le Jour" over een incident
bij de verovering van Tarragona, dat een nieuw
bewijs voor de animositeit tusschen de Span
jaarden en de Italiaansciie troepen levert.
Navarraansche kolonnes stonden op het punt
plechtig Tarragona binnen te trekken, toen ge
motoriseerde Italiaansche eenheden onver
wachts vertrokken en om een overwinning te
exploiteeren, welke niet de hunne was, als
eersten de stad binnendrongen. Volgens Pietri
blijkt uit dit voorval duidelijk de Italiaansche
mentaliteit. In dit verband dringt hij er op
aan, spoedig naar Burgos te gaan.
De Petit Parisien" meldt naar aanleiding
van dit'incident bij Tarragona uit St. Jean de
Luz, dat de requetes aan deze aanmatiging
met de wapenen in de hand weerstand boden.
Er ontstond een klein gevecht bij de stads
poorten tusschen Italianen en Spanjaarden. De
requetes, die intusschen den staf van Franco
hadden gewaarschuwd, trokken tot groote
teleurstelling der Italianen als eersten de stad
binnen.
BERLIJN, 21 Jan. (Reuter). Alhier
wordt vernomen, dat een der eerste maat
regelen na het vertrek van Schacht van
de Rijksbank schijnt te zijn om te werken
aan een versterking van den Duitschen
handel en industrie.
Reuter verneemt, dat het in het voor
nemen der regeering ligt om de Duitsche
industrie financieel zoo krachtig te maken,
dat zij op de wereldmarkt vrijer zal kunnen
concurreeren.
Het is nog niet bekend welke stappen de
regeering zal nemen. In sommige kringen
gelooft men, dat de industrie zal worden
gemachtigd leeningen op te nemen tot een
bedrag dat de twee milliard niet te boven
gaat en dat banken, spaarbanken en ver
zekeringsmaatschappijen te dien einde hun
aandeel zullen moeten bijdragen.
In de kringen van het ministerie van Econo
mische Zaken aldus een bericht van United
Press aan haar bladen wordt thans positief
verklaard, dat Schacht de onderhandelin
gen met de commissie-Rublee verder zal voeren,
hetgeen dus in strijd is met een vorig bericht,
dat luidde, dat de commissie vanmorgen de
mededeeling had ontvangen, dat de besprekin
gen niet verder zouden gaan. Reeds had men,
aldus een woordvoerder van de commissie, be
sloten morgen te vertrekken, toen in den lcop
van den namiddag het tegenovergestelde be
richt kwam. Over de redenen, die tot de wijzi
ging geleid hebben, is niets bekend.
De Fransche bladen bespreken uitvoerig de
financieele situatie in Duitschland.
„Le Journal" schrijft: „Het vertrek van
Schacht beteekent, dat het Rijk met de finan
cieele orthodoxie breekt om zich te werpen in
een stelsel van manipulatie en overmatige uit
breiding van het crediet zonder dekking."
„Petit Parisien" verklaart: „Indien, ondanks
alles, het regiem niet de elementaire wetten
der financieele techniek wil verwaarloozen en
riskeeren in het binnenland de stabiliteit van
de mark in gevaar te brengen, zal het, indien
het definitief afziet van belastingverhoogingen,
besnoeiingen der uitgaven op groote schaal on
der oogen moeten zien. Deze laatste oplossing
echter zou medebrengen, dat het Rijk er in
toestemt zijn militaire voorbereidingen te rem
men en afziet van grootsche en kostbare, be
toogingen van zijn dynamisme."
„New York Times" schrijft: „Wanneer Hit-
Maandag a.s. viert Groothertogin Char
lotte van Luxemburg haar drie en
veertigsten verjaardag
:rREP.\\
\AND_0RRAt
LUCHO^
ESTERRld VkVv,
PERPIGNAN
RIAL
ODEv/ «PUIGCERDA
URGEL
T JPOLl
oirm
GERÓNA
HUESCA
°LSONA «flCH
AR TP SA
.^MANRESA
CERVERA
JAS BLANCa/I^AL^
MONTBt-ANCH ^BARCELONA
FALSET
^RRAGON
BALAGUE
LËRÏDA
FRAG
'ORA DEll
HERTA
MIDDELLANDSCHE ZEE
ALBARRACI
TERUEli
HET CATALAANSCHE FRONT
BIJ DEN AANVANG VAN HET DECEMBER
OFFENSIEF (24 DEC.)
NATIONALEN
REPUBLIKEINEN
OFFENSIEF RICHTING DER NAT.
SARRION
VIVER
SEGORBE
@(3866)
VALENCIA
Ier met Schacht breekt, snijdt hij het laatste
dunne touw door, dat hem verbindt met de
denkbeelden der orthodoxe economie. Naar
welk doel het Derde Rijk tenslotte ook zal wor
den geleid, deze stap zal den weg versnellen."
De „Financial News" wijdt een hoofd
artikel aan het aftreden van dr. Schacht
als president van het directorium der Rijks
bank. Het blad schrijft: „Er is een zekere
gelijkheid in de richting der ontwikkelin
gen in het nationaal-socialistische Duitsch
land en die in het communistische Rusland
in de eerste jaren van het regiem. Te Ber
lijn zoowel als te Moskou werden deskun
digen voor eenigen tijd geduld, zelfs als zij
er van verdacht werden gevoelens van af
keuring te koesteren jegens het regiem.
Sommigen werd zelfs toegestaan tijdelijk
vooraanstaande plaatsen in te nemen, doch
vroeger of later verdwenen zij van het offi-
cieele tooneel. Dit is nu gebeurd met dr.
Schacht
Hoewel hij het nationaal-socialistische re
giem trouw en met uitzonderlijke bekwaamheid
heeft gediend, is algemeen bekend, dat hij
nimmer tot het nationaal-socialistische geloof
werd bekeerd. Want hij had te veel gezond ver
stand om de leerstellingen van het nationaal-
socialisme, die bestemd zijn voor de consump
tie der onwetende massa's, te slikken. Boven
dien was hij te beschaafd om onvoorwaardelijk
een geloofsleer te onderschrijven, welke geba
seerd is. op barbaarsche brutaliteit. Ten slotte
was hij te veel orthodox bankier om zich van
ganscher harte te werpen in de ketterij der
nationaal-socialistische economische theorieën.
Er is alle reden te gelooven, dat Hitier den
stuurman veel te vroeg heeft laten vallen, daar
het Rijk buitengewoon moeilijke wateren voor
den boeg heeft, en niemand over is gebleven met
de bekwaamheden van dr. Schacht als financieel
navigator.
De reden, waarom desondanks Hitier verkozen
heeft van zijn diensten af te zien is ongetwij
feld, dat de Fuehrer aan de politiek door meer
extremistische adviseurs de voorkeur heeft ge
geven. Vermoedelijk zal het ontslag van dr.
Schacht door een aantal radicale economische
en financieele maatregelen worden gevolgd".
PARIJS, 21 Jan. (Havas). De „Petit Pari
sien" meldt uit Zurich:
„Uit betrouwbare uit Duitschland ont
vangen inlichtingen blijkt, dat Goebels zich
voor de eererechtbank der Nationaal-
socialistische Partij zal hebben te verant
woorden over zekere föiten, uit zijn parti
culiere leven, welke schandaal hebben ge
wekt.
Te Berlijn denkt men, dat Goebbels voor
een voldongen feit zal worden geplaatst en
zijn functie niet langer meer zal kunnen
behouden."
BELGRADO, 21 Jan. (Stefani). De Italiaan
sche minister van Buitenlandsche Zaken, Cia-
no, en de Joego-Slavische premier Stojadino-
witsj hebben Vrijdagochtend in het bosch van
Kozara gejaagd. In een paviljoen aldaar ge
bruikten zij het noenmaal. Tijdens de jacht
partij hadden de beide ministers gelegenheid,
hun politieke besprekingen voort te zetten.
Uit de besprekingen tusschen beide diplo
maten blijkt, volgens Havas, dat Italië als
voornaamste doel der Donaupolitiek schijnt
te beschouwen om de Duitsche expansie
naar het Zuid-Oostelijk deel van Europa
te bedwingen. Italië stelt alles in het werk
om een toenadering tusschen Felgrado en
Boekarest te bewerkstelligen.
Het schijnt dat Belgrado bereid is toe te
stemmen in concessies van cultureelen aard
voor de Hongaarsche minderheid in Zuid-
Slavië, maar iedere gedachte aan grensherzie
ning ten gunste van Hongarije afwijst. Men
krijgt den indruk, dat de Zuid-Slavische re
geering neigt naar een afwachtende houding
ten aanzien van de groote Europeesche vraag
stukken. Het land wenscht goede betrekkingen
te behouden met de beide groote democratieën
in het Westen en hechter dan ooit te steunen
op het Balkanblok. Welingelichte kringen
hechten geenszins geloof aan de geruchten over
een mogelijke toetreding van Belgrado tot het
anti-kominternpact.
TOKIO, 20 Jan. (Domei) De Chineesche
provinciale regeering van Sjensi en het mili
tair hoofdkwartier zijn van Sian, de hoofdstad
van Sjensi, verplaatst naar Tientsjoei in het
zuidoosten van Kansoe, als gevolg van de
voortdurende aanvallen van de Japansche
luchtmacht.
Te Pakhoi zijn door aanvallen van de Ja
pansche luchtmacht 3000 Chineezen gedood.
Het Slowaaksche parlement is voor het eerst bijeen geweest. Ter gelegenheid
hiervan werden in Pressburg feestmarschen gehouden. Leden van de Duitsche
volksgroep sloten zich aan de colonnes der Hlinka-garde aan
£l|||l!llllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Elf Londensche werkloozen dron-
gen Donderdagavond binnen in een
restaurant op Piccadilly Circus, |j
waar een maaltijd voor een club II
s van fijnproevers stond aangericht.
EE Zij eischten eten. Toen de direc- ee
teur dit hoorde bood hij hun een- EE
zelfde diner aan, als aan de volge- EE
lingen van Lucullus werd geser- ee
veerd. De mannen weigerden en EE
haalden zelf belegde broodjes voor EE
den dag. Na vijf minuten werden
zij door de politie verwijderd.
Volgens de Daily Telegraph be-
stond het geweigerd menu uit acht
gangen. Twintig personen zouden
EÊ 7iaar aanleiding van dit voorval er =e
van afgezien hebben in het restau- ee
ee rant te dineeren. 5
BERLIJN, 21 Jan. (D.N.B.). Rijksminister
dr. Goebbels publiceert in de „Völkische Be-
obachter" onder het opschrift: „Wat wil Ame
rika eigenlijk?" een artikel, waarin hij o.m.
schrijft:
„Sedert 30 Januari 1933 is het Derde Rijk
het voorwerp van spot, haat, leugen en laster
in bijna de geheele Amerikaansche pers, voor
al in het door de Joden beheerschte deel. Er
is geen twijfel aan, dat de sedert 1933 in
Amerika stelselmatig tegen Duitschland ge
voerde openlijke ophitsingscampagne een be
wuste en gewilde provocatie beteekent van het
Duitsche Rijk en het Duitsghe volk. Sedert 10
November 1938 is deze ophitsing tot in het
onmetelijke opgevoerd. De Amerikaansche
openbare meening, vooral voor zoover zij door de
Joden wordt bepaald, beijvert zich daarbij tot
een volkomen onverdraaglijke inmenging in
Duitsche binnenlandsche toestanden."
Na herinnerd te hebben aan redevoeringen
van Ickes en Welles vervolgt Goebbels: „Deze
campagne zelf wordt gevoerd door internatio
nale wereldophitsers zonder geweten en zon
der scrupules. Het is verre van ons tegenover
de kritische Overzichten, welke de Ameri-
kaansch-Joodsche pers aan Duitsche binnen
landsche toestanden meent te moeten wijden,
Amerikaansche binnenlandsche toestanden te
stellen. Het Jodendom4is het er natuurlijk altijd
mede eens, wanneer het tegen Duitschland
gaat. De vraag doet zich nu maar voor of het
Amerikaansche volk zich ten believe van het
Jodendom zal laten mogen ophitsen tot een
onvruchtbare vijandschap tegen het Duitsche
Rijk en vooral tegen het Duitsche volk. Daar
tegen protesteeren wij. Dat is niet noodig en
ook niet doelmatig. Wij hebben niets tegen het
Amerikaansche volk. Wij respecteeren zijn po
litieke opvattingen en binnenlandsche verhou
dingen. Wij meenen daarom met recht er aan
spraak op te mogen maken, dat de Amerikaan
sche openbare meening tegenover Duitschland
dezelfde achting en eerbied ten toon spreidt.
Wij zien ook niet in tot welk resultaat een
dergelijke strijd zou leiden. Wat stelt Amerika
er zich eigenlijk van voor? Meent het Duitsch
land misschien volgens de methoden van den
grooten oorlog te kunnen uithongeren? Iedere
economische maatregel heeft twee kanten."
CAÏRO, 21 Jan. (Reuter.) Het optreden van
Koning Faroek geschiedde in tegenwoordigheid
van een aantal Arabische leiders, onder wie
Emir Seif el Isla Hoessein van Yemen en Emir
Eeisal van Saoedisch Arabië. Het wordt toege
juicht in Arabische kringen, welke de nood
zakelijkheid gevoelen van een gezamenlijk stre
ven naar vereeniging van den Islam. De alge-
meene gevoelens hier zijn, dat Egypte de lei
ding op zich behoort te nemen van een ver-
eenigd Arabisch front. Faroek's optreden wordt
opgevat als een teeken, dat hij een dergelijke
leiding op zich wil nemen, terwijl het duidelijk
bleek uit de houding van de Arabische leiders
bij de ochtendgebeden, dat de Koning als volks
leider zal worden aanvaard.
Het nieuwe Belgische kabinet werd he
dennacht gevormd; het aantal der ka
tholieke ministers is tot vijf uitgebreid-
Rechtsche troepen blijven oprukken in
de richting van Barcelona.
De plannen tot aanleg van een militair
vliegveld bij Katwijk zullen thans uitge
voerd worden.
Benoemd zijn de leden der commissie,
die prae-advies moet uitbrengen over
een wijziging der Arbeidswet betreffen
de arbeid in broodbakkerijen.
Het Prinses Beatrix-fonds ontving in het
eerste jaar van zijn bestaan ruim
f 23.000.
Eerste Nederlandsche Oceaanvlucht met
DC 4 over de Noordelijke Atlantische
Oceaan?
TE HUUR OVER DE NIEUWE BRUG
a/d DELFTLAAN, direct by Stat. Bloemen-
daal, bevatt. 7 kam., koelkast, vanaf 38.
Grootere typen met centr. verw. 55.
U kunt nu huren voor het komende voor
jaar. Bevragen S. VELDKAMP, van Dort-
straat 90 - Telefoon 16373 - Haarlem.
SINGAPORE, 20 Jan. (Reuter). De politie
van Singapore heeft bij huiszoeking Dij zeven
Japanners papieren in beslag genomen. De eige
naars zijn later aan een verhoor onderworpen.
Zij werden beschuldigd van spionnage. Arresta
ties zijn niet verricht.
BABY-UITZETTEN deze maand
EXTRA LAGE PRIJZEN
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllts
VERWACHTING ge'dig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
krachtige tot matige, Zuidelijke tot Wes-
S telijke wind, aanvankelijk betrokken met
regen, later tijdelijk opklarend. Iets zach-
ter des nachts, overdag iets kouder.
5 zon op 7.58 - onder 16.24 - Licht op 16.54
Maan op 7.53 onder 17.52
28 Januari E. K.
