De laatste klanken van de
Rallye 1939
ANGST
Everton's kansen
weer verbeterd
m
Het Bentincks Weduwenhuis exit
ONZE DEELNEMERS
WEER THUIS
WIJZIGINGEN IN DE
RALLYE 1940?
NA 400 JAAR BESTAAN
TE HEBBEN
ZONDAG 29 JANUARI 1939
AUTOMOBILISME
Het einde van den langen tocht
en de diverse proeven bleken
nog niet de finale te zijn
Lof voor rijders en
materiaal
De finale
Na gedanen arbeid
Aan de grens bij Wernhout
Vele gebreken in den huidigen
opzet aan het licht gekomen
SCHAKEN
Interacademiale schaak wedstr ij den
De strijd in zeskamp en tweekamp
DAMMEN
Nederlandsche Dambond
SKISPORT
De wintersportweek te Garmisch
WIELRENNEN
EEN ELFSTEDENTOCHT
OP DE FIETS!
Ook weer een Nederland
België-toer
SCHAATSENRIJDEN
Europeesch kampioenschap
kunstrijden heeren
BOBSLEEËN
Zwitserland op weg naar den
wereldtitel?
VOETBAL IN ENGELAND
Stoke City kraakt Derby County
met 30. - Chelsea verliest,
maar Arsenal wint
&éfcÊÊÊHÊhÊÊt
Ondergebracht in het St. Catharina
Gasthuis
Stukje oud-Arnhem
Aan „De drie gasthuizen"
GEMEENTEN NALATIG?
Aanvulling van Wegenwet en
W aterstaatswet 1900
JONGEN DOOR SCHOT HAGEL
GEDOOD
Droevig ongeval in Koegras
PAARDENFOKKERIJ
IN ONS LAND
Een goed organisatorisch
stamboekwezen
DE AANBOUW VAN DE
„CERONIA"
R.K. Universiteit
Academische examens
Landbouwhoogeschool
(Van een büzonderen medewerker)
Een heerlijk Riviera-zonnetje staat aan de
strak-blauwe lucht en de diverse overwin
naars van den Sterrit 1939 rusten weer op
hun lauweren. Deze lauweren zijn voor de
meeste rijders een sport op zich en, in den
vorm van prachtige bekers, schalen en pla-
quetten, een eervol bezit.
Ook de geldelijke belooning vormt een wel
kome bekroning voor de geleverde prestaties,
want ondanks alle medewerking blijven de
kosten van een rallye toch altijd een uitgave
van beteekenis.
In totaal zijn 21 geldprijzen beschikbaar ge
steld tot een waarde van 292.000 francs. De
eerste prijs van 50.000 francs met bijna kilo's
zware bekers zal dan ook ieder jaar opnieuw
liefhebbers lokken, evenals de overige beloonin
gen voor de minder goede Ofgelukkige
coureurs.
De meeste deelnemers waren, zooals reeds
gemeld, evenals vorig jaar weder strafpuntloos
Monte Carlo binnengeloopen. Bij de acceleratie-
en remproef deden de kopstukken en favorieten
niet voor elkaar onder, zoodat alles zich con
centreerde op de laatste bergklimproef. Deze
af te leggen bergroute was tot het laatste mo
ment zorgvuldig geheim gehouden. Uit het pare
fermé werden de wagens in colonne naar de
plaats van den strijd gebracht. Het bleek on
geveer 8 K.M. van Monte Carlo te zijn en bestond
uit een slechts 1 K.M. lang bochtig klinker
weggetje, schilderachtig gelegen bij de Grano
Corniche met een heerlijk uitzicht op de Mid-
dellandsche Zee. Tenminste dit laatste hebben
ze ons verteld, want zelf hebben we er weinig
van kunnen zien. Dat kwam doordat we het te
druk hadden met onzen leegen radiator, waarvan
de gummi toevoerslang bij aankomst in Monte
Carlo gebarsten was, van water te voorzien. Dit
was geen gemakkelijk karwei, gezien de strafpun-
ten, die we er mede konden oploopen en het
ontbreken van eenige gelegenheid voor die
watervulling. Volgens het reglement was het
nu eenmaal vriendelijk doch dringend verboden
met onze vingers aan onzen bloedeigen wagen
te komen anders dan achter het stuur. Dank
zij listig bedachten plannen, eenige spuitwater-
flesschen, een gietertje, ergens opgediept in een
garage langs den weg en wat hard loopen,
konden we erger voorkomen en de proef zonder
risico voor den motor afleggen. De tien straf-
punten, die we echter daarbij opliepen, konden
we niet voorkomen.
Men zegt, dan is het goed rusten. Of dit ook
gedaan is, betwijfel ik ten sterkste. Neen, dan
begint pas het lieve leventje. De organisatie
houdt rijders en hotelgasten, evenals het pu
bliek van ver uit den omtrek voortdurend
bezig. Bezichtiging der wagens, concours de
confort, groot feesthal, concours de bonne pre
sentation, autoparade, prijsuitdeeling enz. enz.
En dan tot slot het gala-diner, aangeboden
door het comité van de internationale sport
club voor allen, die ook maar iets met een
auto te maken hebben.
Na dit feest is het afgeloopen. Monte Carlo
Is weer stil en gewoon- Allen zijn' dan weer
vertrokken naar hun respectievelijke woon
plaatsen. Allen, ik geloof het zeker, met een
voldaan gevoel en een meer of minder sterk
gevoel en verlangen naar de Rallye 1940!
Ook voor Ons land is de Rallye 1939, met
al hetgeen daartoe behoort, - weer historie
geworden. Verwelkomd door familie, vrien
den en bekenden, zijn de Nederlandsche
deelnemers via de grens bij Wernhout weer
naar hun haardsteden teruggekeerd.
De ontvangst der Rallye-ryders is een der
weinige gebeurtenissen, die in staat zijn op
schudding te verwekken in het eenvoudige
Brabantsche dorpje en dit is ook dit jaar weer
het geval geweest. Al was de belangstelling niet
zoo groot als bij vorige gelegenheden, tcoh was
er een ongewone drukte bij de „controle", welke
ditmaal niet officieel was en ook niet streng
op de tijden der binnenkomende deelnemers
lette!
De eerste equipe, welke in zicht kwam, was
het D.K.W.-team, dat omstreeks 10 uur de
Nederlandsche grens bereikte. Cornelius en
Buise werden hier ontvangen door den voor
zitter van de sportcommissie der K.N.A.C.,
Baron D. van der Goes van Dirxland.
Na deze korte ceremonie werd het geduld
van de wachtenden eenigen tijd op de proef
gesteld, maar tegen 11 uur kwam ook de Ford-
karavaan in zicht en kón de officieele huldi
ging een aanvang nemen. Daarvóór echter waren
de Rallye-rjjders natuurlijk reeds op hartelijke
wijze door hun familie en vrienden begroet.
Toen de drukte van de eerste begroeting voorbij
Als waarschijnlijk mag worden aangenomen,
dat de Rallye de Monte Carlo 1940 een aantal
ingrijpende wijzigingen zal ondergaan. De hui
dige opzet van den Sterrit heeft dit jaar dusda
nige gebreken getoond, dat ernstige pogingen in
het werk zullen worden gesteld, om hierin ver
andering te brengen.
Naar wij nog vernamen, zouden deze mutaties
n.eer van technischen dan van organisatorischen
aard zijn.
was, nam opnieuw Baron van der Goes van
Dirxland het woord om allereerst hulde te
brengen aan de kranige equipe Mutsaerts—
Kouwenberg, welke immers op de eervolle
derde plaats in de rangschikking beslag hac
gelegd. Achtereenvolgens werden de equipes
van der HoekTon. Bakker SchutNortier,
GatsonidesBarendrecht en de dames van
Vredenburchvan Stockum en v. Strienv
Velzen in het zonnetje en daarna in de bloe
men gezet. Ook de heer F. Kappe heeft, namens
den directeur van de Fordfabrieken, de teams
toegesproken en met bloemen gehuldigd, waar
na eenige tijd werd besteed om het den foto
graven en filmoperateurs naar den zin te ma
ken. t
Vervolgens werden de wagens met de bloemen
en kransen gesierd en met de muziek voorop, in
feestelijken stoet naar Tilburg geleid, waar
door de Nederlandsche Fordfabrieken aan de
Ford-rijders, officials en persvertegenwoordigers
een lunch werd aangeboden. Mede zaten aan
de loco-burgemeester van Tilburg en de burge
meesters van Rijsbergen en Zundert.
Verschillende sprekers hebben hier op harte-
lijken toon en velerlei wijze rijders en materiaal
de eer gegeven, die beiden ook inderdaad toe
kwam.
De verdere uitslagen der interacademiale
schaakwedstrijdeR te Rotterdam zijn:
UtrechtRotterdam 14.
AmsterdamLeiden 3/2iy2.
UtrechtAmsterdam 23.
LeidenDelft 3*1*.
en één afgebroken partij.
Om het persoonlijk kampioenschap werden ge
speeld de partijen:
Van de Hulst (USR)—Snoek (RSG) 1—0.
Orbaan (USA)— Hoeffelman (USLB) 10.
Van de Hulst (USA)—Orbaan (USA) 0—1.
Hoeffelman (USLB)—Lekkerkerker (DSB)
0—1.
De hangpartij uit de vijfde ronde, in Utrecht
gespeeld, is na voortzetting te Amsterdam door
Pirc tegen Muilwijk gewonnen. De stand in den
zeskamp is hiermede:
1 V. Pirc 4 punten plus 1 hangpartij: 2. N.
Cortlever 3J/2 punt; 3. Th. v. d. Tol 2i/2 punt,
plus 1 hangpartij; 4. T. D. van Scheltinga 2 pun
ten, plus 1 hangpartij; 5. drs. Th. Kok 1 punt;
6. J. Muilwijk 0 punten, plus 1 hangpartij.
De derde partij uit den tweekamp Szabo-
Landau, die was afgebroken, werd ten slotte
remise gespeeld, zoodat hierna de stand, na vijf
gespeelde partijen 2i/22I/2 luidt.
Uit het jaarverslag van den eersten secreta
ris van den Nederlandschen Dambond blijkt, dat
het aantal leden van den bond gedurende 1938
t.eruggeloopen is tot 3506, een belangrijke achter
uitgang ten opzichte van 1937, welke ten deele
tc wijten is aan het uittreden van den Zeeuw -
schen Dambond.
Hoogstwaarschijnlijk zal de jaarvergadering
van den Nederlandschen Dambond ook dit jaar
wederom te Utrecht plaats vinden, op Hemel
vaartsdag 18 Mei 1939.
Zaterdag werden de ski-wedstrijden, welke in
het kader der wintersportweek te Garmisch
worden gehouden, voortgezet met de slalom en
het springen der combinatie.
Zelfs prof. Carp, die een humaan mensch is,
houdt het er voor, dat de oorzaak van den angst
een gewetensconflict is. Er zijn ook onmen-
schelijke psychiaters, 4die hun patiënten als t
ware het mes op de keel zouden zetten met de
woorden: „Beken uw zonden! Of liever, ik zal
het je zelf wel zeggen: dat en dat hebt gij ge
daan." Gelukkig is het, dat deze patiënten niet
terugkeeren naar zulke psychiaters en daarom
stellen deze psychiaters zich tevreden met het
schrijven van boeken.
Maar een feit is, dat voor de genezing nood
zakelijk is, dat de patiënten opbiechten; waar
schijnlijk is het niet in elk geval noodig, dat zij
alles opbiechten, maar toch mogen zij niet
zwijgen.
Hierin nu ligt voor den arts en voor den pa
tiënt een groote moeilijkheid. Want deze pa
tiënt voelt er juist zoo bitter weinig voor, om op
te biechten. Laten wij een eenvoudig geval be
schouwen, dat helaas nog al eens voorkomt. Een
man van 35 jaar oud kan, om het kort te zeg
gen, zijn heerschzuchtige neigingen niet be-
heerschen. Maar de stem van zijn geweten waar
schuwt hem, dat er iets niet in orde is. Deze
man nu denkt na en wanneer hij nu heersch-
zuchtig is en hij wil zijn houding rechtvaardi
gen, wat zal dan het resultaat zijn van zijn na
denken? Natuurlijk, dat hij inderdaad hooger
staat dan de menschen, over wie hij zou willen
heerschen; want, zegt hij bij zichzelve, als ik
mij boos maak over de vooraanstaande positie,
die Piet en Alfred In de maatschappij innemen,
dan doe ik dat met recht, want ik ben voor die
positie veel geschikter en bovendien zou het
aan de gemeenschap ten goede komen indien ik
die positie inn$,m.
Nu verzoek ik den lezer te bedenken, dat de
patiënt hier een houding aanneemt, die niet ge
heel en al onredelijk is. Wanneer een kunste
naar afgunstig is op de schoonheid van een
filmster, is hij volkomen onredelijk, maar wan
neer een echte kunstenaar zich boos maakt om
dat een knoeier alle eer ontvangt, is dat iets
anders.
De patiënt, die aan angsten lijdt en heersch-
zuchtig is, stelt zich dus voor, of maakt zich
zelve wijs, dat hij niet de plaats inneemt, waar
op hij recht heeft. Hij vindt, dat hij de plaats
van minister Colijn of van professor Huizinga
moest innemen. En wel omdat hij niet alleen
intellectueel, maar als mensch, als redelijk
wezen hooger staat.
Welnu, iemand, die zoo over zich zelf denkt,
zal het moeilijk vinden om waar berouw te heb
ben over zijn heerschzuchthij vindt immers,
dat hij een bijzonder fijn geweten heeft en
inderdaad heeft hij dat en daarom valt het
hem moeilijk, zijn fouten te bekennen; juist om-
De uitslagen luiden:
Slalom: 1. Rudi Cranz (Duitschland) 69.9 sec
en 72.4 sec., totaal 142.3 sec; 2. Hans Hansson
(Zweden)3. Pfeiffer (Duitschland; 4. Jenne-
wein (Duitschland); 5. Berg (Noorwegen).
Combinatie afdaling en slalom: 1. Hans
Hansson 483.2 punten; 2. Rudi Cranz; 3. Pfeif
fer.
Springen der combinatie: 1. Eisgruber
(Duitschland) 54 en 55 meter; 2. Lahr (Duitsch
land).
Combinatie 16 km. en springen: 1. Berauer
(Duitschland) 4461 punten; 2. Sverre Brohdal
(Noorwegen); 3. Mehrganz (Duitschland).
De Amsterdamsche Sportclub „Olympia" or
ganiseert bp 27 en 28 Mei as. een West-Frie-
schen Elfstedentocht op rijwielen voor toeristen
De afstand bedraagt plm. 220 K.M. Vertrek
Zaterdag 27 Mei 's nachts 12 uur. Aankomst
Zondag 28 Mei n.m. 4 uur.
Op 30, 31 Juli, 1 en 2 Augustus a.s. wordt
voor de derde maal een Vierdaagsche gehou
den, eveneens op rijwielen voor toeristen, de
NederlandBelgië-rit. Gereden wordt plm. 160
K.M. per dag met een gemiddelde snelheid van
16 K.M. per uur.
Zaterdag zijn te Davos de Europeesche kam
pioenschappen in het kunstrijden voor heeren
aangevangen met de verplichte figuren.
De stand na de verplichte figuren luidt:
1. Graham Sharp (Engeland) 1197 punten.
2. Horst Faber (Duitschl.) 1191.4 punten.
3. Gerschwiler (Zwitserland) 1126.4 punten.
4. Fred Tomlins (Engeland) 1119.2 punten.
5. Edi Rada (Duitschland) 1093.4 punten.
De eerste wedstrijd om het wereldkampioen
schap bobsleeën, welke Zaterdag werd gehouden
in de bekende wintersportplaats Cortina, tus-
schen de equipes van Italië, Zwitserland, Frank
rijk, Engeland, De Vereenigde Staten van Ame
rika, Duitschland, België en Roemenië, werd ge
wonnen door de Zwitsersche equipe, onder aan
voering van den kampioen Feirhaben.
De uitslagen van de wedstrijden, gespeeld voor
de Engelsche league, luiden;
Eerste afdeeling:
Aston VillaArsenal i3
Bolton WanderersLeicester City 40
Charlton AthleticMiddlesbrough 30
ChelseaManchester United 01
EvertonHuddersfield Town 32
Grimsby TownBlackpool 2—0
Leeds UnitedLiverpool lI
Preston Northend—Birmingham 50
Stoke CityDerby County 30
SunderlandBrentford 13
Wolverhampton Wanderers—Portsmouth 3—0
46—31
51—28
46—20
46—38
38—32
45—35
43—44
55—46
34—38
37—34
41—47
36—42
28—24
42—39
37—39
31—44
45—48
36—40
33—50
24-43
31—49
41—54
1—5
3—0
2—1
5—1
3—2
2—2
2—2
0—0
0—1
2—2
2—2
Derby County
26
15
5
6
35
Everton
25
16
2
7
34
Wolv. Wand.
25
12
7
6
31
Liverpool
26
11
8
7
30
Charlton Athl.
24
12
4
8
23
Bolton Wand.
25
9
9
7
27
Leeds Un.
25
10
7
8
27
Middlesbrough
25
10
7
8
27
Sunderland
26
9
8
9
26
Manch. Un.
25
8
9
8
25
Stoke City
25
9
7
9
25
Grimsby Town
26
9
7
10
25
Arsenal
24
8
8
8
24
Aston Villa
25
10
4
11
24
Preston N. E.
25
9
6
10
24
Blackpool
26
7
8
11
22
Chelsea
25
8
5
12
21
Huddersfield T.
26
8
5
13
21
Brentford
24
7
6
11
20
Portsmouth
24
6
8
10
20
Leic. City
26
6
8
12
20
Birmingham
26
7
4
15
18
Tweede afdeeling:
BradfordFulham
BurnleyNorwich City
ChesterfieldBury
Coventry CityNottingham Forest
Manchester City—Blackburn Rovers
Plymouth Argyle—Millwall
Sheffield UnitedLuton Town
SouthamptonNewcastle United
Swansea TownSheffield Wednesday
Tottenham HotspursWestbromw. Albion
Tranmere RoversWest Ham United
De stand aan den kop is nu:
Blackburn Rovers
28
16
3
9
35
6843
Sheffield Un.
26
11
11
4
33
43—27
Coventry City
25
14
4
7
32
43—29
Sheffield Wedn.
25
13
5
7
31
63—43
Newcastle Un.
26
13
5
8
31
44—28
v.- -
Het Bentinck s Weduwehuis te Arnhem
dat hü meent dat een fijn geweten hetzelfde is
als zedelijke uitstekendheid. Daarin ligt de eer
ste moeilijkheid voor den arts. Wanneer deze
als een soort boeteprediker optreedt, dan vraagt
de patiënt zich af, of de arts, alleen om het feit,
dat h(j op de universiteit gestudeerd heeft, het
recht heeft, als biechtvader en heilige boete
prediker op te treden.
Maar slaat de arts een gemoedelijken toon
aan en geeft hij den patiënt te kennen, dat wij
allen gewone menschen en zondaars zijn en dat
er dus voor den patiënt geen bezwaar behoeft
te bestaan, zijn verkeerde daden of fantasieën
te openbaren, dan denkt de patiënt, dat
die arts een gewoon, vulgair, min of meer
onschuldig mensch is, en dus niet in staat, om
het verfijnde geweten en de hooge idealen van
den patiënt te begrijpen.
En er is nog'n tweede moeilijkheid. In de brie
ven van Paulus staat (Gal. V. 17)„Het vleesch
begeert tegen den geest, en de „geest begeert
tegen het vleesch." Welnu, deze strijd wordt in
de ziel van den angstigen mensch gestreden. Hij
vreest voor den aandrang van zijn eigen harts
tochten, hij vreest, dat hij daardoor overweldigd
en verdoemd en vernietigd zal worden, maar te
gelijkertijd wordt hij door zijn geweten bedreigd
met den grooten gewetensangst.
Maar, zult gij zeggen, is dat nu niet met ieder
een het geval? Neen, want het eigenaardige is,
dat het geweten van den angstige een bijzon
der, een apart soort geweten is. Iedereen, die
intiem met'angstige menschen heeft kennis ge
maakt, of zelf angsten doorleefd heeft, weet, dat
die angst op een bepaalde wijze door den pa
tiënt gekoesterd wordt. De psychiaters begrijpen
dit zoo, dat de patiënt zichzelf straft voor zijn
zonden, voor zijn begeerten, fantasieën, of nei
gingen. Het is nog sterker: hij wenscht in zeke
ren zin dien angst te behouden, omdat hij aldus
zich zelve straft en daardoor voor zichzelf ge
rechtvaardigd wordt.
Dit nu doet de „gewone" mensch niet. De
gewone mensch wenscht vergiffenis, en vraagt
niet om meer straf, dan hij krijgt, en is blijde,
als hij de vergiffenis gekregen heeft. Daarvoor
is een zekere mate van nederigheid noodig.
Iemand, die waarlijk hoogmoedig is, wil geen
vergiffenis, maar hij kan zich zeer goed schik
ken in straf, want de straf is rechtvaardig. Zoo
wil dan de angstige mensch vaak zijn angst
behouden, om zichzelf te straffen en aldus over
zich zelf recht te spreken.
Een arme man, die van een millionnair 10.000
gulden steelt, wordt ontdekt, nadat hij het geld
opgemaakt heeft. De millionnair, een beste ke
rel, wil hem de schuld kwijtschelden, maar de
arme man wil liever twintig jaar honger lijden,
dan de schuld aan te zuiveren.
Dan behoeft hij niet „dank je" te zeggen. Hij
heeft een zeer fjjn geweten, maar ik meen, dat
hij ook hoogmoedig is.
Zoo is het ook vaak met den angstigen
mensch'. En nu is het verder ook begrijpelijk,
dat deze mensch zich niet alleen beschuldigt
van werkelijk kwaad, maar ook van geheel on
willekeurige fantasieën en geheel onwillekeurige
neigingen. In die fantasieën en neigingen ligt
n.l. een groote vernedering voor den mensch.
Zich zelf te betrappen op gedachten van ja-
loerschheid op zijn besten vriend, is inderdaad
vernederend, ook, indien men om de daad hem
geen enkel nadeel zou willen doen. Bij zichzelve
plotseling te bemerken, dat er een gedachte
door het hoofd ging, welke mogelijkheden er
zouden zijn, indien deze of gene eens stierf, is
evenzeer vernederend, en voor iemand, die zich
zelf voor bijzonder hoogstaand en nobel houdt,
zelfs ondraaglijk. En toch wemelt het in menig,
misschien wel in elk hoofd, van dergelijke on
willekeurige gedachten. Joseph de Maistre zei-
de: „Men vroeg mij, hoe het er wel uit mocht
zien in het hart van een slecht man. Ik heb een
blik geslagen in het hart van een goed man en
ik heb gesidderd."
Maar de Kerk leert ons, dat er slechts zonden
is, wanneer er vrijwillige instemming is en ken
nis van zaken is.
Het geweten van den angstige is daarmee niet
tevreden, maar ziet behalve de werkelijke harts
tochten, ook nog talrijke spoken; de spoken nu
zijn onwillekeurige fantasieën en onwillekeurige
neigingen; en hü neemt zün eigen hoogheid
zoo ernstig, dat hij liever de straf van zyn
angst draagt, dan dat hü tot zichzelve moet zeg
gen, dat hij maar een gewone knul is. Evenwel:
de angst is niet gemakkelijk te dragen, en maakt
den mensch murw; prof. Carp zegt terecht,
dat hü aldus teruggebracht wordt tot den toe
stand van een hulpeloos kind. Te langen leste
smeekt hij om genade en als de genezing vol
komen is, is het resultaat een groote eenvoud
en nederigheid. David kon maar niet uitge
sproken komen over het „vermorzeld hart".
Nu is vergiffenis zonder liefde ondenkbaar.
En daarom is een arts, al is hü in zün vak nog
zoo knap, voor dergelijke menschen niets waard,
wanneer hij niet de groote menschelijke ge
negenheid heeft. Die genegenheid brengt mede,
om niet hoog op den rechterstoel te gaan zitten
en den angstigen mensch streng te veroordeelen.
Bovendien is het volkomen onbillijk, want een
werkelüke willens- en wetens-zondaar is niet
angstig: hij heeft zich over zijn gewetenscon
flicten heengezet. En zoo mag het dan zelfs
humaan schijnen, om de moraal en het geweten
er heelemaal buiten te laten en den angst een
even eenvoudige aandoening te vinden als een
brandwond. Daarmee is echter aan de waarheid
te kort gedaan. Daarom zeide ik in 't begin,
dat zelfs een humaan mensch als prof. Carp de
oorzaak van de angstneurose in een gewetens
conflict zoekt.
Het is een groote unst, zich zelf lief te heb
ben. De angstige is vaak in staat, om zün naaste
lief te hebben. Waarom heeft hü dan zich zelf
niet lief en moet hij altüd maar zich zelf pla
gen? Dat is inderdaad een zeer wonderlük ding.
DR. TH. H. SCHLICHTING
Wü vernemen, dat het pand aan de Beek-.,
straat 81, waarin meer dan 400 jaar hot
Bentincks Weduwenhuis gevestigd is gc-
weest, aangekocht is door de Fa. Wed. J.
Kaspers, die in het as. voorjaar het oude,
bouwvallige huisje ozal laten afbreken en
den dan vrügekomen grond, zal bestemmen
voor de uitbreiding van haar brandstoffen-
handel.
Het Bentincks Gasthuis, thans genoemd Ben-
tingeks Weduwenhuis, dagteekent reeds van
het begin der 16e eeuw en is gesticht met het
doel hulsvesting te verleenen aan vier wedu
wen, die daarenboven jaarlijks een toelage van
f 30.zouden genieten.
Omtrent de stichting van het Bentincks We
duwenhuis valt slechts weinig met zekerheid
te zeggen. Het bestond echter al in 1527, want
in dat jaar ontving het gesticht van de stad
de „derden pan", toen het met „hard dak" werd
gedekt.
A. Markus schreef n zijn boek over Arnhem
(blz. 286), dat dit Weduwenhuis gesticht werd
door een vrouwelijk lid van de familie Bentinck
en ook mr. J. W. Staats Evers is in zijn „Be
schrijving van Arnhem" (blz. 143) van dezelfde
meening en schrijft er zelfs bij, dat dit We
duwenhuis hij testamentaire beschikking werd
opgericht. Maar geen van beide schrijvers ver-
vermeldt er bij, op welke gronden zij tot die
wetenschap gekomen zijn. Op grond van een
uittreksel uit raadssignaten van het jaar 1588,
meent J. S. van Veen te mogen beweren, dat
het bovenstaande niet juist is en dat Alexan
der, ook genaamd Sander Bentinck, die burge
meester van Arnhem was en in 1582 aan de
pest overleden is, de stichter van het Ben
tincks Gasthuis zou zijn geweest. Dit uittrek
sel, agedrukt in deel XV van de Werken van
Gelre (blz. 360) luidt als Volgt:
Den 9 Aprilis
Henrick Bentingh, drost tho Culenburch,
is ter cameren gefordert und versochtt siin
meinungh tho willen verclaren upt schrie-
vens ahn siin L. uut dem namen van die
magistraet van wegen Bentings gasthuis
gedaen; die gjesacht, diewiell siin vader
(Alexander of Sander Bentinck) z. 1. dat-
selve huis met grote devotie gestifftet und by
syne frundtschap daerin verscheidene dona-
tiën gegeven siin und vorder gegeven mogen
warden, soil hy vur syne person und mede
als momboir synes broders ur.mundiger
kynder sich beswaertt fynden darin tho
consentieren, dat den nham und den stam
(vermoedelük wordt hiermede bedoeld: be
stemming) desselven huises sol verandert
warden.
In het jaar 1602 vermaakte Derrsken then
Hondt aan Reinier Kempinck, als huismeester
van Bentincks arme-vrouwenhuis, „geleghen op
den hoick tegen auer dye Brugh van die
Nüestadt eene jaarlijksche rente van drie Rij
ders guldens".
In het laatst der 16e eeuw kwam het gesticht
onder het bestier der stad, doch onafhankelijk
van het gezag van eenig openbaar bestuur,
werd het beheer gevoerd door een lid uit het
geslacht, dat dit weduwenhuis had gesticht.
Zoo werd reeds sedert een lange reeks van
jaren het beheer uitsluitend gevoerd door de
heeren Van Pallandt van Rosendael, als op
volgende het geslacht Torek van Rosendael.
Toen in 1937 R. J. C. Baron van Pallandt
van Keppel als eenig regent afstand van het
beheer deed over het Bentincks Weduwenhuis>
dat in een vervalen staat was geraakt en ook
niet meer beantwoordde aan het gestelde doel,
moesten volgens bepalingen in de Armenwet,
Gedeputeerde Staten van Gelderland voorzien,
in de wijze van beheer. Het bestuur van „De
Drie Gasthuizen", dat het beheer voert over
verschillende instellingen, die een gelijksoortig
doel beoogen als het Bentincks Weduwenhuis,
verklaarde zich bereid, onder voorwaarde, dat
dit Weduwenhuis niet verder als een zelfstan
dig tehuis moest worden beheerd, de bezittin
gen over te nemen, waartoe bü Kon. Besluit
machtiging werd verleend.
Het is dus thans met het Bentincks Wedu
wenhuis gegaan als met het in 1650 opgerichte
Nassausch Weduwenhuis, dat in 1790 in het
St. Catharina Gasthuis werd opgenomen. Het
Nassausch Weduwenhuis, dat in de Kerkstraat
stond, was gesticht door Willem Frederik, graaf
van Nassau Catzenellbogen, Stadhouder van
Friesland. Bü de overdracht werd de bepaling
gemaakt, dat de stadhouder of zijn opvolgers
het recht hadden een weduwe naar hun keuze
in het Gasthuis te doen opnemen zonder daar
voor huisvesting, kost en drank te betalen en
die geheel op denzelfden voet als de andere
kostkoopers zou verpleegd worden. Van dat
recht wordt nog door H. M. de Koningin ge
bruik gemaakt bij het vergeven van het z.g-
„Koningshuisje".
Gedurende de laatste vier jaren werd het
Bentincks Weduwenhuis gratis bewoond door
een ouden man, die het huis onderhield, want
reeds geruimen rijd hadden zich geen weduwen
meer aangemeld voor opname in dit tehuis
Voorts was er nog maar één vrouw, die een
uitkeering van f 25 per jaar van deze stichting
genoot.
Aan het eindverslag der Eerste Kamer over
het ontwerp van wet tot wüziging en aanvulling
van de Wegenwet en de Waterstaatswet 1900 is
het volgende ontleend:
Bij de overweging van dit wetsontwerp in
de afdeelingen werd vrij algemeen instemming
er mede betuigd.
Wel gaven enkele leden als hun meening te
kennen, dat de minister al te mild oordeelt
over de nalatigheid van een groot aantal ge
meentebesturen om uitvoering te geven aan
het bepaalde bij artikel 55, eerste lid, der We
genwet.
Was immers, aldus spraken deze leden, bü de
tot stand koming van die wet in 1930 de
hoop gewettigd, dat binnenkort een ordelijke
toestand zou worden geschapen met betrekking
tot de leggers, als worden bedoeld in artikel 27,
zoo moet thans worden geconstateerd, dat aan
die verwachting niet is beantwoord, en wel ten
gevolge van het beschamende feit, dat tal van
gemeentebesturen in dezen in gebreke zijn ge
bleven.
Deze leden verklaarden te billijken, dat een
voorstel tot verlenging van den in artikel 55
vastgestelden termijn was ingediend, al be
treurden zij de reden, welke tot die indiening
had genoopt te weten de nalatigheid der
gemeenten ten zeerste. Krügt die verlenging
haar beslag, dan bestaat de mogelükheid, dat
het negen jaren zal hebben geduurd, eer aan
een wetsvoorschrift, aan welks uitvoering drin
gend behoefte bestond, gevolg werd gegeven. Of
zulks aan den eerbied voor het gezag ten goede
komt, mag, dus betoogden de leden, hier aan
het woord, in twijfel worden getrokken.
Toen Zaterdagmiddag de ongeveer 45-jarige
R. Noot, veehouder, wonende aan den rijksweg
in Koegras, in gezelschap van zün 7-jarig zoon
tje op zijn erf op jacht was naar een bunzing,
ging opeens het geladen geweer af. De lading
hagel kwam in het lichaam van den jongen te
recht. In hoogst ernstigen toestand werd hij
per brancard van het vliegkamp „De Kooy" naar
het St. Liduina-ziekenhuis te Den Helder over
gebracht, waar terstond operatief werd inge
grepen. Dit mocht echter niet meer baten. Kor
ten tijd later is de jongen overleden.
De tragiek van het gebeuren wordt nog ver
hoogd door het feit, dat de veehouder zeer on
langs zijn vrouw heeft verloren.
De vereeniging tot bevordering der landbouw-
tuigpaardfokkerü in Nederland, welke is ont
staan uit de beide over midden en Zuid-Neder
land werkende stamboekvereenigingen, hield
dezer dagen haar eerste algemeene vergadering
te Utrecht.
Voor den eersten keer was ook vertegenwoor
digd Limburg, dat voor kort tot een afzonder
lijke afdeeling kon worden verheven.
In zün openingswoord heette de voorzitter de
vertegenwoordigers van de ministers van Eco
nomische Zaken en van Defensie, de heeren ir.
Roebroek en majoor Le Heux, directeur-gene
raal van den landbouw en directeur van het
remontewezen, welkom, alsmede de vertegen
woordigers van enkele zusterorganisaties en van
den bond voor de Nederlandsche warmbloedfok
kerij.
Er werden besprekingen van informatorischen
aard gehouden over centralisatie der hengsten-
keuringen.
Ook de uitvoer van warmbloedpaarden kwam
ter sprake, hetgeen van het grootste belang
moet worden geacht voor een goed functionnee-
rende warmbloedfokkerij.
Majoor Le Heux betoogde het belang, dat het
departement van Defensie heeft bü een goed
organisatorisch stamboekwezen.
Ook ir. Roebroek betoogde, dat samenwerking
van het grootste belang is van den Nederland
schen landbouw.
De heer Maarsingh wees op het nut van sa
menwerking der stamboeken om gezamenlijk de
belangen der Nederlandsche warmbloedfokkerij
te behartigen. Nadat de heer Heidema nog had
gewezen op de taak die bij de wetswijziging °P
de schouders der stamboeken wordt gelegd,
sloot de voorzitter, de heer H. A. van Beuningen.
met dank aan de sprekers, deze zeer geani
meerde vergadering.
Zaterdag werd op de werf Wilton-Feyenoord
te Schiedam uit het betonnen bouwdok te wa
ter gebracht het aldaar voor rekening van de
Koninklüke Shell-groep in aanbouw zijnde
12.000 ton motortankschip „Ceronia".
Dit is een van de vier voor de Kon. Shell-groep
nog bij Wilton-Feyenoord in aanbouw zijnde
tankschepen. De afmetingen van het schip zün'
lengte 460 voet, breedte 59 voet, holte 34 voet.
NIJMEGEN Geslaagd zün voor het candi-
daatsexamen in de rechten de heeren H. J. A'
M. Payens te Oosterbeek, C. A. Schoor te Arn
hem en F. A. J. van Rooy te St. Michielsgestel.
LEIDEN Geslaagd: doctoraal examen wis-
en natuurkunde, hoofdvak pharmacie: mej. C.
van den Handel, Rotterdam.
Doctoraal examen rechten: mej. P. F. Mas-
sink, Den Haag.
Economisch candidaatsexamen indologie: de
heer Raisoelngaskari, Leiden.
Doctoraal examen theologie: de heer A. van
Biemen, Leiden (cum laude).
UTRECHT Geslaagd voor het cand. examen
rechten: mej. E. M. G. Verbeeten.
Cand. examen geneeskunde: A. B. J. v. ü-
Plaats en F. C. Hage.
UTRECHT Geslaagd voor het candidaats
examen rechten mej. G. E. van Lier.
Geslaagd voor het semi-aarts-examen d
heeren H. W. Hageman, R. W- von Nordheim
en D. Woudstra.
Geslaagd voor het arts-examen de heerc"
J. H. W. Raeven, J. Spanjaard, J. N. H. Spo°'
renberg en E. G. Duurtsema.
Geslaagd voor het theoretisch tandheelkun
dig examen eerste gedeelte: de heer R. G-
Geslaagd voor het theoretisch tandheelkundig
examen tweede gedeelte: de heer O. Back®
Dirks.
WAGENINGEN Geslaagd voor het candié
daatsexamen koloniale boschbouw de heer F.
Soet.
WAGENINGEN Geslaagd voor het ins
nieursexamen Nederlandsche landbouw de n
ren: H. L. S. Adama, geboren te Nüehaske,
J. Alderkamp, geboren te Wapenveld, J-
Bekius, geboren te Dronrijp, H. de Bruin, S
boren te Leeuwarden, A. E. Bruyning, Se
ren te Wageningen, A. J. Reestman, geboren
Gorinchem. W. Stehouwer. geboren te HilhS®
berg en A. J. van Wijk geboren te Schalkwu
