ST.WILLIBRORDUS
Barcelona zonder tegenstand door de
troepen van Franco bezet
Een conferentie der vier
mogendheden?
Mussolini zou een bespreking overwegen
na den val Van Barcelona
Ook Franco wil
onderhandelen
15000 dooden bij
aardbeving
Het
nieuws van
heden
KOMT ROOSEVELT
NAAR EUROPA?
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 26 JANUARI 1939 - AVONDBLAD
N.V MEDERL.VERZ.MIJ.
CATHARIJNESINGEL4ÖUTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
BURGOS, 26 Jan. (Reu
ter). De troepen van
Franco hebben heden
morgen Barcelona zon
der nöemenswaardigen
tegenstand bezet.
De Navarreesche troe
pen waren de eerste,
die triomfantelijk hun
intocht deden in de stad.
LONDEN, 26 Jan. (Havas). De correspondent van de „Daily
Mail" te Rome meldt aan zijn blad:
LJit betrouwbare bron wordt vernomen, dat Mussolini, direct
na den val van Barcelona, een conferentie-van-vier zou willen
bijeenroepen.
Hij zou wenscben, dat vertegenwoordigers van Engeland,
Frankrijk, Duitscbland en Italië de volgende drie punten inzake
Spanje zouden bespreken
1. Spanje te sparen voor verder bloedvergieten;
2. De positie van bet Spaansche volk te bepalen, in overeen
stemming met Duitschland en Italië, die Franco hebben
geholpen
3. Te bewerken, dat de vier mogendheden zich verplichten
de wederinstelling te verhinderen van een regeering der
communisten of van het Volksfront in Catalonië of bij
Madrid.
hersteld
-
Hij verklaart zich tegenover Enge
land bereid de buitenlandsche
vrijwilligers terug te trekken
Ramp in Chili catastrofaal
van afmetingen
SANTIAGO DE CHILI, 26 Jan.
(Havas). Het onheil door de aard
beving in Chili aangericht, blijkt cata
strofale afmetingen te hebben aan
genomen. Officieuze schattingen doen
vreezen, dat in geheel Chili meer dan
15.000 slachtoffers van de aard
beving te betreuren zuilen zijn.
Ook te Batavia geregistreerd
Schip met 31 man
vergaan?
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii|
Hij zou door Koning George
worden uitgenoodigd
Het Nationale Dagblad
Opheffing gevraagd van beslag
op de persen
VERVROEGDE OPKOMST VAN
FRANSCHE MILICIENS
65STE JAARGANG No. 21605
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Godsdienstonderricht
in Oostenrijk
Geestelijken zullen voortaan van
de scholen worden geweerd
cCë hWWVÊV.VU 1E1I(IIII1
VERZEKERINGEN TOT ELK BEDRAG
Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimimiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De hedenmorgen ontvangen berich
ten wezen er reeds op, dat de toe
stand voor de stad uiterst kritiek was.
Omtrent de laatste phase, die aan
den val van de stad voorafging, ver
namen wij nog het volgende:
De vrouwelijke „stoottroepen" van
Franco, waarvan dochters van eenige
Grandes deel uitmaken, wachtten van
morgen reeds op het bevel Barcelona
binnen te trekken om er de gebrek lijden
de bevolking van voedsel te voorzien.
Deze vrouwen kennen reeds de juiste
adressen, waar soepkeukens te Barcelona
moeten worden ingericht. Een voedsel
voorraad staat te harer beschikking.
Ondanks de snelheid, waarmede de
opmarsch van Franco werd ten uitvoer
gelegd, is hij volkomen voorbereid voor
de bezetting van Barcelona.
Alle mogelijke maatregelen zijn tot in
bijzonderheden reeds maanden geleden
uitgewerkt en een volledige organisatie
zou gereed zijn om de zaken over te
nemen. Er zijn groote voorraden opge*
slagen, terwijl nauwkeurig is berekend,
wat noodig is.
De geneeskundige dienst heeft eveneens
zijn z.g. stoottroepen. Militairen en po
litie zullen in de stad de orde handhaven
en plundering voorkomen.
Onderstaand relaas geeft een interessant
beeld van den toestand in Barcelona, gedu
rende de laatste dagen voor de bezetting
van heden door de troepen van Franco,
BARCELONA. De dreigende nadering der
Franco-troepen ligt als een zware druk op
Barcelona. De vroeger zoo drukke ramblas
zijn onherkenbaar. De ijzeren rolluiken der
luxe-winkels zijn neergelaten, wanneer een
en ander tenminste niet beschadigd is door
een bom. Bijna alle mannen loopen in sol
datenuniform. Veelkleurige affiches roepen
de inwoners op om de stad te verdedigen.
Zwijgend lezen de menschen de aanplak
biljetten: „Weerbare mannen, naar de ver
sterkingen! Catalonië is in gevaar! Allen te
wapen! De Italiaansche indringers brengen
ons land in gevaar!" Iedereen weet, dat de
nationalisten met rasse schreden naderen
en de stad hebben omsingeld. Men weet dat
zij over machtig materiaal beschikken, dat
er hevige gevechten geleverd worden op
enkele kilometers afstand van de stad. In
een angstige spanning wacht Catalonië op
de dingen, die komen. Lange rijen wagens
verlieten reeds dagen lang de stad in de
richting van Gerona. Kinderen, vrouwen en
zieken werden in allerijl geëvacueerd.
Overal zijn schuilplaatsen gegraven. De ha
venwijken zijn geheel verlaten. Talloozen stroo
men naar het hooger gelegen gedeelte van de
stad. Autobussen, taxi's, particuliere auto's en
trams zijn door de regeering opgeëischt. Zij zijn
voor een groot gedeelte buiten dienst gesteld,
want men moet uiterst spaarzaam zijn met de
Fort Montjuich, ten Zuiden van Barcelona, dat thans door de nationalisten is bezet
behzine en met den electrischen stroom. Vluch
telingen dwalen rond. In een zak dragen zij al
hun bezittingen met zich mee. Des nachts kam
peeren zij op de trappen en op de perrons van
de ondergrondsche metro. Honden zoeken voed
sel in de puinhoopen van gebombardeerde hui
zen. Niemand beschikt nog over kolen of hout.
Wie in een rustig land woont, kan zich niet
voorstellen wat de hongersnood in de millioe-
nenstad Barcelona zeggen wil. Tot nu toe kreeg
ieder per dag 300 gram zwart en onsmakelijk
brood. Er is geen koffie meer; zij wordt ver
vangen door een aftreksel van haver zonder
suiker.
De laatste waren, die enkele kooplieden voor
zichtig hadden bewaard, werden tot de afkondi
ging van de oorlogswetten tegen woekerprijzen
verkocht; een busje gecondenseerde melk voor
75 pesetas 7.50)100 pesetas (10 gulden) voor
een kilo linzen; 175 pesetas (17 gulden) voor
een liter olie; 200 pesetas (20 gulden) voor een
kilo vleesch
De bewoners van de buitenwijken hebben hup
konijnen en kippen omgeruild tegen andere
hoogst noodzakelijke levensmiddelen.
De door de terugtrekkende linksche troepen onbruikbaar gemaakte wegen
en bruggen worden in allerijl door de geniesoldaten van het leger van Franco
Dat is nog niet het einde van de ellende. De
tuberculose verspreidt zich snel; de typhus
dreigt; er is een hopeloos gemis aan genees
middelen, chirurgische instrumenten en zelfs
verbandmiddelen.
Ondanks de dreigingen van vele zijden zijn er
nog velen, die hun wil om weerstand te bieden
nog hebben bewaard. Zij hebben niet geslapen
en niet gegeten, maar uitgeput als zij zijn, gaan
zij zich toch opgeven, om mee te helpen aan de
verdediging van Barcelona. Vrouwen, grijsaards
en kinderen helpen mee bij het aanleggen van
de loopgraven.
Alle weerbare mannen vertrekken naar het
front. En iederen morgen komen talloozen bijeen
in de Baskische kapel van de Calle del Pilar
om daar te bidden....
De laatste trein uit Barcelona, die het
traject tot de grens heeft kunnen afleggen,
is Woensdag te Portbou aangekomen met
ruim tweehonderd gevluchte vrouwen en
kinderen. De meeste vluchtelingen hadden
in twee dagen niets te eten gehad. Een
tweede trein heeft Woensdagmorgen om
vier uur getracht uit Barcelona te vertrek
ken, doch de spoorlijn werd zoo zwaar ge
bombardeerd, dat hij moest terugkeeren.
Terwijl de vluchtelingen nog te Portbou
waren, vlogen rechtsche vliegtuigen over de
stad. Uit luchtafweergeschut wterd op hen ge
vuurd. De zenuwen van de vluchtelingen zijn
geschokt door den honger en de spanning. Toen
de vliegtuigen naderden, vluchtten allen, om be
schutting te zoeken, in een donkeren tunnel.
De toestellen vlogen langs de grens op een hoog
te van 10.000 voet, gadegeslagen door leden van
de internationale commissie voor de evacuatie
van buitenlandsche vrijwilligers, die wachten op
de aankomst van ongeveer vijfhonderd Ameri-
kaansche en Canadeesche vrijwilligers. Dit zijn
ongeveer de laatsten, die nog gerepatrieerd
moesten worden. De rechtsche luchtmacht was
Woensdag zeer actief. De toestellen vlo
gen over alle wegen en spoorlijnen, die van
Barcelona naar de grens leiden, waarbij zij de
verkeersopstoppingen met bommen en machine
geweervuur bestookten.
Juist voordat de correspondent van Reuter
Woensdag te Cerbere aankwam, vlogen vier
Savoia-vliegtuigen over een hoek Fransch ge
bied. Er werden twee waarschuwingsschoten
gelost door de Fransche luchtafweerkanonnen,
De continentale
meldt:
editie van de Daily Mail
Men meent te weten, dat eerlang onderhan
delingen van het grootste belang voor de toe
komst van Spanje en de positie der Italiaansche
en Duitsche vrijwilligers zullen worden geopend.
Franco heeft, door bemiddeling van den
Hertog van Alva, die zich te Londen bevindt,
aan de Britsche regeering te verstaan ge
geven, dat hij zelf de noodige stappen zou
ondernemen om de terugtrekking te verkrij
gen van alle buitenlandsche vrijwilligers uit
zijn land, wanneer hij een voorloopige regee
ring zal kunnen vestigen, welke door drie
vierden der bevolking zal worden aanvaard.
Men denkt, dat hij deze regeering zal kun
nen vestigen na de bezetting van Barce
lona, dat zijn hoofdstad zal worden.
De onderhandelingen er over verkeeren nog
in een beginstadium, doch men geeft te ver
staan, dat Engeland, op zijn beurt, zich zal moe
ten verplichten een zekere hoeveelheid grond
stoffen te verschaffen, zooals wol, katoen er.
andere producten, welke onmisbaar zijn voor de
Spaansche industrie, zoomede kapitaal voor de
ontwikkeling van Spanje.
De Britsche ambassade heeft de
Chileensche regeering de diensten
aangeboden der kruisers Exeter en
Ajax.
Vooral de streek van Chilian is door
de ramp getroffen.
Er komen te New York slechts onvolledige
berichten binnen over de aardschokken in Mid
den- en Zuid-Chili. Men veronderstelt dat van
de 15.000 personen, die zijn omgekomen, er ze
ker 10.000 te Chilian, een stad op 65 K.M. ten
Oosten van Concepcion, het slachtoffer van de
aardbeving zijn geworden. Hier zijn vrijwel
alle gebouwen, met inbegrip van een theater
dat 's nachts instortte, verwoest. Bij de instor
ting van het theater kwamen alle bezoekers om
het leven.
De dooden worden snel ter aarde besteld. Er
bevinden zich veel gewonden op straat. Er is
een algemeene trek uit de steden naar de
open velden.
De geweldige aardbeving, welke Chili heeft
geteisterd, is ook geregistreerd door het meteo
rologisch observatorium te Batavia en wel op
25 Januari te 11.21 uur Java-tijd. Uit de regis
tratie bleek volkomen duidelijk, dat hier
sprake was van een z.g. wereldbeving. Volgens
berekening registreerde de beving zich te Bata
via eerst een half uur nadat deze te Chili
plaats had, zoodat er dertig minuten noodig
waren om Batavia te bereiken.
LONDEN, 26 Jan. (Reuter). Lloyds heeft een
bericht van de kustwacht te Saintives in Corn
wall ontvangen, waarin gezegd wordt, dat een
reddingsboei met den naam „S. S. Wilston
Glasgow" gevonden is
Ook is het lijk van een man opgehaald. Zes
mijl ten Westen van Saintives is een aan den
grond geloopen schip gezien, terwijl lijken in
de nabijheid dreven.
Op grond van deze berichten vreest men. dat
de „Wilston" met de geheele bemanning, be
staande uit 31 koppen, in den laatsten storm
is omgekomen.
De wachtposten in het door Franco ver overde bergachtige Catalaansche gebied
hebben geen gemakkelijke taak
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
1 VOOR HET GEHEELE LAND: g
betrokken tot zwaar bewolkt, met plaat-
se lijk nog eenigen regen of natte sneeuw,
H vooral in het Noorden van het land, lichte
dooi tot temperatuur om het vriespunt,
EE meest matige Oostelijke tot Zuidelijke
EE wind.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST:
Hedenmorgen werd geseind aan alle pos- EE
ten: „Stormsein neerhalen".
Zon op v.m. 7.52 onder n.m. 4.33 uur.
Licht op n.m. 5.03. Maan op v.m. 9.40
onder n.m. 11.21, Eerste Kwartier 28 Jan.
LONDEN, 25 Januari. (Havas). Er is, naar
de „Star" meldt, opnieuw ernstig sprake van
een reis van Chamberlain naar de Vereenigde
Staten, waar hij Roosevelt zou ontmoeten.
Het denkbeeld zal aan Chamberlain worden
voorgelegd door invloedrijke vrienden. Doch
het is weinig waarschijnlijk, dat het in Dow-
ningstreet ingang zal vinden.
Immers de Koning en Koningin zullen
dezen zomer tijdens hun verblijf in Was
hington waarschijnlijk den president en
mevrouw Roosevelt uitnoodigen, naar Lon
den te komen. Wanneer zij aan deze zijde
van den Atlantischen Oceaan zijn, zullen
Roosevelt en zijn echtgenoote eveneens een
officieel bezoek aan Parijs kunnen brengen.
De kwestie zal met president en mevrouw
Lebrun worden besproken, wanneer zij in
Maart Londen bezoeken.
Mr. A. J. van Vessem heeft hedenochtend
namens de N.V. Boekdrukkerij voorheen L. van
Nlfterik Hzn. te Leiden (waar het Nationale
Dagblad wordt gedrukt) bij de Haagsche recht
bank een bezwaarschrift ingediend tegen de
inbeslagneming van de rotatiepers, welke op
13 Januari op last van de justitie is geschied
naar aanleiding van eenige door mr.M. M.
Rost van Tonningen in het Nationale Dagblad
geschreven artikelen, waarvan de vorm of
strekking beleedigend werd geacht voor den mi
nister van Justitie, mr. Goseling, voor den pro
cureur-generaal bij het gerechtshof te 's-Her-
togenbosch mr. E. L. M. H. baron Speyart van
Woerden en voor den Centralen Raad van Be
roep.
Verzocht wordt om onverwijlde opheffing
van het beslag.
PARIJS, 26 Jan. (Havas) De Fransche staats
courant publiceert een decreet, volgens netwelk
de miliciens, geboren in November 1918 in April
as., in plaats van in November moeten op
komen.
BARCELONA GEVALLEN.
Mussolini zou een conferentie der vier
mogendheden overwegen na den val
van Barcelona.
Het bezoek van Von Ribbentrop aan
Warschau.
Noodweer richt in Oost-Java veel schade
aan; meer dan 300 woningen vernield.
Opheffing verzocht van het beslag op de
pers van Het Nationale Dagblad.
Voor ongeveer f 50.000 aan gouden
voorwerpen gestolen bij inbraak in juwe
lierszaak te Den Haag.
Europeesche roeikampioenschappen defi
nitief in Amsterdam.
De hoofdprijs der Staatsloterij. de
f 100.000, is gevallen op nummer 19239
Het Weensche Ministerie van Binnenland-
sche Zaken en Cultureele Aangelegenheden
heeft 'n principieele verordening uitgevaar
digd, waarbij het godsdienstonderricht in de
scholen voortaan wordt opgedragen aan de
onderwijzers van den betreffenden gods
dienst. Aan de geestelijken wordt het be
treden van de scholen absoluut verboden.
In de toelichting wordt gezegd, dat het „zoo
genaamde godsdienstonderricht" enkel tot doel
had confessioneele vormen en leerstellingen
uiteen te zetten, zoqdat het daarom goed door
leeken kon worden gegeven; een ware gods
dienstige houding zou buiten puur onderricht
liggen en daarom niet aan kerkelijke opvattin
gen gebonden zijn.
Daarmede is met duidelijke woorden gezegd,
dat deze maatregel de ontkerstening van
Oostenrijk tot doel heeft.
Stand op Donderdag 1 uur n.m. 745.4
Vorige stand 744.4
i
